HISTORIA KSIĄŻKI - Kompetentny e

Autor: Katarzyna Krzyżańska-Antlauf
Gimnazjum
Przedmiot: Edukacja czytelnicza i medialna
Klasa: I
Czas trwania: 45 min.
HISTORIA KSIĄŻKI
Odniesienie do podstawy programowej:
Celem kształcenia ogólnego na III etapie edukacyjnym jest:
3) kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie
we współczesnym świecie.
Do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego
na III etapie edukacyjnym należą:
5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno komunikacyjnymi;
Ważnym zadaniem szkoły na III etapie edukacyjnym jest przygotowanie uczniów do życia
w społeczeństwie informacyjnym. Nauczyciele powinni stwarzać uczniom warunki do nabywania
umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych
źródeł, z zastosowaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych, na zajęciach z różnych
przedmiotów.
Ponieważ środki społecznego przekazu odgrywają coraz większą rolę, zarówno w życiu społecznym,
jak i indywidualnym, każdy nauczyciel powinien poświęcić dużo uwagi edukacji medialnej,
czyli wychowaniu uczniów do właściwego odbioru i wykorzystania mediów.
Powiązanie z podstawą programową z języka polskiego:
Szkoła gimnazjalna
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji.
1. Czytanie i słuchanie. Uczeń:
1) odbiera komunikaty pisane, mówione, w tym nadawane za pomocą środków audiowizualnych;
2) wyszukuje w wypowiedzi potrzebne informacje oraz cytuje odpowiednie fragmenty tekstu;
3) porządkuje informacje w zależności od ich funkcji w przekazie.
Powiązanie z podstawą programową z historii:
Szkoła gimnazjalna
I. 17. Humanizm i renesans. Uczeń:
1) wyjaśnia źródła rozwoju kultury renesansu oraz opisuje jej charakterystyczne cechy;
3) ocenia rolę druku dla upowszechniania idei renesansu oraz rozwoju cywilizacji europejskiej.
Powiązanie z podstawą programową z informatyki:
Szkoła gimnazjalna, poziom podstawowy
7. Wykorzystywanie komputera i technologii informacyjno-komunikacyjnych do rozwijania
zainteresowań; opisywanie innych zastosowań informatyki; ocena zagrożeń i ograniczeń,
aspekty społeczne rozwoju i zastosowań informatyki.
Cel ogólny: Poznanie historii książki i druku, zrozumienie znaczenia dla cywilizacji i kultury.
Projekt "Kompetentny e-Nauczyciel" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w
ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1
Cele operacyjne: Uczeń po zajęciach:
-
zna: pojęcia – zwój, papirus, tabliczki gliniane, pergamin, papier, inkunabuł,
manuskrypt;
-
rozumie – znaczenie wynalezienia druku dla cywilizacji i kultury;
Metody pracy: pogadanka, pokaz, obserwacja, wyszukiwanie podanych informacji w Internecie
Formy pracy: indywidualna, grupowa
Środki dydaktyczne: komputer z projektorem, komputery uczniowskie z Internetem, prezentacja
multimedialna, film YouTube http://www.youtube.com/watch?v=HlGLpojorY0, krzyżówka
przygotowana przez nauczyciela i wydrukowana dla każdego ucznia
Przebieg lekcji:
Część
Przebieg
Uwagi
1.Wprowadzenie Przypomnienie uczniom tematu poprzedniej lekcji
o historii pisma, jako nawiązanie do tematu lekcji.
5 min
2.Część
zasadnicza
ok.35 min
Opowiadanie nauczyciela z prezentacją multimedialną
w tle, obrazującą omawiane kolejno treści:
Na początku wykuwano obrazki w kamieniu. Następnie
zaczęto wykorzystywać gliniane lub drewniane
tabliczki, które stawały się coraz lżejsze, by można było
je przenosić. Najstarszą tabliczką jest sumeryjska z
około 3500 r. p.n.e. Aby poznać następny materiał
piśmienniczy uczniowie rozwiązują krzyżówkę.
Rozwiązaniem jest słowo „papirus”
- Czy wiecie co to jest papirus?
- Papirus materiał pisarski używany przez
starożytnych Egipcjan, wytwarzany z rośliny
rosnącej nad Nilem. Zaczęto używać go około 3
tys. lat p.n.e. Do Europy dotarł 2 tys. lat później.
Uczniowie uruchamiają komputery i wpisują
w wyszukiwarce słowo papirus, a następnie ograniczają
wyniki wyszukiwania do Grafika – Narzędzia
wyszukiwania – zdjęcia. Powiększanie obrazu na
ekranie za pomocą wciśniętego klawisza CTRL i scroll
mouse, aby przyjrzeć się szczegółom. Komentarz do
wybranych zdjęć, oglądanie roślin, z których
wytwarzano papirus.
- Jakie znacie inne materiały piśmiennicze?
- Około 1800 lat temu popularność zyskał
pergamin,
sporządzany
ze
specjalnie
wyprawionej skóry.
Projekt "Kompetentny e-Nauczyciel" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w
ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2
Chińczycy w 105 r. n.e. jako pierwsi
wyprodukowali papier.
- Jak wyglądały pierwsze książki?
- Najpierw były papirusowe zwoje, ok. IV wieku
n.e. papirus zaczął być zastępowany przez
pergamin,
który
składano
w
arkusze
przypominające książkę.
Początkowo książki przepisywano ręcznie, najczęściej
robili to duchowni:
- skryba - na papirusie
- kopista - na pergaminie.
Książka była wtedy towarem luksusowym, wykonanym
z ogromną starannością i bogato zdobione. Taka
książka nazywa się manuskrypt.
-
Uczniowie wpisują w wyszukiwarkę słowo manuskrypt
i ograniczają wyniki wyszukiwania do zdjęć. Oglądają
i opisują wybrane przykłady manuskryptów.
-
A co się takiego
w renesansie?
wydarzyło
ważnego
Wraz z wynalezieniem druku przez Jana Gutenberga
w 1450 r. zmienił się świat. Z czasem książki stawały się
coraz tańsze i dostępne dla coraz szerszego grona
odbiorców.
http://www.youtube.com/watch?v=HlGLpojorY0
-
Od początku XXI wieku na popularności zyskuje
tzw. książka elektroniczna. Do ich czytania jest
potrzebny czytnik e-booków.
3.Ewaluacja/pods Na zakończenie zajęć uczniowie podsumowują swoje
wiadomości i dochodzą do wniosku, że wynalezienie
umowanie
druku
przyspieszyło
rozwój
cywilizacji
oraz
ok. 5 min
pojedynczej jednostki.
Załączniki:
-
prezentacja multimedialna pt.”Historia książki”
-
krzyżówka
-
http://www.youtube.com/watch?v=HlGLpojorY0
Projekt "Kompetentny e-Nauczyciel" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w
ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3
11. Gazety, czasopisma to ...
22. Od A do Z
33. Wynaleziono je ok. 5 tys. lat temu
44. Często określamy tak nieczytelne pismo
55. Pisano nim na glinianej tabliczce
66. Twórca książki
77. Jest ich wiele w bibliotece
http://www.swiatnauczyciela.pl/narzedzia/generator-krzyzowek/
Oświadczam, że w opracowanym przeze mnie scenariuszu lekcji nie naruszone zostały prawa majątkowe ani
osobiste osób trzecich.
Wyrażam zgodę na wykorzystanie scenariusza w formie elektronicznej lub drukowanej z podaniem autora
oraz strony, z której został pobrany.
Projekt "Kompetentny e-Nauczyciel" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w
ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4