Procedury Operacyjne ECVET

Podręcznik kwalifikacji MŚP – SME_QUAL
Numer projektu: 538534-LLP-1-2013-1-IT-LEONARDO-LMP
Procedury Operacyjne ECVET
Kwiecień 2015 r.
Nota prawna: Projekt wspierany przez program Unii Europejskiej "Uczenie się przez całe życie".
Ten projekt jest realizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.
Niniejsza publikacja / lub dokument odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności
za jakiekolwiek wykorzystanie informacji w nim zawartych.
1
Podręcznik kwalifikacji MŚP – SME_QUAL
Numer projektu: 538534-LLP-1-2013-1-IT-LEONARDO-LMP
1. WSTĘP
Europejski system transferu osiągnięć w kształceniu i szkoleniu zawodowym często zwany ECVET
to techniczne ramy służące do transferu, uznawania oraz, (w stosownych przypadkach),
akumulacji efektów uczenia się indywidualnych osób, w celu uzyskania przez nie kwalifikacji.
Na podstawie wskazań zawartych w Zaleceniu wydanym na poziomie władz europejskich
narzędzia i metodologia systemu ECVET obejmują opis kwalifikacji w kategoriach jednostek
efektów uczenia się wraz ze związanymi z nimi punktami, procesy transferu i akumulacji oraz
dokumenty uzupełniające, takie jak porozumienia o programie zajęć, indywidualne wykazy
osiągnięć i przewodniki dla użytkowników systemu ECVET.
ECVET ma ułatwiać uznawanie efektów uczenia się, zgodnie z prawem krajowym, w ramach
mobilności, do celów uzyskiwania kwalifikacji.
ECVET ma na celu wspieranie mobilności obywateli europejskich, ułatwianie kształcenia
ustawicznego (uczenia się formalnego, nieformalnego i pozaformalnego), oraz zapewnienie
większej przejrzystości w zakresie indywidualnych doświadczeń edukacyjnych, co czyni go
bardziej atrakcyjnym dla przemieszczania się pomiędzy różnymi krajami i środowiskami uczenia
się.
Z punktu widzenia mobilności geograficznej ECVET ma na celu ułatwienie walidacji, uznawania
oraz akumulacji wiedzy i umiejętności nabytych w czasie pobytu w innym kraju, w celu
zapewnienia, że takie doświadczenia przyczyniają się do osiągnięcia kwalifikacji zawodowych.
1. PROCEDURY OPERACYJNE ECVET
Procedury te opracowane w ramach projektu SMEQUAL zostały zaprojektowane w celu
wspierania realizacji zasad ECVET na kluczowych etapach ścieżek kształcenia, aby ułatwić
gromadzenie i przekazywanie efektów uczenia się, a tym samym zwiększyć mobilność osób
uczących się.
1.1.
PROCEDURA OCENY
Zgodnie z Zaleceniem w sprawie ECVET ocena jest definiowana jako metody i procesy
wykorzystywane do określenia zakresu, w jakim uczący się faktycznie przyswoił określoną wiedzę,
opanował określone umiejętności i zdobył określone kompetencje.
Dostawcy usług kształcenia i szkolenia zawodowego oraz uczelnie wyższe mają duże
doświadczenie w ocenie studentów i uczniów, a tym samym posiadają już różne narzędzia oraz
instrumenty oceny powiązane z ich ofertą edukacyjno-szkoleniową. Dodatkowo, Partnerzy
zaprojektowali kilka nowych narzędzi oraz instrumentów mających służyć do oceny działań w fazie
pilotażowej.
Jednak na podstawie wyników analizy, badań i działań pilotażowych zrealizowanych w ramach
projektu, zdaniem Partnerów należy opracować listę kryteriów/procedur, które powinny być
stosowane w celu zagwarantowania, że użyte metody i narzędzia oceny będą zgodne z wymogami
ECVET.
W związku z tym oczekuje się, że metody i narzędzia oceny będą:
Nota prawna: Projekt wspierany przez program Unii Europejskiej "Uczenie się przez całe życie".
Ten projekt jest realizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.
Niniejsza publikacja / lub dokument odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności
za jakiekolwiek wykorzystanie informacji w nim zawartych.
2
Podręcznik kwalifikacji MŚP – SME_QUAL
Numer projektu: 538534-LLP-1-2013-1-IT-LEONARDO-LMP
2.1.1 związane ze wszystkimi efektami uczenia się (bez względu na to, jak zostały one
osiągnięte: przez uczenie się w kontekstach formalnym, poza-formalnym, czy
nieformalnym). Dlatego narzędzia i procedury wdrożone do oceny muszą obejmować
nie tylko ocenę wiedzy, ale także umiejętności i kompetencji;
2.1.2 odpowiednie dla tych efektów uczenia się, których to dotyczy (niezbyt skomplikowane
i niezbyt proste) oraz wykonalne w okresie mobilności (jeżeli ma ona zastosowanie);
2.1.3 znane osobie uczącej się i przejrzyste zarówno dla niej jak też dla wszystkich
podmiotów zaangażowanych w działania edukacyjne;
2.1.4 stosowne zainteresowane strony powinny być zaangażowane nie tylko w rozwój tych
metod i narzędzi, ale również w sam proces oceny;
2.1.5 okresowo aktualizowane/weryfikowane wraz z aktualizacją treści modelu kwalifikacji;
2.1.6 zaprojektowane i wdrożone zarówno w celu uzyskania kwalifikacji jak też
ustawicznego rozwoju zawodowego (utrzymanie kwalifikacji);
2.1.7 wyniki oceny muszą być udokumentowane (na przykład w postaci indywidualnego
wykazu osiągnięć osoby uczącej się) w celu dalszej weryfikacji;
2.1.8 w przypadku mobilności, obowiązki związane z oceną muszą zostać jasno określone
w Porozumieniu o partnerstwie i Porozumieniu o programie zajęć;
2.1.9 możliwie jak najbardziej wszechstronne (kwalifikacje zawodowe powinny być
dostępne dla różnego rodzaju grup społecznych, w tym również dla grup
pozostających w niekorzystnej sytuacji);
2.1.10 częścią systemu zapewnienia jakości dla szkoleń/kształcenia (np. gwarantując
autonomię w stosunku do instytucji szkoleniowej).
1.2.
WALIDACJA I UZNAWANIE
Zalecenie w sprawie ECVET określa walidację i uznawanie efektów uczenia się w następujący
sposób:
Walidacja efektów uczenia się oznacza proces potwierdzania, że określone, poddane ocenie
efekty uczenia się uzyskane przez osobę uczącą się odpowiadają konkretnym efektom
wymaganym w ramach jednostki lub kwalifikacji.
Uznanie efektów uczenia się oznacza proces oficjalnego poświadczania uzyskanych efektów
uczenia się poprzez przyznanie jednostek kwalifikacji.
W przypadku mobilności realizowanej w celu uczenia się, walidacja i uznanie będą mieć miejsce
po powrocie osoby uczącej się z mobilności do macierzystej organizacji lub instytucji, po
zrealizowaniu działań ustalonych w Porozumieniu o programie zajęć.
Walidacja jest zazwyczaj dokonywana w tych przypadkach, w których oczekiwane i oceniane
efekty uczenia się są wystarczająco spójne i odpowiednio udokumentowane. Ostateczne decyzje
będą dodatkowo uwzględniać specyficzny kontekst uczenia się i oceny dokonywane w okresie
uczenia się, w tym także ewentualne bariery językowe, które osoby uczące się mogą napotykać
w organizacji przyjmującej i w obcym kraju (podczas mobilności).
W następstwie walidacji osoby uczące się otrzymują oficjalne potwierdzenie faktu, że nabyte za
granicą, (lub w kontekstach uczenia się innych niż kontekst organizacji wydającej), wiedza,
umiejętności i kompetencje zostały zaakceptowane jako część lub dodatek do zdobywanych
kwalifikacji. W praktyce może to oznaczać, że osoby uczące się otrzymają świadectwo albo, że
Nota prawna: Projekt wspierany przez program Unii Europejskiej "Uczenie się przez całe życie".
Ten projekt jest realizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.
Niniejsza publikacja / lub dokument odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności
za jakiekolwiek wykorzystanie informacji w nim zawartych.
3
Podręcznik kwalifikacji MŚP – SME_QUAL
Numer projektu: 538534-LLP-1-2013-1-IT-LEONARDO-LMP
efekty uczenia się zostaną zarejestrowane w ich indywidualnym wykazie osiągnięć, bądź
w podobnym dokumencie. Uznanie może dodatkowo pociągać za sobą zweryfikowanie przez
osobę/organizację odpowiedzialną za uznawanie, że procesy oceny i walidacji zostały dokonane
zgodnie z istniejącymi zasadami, (na szczeblu krajowym oraz instytucjonalnym), i że nie wystąpiły
żadne nieprawidłowości.
Konsorcjum SMEQUAL podkreśla istnienie możliwości zastosowania pewnych szczególnych
procedur celem zagwarantowania transparentnego procesu walidacji i uznawania efektów uczenia
się:
W Porozumieniu o programie zajęć należy wyraźnie określić:
1.2.1.
a. Jaki będzie zakres elastyczności uznawania liczby punktów zaliczeniowych, które
przysługują za określony przewidywany efekt uczenia się (z uwzględnieniem
porównywalności, komplementarności i różnic pomiędzy efektami uczenia
uzyskanymi za granicą a tymi, które stanowią część pierwotnej kwalifikacji w danym
kraju);
b. W jaki sposób walidacja i uznanie efektów uczenia się (i punktów zaliczeniowych)
uzyskanych za granicą zostaną przeprowadzane i zarejestrowane;
c. Kto jest odpowiedzialny za każdy etap w tym procesie, zarówno w systemie jak
i organizacji macierzystej, (w niektórych przypadkach są to różne ciała);
d. Jakie są praktyczne konsekwencje walidacji i uznawania? Na przykład, czy osoba
ucząca się otrzyma certyfikat? Jeżeli osoba ucząca się bierze udział w programie
kształcenia i szkolenia zawodowego, w którym stosowane są stopnie, należy
dodatkowo określić, w jaki sposób stopnie będą przyznawane za efekty uczenia się
uzyskane za granicą
1.2.2.
Również należy określić i sprecyzować, czy walidacja i uznawanie efektów uczenia
się będą prowadzone w ramach jednego postępowania czy w dwóch różnych
etapach:
a. W przypadku, gdy dostawca usług kształcenia i szkolenia zawodowego
w macierzystym kraju jest właściwy do uznawania i przyznawania punktów
zaliczeniowych (lub za to odpowiada), ta sama organizacja może nie tylko dokonać
walidacji, lecz także może uznać uzyskane efekty uczenia się, na przykład, poprzez
przyznanie certyfikatu.
b. W przypadku gdy inna organizacja jest właściwa do przyznawania jednostek lub
kwalifikacji (albo za nie odpowiedzialna), organizację tę zazwyczaj należy włączyć
na etapie sprawdzania czy zasady regulujące przeprowadzenie szkolenia i oceny
zostały w pełni spełnione - takie organizacje zewnętrzne zazwyczaj będą w stanie
potwierdzić, że uzyskane efekty uczenia się mogą być przyjęte w ramach
istniejącego programu, jednostki lub kwalifikacji, chociaż w niektórych przypadkach
może to przyjąć formę dodatkowych punktów zaliczeniowych.
1.2.3.
Strony uczestniczące w mobilności/uczeniu się powinny zdawać sobie sprawę
z praktycznych skutków walidacji punktów zaliczeniowych uzyskanych przez osobę
uczącą się (na przykład zwolnienie z konieczności uczestniczenia w zajęciach
z niektórych przedmiotów, zwolnienie z oceny formalnej lub sumarycznej,
otrzymanie dodatkowych punktów zaliczeniowych) oraz z uznania zaliczenia
uzyskanego przez osobę uczącą się (na przykład poprzez wydanie certyfikatu, czy
też zarejestrowanie w inny sposób zaliczenia w indywidualnym wykazie osiągnięć
osoby uczącej się).
Nota prawna: Projekt wspierany przez program Unii Europejskiej "Uczenie się przez całe życie".
Ten projekt jest realizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.
Niniejsza publikacja / lub dokument odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności
za jakiekolwiek wykorzystanie informacji w nim zawartych.
4
Podręcznik kwalifikacji MŚP – SME_QUAL
Numer projektu: 538534-LLP-1-2013-1-IT-LEONARDO-LMP
2. AKUMULACJA I TRANSFER
Po dokonaniu walidacji i uznaniu efektów uczenia się, które są rejestrowane
w Indywidualnym wykazie osiągnięć osoby uczącej się, osoba ta ma możliwość do
akumulowania punktów zaliczeniowych w celu uzyskania określonych kwalifikacji.
Ponadto, istnieje możliwość akumulowania różnych jednostek efektów uczenia się w celu
uzyskiwania innych kwalifikacji w przyszłości.
Jednostki oficjalnie uznanych efektów uczenia się mogą być transferowane z jednego
kraju/regionu do drugiego, jak również pomiędzy sektorami.
Główną wartością dodaną systemu ECVET jest właśnie taka możliwość waloryzacji
wszystkich efektów uczenia się uzyskanych w toku zdobywania kwalifikacji jednego rodzaju
do nabywania innych rodzajów kwalifikacji w przyszłości wraz możliwością transferowania
ich w ramach różnych kontekstów nauczania.
By móc to zrealizować konieczne jest by w krajach członkowskich UE powstały podobne
i transparentne krajowe/regionalne systemy zaliczeniowe oparte o wspólne kryteria.
Ponadto, od dostawców usług kształcenia i szkolenia zawodowego oczekuje się, że będą
stosować wspólne typy narzędzi oraz instrumentów celem zagwarantowania ich
transparentności oraz ułatwienia akumulacji i transferu uznanych efektów uczenia się.
Nota prawna: Projekt wspierany przez program Unii Europejskiej "Uczenie się przez całe życie".
Ten projekt jest realizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.
Niniejsza publikacja / lub dokument odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności
za jakiekolwiek wykorzystanie informacji w nim zawartych.
5