listopadowym numerze - Federacja na rzecz Kobiet i Planowania
Transkrypt
listopadowym numerze - Federacja na rzecz Kobiet i Planowania
MAM PRAWO NR 11 (106) / 2012 BIULETYN FEDERACJI NA RZECZ KOBIET I PLANOWANIA RODZINY FEDERACJA OD 1999 ROKU POSIADA SPECJALNY STATUS KONSULTACYJNY PRZY RADZIE EKONOMICZNO – SPOŁECZNEJ ONZ (ECOSOC) ************************************************** Jeśli nie możesz odczytać Biuletynu, wejdź na stronę Federacji ************************************************** POLUB NAS NA FACEBOOKU OD REDAKCJI: Edukacja seksualna trafia do Sejmu Projekt ustawy o edukacji seksualnej złożony w Sejmie Trwa 16 Dni Przeciwdziałania Przemocy Wobec Kobiet! Polka zmarła na skutek odmowy legalnej aborcji. Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ws. Z. przeciwko Polsce Jubileusz 25-lecia metody in vitro w Polsce Warszawskie wezwanie do działania Zbliża się 20 rocznica obowiązywania ustawy antyaborcyjnej! OD REDAKCJI: Edukacja seksualna trafia do Sejmu Edukacja seksualna wraca do Sejmu dzięki projektowi ustawy, który złożyła grupa posłów Ruchu Palikota pod przewodnictwem Wicemarszałkini Sejmu RP Wandy Nowickiej. Wprowadza on obowiązkowe lekcje edukacji seksualnej od pierwszej klasy szkoły podstawowej, dostosowane do wieku, stopnia rozwoju i poziomu dojrzałości uczniów. Na konferencji prasowej poświęconej inicjatywie zwracano uwagę na różnorodność zagrożeń, na które narażona jest młodzież i podkreślano rolę edukacji seksualnej nie tylko jako źródła rzetelnej informacji, ale także jako skutecznego narzędzia zapobiegania przemocy seksualnej oraz innym zagrożeniom, także tym związanym z rozwojem Internetu. Co się rzadko zdarza, wicemarszałkini została sprawozdawczynią złożonego projektu i podkreślała, że zamierza osobiście czuwać nad dalszymi pracami parlamentarnymi. Fundament projektu stanowią trzy wartości: bezpieczeństwo, wiedza i szacunek – pomijane w dotychczasowych dyskusjach (więcej informacji poniżej). Pamiętamy dobrze debatę na projektem ustawy o świadomym rodzicielstwie w Sejmie i wygłaszane przez PO deklaracje o gotowości rozmów na temat wprowadzenia edukacji seksualnej do szkół. Mamy zatem nadzieję, że ta cenna inicjatywa spotka się z ponadpartyjnym zrozumieniem, a młodzi ludzie w Polsce będą mieli wreszcie realną szansę na uzyskanie rzetelnej wiedzy z tak ważnej w życiu każdego człowieka dziedziny. Zespół Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny Projekt ustawy o edukacji seksualnej złożony w Sejmie Grupa posłów Ruchu Palikota pod przewodnictwem Wicemarszałkini Sejmu Wandy Nowickiej złożyła w Sejmie projekt ustawy o edukacji seksualnej. Zakłada on wprowadzenie obowiązkowych lekcji edukacji seksualnej od pierwszej klasy szkoły podstawowej w wymiarze jednej godziny tygodniowo. Zajęcia poświęcone mają być pełnemu wachlarzowi zagadnień, począwszy od problematyki seksualności człowieka, dojrzewania, rozwoju psychoseksualnego, tożsamości seksualnej, zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, poprzez społeczne i kulturowe aspekty aktywności seksualnej, rozwojowej i partnerskiej normy seksualnej, prawa seksualne oraz odpowiedzialne, świadome rodzicielstwo (macierzyństwo i ojcostwo), w tym postępowanie z noworodkami i niemowlętami oraz wychowywanie dzieci i ich potrzebami, ochronę przed przemocą seksualną, a także metody i środki zapobiegania ciąży, sposoby zabezpieczania się przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, w tym HIV/AIDS, aż po kształtowanie wolnych od przemocy, partnerskich relacji w związkach oraz równość płci w społeczeństwie i w prawie. Fundamentem projektu są trzy wartości: bezpieczeństwo, wiedza i szacunek, a wiedza przekazywana przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach ma być przekazywana rzetelnie, fachowo i w sposób wolny od ideologii. Na konferencji prasowej poświęconej projektowi Wanda Nowicka wyjaśniała, dlaczego to takie ważne: „Jest to dla nas kwestia fundamentalna, bo odpowiada na pytanie w jakim państwie chcemy żyć – nowoczesnym czy zaściankowym, gdzie młodzi ludzie najpierw wychodzą na jezdnię, żeby się przekonać, że nie powinno się przechodzić na czerwonym świetle”. O zabranie głosu w roli ekspertów poproszono Aleksandrę Józefowską z Grupy Edukatorów Seksualnych PONTON oraz seksuologa Andrzeja Depko. Depko zaznaczył, że problem z dostępem do odpowiedniej wiedzy z zakresu seksualności człowieka funkcjonuje od wieków, a współczesna młodzież chętniej rozmawia o seksualności z kimś obcym i szuka informacji na ten temat wśród rówieśników niż w domu rodzinnym – tylko 16% nastolatków czerpie wiedzę od rodziców. Podkreślił także, że zajęcia z edukacji seksualnej powinna być wprowadzona odpowiednio wcześnie, aby zapewnić dobry rozwój psychoseksualny. Doświadczenia edukatorek i edukatorów z działającej od 9 lat Grupy Edukatorów Seksualnych PONTON prowadzą do podobnych wniosków. Koordynatorka grupy Aleksandra Józefowska zwracała uwagę, iż według ich obserwacji poziom wiedzy młodych ludzi na temat seksualności z roku na rok wcale nie wzrasta, coraz niższy jest za to wiek osób, które się do nich zgłaszają. Podczas prowadzonego przez PONTON wakacyjnego telefonu zaufania młodzież wykazuje brak świadomości i podstawowej wiedzy z zakresu seksualności człowieka, jednocześnie natomiast coraz częściej padają pytania o techniki seksualne występujące w filmach pornograficznych, co wskazuje, iż to je właśnie młodzi ludzie traktują jako główne źródło informacji. Z badań przeprowadzonych przez edukatorów seksualnych wynika, że poziom przekazywanej wiedzy o seksualności człowieka zarówno w domach, jak i w szkołach jest niski, tymczasem pojawiają się nowe zagrożenia związane z rozwojem technologii, jak np. cyberprzemoc czy sexting, przed którymi młodzież nie potrafi się obronić. Wprowadzenie do szkół edukacji seksualnej wypełni nie tylko ogromną lukę w wiedzy nastolatków, ale także uzbroi młodych ludzi w świadomość i narzędzia do ochrony przed przemocą seksualną oraz innymi formami zagrożeń. Projekt dostępny jest na stronie Sejmu (tutaj). Trwa 16 Dni Przeciwdziałania Przemocy Wobec Kobiet! Międzynarodowa kampania 16 Dni Przeciwko Przemocy wobec Kobiet łączy dwa międzynarodowe dni działania – 25 listopada, który jest Międzynarodowym Dniem Działania na rzecz Eliminacji Przemocy Wobec Kobiet oraz obchodzony 10 grudnia Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. Zwraca ona uwagę na to, że przemoc wobec kobiet i dziewcząt jest łamaniem podstawowych praw człowieka. Co roku w akcji biorą udział miliony ludzi, tysiące organizacji pozarządowych i przedstawiciele rządów na całym świecie. W jej trakcie przypada także Międzynarodowy Dzień Obrończyń Praw Człowieka (29 listopada), upamiętniający kobiety z różnych części świata, które zaangażowane są w obronę praw człowieka na co dzień. Zaangażowana w kampanię Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, która od ponad dwudziestu lat działa na rzecz praw kobiet, zwraca uwagę na to, iż odmowa dostępu do świadczeń z zakresu zdrowia reprodukcyjnego stanowi ograniczanie praw człowieka i stanowi formę instytucjonalnej przemocy wobec kobiet. Dokumenty międzynarodowe, w tym Deklaracja ONZ o Eliminacji Przemocy wobec Kobiet wyraźnie mówią, że przemocą wobec kobiet jest również „fizyczna, seksualna i psychologiczna przemoc ze strony Państwa bądź jego organów bez względu na miejsce jej wystąpienia”. W związku z tym, konsekwentne odmawianie i utrudnianie dostępu do bezpiecznego i legalnego zabiegu przerwania ciąży z jednej strony poprzez restrykcyjne prawo, a z drugiej poprzez blokowanie dostępu do świadczeń, stanowi akt przemocy instytucjonalnej o bardzo poważnych skutkach dla życia każdej kobiety, potrzebującej dostępu do świadczenia bezpiecznej aborcji. Jak poważny jest wpływ na życie kobiety takiej instytucjonalnej przemocy pokazuje ostatnia sprawa tragicznej śmierci Savity Halappanavar w Irlandii. 31-latce, która w 17 tygodniu ciąży zaczęła ronić, konsekwentnie odmawiano przeprowadzenia legalnej aborcji, choć nie było szans na uratowanie ciąży, a ona sama znajdowała się w agonalnych cierpieniach. Zmarła, ponieważ lekarze odmówili jej zabiegu ratującego życie, mimo iż wielokrotnie o niego prosiła i miała do niego prawo (więcej informacji tutaj). Niestety, ten skandaliczny przypadek łamania praw człowieka nie jest odosobniony. Kobiety na całym świecie wciąż umierają na skutek braku dostępu do bezpiecznego zabiegu przerwania ciąży, także w Polsce. Polska wciąż nie traktuje wystarczająco poważnie praw swoich obywatelek, lekceważąc dramatyczne konsekwencje obowiązujących regulacji dla życia Polek. Wystarczy wspomnieć choćby sprawy w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasburgu – Alicja Tysiąc przeciwko Polsce, R.R. przeciwko Polsce czy P. i S. przeciwko Polsce – choć takich kobiet i dziewcząt są tysiące. Dlatego tak ważne jest zastosowanie wszelkich niezbędnych środków, aby przeciwdziałać naruszeniom praw człowieka, a także skutecznie wyeliminować wszelkie formy przemocy wobec kobiet, również od przemocy instytucjonalnej. Apelujemy, by państwo polskie wypełniało międzynarodowe zobowiązania z zakresu praw człowieka – tak, aby dziewczęta i kobiety żyły wolne od przemocy oraz mogły korzystać z pełni swoich praw – w tym także praw reprodukcyjnych. W tym roku do akcji włączyła się także Pełnomocniczka Rządu ds. Równego Traktowania, Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, która na konferencji zorganizowanej z okazji tej kampanii zapowiedziała, że Konwencja o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej zostanie podpisana na pierwszym grudniowym posiedzeniu Sejmu. Polka zmarła na skutek odmowy legalnej aborcji. Wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ws. Z. przeciwko Polsce Była młoda, miała narzeczonego, z którym wspólnie planowali przyszłość, głowę pełną marzeń i całe życie przed sobą. Zmarła, ponieważ odmówiono jej przeprowadzenia legalnej aborcji pomimo zagrożenia, jakie ciąża stanowiła dla jej zdrowia i życia. Po bezskutecznych próbach dochodzenia sprawiedliwości w kraju, matka tej 25-letniej Polki zwróciła się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. W dniu ogłoszenia decyzji Trybunału w sprawie Z. przeciwko Polsce Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny zorganizowała konferencję prasową, podczas której zaprezentowała następujące oświadczenie: „Sprawa Z. przeciwko Polsce dotyczy sytuacji, w której znalazła się córka skarżącej. Była to 25-letnia kobieta w ciąży. W skardze zarzucano państwu polskiemu, że ze względu na ciążę, kobieta nie była odpowiednio informowana, diagnozowana i leczona, co doprowadziło do obumarcia płodu oraz śmierci kobiety. W swoim wyroku Trybunał nie zajął stanowiska w sprawie naruszenia prawa kobiety do poszanowania jej życia prywatnego i rodzinnego w zakresie informacji o postępach w leczeniu, rokowaniach i możliwych skutkach postępowania medycznego, zarówno dla kobiety, jak i płodu. Trybunał również nie odniósł się do zarzutu niewystarczającej ochrony życia pacjentki i nie zajmował się sprawą domniemanych błędów w leczeniu córki skarżącej. Orzeczenie Trybunału nie oznacza jednak, że do naruszeń nie doszło. W związku z ograniczeniami proceduralnymi i dowodowymi, Trybunał nie mógł stwierdzić wystąpienia lub braku naruszeń w wyżej wymienionym zakresie. W sprawie tej miał miejsce niezaprzeczalny dramat kobiety, która straciła życie, choć prawdopodobnie mogło ono zostać uratowane. Zdarza się jednak tak, że takie sprawy, choć wydają się ewidentne, są trudne do udokumentowania i udowodnienia za pomocą rozmaitych postępowań i procedur. Jest to właśnie przykład sprawy, w której niezaprzeczalny ludzki dramat jest z perspektywy proceduralnej trudny do stwierdzenia. Federacja wciąż jednak stoi na stanowisku, że sytuacja w zakresie ochrony zdrowia kobiet w ciąży w Polsce wymaga podjęcia stanowczych działań zmierzających do poprawy realizacji zapisów o klauzuli sumienia przez lekarzy oraz dostępności legalnej aborcji.” Więcej informacji o sprawie można znaleźć tutaj oraz tutaj. Zachęcamy także do przeczytania raportu poświęconego polskim sprawom z zakresu zdrowia reprodukcyjnego w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasburgu. Sprawę komentowano też w mediach. Jubileusz 25-lecia metody in vitro w Polsce W Sejmie RP odbyła się uroczystość z okazji obchodów 25-lecia leczenia niepłodności metodą in vitro w Polsce i narodzin pierwszego dziecka po zastosowaniu tej metody. Podczas tego wydarzenia zorganizowanego przez Wicemarszałkinię Sejmu Wandę Nowicką wraz z Komitetem Honorowym Obchodów 25-lecia In Vitro w Polsce głos zabrał prof. Marian Szamatowicz, nestor leczenia niepłodności metodą in vitro w Polsce. W swoim wystąpieniu przypomniał, iż metodę tą uznano za największe osiągnięcie medycyny klinicznej XX wieku, jej twórca, prof. Robert Edwards, został uhonorowany Nagrodą Nobla, a Światowa Organizacja Zdrowia uznała bezpłodność za chorobę społeczną. Przywołał także Uniwersalną Deklarację Praw Człowieka, której artykuł 16 mówi o tym, iż prawo do posiadania potomstwa jest podstawowym prawem człowieka. Podkreślił, że wprowadzenie zakazu stosowania in vitro oznaczałoby jego łamanie. Wyraził również pragnienie, aby politycy przestali ingerować w procedury medyczne. Jak zaznaczył, to skuteczność leczenia i jego bezpieczeństwo, a nie ideologiczne podłoże stanowić powinno punkt wyjścia. Prof. Sławomir Wołczyński natomiast zauważył, iż problem niepłodności narasta i Polska jako kraj musi się z tym zmierzyć. Zwrócił uwagę, iż metoda in vitro została na przestrzeni lat udoskonalona, gwarantując obecnie stabilne wyniki. Mówiąc o braku regulacji prawnych w tym zakresie jednocześnie wyraził zadowolenie, że mimo różnych prób do tej pory udało się Polskę ochronić przed uchwaleniem złego prawa dotyczącego in vitro. Podczas uroczystości Wanda Nowicka wręczyła nagrody osobom zasłużonym w propagowaniu pełnej dostępności metody in vitro w Polsce. W gronie uhonorowanych znalazło się Stowarzyszenie „Nasz Bocian” oraz dziennikarze Gazety Wyborczej Ewa Siedlecka i Sławomir Zagórski. Spotkanie zostało zarejestrowane i można je obejrzeć online na stronie Sejmu, a więcej informacji można znaleźć tutaj oraz tutaj. Jubileusz 25-lecia metody in vitro w Polsce stanowił okazję do szerszej dyskusji na ten temat. Na udział w uroczystości zorganizowanej przez Stowarzyszenie „Nasz Bocian” pod hasłem „In vitro znaczy szczęście” zdecydowała się pierwsza Polka urodzona dzięki in vitro, choć do tej pory unikała publicznych wystąpień. „Każdy ma prawo do szczęścia, jakim jest dziecko, i nie ma znaczenia, w jaki sposób przychodzi ono na świat.” – podkreślała. Profesor Szamatowicz, podkreślał, że jego marzeniem było poznać osobę, która urodziła się dzięki przeprowadzonemu przez jego zespół sztucznemu zapłodnieniu. W związku z negatywnymi i obraźliwymi reakcjami wobec procedury in vitro, a także w stosunku do rodziców i samych dzieci, które urodziły się dzięki tej metodzie, Marek Michalak, Rzecznik Praw Dziecka zdecydował się na stanowcze zabranie głosu. W opublikowanym oświadczeniu przypomniał, iż każde dziecko ma prawo do szacunku i godności, a kwestionowanie tego jest niegodziwe i szkodliwe społecznie. Zaapelował też o jak najszybsze zaprzestanie praktyk stygmatyzujących dzieci urodzonych dzięki in vitro. W tym kontekście warto przywołać pozytywny głos w dyskusji w postaci wywiadu z duchownym ewangelickim, który przypomina, iż Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce wyraża pełną akceptację i zrozumienie dla stosowania procedury in vitro. W niedawnym wywiadzie Ks. Łukasz Stachelek zwrócił uwagę, że człowiek ma prawo korzystać z rozwoju medycyny i porównał kontrowersje wokół in vitro do wątpliwości, jakie kiedyś funkcjonowały wokół transplantacji narządów. „Ciąża w wyniku in vitro od ciąży naturalnej różni się wyłącznie tym, że do zapłodnienia dochodzi poza organizmem kobiety” – podkreślił, wyrażając zaniepokojenie stygmatyzacją par, które skorzystały z tej procedury oraz urodzonych dzięki niej dzieci. Warszawskie wezwanie do działania 15 listopada opublikowany został tekst "Warszawskiego wezwania do działania" (Warsaw Call to Action), skierowanego do rządów państw Europy Środkowej i Wschodniej oraz do Funduszu Ludnościowego ONZ (UNFPA). Autorami i sygnatariuszami dokumentu są organizacje zrzeszone w sieci ASTRA, której sekretariat prowadzi Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny. ASTRA jest regionalną siecią organizacji pozarządowych zajmujących się prawami seksualnymi i reprodukcyjnymi w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Zawarte w apelu postulaty powstały w powiązaniu ze zbliżającą się w 2014 r. dwudziestą rocznicą przyjęcia na Międzynarodowej Konferencji na Rzecz Ludności i Rozwoju (ICPD) w Kairze Programu Działania, który jest jednym z najważniejszych dokumentów międzynarodowych nakładających na państwa obowiązek przestrzegania praw reprodukcyjnych, zapewnienia dostępu do świadczeń zdrowia reprodukcyjnego czy dążenia do osiągnięcia równości płci. Długotrwały proces regionalnych, krajowych i międzynarodowych konsultacji, sporządzania raportów i konferencji podsumuje we wrześniu 2014 r. specjalna sesja zgromadzenia ogólnego ONZ. Wyniki przeglądu są niezmiernie istotne dla przyszłości polityki ludnościowej i rozwojowej na całym świecie, dlatego organizacje społeczne prowadzą intensywne działania, aby postępowe zapisy sprzed 20 lat pozostały w mocy, a ogólny kierunek polityki pozostał postępowy i koncentrował się na przestrzeganiu praw reprodukcyjnych i seksualnych. Organizacje członkowskie Astry zebrane na dorocznym spotkaniu w Warszawie podkreślały, że głos państw z naszego regionu jest mało słyszalny w toczących się od ponad roku debatach i konsultacjach. Nasze kraje uważane są za rozwinięte, także w sferze przestrzegania praw reprodukcyjnych i w związku z tym obecny jest przede wszystkim głos państw tzw. globalnego południa (Afryka, Azja, Ameryka Łacińska). Niestety oznacza to także odpływ funduszy dla organizacji z naszego regionu, podczas gdy większość problemów pozostaje nierozwiązana lub wymaga jeszcze wielu wysiłków i działań. W "Warszawskim wezwaniu do działania" sygnatariusze apelują do rządów swoich państw m.in. o wdrożenie i odnowienie zobowiązań zawartych w Programie Działania z 1994 r., w szczególności w odniesieniu do praw reprodukcyjnych; o zapewnienie powszechnego dostępu do świadczeń z zakresu zdrowia reprodukcyjnego (w tym bezpiecznej aborcji, antykoncepcji oraz prewencji i leczenia HIV/AIDS) oraz edukacji seksualnej, a także o dostrzeżenie faktu, iż prawa reprodukcyjne i seksualne należą do podstawowych praw człowieka. Jednocześnie organizacje apelują do Funduszu Ludnościowego ONZ o zapewnienie odpowiedniej reprezentacji państw z naszego regionu w procesie przeglądu ICPD, dopuszczenie do głosu organizacji społecznych oraz zagwarantowanie funduszy na cele związane z promocją praw reprodukcyjnych i seksualnych w Europie Środkowej i Wschodniej. Pełny tekst apelu można przeczytać tutaj (w języku angielskim). Zbliża się 20 rocznica obowiązywania ustawy antyaborcyjnej! Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny przypomina, że w styczniu 2013 r. obchodzić będziemy niechlubny jubileusz – okrągłą, dwudziestą rocznicę obowiązywania ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Chcemy z tej okazji pokazać, co się działo na przestrzeni tych wszystkich lat, zaznaczyć, że nie jest ona żadnym kompromisem, gdyż zlekceważono głos połowy społeczeństwa, a jej uchwalaniu w 1993 roku towarzyszyły masowe protesty. Chcemy przypomnieć o komitetach obywatelskich Bujaka i wszelkich przejawach społecznego sprzeciwu wobec ustawy, a także zwrócić uwagę na dramatyczne realia, do życia w których państwo polskie zmusza swoje obywatelki od 20 lat. Dlatego zachęcamy do kontaktu wszystkie osoby, które chciałyby pomóc w zbieraniu informacji poprzez podzielenie się swoimi historiami, związanymi z obowiązywaniem zapisów obecnej ustawy bądź działaniami na rzecz jej zmiany, doświadczeniami, udostępnienie zdjęć czy materiałów prasowych lub filmowych. Planujemy także organizację konferencji w drugiej połowie stycznia, o szczegółach której będziemy jeszcze informować, jednak już dziś zachęcamy do zgłaszania chęci udziału bądź wystąpienia. Zachęcamy o kontaktu: [email protected] lub [email protected]. Linki @ FederaForum: forum dyskusyjne Federacji z możliwością zadania pytania prawnikom @ Strona Grupy Edukatorów Seksualnych Ponton – nowa odsłona! @ Archiwalne numery Biuletynu Federacji @ Portal abcZdrowie @ Stowarzyszenie na rzecz Leczenia Niepłodności i Wspierania Adopcji „Nasz Bocian” @ Fundacja Feminoteka @ http://www.proinvitro.pl/ @ Ściana wstydu z cytatami wypowiedzi posłów, hierarchów kościelnych i dziennikarzy. Otrzymałaś/łeś ten biuletyn, ponieważ został on zaprenumerowany ze strony Federacji lub została zadeklarowana chęć otrzymania tej publikacji elektronicznej poprzez e-mail lub zapisanie się na listę dystrybucyjną. Jest to jednoznaczne ze zgodą na wykorzystanie i przetwarzanie danych osobowych w celach dystrybucyjnych przez Federację na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny oraz na umieszczenie ich w adresowej bazie danych Federacji z siedzibą: 00-150 Warszawa, Nowolipie 13/15. UWAGA: Jeżeli cytujesz informacje z naszego Biuletynu lub naszej strony www.federa.org.pl, prosimy o podanie źródła cytatu. Propozycje, ciekawe newsy itp. prosimy przesyłać na adres redakcji Biuletynu Mam Prawo Jeśli chcesz wesprzeć finansowo Federację na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, podajemy nr konta, na który można przekazać darowiznę: Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny ul. Nowolipie 13/15; 00-150 Warszawa BP PKO S.A. 15 Oddział w Warszawie, Aleje Jerozolimskie 7 45 1020 1156 0000 7902 0060 3951 Biuletyn przygotowała Martyna Zimniewska, współpraca: zespół Federacji Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny ul. Nowolipie 13/15, 00-150 Warszawa tel/fax 022 6359395, e-mail: [email protected] http://www.federa.org.pl Telefon Zaufania dla Kobiet 022 635 93 92 od poniedziałku do piątku 16.00-20.00