ziemksi 2013a

PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY
W CHEŁMIE
INFORMACJA O STANIE
BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO
POWIATU CHEŁMSKIEGO
W ROKU 2013
Chełm, dnia 28 lutego 2014 r.
INFORMACJA
o stanie bezpieczeństwa sanitarnego
powiatu chełmskiego za 2013 rok
Państwowy
Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie działając w oparciu
o Ustawę z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr
212, poz. 1263 z późn. zm.) prowadził działalność kontrolną, badawczą, opiniodawczą i
profilaktyczną w ramach szeroko pojętej promocji zdrowia oraz zadań określonych
w
Narodowym Programie Zdrowia.
Realizując powyższe zadania państwowa inspekcja sanitarna powiatu chełmskiego
przedstawia w niniejszej informacji ocenę:
- sytuacji epidemiologicznej,
- warunków zdrowotnych środowiska bytowania człowieka (komunalne, żywieniowe,
środowiska pracy, nauczania i wychowania),
- działalności opiniodawczej i kontrolnej nadzoru zapobiegawczego,
- działalności w zakresie edukacji zdrowotnej społeczeństwa.
2
I. Sytuacja epidemiologiczna
Sytuację epidemiologiczną powiatu chełmskiego należy ocenić jako korzystną. Nie
obserwowano epidemicznego występowania chorób zakaźnych. W 2013 roku zanotowano
wzrost zachorowań na: wzw typu C, bakteryjne zakażenia jelitowe, biegunki, boreliozę,
nagminne zapalenie przyusznic, różyczkę. Mniej było kontaktów ze zwierzętami
podejrzanymi o wściekliznę. Poprawa nastąpiła w zakresie: wirusowych zakażeń jelitowych,
ospy wietrznej, salmonelloz, płonicy, gruźlicy. Zarejestrowano pojedyncze zachorowania na:
wzw typu B, inwazyjną chorobę meningokokową, wirusowe zapalenie mózgu, grypę typu A.
Szczegółowe dane w tym zakresie przedstawia tabela 1.
Tabela 1. Liczba zachorowań oraz wskaźniki zapadalności
2013
Lp.
Nazwa jednostki chorobowej
1.
2012
zach.
zap.
zach.
zap.
Salmonelozy
26
32,6
32
40,0
2.
Płonica
10
12,6
45
56,2
3.
Róża
8
10,1
12
15,0
4.
Wzw typu B
1
1,3
2
2,5
5.
Wzw typu C – def. 2005
10
12,6
7
8,7
6.
Wzw typu C - def. 2009
11
13,8
9
11,2
7.
Bakteryjne zakażenia jelitowe
15
18,8
14
17,5
8.
Wirusowe zakażenia jelitowe
59
74,1
65
81,2
9.
Biegunki – ogółem
103
129,3
97
121,2
w tym u dzieci do lat 2
44
186,5
43
175,5
10.
Borelioza
25
31,4
17
21,2
11.
Ospa wietrzna
438
549,8
575
718,3
12
Nagminne zapalenie przyusznic
6
7,5
0
0
13.
Różyczka
177
222,2
107
133,7
14.
Gruźlica
11
13,8
18
22,5
16.
Krztusiec
0
0
2
2,5
3
Sytuacja epidemiologiczna wzw typu B jest dobra. Uzyskano to głównie dzięki
szczepieniom ochronnym.
wzw typu B
8
7
6
5
4
3
2
1
0
2006
2007
2008
2009
2010
Zap.pow.chełmski
2011
2012
2013
Zap. kraj
Wykres 1. Sytuacja epidemiologiczna wzw B.
Dużym problemem epidemiologicznym jest w dalszym ciągu wzw typu C, które od
kilku lat cechuje tendencja wzrostowa liczby zachorowań. Z uwagi na brak swoistych metod
zapobiegania zakażeniom w działaniach inspekcji sanitarnej kładzie się nacisk na kontrolę
sterylizacji, dezynfekcji, procedur wykonywania zabiegów ( medycznych i niemedycznych)
naruszających ciągłość tkanek oraz utrzymanie wysokich standardów higieniczno –
sanitarnych wykonywania tych świadczeń. Wczesne rozpoznanie zakażenia daje wysoką
szansę wyleczenia. To powinno skłaniać do podejmowania działań zapewniających
dostępność do specjalistycznego poradnictwa, diagnostyki laboratoryjnej i leczenia zakażeń
wirusami hepatotropowymi.
4
wzw typu C wg def. z 2005r.
14
12
10
8
6
4
2
0
2009
2010
2011
Zap.pow.chełmski
2012
2013
Zap. kraj
Wykres 2. . Zapadalność na wzw typu C wg def. z 2005 r.
wzw typu C wg def. z 2009r.
14
12
10
8
6
4
2
0
2009
2010
2011
Zap.pow.chełmski
2012
2013
Zap. kraj
Wykres 3. Zapadalność na wzw typu C wg def. z 2009 r.
5
ospa wietrzna
800
700
600
500
400
300
200
100
0
2006
2007
2008
2009
2010
Zap.pow.chełmski
2011
2012
2013
Zap. kraj
Wykres 4. Sytuacja epidemiologiczna ospy wietrznej.
nagminne zapalenie przyusznic
50
40
30
20
10
0
2006
2007
2008
2009
2010
Zap.pow.chełmski
2011
2012
2013
Zap. kraj
Wykres 5. Sytuacja epidemiologiczna świnki.
W powiecie chełmskim w 2013r zarejestrowano wzrost zachorowań na różyczkę. Ogółem
zgłoszono 107 zachorowań zap. 133,7. Dotyczyły one głównie chłopców 96,6%. Najwięcej
zachorowań było w grupie wiekowej 15-19 lat.
6
różyczka
250
200
150
100
50
0
2006
2007
2008
2009
2010
Zap.pow.chełmski
2011
2012
2013
Zap. kraj
Wykres 6. Sytuacja epidemiologiczna różyczki.
salmonelozy
100
80
60
40
20
0
2006
2007
2008
2009
2010
Zap.pow.chełmski
2011
2012
2013
Zap. kraj
Wykres 7. Sytuacja epidemiologiczna salmoneloz.
Wystąpiły 2 ogniska zatrucia pokarmowego rodzinnego, w których narażonych było
13 osób, zachorowało 7 z tego 3 hospitalizowano. Czynnikiem etiologicznym była pałeczka
Salmonella Enteritidis. Nośnikiem pałeczek były prawdopodobnie jaja, których użyto do
pasztetu i ciasta.
Nie występowały zachorowania na: błonicę, poliomyelitis, czerwonkę, tężec,
krztusiec, odrę, dur brzuszny i dury rzekome, wzw typu A, zatrucia pestycydami.
7
Tabela 2. Procent uodpornienia dzieci i młodzieży w 2013 r. w porównaniu do 2011-2012
Lp.
Uodpornienie przeciwko
2013
2012
2011
1.
Krztuścowi
96,4
96,9
96,6
2.
Błonicy i tężcowi
98,2
98,5
98,6
3.
Poliomyelitis
96,4
96,4
96,6
4.
Odrze
99,2
99,8
98,9
5.
Gruźlicy (szczep. noworodków)
98,8
99,7
99,5
6.
Różyczce
99,9
99,8
99,8
7.
Wzw typu B
97,4
98,4
99,6
8.
Haemophilus influenzae
94,3
92,8
93,1
.
W 2013 roku opracowano 153 ogniska chorób zakaźnych. Najwięcej dotyczyło
zachorowań na: salmonelozę – (32 p.), wzw typu B i C oraz nosicieli HBV i HCV – (27 p.),
boreliozę (30 p.), kontakt ze zwierzętami podejrzanymi o wściekliznę – (31 p.), gruźlicę –
(19p.), inne zachorowania – (33 p.).
We wszystkich ogniskach przeprowadzono dochodzenie epidemiologiczne a osoby ze
styczności objęto nadzorem.
P/wściekliźnie zaszczepiono 9 osób.
Na terenie powiatu chełmskiego ziemskiego objęto nadzorem 78 obiektów służby
zdrowia. Przeprowadzono w nich 94 kontrole. W jednym obiekcie stwierdzono uchybienia
sanitarno – higieniczne. Usterki dotyczyły złego stanu technicznego, malowania pomieszczeń.
W celu usunięcia stwierdzonych uchybień wydano decyzję.
8
II. Higiena środowiska i obiektów użyteczności publicznej.
Zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi.
Wody podziemne na terenie powiatu chełmskiego stanowią jedyne źródło zaopatrzenia
ludności i przemysłu w wodę do picia i na potrzeby gospodarcze. Największe znaczenie
dla regionu posiadają poziomy wodonośne w utworach górno-kredowych. Są one
podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę i stanowią bazę zasobów dla większości
wodociągów zlokalizowanych na terenie powiatu. Poziomy wodonośne w utworach
czwartorzędowych i trzeciorzędowych są źródłem zaopatrzenia w wodę tylko dla
nielicznych
obiektów
użyteczności
publicznej
i
gospodarstw
indywidualnych
korzystających ze studni zakładowych lub przydomowych.
Na terenie powiatu chełmskiego w roku 2013 nadzorem terenowo - laboratoryjnym
objęte były 42 wodociągi zbiorowego zaopatrzenia zarządzane przez samorządy gminne w
tym jeden obiekt stanowiący własność Cementowni „Chełm” w Chełmie (tabela. 1).
Tabela 3. Wodociągi
Liczba ludności
korzystającej
Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
Miejscowość
Rejowiec
Fabr.
Białopole
Raciborowice
Pokrówka
Nowosiółki
Dorohusk
Świerże
Brzeźno
Rozkosz
Dubienka
Skryhiczyn
Rogatka
Kamień
Józefin
Rudolfin
Andrzejów
Wolawce
Leśniowice
Rakołupy
Kasiłan
Produkcja
[m3/d]
Ocena wody
(dobra / zła)
z wody
dobrej
jakości
z wody złej
jakości
Rejowiec Fabr. Chełmska 51
290
dobra
4575
-
Białopole
Białopole
Chełm
Chełm
Dorohusk
Dorohusk
Dorohusk
Dorohusk
Dubienka
Dubienka
Dubienka
Kamień
Kamień
Kamień
Kamień
Kamień
Leśniowice
Leśniowice
Leśniowice
136
172
637
696
144
dobra
dobra
dobra
dobra
zła /warunek/
1310
1984
7072
5861
-
1390
55
zła /warunek/
-
880
27
7
dobra
dobra
199
80
75
dobra
1110
13
33
186
18
28
26
56
80
48
82
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
213
801
1870
126
530
610
490
1742
807
1281
-
Gmina
Ulica
9
-
-
21.
22.
23.
24.
25.
26.
Wólka Kańska
Liszno
Pawłów
Ruda Huta
Rejowiec
Niedziałowice
Rejowiec Fabr.
Rejowiec Fabr.
Rejowiec Fabr.
Ruda Huta
Rejowiec
Rejowiec
175
150
130
275
200
45
zła /warunek/
zła /warunek/
dobra
zła /warunek/
dobra
dobra
1660
2012
590
1100
1700
4250
27.
Wereszcze
Duże
Rejowiec
200
dobra
1490
-
151
85
231
53
36
550
151
527
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
dobra
1393
1153
1995
813
519
5100
650
4610
-
52
dobra
804
-
120
40
58
40
dobra
dobra
dobra
dobra
2125
545
728
540
-
79
-
2660
854
9320
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
Hruszów
Marysin
Sawin
Rejowiec
Rejowiec
Sawin
Bukowa Wielka Sawin
Czułczyce
Sawin
Siedliszcze
Siedliszcze
Bezek
Siedliszcze
Wierzbica
Wierzbica
Wólka
Wierzbica
Tarnowska
Wojsławice
Wojsławice
Kukawka
Wojsławice
Huta
Wojsławice
Majdan Nowy Wojsławice
gm.
Wojsławice
Popławy - Majdan
/zaopatrywane z
wodociągów spoza
pow. chełmskiego/
41. Żmudź
Żmudź
42. Cement„Chełm" Chełm
226
100
Fabryczna
dobra
dobra
-
-
60981
Razem
Stan
-
sanitarno-techniczny
wodociągów
zbiorowego
zaopatrzenia
w
większości
przypadków jest zadowalający. Wszystkie obiekty oparte są na ujęciach wód podziemnych,
posiadają wyznaczone i wygrodzone strefy bezpośredniej ochrony sanitarnej oraz aktualne
decyzje: pozwolenie wodno - prawne na pobór wody. Stałej dezynfekcji wody nie prowadzi
się w żadnym wodociągu zbiorowego zaopatrzenia, gdyż nie zachodzi taka konieczność,
a zamontowane chloratory traktowane są jako awaryjne zabezpieczenia na wypadek
ewentualnego zagrożenia bakteriologicznego. Wodociągi te na koniec 2013 r. dostarczały
wodę o jakości odpowiadającej wymaganiom sanitarnym określonym w rozporządzeniu
Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia
przez ludzi (Dz. U. Nr 61, poz.417 z późn. zm.), z wyjątkiem obiektów ujętych w tabeli 2.
Wodę z tych wodociągów warunkowo dopuszczono na określony czas do spożycia przez
ludzi w związku z faktem dostarczania przez te urządzenia wody z
zawartością żelaza i jonu amonowego.
10
ponadnormatywną
Przekroczenia te nie mają jednak negatywnych skutków zdrowotnych dla ludzi, niemniej
jednak mogą mieć wpływ na jej smak i wygląd, co może być trudne do zaakceptowania przez
konsumentów i dlatego wymagane jest od zarządców wodociągów podejmowanie działań
naprawczych.
Tabela 4. Wartości ponadnormatywnych przekroczeń w wodociągach zbiorowego
zaopatrzenia w roku 2013.
Lp.
Gmina
Nazwa
wodociągu
zbiorowego
zaopatrzenia
Parametry chemiczne
Decyzja
wartość
dopuszc
zalna
min.
max.
jon amonowy
0,50
mg/l
1,03
mg/l
1,26
mg/l
parametr
1
Dorohusk
Dorohusk
2.
Dorohusk
Świerże
jon amonowy
0,50
mg/l
0,75
mg/l
0,90
mg/l
3.
Ruda Huta
Ruda Huta
jon amonowy
0,50
mg/l
0,58
mg/l
1,24
mg/l
4.
Rejowiec
Fabryczny
Liszno
Fe
200 µg/l
291 µg/l
420 µg/l
5.
Rejowiec
Fabryczny
Wólka Kańska
Fe
200 µg/l
204 µg/l
269 µg/l
NS-HK.721-8/3/07/10/13
z dnia 30.07.2013r, termin
realizacji 29.07.2016 r.
NS-HK.721-9/3/07/10/13
z dnia 30.07.2013r, termin
realizacji 29.07.2016 r.
NS-HK.721-24/4/07/10/13
z dnia 13.09.2013 r., termin
realizacji 30.09. 2016 r.
NS-HK.721-23/7/09/11/13
z dnia 12.12.2013 r., termin
realizacji 31.12. 2014 r.
NS-HK.721-22/2/12
z dnia 27.04.2012 r., termin
realizacji 30.12. 2014 r.
W roku 2013 przeprowadzono modernizację i rozbudowę sieci wodociągowej
w następujących obiektach.
Tabela 5.Wodociągi
Nowo podłączone
miejscowości
l.p.
Nazwa
wodociągu
Miejscowość
Gmina
Powiat
1.
WZZ Wolawce
Wolawce
Kamień
Chełmski
Strachosław, Mołodutyn
2.
WZZ Bukowa
Wielka
Bukowa Wielka
Sawin
Chełmski
Bukowa Wielka, Bukowa Mała, Średni
Łan, Radzanów i Łukówek
Chełmski
Modernizacja ujęcia wody Kamień i
ujęcia wody Józefinka oraz budowa
odcinka sieci łączącej miejscowości
Kamień i Czerniejów
3.
WZZ Kamień
Kamień
Kamień
W 2013 r. kontynuowano nadzór sanitarny nad wybranymi wodociągami lokalnymi
i zakładowymi . Stan sanitarny tych obiektów przedstawiono w tabeli 6.
11
Tabela 6. Liczba ludności zaopatrywanej w wodę z wodociągów lokalnych.
Nazwa wodociągu lokalnego
Gmina
Miejscowość
Dorohusk
Dorohusk
Zakład Rolny Husynne
Liczba ludności
korzystającej
Produkcja Ocena wody
(m3/d)
dobra / zła
Ulica
RSP Brzeźno
z wody
dobrej
jakości
z wody złej
jakości
30
zła /warunek/
-
100
25
zła /warunek/
-
88
-
188
Razem wieś
Wodę z wodociągów indywidualnych w Brzeźnie i Husynnem w dalszym ciągu warunkowo
dopuszczono do spożycia przez ludzi z uwagi na przekroczone w niej najwyższe
dopuszczalne stężenia żelaza i amoniaku.
Tabela 7. Stopień zwodociągowania gmin na terenie powiatu
L.p.
gmina
Liczba miejscowości
zwodociągowanych w gminie
% ludności korzystającej z
wodociągów zbiorowego
zaopatrzenia
1.
Chełm
40
100
2.
3.
Białopole
Dorohusk
15
8
100
37
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Dubienka
Kamień
Leśniowice
Rejowiec Fabryczny
Rejowiec
Ruda Huta
Sawin
Siedliszcze
Wierzbica
Wojsławice
Żmudź
Miasto Rejowiec Fabryczny
8
16
23
16
25
16
10
26
27
22
16
1
82
89
97
100
100
90
57
82
100
99
81
100
Oceniając stan zbiorowego zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia na nadzorowanym
terenie należy stwierdzić, że występują zdecydowane różnice na terenie poszczególnych
gmin w zakresie dostępności mieszkańców do wody o nadzorowanej jakości. Mieszkańcy
gmin: Chełm, Rejowiec Fabr, Białopole, Rejowiec, Wierzbica oraz m. Rejowiec Fabr. w
około 100 % ogólnej liczby ludności korzystają ze zbiorowego zaopatrzenia w wodę,
12
natomiast w gminach Dorohusk tylko 37% i Sawin 57% ogólnej liczby mieszkańców
korzysta z wody dostarczanej przez wodociągi zbiorowego zaopatrzenia.
Ocena sanitarna przebiegu sezonu turystycznego 2013 r.
Oceniając
przebieg
letniego sezonu turystycznego
należy
stwierdzić, że
w 2013 r. na terenie powiatu nie wystąpiły istotne zagrożenia sanitarne ze strony obiektów
i urządzeń związanych z obsługą ruchu turystycznego.
Na terenie powiatu chełmskiego w 2013 r. funkcjonowały dwa pola biwakowe:
przy zalewie „Dębowy Las” gm. Żmudź i przy zalewie „Husynne” gm. Dorohusk.
Urząd Gminy w Żmudzi przy MWdK „Dębowy Las” prowadzi prowizoryczne pole
biwakowe. Obiekt ten nie posiada zaopatrzenia w wodę. Teren pola został wyznaczony
drewnianym ogrodzeniem, ustawiono śmietniczki na odpady i wybudowano wolnostojącą
dwuoczkową ubikację opartą na suchym szczelnym dole kloacznym. Pole biwakowe
i przyległy teren było utrzymywane w porządku przez służby gminne. Na terenie obiektu brak
przyłącza energetycznego.
Pole biwakowe w Husynnem, gm. Dorohusk zarządzane przez Przedsiębiorstwo Handlowo –
Usługowe „ESMAX” z siedzibą w Dorohusku zlokalizowane przy MWdK „Husynne”
wyposażone jest w podstawową infrastrukturę w postaci drewnianych zadaszeń z miejscami
do siedzenia, punkt małej gastronomii, miejsc na namioty. Obiekt zaopatrywany jest w wodę
z indywidualnej studni głębinowej. Nieczystości płynne z punktu gastronomicznego, jedynej
ogólnodostępnej umywalki oraz ubikacji ogólnodostępnej odprowadzane są do szczelnego
szamba. W sezonie letnim obiekt utrzymywany był w dobrym stanie sanitarno porządkowym.
Miejsca wykorzystywane do kąpieli.
Miejsca wykorzystywane do kąpieli: „Żółtańce”, „Staw”, „Dębowy Las”, „Puszcza”,
„Husynne”, „Natalin”, „Dubienka” i „Niwa I” urządzone były na zbiornikach małej retencji.
Woda we wszystkich MWdK została przebadana przed sezonem letnim 2013 r. i
dopuszczona do kąpieli.
W trakcie trwania sezonu letniego nie wydawano zakazu kąpieli. Woda we wszystkich
MWdK odpowiadała wymaganiom sanitarnym. Wszystkie miejsca wykorzystywane do
kąpieli w sezonie letnim nadzorowane były przez służby ratownictwa wodnego z wyjątkiem
MWdK w Dubience. Część MWdK wyposażonych było w drewniane pomosty (z wyjątkiem
13
„Niwa I”, „Husynne” i „Dubienka”). Większość miało wyznaczone i oznakowane miejsca do
kąpieli (z wyjątkiem MWdK „Dubienka”).
Wszystkie MWdK oznakowane
były stosownymi
tablicami
informacyjnymi
i
funkcjonowały w następujących okresach:
1. Puszcza – 01.07. – 24.08.2013 r.
2. Niwa I – 22.06. – 31.08.2013 r.
3. Żółtańce – 29.06. – 31.08.2013 r.
4. Staw - 29.06. – 31.08.2013 r.
5. Dębowy Las – 29.06. – 31.08.2013 r.
6. Natalin - 01.07. – 31.08.2013 r.
7. Husynne – 01.07. – 31.08.2013 r.
8. Dubienka – 01.07. – 09.07.2013 r.
Plaże przy miejscach wyznaczonych do kąpieli są piaszczysto – trawiaste. Przy
kąpieliskach „Natalin”, „Niwa” i „Husynne” wyposażone były w ubikacje typu „TOI-TOI”
serwisowane przez specjalistyczną firmę, a przy kąpieliskach „Staw” „Dębowy Las”
użytkowane były wolnostojące ubikacje oparte na suchych dołach kloacznych. Użytkownicy
MWdK „Puszcza” korzystali z ubikacji ośrodka wypoczynkowo-rekreacyjnego dla dzieci i
młodzieży „Caritas”. Większość obiektów wyposażona jest w drewniane ławki i zadaszenia:
„Żółtańce”, „Staw”, „Dębowy Las” i Husynne. Wszystkie plaże w trakcie trwania sezonu
letniego utrzymywane były w czystości i porządku.
Do
MWdK „Żółtańce” doprowadzona jest
wybrukowana ścieżka rowerowa,
zainstalowany jest monitoring elektroniczny, na terenie przyległym do plaży zlokalizowany
jest plac zabaw dla dzieci oraz boisko do gry w piłkę. Na plaży przy miejscu
wykorzystywanym do kąpieli w Stawie urządzono boisko do siatkówki.
Obiekty użyteczności publicznej.
Pod nadzorem sanitarnym na terenie powiatu chełmskiego znajdowały się następujące
grupy obiektów użyteczności publicznej: domy pomocy społecznej, hotele, obiekty
wczasowo-turystyczne, zakłady fryzjersko-kosmetyczne, dworce i przystanki komunikacyjne
oraz inne.
Zdecydowana większość obiektów użyteczności publicznej na nadzorowanym terenie
znajdowała się w dobrym stanie higieniczno – sanitarnym.
14
Od lat nie poprawia się stan sanitarno - techniczny dworców i przystanków kolejowych
położonych na trasie Lublin - Dorohusk. Obiekty te w większości są zdewastowane, a z
powodu braku środków finansowych od wielu lat nie są odnawiane i pozbawione stałej
obsługi. W dalszym ciągu decyzją PKP pozostają wyłączone z eksploatacji do odwołania
następujące obiekty towarzyszące Stacji Kolejowej w Dorohusku: kasa biletowa, poczekalnia
i WC. W związku z powyższym obiekt ten nie dotrzymuje żadnych standardów w zakresie
wyposażenia w infrastrukturę i urządzenia dla obsługi podróżnych. W latach ubiegłych z
użytkowania wyłączono również dworce
w Brzeźnie i Rejowcu Fabrycznym. Pismem znak:
DR5Z-g-620-81/2012 z dnia 8 czerwca 2012 r. Rejon Dworców Kolejowych w Warszawie
PKP SA zawiadomił o trwałym zamknięciu i wyłączeniu z użytkowania toalety dla
podróżnych na dworcu PKP w Kaniem.
Natomiast stacje kolejowe - perony i międzytorza w większości przypadków
utrzymywane są w bieżącej czystości i porządku.
W wyniku prowadzonego w sezonie letnim przeglądu tras komunikacyjnych wraz
z przystankami komunikacji drogowej przy drodze krajowej Nr 12 na odcinku Chojno Nowe
– Chełm - Dorohusk i przy drodze wojewódzkiej Nr 844 na odcinku Chełm - Białopole
stwierdzono:
-
utrzymanie w dostatecznej czystości i porządku pasów przydrożnych wzdłuż w/w dróg,
-
poprawę stanu technicznego i estetycznego części przystanków komunikacji drogowej
usytuowanych przy drodze krajowej Nr 12 na odcinku Chojno Nowe Dorohusk w wyniku
przeprowadzonych prac remontowych na w/w obiektach,
-
poprawę stanu technicznego przystanków autobusowych przy drodze wojewódzkiej Nr
844 na odcinku Chełm - Białopole w wyniku przeprowadzonych prac związanych
z wyburzeniem starych i budową nowych przystanków autobusowych na terenie gm.
Żmudź,
-
wzdłuż trasy komunikacyjnej Chełm - Dorohusk ustawiono dla potrzeb kierowców
oczekujących w kolejce do odprawy granicznej w odległości ok. 500 m od siebie kabiny
ustępowe „TOI-TOI”. Ilość ustawianych kabin uzależniona jest od sytuacji związanej
z długością kolejki oczekujących na odprawę graniczną,
-
przy w/w trasie znajduje się dostateczna ilość śmietniczek metalowych. Trasa ta jest na
bieżąco sprzątana przez służby porządkowe, a kabiny „TOI-TOI” serwisowane przez
wyspecjalizowaną firmę 1 x w tygodniu.
15
W roku 2013 w zakresie nadzoru nad stanem sanitarnym obiektów użyteczności
publicznej i urządzeń wodnych na terenie powiatu chełmskiego przeprowadzono łącznie: 266
kontroli sanitarnych, pobrano 251 próbek wody z obiektów wodociągowych do badań
laboratoryjnych, wydano 12 decyzji pokontrolnych nakazujących poprawę stanu sanitarnego
nadzorowanych obiektów.
III. Oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku
Głównym zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie nadzoru nad
warunkami zdrowotnymi żywności, żywienia oraz nad materiałami przeznaczonymi do
kontaktu z żywnością jest sprawdzanie czy przedsiębiorcy sektora spożywczego
odpowiedzialni
za bezpieczeństwo
żywności
spełniają wymagania
obowiązujących
przepisów, których celem jest ochrona i zapewnienie zdrowia i życia człowieka. Realizując
swoje zadania Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie w 2013 roku
nadzorował 405 obiektów żywieniowo - żywnościowych na terenie powiatu chełmskiego.
Liczba obiektów w latach 2012 i 2013
550
477
500
450
400
382
405
329
350
300
257
250
2012
238
2013
200
150
100
14 20
50
3,66 4,93
0
O bie
k tów
wg e
w
Sk on
tr
idenc
ji
olo w
a
nyc h
Licz b
a
ko ntr
o
li
O bie
k tów
zł yc h
% ob
i ektó
w z ły
ch w
s
tos un
ku do
li cz
by o b
iek tó
w
Wykres 8. Liczba obiektów żywieniowo - żywnościowych na terenie powiatu
chełmskiego w 2013 w porównaniu do 2012 r.
Jak wynika z wyżej przedstawionego wykresu liczba obiektów w roku 2013 wzrosła w
stosunku do roku ubiegłego łącznie o 23 obiekty.
16
W ciągu ubiegłego roku Państwowa Inspekcja Sanitarna na terenie powiatu
ziemskiego skontrolowała 238 obiektów żywnościowo – żywieniowych i przedmiotów
użytku, przeprowadzając w nich 329 kontroli sanitarnych.
Natomiast na podstawie kryteriów ujętych w ujednoliconych i obowiązujących w całym kraju
arkuszach oceny stanu sanitarnego stwierdzono 20 obiektów nie spełniających wymagań
obowiązującego prawa , co stanowi 4,9 %, w tym:
• na 221 obiektów obrotu żywnością, stwierdzono niezgodnych - 19, tj. 8,6 %
• na 65 obiektów żywienia zbiorowego zamkniętego, niezgodnych - 1, tj. 1,5 %
Zakłady z pozostałych grup obiektów oceniono jako zgodne z wymaganiami.
Odsetek obiektów, które nie spełniały wymagań prawa żywnościowego w
porównaniu do roku 2012 zwiększył się o 1,3 %.
Poprawę stanu sanitarnego stwierdzono wśród zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego o
0,6 % w porównaniu do roku 2012 oraz w zakładach małej gastronomii o 8,3 %.
Strukturę nadzorowanych
obiektów przedstawiono
na niżej zamieszczonym
diagramie.
Struktura grup obiektów w 2013r
Sklepy spożyw cze
Wytw órnie chrupek
Kioski spożyw cze
Ciastkarnie
Piekarnie
1
42
Automaty do lodów
3 12 2 14
243
Obiekty ruchome
30
1
Zakłady młynarskie
Transport
Inne obiekty obrotu
Inne w ytw órnie żyw ności
65
179
Brow ar
Zakłady żyw . zbior. zamkn.
21
18 1
24
1
Wytw órnie cukiernicze
Zakłady małej gastronomii
Hurtow nie
Zakłady żyw ienia zbior. otw art.
Wytw órnia w ód żródlanych
Wytw órnie materiałów
Wykres 9. Struktura obiektów żywieniowo - żywnościowych 2013r.
Najliczniejszą grupę obiektów powiatu chełmskiego stanowiły sklepy spożywczo przemysłowe 179, kioski spożywcze 42, zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego 65,
zakłady małej gastronomii 24, zakłady żywienia zbiorowego otwartego 18.
17
Do zakładów produkcyjnych należały m.in.: piekarnie 12, zakłady przetwórstwa
zbożowo - młynarskiego 2, ciastkarnie 3, automaty do lodów 2, browar , wytwórnia wód
źródlanych , zakład cukierniczy, zakład produkcji chrupek oraz inne wytwórnie żywności 30
/paczkarnia cukru, pieczarkarnia, plantacje malin, gospodarstwa rolne/.
Nadzorem objęto też 2 zakłady produkcji materiałów do kontaktu z żywnością.
Zgodnie z art.5 rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady
z dn. 29 kwietnia 2004r.w sprawie higieny środków spożywczych ( Dz. Urz. UEL 139 z 30
kwietnia 2004r., str. 1 Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13,t. 34, str. 319)
przedsiębiorstwa sektora spożywczego opracowują, wykonują i utrzymują stałą procedurę lub
procedury na podstawie zasad HCCP, a według art.17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002
Parlamentu Eeuropejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiającego ogólne zasady i
wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd do spraw bezpieczeństwa
żywności (Dz. u. UEL nr 31 z 1 lutego 2002r., str.1-24) podmioty działające na rynku
spożywczym i pasz zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji
zgodność z wymogami prawa żywnościowego. Realizując powyższy obowiązek w 86,5 %
zakładach wdrożono system HACCP, a w 89,6 % instrukcje Dobrej Praktyki Higienicznej i
Dobrej Praktyki Produkcyjnej.
W 2013 r. w ramach sprawowanego nadzoru przeprowadzono 328 kontroli i rekontroli (w
tym 14 kontroli interwencyjnych). Najczęściej stwierdzanymi uchybieniami higieniczno sanitarnymi były:
• niewłaściwe przechowywanie łatwo psujących się środków spożywczych;
• wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po upływie terminu przydatności do
spożycia lub daty minimalnej trwałości;
• zły stan techniczny pomieszczeń;
• nie przestrzeganie instrukcji GHP/GMP oraz procedur systemu jakości
HACCP;
• nieprawidłowa funkcjonalność pomieszczeń;
• nieprawidłowości w oznakowaniu produkowanych i wprowadzanych do obrotu środków
spożywczych.
Celem poprawy stanu sanitarnego stosowano wobec przedsiębiorców nieprzestrzegających
wymagań obowiązujących przepisów sankcje karne wynikające z uprawnień Państwowej
Inspekcji Sanitarnej i tak w 2013 roku wydano:
• 81 decyzji administracyjnych, w tym:
• 14 decyzji unieruchomienia obiektu lub ograniczenia zakresu sprzedaży;
18
• 11 decyzji zakazujących wprowadzanie do obrotu artykułów spożywczych
niewłaściwej jakości,
• mandatami karnymi ukarano 23 osoby na sumę 3600,00 zł;
Jakość zdrowotna środków spożywczych i przedmiotów użytku
Ocenę bezpieczeństwa żywności i materiałów do kontaktu ze środkami spożywczymi
przeprowadzały akredytowane laboratoria funkcjonujące w Zintegrowanym Systemie Badania
Żywności dla województwa lubelskiego. Badania mikrobiologiczne
laboratorium PSSE w Chełmie, posiadające certyfikat
przeprowadzało
akredytacyjny PCA. Pozostałe
parametry, jak: wykrywanie organizmów genetycznie modyfikowanych, substancje
dodatkowe, pestycydy, bakterie Campylobacter, histamina czy napromienianie żywności
przeprowadzały laboratoria spoza województwa lubelskiego, wytypowane przez Główny
Inspektorat Sanitarny.
Do badań laboratoryjnych pobrano w ramach urzędowej kontroli żywności 8 próbek.
Badano wodę źródlaną , lody z automatu i wyroby cukiernicze. Zakwestionowano 1 próbkę
lodów ze względu na wysoką zawartość bakterii z rodziny Enterobacteriaceae.
W 2013 r. w związku z opracowaniem 2 ognisk zatruć pokarmowych w mieszkaniach
prywatnych pobrano 2 próbki wymazów czystościowych , które nie były kwestionowane oraz
2 próbki jaj, z których 1 zdyskwalifikowano z powodu obecności bakterii Salmonella.
System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach
Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt RASFF
W 2013 r. w ramach systemu RASFF i RAPEX prowadzono działania związane z
wycofywaniem
mąki
zanieczyszczonej deoksyniwalenolem oraz
obecności szkła. Przeprowadzone kontrole
alkoholu z powodu
nie wykazały w użyciu i sprzedaży produktów
objętych powiadomieniami.
W minionym roku zaobserwowano pogorszenie się
warunków sanitarno
higienicznych w zakładach (o 1,3 %/) szczególnie w grupie sklepów oraz kiosków
spożywczych. Poprawiła się natomiast sytuacja sanitarno – higieniczna w zakładach żywienia
zbiorowego otwartego i zamkniętego.
Celem zapewnienia jak najlepszej ochrony zdrowia konsumentów będzie kontynuowany
wzmożony nadzór sanitarny w ramach urzędowej kontroli żywności w zakresie:
19
• przestrzegania instrukcji GHP, GMP
• zachowania ciągłości łańcucha chłodniczego artykułów łatwo psujących się;
• wdrażania i utrzymania systemów jakości HACCP;
• wprowadzania do obrotu artykułów spożywczych właściwej jakości zdrowotnej;
• prawidłowego znakowania produkowanych i wprowadzanych do obrotu środków
spożywczych.;
• poprawy stanu sanitarno-technicznego i funkcjonalności pomieszczeń.
IV. Higiena środowiska pracy
W 2013 roku prowadzono nadzór nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy,
polegający między innymi na identyfikacji zagrożeń występujących na stanowiskach pracy
oraz podejmowano działania mające na celu ograniczenie wpływu czynników szkodliwych
i uciążliwych na zdrowie pracujących.
W ramach nadzoru nad warunkami środowiska pracy i warunkami higieniczno –
sanitarnymi skontrolowano 45 zakładów pracy, w których przeprowadzono 55 kontroli,
w tym:
- 20 kontroli w zakresie nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami,
- 4 kontrole w zakresie nadzoru nad prekursorami narkotyków kategorii 2 i 3,
- 2 kontrole w zakresie nadzoru nad substancjami, preparatami lub procesami
technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym,
- 15 kontroli w zakresie nadzoru nad czynnikami biologicznymi w środowisku pracy.
W wyniku przeprowadzonych kontroli warunków pracy i higieniczno – sanitarnych
wydano 10 decyzji administracyjnych.
20
5
liczba stwierdzonych uchybień
4
uchybienia w zakresie
pomiarów czynników
szkodliwych dla zdrowia
uchybienia w zakresie stanu
higieniczno - sanitarnego
pomieszczeń
uchybienia w zakresie
substancji chemicznych i ich
mieszanin
uchybienia w zakresie oceny
ryzyka zawodowego
3
2
1
0
Wykres 10. Najczęściej stwierdzane uchybienia sanitarno – higieniczne w nadzorowanych zakładach pracy.
W pracowni sanitarnej kontroli środowiska pracy wykonano 56 pomiarów czynników
szkodliwych dla zdrowia. Przebadano 53 stanowiska pracy, w tym na 2 stwierdzono
przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub najwyższych dopuszczalnych natężeń.
Powyższe zagadnienie ilustruje tabela 8.
Tabela 8. Nadzór sanitarny środowiska pracy prowadzony przez Pracownię Sanitarnej
Kontroli Środowiska Pracy Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej
w Chełmie.
Lp.
Czynnik szkodliwy występujący
na stanowiskach pracy
Ilość wykonanych
badań
Ilość przebadanych
stanowisk pracy
Ilość przebadanych
stanowisk pracy na
których występują
przekroczenia nds
lub ndn
1.
Związki toksyczne
1
2
2.
Pyły
7
7
3.
Hałas
36
36
4.
Mikroklimat
-
-
5.
Oświetlenie
2
2
6.
Drgania mechaniczne
10
6
1
56
53
2
Ogółem:
21
1
4%
liczba stanowisk pracy
z przekroczeniami NDN
lub NDS (4%)
liczba stanowisk pracy
bez przekroczeń NDN
lub NDS (96%)
96%
Wykres 11. Procent przebadanych stanowisk pracy z przekroczeniami NDN i NDS.
W wyniku przeprowadzonych pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia
na stanowiskach pracy wydano 2 decyzje nakazujące ograniczenie narażenia pracowników
na nadmierny hałas i zapylenie w zakładach pracy.
Poprawę warunków higieniczno – sanitarnych uzyskano w 9 zakładach w wyniku:
a) ograniczenia narażenia pracowników na nadmierny hałas, drgania mechaniczne
o działaniu miejscowym,
b) dokonania pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy,
c) dostosowania do obowiązujących przepisów prawnych ocen ryzyka zawodowego
na stanowiskach pracy,
d) wyposażenia zakładu w karty charakterystyki stosowanych substancji chemicznych
i ich mieszanin,
e) doprowadzenia do należytego stanu sanitarno – technicznego pomieszczeń pracy.
W zakresie nadzoru nad przestrzeganiem przez pracodawców ustawy o substancjach
chemicznych i ich mieszaninach, rozporządzenia REACH, rozporządzenia CLP, a także
ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii skontrolowano warunki przechowywania substancji
chemicznych i ich mieszanin, oznakowanie opakowań i zbiorników stosowanych w procesach
technologicznych
substancji
chemicznych
i
ich
mieszanin.
Sprawdzono
również,
czy w zakładach pracy znajdują się prawidłowo sporządzone karty charakterystyki
stosowanych środków chemicznych oraz czy pracownicy zostali zapoznani z ich treścią.
Ponadto w ramach egzekwowania wymogów prawa w zakresie wprowadzania do obrotu
stwarzających zagrożenie substancji chemicznych i ich mieszanin poddano ocenie zgodność
kart charakterystyki oraz oznakowania opakowań z obowiązującymi przepisami prawnymi.
W skontrolowanych zakładach nie stwierdzono uchybień.
22
W zakresie nadzoru nad szkodliwymi czynnikami rakotwórczymi w środowisku pracy
przeprowadzono kontrole w 2 przedsiębiorstwach. W obiektach zatrudnionych jest 9 osób
narażonych na czynniki rakotwórcze. Kontrole nie wykazały uchybień we wskazanym zakresie.
W 2013 roku w ramach nadzoru nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi
w środowisku pracy poddano kontroli 12 zakładów pracy. Nadzorem objęto 158 osób
eksponowanych
na
działanie
szkodliwych
czynników
biologicznych.
W
wyniku
przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości.
Praca w środowisku, w którym występują czynniki szkodliwe dla zdrowia może
prowadzić do powstania stanów chorobowych o etiologii zawodowej. W porównaniu do
roku 2008 w zakładach na terenie powiatu zmniejszyła się liczba stwierdzonych przypadków
chorób zawodowych z 16 w roku 2008 do 3 w roku 2013, co ilustrują przedstawione poniżej
wykresy.
16
liczba stwierdzonych chorób zawodowych
16
14
12
10
9
8
6
6
4
3
2
2
2
0
2008 r.
2009 r.
2010 r.
2011 r.
2012 r.
2013 r.
Wykres 12. Ilość stwierdzonych chorób zawodowych w latach 2008 – 2013
23
.
2013 r.
2012 r.
alergiczny nieżyt nosa
niedosłuch
astma oskrzelowa
choroby zakaźne
choroby narządu głosu
2011 r.
2010 r.
2009 r.
2008 r.
0
2
4
6
8
10
12
14
16
Wykres 13. Rodzaje chorób zawodowych stwierdzonych w latach 2008 – 2013.
V. Stan sanitarny zakładów nauczania i wychowania.
Na terenie 14 gmin nadzór sanitarny prowadzony był w odniesieniu do
66 zakładów nauczania i wychowania (5 przedszkoli, 7 innych form wychowania
przedszkolnego,
26
szkół
podstawowych,
4
gimnazjów,
18
zespołów
szkół
ogólnokształcących, 1 liceum ogólnokształcącego, 1 zespołu szkół ponadgimnazjalnych, 1
niepublicznego młodzieżowego ośrodka wychowawczego, 1 świetlicy socjoterapeutycznej i 1
gminnego ośrodka kultury). W roku 2013 działalność rozpoczęły 4 nowe placówki, w tym 1
przedszkole w Rudzie-Hucie, 1 punkt przedszkolny w Krasnem, 1 liceum ogólnokształcące
i 1 niepubliczny młodzieżowy ośrodek wychowawczy w Rejowcu; nadzorem objęto świetlicę
socjoterapeutyczną w Sawinie. Zlikwidowane zostały 2 szkoły filialne – w Leonowie, gm.
Rejowiec i Wołkowianach, gm. Żmudź.
24
Wykres 14. Struktura nadzorowanych placówek w latach 2012-2013 r.
Przeprowadzono
w
nich
133
kontrole
sanitarne,
w
tym
22
sprawdzające
i 28 tematycznych ( w roku 2012 – 115 kontrole, w tym 29 sprawdzających, 28 tematycznych
i 1 interwencyjna).
Stan sanitarno-techniczny placówek na terenie powiatu chełmskiego uległ
częściowej poprawie. W 2013 r. 9 placówek wykazywało nieprawidłowości w tym zakresie,
co stanowi 13,6 % placówek (w roku 2012 – 10 placówek, co stanowiło 16,2% placówek).
Wykres 15. Stosunek obiektów wykazujących nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarnotechnicznego.
25
W dalszym ciągu niewystarczającą infrastrukturę do prowadzenia zajęć z w-f
posiada 9 placówek (8 szkół podstawowych i 1 liceum ogólnokształcące).
Wykres 16. Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego.
W ramach prowadzonego nadzoru na stwierdzone nieprawidłowości wydano
9 nowych decyzji administracyjnych i wystosowano 8 wystąpień pokontrolnych; 3 decyzjom
niewykonanym z lat ubiegłych przedłużono terminy realizacji; zalecenia z 4 decyzji zostały
wykonane w całości, z 2 w części.
Do wykonania z kolejnych lat (z 2009 r. – 1, z 2011 r. – 1, z 2012 r. – 2, z 2013 r. –
5 ) pozostało 9 decyzji administracyjnych i zalecenia z 1 wystąpienia pokontrolnego (Zespół
Szkół w Stawie – dot. doprowadzenia do należytego stanu oświetlenia w salach zajęć):
- z 2009 r.– 1. Szkoła Podstawowa w Rejowcu - zniszczone podłogi w części pomieszczeń
szkolnych;
- z 2011 r.– 1. Gminny Zespół Szkół w Dubience - zniszczone podłogi w pomieszczeniach
szkolnych, zniszczone malowanie ścian i sufitów w części pomieszczeń
szkolnych, zniszczona armatura wodno-kanalizacyjna i stolarka drzwiowa
w pomieszczeniach sanitarnych;
- z 2012 r. – 1. Szkoła Podstawowa w Teresinie - zniszczona podłoga w sali rekreacyjnoZastępczej;
2. Zespół Szkół w Rudzie-Hucie - zniszczone podłogi w części sal lekcyjnych;
- z 2013 r. - 1. Szkoła Podstawowa w Leśniowicach - zniszczone podłogi w salach
lekcyjnych i sali rekreacyjno-zastępczej, brak zabezpieczenia grzejników
przed bezpośrednim kontaktem dzieci z elementem grzejnym w salach zajęć,
26
część punktów świetlnych nieczynnych;
2. Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Kaniem – zły stan stolarki okiennej
w korytarzach;
3. Zespół Szkół w Stawie – zniszczona podłoga w sali gimnastycznej;
4. Zespół Szkół w Pawłowie – zniszczone podłogi w części pomieszczeń
szkolnych, brak zabezpieczenia grzejników przed bezpośrednim kontaktem
dzieci z elementem grzejnym w salach zajęć;
5. Gimnazjum w Rejowcu - zniszczone podłogi w części sal lekcyjnych.
Dyrektorzy prosząc o przedłużenie terminu wykonywania zaleceń, wskazują na
niewystarczające środki finansowe niezbędne do ich wykonania.
W 2013 r. zanotowano niewielką poprawę stanu sanitarno-higienicznego zakładów
nauczania i wychowania funkcjonujących na terenie powiatu chełmskiego (zalecenia
wykonała Szkoła Podstawowa w Rakołupach oraz Zespoły Szkół - w Strachosławiu, RudzieHucie, Pawłowie i Wierzbicy). Priorytetem w chwili obecnej jest wyposażenie placówek
w meble szkolne dostosowane do wymagań ergonomii w miejsce starych i zniszczonych
niezgodnych z obowiązującymi normami higienicznymi (68% placówek wyposażonych jest
w meble szkolne posiadające certyfikaty powyżej 50%) oraz zapewnienie właściwego
oświetlenia pomieszczeń szkolnych.
VI. Działalność opiniodawcza i kontrolna w zakresie
zapobiegawczego nadzoru sanitarnego.
Wykonanie zadań w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego realizowane było
poprzez kontrolę przestrzegania wymagań higieniczno - zdrowotnych w opiniowanej
dokumentacji projektowej, lokalizacji inwestycji oraz uczestnictwo w odbiorach obiektów
budowlanych.
W 2013 r. wydano łącznie 51 opinii sanitarnych, które dotyczyły:
- 7 dokumentacji projektowych,
- 7 projektów miejscowych planów zagospodarowania terenu,
- 27 wniosków o konieczności wydania raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
i jego zakresu.
- 5 uzgodnień raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko,
- 2 uzgodnień przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach,
27
- 3 decyzji o podmiotach wykonujących działalność leczniczą.
Ponadto uczestniczono w 9 odbiorach obiektów budowlanych oraz w 13 wizjach
lokalnych lub kontrolach obiektów.
VII.
Działania w zakresie edukacji zdrowotnej i promocji
zdrowia.
Działalność w zakresie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia uwzględniała
programy krajowe, wojewódzkie i lokalne z uwzględnieniem potrzeb zdrowotnych
środowiska.
W okresie sprawozdawczym zrealizowano:
1.PROGRAMY KRAJOWE
a) Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce na lata
2009 - 2013
- prowadzono współpracę z jednostkami samorządów lokalnych w zakresie profilaktyki
antytytoniowej;
- zorganizowano 2 akcje profilaktyczne z okazji „Światowego Dnia bez Tytoniu” i „Rzuć
Palenie Razem z Nami”, podczas których w 7 punktach informacyjnych wykonano 1730
porad i instruktaży metodycznych, 980 pomiarów ciśnienia krwi RR, przeprowadzono 105
testów dot. uzależnienia od nikotyny, 2 konkursy radiowe i 3 wywiady radiowe, 6
informacji internetowych i prasowych, rozdysponowano ok. 1200 szt. materiałów;
- zrealizowano
program
edukacyjny
„Czyste
powietrze
wokół
nas”
dla
dzieci
przedszkolnych, edukacją objęto 1438 dzieci (w wieku 4-6) i ich rodziców z 37 placówek
( oddziały przedszkolne, przedszkola, punkty przedszkolne)
- kontynuowano programy antytytoniowe, objęto edukacją 6060 uczniów z 62 placówek
w powiecie;
„Nie pal przy mnie proszę” dla uczniów klas I – III szkół podstawowych;
„Znajdź właściwe rozwiązanie” dla uczniów klas IV - VI szkół podstawowych oraz
dla uczniów klas I - III gimnazjum;
- współpracowano z zakładami opieki zdrowotnej w zakresie realizacji programu
minimalnej interwencji antytytoniowej i informacji nt. zagrożeń związanych z paleniem
tytoniu;
28
- prowadzono monitoring przestrzegania założeń ustawy antytytoniowej w nadzorowanych
placówkach.
b) Zapobieganie HIV/AIDS prowadzono edukację w zakresie podstawowej wiedzy
o HIV/AIDS w środowisku szkolnym; dla młodzieży szkolnej i nauczycieli podczas
szkoleń, narad, instruktaży i wizytacji.
- zorganizowano dwie olimpiady dla środowiska szkolnego (Olimpiada Promocji Zdrowego
Stylu Życia dla szkół ponadgimnazjalnych i II Międzygimnazjalna Olimpiada „ABC
profilaktyki HIV/AIDS”;
- zorganizowano 2 konkursy plastyczne i wystawę prac pokonkursowych dla młodzieży
szkół gimnazjalnych pod hasłem „ABC profilaktyki HIV/AIDS”;
- popularyzowano ogólnopolską kampanię społeczną pn. „Zrób test na HIV” do
wykonywania bezpłatnych i anonimowych testów na obecność wirusa HIV w Punktach
Konsultacyjno-Diagnostycznych;
- wspierano działania oświatowo - zdrowotne placówek nauczania i wychowania oraz
udostępniano aktualne materiały informacyjno – edukacyjne;
c) „Trzymaj Formę” program ogólnopolski skierowany do uczniów szkół gimnazjalnych
nt. profilaktyki chorób dietozależnych i wynikających z małej aktywności fizycznej
- przeszkolono 25 nauczycieli – koordynatorów;
- przekazano zestaw materiałów dla (nauczycieli, uczniów i rodziców)
- programem objęto 1815 uczniów z 23 placówek z powiatu;
- prowadzono monitoring programu i opracowano zbiorczą informację;
- organizacja Punktu Informacyjno – Konsultacyjnego (instruktaż metodyczny, obliczanie
wskaźnika masy ciała BMI, ekspozycje wizualne) w czasie festynu organizowanego przez
Zespół Szkół w Stołpiu pn. „Jeść zdrowo = Żyć zdrowo!!!” (pokazy filmowe z serii
„Śmietnik w mojej głowie”, degustacja potraw zdrowych i ekologicznych).
2. PROGRAMY WOJEWÓZKIE
a) Profilaktyka chorób nowotworowych ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki
raka szyjki macicy i raka piersi; skierowana do kobiet w wieku 50-69 lat w celu
propagowania bezpłatnych badań mammograficznych i bezpłatnych badań cytologicznych
dla kobiet w wieku od 25-59 lat. Program koordynowany przez Wojewódzki Ośrodek
29
Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka, finansowany
w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych:
- przekazano informacje oraz materiały edukacyjne podczas wizytacji, szkoleń, poradnictwa
indywidualnego w placówkach nauczania i wychowania, zakładach opieki zdrowotnej,
zakładach pracy, instytucjach oraz podczas akcji promujących zdrowie;
- bezpośrednią informacją objęto ok. 2600 osób z 102 jednostek (31 ZOZ-ów, zakłady
pracy, jednostki samorządowe);
- udostępniono mieszkańcom miasta i powiatu ponad 1500 szt. materiałów informacyjnych
(ulotki, broszury, plakaty, książki) pozyskane z Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej
w ramach Populacyjnego Programu Profilaktyki Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki
Macicy i Raka Piersi,
b) „Pierwszy dzwonek” – program profilaktyki meningokokowej dla dzieci i młodzieży
- realizowano program we wszystkich placówkach nauczania i wychowania, objęto edukacją
8582 uczniów i rodziców;
- przeszkolono koordynatorów programu i przekazano zestawy edukacyjne dla nauczyciela,
oraz materiały informacyjne dla uczniów i rodziców.
c) „Wybierz Życie Pierwszy Krok” - program profilaktyczny dotyczący raka szyjki
macicy wywołany przez wirus HPV i inne choroby przenoszone droga płciową;
skierowany do uczniów klas I szkół ponadgimnazjalnych
- przeszkolono nauczycieli – koordynatorów i przekazano zestawy materiałów edukacyjnych
dla nauczyciela i uczniów;
- realizowano program w 3 placówkach; edukacją objęto 138 uczniów;
- przeprowadzono ocenę z realizacji programu,
d) „Moje dziecko idzie do szkoły – program skierowany do uczniów klas I szkół
podstawowych w celu adaptacji dziecka w nowym środowisku szkolnym
- przeszkolono nauczycieli - koordynatorów programu (37 nauczycieli);
- przekazano pakiet edukacyjny dla koordynatora, ucznia i broszurę dla rodziców;
- realizowano program w 35 placówkach, objęto edukacją 730 uczniów.
2 . INNE PRZEDSIĘWZIECIA
f) profilaktyka zatruć pokarmowych (w tym grzybami)
- opracowano i przekazano lokalnym mediom plik informacyjny (komunikat PIS, zestaw
informacji);
30
- zorganizowano 5 punktów tematycznych w ramach akcji profilaktycznych podczas
masowych imprez;
- opracowano i udostępniono ok. 500 sztuk materiałów (wywieszki: ,,Uwaga
grzyby”
„Uwaga Salmonella - podstawowe zasady higieny”, „Pięć kroków do bezpieczniejszej
żywności”) przeznaczonych do eksponowania w miejscach publicznych (akcją objęto
targowiska miejskie i gminne, dworzec PKP i PKS).
g) profilaktyka grypy
- przekazano materiały Głównego Inspektora Sanitarnego do zakładów opieki zdrowotnej
oraz placówek nauczania i wychowania;
- przeszkolono nauczycieli, szkolnych pedagogów (udział 40 osób);
- przekazano informacje do lokalnych mediów i na portale internetowe;
- udzielono 100 porad i instruktaży metodycznych.
h) profilaktyka chorób przenoszonych przez kleszcze
- umieszczono informację na stronie internetowej www.pssechelm.pl i przekazano
informacje do lokalnych portali internetowych;
- prowadzono instruktaż metodyczny, poradnictwo i udostępniano materiały informacyjnoedukacyjne w czasie wizytacji.
i) profilaktyka zatruć „dopalacze – nowe narkotyki”
- zorganizowano 5 szkoleń dla nauczycieli, szkolnych pedagogów, koordynatorów
programów profilaktycznych i pielęgniarek – udział 123 osoby;
- prowadzono instruktaż metodyczny i przekazywano materiały informacyjne do placówek
nauczania i wychowania (ulotki, płytki CD z filmem edukacyjnym);
- współpracowano z Zespołem Szkół w Okszowie zrealizowano akcję profilaktyczną pn.
„Dziękuję, nie… - profilaktyka uzależnień” w dniach 12.11.2013-18.11.2013 skierowana
do uczniów i rodziców w celu poszerzenia wiedzy nt. dopalaczy, środków
psychoaktywnych i profilaktyki antytytoniowej; udział w komisji konkursowej wsparcie
merytoryczne i udostępnienie materiałów oświatowo - zdrowotnych;
- w Zespole Szkół w Strachosławiu prowadzono warsztaty profilaktyczne pn. „Żyj zdrowo,
ekologicznie unikaj nałogów”; wsparcie merytoryczne i udostępniono materiały
informacyjne.
j) ,,Zimowy i letni wypoczynek dzieci i młodzieży’’
- prowadzono informację nt. higieny osobistej, profilaktyki chorób zakaźnych (grypa,
zakażenia meningokokami), profilaktyki zatruć pokarmowych, grzybami, profilaktyki
31
kleszczowego zapalenia mózgu, uzależnień (szkolenia dla organizatorów, pogadanki,
pokazy dla dzieci, instruktaż, przekazanie materiałów informacyjnych dla uczestników);
- organizowano konkursy, pokazy, ćwiczenia, instruktaże dla organizatorów wypoczynku
dzieci i młodzieży.
k) II Międzygimnazjalna Olimpiada „ABC profilaktyki HIV/AIDS”
- w etapie szkolnym udział wzięło 8 placówek (w tym 6 gimnazjów z powiatu), udział 382
uczniów w etapie szkolnym i 42 uczniów w etapie międzygimnazjalnym.
l) Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach ogólnopolska akcja w celu podniesienia
świadomości na temat zagrożenia dla zdrowia, jakim jest odporność na antybiotyki oraz
racjonalnego stosowania antybiotyków.
- przekazano materiały informacyjno - edukacyjne dla 31 ZOZ-ów,
- przekazano informację do lokalnych mediów i lokalnych
portali internetowych oraz
umieszczono informacje na stronie internetowej PSSE Chełm
m) Światowy Dzień Walki z HIV/AIDS
- przekazano materiały informacyjno - edukacyjne dla szkół ponadgimnazjalnych,
gimnazjalnych i zakładów opieki zdrowotnej;
- opracowano plik informacji do lokalnych mediów i portali internetowych;
- opracowano zestaw pytań do konkursu radiowego nt. profilaktyki HIV/AIDS
- promowano ogólnopolską kampanię „Zrób test na HIV” i Punkty DiagnostycznoKonsultacyjne na terenie województwa i kraju.
n) pozostałe działania: profilaktyka nadmiernej ekspozycji na promienie UV,
profilaktyka zatruć alkoholem metylowym, profilaktyka chorób zakaźnych,
profilaktyka gruźlicy
- przekazano materiały informacyjno - edukacyjne i prowadzono instruktaże metodyczne
podczas wizytacji;
- przekazano informacje do lokalnych mediów, portali internetowych;
- zamieszczono informację na stronie internetowej www.pssechelm.pl.
Podczas realizacji powyższych zadań prowadzono stałą współpracę z lokalnymi mediami,
portalami internetowymi (Bon - Ton Radio, Radio Lublin Oddział Chełm, Super Tydzień
Chełmski, Dziennik Wschodni, Nowy Tydzień, chelmonline, echelm, chelmnaszemiasto,
chelm24), dla których przygotowano 23 informacje, udzielono 11 wywiadów radiowych,
3 konkursy radiowe.
32
Efektem współpracy było opublikowanie 58 artykułów w prasie i na lokalnych portalach
internetowych oraz liczne emisje informacji i spotów radiowych przez lokalną rozgłośnię.
VIII. Oddział Laboratoryjny
Głównym zadaniem Oddziału Laboratoryjnego PSSE w Chełmie jest realizacja zadań
z zakresu zdrowia publicznego poprzez wykonywanie badań laboratoryjnych w celu ochrony
zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości
środowiskowych oraz zapobieganie powstawania chorób, w tym chorób zakaźnych
i zawodowych.
Oddział Laboratoryjny PSSE w Chełmie funkcjonuje w zintegrowanym systemie
badań laboratoryjnych województwa lubelskiego i wykonuje badania dla powiatu
chełmskiego, krasnostawskiego, włodawskiego i łęczyńskiego.
Realizuje zadania z zakresu urzędowej kontroli żywności, monitoringu jakości wody,
środowiska pracy i środowiska komunalnego, w tym pomiary czynników fizycznych oraz
diagnostyki medycznej.
Diagnostyka medyczna prowadzona przez Pracownię Diagnostyki Schorzeń
Bakteryjnych i Kontroli Skuteczności Procesów Sterylizacji jest narzędziem w zapobieganiu
szerzenia się chorób zakaźnych.
Laboratorium wyposażone jest w wysokiej klasy sprzęt specjalistyczny umożliwiający
stosowanie różnych technik analitycznych: spektrometrii absorpcji atomowej oraz jest
przystosowany do wykonywania badań mikrobiologicznych, chemicznych oraz pomiarów
czynników fizycznych.
Zintegrowany system badań laboratoryjnych umożliwia elastyczną i szybką reakcję na
potrzeby działalności kontrolnej poprzez wdrażanie nowych metod badawczych i nowych
parametrów w ramach realizowanych technik.
Organizacja bazy laboratoryjnej jest efektem spełnienia wymagań rozporządzeń UE
i krajowych oraz szkoleń, z których wynika konieczność specjalizacji laboratoriów ze
względu na zmieniające się parametry badań oraz zmniejszenie nakładów finansowych.
Oddział laboratoryjny PSSE w Chełmie posiada udokumentowany i wdrożony system
zarządzania potwierdzony certyfikatem akredytacji Polskiego Centrum Akredytacji (Nr
certyfikatu PCA – AB 602).
Wdrożony system zarządzania gwarantuje osiągnięcie i utrzymanie wysokiego
poziomu wykonywanych badań poprzez dostarczanie rzetelnych, wiarygodnych i użytecznych
wyników.
33
Tabela 9. Badania wykonane w 2013 r. w Oddziale Laboratoryjnym PSSE w Chełmie.
Nazwa badania
Liczba
wykonanych
badań
2185
Mikrobiologiczne żywności
Fizyko-chemiczne i mikrobiologiczne wody przeznaczonej do spożycia,
wody z basenów kąpielowych i miejsc wykorzystywanych do kąpieli
Hałas w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi
Czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku pracy
Diagnostyczne badania mikrobiologiczne z zakresu bakteryjnych schorzeń
jelitowych
Skuteczności procesów sterylizacji
34
12 840
3
294
13 637
724