jezioro oświn i okolice plb280004

JEZIORO OŚWIN I OKOLICE
PLB280004
Jezioro Oświn
Fot. Grzegorz Rąkowski
Obszar, położony w odludnej okolicy przy granicy
państwowej z rosyjskim obwodem kaliningradzkim, obejmuje
silnie wypłycone i zarastające jezioro Oświn wraz z kilkoma
zalesionymi wyspami, półwyspem oraz otaczającymi je
mokradłami i lasami, a także fragment doliny wypływającej
z jeziora rzeki Oświnki. Jezioro Oświn jest płytkim
zbiornikiem eutroficznym, silnie zarastającym i otoczonym
szerokim pasem szuwarów oraz mokradeł, w większości
niedostępnych, o zabagnionych brzegach. Lustro wody
tworzy obecnie kilka izolowanych akwenów połączonych
wąskimi przesmykami. Wyspy oraz niektóre fragmenty
brzegu jeziora porastają niewielkie płaty olsu, łęgu wiązowojesionowego i grądu subkontynentalnego. Otaczające jezioro
łąki oraz pofałdowane tereny morenowe, niegdyś
wykorzystywane jako użytki rolne, obecnie dziczeją, wtórnie
zabagniają się oraz zarastają krzewami i młodym lasem. Od
wschodu i południa nieckę jeziora Oświn otaczają bezleśne
tereny użytkowane rolniczo.
Omawiany obszar w znacznej mierze pokrywa się
z siedliskowym obszarem Natura 2000 Ostoja nad Oświnem
i jest położony w obrębie Obszaru Chronionego Krajobrazu
Jeziora Oświn. W jego granicach znajduje się użytek
ekologiczny „Rozlewisko Pasternak” (140,5 ha) oraz rezerwat
przyrody „Jezioro Siedmiu Wysp” (1618,34 ha), który stanowi
również Ostoję Ramsar objętą ochroną na mocy Konwencji
Ramsarskiej, czyli Konwencji o obszarach wodno-błotnych
mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako
siedlisko życiowe ptactwa wodnego.
Zachowaniu i utrzymaniu siedlisk cennych gatunków
ptaków na omawianym obszarze sprzyja jego przygraniczne
położenie oraz niewielka gęstość zaludnienia okolicy, a także
niedostępność zabagnionych brzegów jeziora oraz trwająca
od kilkudziesięciu lat jego ochrona rezerwatowa. Na terenie
rezerwatu „Jezioro Siedmiu Wysp” prowadzi się m.in.
sprzyjające gniazdowaniu ptaków zabiegi ochrony czynnej,
jak np. sztuczne podpiętrzanie wody na stanowiącej odpływ
z jeziora rzece Ośwince oraz wprowadzenie ekstensywnej
hodowli koników polskich, co zapobiega zarastaniu
nieużytków porolnych. Do najważniejszych zagrożeń
awifauny i jej siedlisk nad jeziorem Oświn należą: postępująca
eutrofizacja oraz wypłycanie i zarastanie jeziora, stała presja
drapieżnych ssaków, w tym zwłaszcza norki amerykańskiej,
sztuczne zalesianie oraz naturalne zarastanie nieużytków
porolnych, intensyfikacja użytkowania ornego oraz
kłusownictwo rybackie.
Dzięcioł białogrzbiety Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy
Jezioro Oświn jest jedną z ważniejszych ostoi ptaków
wodno-błotnych w północnej części Warmii i Mazur, znaną
i chronioną jeszcze w okresie przedwojennym, choć w ostatnich
latach, na skutek znacznego zmniejszenia się powierzchni
lustra wody oraz wzrastającej presji drapieżników część
gatunków ptaków przestała się tu gnieździć, a populacje lęgowe
innych znacznie się zmniejszyły. Jest to najważniejsza w kraju
ostoja lęgowa zielonki Porzana parva (70–90 odzywających
się samców, ok. 5% ogólnokrajowej populacji lęgowej).
Stosunkowo znaczną liczebność osiąga również tutejsza
populacja lęgowa rybitwy czarnej Chlidonias niger (40–45 par
lęgowych, ok. 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej) i dzięcioła
białogrzbietego Dendrocopos leucotos (5–8 par lęgowych,
ponad 1% ogólnokrajowej populacji lęgowej). Jezioro jest także
ważnym żerowiskiem gnieżdżących się w okolicy ptaków
drapieżnych.
Powierzchnia: 2516,11 ha
Rok zatwierdzenia: 2004
Region geograficzny: Nizina Staropruska
Mezoregion: Nizina Sępopolska
Położenie administracyjne: województwo warmińskomazurskie, powiaty węgorzewski i kętrzyński
Sprawujący nadzór nad obszarem:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Olsztynie
ul. Dworcowa 60
10-437 Olsztyn
tel: 89 537 21 00, fax: 89 527 04 23
e-mail: [email protected]
www.olsztyn.rdos.gov.pl
Dane Bazy Danych Ogólnogeograficznych, będące treścią niniejszego opracowania, są materiałem
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, prowadzonego przez Głównego Geodetę
Kraju na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Osoby korzystające z
tych materiałów nie mają prawa do ich zwielokrotniania, sprzedawania, udostępniania lub w inny
sposób wprowadzania do obrotu lub rozpowszechniania ich treści w całości bądź we fragmentach,
w szczególności do ich przesyłania lub udostępniania w systemach i sieciach komputerowych lub
jakichkolwiek innych systemach teleinformatycznych.