jezioro łuknajno plb280003

JEZIORO ŁUKNAJNO
PLB280003
Jezioro Łuknajno
Fot. Grzegorz Rąkowski
Obszar, należący do najmniejszych obszarów specjalnej
ochrony ptaków Natura 2000 w kraju, jest położony na wschód
od Mikołajek i obejmuje płytkie, eutroficzne jezioro Łuknajno
oraz jego najbliższe otoczenie. Jezioro, o słabo rozwiniętej linii
brzegowej oraz niskich, bagnistych brzegach, otacza szeroki
pas szuwarów trzcinowych, zarośli wierzbowych i torfowisk
niskich. Na jeziorze znajduje się jedna niewielka wyspa.
Miejscami na obrzeżu misy jeziornej występują płaty olsów.
Muliste dno jeziora pokrywają łąki ramienic. Krótki kanał
łączy Łuknajno z położonym na południe od niego największym
w Polsce jeziorem Śniardwy. Od północy i zachodu obszar
graniczy z łąkami i terenami użytkowanymi rolniczo – od
wschodu zaś – z niedużym kompleksem leśnym.
Obszar znajduje się w granicach Mazurskiego Parku
Krajobrazowego, a w jego obrębie mieści się rezerwat przyrody
„Jezioro Łuknajno” (1189, 11 ha), które jest objęte także
ochroną międzynarodową jako rezerwat biosfery i Ostoja
Ramsar, chroniona na mocy Konwencji Ramsarskiej, czyli
Konwencji o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie
międzynarodowe, zwłaszcza jako siedlisko życiowe ptactwa
wodnego.
Zachowaniu i utrzymaniu siedlisk cennych gatunków
ptaków na omawianym obszarze sprzyja trwająca od
kilkudziesięciu lat ochrona rezerwatowa jeziora Łuknajno oraz
niedostępność jego zabagnionych brzegów oraz niewielka
gęstość zaludnienia okolicy i ekstensywna gospodarka łąkarska
prowadzona na przyległych do jeziora użytkach zielonych. Do
najważniejszych zagrożeń dla awifauny i jej siedlisk na
omawianym obszarze należą: bardzo silna presja drapieżnych
ssaków, głównie norki amerykańskiej, nadmierna eksploatacja
zasobów rybnych jeziora, połączona z niszczeniem
pokrywających dno jeziora zbiorowisk ramienic, wzrastająca
eutrofizacja i wypłycanie jeziora oraz zaniechanie użytkowania
części łąk i pastwisk przylegających do jeziora, co prowadzi do
ich zarastania krzewami i lasem.
Para łabędzi niemych Fot. Grzegorz i Tomasz Kłosowscy
Jezioro Łuknajno jest jedną z ważniejszych ostoi ptaków
wodno-błotnych na Pojezierzu Mazurskim, znaną i chronioną
jeszcze w okresie przedwojennym. W ostatnich latach jednak
wielkości populacji gniazdujących tu ptaków wodno-błotnych
znacznie się zmniejszyła, a niektóre wcześniej notowane
gatunki już się tu nie gnieżdżą. Niegdyś jezioro słynęło przede
wszystkim jako ostoja lęgowa i pierzowisko łabędzia niemego
Cygnus olor. Obecnie populacja lęgowa tego gatunku jest
stosunkowo niewielka (20–24 par lęgowych), liczniej pojawia
się on tu natomiast podczas przelotów (do 1100 osobników)
oraz na zimowisku (do 300 osobników). Współcześnie obszar
ma znaczenie przede wszystkim dla zachowania hełmiatki
Netta rufina (4-7 par lęgowych, około 40% ogólnokrajowej
populacji lęgowej oraz zielonki Porzana parva (30–40
odzywających się samców, ponad 2% ogólnokrajowej populacji
lęgowej), których tutejsze populacje lęgowe należą do
najliczniejszych w kraju. Zwraca uwagę także stosunkowo
znaczna liczebność gniazdujących tu populacji perkoza
dwuczubego Podiceps cristatus (145–192 par lęgowych, blisko
1% ogólnokrajowej populacji lęgowej). Jezioro Łuknajno
i otaczające je szuwarowiska są ważnym żerowiskiem dla
gniazdujących w okolicy rzadkich gatunków ptaków
drapieżnych, w tym dla skrajnie nielicznego w kraju rybołowa
Pandion haliaetus, a także miejscem koncentracji ptaków
wodno-błotnych w okresie przelotów.
Powierzchnia: 1380,2 ha
Rok zatwierdzenia: 2004
Region geograficzny: Pojezierze Mazurskie
Mezoregion: Kraina Wielkich Jezior Mazurskich
Położenie administracyjne: województwo warmińskomazurskie, powiat mrągowski
Sprawujący nadzór nad obszarem:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
w Olsztynie
ul. Dworcowa 60
10-437 Olsztyn
tel: 89 537 21 00, fax: 89 527 04 23
e-mail: [email protected]
www.olsztyn.rdos.gov.pl
Dane Bazy Danych Ogólnogeograficznych, będące treścią niniejszego opracowania, są materiałem
państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, prowadzonego przez Głównego Geodetę
Kraju na podstawie przepisów ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne. Osoby korzystające z
tych materiałów nie mają prawa do ich zwielokrotniania, sprzedawania, udostępniania lub w inny
sposób wprowadzania do obrotu lub rozpowszechniania ich treści w całości bądź we fragmentach,
w szczególności do ich przesyłania lub udostępniania w systemach i sieciach komputerowych lub
jakichkolwiek innych systemach teleinformatycznych.