Wiedza o społeczeństwie

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA
ARKUSZA POZIOMU ROZSZERZONEGO
Wiedza o społeczeństwie
Zadania od 1 do 18 (50 pkt)
Zasady oceniania:
• za rozwiązanie zadań z arkusza poziomu podstawowego można uzyskać maksymalnie
50 punktów,
• model odpowiedzi uwzględnia jej zakres merytoryczny, ale nie jest ścisłym wzorem
sformułowania (poza odpowiedziami jednowyrazowymi i do zadań zamkniętych),
uznaje się każdą inną pełną i poprawną merytorycznie odpowiedź, przyznając za nią
maksymalną liczbę punktów,
• za odpowiedzi do poszczególnych zadań przyznaje się wyłącznie pełne punkty,
• za zadania otwarte, oceniane w skali 0 – 1, punkt przyznaje się wyłącznie
za odpowiedź w pełni poprawną,
• za zadania, za które można przyznać więcej niż jeden punkt, przyznaje się tyle punktów, ile prawidłowych elementów odpowiedzi (zgodnie z wyszczególnieniem
w kluczu) przedstawił zdający,
• jeśli podano więcej odpowiedzi (argumentów, cech itp.) niż wynika z polecenia
w zadaniu, ocenie podlega tylko tyle kolejnych odpowiedzi (liczonych od pierwszej), ile jest w poleceniu,
• jeżeli podane w odpowiedzi informacje (również dodatkowe, które nie wynikają
z polecenia w zadaniu) świadczą o zupełnym braku zrozumienia omawianego zagadnienia i zaprzeczają udzielonej prawidłowej odpowiedzi, odpowiedź taką należy ocenić na zero punktów.
Zadania
Schemat punktowania
nr
część zadaPunkty za poPunkty
Model odpowiedzi
zadania
nia
szczególne części
zadania
1
2
3
4
5
A
D
A – moralne, B – prawne, C – obyczajowe
Amnesty International
Angela Merkel – kanclerz Niemiec
Nicolas Sarkozy – prezydent Francji
6
A – 5, B – 3, C – 4, D – 2
7
postindustrialne (poprzemysłowe, ponowoczesne)
klasa średnia
A – fałsz, B – fałsz, C – prawda
A – Hiszpania, Baskowie
B – Serbia, Albańczycy
C – Turcja, Kurdowie
Ludzie w pewnych sytuacjach nie są autentyczni.
(społeczeństwo jest teatrem; dwulicowość; konformizm).
8
9
10
po 1 pkt za prawidłowo podane
imię i nazwisko,
funkcję i państwo
1 pkt za 2 prawidłowe połączenia
po 1 pkt za każdy
prawidłowy wpis
po 1 pkt za prawidłowo wypełniony
wiersz
Zdający musi
uwzględnić „wyreżyserowaną”
zmienność zachowań
za całe
zadanie
0–1
0–1
0–1
0–1
0–2
0–2
0–2
0–1
0–3
0–1
11
12
A
B
13
A
B
14
A
np.:
pierwsze badanie przeprowadzono po zamachach
w USA, a drugie po zamachach w Hiszpanii. Położenie geograficzne tych państw względem Polski
mogło mieć wpływ na odpowiedzi respondentów.
Naturalna jest bowiem mniejsza obawa przed
czymś, co jest bardziej odległe, mimo, że ofiar było
wielokrotnie więcej. Ponadto w drugim badaniu
mogło dojść do „skumulowania” obaw z obu wydarzeń. Stąd też wzrost ilości wskazań w pierwszej
kategorii (z 42% do 52%) może być zafałszowany.
Ksenofobia to postawa charakteryzująca się niechęcią i wrogością wobec wszystkiego, co obce.
Partykularyzm to dążenie do wyodrębnienia się
z całości lub zachowania odrębności.
np.:
- dążenie do zdobycia wykształcenia i świadome
odsuwanie decyzji o macierzyństwie,
- dążenie do stabilizacji materialnej przed podjęciem
decyzji o macierzyństwie,
- rozpowszechnienie związków partnerskich wśród
osób młodych i rezygnacja z posiadania dzieci,
- powszechność edukacji seksualnej.
np.:
Ocena pozytywna – uzasadnienie:
- matkami zostają kobiety lepiej psychicznie przygotowane do tej roli,
- rodzice dziecka są z reguły w stanie pełniej zaspokajać materialne potrzeby dziecka,
Ocena negatywna – uzasadnienie:
- późne macierzyństwo przekłada się na mniejszość
dzietność kobiet, a więc problem demograficzny,
- większe problemy zdrowotne u kobiet rodzących
dzieci w późnym wieku.
W polityce „bez ideologii” „sztuka bycia wybranym” jest ważniejsza od „sztuki wyboru”.
(„sztuka bycia wybranym” dostarcza narzędzi,
służących manipulowaniu „sztuką wyboru”).
0–1
0–1
0–2
0–1
0–1
0–2
0–1
0–1
0–2
np.:
0–1
Ocena pozytywna – uzasadnienie:
- politycy (partie polityczne) z natury rzeczy dążą
do zdobycia lub utrzymania władzy i wszystko
podporządkowują temu celowi,
- skuteczny polityk to taki, który posiada właśnie
umiejętność wpływania na decyzje wyborcze,
Ocena negatywna – uzasadnienie:
- poparcie dla polityka (partii politycznej) nie może
wynikać z działań marketingowych, lecz powinno
być efektem realnych działań,
- politycy sięgający po władzę dla samej tylko władzy są zagrożeniem dla demokracji, gdyż przestają
interesować się dobrem obywateli.
np.:
0–1
A
W przywództwie charyzmatycznym preferowane
jest tworzenie i istnienie struktur opartych na podległości służbowej i pełnej kontroli na kolejnych poziomach zorganizowania.
po 1 pkt za praint. np.:
widłowy
przykład
- przewidywanie i wyprzedzanie działań innych podla danej kompelityków,
tencji
- ocenianie i komentowanie bieżących wydarzeń.
kre. np.:
B
- wdrażanie ambitnych, często nawet niepopularnych decyzji,
- systematyczne budowanie własnego wizerunku
i jego utrwalanie,
- wchodzenie w różnego rodzaju sojusze, koalicje.
kon. np.:
- przyjmowanie roli mediatora w sporach politycznych,
- angażowanie się na rzecz łączenia grup czy środowisk o zbliżonych programach czy poglądach.
Odpowiedzi respondentów na pytania dotyczące
0–1
A
władzy są w znacznym stopniu rozbieżne. Aż 39%
twierdzi, że władzę sprawuje się demokratycznie,
ale tylko 22% uznaje, że obywatele mają wpływ na
rządzenie państwem. [tylko 27% odpowiada, że
władzy nie sprawuje się demokratycznie, ale aż 55%
jest przekonanych, że obywatele nie mają wpływu
na rządzenie państwem].
1 pkt za podanie
57% twierdzi, że w Polsce istnieje tolerancja świaB
obu danych
topoglądowa i 54% jest przekonanych, że swobody
obywatelskie są przestrzegane.
B
15
16
0–4
0–3
Uważam, że prawo w Polsce jest przestrzegane,
0–1
gdyż np.:
- odnotowuje się spadek liczby przestępstw przeciwko życiu,
- sądy zasądzają odszkodowania (zadośćuczynienia)
obywatelom, nawet jeśli pozwanym jest organ
władzy lub podległa mu placówka.
Uważam, że prawo w Polsce nie jest przestrzegane,
gdyż np.:
- mamy do czynienia z informacjami o aferach korupcyjnych,
- urzędnicy przekraczają swoje kompetencje lub
wydają decyzje niezgodne z przepisami.
„Cel uświęca środki” – [Niccolo] Machiavelli
0–1
17
0 – 20
18
18. 1.Treść
temat 1
Zdający przedstawia i ocenia z punktu widzenia
0 – 10
A
Po 1 pkt za podakultury i etyki życia publicznego działania polityków pięciu różnych ugrupowań podczas ostatniej nie działania polityków różnych
kampanii wyborczej.
opcji (maks.5 pkt)
C
Po 1 pkt za ocenę
każdego z nich
z punktu widzenia
kultury i etyki
życia publicznego
B
C
D
18.2.
18.3.
Zdający wskazuje znaczenie każdej z trzech debat
dla wyników wyborów:
- Kaczyński-Kwaśniewski
- Tusk-Kaczyński
- Kwaśniewski-Tusk
Zdający na podstawie wyników wyborów ocenia
skuteczność kampanii wyborczej w Polsce, np.:
- odwołanie się przez PO do ludzi młodych w wielkich miastach – bardzo wysoka frekwencja wśród
tej grupy,
- skopiowanie przez PiS kampanii z 2005 r. –
skierowane na przejęcie elektoratu partii koalicyjnych (LPR i Samoobrony),
- działania A. Kwaśniewskiego jako „twarzy”
kampanii SLD,
- wyważona kampania PSL – odbudowanie pozycji jako najsilniejszej partii chłopskiej.
Zdający wykorzystuje dwa materiały źródłowe
we właściwych kontekstach.
Język i styl: Zdający właściwie stosuje terminologię do opisywania zjawisk społecznych.
Kompozycja: Przemyślana, spójna i logiczna
struktura pracy, właściwe proporcje.
0–3
1 pkt za określenie znaczenia
debaty wraz
z argumentem
0–3
1 pkt. za podanie
ogólnych wyników wyborów +
1pkt. za podanie
szczegółowych
danych.
1pkt. za ocenę.
0 – 2 (po 1 pkt
za przykład)
0–1
0–1
18
18.1. Treść
temat 2
0 – 10
Zdający przedstawia etapy kształtowania się sceny
A
Po
1
pkt za podapolitycznej w Polsce od 1989 roku, przywołując
nie
wydarzenia
pięć wydarzeń i wskazując znaczenie każdego
(maks. 5 pkt)
z nich dla tego procesu:
Po 1 pkt za okre- obrady „Okrągłego Stołu” – zapoczątkowanie
ślenie wpływu
faktycznego pluralizmu politycznego,
każdego z nich na
kształtowanie
- 1990 r. – rozwiązanie PZPR i powstanie SdRP,
polskiej
sceny
- wybory 1991 r. – rozpad OKP i początki nowych
politycznej
partii, np.: UD, PC, KLD, ROP – rozdrobnienie
parlamentu z powodu braku progu wyborczego,
- wybory 1993 r. – polityka prezydenta L. Wałęsy
„wzmocnienie lewej nogi”, konsolidacja lewicy
(SLD) i zwycięstwo tej koalicji w wyborach,
- z połączenia UD i KLD powstaje UW,
- wybory 1997 r. – połączenie prawego skrzydła
obozu postsolidarnościowego (AWS) i przejęcie
władzy w koalicji z UW,
- powstają nowe partie: LPR i Samoobrona RP,
które uaktywniły nowe środowiska,
- przed wyborami 2001 r. – rozpad AWS –
powstają m.in. PO i PiS,
- wybory 2001 r. – zdominowanie parlamentu
przez SLD, inne kluby stosunkowo niewielkie,
- rozłam w SLD – powstaje SDPL,
- wybory 2005 r. – wzmocnienie polskiej prawicy;
najwięcej mandatów uzyskują PiS i PO,
- wybory 2007 r. – do parlamentu weszli
przedstawiciele jedynie czterech ugrupowań.
Zdający przedstawia i ocenia skuteczność działań
0–3
B
wybranego polityka, świadczących o jego dążeniu po 1 pkt za działanie (maks. 2)
do budowania charyzmatycznego przywództwa.
i 1 pkt. za ocenę
ich skuteczności
C
D
18.2.
18.3.
Zdający przedstawia i ocenia skuteczność działań
innego polityka, świadczących o jego dążeniu
do budowania charyzmatycznego przywództwa.
Zdający wykorzystuje dwa materiały źródłowe
we właściwych kontekstach.
Język i styl: Zdający właściwie stosuje terminologię do opisywania zjawisk społecznych.
Kompozycja: Przemyślana, spójna i logiczna
struktura pracy, właściwe proporcje.
0–3
po 1 pkt za działanie (maks. 2)
i 1 pkt. za ocenę
ich skuteczności
0 – 2 (po 1 pkt
za przykład)
0–1
0–1
0 – 20