STRATEGIE OPCYJNE KOSZTOWE Wystawienie opcji PUT
Transkrypt
STRATEGIE OPCYJNE KOSZTOWE Wystawienie opcji PUT
ZASTOSOWANIE OPCJI WALUTOWYCH W INWESTOWANIU ORAZ ZARZĄDZANIU RYZYKIEM KOŁOBRZEG 18 listopada 2011 Jacek Maliszewski Główny Ekonomista DMK-ALPHA [email protected] PLAN PREZENTACJI 1. Strategie kosztowe • zakup opcji PUT i CALL • wystawienie opcji PUT i CALL 2. Strategie zero-kosztowe • • • • spread ratio spread kalendarzowy spread kalendarzowy + spread ratio spread krzyżowy (na przykład kupno opcji Call Dolar-Złoty i wystawienie opcji CALL Euro-Złoty) 2 PLAN PREZENTACJI 3. Strategie zabezpieczające przed stratą • zakup opcji PUT lub/i CALL finansowane opcjami daleko out-the money • zakup opcji PUT lub/i CALL głęboko in-the-money za gotówkę 4. Wydłużanie ważności terminu zapadalności opcji • wydłużenie ważności opcji głęboko out-the-money • wydłużenie ważności opcji głęboko in-the-money 5. Przesuwanie wystawionych opcji CALL/PUT będących at-themoney na wyższy/niższy poziom poprzez zastosowanie strategii kalendarzowych+ratio 3 STARE WRACA Trzy lata temu polscy eksporterzy, którzy świadomie lub nieświadomie spekulowali za pośrednictwem banków z wykorzystaniem opcji egzotycznych (barierowych) ponieśli olbrzymie straty. Te straty zostały zamienione na wieloletnie kredyty, które teraz obciążają wyniki finansowe firm – w tym również spółek akcyjnych notowanych na WGPW. W ostatnich tygodniach banki zaczęły ponownie zachęcać przedsiębiorców do nabywania i wystawiania opcji barierowych. Tym razem oferta ta kierowana jest w głównej mierze do importerów. To się może źle skończyć! 4 STARE WRACA Przykłady „toksycznego” ubezpieczenia ryzyka Strategia dla eksportera nr 1 W chwili, gdy kurs spot USD/PLN wynosi 3,08 eksporter zawiera z bankiem następującą transakcję (bank ma stronę przeciwną tej transakcji) Eksporter nabywa 12 opcji PUT z cena wykonania 3,20. Każda z opcji PUT jest opcją europejską wygasającą co miesiąc ostatniego dnia roboczego miesiąca. Nominał każdej opcji PUT to 100 tys USD. Eksporter wystawia 12 opcji CALL z ceną wykonania 3,20. Każda z opcji CALL jest opcją europejską wygasającą co miesiąc ostatniego dnia roboczego miesiąca. Nominał każdej opcji CALL to 200 tys USD. W strategię wbudowany jest wyłącznik (Down & Out) - dotknięcie kursu 2,95 rozwiązuje całą umowę (wyłącznik amerykański) 5 STARE WRACA Strategia dla eksportera nr 2 Dane jak powyżej z tą różnicą, iż wyłącznik umieszczony na poziomie 2,95 USD/PLN jest typu europejskiego. Dotknięcie ceny 2,95 USD/ PLN wyłącza jedynie bieżącą opcję, której data rozliczenia przypada na dany dzień. Pozostałe opcje nadal są aktywne. Ta wersja strategii jest jeszcze bardziej toksyczną odmianą, od wersji z wyłącznikiem amerykańskim 6 STARE WRACA Strategia dla eksportera nr 3 W chwili, gdy kurs spot USD/PLN wynosi 3,08 eksporter zawiera z bankiem następującą transakcję (bank ma stronę przeciwną tej transakcji) Eksporter nabywa 12 opcji PUT z cena wykonania 3,20. Każda z opcji PUT jest opcją europejską wygasającą co miesiąc ostatniego dnia roboczego miesiąca. Nominał każdej opcji PUT to 100 tys USD. Eksporter wystawia 12 opcji CALL z ceną wykonania 3,20. Każda z opcji CALL jest opcją europejską wygasającą co miesiąc ostatniego dnia roboczego miesiąca. Nominał każdej opcji CALL to 200 tys USD. W strategię wbudowany jest wyłącznik na ilość pozytywnych rozliczeń dla eksportera (Count & Out). Jeśli eksporter trzykrotnie wykona posiadane opcje PUT, cała strategia ulega rozwiązaniu. 7 STARE WRACA Strategia dla eksportera nr 4 Strategia podobna do poprzedniej. Z tą różnicą, iż kurs wykonania opcji PUT i CALL jest podniesiony do poziomu 3,28 (8 groszy wyżej). W zamian za to do strategii wbudowano dodatkowy WŁĄCZNIK (UP & IN) polegający na tym, iż jeśli w 12 rozliczeniu opcji (czyli równo po roku od dnia zawarcia transakcji) kurs USD/PLN będzie wyższy niż 3,28, to cała struktura ulega przedłużeniu o kolejne 12 miesięcy rozliczeń. To właśnie ta toksyna była głównym sprawcą nieszczęść eksporterów na przełomie 2008 i 2009 roku. 8 STARE WRACA Strategia dla importera nr 1 A teraz dla porównania transakcja dla importera. W chwili gdy kurs USD/PLN wynosi 3,08 importer kupuje 12 opcji CALL z cena wykonania 3,00 i terminami rozliczeń co miesiąc ostatniego dnia roboczego. Nominał każdej opcji CALL to 100 tys USD. Opcje są typu europejskiego. Importer wystawia 12 opcji PUT z ceną wykonania 3,00, każda o nominale 200 tys USD. Przy czym do struktury dodano WŁĄCZNIK dolny (down & in) oraz WYŁĄCZNIK górny (up & out). Włącznik dolny – jeśli kurs USD/PLN w okresie 12 miesięcy spadnie do 2,80, to importerowi włączają się dodatkowe WYSTAWIONE opcje PUT z ceną wykonania 3,30! 12 opcji, każda o nominale 200 tys USD. Wyłącznik górny – jeśli kurs USD/PLN w okresie 12 miesięcy wzrośnie do 3,30, wszystkie opcje ulegają rozwiązaniu. 9 STARE WRACA Strategia dla importera nr 2 Bardziej toksyczna odmiana tej strategii polega na tym, iż w zamian za obniżenie pierwotnego poziomu cen wykonania opcji PUT i CALL z poziomu 3,00 na poziom 2,90, wyłącznik UP & OUT wyłącza jedynie nabyte przez importera opcje CALL. Natomiast wystawione przez niego opcje PUT cały czas są aktywne, jak również aktywny jest dolny włącznik DOWN & IN na nowe wystawione opcje PUT, które mogą się aktywować. Wszystkie przedstawione strategie są jedynie czubkiem góry lodowej. Banki inwestycyjne wymyślają coraz to nowsze bardziej skomplikowane struktury opcyjne, które następnie kierowane są do działu sprzedaży i dystrybuowane wśród kontrahentów. Zachęcam do sprawdzania komunikatów podawanych przez spółki notowane na WGPW na temat zawartych przez nie transakcji pochodnych 10 STRATEGIE OPCYJNE KOSZTOWE Zakup opcji PUT Kupując opcję PUT inwestor gra albo na spadek kursu waluty bazowej albo broni się przed stratą na długich pozycjach futures. Kupujący opcję PUT płaci wystawcy opcji PREMIĘ. Premia jest podawana w punktach będących setną częścią grosza. Przykładowy zapis ceny opcji PUT 4,40 wygasającej w grudniu 2011: 1000/1100. Oznacza to, iż chcąc kupić opcję trzeba zapłacić 11 groszy, zaś chcąc wystawić opcję otrzymamy 10 groszy. 11 STRATEGIE OPCYJNE KOSZTOWE Zakup opcji PUT 12 STRATEGIE OPCYJNE KOSZTOWE Zakup opcji CALL Kupując opcję CALL inwestor gra albo na wzrost kursu waluty bazowej albo broni się przed stratą na krótkich pozycjach futures. Kupujący opcję CALL płaci wystawcy opcji PREMIĘ. Premia jest podawana w punktach będących setną częścią grosza. Przykładowy zapis ceny opcji CALL 4,50 wygasającej w grudniu 2011: 1100/1000. Oznacza to, iż chcąc kupić opcję trzeba zapłacić 11 groszy, zaś chcąc wystawić opcję otrzymamy 10 groszy. 13 STRATEGIE OPCYJNE KOSZTOWE Zakup opcji CALL 14 STRATEGIE OPCYJNE KOSZTOWE Strategie zakupu opcji PUT lub CALL daleko OTM lub głęboko ITM Strategie te przynoszą dobre rezultaty, gdy rynek jest mocno wykupiony lub mocno wyprzedany. W takich sytuacjach chcąc wyłapać górkę lub dołek bezpieczniej jest kupić opcję PUT lub CALL zamiast otwierać krótkie lub długie pozycje futures. Zwykle w takich sytuacjach kupujemy opcje mające 2-3 miesiące to wygaśnięcia i o takim kursie wykonania, aby ich cena nie przekraczała 6 groszy (mniej ni z 2% wartości) w przypadku opcji OTM, lub też aby efektywny kurs otwarcia pozycji był o nie więcej niż 6 groszy gorszy niż przy transakcji futures w przypadku opcji ITM. 15 STRATEGIE OPCYJNE KOSZTOWE Przykład 1. Inwestor kupił grudniową opcję CALL USD/PLN z kursem wykonania 3,30 (opcja OTM). Transakcja została przeprowadzona w chwili gdy kurs spot wynosił 3,15. Za opcję taką inwestor zapłacił 500 pkt, czyli 5 groszy. Inwestor osiągnie zysk, jeśli do czasu wygaśnięcia opcji kurs spot będzie wyższy niż 3,35. Jeśli inwestor się pomyli i kurs Dolara zamiast odbić w górę, będzie spadać, strata nie przekroczy 5 groszy. Alternatywne otwarcie długiej pozycji futures po kursie 3,15 naraża inwestora na nieograniczoną stratę w razie dalszego spadku kursu USD/PLN. Aby ograniczyć stratę z długiej pozycji futures inwestor musiałby albo wstawić zlecenie stop loss na poziom 3,10, albo kupić opcję PUT 3,15 jako ochrona przed ryzykiem spadku ceny futures. 16 STRATEGIE OPCYJNE KOSZTOWE Wystawienie opcji PUT Wystawiając opcję PUT inwestor gra albo na wzrost kursu waluty bazowej albo szuka finansowania do zakupu innych opcji (kupując opcje obronne lub atakujące). Wystawiający opcję PUT otrzymuję od kupującego PREMIĘ. Premia jest podawana w punktach będących setną częścią grosza. Przykładowy zapis ceny opcji PUT 4,20 EUR/PLN wygasającej w grudniu 2011: 400/500. Oznacza to, iż chcąc wystawić opcję otrzymamy 4 grosze. 17 STRATEGIE OPCYJNE KOSZTOWE Wystawienie opcji PUT 18 STRATEGIE OPCYJNE KOSZTOWE Przykład 2. Inwestor wystawił grudniową opcję PUT EUR/PLN z kursem wykonania 4,20. Transakcja została przeprowadzona w chwili gdy kurs spot wynosił 4,35. Za opcję taką inwestor otrzymał 400 pkt, czyli 4 grosze. Inwestor osiągnie zysk, jeśli w dniu wygaśnięcia opcji kurs spot nie spadnie poniżej 4,31. Jeśli inwestor się pomyli i kurs Złotego spadnie poniżej 4,31 i do dnia wygaśnięcia nie powróci powyżej poziomu 4,31, strata będzie taka, jakby inwestor miał otwartą długą pozycję futures po kursie 4,31. Inwestor wystawił tę opcję aby sfinansować zakup innej opcji w transakcji zero-kosztowej – o tym w dalszej części prezentacji 19 STRATEGIE OPCYJNE KOSZTOWE Wystawienie opcji CALL Wystawiając opcję CALL inwestor gra albo na spadek kursu waluty bazowej albo szuka finansowania do zakupu innych opcji (w celu obrony przed stratą, lub dla osiągnięcia zysku). Wystawiający opcję CALL otrzymuję od kupującego PREMIĘ. Premia jest podawana w punktach będących setną częścią grosza. Przykładowy zapis ceny opcji CALL 4,50 EUR/PLN wygasającej w grudniu 2011: 700/800. Oznacza to, iż chcąc wystawić opcję otrzymamy 7 groszy. 20 STRATEGIE OPCYJNE KOSZTOWE Wystawienie opcji CALL 21 STRATEGIE OPCYJNE KOSZTOWE Przykład 3. Inwestor wystawił grudniową opcję CALL EUR/PLN z kursem wykonania 4,50. Transakcja została przeprowadzona w chwili gdy kurs spot wynosił 4,30. Za opcję taką inwestor otrzymał 700 pkt, czyli 7 groszy. Inwestor osiągnie zysk, jeśli w dniu wygaśnięcia opcji kurs spot nie wzrośnie powyżej 4,57. Jeśli inwestor się pomyli i kurs Złotego wzrośnie powyżej 4,57 i do dnia wygaśnięcia nie powróci poniżej poziomu 4,57, strata będzie taka, jakby inwestor miał otwartą krótką pozycję futures po kursie 4,57. Inwestor wystawił tę opcję aby sfinansować zakup innej opcji w transakcji zero-kosztowej – o tym w dalszej części prezentacji 22 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Spread RATIO Spread PUT ratio – to strategia zero-kosztowa lub „prawie zerokosztowa”. W strategii tej kupujemy opcje PUT o wyższym kursie wykonania i wystawiamy na ten sam termin wygasania opcje PUT o niższym kursie wykonania. Ratio oznacza stosunek nominału opcji kupionych i wystawionych. Przykładowo jeśli kupimy opcje PUT o nominale 100 tys EUR i wystawimy opcje PUT o nominale 200 tys EUR, to wskaźnik ratio wyniesie 2:1. Jeśli terminy wygasania opcji nabytych i wystawionych są różne, to wtedy dodatkowo mamy do czynienia ze Spread Ratio Calendar 23 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Przykład 4. Inwestor kupił grudniowe opcje PUT 4,30 EUR/PLN o nominale 100 tys EUR i wystawił w tym samym momencie grudniowe opcje PUT 4,20 o nominale 200 tys EUR. Za opcje PUT 4,30 inwestor zapłacił 1000 pkt premii, a za każdą opcję PUT 4,20 otrzymał 500 pkt premii. Inwestor osiągnie zysk jeśli w dniu wygaśnięcia opcji kurs spot będzie pomiędzy poziomem 4,30-4,10. Maksymalny zysk pojawi się jeśli w dniu wygaśnięcia opcji, kurs spot będzie tuż powyżej 4,20. Jeśli w dniu wygaśnięcia opcji kurs spot będzie powyżej 4,30 inwestycja nie przyniesie ani zysku ani straty. Jeśli w dniu wygaśnięcia opcji kurs spot będzie poniżej 4,10 inwestor poniesie stratę taką, jakby otworzył długą pozycję futures po kursie 4,10 o nominale 100 tys EUR 24 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Spread PUT RATIO 2:1 25 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Spread RATIO Spread CALL ratio – to strategia zero-kosztowa lub „prawie zerokosztowa”. W strategii tej kupujemy opcje CALL o niższym kursie wykonania i wystawiamy na ten sam termin wygasania opcje CALL o wyższym kursie wykonania. Ratio oznacza stosunek nominału opcji kupionych i wystawionych. Przykładowo jeśli kupimy opcje CALL o nominale 100 tys EUR i wystawimy opcje CALL o nominale 300 tys EUR, to wskaźnik ratio wyniesie 3:1. 26 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Przykład 5. Inwestor kupił marcowe 2012 opcje CALL 4,30 EUR/PLN o nominale 100 tys EUR i wystawił w tym samym momencie marcowe opcje CALL 4,70 o nominale 300 tys EUR. Za opcje CALL 4,30 inwestor zapłacił 1200 pkt premii, a za każdą opcję CALL 4,70 otrzymał 400 pkt premii. Inwestor osiągnie zysk jeśli w dniu wygaśnięcia opcji kurs spot będzie pomiędzy poziomem 4,30-4,90. Maksymalny zysk pojawi się jeśli w dniu wygaśnięcia opcji, kurs spot będzie tuż poniżej 4,70. Jeśli w dniu wygaśnięcia opcji kurs spot będzie poniżej 4,30 inwestycja nie przyniesie ani zysku ani straty. Jeśli w dniu wygaśnięcia opcji kurs spot będzie powyżej 4,90 inwestor poniesie stratę taką, jakby otworzył krótką pozycję futures po kursie 4,90 o nominale 200 tys EUR. 27 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Spread CALL RATIO 3:1 28 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE CONDOR – połączenie spread PUT i spread CALL 29 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Spread krzyżowy Spread krzyżowy – to strategia zero-kosztowa lub „prawie zerokosztowa”. W strategii tej kupujemy opcje PUT lub CALL na jednym rynku (na przykład kupujemy CALL USD/PLN) i finansujemy ich zakup wystawiając opcje PUT lub/i CALL na innym rynku (na przykład wystawiamy opcje CALL EUR/PLN). Strategię tę można stosować z dowolnym Ratio. 30 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Przykład 6. Inwestor kupił grudniowe opcje CALL 3,20 USD/PLN o nominale 100 tys USD i sfinansował zakup tych opcji wystawiając grudniowe opcje CALL 4,40 EUR/PLN o nominale 100 tys EUR. Transakcja była przeprowadzona w chwili, gdy kurs spot USD/PLN wynosił 3,10, a kurs spot EUR/PLN wynosił 4,30. Transakcja nie była w pełni zero-kosztowa, gdyż za kupione opcje CALL USD/PLN inwestor zapłacił 1000 pkt, a za opcje CALL EUR/PLN otrzymał 800 pkt. Strategia zakończy się zyskiem jeśli w dniu wygasania opcji kurs USD/ PLN będzie powyżej 3,22 i w tym samym czasie kurs EUR/PLN nie będzie wyżej niż 4,40 Upraszczając – inwestor gra na spadek kursu EUR/USD. 31 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Wydłużenie ważności kupionych opcji Transakcje takie warto przeprowadzić, gdy posiadana opcja PUT/CALL jest głęboko w pieniądzu, lub daleko poza pieniądzem. Tanim kosztem wydłużamy wtedy ważność opcji. Zwykle transakcje takie przeprowadza się dla opcji obronnych zabezpieczających otwarte pozycje futures – gdy opcje wejdą głęboko w pieniądz. W przypadku opcji atakujących transakcje takie przeprowadza się dla opcji daleko poza pieniądzem. Ważne! Strategia jest bardziej efektywna, gdy zmienność rynkowa jest niska. 32 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Przykład 7. Inwestor posiadał długie pozycje futures 3,00 USD/PLN i w połowie października 2011 osłonił je grudniowymi opcjami PUT 3,30. Opcje te kosztowały około 15 groszy. W tym samym momencie opcje PUT 3,30 wygasające w marcu 2012 kosztowały 30 groszy. Parę tygodni później kurs spot spadł w okolice 3,05. Inwestor postanowił wydłużyć ważność opcji PUT 3,30 z grudnia 2011 do marca 2012. Dopłacił w tym celu około 3 groszy premii. Łączny koszt zabezpieczenia wyniósł więc 18 groszy. Gdyby inwestor od razu kupił marcowe opcje PUT 3,30 poniósłby koszt zabezpieczenia w wysokości 30 groszy. 33 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Wydłużenie ważności wystawionych opcji Jeśli inwestor wystawi opcje PUT lub CALL daleko poza pieniądzem i wykorzysta premię do sfinansowania innych inwestycji opcyjnych, czasami zdarza się, że kurs spot zbliża się w okolice kursu wykonania takich wystawionych opcji. W takiej sytuacji możliwe są dwie strategie obrony: • Zabezpieczanie wystawionych opcji kontraktami futures, • „Zrzucanie” wystawionych opcji CALL na wyższy poziom lub opcji PUT na poziom niższy. Ważne! Strategia ta jest bardziej efektywna, gdy zmienność rynkowa jest wysoka! 34 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Przykład 8. Inwestor wystawił grudniowe 2011 opcje CALL 4,50 EUR/PLN i za uzyskaną premię kupił inne opcje atakujące lub też kupił opcje obronne. Po kilku tygodniach kurs spot wzrósł w okolice 4,45. Inwestor zaczął obawiać się, iż opcje te wejdą za chwilę w pieniądz i zaczną przynosić coraz większe straty. Inwestor postanowił odsunąć wystawione opcje CALL na wyższy poziom wykorzystując zero-kosztową strategię CALL Spread kalendarzowy, W tym celu odkupił grudniowe opcje CALL 4,50 i w tym samym momencie wystawił maercowe opcje CALL 5,50 o podwójnym nominale (Ratio 2:1). Transakcja była zero-kosztowa, gdyż zapłacona premia przy odkupie opcji CALL 4,50 była taka sama jak uzyskana premia z wystawionych marcowych opcji CALL 5,50. W ten sposób strata zacznie się pojawiać gdy kurs wzrośnie powyżej 5.50. Ale strata będzie już na podwójnym nominale. 35 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Przykład 9. Inwestor wystawił grudniowe opcje CALL 4,40 EUR/PLN i za uzyskaną premię kupił inne opcje atakujące lub też kupił opcje obronne. Po kilku tygodniach kurs spot wzrósł w okolice 4,40. Opcje CALL weszły w pieniądz zaczynając przynosić stratę. Inwestor postanowił bronić się przed stratą z wystawionych opcji otwierając długą pozycję futures po kursie 4,40 (zleceniem stopentry). Jeśli kurs do grudnia będzie znajdował się cały czas poniżej 4,40 opcje CALL i kontrakty futures wygasną jednocześnie, a inwestycja zamknie się bez zysku i bez straty. Jeśli jednak do grudnia kurs spot spadnie powyżej 4,40 inwestor będzie zmuszony zamykać długie pozycje futures, aby nie ponosić na nich straty. Gdyby kurs spot następnie ponownie wzrósł powyżej 4,40 inwestor musiałby na powrót otworzyć krótkie pozycje futures. 36 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE KORYTARZ – zabezpieczający długą pozycję futures Korytarz jest bardzo dobrym narzędziem służącym do zabezpieczania ryzyka otwartej pozycji futures. Dobrze otwarty korytarz spełnia jednocześnie dwa zadania: • • Zabezpiecza wypracowane zyski (lub zabezpiecza przed narastaniem straty) Stwarza szanse powiększenia zysków (lub wyjścia z inwestycji bez straty) Korytarz w swym działaniu jest podobny do pary zleceń STOP-LIMIT połączonych w OCO (one cancel other) 37 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Przykład 10. Inwestor otworzył długą pozycję futures USD/PLN po kursie 3,10. W tym samym momencie postanowił zabezpieczyć się przed ryzykiem otwierając korytarz złozony z: • • • zakupionej grudniowej opcji PUT 2,90 oraz wystawionej grudniowej opcji CALL 3,40. za opcje PUT inwestor zapłacił 800 pkt i tyle samo punktów otrzymał za wystawienie opcji CALL. Maksymalna strata inwestora na posiadanej długiej pozycji futures to 20 groszy. Od poziomu 2,90 zyski z opcji PUT pokrywają straty na kontrakcie futures. Maksymalny zysk inwestora na posiadanej pozycji futures to 30 groszy. Od poziomu 3,40 zyski na kontrakcie futures będą pokryte stratą na wystawionej opcji CALL. 38 STRATEGIE OPCYJNE ZERO-KOSZTOWE Korytarz jest lepszym instrumentem zabezpieczającym, niż para zleceń STOP-LIMIT, gdyż nie jest wrażliwy na fałszywe zmiany kierunku ruchu ceny futures. Opcje będące w portfelu są niewrażliwe na szum rynkowy. Inwestor cały czas jest w rynku. W przypadku zleceń STOP-LIMIT bardzo często inwestor bywa „wyrzucany” z dobrych pozycji na skutek aktywowania się zleceń STOP na fałszywych wybiciach (wrażliwe na szum rynkowy). 39 PODSUMOWANIE Prawidłowo zastosowane opcje pozwalają zwiększyć zyski z inwestycji i jednocześnie pozwalają zabezpieczyć ryzyko: zarówno ryzyko utraty wypracowanych zysków, jak też ryzyko narastania straty. W przypadku korzystania z opcji egzotycznych (na przykład barierowych) należy być świadomym towarzyszącemu ryzyku. W przypadku opcji barierowych warto kupować opcje z włącznikami lub wystawiać opcje z wyłącznikami, a nigdy na odwrót! Bardzo ciekawą (bezpieczną) opcją jest opcja DIGITAL (binarna). Zachęcam do nauki! 40 I TO BY BYŁO NA TYLE …