108 Rozdział VII Chamosaldont żel, t Sachol, t Stomatol, t Mucosit, t

108
Rozdział VII
t
t
t
t
t
t
t
t
t
t
Chamosaldont żel,
Sachol,
Stomatol,
Mucosit,
Longovital,
Amlexanox 5% pasta,
Diclofenac w żelu hialuronowym,
Dentosept A,
Solcoseryl – pasta przylegająca,
laser stymulujący.
A FTY PODOBNE DO OPRYSZCZKOWATYCH
Stanowią 7-10% wszystkich zmian aftowych. Charakteryzują się nawracającymi rzutami wielokrotnych małych powierzchownych zmian, często w liczbie 20 i więcej,
w zbiorach lub zlewających się, występujących na zrogowaciałej jak i niezrogowaciałej
błonie śluzowej. Histologicznie mają cechy owrzodzeń aftowych. Kultury wirusowe
były negatywne we wszystkich przypadkach. W badaniu immunofluorescencyjnym
były lekko pozytywne dla przeciwciał pęcherzycy.
A FTY SUTTONA
Są okołogruczołowym nawracającym martwiczym zapaleniem błony śluzowej (periadenitis necrotica mucosae recurrens). Umiejscawiają się w okolicach szczególnych skupisk
drobnych gruczołów ślinowych. Uważane są za schorzenie autoimmunologiczne, zmiany tworzą się w wyniku odpowiedzi przeciwciał na mukopolisacharydową otorbioną
tkankę L formy alfa hemolitycznych paciorkowców. Owrzodzenia dotyczą nie tylko
nabłonka, ale i blaszki właściwej.
Owrzodzenia są wielkości 1-2 cm z wyraźnie wyniosłym zapalnym obrzeżem, pokryte szarym martwiczym nalotem. Występują pojedynczo, choć może ich być kilka.
Owrzodzenie rozpoczyna się od małej afty, szybko rozszerza się i pogłębia. Przy badaniu palpacyjnym wyczuwa się nacieczenie podłoża. Owrzodzenia są silnie bolesne.
Goją się niekiedy przez kilka tygodni, powstałe zaciągające blizny mogą utrudniać żucie i mówienie.
Leczenie jest podobne jak w aftach nawracających. Powinno być poprzedzone pełną sanacją jamy ustnej, zaleceniem regularnych zabiegów higienicznych w jej obrębie,
unikaniem pokarmów twardych z dodatkiem ostrych przypraw.
Zmiany błony śluzowej jamy ustnej w schorzeniach o dużym prawdopodobieństwie etiologii immunologicznej 109
ZESPÓŁ BEHÇETA
Jest to wielosystemowe schorzenie zapalne. Etiologia nie jest w pełni wyjaśniona, ale
przyjmuje się rolę czynników genetycznych, środowiskowych, immunologicznych
i hemostatycznych. Obserwuje się działanie wirusa cytomegalii, także niedobór ferrytyny. W bezpośredniej immunofluorescencji wykryto obecność kompleksów immunologicznych. Wśród immunologicznych odchyleń stwierdzono: zwiększoną aktywność interleukiny 6, obniżenie liczby komórek T, stymulację komórek B. W obrazie
histologicznym neutrofilowa reakcja Streptococcus sanguis może uczestniczyć w krzyżowej reakcji determinanty antygenowej. Typowi skórno-śluzówkowemu towarzyszy
HLA-Bl2, ocznemu HLA-B5 i stawowemu HLA-B27.
Schorzenie charakteryzuje się następującymi objawami:
t nawracającymi aftami błony śluzowej jamy ustnej,
t nawracającymi aftami błony śluzowej narządów płciowych,
t nawracającym zapaleniem tęczówki z wysiękiem w przedniej komorze oka, zapaleniem naczyniówki i naczyń siatkówki, zmniejszającymi ostrość widzenia,
t zmianami skórnymi – jej nadwrażliwością, obecnością rumienia guzowatego,
t zmianami stawowymi, arthralgią bądź zapaleniem stawów,
t zmianami żołądkowo-jelitowymi,
t zmianami naczyniowymi, głównie zakrzepowym zapaleniem żył,
t chorobami nerek,
t objęciem ośrodkowego systemu nerwowego.
Choroba może być jednoobjawowa i afty błony śluzowej jamy ustnej mogą o lata
wyprzedzać wystąpienie innych symptomów chorobowych. Zmiany w jamie ustnej,
podobnie jak afty nawrotowe, powtarzają się niekiedy z odczynem ogólnym w postaci
podwyższonej temperatury ciała, ogólnego osłabienia czy bólów stawowych. Choroba
częściej dotyczy mężczyzn w wieku 20-40 lat. Schorzenie jest przewlekłe, powoli postępuje. Leczenie jest trudne. Ogólnie podawane są: kortykosteroidy, cyklosporyna,
antybiotyki, immunomodulatory, metotreksat, azatiopryna. Miejscowo stosuje się antyseptyki z dodatkiem środka znieczulającego.
ZMIANY LISZAJOWATE
Rozróżniane są główne typy zmian typu liszajowatego, występujące w jamie ustnej:
t niespecyficzne liszajowate zapalenie jamy ustnej (non specific lichenoid stomatitis
– NSLS),
t liszaj płaski (lichen planus – LP).
Podłożem wystąpienia zmian o charakterze niespecyficznego liszajowatego zapalenia jest zażywanie niektórych leków, jak np. cinnaryzyny, chlorpropamidu, dapsonu,