03_Licht und Lüftung – Der doppelte Gewinn PL

Arntjen Germany
GmbH
D-26180 Rastede
Tel:
+49 (0) 44 02 - 92 40 0
Fax:
+49 (0) 44 02 - 92 40 92
E-Mail: [email protected]
Internet: www.arntjen.com
Infoline / Freecall
+(00)-800-Arntjen-0
+(00)-800-27685360
Oświetlenie i wentylacja – podwójny zysk!
Wentylacja
boksowych
wolnostanowiskowych
obór
Odprowadzanie zużytego powietrza jest tak samo
ważne jak dopływ powietrza, z tą różnicą, że powietrze,
które jest odprowadzane z obory lub zasysane, może
również przedostawać się do środka. Dzięki skutecznemu odpowietrzaniu z obory w sposób ciągły odprowadzana jest para wodna, a tym samym też zarazki, amoniak, CO2 i inne szkodliwe gazy. Optymalną mleczność
krów można osiągnąć tylko w takiej oborze, w której
szkodliwe gazy praktycznie nie występują.
Zasada odpowietrzania, głównie latem, polega na
wentylacji poprzecznej. W tym przypadku większość
zużytego powietrza uchodzi przez otwarte kurtyny po
stronie przeciwnej do kierunku wiatru.
do przedostania się powietrza na zewnątrz obory.
Wszelkie opady atmosferyczne mogą bez przeszkód
przedostać się do obory. Taki kształt kalenicy wybiera
się w zasadzie tylko wtedy, gdy nie można się
zdecydować na konkretny typ kalenicy lub wybór
innego rozwiązania jest niemożliwy ze względów finansowych.
O prawdziwej kalenicy otwartej można mówić dopiero
wtedy, gdy z lewej i z prawej strony otworu zamontowane są wysokie osłony przeciwwiatrowe
.
Kalenica otwarta Rys. 3
Zasada wentylacji Rys. 1
Ogrzane powietrze, które gromadzi się nad linią
okapową, czyli w swego rodzaju trójkącie nachylenia
dachu, powinno uchodzić przez kalenicę lub powinno
być odsysane. Jesienią, zimą i na wiosnę, kiedy kurtyny są bardziej spuszczone, zużyte powietrze jest w
głównej mierze odprowadzane przez kalenicę. Według
odpowiednich szacunków otwór dla jednej krowy powinien mieć wielkość 0,15 m2, ale decydującą rolę odgrywa tutaj kształt otworu.
Kształt kalenicy
Wykonanie najprostszego otworu w kalenicy polega na
pozostawieniu przerwy w połaci dachu w strefie kalenicy. Jest to co prawda najtańsze rozwiązanie (Rys. 2),
ale nie należy ono przy tym do najskuteczniejszych,
ponieważ gromadzące się powietrze uchodzi wyłącznie
przy braku wiatru.
Osłony kierują strumień wiatru ku górze, a strumień
wiatru w formie łuku przepływa nad otworem. Im
wyższe osłony przeciwwiatrowe, tym większy łuk, dlatego też wysokość osłon musi być dopasowana do
otworu, tzn. powinna być 1,5 x większa. Tylko wtedy
powietrze nie przedostaje się do otworu. Podobnie jak
na skrzydle samolotu przy odchyleniu przepływu wiatru
w formie łuku tworzy się podciśnienie, które z kolei
powoduje wyssanie powietrza na zewnątrz obory. Kalenica
otwarta
charakteryzuje
się
dobrymi
właściwościami wentylacyjnymi zarówno przy wietrze,
jak i jego braku. Wadą jest możliwość przedostania się
do środka śniegu i deszczu. Dlatego też kalenicę
otwartą montuje się w miejscu, gdzie otwór znajduje się
nad przejściem, a nie nad stołem paszowym czy też
nad stanowiskami legowiskowymi.
Aby zapobiec przedostawaniu się do środka opadów
atmosferycznych, czasami nad otworem montuje się
płytę. Tego typu konstrukcja nazywana jest również
kalenicą z pokrywą
Kalenica z pokrywą Rys. 5
Luka dachowa w strefie kalenicy Rys. 2
Wiatr wiejący nad otworem wciska powietrze do
otworu, zaś powstający wir nie dopuszcza
Niemniej jednak przy tego typu kalenicy strumień
powietrza, który przepływa nad otworem, napotyka pewne trudności. Zawrócone powietrze wywiera nacisk pod pokrywą, tam jest ponownie
tłumione, co w rezultacie prowadzi do zawirowań.
Entlüftung von Boxenlaufställen
Seite 1 von 2
Arntjen Germany
Stand: 11/2011
Arntjen Germany
GmbH
D-26180 Rastede
Tel:
+49 (0) 44 02 - 92 40 0
Fax:
+49 (0) 44 02 - 92 40 92
E-Mail: [email protected]
Internet: www.arntjen.com
Tworzący się wir natomiast nie dopuszcza do przedostania się powietrza na zewnątrz obory. Zaletą tego
typu formy budowlanej jest prosta konstrukcja, co jest
zachęcającą alternatywą dla tych inwestorów, którzy
chcą wnieść duży wkład pracy własnej. Taką kalenicę
często określa się także kalenicą typu „do-it-yourself”,
przy czym odpowietrzanie możliwe jest wyłącznie przy
braku wiatru
Infoline / Freecall
+(00)-800-Arntjen-0
+(00)-800-27685360
Tak jak w przypadku kalenicy otwartej strumień wiatru
przepływający nad kalenicą odsysa powietrze z obory.
O zwiększającym wydajność wpływie światła w oborze
można przeczytać w jednym z dalszych artykułów.
Światło przedostające się przez płyty znacznie nagrzewa powietrze wewnątrz obory, które jest następnie
ponownie odprowadzane przez otwory. Wyniki testów
holenderskich, przeprowadzanych w kanale powietrznym i w oborze, świadczą o tym, że można osiągnąć
takie same efekty wentylacji jak przy wykorzystaniu
kalenicy otwartej.
Śnieg przedostał się do środka przez kalenicę otwartą bez osłon
przeciwwiatrowych pomimo osłon. Rys. 4
Kolejnym rodzajem kalenicy jest kalenica dachu pulpitowego. Pierwotnie tego typu kalenice były stosowane
w regionach nadmorskich, gdzie wiatr wieje praktycznie wyłącznie w jednym kierunku. Chodzi tutaj o taki
otwór, który występuje w specjalnej konstrukcji halowej,
gdzie jedna strona dachu wystaje nad drugą.
Kalenica w dachu pulpitowym Rys. 6
Strumień wiatru, który przepływa nad dłuższą stroną
dachu, wysysa powietrze z obory. Również przy braku
wiatru gromadzące się powietrze jest odprowadzane
na zewnątrz. Jeżeli jednak wiatr wieje z drugiej strony
w kierunku otworu, wówczas nawet przy nieznacznym
ruchu powietrza nie uchodzi ono na zewnątrz.
Ostatnim rodzajem kalenicy, o którym należy tutaj
wspomnieć, jest kalenica wentylacyjno-świetlna,
łącząca w sobie dwa różne aspekty, na co wskazuje już
sama nazwa. Osłony przeciwwiatrowe są rozmieszczone dalej od siebie niż w kalenicy otwartej, a powstały
wskutek takiego rozwiązania większy otwór zakrywają
płyty świetlne.
Kalenica wentylacyjno-świetlna Rys. 7
Kalenica wentylacyjno-świetlna Rys. 8
Dach chroni nie tylko przed deszczem.
Decydujący wpływ na odpowiednią wentylację ma
również cała konstrukcja dachu. Aby umożliwić łatwe
odprowadzanie ciepłego powietrza, wydychanego
przez zwierzęta, powierzchnia dachu musi wznosić się
ku otworowi. W przypadku niewielkich budynków z tylko
dwoma rzędami stanowisk legowiskowych wystarcza
15° spadek dachu. Niemniej jednak przy typowych
szerokościach obory nachylenie wewnątrz powinno
wynosić 20-25°. Izolowane pokrycie dachu również ma
korzystny wpływ na wentylację. W przypadku jednowarstwowego dachu blaszanego ciepłe powietrze zimą
ochładza się na powierzchni pokrycia dachowego i jego
temperatura ponownie spada, zanim strumień powietrza dopłynie do otworu kalenicy. Izolacja również w
okresie letnim zapobiega silnemu nagrzewaniu się
powietrza
wskutek
nasłonecznienia.
Jednakże
całościowa izolacja powierzchni dachu ze względu na
duży metraż jest bardzo kosztowna i w związku z tym
stosuje się ją wyłącznie w regionach, gdzie panuje
klimat kontynentalny, tzn. gdzie występują mroźne zimy
i upalne lata.
Wniosek:
Szkodliwe gazy i wilgotne powietrze, podatne na rozwój
zarazków, należy jak najszybciej usunąć na obory,
ponieważ mają one negatywny wpływ na mleczność
krów, jak również są szkodliwe dla pracowników obory
oraz dla samego budynku. Wielkość otworów, kształt
kalenicy i konstrukcja dachu są decydującymi czynnikami dla stworzenia optymalnego systemu wentylacji
obory.
Entlüftung von Boxenlaufställen
Seite 1 von 2
Arntjen Germany
Stand: 11/2011