HYDRANTY NADZIEMNE

HYDRANTY NADZIEMNE
Z PODWÓJNYM ZAMKNIĘCIEM
DN 80 – 100 PN 10 – 16
NR KATALOGOWY: 855PZ
Hydranty Nadziemne DN 80 – 100. Dokumentacja Techniczno - Ruchowa
Opracował
Sprawdził
P.Maślanka
J.Karpiński
DTR 51 / TR / 2009
Strona: 1
Stron: 10
SPIS TREŚCI
1. OPIS TECHNICZNY
Przeznaczenie
Budowa
Materiały
Działanie
Odmiany katalogowe
Normalizacja
Aprobata techniczna
2. INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA
Transport i składowanie.
Montaż
Eksploatacja i konserwacja
Wykaz części zamiennych
3. WARUNKI GWARANCJI
DTR 51 / TR / 2009
Strona: 2
Stron:10
1. OPIS TECHNICZNY
1.1. Przeznaczenie
Hydranty nadziemne z podwójnym zamknięciem DN 80–100 PN 10-16, nr
katalogowy 855PZ, przeznaczone są do pobierania wody czystej, chemicznie
obojętnej, wolnej od zanieczyszczeń piaskiem, żwirem, cząsteczkami metalu i innymi
podobnymi ciałami obcymi, pod ciśnieniem od 1,0 do 1,6 MPa, o temperaturze do
3230 K (500 C), w celu ochrony p. pożarowej.
Tabela 1. Zakres ciśnienia.
DN
80 – 100
Ciśnienie
Ciśnienie
Ciśnienie
próby szczelności
nominalne próby szczelności
PN
zewnętrznej
zamknięcia głównego
(MPa)
(MPa)
(MPa)
1,6
2,4
1,1 x 1,6
1.2. Budowa
Budowa hydrantu nadziemnego podwójnym zamknięciem DN 80 przedstawiona jest
na Rys.1 (Rys. nr 4-04-10-000), a budowa hydrantu nadziemnego z podwójnym
zamknięciem DN 100 przedstawiona jest na Rys. 2 ( Rys. nr 4-05-05-000).
a)
Hydrant nadziemny z podwójnym zamknięciem DN80 – Rys 1.
Hydrant składa się z dwóch zespołów: kadłuba i zespołu wewnętrznego.
Kadłub stanowią: głowica żeliwna i podstawka dolna i górna hydrantu, które
połączone są rurą zewnętrzną o odpowiedniej długości (zależnie od odmiany
katalogowej).
Zespół wewnętrzny składa się z grzybka ogumowanego, kuli ogumowanej,
ocynkowanej rury wewnętrznej i żeliwnej oprawki nakrętki wrzeciona i nakrętki
wrzeciona i tulei mosiężnej. Końce rury wewnętrznej są zaciśnięte odpowiednio na
grzybku i oprawcę nakrętki wrzeciona, tworząc w ten sposób sztywny i zwarty zespół.
Grzybek hydrantu osadzony jest w podstawce górnej i służy do otwierania /
zamykania przelotu głównego oraz zamykania / otwierania otworu odwadniającego.
Prowadniki oprawki nakrętki wrzeciona ślizgają się w prowadnicach odlanych na
powierzchni wewnętrznej głowicy. Dodatkowym uszczelnieniem jest kula
(z aluminium) ogumowana umieszczona jest w podstawce dolnej. Uszczelnienie
odbywa się na mosiężnej tulei w przypadku grzyba jak i kuli ogumowanej.
Głowica żeliwna posiada otwór główny montażowy w osi przelotu głównego hydrantu
oraz boczne wyloty wody.
W boczne wyloty wkręcone są nasady aluminiowe T75z-G21/2 (do przyłączenia
węży strażackich). Połączenia nasad z głowicą uszczelnione są gumowymi
pierścieniami uszczelniającymi typu „O”. Nasady zamknięte są pokrywami nasad
T75. Na powierzchni wewnętrznej głowica posiada prowadnice dla prowadników
nakrętki specjalnej.
Otwór w osi przelotu głównego umożliwia wprowadzenie/wyciągnięcie zespołu
wewnętrznego; jest on zamknięty dławnicą. Dławnica jest wkręcona w głowicę, a
połączenie uszczelnione jest pierścieniem uszczelniającym typu „O”. W dławnicy
osadzone jest obrotowo wrzeciono, przy pomocy tulei, która równocześnie ustala
pozycję wrzeciona w osi hydrantu. Pierścienie ślizgowe zmniejszają tarcie między
kołnierzem oporowym wrzeciona, a dławnicą i tuleją, i dodatkowo stanowią
uszczelnienie zwrotne.
DTR 51 / TR / 2009
Strona: 3
Stron: 10
Pary części wrzeciono/tuleja i tuleja/dławnica uszczelnione są przy pomocy pierścieni
uszczelniających „O”. Ponadto, w dławnicę wkręcony jest zawór napowietrzający,
który ułatwia samoczynne opróżnienie hydrantu z wody szczątkowej.
Na kwadratową końcówkę wrzeciona nasadzony jest ozdobny kołpak, który osłania
dławnicę i zawór napowietrzający, i równocześnie spełnia rolę pokrętła. Pokręcanie
kołpakiem odbywa się przy pomocy znormalizowanego klucza hydrantowego.
Podstawka dolna hydrantu o średnicy nominalnej DN 80 mm posiada przyłącze
kołnierzowe DN80 PN16 do połączenia z rurociągiem. Natomiast w ściance
podstawki górnej wykonany jest otwór odwadniający, trwale osłonięty od strony
gruntu. Na części wrzeciona, która znajduje się wewnątrz głowicy wykonany jest
gwint trapezowy symetryczny. Część gwintowana wrzeciona współpracuje z nakrętką
wrzeciona umieszczoną w oprawce, które przesuwają się w prowadnicach w głowicy.
Prowadnice uniemożliwiają obrót oprawki nakrętki wrzeciona i wymuszają jej ruch
wzdłuż wrzeciona, a tym samym zapewniają suwliwe prowadzenie zespołu
wewnętrznego (w górę/dół).
Dzięki temu ruch obrotowy wrzeciona zamienia się na ruch postępowy zespołu
wewnętrznego w górę/dół, umożliwiając odpowiednio otwarcie/zamknięcie przelotu
głównego w hydrancie, zależnie od kierunku obrotów wrzeciona.
Elementem bezpośrednio zamykającym przelot główny hydrantu jest grzybek
hydrantu oraz kula ogumowana.
b)
Hydrant nadziemny z podwójnym zamknięciem DN 100 – Rys. 2.
Hydrant składa się z dwóch zespołów: kadłuba i zespołu wewnętrznego.
Kadłub stanowią: głowica żeliwna, kołnierze kw. i podstawka dolna i górna hydrantu,
które połączone są rurą zewnętrzną o odpowiedniej długości (zależnie od odmiany
katalogowej).
Zespół wewnętrzny składa się z grzybka ogumowanego, kuli ogumowanej,
ocynkowanej rury wewnętrznej i żeliwnej oprawki nakrętki wrzeciona i nakrętki
wrzeciona i tulei mosiężnej. Końce rury wewnętrznej są zaciśnięte odpowiednio na
grzybku i oprawcę nakrętki wrzeciona, tworząc w ten sposób sztywny i zwarty zespół.
Grzybek hydrantu osadzony jest w podstawce górnej i służy do otwierania /
zamykania przelotu głównego oraz zamykania / otwierania otworu odwadniającego.
Prowadniki oprawki nakrętki wrzeciona ślizgają się w prowadnicach odlanych na
powierzchni wewnętrznej głowicy. Dodatkowym uszczelnieniem jest kula
(z aluminium) ogumowana umieszczona jest w podstawce dolnej. Uszczelnienie
odbywa się na mosiężnej tulei w przypadku grzyba jak i kuli ogumowanej.
Głowica z żeliwa sferoidalnego posiada dławnicę w osi przelotu głównego oraz trzy
wyloty wody: jeden wylot główny o średnicy D=110 mm i dwa wyloty boczne o
średnicy D=75 mm, usytuowane w płaszczyźnie prostopadłej. Wylot główny
zamknięty jest nasadą T110z-G4 i pokrywą , wyloty boczne zamknięte SA nasadami
T75z – G21/2 i pokrywami. Nasady i pokrywy wykonane są ze stopu aluminium
AK11. Połączenia nasad z głowicą uszczelnione są gumowymi pierścieniami
uszczelniającymi typu „O”.
DTR 51 / TR / 2009
Strona: 4
Stron: 10
Dławnica i zawór osłonięte są kołpakiem nałożonym na kwadratową końcówkę
wrzeciona. Kołpak spełnia równocześnie rolę pokrętła. Pokręcanie kołpakiem odbywa
się przy pomocy znormalizowanego klucza hydrantowego.
Wprowadzenie / wyciągnięcie zespołu wewnętrznego możliwe jest po
zdemontowaniu głowicy.
Podstawka dolna hydrantu o średnicy nominalnej DN 100 mm posiada przyłącze
kołnierzowe DN 100 PN16 do połączenia z rurociągiem. Natomiast w ściance
podstawki górnej wykonany jest otwór odwadniający, trwale osłonięty od strony
gruntu
Na części wrzeciona, która znajduje się wewnątrz głowicy wykonany jest gwint
trapezowy symetryczny. Część gwintowana wrzeciona współpracuje z nakrętką
wrzeciona umieszczoną w oprawce, które przesuwają się w prowadnicach w głowicy.
Prowadnice uniemożliwiają obrót oprawki nakrętki wrzeciona i wymuszają jej ruch
wzdłuż wrzeciona, a tym samym zapewniają suwliwe prowadzenie zespołu
wewnętrznego (w górę/dół).
Dzięki temu ruch obrotowy wrzeciona zamienia się na ruch postępowy zespołu
wewnętrznego w górę/dół, umożliwiając odpowiednio otwarcie/zamknięcie przelotu
głównego w hydrancie, zależnie od kierunku obrotów wrzeciona.
Elementem bezpośrednio zamykającym przelot główny hydrantu jest grzybek
hydrantu oraz kula ogumowana.
1.3. Materiały.
1.
2.
3.
4.
Głowica, podstawka, dławnica, odlew
grzybka, kołpak, kołnierze, przeciwnakrętka,
oprawka nakrętki wrzeciona
Wrzeciono monolityczne
Tuleja mosiężna tulejka z gwintem,
pierścienie ślizgowe
Rura zewnętrzna
rura wewnętrzna
części złączne, łańcuszek
5.
6.
7.
- żeliwo sferoidalne
stal nierdzewna
-
mosiądz
stal węglowa
stal węglowa
(malowana proszkowo)
stal węglowa,
ocynkowana
Grzybek hydrantu, kula ogumowana,
osłona odwodnienia,
pierścienie uszczelniające „O”
-
guma
Nasady hydrantowe, pokrywy nasad
Kula odlew
-
stop aluminium
Malowanie ochronne
-
farba poliestrowa
proszkowa
DTR 51 / TR / 2009
Strona: 5
Stron: 10
1.4. Działanie.
Zamykanie hydrantu DN 80, jak i DN100 odbywa się przez obracanie wrzeciona przy
pomocy klucza hydrantowego w prawo, tj. w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek
zegara. Klucz hydrantowy przykłada się bezpośrednio do pokrętła.
Otwieranie hydrantu odbywa się poprzez obracanie wrzeciona w lewo, tj. w kierunku
przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.
Ruch obrotowy wrzeciona poprzez oprawkę nakrętki wrzeciona zostaje zamieniony
na ruch postępowy zespołu wewnętrznego, co powoduje podnoszenie/opuszczanie
zespołu wewnętrznego , a tym samym zamykanie/otwieranie przelotu głównego i
otworu odwodnienia, zależnie od kierunku obrotów wrzeciona. Dodatkowym
zabezpieczeniem zamknięcia (podwójnym zamknięciem) jest kula ogumowana.
Podczas podnoszenia się zespołu wewnętrznego (z grzybem) następuje
podnoszenie kuli pod wpływem ciśnienia wody i uszczelnienie jej w tulei mosiężnej.
W hydrantach DN 80 i DN100, w celu pełnego zamknięcia hydrantu i otwarcia otworu
odwodnienia, należy wykonać odpowiednio dla hydrantu DN80 - 15±1 obrotów, a dla
hydrantu DN100 -13±1 obrotów kluczem w kierunku jw. Zamykanie zachodzi płynnie
z małym oporem który stawia grzyb, przesuwając się w przelocie głównym.
Zamykanie jest zakończone, gdy oprawka nakrętki wrzeciona opiera się o spód
dławnicy. Moment ten jest wyraźnie wyczuwalny. Dalsze obracanie wrzeciona nie
wpływa na skuteczność zamknięcia.
W stanie zamkniętym, grzyb uszczelnia przelot główny i odsłania otwór odwodnienia,
umożliwiając opróżnienie hydrantu z wody szczątkowej i zapobiegając w ten sposób
rozmrożeniu hydrantu. W sprawnym hydrancie, przy odpowiednich warunkach
gruntowych, zachodzi całkowite opróżnienie hydrantu z wody szczątkowej.
Tabela 2. Momenty obrotowe
DN
Maksymalny moment
zamykania / otwierania
(Nm)
80
100
80
100
1.5. Odmiany katalogowe.
Hydranty nadziemne DN 80-100 PN10-16, nr kat. 855PZ produkowane są w trzech
wielkościach, zależnie od głębokości budowy HB.
Tabela 3. Odmiany katalogowe.
DN
80
100
Głębokość budowy
HB
mm
Wysokość hydrantu
H
1000
1250
1500
1000
1250
1500
1660
1910
2160
1660
1910
2160
DTR 51 / TR / 2009
Masa
kg
43,4
46,9
50,4
62,4
66,8
71,2
Strona: 6
Stron: 10
Tabela 4. Wymiary przyłączeniowe.
Wymiary przyłączeniowe kołnierza
DN
80
100
Średnica
Średnica
Śruby
Średnica
zewn.
otworów
podziałowa
Średnica
kołnierza
na śruby Liczba
(mm)
nominalna
(mm)
(mm)
200
160
19
8
M16
220
180
19
8
M16
1.6. Normalizacja.
1. PN-EN 1074-6 - Armatura przemysłowa.
Hydranty nadziemne na ciśnienie nominalne 1MPa.
2. PN-EN 12570 - Armatura przemysłowa. Ogólne wymagania i badania.
3. PN-EN 14384 - Hydranty nadziemne
4. PN-89/M-74088 - Armatura przemysłowa. Klucz do hydrantów nadziemnych.
5. PN-EN 1092-2 - Kołnierze i ich połączenia. Kołnierze okrągłe
do rur , armatury, łączników. Kołnierze żeliwne.
6. PN-EN 1563
- Odlewnictwo. Żeliwo sferoidalne.
7. PN-71/H-86020 - Stal odporna na korozję. Gatunki.
8. PN-79/H-87026 - Odlewnicze stopy miedzi. Gatunki.
9. PN-90/M-73092 - Pierścienie uszczelniające o przekroju kołowym.
Wymagania i badania.
10. PN-ISO 2902 - Gwinty trapezowe metryczne ISO.
11. PN-ISO 724
- Gwinty metryczne ISO ogólnego przeznaczenia.
Wymiary nominalne.
12. PN-73/H-74219 - Rury stalowe bez szwu przewodowe.
13. PN-EN 10217 - Rury stalowe ze szwem.
1.7. Aprobata techniczna
DTR 51 / TR / 2009
Strona: 7
Stron: 10
2. INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA
2.1. Transport i składowanie.
Hydrant jest dostarczany do odbiorcy w stanie zamkniętym, pokrywy nasad są
zakręcone, a przelot główny jest zaślepiony. W ten sposób wnętrze hydrantu jest
zabezpieczone przed zanieczyszczeniami.
Transport i składowanie powinny być tak przeprowadzone, aby nie nastąpiło trwałe
uszkodzenie hydrantu (w wyniku działania sił zewnętrznych lub czynników
mechanicznych), uszkodzenie powłoki ochronnej zewnętrznej, lub wewnętrznej,
uszkodzenie części wewnętrznych (wrzeciono, nakrętka, grzyb ogumowany) i
zanieczyszczenie wnętrza hydrantu , zwłaszcza twardymi ciałami stałymi o ostrych
krawędziach. Wszelkie takie uszkodzenia mogą spowodować pogorszenie
właściwości użytkowych hydrantu i utratę szczelności.
UWAGA:
Podczas transportu i składowania, zwłaszcza na placu budowy, należy
przestrzegać następujących zasad:
a) podczas transportu kołowego hydrant powinien być zabezpieczony
przed przemieszczaniem się.
b) przy przenoszeniu hydrantem nie należy rzucać.
c) nie należy składować hydrantu na piasku, żwirze, drobnych
kamykach i in. podobnych materiałach sypkich.
d) zwracać należytą uwagę, aby nie nastąpiło zanieczyszczenie
wnętrza hydrantu ciałami obcymi, o ostrych krawędziach.
2.2. Montaż.
Przed montażem w rurociągu hydrant należy oczyścić, a wnętrze przepłukać wodą, w
celu usunięcia ewentualnych zanieczyszczeń.
UWAGA:
Wszelkie zabrudzenia lub ostre ciała znajdujące się we wnętrzu
hydrantu, mogą uszkodzić powierzchnię przelotu i powierzchnię grzyba
gumowanego, kuli ogumowanej i przez to doprowadzić do utraty
szczelności.
Płukanie hydrantu należy przeprowadzić w następujący sposób:
a) otworzyć przelot główny hydrantu
b) odsłonić wylot wody – zdjąć jedną pokrywę nasady (najwyżej położoną)
c) obfity strumień wody wprowadzić do otworu wylotowego, tak aby woda i
zanieczyszczenia wypływały przez przelot główny
d) podczas płukania hydrant ustawić w pozycji skośnej
e) po upewnieniu się, że hydrant jest czysty, zamknąć przelot główny, zakręcić
pokrywę nasady
DTR 51 / TR / 2009
Strona: 8
Stron: 10
Hydrant powinien być zamontowany w rurociągu w pozycji pionowej, na kolanie ze
stopką, odpowiednio N80 lub N100, lub na trójniku (aby po napełnieniu wodą nie
obciążał rurociągu); kolanko lub trójnik należy posadowić na fundamencie
betonowym.
Skuteczność opróżniania hydrantu z wody szczątkowej przez otwór odwodnienia
zależy od przepuszczalności gruntu. Zaleca się utworzenie warstwy przepuszczalnej
wokół podstawki hydrantu. W tym celu podstawkę hydrantu (w której znajduje się
otwór odwadniający) należy obsypać grubym żwirem.
Przed zasypaniem rurociągu, zaleca się owinięcie podziemnej części kadłuba
hydrantu szeroką taśmą izolacyjną, w celu lepszego zabezpieczenia przed
korozyjnym oddziaływaniem środowiska gruntu.
Przed ostatecznym zasypaniem, hydrant należy obsypać piaskiem , a następnie
równomiernie obsypać go gruntem, tak aby po zasypaniu zachował pozycję pionową.
2.3. Eksploatacja i konserwacja.
Hydrant sprawnie działający i zmontowany z zachowaniem wskazówek podanych w
niniejszej DTR, nie wymaga zbiegów konserwacyjnych ani naprawczych.
Użytkownik sieci, na podstawie odrębnych zaleceń branżowych nie zawartych w
niniejszej DTR, powinien okresowo sprawdzić poprawność działania hydrantu.
Podczas kontroli działania, należy zwrócić uwagę na szczelność zamknięcia
głównego i na ewentualne wycieki z dławnicy.
Istnieje możliwość wymiany podzespołu wewnętrznego oraz dławnicy hydrantu pod
ciśnieniem.
W przypadku stwierdzenia nieszczelności zamknięcia głównego należy:
1. Zdjąć kołpak, wykręcić dławnicę – dla hydrantu DN80; dla hydrantu DN100 –
wykręcić śruby łączące głowicę z kadłubem i zdjąć głowicę.
2. Wyciągnąć zespół wewnętrzny.
3. Dokonać oględzin grzyba.
4. W razie stwierdzenia uszkodzeń na powierzchni grzyba, wymienić zespół
wewnętrzny.
5. Złożyć hydrant i sprawdzić skuteczność zamknięcia.
W przypadku wystąpienia przecieków z dławnicy należy:
a) wykręcić tulejkę z gwintem
b) wymienić uszczelniające pierścienie gumowe
c) wkręcić tulejkę, pamiętając o zabezpieczeniu przed odkręceniem przez nałożenie
specjalnej emulsji zabezpieczającej do gwintów
d) sprawdzić skuteczność naprawy
DTR 51 / TR / 2009
Strona: 9
Stron: 10
2.4. Wykaz części zamiennych
Częściami hydrantu, które w toku eksploatacji mogą ulec zużyciu, są :
a) pierścienie uszczelniające „O” - Tabela 5.
b) zespół wewnętrzny (grzyb hydrantu, nakrętka specjalna) – 1 szt.
Tabela 5. Zestawienie pierścieni uszczelniających.
DN
Ilość
(szt)
Oznaczenie pierścienia
pierśc. uszcz. NBR 70 – N – 24,2x3 PN-90/M-73092
pierśc. uszcz. NBR 70 – N – 38,2x3 PN-90/M-73092
80 pierśc. uszcz. NBR 70 – N – 95 x 5 PN-90/M-73092
pierśc. uszcz. NBR 70 – N –102 x 3 PN-90/M-73092
pierśc. uszcz. NBR 70 – N –155 x 5 PN-90/M-73092
pierśc. uszcz. NBR 70 – N – 24,2x3 PN-90/M-73092
pierśc. uszcz. NBR 70 – N – 38,2x3 PN-90/M-73092
100 pierśc. uszcz. NBR 70 – N – 175 x 5 PN-90/M-73092
pierśc. uszcz. NBR 70 – N – 115 x 5 PN-90/M-73092
pierśc. uszcz. NBR 70 – N – 130 x 5 PN-90/M-73092
2
1
2
1
1
2
1
1
1
2
3. WARUNKI GWARANCJI.
Na wyrób zamontowany w rurociągu i użytkowany zgodnie z niniejszą DTR –
producent udziela 12 miesięcy gwarancji od daty zakupu, lecz nie dłużej niż 24
miesiące od daty produkcji.
Szczegółowe warunki gwarancji są określone w karcie gwarancyjnej producenta.
DTR 51 / TR / 2009
Strona: 10
Stron: 10