PPiZUlW ŚPB i BP 2013

Transkrypt

PPiZUlW ŚPB i BP 2013
PODSTAWY PRAWNE I ZASADY UŻYCIA LUB WYKORZYSTANIA
ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO I BRONI PALNEJ
DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO DLA SŁUCHACZY OSS CERTUS
OPRACOWAŁ MGR ARTUR HARAJ NA PODSTAWIE:
- Ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 628)
- „Samoobrona i techniki interwencyjne w Policji” – J. Dobrzyjałowski – Centrum Szkolenia Policji Legionowo – 1994,
- „Podręcznik pracownika ochrony fizycznej” – praca zbiorowa - Konsalnet – Warszawa 1999
PODSTAWOWE DEFINICJE
BIERNY OPÓR – przeciwstawianie się prawnie wydanym poleceniom kwalifikowanego
pracownika ochrony bez użycia siły fizycznej np. przez położenie się na ziemi.
CZYNNY OPÓR – przeciwstawianie się prawnie wydanym poleceniom kwalifikowanego
pracownika ochrony z użyciem siły fizycznej np. przez przytrzymywanie się barierki,
zrywanie chwytów transportowych.
CZYNNA NAPAŚĆ – działanie podjęte w celu wyrządzenia krzywdy fizycznej przez
naruszenie nietykalności cielesnej lub uszkodzenie ciała kwalifikowanego pracownika
ochrony np. przez kopnięcie lub uderzenie.
2
UŻYCIE ŚRODKA PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO – zastosowanie środka przymusu
bezpośredniego wobec osoby.
WYKORZYSTANIE ŚRODKA PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO - zastosowanie środka przymusu
bezpośredniego wobec zwierzęcia albo zastosowanie go w celu zatrzymania, zablokowania lub
unieruchomienia pojazdu lub pokonania przeszkody.
UŻYCIE BRONI PALNEJ – oddanie strzału w kierunku osoby z zastosowaniem amunicji
penetracyjnej.
WYKORZYSTANIE BRONI PALNEJ – oddanie strzału z zastosowaniem amunicji penetracyjnej w
kierunku zwierzęcia, przedmiotu lub w innym kierunku niestwarzającym zagrożenia dla osoby.
OBEZWŁADNIENIE – pozbawienie swobody ruchów lub spowodowanie odwracalnej, krótkotrwałej
dysfunkcji kończyn lub zmysłów w celu wyeliminowania zagrożenia ze strony osoby lub zwierzęcia lub
przełamania oporu osoby niepodporządkowującej się poleceniom wydanym na podstawie prawa.
DOPROWADZENIE – m. in. czynności podejmowane w celu przemieszczenia osoby zatrzymanej,
ujętej lub przymusowo doprowadzanej do właściwych organów lub instytucji w trybie i w
przypadkach określonych w przepisach odrębnych.
ZAMACH - polega na działaniu lub zaniechaniu człowieka zagrażającym naruszeniem dobra
chronionego prawem. Zamach, aby uprawniał do odpierania go w ramach obrony koniecznej musi
być:
- rzeczywisty, czyli taki, który zachodzi w rzeczywistości a nie w wyobraźni rzekomo
napadniętego,
- bezpośredni, znaczy to, że musi stwarzać bezpośrednie - natychmiastowe zagrożenie, dla
atakowanej osoby, nie zaś niebezpieczeństwo zaistniałe w przeszłości lub już minione,
- bezprawny, czyli musi być sprzeczny z prawem.
Przykład: atak na kwalifikowanego pracownika ochrony z wykorzystaniem niebezpiecznego narzędzia
np. łomu.
OBRONA KONIECZNA - odpieranie bezpośredniego, bezprawnego i rzeczywistego zamachu na
jakiekolwiek dobro chronione prawem, przy użyciu środków koniecznych do odparcia tego zamachu i
w sposób współmierny do niebezpieczeństwa zamachu.
Warunkiem uznania obrony za konieczną są:
- zamach na dobro chronione prawem,
- bezprawność zamachu – zamach musi być sprzeczny z prawem,
- bezpośredniość zamachu – działania obronne muszą być podjęte w takim czasie, w którym
zachowanie napastnika zagraża dobru chronionemu prawem,
- rzeczywistość zamachu – zamach musi stwarzać w danym momencie obiektywne
zagrożenie dla dobra chronionego prawem,
- odparcie zamachu w granicach konieczności i w sposób współmierny do
niebezpieczeństwa zamachu.
Przykład: odpieranie ataku na kwalifikowanego pracownika
niebezpiecznego narzędzia np. łomu, z użyciem pałki służbowej.
ochrony
z
wykorzystaniem
Przekroczenie granic obrony koniecznej zachodzi, gdy sposób obrony był niewspółmierny do
niebezpieczeństwa zamachu oraz gdy obrona była przedwczesna lub spóźniona.
3
STAN WYŻSZEJ KONIECZNOŚCI - polega na poświęceniu dobra prawnie chronionego o niższej
wartości w celu ratowania innego dobra prawnie chronionego o wyższej wartości, któremu grozi
bezpośrednie i rzeczywiste niebezpieczeństwo.
Warunki uznania działania w stanie wyższej konieczności:
- grożące niebezpieczeństwo musi być bezpośrednie – w danej chwili ma grozić
natychmiastowym zniszczeniem lub uszkodzeniem dobra,
- niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć,
- dobro poświęcone nie może przedstawiać oczywiście większej wartości niż dobro
ratowane.
Przykład: w celu uratowania ludzi znajdujących się w płonącym budynku mieszkalnym niszczy się
drzwi będące jedyną drogą dotarcia do zagrożonych.
NIEBEZPIECZEŃSTWO - jest istniejącą obiektywnie sytuacją, która może spowodować zniszczenie
bądź uszkodzenie dobra chronionego prawem. Źródłem niebezpieczeństwa może być zarówno
bezprawne zachowanie człowieka, jak i działanie sił przyrody.
Przykład:
• bezprawne działanie człowieka – niszczenie mienia, pobicie itp.
• działanie sił przyrody – pożar, powódź, huragan itp.
PODSTAWOWE ZASADY UŻYCIA LUB WYKORZYSTANIA
ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO I BRONI PALNEJ
1. Kwalifikowany pracownik ochrony może użyć środka przymusu bezpośredniego lub broni palnej
lub wykorzystać je wyłącznie w zakresie realizacji zadań ustawowych podmiotu, w którym pełni
służbę albo, w którym jest zatrudniony.
2. Środków przymusu bezpośredniego używa się lub wykorzystuje się je w sposób niezbędny do
osiągnięcia celów tego użycia lub wykorzystania, proporcjonalnie do stopnia zagrożenia,
wybierając środek o możliwie jak najmniejszej dolegliwości.
3. Broni palnej używa się lub wykorzystuje się ją wyłącznie, jeżeli użycie lub wykorzystanie środków
przymusu bezpośredniego okazało się niewystarczające do osiągnięcia celów tego użycia lub
wykorzystania lub nie jest możliwe ze względu na okoliczności zdarzenia.
4. Środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej używa się lub wykorzystuje się je w sposób
wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę.
5. Od użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej należy odstąpić,
gdy cel ich użycia lub wykorzystania został osiągnięty.
6. Środków przymusu bezpośredniego używa się lub wykorzystuje się je z zachowaniem szczególnej
ostrożności, uwzględniając ich właściwości, które mogą stanowić zagrożenie życia lub zdrowia
kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby.
7. Podejmując decyzję o użyciu lub wykorzystaniu broni palnej, należy postępować ze szczególną
rozwagą i traktować jej użycie, jako środek ostateczny.
8. W przypadku, gdy uzasadniają to okoliczności zdarzenia, kwalifikowany pracownik ochrony może
użyć jednocześnie więcej niż jednego środka przymusu bezpośredniego lub wykorzystać
jednocześnie więcej niż jeden taki środek.
9. Wobec kobiet o widocznej ciąży, osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat oraz osób o
widocznej niepełnosprawności kwalifikowany pracownik ochrony może użyć wyłącznie siły
fizycznej w postaci technik obezwładnienia. W przypadku, gdy zachodzi konieczność odparcia
bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie kwalifikowanego pracownika
ochrony lub innej osoby, a użycie siły fizycznej wobec w/w osób jest niewystarczające lub
niemożliwe, kwalifikowany pracownik ochrony może użyć innych środków przymusu
bezpośredniego lub broni palnej z uwzględnieniem ich właściwości oraz stanu osoby, wobec
której ma być użyty.
4
ŚRODKI PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO
•
•
•
•
•
•
Siła fizyczna w postaci technik: transportowych, obrony i obezwładnienia
Kajdanki zakładane na ręce
Pałka służbowa
Pies służbowy
Chemiczne środki obezwładniające w postaci ręcznych miotaczy substancji
obezwładniających
Przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej
SZCZEGÓŁOWE ZASADY UŻYCIA ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO
ZASADA OSTRZEŻENIA – kwalifikowany pracownik ochrony zobowiązany jest wezwać
osobę do zachowania zgodnego z prawem oraz uprzedzić ją, że w razie
niepodporządkowania się wezwaniu zostaną użyte wobec niej środki przymusu
bezpośredniego. Odstąpienie od powyższego wezwania jest możliwe tylko wówczas, gdy występuje
bezpośrednie zagrożenie życia, zdrowia i wolności kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej
osoby.
ZASADA ELASTYCZNOŚCI – kwalifikowany pracownik ochrony może użyć lub
wykorzystać jeden lub kilka środków przymusu bezpośredniego w połączeniu, w
zależności od potrzeb wynikających z zaistniałej sytuacji. Zakazane jest jednoczesne
stosowanie:
• kajdanek i pałki służbowej – z wyjątkiem dźwigni transportowych stosowanych przy użyciu pałki
służbowej,
• kajdanek i chemicznych środków obezwładniających,
• kajdanek i przedmiotów służących do obezwładniania za pomocą energii elektrycznej,
• pałki służbowej i przedmiotów służących do obezwładniania za pomocą energii elektrycznej – z
wyjątkiem dźwigni transportowych stosowanych przy użyciu pałki służbowej,
• chemicznych środków obezwładniających i przedmiotów służących do obezwładniania za pomocą
energii elektrycznej.
ZASADA NIEZBĘDNOŚCI – kwalifikowany pracownik ochrony może użyć lub wykorzystać
środki przymusu bezpośredniego w sposób niezbędny do osiągnięcia celów tego użycia
lub wykorzystania, proporcjonalnie do stopnia zagrożenia, wybierając środek o możliwie
jak najmniejszej dolegliwości. Odstępuje natychmiast od użycia środka przymusu
bezpośredniego, gdy osoba, wobec której użyto tego środka, podporządkowała się wydanym
poleceniom.
ZASADA MINIMALIZACJI SKUTKÓW - środków przymusu bezpośredniego używa się lub
wykorzystuje w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę.
ZASADA UDZIELANIA POMOCY OSOBOM POSZKODOWANYM – osobie, u której wskutek
użycia lub wykorzystania środka przymusu bezpośredniego nastąpiło zranienie lub
wystąpiły inne widoczne objawy zagrożenia życia lub zdrowia, kwalifikowany pracownik
ochrony jest obowiązany niezwłocznie udzielić pierwszej pomocy a w razie potrzeby
zapewnić wezwanie kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących
medyczne czynności ratunkowe. Kwalifikowany pracownik ochrony może odstąpić od udzielania
pierwszej pomocy w przypadku, gdy zachodzi jedna z następujących okoliczności:
• udzielenie tej pomocy może zagrozić życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu kwalifikowanego
pracownika ochrony lub innej osoby,
5
•
udzielenie pomocy osobie poszkodowanej zostało zapewnione przez inne osoby lub podmioty
zobowiązane do jej udzielenia.
W przypadku odstąpienia od udzielania pierwszej pomocy lub gdy osoba poszkodowana sprzeciwia
się udzieleniu tej pomocy kwalifikowany pracownik ochrony zapewnia wezwanie kwalifikowanej
pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe.
Kwalifikowany pracownik ochrony nie może odstąpić od zapewnienia udzielenia medycznych
czynności ratunkowych kobiecie ciężarnej, wobec której użyto środków przymusu bezpośredniego.
ZASADA INFORMACJI – obowiązek powiadomienia występuje wówczas, gdy w wyniku
użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego:
• nastąpiło zranienie osoby,
• wystąpiły inne widoczne objawy zagrożenia życia lub zdrowia tej osoby,
• nastąpiła śmierć osoby,
• nastąpiło zniszczenie mienia,
• nastąpiło zranienie lub śmierć zwierzęcia.
Kwalifikowany pracownik ochrony zobowiązany jest wówczas powiadomić o zdarzeniu
właściwego przełożonego lub osobę pełniącą służbę dyżurną oraz właściwą miejscowo
jednostkę organizacyjną Policji. Każdy przypadek zastosowania środka przymusu
bezpośredniego oraz jego okoliczności dokumentuje się w postaci notatki służbowej, która powinna
zawierać:
1. służbowe dane identyfikacyjne kwalifikowanego pracownika ochrony,
2. określenie czasu i miejsca użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego,
3. dane personalne osoby, wobec której użyto środków przymusu bezpośredniego: imię i
nazwisko, seria i numer dokumentu tożsamości, data urodzenia (jeżeli uzyskanie w/w danych
było niemożliwe, w notatce podaje się przyczyny ich nieumieszczenia),
4. określenie celu użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego,
5. informację o przyczynie użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego,
6. określenie użytych lub wykorzystanych środków przymusu bezpośredniego,
7. opis czynności zrealizowanych przed użyciem lub wykorzystaniem środków przymusu
bezpośredniego i po użyciu lub wykorzystaniu tych środków,
8. opis skutków użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego,
9. informację o udzieleniu pierwszej pomocy i jej zakresie lub zapewnieniu wezwania
kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności
ratunkowe,
10. dane ustalonych świadków zdarzenia: imię i nazwisko oraz serię i numer dokumentu
tożsamości albo służbowe dane identyfikacyjne, jeżeli świadkiem był inny kwalifikowany
pracownik ochrony,
11. podpis kwalifikowanego pracownika ochrony.
W przypadku gdy w wyniku użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego nie
nastąpiło zranienie osoby, nie wystąpiły inne widoczne objawy zagrożenia życia lub zdrowia tej
osoby, nie nastąpiła śmierć osoby, nie nastąpiło zniszczenie mienia, nie nastąpiło zranienie lub śmierć
zwierzęcia w notatce pomija się punkty: 7 - 10.
Kwalifikowany pracownik ochrony przekazuje notatkę przełożonemu w celu umieszczenia w ewidencji
notatek użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego i broni palnej przez
pracowników ochrony.
ZASADA OCHRONY MIEJSCA ZDARZENIA – w przypadku, gdy w wyniku użycia lub
wykorzystania środków przymusu bezpośredniego:
• nastąpiło zranienie osoby,
• wystąpiły inne widoczne objawy zagrożenia życia lub zdrowia tej osoby,
6
• nastąpiła śmierć osoby,
• nastąpiło zniszczenie mienia,
• nastąpiło zranienie lub śmierć zwierzęcia.
kwalifikowany pracownik ochrony jest zobowiązany:
• zabezpieczyć miejsce zdarzenia, także przed dostępem osób postronnych,
• ustalić świadków zdarzenia.
Kwalifikowany pracownik ochrony może odstąpić od podjęcia czynności zabezpieczenia miejsca
zdarzenia, także przed dostępem osób postronnych oraz ustalenia świadków zdarzenia, w przypadku
gdy ich podjęcie mogłoby zagrozić życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu kwalifikowanego pracownika
ochrony lub innej osoby.
POSTĘPOWANIE PRZED UŻYCIEM ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO
1. Przedstawić się okrzykiem „Ochrona”.
2. Wezwać osobę do zachowania zgodnego z prawem - uprzedzić, że w razie
niepodporządkowania się wezwaniu zostaną wobec niej użyte środki przymusu
bezpośredniego /jeżeli zwłoka ta nie zagraża życiu, zdrowiu i wolności kwalifikowanego
pracownika ochrony lub innej osoby/.
POSTĘPOWANIE PO UŻYCIU ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO
1. Udzielić pierwszej pomocy przedlekarskiej osobie poszkodowanej w wyniku użycia
środków przymusu bezpośredniego.
2. W razie potrzeby zapewnić wezwanie kwalifikowanej pierwszej pomocy lub
podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe.
3. W przypadku zranienia osoby, wystąpienia innych widocznych objawów zagrożenia
życia lub zdrowia tej osoby, śmierci osoby, zniszczenia mienia lub zranienia lub
śmierci zwierzęcia na skutek użycia ŚPB powiadomić o zdarzeniu właściwego
przełożonego lub osobę pełniącą służbę dyżurną oraz właściwą miejscowo
jednostkę organizacyjną Policji.
4. Zabezpieczyć, w miarę możliwości, ślady na miejscu zdarzenia i nie dopuszczać w
to miejsce osób postronnych.
5. Ustalić, w miarę możliwości, personalia osób będących świadkami zdarzenia.
6. Sporządzić notatkę służbową dotyczącą okoliczności użycia środków przymusu
bezpośredniego.
PRZYPADKI I SZCZEGÓŁOWE ZASADY UŻYCIA ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO
Użycie lub wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego – siły fizycznej w postaci technik:
transportowych, obrony i obezwładnienia, kajdanek zakładanych na ręce, pałki służbowej, psa
służbowego, chemicznych środków obezwładniających w postaci ręcznych miotaczy substancji
obezwładniających, przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii
elektrycznej może odbyć się w następujących przypadkach:
a) w granicach chronionych obiektów i obszarów –
1. odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność
kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby,
2. przeciwdziałania bezpośredniemu zamachowi na ochraniane przez
kwalifikowanego pracownika ochrony obszary, obiekty i urządzenia,
3. przeciwdziałania niszczeniu mienia,
4. ujęcia osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą,
5. pokonania czynnego oporu,
b) poza granicami obiektów i obszarów chronionych –
1. zapewnienia bezpieczeństwa konwoju lub doprowadzenia.
7
Kajdanki – zakłada się na ręce trzymane z tyłu. Gdy w ocenie kwalifikowanego pracownika
ochrony prawdopodobieństwo podjęcia próby ucieczki, stawiania czynnego oporu lub wystąpienia
zachowania mogącego zagrażać życiu, zdrowiu lub mieniu jest nieznaczne, kajdanki można założyć
na ręce trzymane z przodu. Założone kajdanki nie mogą tamować obiegu krwi. Kajdanki w miarę
możliwości powinno się zakładać w pomieszczeniach zamkniętych lub w miejscach odosobnionych
przy udziale dwóch pracowników ochrony, z których jeden zakłada kajdanki, a drugi wykonuje
czynności ubezpieczające.
Pies służbowy – może być użyty, gdy ma założony kaganiec, chyba, że został wytresowany do
działania bez kagańca lub jego użycie służy do odparcia zamachu na życie lub zdrowie
kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby albo wykonywania czynności służbowych
wobec osób, w stosunku do których dopuszczalne jest użycie broni palnej.
Ręczne miotacze substancji obezwładniających – to pojemniki zawierające środek
obezwładniający, który wyrzucany jest pod ciśnieniem z dyszy kierunkowej, po naciśnięciu
przycisku. Aerozol, strumień cieczy lub pianki należy skierować na twarz z bezpośredniej
odległości. Ręczne miotacze gazu zawierają preparaty obezwładniające pochodzenia naturalnego
/na bazie pieprzu, papryki, olejku musztardowego/ lub lakrymatory cn, cs powodujące w
zależności od preparatu zawartego w miotaczu łzawienie, zaciskanie powiek, ślinotok, kichanie,
kaszel itp. reakcje. Nie zleca się stosowania ręcznych miotaczy substancji obezwładniających w
pomieszczeniach zamkniętych o małej kubaturze.
Przedmioty służące do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej – ich
działanie polega na nagłym dopływie do ciała impulsów prądu stałego (o wysokim napięciu i
niskim natężeniu) powodujących depolaryzację błon nerwów i mięśni co uniemożliwia wykonanie
jakiegokolwiek ruchu zależnego od woli oraz zachwianie równowagi – upadek, utratę
przytomności. Warunkiem koniecznym do uzyskania skutku jest zetknięcie elektrod z ciałem (gruba
warstwa suchej odzieży może spełnić rolę izolatora i spowodować wyładowanie elektryczne między
elektrodami – iskra). Użycie lub wykorzystanie przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania
osób za pomocą energii elektrycznej o średniej wartości prądu w obwodzie przekraczającej 10mA
przez kwalifikowanych pracowników ochrony wymaga dopuszczenia do posiadania tych
przedmiotów, w rozumieniu art. 30 ustawy z 21 maja 1999 r. o broni i amunicji.
SZCZEGÓŁOWE ZAKAZY UŻYCIA LUB WYKORZYSTANIA
ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO
SIŁA FIZYCZNA –
1. Używając siły fizycznej lub wykorzystując siłę fizyczną, nie zadaje się uderzeń,
chyba że kwalifikowany pracownik ochrony działa w celu odparcia zamachu na
życie lub zdrowie własne lub innych osób albo na mienie lub przeciwdziała
ucieczce.
PAŁKA SŁUŻBOWA –
1. Pałki służbowej nie stosuje się wobec osób w stosunku do których użyto:
• kajdanek,
• przedmiotów służących do obezwładniania za pomocą energii elektrycznej
– z wyjątkiem dźwigni transportowych stosowanych przy użyciu pałki służbowej.
2. Pałką służbową nie zadaje się uderzeń i pchnięć w głowę, szyję, brzuch i
nieumięśnione oraz szczególnie wrażliwe części ciała, z wyjątkiem sytuacji gdy
zachodzi konieczność odparcia zamachu stwarzającego bezpośrednie zagrożenie życia lub
zdrowia kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby.
8
CHEMICZNE ŚRODKI OBEZWŁADNIAJĄCE W POSTACI RĘCZNYCH MIOTACZY
SUBSTANCJI OBEZWŁADNIAJĄCYCH –
1. Chemicznych środków obezwładniających nie używa się wobec osób, w stosunku
do których użyto:
• kajdanek,
• przedmiotów służących do obezwładniania za pomocą energii elektrycznej.
PRZEDMIOTY PRZEZNACZONE DO OBEZWŁADNIANIA OSÓB ZA POMOCĄ ENERGII
ELEKTRYCZNEJ 1. Przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii
elektrycznej nie używa się wobec osób, w stosunku do których użyto kajdanek.
2. Używając przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii
elektrycznej, nie celuje się w głowę.
BROŃ PALNA
• Broń palna w postaci pistoletów i rewolwerów centralnego zapłonu o kalibrach od
6 mm do 12 mm,
• Pistolety maszynowe o kalibrze od 6 mm do 12 mm,
• Strzelby gładkolufowe powtarzalne o kalibrze wagomiarowym 12,
• Karabinki o kalibrze od 5,45 mm do 7,62 mm,
• Przedmioty przeznaczone do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej
o średniej wartości prądu w obwodzie przekraczającej 10mA
POSTĘPOWANIE PRZED UŻYCIEM BRONI PALNEJ
1. Po okrzyku „Ochrona!” wezwać osobę do zachowania zgodnego z prawem a w
szczególności do:
• natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego przedmiotu,
którego użycie może zagrozić życiu, zdrowiu lub wolności kwalifikowanego
pracownika ochrony lub innej osoby,
• zaniechania ucieczki,
• odstąpienia od użycia przemocy.
2. W przypadku niepodporządkowania się w/w wezwaniom zagrozić użyciem broni
palnej okrzykiem „Stój bo strzelam!”.
3. Jeżeli w/w wezwanie okaże się bezskuteczne oddać strzał ostrzegawczy w
bezpiecznym kierunku /od w/w procedury lub jej poszczególnych elementów a w
szczególności od oddania strzału ostrzegawczego, można odstąpić, jeżeli ich zrealizowanie
groziłoby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia kwalifikowanego
pracownika ochrony lub innej osoby/.
POSTĘPOWANIE PO UŻYCIU BRONI PALNEJ
1. Udzielić pierwszej pomocy przedlekarskiej osobie poszkodowanej w wyniku użycia
broni palnej.
2. W razie potrzeby zapewnić wezwanie kwalifikowanej pierwszej pomocy lub
podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe.
3. Powiadomić o zdarzeniu właściwego przełożonego lub osobę pełniącą służbę
dyżurną oraz właściwą miejscowo jednostkę organizacyjną Policji.
4. Zabezpieczyć, w miarę możliwości, ślady na miejscu zdarzenia i nie dopuszczać w
to miejsce osób postronnych.
5. Ustalić, w miarę możliwości, personalia osób będących świadkami zdarzenia.
9
6. Sporządzić notatkę służbową dotyczącą okoliczności użycia broni palnej.
ZASADY, WARUNKI, PRZYPADKI, ZAKAZY UŻYCIA BRONI PALNEJ
SZCZEGÓŁOWE ZASADY UŻYCIA BRONI PALNEJ
ZASADA OSTRZEŻENIA – przed użyciem broni palnej kwalifikowany pracownik ochrony
identyfikuje swoją formację okrzykiem „Ochrona!”, wzywa osobę do zachowania
zgodnego z prawem a następnie uprzedza o użyciu broni, gdy wezwanie okaże się
bezskuteczne – oddaje strzał ostrzegawczy w bezpiecznym kierunku. Od w/w procedury lub
jej poszczególnych elementów, w szczególności oddania strzału ostrzegawczego, można odstąpić,
jeżeli ich zrealizowanie groziłoby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia
kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby.
ZASADA CELOWOŚCI – użycie lub wykorzystanie broni palnej musi wynikać z
uzasadnionej okolicznościami potrzeby.
ZASADA NIEZBĘDNOŚCI – użycie lub wykorzystanie broni palnej następuje tylko w
granicach niezbędnych do usunięcia zagrożenia.
ZASADA MINIMALIZACJI SKUTKÓW – broni palnej używa się lub wykorzystuje w sposób
wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę.
ZASADA UDZIELANIA POMOCY OSOBOM POSZKODOWANYM – osobie, u której wskutek
użycia lub wykorzystania broni palnej nastąpiło zranienie lub wystąpiły inne widoczne
objawy zagrożenia życia lub zdrowia, kwalifikowany pracownik ochrony jest obowiązany
niezwłocznie udzielić pierwszej pomocy a w razie potrzeby zapewnić wezwanie
kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności
ratunkowe. Kwalifikowany pracownik ochrony może odstąpić od udzielania pierwszej pomocy w
przypadku, gdy zachodzi jedna z następujących okoliczności:
• udzielenie tej pomocy może zagrozić życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu kwalifikowanego
pracownika ochrony lub innej osoby,
• udzielenie pomocy osobie poszkodowanej zostało zapewnione przez inne osoby lub podmioty
zobowiązane do jej udzielenia.
W przypadku odstąpienia od udzielania pierwszej pomocy lub gdy osoba poszkodowana sprzeciwia
się udzieleniu tej pomocy kwalifikowany pracownik ochrony zapewnia wezwanie kwalifikowanej
pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe.
ZASADA INFORMACJI – kwalifikowany pracownik ochrony zobowiązany jest powiadomić
o każdym przypadku użycia lub wykorzystania broni palnej właściwego przełożonego lub
osobę pełniącą służbę dyżurną oraz właściwą miejscowo jednostkę organizacyjną Policji.
Każdy przypadek użycia lub wykorzystania broni palnej oraz jego okoliczności dokumentuje się w
postaci notatki służbowej, która powinna zawierać:
1. służbowe dane identyfikacyjne kwalifikowanego pracownika ochrony,
2. określenie czasu i miejsca użycia lub wykorzystania broni palnej,
3. dane personalne osoby, wobec której użyto broni palnej: imię i nazwisko, seria i numer
dokumentu tożsamości, data urodzenia, (jeżeli uzyskanie w/w danych było niemożliwe, w
notatce podaje się przyczyny ich nieumieszczenia),
4. określenie celu użycia lub wykorzystania broni palnej,
5. informację o przyczynie użycia lub wykorzystania broni palnej,
6. określenie użytej lub wykorzystanej broni palnej – jej nazwa, typ i numer seryjny oraz rodzaj i
ilość użytej amunicji,
7. opis czynności zrealizowanych przed użyciem lub wykorzystaniem broni palnej i po użyciu lub
wykorzystaniu tej broni,
10
opis skutków użycia lub wykorzystania broni palnej,
informację o udzieleniu pierwszej pomocy i jej zakresie lub zapewnieniu wezwania
kwalifikowanej pierwszej pomocy lub podmiotów świadczących medyczne czynności
ratunkowe,
10. dane ustalonych świadków zdarzenia: imię i nazwisko oraz serię i numer dokumentu
tożsamości albo służbowe dane identyfikacyjne, jeżeli świadkiem był inny kwalifikowany
pracownik ochrony,
11. podpis kwalifikowanego pracownika ochrony.
8.
9.
Jeżeli notatka dokumentuje wykorzystanie broni palnej pomija się w niej punkty: 3, 4, 6, 8, 9, 10.
Kwalifikowany pracownik ochrony przekazuje notatkę przełożonemu w celu umieszczenia w ewidencji
notatek użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego i broni palnej przez
pracowników ochrony.
ZASADA OCHRONY MIEJSCA ZDARZENIA – w przypadku, gdy w wyniku użycia lub
wykorzystania broni palnej:
• nastąpiło zranienie osoby,
• wystąpiły inne widoczne objawy zagrożenia życia lub zdrowia tej osoby,
• nastąpiła śmierć osoby,
• nastąpiło zniszczenie mienia,
• nastąpiło zranienie lub śmierć zwierzęcia.
kwalifikowany pracownik ochrony jest zobowiązany:
• zabezpieczyć miejsce zdarzenia, także przed dostępem osób postronnych,
• ustalić świadków zdarzenia.
Kwalifikowany pracownik ochrony może odstąpić od podjęcia czynności zabezpieczenia miejsca
zdarzenia, także przed dostępem osób postronnych oraz ustalenia świadków zdarzenia w przypadku,
gdy ich podjęcie mogłoby zagrozić życiu, zdrowi lub bezpieczeństwu kwalifikowanego pracownika
ochrony lub innej osoby.
WARUNKI
1. Użycie innego środka przymusu bezpośredniego okazało się niewystarczające.
2. Użycie innego środka przymusu bezpośredniego ze względu na okoliczności
danego zdarzenia jest niemożliwe.
PRZYPADKI
Użycie lub wykorzystanie broni palnej może odbyć się w następujących przypadkach:
a) w granicach chronionych obiektów i obszarów –
1. konieczności odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na:
a) życie, zdrowie lub wolność kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej
osoby,
b) ważne obiekty, urządzenia lub obszary,
c) mienie, który stwarza jednocześnie bezpośrednie zagrożenie życia, zdrowia
lub wolności kwalifikowanego pracownika ochrony lub innej osoby,
2. konieczności przeciwstawienia się osobie:
a) niepodporządkowującej się wezwaniu do natychmiastowego porzucenia
broni, materiału wybuchowego lub innego niebezpiecznego przedmiotu,
którego użycie może zagrozić życiu, zdrowiu lub wolności kwalifikowanego
pracownika ochrony lub innej osoby,
b) która usiłuje bezprawnie odebrać broń palną kwalifikowanemu
pracownikowi ochrony lub innej osobie uprawnionej do jej posiadania,
3. zaalarmowania lub wezwania pomocy,
4. oddania strzału ostrzegawczego
11
b) poza granicami obiektów i obszarów chronionych –
1. konieczności odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na
bezpieczeństwo konwoju lub doprowadzenia,
2. zaalarmowania lub wezwania pomocy,
3. oddania strzału ostrzegawczego.
ZAKAZY
1. Broni palnej nie używa się w stosunku do kobiet o widocznej ciąży, osób których
wygląd wskazuje na wiek do 13 lat, osób o widocznej niepełnosprawności.
PIERWSZA POMOC PRZEDMEDYCZNA PO UŻYCIU
ŚRODKÓW PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO I BRONI PALNEJ
UTRATA PRZYTOMNOŚCI –
Skontrolować oddech i tętno /przy ich braku przystąpić do sztucznego oddychania i
pośredniego masażu serca w rytmie 2/30 – ocenić obrażenia, ułożyć w pozycji bocznej
ustalonej, wezwać kwalifikowaną pierwszą pomoc lub podmiot świadczący medyczne
czynności ratunkowe.
URAZY KOŚCI I STAWÓW –
Złamanie unieruchomić wraz z dwoma sąsiednimi stawami, zwichnięcie unieruchomić,
oziębić staw, wezwać kwalifikowaną pierwszą pomoc lub podmiot świadczący medyczne
czynności ratunkowe.
DZIAŁANIE GAZÓW /RĘCZNE MIOTACZE SUBSTANCJI OBEZWŁADNIAJĄCYCH, BROŃ
GAZOWA/Wyprowadzić poszkodowanego ze skażonej strefy, zapewnić dostęp świeżego powietrza,
zneutralizować chemiczny środek obezwładniający –
„cn” – miejsca skażone płukać przez ok. 15 min. 2% roztworem sody oczyszczonej lub w
ostateczności wodą,
„cs” – nie wolno stosować wody, zneutralizować działanie lakrymatora specjalnym preparatem np.
neutralisator anti – gas tf-98 k, w przypadku braku preparatu osuszyć skażone miejsce ligniną lub
papierowymi chusteczkami, wezwać kwalifikowaną pierwszą pomoc lub podmiot świadczący
medyczne czynności ratunkowe.
RANA POSTRZAŁOWA –
Nałożyć gruby jałowy opatrunek na ranę wlotową i wylotową /przy postrzale płuc
uszczelnić ranę folią/, kontrolować oddech i tętno, wezwać kwalifikowaną pierwszą
pomoc lub podmiot świadczący medyczne czynności ratunkowe.
RANA SZARPANA –
Nałożyć gruby jałowy opatrunek, kontrolować oddech i tętno, wezwać kwalifikowaną
pierwszą pomoc lub podmiot świadczący medyczne czynności ratunkowe.
KRWOTOK TĘTNICZY –
Miejsce zranienia ucisnąć palcami lub opatrunkiem, kontrolować oddech i tętno, wezwać
kwalifikowaną pierwszą pomoc lub podmiot świadczący medyczne czynności ratunkowe.
12
Notatka służbowa z użycia środków przymusu bezpośredniego
1. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(służbowe dane identyfikacyjne kwalifikowanego pracownika ochrony)
2. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(czas i miejsce użycia środków przymusu bezpośredniego)
3. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(imię i nazwisko osoby, wobec której użyto środków przymusu bezpośredniego)
……….……………………………………………………………………………………………………………………………
(data urodzenia osoby, wobec której użyto środków przymusu bezpośredniego)
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(seria i numer dokumentu tożsamości osoby, wobec której użyto środków przymusu bezpośredniego)
4. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(cel użycia środków przymusu bezpośredniego)
5. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(przyczyna użycia środków przymusu bezpośredniego)
6. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(użyte środki przymusu bezpośredniego)
7. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(opis czynności zrealizowanych przed użyciem środków przymusu bezpośredniego)
8. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(opis skutków użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego)
9. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(informacja o udzieleniu pierwszej pomocy i jej zakresie lub zapewnieniu wezwania kwalifikowanej pierwszej pomocy lub
podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe)
10. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(dane ustalonych świadków zdarzenia: imię i nazwisko oraz serię i numer dokumentu tożsamości albo służbowe dane
identyfikacyjne, jeżeli świadkiem był inny kwalifikowany pracownik ochrony)
11. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(podpis kwalifikowanego pracownika ochrony)
13
Notatka służbowa z wykorzystania środków przymusu bezpośredniego
1. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(służbowe dane identyfikacyjne kwalifikowanego pracownika ochrony)
2. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(czas i miejsce wykorzystania środków przymusu bezpośredniego)
3. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(rasa /opis/ psa lub opis przedmiotu, wobec którego wykorzystano środki przymusu bezpośredniego)
4. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(cel wykorzystania środków przymusu bezpośredniego)
5. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(przyczyna wykorzystania środków przymusu bezpośredniego)
6. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(wykorzystane środki przymusu bezpośredniego)
7. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(podpis kwalifikowanego pracownika ochrony)
14
Notatka służbowa z użycia broni palnej
1. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(służbowe dane identyfikacyjne kwalifikowanego pracownika ochrony)
2. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(czas i miejsce użycia broni palnej)
3. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(imię i nazwisko osoby, wobec której użyto broni palnej)
……….……………………………………………………………………………………………………………………………
(data urodzenia osoby, wobec której użyto broni palnej)
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(seria i numer dokumentu tożsamości osoby, wobec której użyto broni palnej)
4. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(cel użycia broni palnej)
5. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(przyczyna użycia broni palnej)
6. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(określenie użytej broni palnej – jej nazwa, typ i numer seryjny oraz rodzaj i ilość użytej amunicji)
7. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(opis czynności zrealizowanych przed użyciem broni palnej)
8. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(opis skutków użycia broni palnej)
9. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(informacja o udzieleniu pierwszej pomocy i jej zakresie lub zapewnieniu wezwania kwalifikowanej pierwszej pomocy lub
podmiotów świadczących medyczne czynności ratunkowe)
10. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(dane ustalonych świadków zdarzenia: imię i nazwisko oraz serię i numer dokumentu tożsamości albo służbowe dane
identyfikacyjne, jeżeli świadkiem był inny kwalifikowany pracownik ochrony)
11. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(podpis kwalifikowanego pracownika ochrony)
15
Notatka służbowa z wykorzystania broni palnej
1. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(służbowe dane identyfikacyjne kwalifikowanego pracownika ochrony)
2. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(czas i miejsce wykorzystania broni palnej)
3. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(przyczyna wykorzystania broni palnej)
4. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………
(opis czynności zrealizowanych przed wykorzystaniem broni palnej)
5. ………………………………………………………………………………………………………………………………………
(podpis kwalifikowanego pracownika ochrony)
16