Pomóży Rodzinie. Program polityki proordzinnej
Transkrypt
Pomóży Rodzinie. Program polityki proordzinnej
Warszawa, 24 listopada 2012r. Polskie Państwo, polska wspólnota musi wspierać rozwój rodziny. To rodzina zapewnia oparcie i wychowanie młodych pokoleń Polaków. Konieczność wsparcia rodziny jest tym pilniejsza, że w Polsce rodzi się coraz mniej dzieci. Jednak do tej pory nasz kraj nie prowadzi żadnej polityki prorodzinnej. Na potrzeby rodziny przeznaczamy najmniejszy procent PKB w Europie. Już w 2008 roku, Komisja Wspólna Episkopatu i Rady Ministrów w swoim komunikacie dostrzegła konieczność zwiększenia nakładów na politykę prorodzinną. Niestety, rząd Donalda Tuska nie dotrzymał tego zobowiązania, podobnie jak wielu innych. Teraz przyszedł czas na działanie. Solidarna Polska proponuje kompleksowy pakiet rozwiązań prorodzinnych, które zapewnią wsparcie rodzinie. Polacy niezadowoleni z polityki państwa wobec rodziny. *sondaż Niezadowoleni Zadowoleni Dostateczna ocena Brak zdania Wg. sondażu CBOS przeprowadzonego w dniach 12-18 kwietnia. 2 Decyzja o posiadaniu dzieci to jeden z najważniejszych życiowych wyborów. Powinniśmy wspierać młodych rodziców w ich trudzie wychowywania dzieci. Minimalny koszt wychowania dziecka do obrony dyplomu to według ekspertów ponad 200 tysięcy. Co robi dziś Polska, aby rodzicom choć w części zrekompensować wielką inwestycję, jaką ponoszą w imię naszej wspólnej przyszłości? Obowiązujący system świadczeń rodzinnych skierowany jest do nielicznej grupy najuboższych, a wypłacane świadczenia są na minimalnym poziomie. System świadczeń rodzinnych to podstawa polityki prorodzinnej we wszystkich państwach Zachodniej Europy – dlatego Solidarna Polska proponuje powszechne świadczenia rodzinne w wysokości do 300 zł miesięcznie na dziecko. Ten system świadczeń rodzinnych trzeba uzupełnić o ulgi podatkowe. Polski system podatkowy w niewielkim stopniu bierze pod uwagę fakt, że powiększenie rodziny wiąże się z wieloma koniecznymi wydatkami, a ulgi na dzieci są za małe. Potrzebujemy wsparcia dla systemu żłobków i przedszkoli - niedawno uchwalone przepisy, które pozwoliły na znaczące podniesienie opłat za przedszkola stanowiły krok w przeciwną stronę. Tymczasem Polska jest na szarym końcu Europy, jeżeli chodzi o dostępność przedszkoli i żłobków. Na przestrzeni 20 lat, utrzymanie i wychowanie dwójki dzieci na minimalnym poziomie kosztować będzie blisko 400 tysięcy złotych, to jest 200.000 zł na każde dziecko. Potrzebujemy wsparcia szkoły, darmowych lub tanich podręczników, w tym elektronicznych e-booków, a także ciepłych posiłków w szkole dla każdego dziecka. Zamiast opłat za studiowanie na drugim kierunku, warto rozwijać systemy stypendialne dla zdolnej młodzieży. Konieczny jest również system zachęt dla przedsiębiorców, aby możliwe stało się oferowanie matkom elastycznego czasu pracy. Dziś kobiety analizują, czy zajście w ciążę nie jest jednocześnie ustawieniem się w kolejce do zwolnienia. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 3 Cała strategia rozwoju gospodarczego kraju powinna zostać ściśle powiązana z polityką prorodzinną. Nie tylko gabinet Donalda Tuska nie przeprowadził odpowiednich działań prorodzinnych. Również rząd Prawa i Sprawiedliwości, którego byłem członkiem, zbyt mało uwagi poświęcił kwestii wspierania rodzin. Ulegliśmy mirażowi liberalnych reform Zyty Gilowskiej, tak jakby wprowadzenie de facto dochodowego podatku liniowego (wszak 98% płatników PIT płaci obecnie podatek wg tej samej stawki), mogło zachęcić polskie rodziny do podjęcia trudu posiadania dzieci! Wysokość zasiłku na dzieci w wybranych państwach UE (w zł) 800 700 600 500 400 300 200 100 0 NIEMCY IRLANDIA FRANCJA HOLANDIA WLK. BRYTANIA SZWECJA BELGIA POLSKA Źródło: Social Expenditure Database (www.oecd.org/els/social/expenditure), 2010, and ESSPROS, 2010. Każde dziecko w rodzinie to dodatkowe, niemal codzienne wydatki. To obciążenie każdej rodziny, ale i szansa dla polskiej gospodarki, bo wydatki te stanowią impuls popytowy w gospodarce. To polski rynek wewnętrzny, konsumpcja Polaków, uchroniła nasz kraj od spadku produktu krajowego brutto w ostatnich latach. 4 Jeżeli dojdzie do poważnego regresu demograficznego, a wszystko na to wskazuje, to Polska, przy swojej strukturze wytwórczej PKB, nie ma szans na jakikolwiek wzrost gospodarczy. Sam eksport, mimo iż rośnie, tego wzrostu nam nie zapewni. Rodziny z dziećmi to nie tylko istotny czynniki popytowy w polskiej gospodarce, ale i pewność długookresowego stabilnego wzrostu gospodarczego. Już teraz mniejsza liczba dzieci wywołuje negatywne zjawiska, przykładowo w wielu miastach likwiduje się szkoły, co powoduje wzrost bezrobocia i problemy społeczne. Kryzys demograficzny oznacza także kłopoty systemu emerytalnego. Malejąca liczba pracowników odprowadzających składki zusowskie oraz rosnąca liczba ludzi w wieku poprodukcyjnym oznaczać będzie, że system emerytalny nie będzie w stanie się utrzymać. Dodatkowo dojdzie szereg innych problemów gospodarczych: konieczność spłaty gigantycznego zadłużenia publicznego przez malejącą liczbę osób. Dojdzie do tego konieczność podniesienia podatków, a tym samym dalsze tłamszenie polskiej przedsiębiorczości. Efektem podwyżki podatków będzie dalsze powiększanie się w Polsce szarej strefy. To z kolei pozbawi państwo wpływów z podatków oraz skaże rzesze ludzi na zatrudnienie drugiej kategorii. Bez umowy lub na umowie śmieciowej, bez ochrony prawa, bez jakiegokolwiek zabezpieczenia społecznego. Starzenie się społeczeństwa wywoła konieczność znacznego wzrostu wydatków na ochronę zdrowia i również z tego powodu jeszcze większe problemy kurczącego się budżetu państwa. W tej sytuacji, wydatki na infrastrukturę, edukację oraz badania i rozwój zejdą na dalszy plan. Skurczony 20 milionowy rynek będzie też mniej atrakcyjny dla inwestorów. Polska zamiast rozwijać, będzie się cofać. Możemy zmienić sytuację! Był czas, kiedy w Polsce rodziło się około 800 tysięcy dzieci rocznie, jeszcze w połowie lat 80 liczba ta wynosiła 700 tysięcy dzieci. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 5 Obecnie na świat przychodzi ich o połowę mniej. W 2011 roku zarejestrowano około 391 tysięcy urodzeń, o ponad 22 tysiące mniej niż w 2010. Na razie nic nie zapowiada, by ta niepokojąca tendencja miała się zmienić. Dopóki nie zmierzymy się z wyzwaniem stworzenia prawdziwej, sensownej polityki prorodzinnej, nie pomoże ani wydłużenie czasu pracy, ani podniesienie wysokości składek, ani dalsze zadłużanie państwa. Dlatego Solidarna Polska proponuje kompleksowy program prorodzinny, który poprawi sytuację wszystkich polskich rodzin. Jednocześnie apelujemy do wszystkich środowisk: zacznijmy poważną rozmowę o pakiecie rozwiązań, które odwrócą nadciągającą katastrofę demograficzną. Państwo powinno wspierać i ułatwiać rodzinom posiadanie dzieci. Solidarna Polska deklaruje poparcie dla każdej inicjatywy, która odmieni nasz demograficzny los. Jesteśmy gotowi do debaty i współpracy przy wdrażaniu prawdziwej polityki prorodzinnej. Jeżeli teraz tego nie zrobimy, możemy już nigdy nie mieć okazji, by naprawić ten błąd. Zbigniew Ziobro Prezes Solidarnej Polski 6 Program prorodzinny Solidarnej Polski skierowany jest do wszystkich polskich rodzin. To program skierowany do rodzin z jednym dzieckiem oraz z wieloma dziećmi, a także do młodych ludzi, którzy dopiero myślą nad posiadaniem dzieci. To program, którego celem jest stworzenie przyjaznego otoczenia dla polskich rodzin, otoczenia prawnego i instytucjonalnego, które pomoże polskim rodzinom w wychowaniu dzieci, a także pomoże młodym ludziom w podjęciu decyzji o założeniu rodziny. Nasz program polityki prorodzinnej składa się z następujących postulatów: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Powszechny system świadczeń rodzinnych. Bezpłatne publiczne żłobki i przedszkola. Wydłużenie urlopów macierzyńskich. Bezpieczna praca dla młodej matki. Gwarantowane emerytury dla matek. Mieszkania dla młodych małżeństw. Tanie podręczniki dla uczniów. Przywrócenie opieki medycznej w szkole. Darmowe posiłki w szkołach. Podniesienie ulgi podatkowej na dzieci. Wprowadzenie oceny skutków regulacji z punktu widzenia rodziny. Utworzenie instytucji Rzecznika Praw Rodziny. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 7 Powszechny system świadczeń rodzinnych 1 W każdym kraju podstawą polityki prorodzinnej jest powszechny system świadczeń rodzinnych. Solidarna Polska wzorem wielu państw zachodnich proponuje wprowadzenie w Polsce powszechnego systemu świadczeń rodzinnych. Każde dziecko żyjące w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 1.000 zł, będzie uprawnione do otrzymywania zasiłku rodzinnego w wysokości do 300 zł miesięcznie. Kwota 1.000 zł to suma, która zgodnie z badaniami naukowymi pozwala na przeżycie na minimalnym poziomie, tzw. minimum socjalne. Solidarna Polska wychodzi z założenia, że każde dziecko zasługuje na to, aby w pełni rozwijać swoje zdolności i umiejętności. Jest to bardzo utrudnione, lub wręcz niemożliwe kiedy warunki materialne rodziny są trudne. 8 System świadczeń rodzinnych stanowi podstawowy element polityki prorodzinnej, z którego skorzysta większość polskich rodzin. System ten wzorowany jest na rozwiązaniach krajów Unii Europejskiej, takich jak Niemcy, Francja, Holandia, Wlk. Brytania. Stanowi konieczny element polityki prorodzinnej zwłaszcza w okresie kryzysu i doprowadzi do likwidacji biedy wśród dzieci (aż 1/4 polskich dzieci żyje w biedzie). Przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę Nie więcej niż 539 zł 600 zł 700 zł 800 zł 900 zł 1000 zł Aktualna wysokość zasiłku na dziecko 106 zł* 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł Proponowana wysokość zasiłku na dziecko w projekcie Solidarnej Polski 300 zł 300 zł 300 zł 200 zł 100 zł 0 zł * Na dziecko w wieku 5-18 lat. Na dziecko poniżej 5 roku życia, zasiłek wynosi 77 zł, a w wieku 18-24 zasiłek wynosi 115 zł miesięcznie. Na zmianach skorzysta około 50% polskich rodzin. System świadczeń rodzinnych skierowany jest do wszystkich rodzin z dziećmi, w których dochód na osobę nie przekracza 1000 zł. Szacujemy, że system obejmie 60% polskich dzieci, w tym wszystkie osoby już korzystające ze świadczeń. Wszystkie rodziny już obecnie korzystające ze świadczeń rodzinnych będą objęte nowym systemem. Wysokość zasiłku rodzinnego wynosić będzie jednak w przypadku rodzin o dochodzie na osobę poniżej 700 zł miesięcznie aż 300 zł na każde dziecko, co oznacza blisko trzykrotną podwyżkę wysokości świadczeń. Projekt ustawy został przygotowany przez Solidarną Polskę i obecnie trwają nad nim prace w Sejmie. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 9 Bezpłatne publiczne żłobki i przedszkola 2 Na przestrzeni 20 lat, utrzymanie i wychowanie dwójki dzieci na minimalnym poziomie kosztować będzie blisko 400 tysięcy złotych, to jest 200.000 zł na każde dziecko. Każde dziecko powinno mieć bezpłatny dostęp do żłobka i przedszkola. Obecnie ciężar utrzymania żłobków i przedszkoli nałożony jest na samorządy i rodziców. Efektem jest brak sieci dostępnych placówek oraz rosnące opłaty za uczęszczanie do nich. 10 Obecnie rodzice dopłacają ok. 30% kosztów utrzymania dziecka w żłobku czy przedszkolu. Sumy idące miesięcznie w setki złotych stanowią realną barierę dostępu do żłobków i przedszkoli, zwłaszcza dla rodzin o przeciętnych dochodach. Dostęp do żłobków i przedszkoli powinien być realny, dostępny rodzin. Tymczasem obecnie wiele dzieci najzwyczajniej nie do placówek. Problem dotyczy zwłaszcza wsi i małych Państwo powinno przeznaczać większe środki na budowę nowych utrzymanie. dla wszystkich ma dostępu miejscowości. placówek i ich 58% ankietowanych uważa, że ułatwienia w zakładaniu żłobków i stworzenie innych form opieki nad małymi dziećmi istotnie pomagają rodzinom decydującym się na posiadanie dzieci. * Wg. sondażu CBOS przeprowadzonego w dniach 12-18 kwietnia 2012. W obecnym czasie samorządy borykają się z ogromnymi problemami finansowymi i z ledwością są w stanie realizować zadania bieżące. Samorządy nie otrzymują środków na budowę i utrzymanie żłobków ani przedszkoli. Samorządy są pozostawione w tej kwestii same sobie. W cywilizowanych państwach niemal każde dziecko ma bezpłatny dostęp do żłobka i przedszkola. Sprawą rodziny jest to, czy decydują się na wychowanie dziecka w domu czy w przedszkolu. Rodzice, którzy decydują się na szybszy powrót do pracy zawodowej powinni mieć taką możliwość. Zapewnienie możliwości wyboru, zapewnienie opieki dla dzieci powinno być bezwzględnym obowiązkiem państwa. Projekt ustawy został już przygotowany przez Solidarną Polskę. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 11 Wydłużenie urlopów macierzyńskich 3 Solidarna Polska opowiada się za wydłużeniem urlopów macierzyńskich do 12 miesięcy. Warto przypomnieć, że to Solidarna Polska jako pierwsza wystąpiła z postulatem wydłużenia urlopów macierzyńskich. Urlop macierzyński pozwala kobiecie w dogodnych warunkach zająć się dzieckiem. Stanowi też jeden z filarów bezpieczeństwa socjalnego. Wydłużenie urlopu macierzyńskiego wpłynie pozytywnie na rozwój psychofizyczny dziecka oraz będzie gwarancją powrotu matki do pracy. 12 Ponadto system opieki nad dziećmi najmłodszymi w Polsce jest na niskim poziomie (średnio w co 10 gminie jest dostęp do żłobka). Matka dziecka nie jest w stanie bez dodatkowej pomocy zewnętrznej zapewnić opieki w jednym z ważniejszych etapów rozwoju. Należy również zmodyfikować przepisy kodeksu pracy, tak by zapewnić bezpieczne miejsce pracy dla kobiety, która wraca z urlopu. Takim rozwiązaniem jest 6 miesięczny okres ochronny od momentu powrotu do pracy oraz ulga dla przedsiębiorców utrzymujących miejsce pracy młodej matki. Kobieta powinna mieć gwarancje tego, że urodzenie dziecka nie będzie się wiązało z negatywnymi konsekwencjami w życiu zawodowym. Solidarna Polska będzie walczyła o to, aby wysokość świadczenia rodzinnego wynosiła 100% wynagrodzenia przez cały okres urlopu. Projekt ustawy został już przygotowany przez Solidarną Polskę. Polsce daleko do Szwecji, gdzie opieka nad dzieckiem przysługuje przez 480 dni, do równego podziału zarówno matce jak i ojcu dziecka. U naszych zachodnich sąsiadów – Niemców – urlop macierzyński wynosi 14 miesięcy. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 13 Bezpieczna praca dla młodej matki 4 Wydłużając matce dziecka urlop macierzyński należy pamiętać o niedogodnościach jakie dotykają pracodawcę. Pracodawca również powinien otrzymać wsparcie ze strony państwa. Dlatego Solidarna Polska proponuje, żeby w okresie 12 miesięcy, składki na ubezpieczenie społeczne pracowników wracających do pracy po urlopie macierzyńskim lub wychowawczym opłacane były przez Skarb Państwa. Tego typu rozwiązanie stanowić będzie ulgę dla pracodawców, którzy utrzymują miejsce pracy młodej matki. 14 60% ankietowanych wskazuje na strach kobiet przed utratą pracy jako jedną z najważniejszych przyczyn zmniejszającej się liczby urodzeń.* Wg sondażu CBOS przeprowadzonego w dniach 12-18 kwietnia. Ulga spowoduje, że pracodawcy nie będą w imię krótkoterminowych korzyści zwalniać młodych matek z pracy, a tym samym doprowadzi do większej stabilności stosunku pracy. Strach kobiet przed utratą pracy wskazywany jest powszechnie jako jedna z najważniejszych przyczyn zmniejszającej się urodzin. Musimy zwiększyć stabilność miejsca pracy młodych matek, zwłaszcza w okresie, w którym rodzina – ze względu na narodziny dziecka – staje w obliczu zwiększonych wydatków. Ponadto Solidarna Polska proponuje wprowadzenie 6 – miesięcznego okresu ochronnego dla kobiet po powrocie z urlopu. W trakcie trwania okresu ochronnego pracodawca nie mógłby rozwiązać stosunku pracy (za wyjątkiem przyczyn dyscyplinarnych). Koszt utrzymania rodziny 2+2 na poziomie minimum socjalnego wynosi 3200 zł miesięcznie (wg badań Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych) Należy szanować i wspomagać matki, które chcą powrócić do pracy po urlopie macierzyńskim. Jednoczesne godzenie obowiązków związanych z wychowaniem dziecka i życiem zawodowym powinno być przedmiotem troski ze strony państwa. Ochrona miejsc pracy dla matek jest tym ważniejsze, że kobiety stanowią niechlubną większość ogółu bezrobotnych. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 15 Gwarantowane emerytury dla matek 5 Solidarna Polska uważa, że matki, które poświęciły znaczną część życia na wychowanie dzieci powinny mieć gwarantowane prawo do emerytury, nawet jeśli nie należy im się to świadczenie z innego tytułu. Wg projektu Solidarnej Polski, emerytura każdej matki ulegnie zwiększeniu o 10% za każde wychowane przez nią dziecko 16 Dlatego Solidarna Polska proponuje, aby matki co najmniej trójki dzieci miały prawo do gwarantowanej minimalnej emerytury, o ile nie mają prawa do emerytury z innego tytułu. Niezależnie od liczby dzieci, ich wychowanie i utrzymanie wiąże się z dużym wysiłkiem i poświęceniem. Wiele matek pracuje na „dwa etaty” – prowadząc dom i wykonując prace zawodową. Nasze państwo nie docenia tego wysiłku, a przecież każde dziecko to siła i przyszłość Polski. Solidarna Polska proponuje, aby emerytura każdej kobiety była zwiększona o 10% za każde wychowane przez nią dziecko. Projekt ustawy został już przygotowany przez Solidarną Polskę. Od 2040 roku kobiety będą pracować do 67. roku życia. Solidarna Polska stanowczo odrzuca narzuconą przez rząd Donalda Tuska reformę emerytalną i wydłużenie czasu pracy do 67 roku życia. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 17 Mieszkania dla młodych małżeństw 6 Obecny program „Rodzina na swoim” zakończy się z końcem 2012 roku. Solidarna Polska uważa, że młode małżeństwa nie powinny zostać pozostawione same sobie i zasługują na kontynuację programu dofinansowania zakupu mieszkań. Program powinien zostać zaktualizowany i uzupełniony o nowe formy pomocy. Nowym programem wg projektu Solidarnej Polski miałyby zostać objęte małżeństwa do 40 roku życia. Program dotyczyłby osób zaciągających kredyty hipoteczne w złotówkach. Przez okres 10 lat państwo spłacałoby za małżonków 50% należnych odsetek. Ponadto każde dziecko pozostające na utrzymaniu małżeństwa byłoby podstawą do zwiększenia pomocy o kolejne 10% (nie więcej jednak niż 40%). Efektem byłaby pomoc w spłacie raty odsetkowej w wysokości nawet 90% procent. 18 Wykres przedstawia liczbę udzielanych kredytów w latach 2008-2012 (w 2012 roku uwzględniono pierwsze półrocze) 200 000 150 000 100 000 50 000 0 2008 2009 2010 2011 2012 Kolejna zmiana dotyczyłaby maksymalnej ceny metra kwadratowego oraz powierzchni, które są kryteriami przyznania dotacji. Solidarna Polska uważa, że dotacja powinna obejmować nieruchomości mieszkalne wg średnich cen na kwartał w danym województwie. W ten sposób program objąłby znacznie większą część nieruchomości dostępnych na rynku. Dotychczasowy stan powodował, że osoby mieszkające w dużych miastach często nie mogły skorzystać z programu. Powierzchnia nieruchomości w przypadku mieszkań powinna wynosić maksymalnie 70 metrów kwadratowych, a w przypadku domów – 140 metrów kwadratowych powierzchni zabudowy. Projekt ustawy został już przygotowany przez Solidarną Polskę. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 19 Tanie podręczniki dla uczniów 7 Solidarna Polska uważa, że budżet państwa powinien dofinansowywać podręczniki szkolne. System edukacyjny w Polsce jest tylko pozornie bezpłatny. Rodzice dziecka muszą ponosić szereg różnych kosztów w trakcie edukacji dziecka. Dużym obciążeniem dla rodzica jest zakup kompletu podręczników. Dlatego Solidarna Polska postuluje wprowadzenie urzędowej ceny maksymalnej na podręczniki szkolne. Warunkiem dopuszczenia podręcznika do użytku szkolnego, niezależnie od jego jakości, powinno być ustalenie takiej ceny, która nie będzie nadmiernym obciążeniem dla kieszeni rodziców. Dodatkowo, należy propagować koncepcję e-booków, podręczników w wersji elektronicznej, które powinny być dostępne w cenie nie wyższej niż 50% ceny wydania papierowego. 20 Wydatki na podręczniki w 2012 roku *raport ceneo.pl Powyżej 500 PLN 301 - 500 PLN 201 - 300 PLN 100 - 200 PLN Dotychczasowa sytuacja, w której rodzice muszą kupować drogie podręczniki, służy wyłącznie interesom wydawców i dystrybutorów. Ponadto dużo bardziej restrykcyjnie powinno traktować się możliwość zmiany podręczników w placówkach. Bardzo często jest tak, że ze względu na częste zmiany uczniowie nie mogą korzystać z książek po młodszych rocznikach. Trzeba pamiętać, że zakup podręczników jest tylko jednym z elementów całej wyprawki szkolnej. Rodzic musi jeszcze zakupić np. zestaw materiałów papierniczych i opłacić składkę ubezpieczenia NW. W wielu państwach UE uczniowie mają zapewnione kompletne zestawy podręczników. Istnieją kraje, gdzie dziecko ma zapewnione nie tylko książki, ale również materiały do pracy. Musimy dążyć do tego, aby zakup podręczników szkolnych i innych koniecznych materiałów nie był nadmiernym obciążeniem dla kieszeni rodziców. Projekt ustawy został już przygotowany przez Solidarną Polskę. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 21 Przywrócenie opieki medycznej w szkole 8 91,8 % polskich nastolatków ma próchnicę!* Studenci ze Szwecji przyjeżdżają do Polski oglądać jak wygląda próchnica. W Szwecji ten problem dotyka jedynie 3% dzieci. *Dane Ministerstwa Zdrowia C zasy kiedy w każdej szkole znajdował się gabinet higienistki lub pielęgniarki minęły. Niestety rząd nie przeznacza odpowiednich środków na profilaktykę zdrowotną w szkołach. 22 Efektem tego jest coraz gorszy stan zdrowia naszych dzieci i młodzieży. Jeszcze kilka lat temu w szkołach był stały dostęp do opieki medycznej. Dzisiaj w szkołach istnieją punkty pomocy medycznej, ale często otwarte są przez zaledwie kilka godzin w tygodniu. Szkół po prostu nie stać na stałą opiekę specjalisty. Według badań World Health Organization na nadwagę i otyłość cierpi co czwarty 13- latek i co szósty 15- latek. Polskie 11-latki należą do „czołówki” za dziećmi z Grecji, Portugalii, Hiszpanii, Irlandii, USA i Kanady. Solidarna Polska będzie walczyła o obowiązkową opiekę medyczną w każdej szkole. Punkt medyczny powinien funkcjonować przez 5 dni w tygodniu w roku szkolnym. Ponadto powinien zostać opracowany program profilaktyki zdrowotnej w szkołach. Program kładłby nacisk na zdrowe odżywianie, higienę oraz zdrowy tryb życia. Statystyki i badania pokazują, że stan fizyczny naszych dzieci i młodzieży stale się pogarsza. Nie można dłużej tolerować tego stanu rzeczy. Trzeba dołożyć starań, aby nasze dzieci od najmłodszych lat prowadziły zdrowy tryb życia. Projekt ustawy został już przygotowany przez Solidarną Polskę. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 23 Darmowe posiłki 9 120 000 głodnych dzieci zaczyna szkolne zajęcia* MillwardBrown 70 000 – dla tylu dzieci posiłek na szkolnej stołówce jest jedynym w ciągu dnia* MillwardBrown P owyższe dane pokazują, że statystycznie problem głodu dotyczy ogromnej grupy dzieci i młodzieży w Polsce. Bardzo częstym powodem tego stanu rzeczy jest trudna sytuacja materialna rodzin, w których wychowują się dzieci. Może się wydawać, że głód jest patologią występującą w najbiedniejszych państwach świata. Niestety ten problem dotyczy w XXI wieku również Polski, która jest powszechnie uważana za państwo cywilizowane. 24 Solidarna Polska uważa, że należy walczyć z głodem wśród dzieci i młodzieży szkolnej na wszystkie możliwe sposoby. Podstawowym sposobem jest wprowadzenie zasady, że szkoły mają obowiązek zapewnienia jednego ciepłego posiłku dziennie bezpłatnie dla każdego ucznia. Niedopuszczalna jest sytuacja, w której rodziców nie stać na wykupienie szkolnych posiłków dla swoich dzieci. Brak odpowiedniego systemu żywienia powoduje dysfunkcje psychofizyczne i zmniejsza odporność uczniów. Ponadto głód wpływa na zdolność do przyswajania wiedzy. Jest też czynnikiem który narusza godność każdego człowieka. Niedożywienie dzieci pod znakiem zapytania stawia możliwość osiągnięcia przez nie właściwych rezultatów w nauce. Sposobem na zapobieżenie tej sytuacji jest zapewnienie każdemu chętnemu uczniowi dostępu do ciepłego posiłku w szkole. Koszt zapewnienia posiłków ponoszony będzie przez budżet państwa, w ramach ogólnych środków przeznaczanych na funkcjonowanie szkół. Projekt ustawy został już przygotowany przez Solidarną Polskę. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 25 Podniesienie ulgi podatkowej na dzieci, tak aby zrekompensować rodzinom koszty ich utrzymania 10 P ojawienie się dziecka w rodzinie jest szczęśliwym wydarzeniem, jednym z najważniejszych momentów w życiu człowieka. Utrzymanie dziecka wiąże się jednak także ze zwiększonymi kosztami życia rodziny. Solidarna Polska konsekwentnie wychodzi z założenia, że podatek dochodowy nie może być nakładany na dochody, które są w wysokości ledwo starczającej na utrzymanie na minimalnym poziomie. Ulga podatkowa na dzieci jest więc nie tyle wsparciem rodziny, ile prostą rekompensatą zwiększonych kosztów utrzymania. Zgodnie z badaniami naukowymi, potrzebne jest około 1000 zł miesięcznie (czyli 12.000 zł rocznie), aby zapewnić utrzymanie dziecka na poziomie minimum socjalnego. 26 Obecnie obowiązująca ulga podatkowa na każde dziecko w wysokości 1112,04 zł jest zbyt mała i w żaden sposób nie rekompensuje zwiększonych wydatków ponoszonych przez rodziny z dziećmi. Ulga podatkowa, która uwzględnia zwiększone koszty utrzymania rodzin z dziećmi powinna wynosić 18% z 12.000 (to jest sumy koniecznej na utrzymanie dziecka), a więc 2160 zł rocznie. Solidarna Polska proponuje więc podwojenie ulgi podatkowej do wysokości 2160 zł rocznie na każde dziecko, co w rzeczywisty sposób uwzględni koszty ponoszone przez rodziny z dziećmi. Proponowanej ulgi podatkowej nie można traktować jako elementu preferencyjnego traktowania rodzin z dziećmi. Przeciwnie, to obecny system podatkowy dyskryminuje rodziny z dziećmi ponieważ w zbyt małym stopniu bierze pod uwagę fakt, że rodziny z dziećmi zmuszone są do ponoszenia wyższych kosztów utrzymania. Równowaga zostanie osiągnięta dopiero po podniesieniu ulgi podatkowej do proponowanego przez Solidarną Polskę poziomu. Ulga podatkowa uzupełnia podstawowy element systemu polityki prorodzinnej jakim jest proponowany przez Solidarną Polskę system świadczeń rodzinnych. Ulga podatkowa jest skierowana do rodzin o przeciętnych lub wyższych dochodach. Rodziny o dochodach przeciętnych, lecz z dużą liczbą dzieci, lub dochodach niższych niż przeciętne, aczkolwiek także objęte system ulg podatkowych, największą korzyść odniosą przede wszystkim z proponowanego przez Solidarną Polskę systemu świadczeń rodzinnych, wynoszących do 300 zł miesięcznie na dziecko. Projekt ustawy został już przygotowany przez Solidarną Polskę. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 27 Wprowadzenie obwiązku oceny skutków nowych regulacji z punktu widzenia rodziny 11 J ednym z postulatów Solidarnej Polski jest wprowadzenie obowiązku oceny skutków regulacji pod względem funkcjonowania rodziny. Tego rodzaju ocena powinna być koniecznym elementem pracy nad każdym aktem prawnym. Prawidłowo funkcjonująca ocena skutków nowych regulacji powinna wykazywać szanse i zagrożenia, które mogą pojawić się po wprowadzeniu aktu prawnego. Ustawodawca często zapomina o tym, że stanowione przez niego prawo ma wpływ na miliony Polaków. Rzeczywistość pokazuje, że interesy obywateli często nie są brane pod uwagę przy stanowieniu prawa. 28 W toku prac legislacyjnych państwo powinno w szczególny sposób dbać o to, aby wprowadzane regulacje wspomagały rodzinę. Ocena czy dana ustawa poprawi funkcjonowanie rodzin, czy przeciwnie nałoży na nie dodatkowe obciążenia i obowiązku, powinna być elementem oceny, czy dana regulacja jest w ogóle potrzebna. Warto wspomnieć, że potrzebę wprowadzenia takiej oceny postulowała już Komisja Wspólna Episkopatu i Rady Ministrów w 2008 roku. Stosowny wniosek o zmianę Regulaminu Sejmu został już złożony przez Solidarną Polskę. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 29 Utworzenie instytucji rzecznika praw rodziny 12 W Polsce brakuje jednej instytucji, która zajmowałaby się potrzebami rodziny. Pomimo istnienia szeregu instytucji – rzeczników m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Pacjenta, Rzecznik Praw Dziecka – żadna przywołana instytucja nie potrafi się zająć problemami polskich rodzin. Rzecznik zajmowałby się opiniowaniem aktów prawnych, które mogłyby mieć wpływ na funkcjonowanie rodzin. Miałby również wgląd w sposób działania instytucji państwowych działających w sprawach rodzinnych z prawem do żądania wyjaśnień i formułowaniem zaleceń. Rzecznik byłby również wyposażony w prawo składania projektów ustaw a także miałby prawo sygnalizowania konieczności wydawania innych aktów normatywnych przez właściwe urzędy. 30 Rzecznik wybierany byłby przez Sejm na okres pięciu lat. Projekt zakłada, że rzecznik w swojej działalności byłby “niezależny od innych organów państwowych i odpowiada jedynie przed Sejmem”. Projekt został złożony przez Solidarną Polskę w Sejmie, niestety przez rządzącą większość został odrzucony w pierwszym czytaniu i nie został skierowany do prac w komisjach. WWW.KP-SOLIDARNAPOLSKA.PL 31