Jak zostać super-nianią? - Polskie Forum Migracyjne

Szkolenia
Jestem
W Polsce jest bardzo wiele kursów dla opiekunek małych dzieci. Warto zwrócić
uwagę, czy są dobrej jakości – rekomendowane szkolenia widnieją na stronie
Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej:
http://www.mpips.gov.pl/bip/ogloszenia-i- wykazy/wsparcie-dla- rodzin-zdziecmi/lista-programow-szkolen- zatwierdzonych-przez- minister-pracyi-polityki- spolecznej-do- ustawy-o-opiece-nad- dziecmi-w- wieku-do- lat-3/#akapit5
Wybierając szkolenie warto zwrócić uwagę, czy obejmuje kurs udzielania
pierwszej pomocy małym dzieciom. Taki kurs jest wymagany od personelu
placówek opiekuńczych. Jeśli kurs dla opiekunek go nie obejmuje, trzeba przejść
kurs pierwszej pomocy osobno.
Szkolenie jest obowiązkowe także dla wolontariuszy pracujących w punktach
opieki dziennej, żłobkach czy klubach dziecięcych.
w Polsce
Zakres szkoleń
Zakres szkoleń dla opiekunek dzieci jest określony w rozporządzeniu Ministra
Pracy i Polityki Społecznej. Rozporządzenie opisuje zakres sszkoleń o różnym
czasie trwania (zgodnie z wymogami dotyczącymi szkoleń uzupełniających
kwalifikacje).
Szkolenie obejmuje zagadnienia dotyczące:
- rozwoju małego dziecka, w tym szans i zagrożeń dla tego rozwoju,
- umiejętności właściwych dzieciom na różnych etapach rozwoju,
- stymulowania procesu rozwoju małego dziecka,
- właściwej adaptacji,
- kwestii prawnych,
- udzielania dziecku pierwszej pomocy (uwaga! Nie wszystkie szkolenia),
- bezpieczeństwa i higieny pracy,
- umiejętności radzenia sobie ze stresem.
Dokładny opis zakresu szkoleń jest dostępny na stronie MRPiPS:
http://www.mpips.gov.pl/archiwum-projekty- aktow-prawnych/archiwum-projekty-rozporzadzen-i-zarzadzen/polityka-rodzinna/rozporzadzeni
e- ministra-pracy- i-polityki- spolecznej-w-sprawie-zakresu-programow-szkolendla-opiekuna- w-zlobku-klubie-dzieciecym- dziennego-opiekuna- orazwolontariusza/
Dokonując wyboru kursu warto porównać program z treścią powyższego
rozporządzenia. Niestety, zarówno rozporządzenia jak kursy są dostępne tylko
w języku polskim.
Jak zostać super-nianią?
Kwalifikacje opiekunek małych dzieci w Polsce
Polskie Forum Migracyjne
ul. Szpitalna 5/14, 00-031 Warszawa
[email protected]
www.forummigracyjne.org
Informacje dla migrantek
W pracy z małymi dziećmi ważne są cierpliwość, delikatność,
doświadczenie, poczucie humoru, ale też… umiejętność
udzielania pierwszej pomocy.
Projekt „Jestem nianią w Polsce” jest współfinansowany przez MRPiPS
w ramach Konkursu Inicjatyw Organizacji Pozarządowych.
Aby zostać opiekunką w placówce dla małych dzieci
w Polsce, potrzebne są udokumentowane kwalifikacje.
W tej broszurce opisujemy wymagania dotyczące tych
kwalifikacji – oraz wskazujemy, gdzie je uzyskać.
Wszystkich opiekunek w placówkach
opiekuńczych dotyczą poniższe wymogi:
Badania sanitarno-epidemiologiczne
Opiekun (także niania zatrudniana przez indywidualną rodzinę)
podlega obowiązkowym badaniom sanitarno-epidemiologicznym –
te badania odnotowuje się w specjalnej książeczce sanitarno-epidemiologicznej. Procedurę rozpoczyna się od wizyty w sanepidzie i
badań kału (należy mieć skierowanie na badanie wystawione przez
lekarza pierwszego kontaktu lub lekarza medycyny pracy). Na wyniki
czeka się około dwóch tygodni. Następnie z wynikami należy udać się
do lekarza medycyny pracy, który wystawia książeczkę (lekarz może
też zlecić dodatkowe badania). Badanie kosztuje około 120 złotych.
Sprawy związane z ochroną przed chorobami zakaźnymi reguluje
ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu
zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570, z 2009
r. Nr 76, poz. 641 oraz z 2010 r. Nr 107, poz. 679 i Nr 257, poz. 1723)
Bez „złej historii” w opiece nad dziećmi
Opiekunem nie może zostać osoba, która została w przeszłości
pozbawiona władzy rodzicielskiej, której ta władza została ograniczona albo zawieszona.
W przypadku osób, którym zasądzono obowiązek płacenia alimentów
– mogą zostać opiekunkami tylko osoby, które wypełniają obowiązek
opłacania alimentów.
Niekaralność
Opiekunem nie może zostać osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne.
Polskie prawo przewiduje cztery rodzaje form opieki nad dziećmi do 3 roku życia:
żłobki, kluby dziecięce, opiekuna dziennego i nianię. Kwalifikacje do
podejmowania pracy różnią się nieco w zależności od formy opieki.
Wymagane kwalifikacje
Żłobki i kluby dziecięce
Wymogi dotyczące kwalifikacji są takie same w przypadku pracy z dziećmi do lat
3 w żłobkach i klubach dziecięcych. Opiekunem może zostać osoba z co najmniej
średnim wykształceniem. W zależności od rodzaju tego wykształcenia
i doświadczenia w pracy z dziećmi, potrzebne jest dodatkowe szkolenie.
Rodzaj wykształcenia
Pielęgniarka, położna, opiekunka dziecięca,
nauczyciel/ka wychowania przedszkolnego,
nauczyciel/ka wczesnoszkolna, pedagog
opiekuńczo-wychowawczy
Wykształcenie co najmniej
średnie i co najmniej dwuletnie
doświadczenie w pracy z dziećmi do lat 3
bezpośrednio przed podjęciem pracy
Potrzebne szkolenie
niepotrzebne
niepotrzebne
Wykształcenie co najmniej średnie i co
najmniej dwuletnie doświadczenie
w pracy z dziećmi do lat 3 ale z przerwą 6
i więcej miesięcy bezpośrednio przed
podjęciem pracy )
80 godzin uzupełniającego szkolenia
w celu uaktualnienia wiedzy i umiejętności, musi być przeprowadzone w ciągu pół
roku od rozpoczęcia pracy.
Wykształcenie co najmniej średnie
(brak doświadczenia w pracy z dziećmi
do lat 3)
Szkolenie 280 godzin szkolenia, w tym 80
godzin w formie zajęć praktycznych
polegających na opiece nad dzieckiem
pod kierunkiem wykwalifikowanego
opiekuna
Wymagane kwalifikacje
Osoba, która pełni funkcję opiekuna dziennego, z reguły jest z dziećmi
sama – z tego względu musi mieć specyficzne kwalifikacje i umiejętności,
pozwalające radzić sobie samodzielnie w wielu sytuacjach (mimo możliwego
wsparcia wolontariusza).
Rodzaj wykształcenia
Pielęgniarka, położna, opiekunka dziecięca,
nauczyciel/ka wychowania przedszkolnego,
nauczyciel/ka wczesnoszkolna, pedagog
opiekuńczo-wychowawczy, gdy
bezpośrednio przed podjęciem
zatrudnienia jako opiekunka pracowała
z dziećmi do lat 3 przez okres co najmniej
12 miesięcy
Pielęgniarka, położna, opiekunka
dziecięca, nauczyciel/ka wychowania
przedszkolnego, nauczyciel/ka wczesnoszkolna, pedagog opiekuńczo-wychowawczy, gdy bezpośrednio
przed podjęciem zatrudnienia jako
opiekunka nie pracowała z dziećmi do
lat 3
Standardy opieki
Opiekun dzienny
Potrzebne szkolenie
niepotrzebne
40 godzin szkolenia
uzupełniającego, w tym
w zakresie udzielania dziecku
pierwszej pomocy.
Co najmniej roczne doświadczenie w
pracy z dziećmi do lat 3 bezpośrednio
przed podjęciem pracy
niepotrzebne
Brak doświadczenia w pracy z dziećmi
do lat 3
160 godzin szkolenia
Jeśli w żłobku, klubie lub punkcie opieki pracuje wolontariusz musi on przejść 40
godzinne szkolenie, chyba, że posiada kwalifikacje opiekuna. Z wolontariuszem
musi być podpisana umowa o współpracy.
Osobą odpowiedzialną za bezpieczeństwo dzieci jest Opiekun, wolontariusz jest
osobą wspomagającą.
Każdy rodzic ma inne oczekiwania w stosunku do opiekunki i stosuje inne
metody wychowawcze czy opiekuńcze. Stosunek do dzieci i opieki nad dziećmi
jest też różny w różnych kulturach. Ponieważ „Ustawa o opiece nad dziećmi”
bardzo ogólnie opisuje warunki opieki oraz organizację miejsc opieki, Fundacja
Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeńskiego stworzyła „Standardy Jakości
Opieki i Wspierania Rozwoju dzieci do lat 3” Oto opis kilku z tych standardów
Opiekunowie są:
• Responsywni – to znaczy reagują na potrzeby dziecka,
• Potrafią rozpoznawać, interpretować oraz odpowiadać na zachowania dziecka
• Przewidywalni, ale i elastyczni
• Cierpliwi, wrażliwi i uważni
Przestrzeń i aktywności:
• sfery edukacji są adekwatne do zainteresowań dzieci
• jest dużo czasu na swobodną zabawę
• zajęcia planowane są propozycją, a nie obowiązkiem
• dzieci mają codziennie możliwość wychodzenia na dwór
Adaptacja (czyli proces przyzwyczajania dziecka do nowego miejsca
i opiekunki):
• organizowana zgodnie z indywidualnymi potrzebami dziecka i w jego
najlepszym interesie,
• okres adaptacji trwa co najmniej 10 dni
• rodzice i dzieci poznają opiekuna, a rodzic jest obecny podczas adaptacji
• jest jeden stały opiekun (to potrzebne dla budowania więzi)
• rodzice zapoznają opiekuna z przyzwyczajeniami dziecka (jedzenie, zasypianie,
toaleta, ubieranie się)
• stopniowo wydłużany jest czas pobytu dziecka
• podczas pożegnania dziecku towarzyszy opiekun
• dziecko może rano pożegnać się z rodzicem w sposób, jaki preferuje.
Współpraca z rodzicami
• partnerstwo,
• szacunek i wsparcie
• polityka „otwartych drzwi” – czyli rodzice mają wstęp do placówki,
• dbałość o wymianę informacji
• opiekunowie zapraszają rodziców do aktywnego udziału w działaniu
żłobka/klubu/opiekuna
`
Posiłki
• opiekun dąży do stałych pór posiłków, obserwując preferencje dzieci,
• dzieci nie są zmuszane do siadania przy stole, jeśli nie mają potrzeby jedzenia,
• dziecko decyduje, co i ile zje z oferowanych mu potraw,
• opiekun uwzględnia werbalne i pozawerbalne sygnały dzieci odnośnie potrzeby
jedzenia i ilości spożywanych potraw,
• dzieci są zachęcane do tego, żeby jeść samodzielnie – próbują samodzielnie
jeść na miarę swoich możliwości, jednocześnie szanowana jest każda forma
spożywania posiłku przez dzieci (rękoma, jeśli są na tym etapie rozwoju);
wszystkie dzieci powinny mieć jednak dostęp do łyżki i widelca.
Szczegółowe standardy dotyczące funkcjonowania poszczególnych placówek
można znaleźć tutaj:
http://www.frd.org.pl/wp-content/uploads/2016/02/Standardyjakosci_zlobek.pdf
http://www.frd.org.pl/wp-content/uploads/2016/02/Standardyjakosci_dzienny-opiekun.pdf
http://www.frd.org.pl/wp-content/uploads/2016/02/Standardyjakosci_klub-dzieciecy.pdf
Wykształcenie z kraju pochodzenia
W Polsce honorowane są kwalifikacje niań z krajów pochodzenia (dyplomy
ukończenia szkół). Do wykonywania pracy opiekunki nie jest konieczna ich
nostryfikacja – wystarczy przetłumaczenie dyplomów na język polski przez
tłumacza przysięgłego.