Kancelaria WKB - Fundusze Europejskie

Ochrona praw własności przemysłowej w projektach
B+R
Paweł Woronowicz
23 września 2015 r.
Katalog praw własności przemysłowej
1. Wynikające z ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności
przemysłowej (Dz. U. 2001, Nr 49, poz. 508 z późn. zm. – dalej
„PrWłPrz”):
a) prawo ochronne na znak towarowy;
b) patent na wynalazek;
c) prawo ochronne na wzór użytkowy;
d) prawo z rejestracji wzoru przemysłowego;
e) prawo z rejestracji na oznaczenie geograficzne;
f) prawo z rejestracji na topografie układów scalonych.
2. Niewynikające z przepisów PrWłPrz:
a) know-how;
b) znaki usługowe;
c) nazwy handlowe;
d) oznaczenia pochodzenia.
Prawa własności przemysłowej istotne z punktu
widzenia projektów B+R
Patenty
Wzory przemysłowe
Wzory użytkowe
Know-How
I. PATENTY
 Patenty udzielane są na WYNALAZKI.
 Brak legalnej definicji wynalazku.
 Wynalazek jest to „twórcze i zupełne rozwiązanie pewnego zagadnienia
technicznego, nadającego się do zastosowania w produkcji” (S.
Grzybowski, Prawo wynalazcze, Warszawa 1972).
 Patenty sąd udzielane na wynalazki, które spełniają 3 przesłanki: (i) są
nowe; (ii) posiadają poziom wynalazczy; oraz (iii) nadają się do
przemysłowego stosowania.
 Negatywna definicja wynalazku – art. 28 PrWłPrz: nie stanowią
wynalazku m.in. odkrycia, teorie naukowe, metody matematyczne,
przedstawienie informacji, programy do maszyn cyfrowych.
I. PATENTY (cd.)
 Patentów nie udziela się na: (i) wynalazki, których wykorzystanie jest
sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami; (ii) odmiany roślin lub
rasy zwierząt; (iii) sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami
chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki.
 Patent stwarza uprawnionemu prawo do wyłącznego korzystania z
wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy i jako przedmiot obrotu
na terytorium RP.
 Czas trwania patentu wynosi 20 lat od daty dokonania zgłoszenia
wynalazku w UP.
I. PATENTY - przykłady
Mikser do produktów spożywczych
Konstrukcja krzesła eliminująca stosowanie
złączy śrubowych
Opakowanie do papierosów z dodatkową odchylną klapką
Sposób wytwarzania 3-hydroksyflawonu
II. WZORY PRZEMYSŁOWE
 Wzór przemysłowy to nowa i posiadająca indywidualny charakter
postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez
cechy linii, konturów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz
przez jego orientację (art. 102 ust. 1 PrWłPrz).
 Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy
lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole
graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów
komputerowych (art. 102 ust. 2 PrWłPrz).
 Wzór przemysłowy w celu uzyskania ochrony powinien: (i) stanowić
postać wytworu; (ii) być nowy; (iii) posiadać indywidualny charakter.
 Praw z rejestracji nie udziela się na wzory przemysłowe, których
wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi
obyczajami.
II. WZORY PRZEMYSŁOWE cd.
 Przez uzyskanie prawa z rejestracji wzoru przemysłowego uprawniony
nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w
sposób zarobkowy lub zawodowy na cały m obszarze RP (art. 105 ust. 2
PrWłPrz).
 Prawo ochronne na wzór przemysłowy wynosi maksymalnie 25 lat.
II. WZORY PRZEMYSŁOWE - przykłady
Kobiałki o funkcjonalności klocków Lego
Żyrandol
Kostka czekolady
Opakowanie jogurtu
Bubble shoes – buty zdobione
Plansza informacyjna dla
kolorowymi kuleczkami
użytkowników serwisu internetowego
III. WZORY UŻYTKOWE
 Wzór użytkowy jest to nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze
technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu
o trwałej postaci (art. 94 ust. 1 PrWłPrz).
 Wzór użytkowy nie powinien być gotowym wyrobem, ale rozwiązaniem
technicznym, dotyczącym kształtu, budowy lub zestawienia
przedmiotu o trwałej postaci, które przy wytwarzaniu lub produkcji
wyrobów pozwala na zastosowanie nowego, użytecznego rozwiązania
(wyrok SA w Poznaniu z 28 lutego 2008 r., I Aca 120/08).
 Przesłankami zdolności ochronnej wzoru użytkowego są: (i) nowość; (ii)
techniczny charakter; (iii) użyteczność; oraz (iv) przedmiot o trwałej
postaci.
 Czas trwania prawa ochronnego na wzór użytkowy wynosi 10 lat.
III. WZORY UŻYTKOWE cd.
 Przez uzyskanie prawa ochronnego na wzór użytkowy nabywa się
prawo wyłącznego korzystania z wzoru użytkowego w sposób
zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze RP (art. 95 ust. 2
PrWłPrz).
III. WZORY UŻYTKOWE - przykłady
Wózek sklepowy
Robocza odzież ochronna
Wanna z wbudowanym podświetleniem i
czujnikiem temperatury
Pokojowa fontanna kaskadowa
Naczynie do wysmażania owoców
IV. KNOW-HOW
 Poufne know-how obejmuje wszelkie poufne informacje, nabyte
zgodnie z prawem i posiadające wartość gospodarczą.
 Polski ustawodawca posługuje się terminem „tajemnica
przedsiębiorstwa” (patrz art. 11 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o
zwalczaniu nieuczciwej konkurencji; art. 55(1) pkt 8 KC czy art. 79
PrWłPrz), które jest pojęciem nieco węższym niż know-how.
 Know-How tworzą także wynalazki czy wzory użytkowe, które nie
zostały zarejestrowane w Urzędzie Patentowym, do momentu ich
rejestracji.
 Konieczną przesłanką przysługiwania danemu podmiotowi prawa do
know-how jest podjęcie przez ten podmiot odpowiednich środków w
celu zapewnienia poufności owego know-how.
IV. KNOW-HOW – przykłady
Receptura Coca-Cola
Opracowana w 1886 roku przez J. S. Pembertona,
farmaceutę z Atlanty. Koncern nigdy nie ujawnił
receptury popularnego na całym świecie napoju.
Powszechne przeświadczenie o utrzymywaniu
know-how w tajemnicy gwarantuje renomę marki
Coca-Cola.
Page Rank
Narzędzie stworzone przez Google do punktowego
oceniania stron internetowych. Witryny z wyższą
oceną mają większą szansę na uplasowanie się na
wysokiej pozycji w wyszukiwarce. Szczegóły
wykorzystywanego w tym celu algorytmu nigdy nie
zostały upublicznione i są jednymi ze ściśle
strzeżonych tajemnic Google.
Receptury surówek Grześkowiak
Poznański sąd uznał w grudniu 2009 r., że Walenty
Ogórkiewicz – konkurent Grześkowiaka – podżegał
do kradzieży receptur siedmiu surówek i za
nieuczciwą konkurencję skazał go na 1,5 tys. zł
grzywny. Na podstawie wykradzionych przepisów
Ogórkiewicz produkował surówki i sprzedawał je
pod zmienionymi nazwami jako swoje produkty.
V. O CZYM PAMIĘTAĆ W UMOWACH Z JEDNOSTAKMI
BADAWCZYMI?
 W razie dokonania wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru
przemysłowego w wyniku prac lub zadań finansowanych przez NCBiR,
prawo do uzyskania patentu na wynalazek albo prawa ochronnego na
wzór użytkowy, jak również prawa z rejestracji wzoru przemysłowego
przysługuje podmiotowi, któremu przyznane zostały środki finansowe,
chyba że umowa między NCBiR a podmiotem otrzymującym środki
finansowe albo decyzja o przyznaniu środków stanowi inaczej (art. 32
ust. 1 ustawy o NCBiR).
 W ramach umów pomiędzy przedsiębiorcami a jednostkami
badawczymi, które otrzymują dofinansowanie ze środków publicznych
– wszelkie prawa własności intelektualnej powstałe w wyniku realizacji
projektu badawczego powinny przypadać każdemu z podmiotów
proporcjonalnie do ich faktycznego udziału (finansowego i nie
finansowego) w powstanie przedmiotu owych praw (pkt 28
Komunikatu Komisji – zasady ramowe dotyczące pomocy państwa na
działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną – 2014/C 198/01).
V. O CZYM PAMIĘTAĆ W UMOWACH Z JEDNOSTAKMI
BADAWCZYMI? cd.
 Nabycie przez przedsiębiorcę tych praw albo uzyskanie licencji na te
prawa od jednostek badawczych powinno być dokonywane po cenach
rynkowych.
 „Przymusowa” współwłasność prawa własności przemysłowej.
 Współuprawniony z patentu może, bez zgody pozostałych
współuprawnionych, korzystać z wynalazku we własnym zakresie oraz
dochodzić roszczeń z powodu naruszenia patentu (art. 72 ust. 1
PrWłPrz).
 Odpowiednie stosowanie przepisów o współwłasności w częściach
ułamkowych z KC. Możliwość zawarcia umowy o zarząd prawem
wspólnym.
V. O CZYM PAMIĘTAĆ W UMOWACH Z JEDNOSTAKMI
BADAWCZYMI? cd.
 Czynności zwykłego zarządu:
a) przed dokonaniem zgłoszenia – zachowanie w poufności
wynalazku – dodatkowo klauzule o zachowaniu poufności (prawa
do publikacji wyników badań przez jednostki badawcze);
b) po dokonaniu zgłoszenia – działania zmierzające do uzyskania
patentu.
 Korzystanie z wynalazku przez współuprawnionego jest możliwe bez
zgody pozostałych współuprawnionych, o ile nie prowadzi do
ujawnienia wynalazku.
 W razie uzyskania korzyści z wynalazku
przez jednego ze
współuprawnionych każdy z pozostałych współuprawnionych ma
prawo, o ile umowa nie stanowi inaczej, do odpowiedniej części z
jednej czwartej tych korzyści po potrąceniu nakładów, stosowanie do
swego udziału w patencie (art. 72 ust. 2 PrWłPrz).
V. O CZYM PAMIĘTAĆ W UMOWACH Z JEDNOSTAKMI
BADAWCZYMI? cd.
 Regulacja dalszego rozwijania wynalazku/wzoru przemysłowego/wzoru
użytkowego (prawo pierwokupu na rzecz przedsiębiorcy).
DANE KONTAKTOWE
Paweł Woronowicz
Tel. +48 22 201 00 00
Email: [email protected]
WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr sp.k.
Warszawa
ul. Polna 11
00-633 Warszawa
Tel. +48 22 201 00 00
Poznań
ul. Paderewskiego 7
61-770 Poznań
Tel. +48 61 855 32 20
[email protected]
www.wkb.com.pl
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ