docpobierz pdf - Instytut Ochrony Przyrody PAN
download 
Reklamacja Transkrypt
pobierz pdf - Instytut Ochrony Przyrody PAN
Sprawozdanie z II warsztatów „Strategie zarządzania obszarami Natura 2000 – obszar PLC180001 „Bieszczady” W dniach 22-23 kwietnia 2008 roku w Bystrem k. Baligrodu (Ośrodek Rekreacyjno-Wypoczynkowy Bystre) odbyły się II warsztaty poświęcone strategii zarządzania obszarem Natura 2000 PLC180001 „Bieszczady”. Głównym celem spotkania było omówienie problemów związanych z ochroną i zarządzaniem obszarem Natura 2000 i funkcjonowaniem lokalnych społeczności w warunkach obszarów chronionych oraz wskazanie potencjalnych obszarów zastosowania dla edukacji i turystyki. Przewidywano również , że w trakcie warsztatów wypracowane zostaną wnioski, które pomogą w tworzeniu strategii zarządzania obszarem natura 2000 „Bieszczady”. Spotkanie zorganizował koordynator strategii - dr Stanisław Tworek w ramach projektu „Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach”. Spotkanie przebiegało zgodnie z programem zamieszczonym w Załączniku 2. W spotkaniu wzięły udział 64 osoby reprezentujące instytucje naukowe, szkoły, organizacje pozarządowe, władze samorządowe oraz mieszkańców obszaru (lista uczestników – patrz Załącznik 2.). Warsztaty podzielone zostały na kilka części poświęconych konkretnym problemom mogącym mieć znaczenie dla sporządzania wytycznych do ochrony obszaru sieci. Każda z części składała się z kilku krótkich wystąpień kończących się dyskusją. Warsztaty rozpoczął Stanisław Tworek (Instytut Ochrony Przyrody PAN) wystąpieniem na temat celów sporządzania strategii zarządzania dla obszaru PLC180001 „Bieszczady” (przypomnienie informacji z I warsztatów) oraz planom Ministerstwa Środowiska związanym z nowelizacją ustawy o ochronie przyrody. Pierwszego dnia spotkania dyskutowano przede wszystkim tematy związane z gospodarką przestrzenną na terenie gmin objętych obszarem „Bieszczady” (wystąpienie pana Dawida Fleszara z Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego oraz wystąpienie pani wójt Gminy Cisna Renaty Szczepańskiej). Streszczenie wystąpienia pana Fleszara zamieszczono w Załączniku 3. Natomiast Pani Wójt Szczepańska poruszyła w swoim wystąpieniu kilka ważnych problemów dotyczących funkcjonowania gminy i mieszkańców w obszarze Natura 2000: — czasochłonne i rozbudowane procedury przy inwestycjach, w tym utrudnienia formalno-prawne, np. konieczność sporządzania ocen oddziaływania na środowisko dla nawet najmniejszych inwestycji (nie mających wpływu na przyrodę); — brak funduszy na zarządzanie obszarem Natura 2000; — dysproporcje pomiędzy wymaganiami ochrony a benefitami dla gminy i jej mieszkańców. II warsztaty Strategia zarządzania obszarami Natura 2000 – obszar PLC180001 „Bieszczady” 1 W dyskusji po wystąpieniu pojawił się wątek kontrowersyjnej inwestycji - wyciągu narciarskiego w Przysłupie. Ponadto Stanisław Tworek poruszył temat inwentaryzacji przyrodniczej gmin, pani Aleksandra Brukało przedstawicielka Urzędu Gminy Czarna powiedziała, że inwentaryzacje zostały przeprowadzone tylko w miejscach dla których powstały miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego lub dla obszarów, na których utworzono użytki ekologiczne. Inne zagadnienia, które pojawiły się w części dyskusyjnej: — jak dokładnie przebiega granica obszaru PLC180001 „Bieszczady”? — czy istnieje możliwość zmiany przebiegu tej granicy? — czy mogą powstać (czy istnieją) wytyczne do ochrony siedlisk przyrodniczych godzące wymagania wszystkich siedlisk (gatunków)? — czy istnieje w możliwość wpływania na programy rolnośrodowiskowe? -w Bieszczadach łąki nie zawsze koszone są w optymalnym terminie ze względu na niektóre gatunki (np. derkacza), często zbyt wcześnie. Kolejna część warsztatów poświęcona była problemom związanym z niszczeniem przyrody Bieszczadów przez pojazdy terenowe (Stanisław Orłowski, Stowarzyszenie Przewodników Turystycznych „Karpaty” w Sanoku) oraz problemom ochrony lasu oraz ochrony gatunków i siedlisk w lasach państwowych (Roman Jurek z Nadleśnictwa Brzegi Dolne, Marcin Scelina z Nadleśnictwa Baligród, por. prezentacja). W dyskusji poruszono przede wszystkim kwestie możliwości rozwiązania problemu nielegalnych wjazdów pojazdami terenowymi (quady, samochody terenowe, motocykle, skutery śnieżne) na tereny Lasów Państwowych, parków krajobrazowych a nawet Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Zaproponowano stworzenie tras, na których poruszanie się takimi pojazdami byłoby dozwolone. Zasygnalizowano, że problemem dla mieszkańców Gminy Cisna są również rajdy samochodowe odbywające się na terenie gminy. Niejasne są procedury uzyskiwania zgody na organizację tego rodzaju imprez na obszarach chronionych. Nie pomaga w rozwiązywaniu tego typu problemów promocja sportów motorowych w Bieszczadach. Przedstawiciele gospodarstw agroturystycznych podkreślili, że takie imprezy nie sprzyjają rozwojowi agroturystyki przede wszystkim ze względu na hałas. Padła propozycja przeprowadzenia ankiety, w której przebadano by nastawienie mieszkańców do obecności sportów motorowych w okolicy miejsca zamieszkania. W odniesieniu do praktyk ochronnych w lasach podkreślono przede wszystkim szkodliwość grodzenia lasów prywatnych ze względu na obecność dużych drapieżników oraz konieczność stworzenia wytycznych do ochrony siedlisk leśnych (zorganizowania szkoleń na ten temat), z których mogliby korzystać sporządzający plany urządzania lasów. II warsztaty Strategia zarządzania obszarami Natura 2000 – obszar PLC180001 „Bieszczady” 2 Ostatnia część pierwszego dnia warsztatów upłynęła pod hasłem związanym ponownie z zagospodarowaniem przestrzennym i architekturą. Pan Jan Joniak (czasopismo „Echa Zielonych Wzgórz”) przedstawił problem ochrony krajobrazu wokół Jeziora Solińskiego, w tym przede wszystkim problem samowoli budowlanych w postaci domków letniskowych. Natomiast Pan Arkadiusz Kryda (Park Etnograficzny w Sanoku) opowiedział o projektach architektonicznych i stylu budownictwa w Bieszczadach, które często są zapożyczone z innych regionów, a takze o możliwościach i potrzebie renowacji starych chyży (zagród) i ich wykorzystaniu w rozwoju agroturystyki. W dyskusji podkreślono konieczność określenia stylu zabudowy w Bieszczadach, stworzenia „katalogów” gotowych projektów budynków dostępnych dla inwestorów oraz przeprowadzenia kampanii na rzecz tradycyjnej zabudowy w Bieszczadach. Drugi dzień warsztatów przebiegał pod hasłem edukacji, turystyki oraz badań naukowych na terenie Bieszczad. Przedstawiono działania edukacyjne, które są prowadzone lub planowane w projekcie „Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Natura 2000 dla zrównoważonego rozwoju w Karpatach” (Aleksandra Pępkowska, IOP PAN, patrz prezentacja; Jan Stachyrak, Zespół Karpackich Parków Krajobrazowych). Zaprezentowano i wstępnie omówiono wyniki badań społecznych, które w ramach projektu zostały przeprowadzone na ternie gmin Cisna i Komańcza (Joanna Cent, Instytut Nauk o Środowisku UJ, por. streszczenie wystąpienia w załaczniku 3). Ponadto przedstawiony został projekt Ekomuzeum w Krainie Bobrów (Magdalena Demkowicz, Fundacja Orelec-Gala, patrz streszczenie w zał. 3). W dyskusji kończącej tę część warsztatów przedstawiono wiele propozycji działań edukacyjnych, na które istnieje zapotrzebowanie w Bieszczadach: — szkolenia z zakresu sieci Natura 2000 dla przewodników (pani Lucyna Pściuk, Grupa Bieszczady), Kół Gospodyń Wiejskich, nauczycieli, miejscowych liderów, przedstawicieli agroturystyki; — wydanie broszur informacyjno-edukacyjnych o obszarze „Bieszczady” dla turystów; — wydanie materiałów o sieci Natura 2000, które mogą być wykorzystywane przez nauczycieli do prowadzenia zajęć (np. w formie prezentacji multimedialnej); — wykorzystanie Kolejki Bieszczadzkiej do promocji Natury 2000. Podkreślono również ,jak ważne są wyniki badań społecznych prowadzonych w Instytucie Nauk o Środowisku UJ. Wnioskowano o udostępnienie wyników tych badań. Ostatnią część warsztatów poświęcono badaniom naukowym żubra i wilka prowadzonym na terenie Bieszczadów (Aleksandra Wołoszyn-Gałęza Stacja Badawcza Fauny Karpat PAN; Wojciech Śmietana IOP PAN). Podjęto również temat II warsztaty Strategia zarządzania obszarami Natura 2000 – obszar PLC180001 „Bieszczady” 3 strategii zarządzania turystyką na obszarze Natura 2000 Bieszczady (Grzegorz Sitko, Dzika Przyroda,). Temat ten wymaga kontynuowania W dyskusji podsumowującej całe warsztaty podjęto próbę sformułowania najważniejszych wniosków wynikających ze spotkania. Wyszczególniono je poniżej: 1. Wystosowanie pisma do KW Policji i RDLP aby zintensyfikować działania mające na celu kontrolę i zwalczanie nielegalnych wjazdów pojazdami mechanicznymi na szlaki turystyczne i obszary chronione, a także kontrole osób proponujących takie usługi. 2. Wystosowanie pisma do Urzędu Marszałkowskiego (do pani Agaty Sarny) aby zaprzestała promocji „turystyki inwazyjnej”. 3. Wystosowanie pisma do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska z prośbą o zwrócenie uwagi na czystość cieków wodnych na obszarze NATURA 2000. 4. Wystąpienie z formalnym wnioskiem do Kancelarii Sejmu o zmianę przepisów o zabudowie siedliskowej i jasne sformułowanie procedur oceny wpływu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na obszary Natura 2000. 5. Opracowanie zasad gospodarowania (wytycznych) w Lasach Państwowych położonych w granicach obszaru Natura 2000: jak postępować z siedliskami priorytetowymi – np. jaworzyny, łęgi, ale także pozostałe, np. buczyny. Czy chronimy całość czy wybrane płaty, co jest dopuszczalne, a co nie, jak minimalizować niekorzystne oddziaływania na przyrodę związane z wykonywaniem prac leśnych. Jak powinien wyglądać monitoring stanu zachowania siedlisk leśnych. 6. Konieczność uwzględnienia działań edukacyjnych z zakresu ochrony przyrody w planie ochrony (zadaniach ochronnych) obszaru Natura 2000. Potrzeba sformułowania programów edukacyjnych skierowanych na lokalne społeczności. Programy takie powinny uwzględniać wnioski z ankiet prowadzonych na terenie gmin Cisna i Komańcza. Potrzeba większego nacisku na edukację przyrodniczą w szkołach a także uzyskania przez nauczycieli wsparcia merytorycznego z zewnątrz, również w ramach realizowanego projektu. 7. Opracowanie strategii rozwoju turystyki dla obszaru Natura 2000 Bieszczady, po to by ten sektor w jak najmniejszym stopniu negatywnie oddziaływał na walory przyrodnicze dla których powołano obszar. II warsztaty Strategia zarządzania obszarami Natura 2000 – obszar PLC180001 „Bieszczady” 4 Załącznik 1. Program warsztatów Dzień I, 22 kwietnia 2008 0830-0930 Śniadanie, rejestracja uczestników 0930-0940 Stanisław Tworek (Instytut Ochrony Przyrody PAN) – Powitanie uczestników i przypomnienie celu warsztatów 0940-1000 Stanisław Tworek (Instytut Ochrony Przyrody PAN) – Co nowego w Naturze 2000 czyli plany Ministerstwa Środowiska 1000-1015 Dawid Fleszar (Podkarpacki Urząd Wojewódzki) – Problemy z zagospodarowaniem przestrzennym w Bieszczadach – punkt widzenia Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego 1015-1045 Renata Szczepańska (Urząd Gminy Cisna) – Plany zagospodarowania przestrzennego a ochrona walorów przyrodniczych – problemy na przykładzie gminy Cisna 1045-1130 Dyskusja 1130-1150 Kawa, herbata 1150-1230 Stanisław Orłowski (Stowarzyszenie Przewodników Turystycznych "Karpaty" w Sanoku) – Skutki niszczenia przyrody bieszczadzkiej przez pojazdy terenowe 1230-1250 Roman Jurek (Nadleśnictwo Brzegi Dolne) – Problemy ochrony lasów w nadleśnictwie Brzegi Dolne 1250-1320 Marcin Scelina (Nadleśnictwo Baligród) – Praktyka leśna a ochrona gatunków i siedlisk 13 -14 Dyskusja 00 00 14 -15 Obiad 20 00 1500-1530 Jan Joniak (Echa Zielonych Wzgórz) – Problemy ochrony krajobrazu i wód wokół Jeziora Solińskiego 15 -16 30 30 Arkadiusz Kryda (Park Etnograficzny w Sanoku) – Problemy architektoniczne Bieszczad i propozycje ich rozwiązań 1630-1730 Dyskusja, podsumowanie I dnia warsztatów 1830-1930 Kolacja Dzień II, 23 kwietnia 2008 0900-0920 Aleksandra Pępkowska (Instytut Ochrony Przyrody PAN) – Działania edukacyjne w Bieszczadach – stan aktualny 09 -10 30 00 Joanna Cent (Uniwersytet Jagielloński) – Wyniki ankiet dotyczących edukacji społeczności w Bieszczadach 1000-1040 Magdalena Demkowicz (Fundacja Orelec-Gala) – Ekomuzea jako propozycja integracji społeczności lokalnych do wspólnej ochrony dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego 1040-1100 Jan Stachyrak (Zespół Karpackich Parków Krajobrazowych) – II warsztaty Strategia zarządzania obszarami Natura 2000 – obszar PLC180001 „Bieszczady” 5 Propozycja działań edukacyjnych 1100-1115 Dyskusja 1115-1135 Kawa, herbata 1135-1155 Aleksandra Wołoszyn-Gałęza (Stacja Badawcza Fauny Karpat) – Założenia dla wyznaczenia ostoi żubra w Bieszczadach 11 -12 55 25 Wojciech Śmietana (Instytut Ochrony Przyrody PAN) – Zapobieganie szkodom powodowanym przez wilki 1225-1245 Grzegorz Sitko (Dzika Przyroda) – Nowoczesne zarządzanie turystyką 1245-1330 Dyskusja, podsumowanie i zakończenie warsztatów 1330-1430 Obiad Załącznik 2. Lista uczestników warsztatów Imię Nazwisko Instytucja Anna Bochynek Wydział Leśny UR Aleksandra Brukało Urząd Gminy w Czarnej Karolina Buchaniec Nadleśnictwo Stuposiany Jan Burtan KUL Joanna Cent Instytut Nauk o Środowisku UJ Justyna Czajka Wydział Leśny UR Bogusław Czerwiński Małopolskie Towarzystwo Ornitologiczne Magdalena Demkowicz Fundacja Orelec-Gala Podkarpacki Urząd Wojewódzki w Dawid Fleszar Rzeszowie Józef Wojciech Lucyna Teresa Folcik Głuszko GniazdowskaDziura Gozdziecka Jolanta Sandra Wojciech Jan Wojciech Roman Harna Jaciubek Jankowski Joniak Juda Jurek Urszula Kasprzyk Zespół Elektrowni Wodnych Solina-Myczkowce S.A. Nadleśnictwo Wetlina Nadleśnictwo Lutowiska Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Lokalnych „Wilk” KUL Nadleśnictwo Lesko Echa Zielonych Wzgórz Klub Przyjaciół Dużych Drapieżników Nadleśnictwo Brzegi Dolne Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie, Zarząd Zlewni Sanu z/s w II warsztaty Strategia zarządzania obszarami Natura 2000 – obszar PLC180001 „Bieszczady” 6 Przemyślu Tadeusz Zygmunt Arkadiusz Aneta Małgorzata Mirosław Grzegorz Henryk Kawlicz Krasowski Kryda Kurylak Kuszaj Leczek Łukacijewski Nicpoń Maria Andrzej Edward Orłowska Orłowski Orłowski Stanisław Grażyna Orłowski Ostrowska Piotr Agnieszka Ryszard Aleksandra Krzysztof Ostrowski Pająk Paszkiewicz Pępkowska Plamowski Magdalena Popik Lucyna Beata Jerzy Małgorzata Martyna Agnieszka Małgorzata Aleksandra Pściuk Puchyr Puchyr Purska Ryńska Rypyst Ryzner Jakub Marcin Grzegorz Zdzisław Sadowy Scelina Sitko Skorupa SłowikKwiatkowska Smoleńska Agnieszka Karolina Starostwo Powiatowe w Ustrzykach Dolnych Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku Nadleśnictwo Baligród Wydział Leśny UR Urząd Gminy Baligród Nadleśnictwo Cisna Stowarzyszenie Przewodników Turystycznych Karpaty Nadleśnictwo Komańcza Stowarzyszenie Przewodników Turystycznych Karpaty w Sanoku Agroturystyka Wetlina Pensjonat rodziny Ostrowskich „Leśny Dwór” Wydział Leśny UR Nadleśnictwo Baligród IOP PAN Bieszczadzkie Towarzystwo Cyklistów Stowarzyszenie na rzecz Turnickiego Parku Narodowego Stowarzyszenie na rzecz Turnickiego Parku Narodowego Sanok Urbanista KUL KUL Urząd Gminy Lutowiska Stowarzyszenie Turystyczne "Wrota Karpat" Punkt Informacji Turystycznej PTTK w Przemyślu Nadleśnictwo Baligród Dzika Przyroda RDLP Krosno Klub Przyjaciół Dużych Drapieżników Zespół Szkół Salezjańskich w Polanie II warsztaty Strategia zarządzania obszarami Natura 2000 – obszar PLC180001 „Bieszczady” 7 Lucyna Jan Grażyna Robert Renata Tadeusz Wojciech Ewelina Stanisław Wiesław Aleksandra Sobańska Stachyrak Stępień Stępień Szczepańska Szewczyk Śmietana Tutek Tworek Wandycz Wołoszyn-Gałęza Krzysztof Zieliński Fundacja Bieszczadzka Partnerstwo dla Środowiska, Program "Szkoły na Zielonym Rowerze” Zespół Karpackich Parków Krajobrazowych Apteka Baligród Urząd Gminy Baligród Urząd Gminy Cisna Gazeta Bieszczadzka Bieszczadzka Stacja Terenowa IOP PAN IOP PAN Zespół Szkół w Hoczwi Stacja Badawcza Fauny Karpat, MiIZ PAN Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia ProCarpathia II warsztaty Strategia zarządzania obszarami Natura 2000 – obszar PLC180001 „Bieszczady” 8
