ROZDZIELAĆ SIĘ (8) vb impf się - Słownik polszczyzny XVI wieku

Słownik polszczyzny XVI wieku - wersja elektroniczna
hasło: ROZDZIELAĆ SIĘ (stan na dzień:
27-09-2015)
www.spxvi.edu.pl
strona 1/1
ROZDZIELAĆ SIĘ (8) vb impf
się (4), sie (4).
Teksty nie oznaczają ó oraz é; o prawdopodobnie jasne (tak w roz-); a jasne.
inf rozdzielać się (1). ◊ praes 3 sg rozdzielå się (2). ◊ 3 pl rozdzielają się (2). ◊ praet 3 sg m
rozdzielåł się (1). ◊ part praes act rozdzielając się (2).
Sł stp s.v. rozdzielać, Cn, Linde brak.
1. Będąc uprzednio całością, stawać się osobnymi częściami (3) : Cżemu ludzie maiąci głębokie ocży
oſtrzej y daley widzą [...]. (–) Bowiem moc wzroku nie rozdziela ſie w takowych. ale proſto ſpołem
pochodzi ku rzetżi widomey GlabGad B6.
rozdzielać się na ile [z liczebnikiem zbiorowym] (1): A ná dole w iezyoro wſzytki [wody] vpadáią/
A potym ſie ná cżworo ná ſwiát rozdzyeláią. RejWiz 177.
a. O osobach Trójcy Św. (1) : Choćia rzeczeſz że w iednym Bogu trzey mieſzkáią/ Albo że ſię z
iednego ná trzech rozdźieláią [...] GrzegRóżn N3v.
2. Rozstawać się, odchodzić od współtowarzysza (2) : to o tych [św. Paweł] mowił/ ktorzy w
pogáńſtwie zſobą żyiąc/ y ſpolne dzieći máiąc/ ieden ſię znich do wiáry S. náwracał. Tym iuſz dla
dziatek/ y długiego mięſzkánia/ rozdzieláć ſię nie rádzi [Vulg 1.Cor 7/13]. SkarŻyw 153.
rozdzielać się z kim (1): Bo Ia wſtępuię do OYcá ſwego [...]. Z ſwymi miłemi ſię rozdzieláiąc
ArtKanc G13v.
3. Rozłączać się, przestawać się stykać (1) : Luſki iego [wieloryba] ſą iáko tarcze namocnieyſze/
ſpoione bárzo mocnie. Iedná ſię ku drugiey zroſłá [...]. Złączyłá ſię iedna z drugą dźierżąc ſię ſámy
ſiebie á nie rozdźieláiąc [non separantur]. BibRadz Iob 41/8.
4. Będąc jednym z wielu, brać sobie poszczególne części podzielonej całości [z kim] (1) : Potym Iowiſz
gdy ſie z bráty rozdzielał/ przyſzedł nań dział ná wſchod ſłońcá BielKron 25.
5. Graniczyć w określonym miejscu [z czym] (1) : Pocżyna ſie Europá [...] od morza Greckiego
Egeum álbo Ionium gdzie ſie z máłą Azyą rozdziela BielKron 271v.
Formacje współrdzenne cf DZIELIĆ SIĘ.
Cf [ROZDZIELANY]
KW, (LWil)