FE EFS

Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) jest największym w historii Unii
Europejskiej programem finansowanym ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
Na jego realizację przeznaczono kwotę 11,5 mld Euro, z czego 9,7 mld Euro (85%) ze
środków EFS, natomiast pozostała część ok. 1,8 mld Euro ze środków krajowych.
Województwo śląskie otrzymało wsparcie w wysokości ponad 738 mln Euro, co stanowi
drugi wynik po województwie mazowieckim.
Celem Programu jest „wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej” poprzez
inwestycje w tzw. kapitał ludzki (zgodnie z hasłem „Człowiek – najlepsza inwestycja”).
Program Operacyjny Kapitał Ludzki jest skonstruowany zgodnie z tzw. logiką projektową –
wszelkie podejmowane działania są odpowiedzią na wykryty i zdefiniowany wcześniej
problem społeczny. Główne problemy, którym przeciwdziała, a tym samym główne dziedziny
jakie wspiera PO KL opisane poniŜej.
Problemy społeczne, jakim przeciwdziała PO KL:
•
bezrobocie - w tym długotrwałe bezrobocie; trudności w znalezieniu i utrzymaniu pracy
wśród:
o osób niepełnosprawnych,
o osób młodych (rozpoczynających pracę – w wieku 18-25 lat, nie posiadających
doświadczenia i odpowiednich kwalifikacji),
o osób po 50tym roku Ŝycia (np. wobec nieaktualnych kwalifikacji i braku
umiejętności koniecznych do podejmowania nowych zadań),
o kobiet
powracających
i wychowywaniem dziecka;
po
przerwie
spowodowanej
urodzeniem
•
odpowiedź EFS:
o finansowanie szkoleń i kursów umoŜliwiających podniesienie lub uzupełnienie
wiedzy i kwalifikacji zawodowych u ww. osób, a takŜe staŜy i praktyk
zawodowych
o zachęcanie i wspieranie osób, które mają pomysł na załoŜenie własnej firmy –
pomoc finansowa „na start” i wsparcie doradców biznesowych
o pomoc w poszukiwaniu pracy – warsztaty autoprezentacji, przygotowywania
dokumentów aplikacyjnych, doradztwo zawodowe itp.
o promowanie
elastycznych
form
zatrudnienia
oraz
zatrudniania
osób
niepełnosprawnych
o wsparcie szkoleniowe pracowników Publicznych SłuŜb Zatrudnienia
•
wykluczenie
społeczne
i
zagroŜenie
wykluczeniem
(marginalizacją
społeczną)
np. z powodu ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, bezrobocia, niepełnosprawności,
długotrwałej lub cięŜkiej choroby, przemocy w rodzinie, braku umiejętności
w
przystosowaniu
do
Ŝycia
młodzieŜy
opuszczającej
placówki
opiekuńczo-
wychowawcze, trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy czy
trudności w przystosowaniu do Ŝycia po zwolnieniu z zakładu karnego; trudności
w aktywizacji społecznej i zawodowej grup pozostających na marginesie społecznym;
•
odpowiedź EFS:
o formy aktywnej integracji
•
niedostosowanie profilu przedsiębiorstw oraz kwalifikacji ich pracowników do potrzeb
nowoczesnej gospodarki (konieczność restrukturyzacji, niekonkurencyjność i niski
poziom innowacyjności polskich firm na tle gospodarki europejskiej; słabe przełoŜenie
badań naukowych i wiedzy akademickiej na rozwiązania biznesowe;
•
odpowiedź EFS:
o szkolenia ogólne i specjalistyczne dla osób pracujących, w celu podniesienia
lub zmiany ich kwalifikacji i umiejętności zawodowych
o doradztwo dla małych i średnich przedsiębiorstw
o pomoc
w
zmianie
miejsca
pracy
dla
pracowników
upadających
i restrukturyzowanych zakładów
o promowanie i wspieranie współpracy środowisk naukowych z biznesem
w zakresie wykorzystywania wiedzy i rozwiązań naukowych w gospodarce
o badania, analizy, ekspertyzy itp. związane z rozwojem innowacyjności
w regionie
•
brak miejsc w przedszkolach, nierówny dostęp do edukacji (w szczególności do zajęć
dodatkowych,
ukierunkowanych
na
rozwijanie
indywidualnych
predyspozycji),
niewystarczające powiązanie edukacji zawodowej z rynkiem pracy i niedostosowanie
oferty edukacyjnej do potrzeb tego rynku, bardzo niski stopień upowszechnienia
kształcenia ustawicznego osób dorosłych oraz konieczność przekwalifikowywania się
nauczycieli w związku z sytuacją demograficzną;
•
odpowiedź EFS:
o tworzenie nowych oraz wspieranie istniejących przedszkoli, przyczyniające się
do zwiększenia ilości dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym
o finansowanie programów rozwojowych szkół, obejmujących m.in. dodatkowe
zajęcia
pozalekcyjne
(rozwijanie
kompetencji
kluczowych),
opiekę
psychologiczno-pedagogiczną dla uczniów mających problemy w nauce,
dostęp do doradztwa zawodowego dla uczniów, opracowanie i wdroŜenie
nowoczesnych metod nauczania i oceniania;
o stypendia
dla
uczniów
szczególnie
uzdolnionych
w
zakresie
nauk
matematyczno-przyrodniczych i technicznych
o modernizacja oferty kształcenia zawodowego i dostosowanie jej do potrzeb
rynku pracy (np. nowe kierunki kształcenia) oraz współpraca szkół
zawodowych z pracodawcami słuŜąca podnoszeniu kwalifikacji zawodowych
uczniów – np. poprzez staŜe i praktyki;
o szkolenia, kursy i studia podyplomowe dla pracowników oświaty, a takŜe
rozwijanie oferty edukacyjnej dla dorosłych (kształcenie ustawiczne);
•
brak spójności terytorialnej – nasilenie niekorzystnych zjawisk społecznych (trudniejszy
dostęp do edukacji, zatrudnienia, szkoleń itp.) na obszarach wiejskich, a takŜe niska
aktywność społeczna mieszkańców tych obszarów;
•
odpowiedź EFS:
o tzw. małe granty dla mieszkańców obszarów wiejskich – oddolne (tj.
inspirowane przez samych mieszkańców i odpowiadające na ich potrzeby)
przedsięwzięcia będące próbą samoorganizacji na rzecz poprawy zdolności do
zatrudnienia, dostępu do edukacji oraz większej integracji społecznej;
***
Pod względem struktury program składa się z Priorytetów, które z kolei dzielą się na działania
i poddziałania (poszczególne coraz niŜsze stopnie w strukturze oznaczają coraz bardziej
szczegółowy obszar wsparcia (Priorytet – obszar tematyczny, działanie i poddziałanie –
konkretna dziedzina w tym obszarze, z której wynika moŜliwa forma wsparcia
Program Operacyjny Kapitał Ludzki składa się z 10 Priorytetów:
1. Zatrudnienie i integracja społeczna. (Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej)
2. Rozwój zasobów ludzkich i potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa
stanu zdrowia osób pracujących. (Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej)
3. Wysoka jakość systemu oświaty. (Ministerstwo Edukacji Narodowej)
4. Szkolnictwo wyŜsze i nauka. (Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa WyŜszego)
5. Dobre rządzenie. (Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Kancelaria
Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej)
--------------------------------------------------------------------------------6. Rynek pracy otwarty dla wszystkich. (Samorządy Województw)
7. Promocja integracji społecznej.
8. Regionalne kadry gospodarki.
9. Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach.
-----------------------------------------------------------------------------------10. Pomoc Techniczna.
W nawiasach podane instytucje odpowiedzialne za realizację danego obszaru (podział
środków, określenie kryteriów naboru, nabór i ocena wniosków, rozliczanie i kontrola
projektów). Priorytety 6-9 przekazane zostały samorządom poszczególnych województw.
Priorytet 10 – Pomoc Techniczna – słuŜy wspieraniu realizacji pozostałych, jego
beneficjentem są instytucje odpowiedzialne za realizację programu, jego promocję i
ewaluację (finansowanie wynagrodzeń, szkoleń,
Schemat wdraŜania Programu wygląda następująco:
INSTYTUCJA ZARZĄDZAJĄCA
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
(Departament Zarządzania Europejskim Funduszem Społecznym)
INSTYTUCJA POŚREDNICZĄCA
Samorząd Województwa
(Wydział EFS Urzędu Marszałkowskiego Województwa
Śląskiego)
INSTYTUCJA POŚREDNICZĄCA II STOPNIA
Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach
Kto realizuje projekty?
W ramach PO KL przewiduje się moŜliwość realizacji projektów w dwóch głównych trybach:
systemowym i konkursowym. W trybie systemowym projekty są realizowane przez
beneficjentów imiennie wskazanych w Programie lub dodatkowych dokumentach
stanowiących jego uszczegółowienie. Natomiast w trybie konkursowym projekty będą mogły
realizować wszystkie podmioty m.in.:
•
instytucje rynku pracy,
•
instytucje szkoleniowe,
•
jednostki administracji rządowej i samorządowej,
•
przedsiębiorcy,
•
instytucje otoczenia biznesu,
•
organizacje pozarządowe,
•
instytucje systemu oświaty i szkolnictwa wyŜszego,
•
inne podmioty.
***
Więcej informacji na stronach internetowych:
www.efs.gov.pl
www.funduszeeuropejskie.gov.pl
www.efs.slaskie.pl
www.efs.wup-katowice.pl
www.mrr.gov.pl
http://europa.eu/
http://www.europarl.europa.eu/pl/headlines/
http://ec.europa.eu/index_pl.htm
Słownik podstawowych pojęć:
•
kompetencje kluczowe - połączenie wiedzy, umiejętności i postaw odpowiednich do sytuacji;
kompetencje kluczowe to te, których wszystkie osoby potrzebują do samorealizacji
i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem, integracji społecznej i zatrudnienia.
W dokumencie Parlamentu Europejskiego ustanowiono 8 takich kompetencji:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
•
porozumiewanie się w języku ojczystym,
porozumiewanie się w językach obcych,
kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne,
kompetencje informatyczne,
umiejętność uczenia się,
kompetencje społeczne i obywatelskie,
inicjatywność i przedsiębiorczość,
świadomość i ekspresja kulturalna;
wykluczenie społeczne - brak lub ograniczenie moŜliwości uczestnictwa, wpływania i
korzystania z podstawowych instytucji publicznych i rynków, które powinny być dostępne dla
wszystkich, a w szczególności dla osób ubogich;
•
osoba długotrwale bezrobotna – osoba pozostająca bez zatrudnienia przez okres co najmniej
12 kolejnych miesięcy w ciągu ostatnich 24 miesięcy projekt - Projekt to zorganizowany i
ułoŜony w czasie (z określonym początkiem i końcem) ciąg wielu działań, zmierzający do
osiągnięcia konkretnego i mierzalnego wyniku, adresowany do wybranych grup odbiorców,
wymagający zaangaŜowania znacznych, lecz limitowanych środków rzeczowych, ludzkich i
finansowych.
•
projekt to zorganizowany i ułoŜony w czasie (z określonym początkiem i końcem) ciąg wielu
działań, zmierzający do osiągnięcia konkretnego i mierzalnego wyniku, adresowany do
wybranych grup odbiorców, wymagający zaangaŜowania znacznych, lecz limitowanych
środków rzeczowych, ludzkich i finansowych
•
program - grupa powiązanych ze sobą projektów, realizowana w skoordynowany sposób dla
osiągnięcia wspólnego celu nadrzędnego, niemoŜliwego do osiągnięcia przez poszczególne
projekty osobno