KLASA IV
Transkrypt
KLASA IV
KLASA IV, JAKO „PRÓG SZKOLNY” DZIECKA Gra yna Napieralska Od dłu szego czasu psychologi edukacyjn interesuj procesy zachodz ce w tzw. okresach przej ciowych na kolejne etapy edukacji. Jest to okres, w którym niektórzy uczniowie zagro eni s wypadni ciem z systemu edukacji1. Problem ten nasila si szczególnie w pierwszych klasach szkół ponadpodstawowych. Około 20 - 25% wczesnych nastolatków wykazuje powa ne problemy z adaptacj do nowego rodowiska i nowych wymaga , co objawia si podniesionym poziomem l ku, utrat motywacji do nauki, depresj , unikaniem rówie ników, agresj , wagarami.2 Dla młodszych uczniów takim okresem przej ciowym jest przekroczenie „progu szkolnego” w klasie I, a tak e przej cie do kolejnego etapu edukacji w klasie IV. Co klasa IV zmienia w yciu szkolnym dziecka? Zmian tych jest wiele pocz wszy chocia by od tej podstawowej i najprostszej, jak jest konieczno zmiany izby lekcyjnej. Zmienia si wychowawca. W tok nauki wkraczaj nauczyciele poszczególnych przedmiotów. Uczniowie nie znaj ich sposobu prowadzenia zaj i wymaga . Musz stara si , by ka demu z nich pokaza si z dobrej strony i pozyska ich zaufanie. Cz sto zdarza si , e nauczyciel traktuje swój przedmiot jako najwa niejszy. Najpowa niejsz jednak zmian dla uczniów klasy IV jest zmiana systemu nauczania – przej cie od nauczania zintegrowanego do nauczania przedmiotowego, zmiana podr czników, inna metodyka nauczania (zale na od nauczyciela). Powa n zmian jest równie inny system oceniania. Wprowadzenie ocen szkolnych, a w zwi zku z tym wyliczanie redniej, mo e by dla ucznia bardzo stresuj ce, gdy mocno okre la jego pozycj w klasie pod wzgl dem nauki. Zwi kszaj si wymagania wobec ucznia. Wzrasta ilo prac domowych. Wszystko to mo e powodowa u niektórych uczniów zmniejszenie poczucia bezpiecze stwa. Dodatkowo obserwuje si u uczniów tzw. „kryzys czwartej klasy” polegaj cy na znacznym obni eniu poziomu twórczego my lenia3. Dzieci te s mniej twórcze ni w klasach nauczania zintegrowanego. Zauwa a si to w pisaniu opowiada , układaniu piosenek, pracach plastycznych. Dzieci prze ywaj ce ten kryzys gł boko ju nigdy nie osi gn wy szego poziomu zachowa twórczych. Za jedn z głównych przyczyn tego kryzysu uznaje si wspomniane wcze niej 1 J. Szyma ska „Przekraczanie progów edukacyjnych przez uczniów”, Remedium, nr 7-8, 2005 tam e 3 W. Lig za, W. Piotrowska, wiczenia twórcze – odpowied na kryzys „czwartej klasy”, http://www.mac.pl/nauczyciel.php?=300&co=F&pod=0&dz=301 2 przej cie do kolejnego etapu edukacji i zwi zanego z tym zmniejszenia poczucia bezpiecze stwa. Inn przyczyn mog by tak e uwarunkowania rozwojowe. Dzieci około dziesi tego roku ycia walcz o akceptacj w grupie rówie niczej. Dziecko musi zaspokoi rozwojow potrzeb przynale no ci do grupy. Odrzucenie dziecka przez rówie ników obni a jego samoocen i hamuje rozwój społeczny. Czego obawiaj si uczniowie IV klasy? 1. Utraty zaufania, które wypracowali sobie u poprzedniego nauczyciela 2. Utraty zdobytej wcze niej pozycji w klasie 3. Zbyt wielkich wymaga edukacyjnych 4. Surowych i wymagaj cych nauczycieli 5. Wi kszej ilo ci prac domowych 6. Trudniejszego programu nauczania. Klasa IV, jako nowa szansa dla ucznia Rozpocz cie nowego etapu nie zawsze musi kojarzy si z samymi obawami. Mo na go te potraktowa jako pewn szans yciow . Dzieci rozpoczynaj prac z „czystym kontem”. Nauczyciele nic o nich nie wiedz , nie znaj ich wcze niejszych zachowa . Ucze , któremu nie wiodło si i był postrzegany przez poprzedniego nauczyciela jako słabszy czy gorszy, ma szans na zmian swojego wizerunku w oczach nowych nauczycieli. Ma mo liwo pokazania si z lepszej strony. Dzieci maj ce zdolno ci z za kresu niektórych przedmiotów maj okazj do wykazania si swoj wiedz . Jak rodzice mog pomóc dziecku przekroczy „próg kl. IV”? Rodzice powinni utrzymywa kontakt z wychowawc klasy, a w razie potrzeby z nauczycielami danego przedmiotu. Pozna wymagania programowe z poszczególnych przedmiotów, aby mie ogóln orientacj w tym , czego ich dziecko b dzie si uczy . Pozna kryteria oceniania. Prowadzi z dzieckiem cz ste rozmowy na temat klasy i nauki. Na bie co kontrolowa oceny. Zach ca do systematycznego uczenia si . Interesowa si jego pozycj w grupie rówie niczej. Umo liwia dziecku spotkania z rówie nikami na terenie domu. Zach ca do utrzymywania przyja ni. Wyzby si nadmiernego krytycyzmu wobec dziecka.