zainteresowania (pasje, hobby), edukacja (Uniwersytety Trzeciego

zainteresowania
(pasje,
hobby),
edukacja
(Uniwersytety
Trzeciego
Wieku),
samokształcenie, rozwijanie aktywności twórczej, mądrość życiowa i użyczanie tej
mądrości innym.
Czapiński (2007) w przedmowie do wydania polskiego książki pt. „Psychologia
pozytywna w praktyce” zauważa, że do niedawna psychologowie koncentrowali się na
ludzkich słabościach, błędach, cierpieniu, chorobach, konfliktach, porażkach. Klasyczny
model medyczny natury człowieka zakładał, że zdrowa psychika to psychika bez zaburzeń.
Psychologia przez ponad sto lat swej historii była nauką głównie o patologiach i
zjawiskach niepożądanych. Dziś się to zmienia, chociaż nadal terapia nastawiona na
rozwiązywanie problemów odgrywa znaczącą rolę. W tej terapii, w odniesieniu do
samobójstw, wychodzi się z założenia, iż jeśli ktoś podjął próbę samobójczą, to znaczy, że
niezależnie od etiologii sytuacji w taki czy inny sposób zabrakło mu umiejętności
rozwiązywania problemów (O’Connor, Sheehy 2002).
Rogers (1991, 2002) podkreśla, iż diagnoza psychologiczna powinna uwzględniać
sferę ludzkich problemów i trudności życiowych, ale także - a nawet przede wszystkim to co w człowieku pozytywne, terapia zaś ma sprowadzać się do oddziaływania tego co w
danej jednostce pozytywne na to co zaburzone, negatywne. Gerstmann (1979) nauczał
przyszłych psychologów, iż sztuka wykonywania tego zawodu polega na umiejętności
dostrzegania w drugiej osobie jej pozytywnych stron, znajdowania w niej potencjalnej
„sfery sukcesu”. Zwracał także uwagę na całościową, holistyczną analizę aktywności
człowieka w życiu, krytykując zarazem wiele nurtów tzw. pychologii akademickiej, często
abstrakcyjnych i spekulatywnych (Gerstmann 1987).
Dla aktywności życiowej seniora duże znaczenie ma przejście na emeryturę.
Słusznie zauważa Krzyżowski (2004), że z punktu widzenia psychogeriatrii zdecydowanie
negatywnym zjawiskiem jest zakaz pracy ludzi w starszym wieku oraz różnorodne
restrykcje finansowe jeśli odważą się pracę podejmować. Zgubny dla przyszłych
emerytów, a kosztowny dla całego społeczeństwa jest przymus przechodzenia na
emeryturę ludzi w pełni sprawnych, tylko dlatego, że osiągnęli określony wiek.
Na pozytywny wymiar przejścia na emeryturę wskazuje Kinga Wiśniewska Roszkowska w swej pięknej i budującej książce pt. „Druga i trzecia młodość kobiety”.
Pisze ona: „Sztuka starzenia się jest wielką i bardzo ważną sztuką, której trzeba się pilnie
uczyć, gdyż każdemu będzie potrzebna. A zależy od niej bardzo wiele, zależy od niej
nieraz całe szczęście człowieka w tym ostatnim, często długim okresie życia. [...] Jakież
11