POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

Sygn. akt II Cz 484/15
POSTANOWIENIE
K., dnia 29 września 2015 r.
Sąd Okręgowy w Kaliszu, II Wydział Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: S. S.O. Barbara Mokras – spr.
Sędziowie: S.S.O. Paweł Szwedowski
S.S.O. Marian Raszewski
po rozpoznaniu w dniu 29 września 2015 r. w Kaliszu
na posiedzeniu niejawnym
sprawy wniosku P. B.
z udziałem A. B.
o zmianę wyroku rozwodowego w przedmiocie uregulowania kontaktów z małoletnim M. B.
w przedmiocie wniosku o udzielenie zabezpieczenia
w przedmiocie zażalenia P. B.
na postanowienie Sądu Rejonowego w Pleszewie
z dnia 7 maja 2015 r., sygn. akt III RNsm 78/15
postanawia:
1. zmienić punkt 2 zaskarżonego postanowienia w ten sposób, że nadać mu brzmienie: „na wypadek
naruszenia obowiązków określonych
w punkcie 1 postanowienia zagrozić uczestniczce postępowania A. B. nakazaniem zapłaty sumy
pieniężnej w kwocie 500 zł (pięćset złotych) na rzecz wnioskodawcy P. B.”;
2. oddalić zażalenie w pozostałym zakresie.
Sygn. akt II Cz 484/15
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 7 maja 2015 r. Sąd Rejonowy w Pleszewie udzielił zabezpieczenia przez uregulowanie na czas
trwania postępowania kontaktów wnioskodawcy P. B. z małoletnim M. B., określając je zgodnie
z wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia oraz oddalił wniosek o zagrożenie uczestniczce postępowania A. B.
nakazaniem zapłaty sumy pieniężnej w kwocie po 1.000 zł na wypadek naruszenia przez nią obowiązków określonych
w tym postanowieniu.
W uzasadnieniu wskazano, że naczelną zasadą orzekania w sprawach dotyczących kontaktów jest dobro dziecka. Z
tej przyczyny Sąd Rejonowy wyraźnie zaznaczył konieczność oddzielenia konfliktu trwającego między stronami od
potrzeb i życia
ich małoletniego syna M. B.. Sąd I instancji podkreślił, że z punktu widzenia małoletniego optymalnym modelem
rodziny dla dziecka jest model, w którym ma ono matkę i ojca, bez względu na to czy rodzice mieszkają razem, czy
też osobno. Dziecko ma bowiem prawo do wychowania i kontaktów z obojgiem rodziców, a ich działania i starania w
tym zakresie powinny się wzajemnie uzupełniać.
Sąd Rejonowy wskazał nadto, że z uwagi na konflikt między rodzicami małoletniego, który rozciąga się na ich rodziny
macierzyste, kontakty M. B. z ojcem
w miejscu zamieszkania matki chłopca nie są swobodne i mogą być zaburzane. Za istotną okoliczność Sąd I instancji
uznał również fakt, że więzi emocjonalne pomiędzy wnioskodawcą a małoletnim są nadal zachowane i brak jest
przeciwwskazań aby ojciec mógł zabierać dziecko na 3 godziny raz w tygodniu poza jego miejsce zamieszkania.
Aby ograniczyć możliwość konfliktu przy odbiorze małoletniego sąd uwzględnił wniosek
o zarządzenie odbioru dziecka w obecności kuratora sądowego.
Jako uzasadnienie oddalenia wniosku o zagrożenie uczestniczce postępowania A. B. nakazaniem zapłaty sumy
pieniężnej w kwocie po 1000 zł na wypadek naruszenia przez nią obowiązków określonych w tym postanowieniu Sąd
Rejonowy wskazał, iż jest on przedwczesny na obecnym etapie postępowania.
Zażalenie na powyższe orzeczenie wniósł P. B. zaskarżając
je w części, tj. w zakresie punktu 2. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie art. 7562 zd. 1 k.p.c. W oparciu
o ten zarzut skarżący wniósł o zmianę punktu 2 zaskarżonego orzeczenia i uwzględnienie wniosku o zagrożenie
uczestniczce postępowania nakazaniem zapłaty sumy pieniężnej w kwocie 1000 zł.
W uzasadnieniu podniesiono, że uwzględnienie wniosku o zagrożeniu zapłatą sumy pieniężnej określonej w art. 7562
zd. 1 k.p.c. wprawdzie jest fakultatywne, ocena dokonana przez Sąd w tym zakresie nie może być jednak dowolna.
Uwzględnienie takiego wniosku daje dodatkową gwarancję, że uregulowany przez Sąd sposób kontaktów z dzieckiem
będzie realizowany. Jest to tym bardziej istotne, że z ustalonego przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego jasno wynika
negatywny przebieg dotychczasowych spotkań małoletniego
z ojcem. Skarżący zakwestionował również stanowisko Sądu Rejonowego, iż uwzględnienie przedmiotowego wniosku
jest przedwczesne przed przeprowadzeniem badań w RODK.
Sąd Okręgowy, zważył co następuje:
Zażalenie zasługuje na częściowe uwzględnienie.
Analizując argumenty podniesione w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia przez Sąd I instancji oraz zarzuty
zażalenia słuszność należy przyznać skarżącemu, że skorzystanie przez Sąd z przewidzianej w art. 7562 k.p.c.
możliwości zagrożenia obowiązanemu nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego na
wypadek naruszenia obowiązków określonych w tym postanowieniu ma charakter fakultatywny,
ale nie może być dowolne.
W ustalonym stanie faktycznym zawartym w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd Rejonowy powołując się
na opinię RODK z dnia 8 lutego 2013 r., znajdującą się w aktach Sądu Okręgowego Kaliszu sygn. akt I C 334/11, a
także w oparciu
o zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy wskazał, na zakłócanie przebiegu dotychczasowych spotkań
małoletniego z ojcem. Jako bezpośrednią przyczynę takiego stanu rzeczy Sąd wskazał konflikt rodziców chłopca
oraz ich rodzin macierzystych. Sąd Rejonowy w swych rozważaniach pominął milczeniem zarzuty podnoszone przez
wnioskodawcę, w toku całego niniejszego postępowania, o niestosowaniu się przez uczestniczkę postępowania
do obowiązku realizacji kontaktów oraz do zarzutu utrudniania tych kontaktów przez A. B.. Podkreślić należy,
że właśnie ta okoliczność, a nie jak wskazał Sąd Rejonowy przeprowadzenie dowodu z opinii RODK, ma istotne
znaczenie przy rozstrzyganiu w przedmiocie wniosku o zagrożeniu obowiązanemu nakazaniem zapłaty określonej
sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego na wypadek naruszenia obowiązków określonych
w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia.
Wskazać przy tym należy, że w przypadku postanowień o udzieleniu zabezpieczenia określających sposób
kontaktowania się z dzieckiem obowiązek odpowiedniego stosowania art. 5821 § 3 k.p.c. oznacza, że zagrożenie
obowiązanemu obowiązkiem zapłaty określonej kwoty pieniężnej na rzecz uprawnionego w postanowieniu o
udzieleniu zabezpieczenia jest możliwe, jeżeli w tym czasie istnieje już choćby uzasadniona obawa naruszenia
powinności wynikających z postanowienia o uregulowaniu tych kontaktów.
W konsekwencji mając na uwadze materiał zebrany w aktach niniejszej sprawy, w tym również sprawozdania kuratora
zawodowego z kontaktów w dniach 11 maja 2015 r. (k. 171), 19 maja 2015 r. (k. 176 - 177) i 8 czerwca 2015 r. (k.
188 – 189) przedmiotowy wniosek uznać należało za uzasadniony. Sprawozdania te pośrednio opisują także postawę
uczestniczki postępowania podczas kontaktów wnioskodawcy i małoletniego M..
W ocenie Sądu Okręgowego, w niniejszej sprawie zachodzi uzasadniona obawa naruszenia powinności wynikających
z zaskarżonego postanowienia, stąd zasadnym jest uwzględnienie przedmiotowego wniosku, mającego na celu
dodatkowe zmobilizowanie uczestniczki postępowania do stosowania się do postanowienia Sądu Rejonowego o
udzieleniu zabezpieczenia.
Podkreślenia również wymaga, że uwzględnienie przedmiotowego wniosku ma na celu jedynie zwiększenie
prawdopodobieństwa faktycznej wykonalności postanowienia Sądu Rejonowego o udzieleniu zabezpieczenia przez
uregulowanie na czas trwania postępowania kontaktów wnioskodawcy z małoletnim synem M. B.. Orzeczenie
to w żadnym razie nie jest instrumentem zmierzającym do jakiegokolwiek napiętnowania uczestniczki postępowania.
Wskazać przy tym trzeba, że w ustalonym przez Sąd Rejonowym stanie faktycznym, które to ustalenia Sąd Okręgowy
podziela i uznaje za własne uwzględnienie przedmiotowego wniosku jest o tyle istotne, że w doktrynie wskazuje się,
iż w przypadku postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, inaczej niż w postępowaniu egzekucyjnym, zagrożenie
obowiązkiem zapłaty sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego dopiero w toku postępowania wykonawczego nie jest
możliwe (por. A. Jakubecki, Komentarz aktualizowany do art.7562 Kodeksu postępowania cywilnego, publ. LEX).
Podkreślić przy tym trzeba, że samo zagrożenie zapłatą powyższej kwoty
nie przesądza o rzeczywistym obciążeniu uczestniczki postępowania tą kwotą.
Mając na uwadze sytuację majątkową i dochodową uczestniczki postępowania, która uzyskuje wynagrodzenie za
pracę w kwocie 1.200 – 1.300 zł (sprawozdanie z wywiadu środowiskowego k. 82 – 84) w ocenie Sądu Okręgowego
wystarczająco mobilizującym, a tym samym mającym istotny wymiar ekonomiczny dla uczestniczki postępowania,
będzie zagrożenie jej zapłatą sumy pieniężnej w kwocie 500 zł.
Mając na uwadze powyższe okoliczności na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.
w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. orzeczono jak w sentencji.