Odmiana nazwisk obcych: Carter, Disney, de Gaulle

Odmiana nazwisk obcych: Carter, Disney, de Gaulle

Region Gda
ski NSZZ „Solidarno
http://www.solidarnosc.gda.pl
Odmiana nazwisk obcych: Carter, Disney, de Gaulle...
Nazwiska obce odmieniaj si w j zyku polskim według ró nych zasad. Niektóre z nich
zasygnalizuj , przygl daj c si odmianie nazwisk kilku znanych osób, na przykład: prezydentów
USA: George a Busha, Jimmy ego Cartera, Johna Kennedy ego, prezydenta Francji Charlesa
de Gaulle a, producenta filmowego Walta Disneya, irlandzkiego pisarza Jamesa Joyce a,
francuskiego pisarza, filozofa i encyklopedysty Denisa Diderota.
Spróbuj tak e odpowiedzie na pytanie, dlaczego przy odmianie jednych nazwisk na pi
stosuje si apostrof (np.: Kennedy ego), a przy odmianie innych ‒ nie ma apostrofu (np.:
Disneya).
Nazwiska z ko
mie
cówkami polskimi bez apostrofu:Bush, Carter, Diderot, Disney
Nazwiska zako czone wymawian spółgłosk , np.:
Bush [wymowa: Busz] i Carter [Karter]
odmieniaj si według polskiej deklinacji i maj polskie ko cówki pisane bez apostrofu.
l. poj.
l. mn.
M.: Carter
Carterowie
D.: Cartera
Carterów
C.: Carterowi Carterom
B.: Cartera
Carterów
N.: Carterem Carterami
Msc.: Carterze
W.: Carter!
Carterach
Carterowie!
Ko cówki polskie bez apostrofu maj tak e nazwiska zako czone na: „y po samogłosce, np.:
Disney, Disneya, z Disneyem, o Disneyu. W ten sam sposób odmienia si równie nazwiska
zako czone na spółgłosk niewymawian , np.:
Diderot [wym.: Didero], Diderota, Diderotem.
Niestety, od tej zasady istnieje wyj tek, który stanowi nazwiska zako czone na spółgłoski
niewymawiane: „s i „x ; np. Rabelais [Rable], ma w formach przypadków zale nych apostrof:
Rabelais go [Rablego]. Tu warto wspomnie o tym, e mo na nie odmienia tego typu nazwisk,
gdy poprzedzone s imieniem.
Formy nazwisk: de Gaulle, Joyce, Kennedy pisane z apostrofem
Nazwiska obce, w których wyst
puje po spółgłosce niewymawiane „e , np.: Joyce [wym.:
1/2
Region Gda
ski NSZZ „Solidarno
http://www.solidarnosc.gda.pl
D ojs], de Gaulle [de Gol], odmienia si według deklinacji rzeczownikowej i na pi mie ko cowe
„e oddziela si apostrofem od ko cówki w tych przypadkach, w których nie zachodz zmiany
fonetyczne.
A zatem piszemy: Joyce, Joyce a [wym.: D ojsa],Joyce owi [D ojsowi],Joyce em [D ojsem],
o Joysie [o D oj e] (tu mamy zmian fonetyczn : [s- ]) de
oraz
Gaulle, de Gaulle a [de Gola],
de Gaulle owi [de Golowi], de Gaulle em [de Golem], o de Gaulle u [o de Golu].
W nazwiskach angielskich i francuskich, zako czonych na „y , takich jak:Kennedy, Fleury,
w dopełniaczu, celowniku i bierniku wygłosowego „y si nie wymawia i na pi mie ko cówk
fleksyjn oddziela si apostrofem. Natomiast w narz dniku i miejscowniku wymawia si „y i nie
stosuje si apostrofu. A wi c piszemy:
M.: Kennedy, D.: Kennedy ego,
C.: Kennedy emu, B.: Kennedy ego, N.: Kennedym, Msc.: Kennedym, W.: Kennedy!
Warto w tym miejscu doda , e w nazwiskach w gierskich zako czonych na „y , np.:
Horthy,
nie oddziela si (na pi mie) ko cówek od tematu apostrofem, a w nazwiskach takich jak:
Batory, Rakoczy (od dawna spolszczonych) ko cowe „y zanika. A zatem odmieniamy:Horthy,
Horthyego, Horthyemu oraz (nazwisko spolszczone) Batory, Batorego, Batoremu.
Z obserwacji nazwisk wynika, e stosowanie apostrofu (na pi mie) zale y od zako czenia
nazwiska (np. czy ostatnia lub przedostatnia głoska to samogłoska, czy spółgłoska) oraz od
tego, czy wymawia si ostatni głosk . Niestety, od zaobserwowanych prawidłowo ci jest sporo
wyj tków, które powoduj , e odmieniaj c nazwiska mo na mie w tpliwo ci i dlatego polecam
korzystanie ze słowników i poradników.
Barbara Ellwart
2/2
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)