Rozwój innowacji w warunkach technoglobalizmu. Aspekty

Aneta Pachura*
Rozwój innowacji w warunkach technoglobalizmu.
Aspekty teoriopoznawcze
Wstęp
Prowadzone badania literaturowe i empiryczne na temat procesów wdrożeniowych w obszarze innowacji technicznych wskazują na zmienność
w układzie czynników determinujących skuteczność procesów innowacyjnych.
Można wnioskować o istotniej roli pozostającego w dyspozycji przedsiębiorstwa potencjału technicznego, organizacyjnego, informacyjnego, ekonomicznego czy społecznego, jednakże coraz częściej potencjał innowacyjny ukształtowany poprzez rozwój sieci współpracy pomiędzy uczestnikami otoczenia biznesu wydaje się niewystarczający wobec wyzwań XXI wieku. Na podstawie obserwacji współczesnego obrazu biznesu można stwierdzić, że innowacja jako
praktyczny efekt realizacji procesów innowacyjnych, z uwagi m.in. na powszechne zjawisko dyfuzji wiedzy, poddaje się zasadom globalizacji, stając się
jednocześnie swoistą platformą wiedzy niezbędnej dla rozwoju w obszarze nie
tylko techniki i technologii, ale również w wymiarze gospodarczym, społecznym i kulturowym. Dostrzeżona współzależność pomiędzy zmiennym układem
sił otoczenia innowacyjnego, determinującego innowacje techniczne
a zróżnicowanym modelem procesu wdrażania innowacji, staje się zagadnieniem niezwykle istotnym z punktu widzenia problematyki kształtowania zdolności przedsiębiorstw i regionów do wdrażania innowacji oraz wspierania działań innowacyjnych na poziomie instytucjonalnym.
Podjęcie próby odniesienia sieciowego charakteru innowacji do układu
systemowych interakcji pomiędzy ogniwami procesu innowacyjnego
w warunkach nie tylko szerokiej dyfuzji wiedzy technicznej ale również poprzez tworzenie platformy dla rozwoju globalizacji w skutek silnych sprzężeń
zwrotnych w wymiarze społecznym, kulturowym czy gospodarczym stanowi
cel artykułu.
1. Istota technoglobalizmu. Próba syntetycznego opisu zjawiska
1.1. Wprowadzenie do teorii zjawiska technoglobalizmu
Teorie z zakresu innowacji przypisują działalności innowacyjnej szczególną rolę w procesie kształtowania postępu technologicznego. Rozwój techniki
i technologii rozpatrywany na poziomie regionalnym, ponadregionalnym, międzynarodowym a zwłaszcza globalnym identyfikuje potrzebę tworzenia platformy wiedzy na temat obecnych i przewidywanych odkryć, wynalazków
i udoskonaleń. Skoro szeroko pojętą problematykę rozpowszechniania technologii można sklasyfikować w układzie trzech strumieni dyfuzji innowacji, tj.
jako przepływ wyrobów i procesów, jako wytwarzanie wyrobów oraz rozpo*
Dr inż., Instytut Logistyki i Zarządzania Międzynarodowego, Wydział Zarządzania, Politechnika Częstochowska, [email protected]
526
Aneta Pachura
wszechnianie wiedzy technologicznej [Lowe, 1999, s. 59] wydaje się zasadnym
wzbogacenie zjawiska o dodatkowe sprzężenia zwrotne w postaci dokonujących się zmian na poziomie społecznym, kulturowym i gospodarczym. Zmiany
te występują m.in. w postaci zmiany norm i postaw społecznych, innych zachowań konsumenckich czy zmian w sytuacji ekonomicznej regionów. Kształtowanie innowacji w wyniku intensyfikacji sfery badawczo-rozwojowej, wraz
z praktyczną implementacją do przemysłu wzmaga dialog pomiędzy wieloma
obszarami nauki i wiedzy oraz pobudza nie tylko wymianę myśli technicznej
w wymiarze globalnym, lecz również potęguje międzynarodowe powiązania na
poziomie konsumenckim. Zatem innowacja, zwłaszcza innowacja przełomowa
to nie tylko okazja do transferu nowych rozwiązań technicznych w układzie
pionowych i poziomych interakcji między poszczególnymi obszarami nauki czy
też podstawa tworzenia przestrzennej sieci współpracy na rzecz rozwoju procesów innowacyjnych w oparciu o aktywny transfer wiedzy i umiejętności pomiędzy podmiotami otoczenia biznesu. Inicjatywy w zakresie działalności innowacyjnej stają się również podstawą do kształtowania nowych procesów
i działań nie tylko w obszarze technologicznym, lecz również w wymiarze społecznym, kulturowym i gospodarczym. Daje to podstawę tworzenia się globalnych pespektyw gospodarczej egzystencji, również w wymiarze społecznym.
1.2. Podstawy interpretacji technoglobalizmu
Fakt tworzenia i rozpowszechniania globalnej platformy wiedzy technologicznej wraz z rosnącą dynamiką zmian globalnych w obszarze zachowań społecznych, kulturowych czy gospodarczych może stanowić podstawę kształtowania zjawiska technoglobalizmu.
Pojęcie technoglobalizmu nie należy do określeń często występujących
w literaturze przedmiotu, co wynika zdaniem Edgerton’a z faktu łączenia postępu technologicznego z innowacjami. Czyli w opisie zjawiska technoglobalizmu
często przyjmuje się założenie, w którym technologie nie mogą być uznane za
globalne ponieważ powstają jako wynik działalności innowacyjnej w przedsiębiorstwie, regionie czy kraju [Edgerton, 2007].
Odwołując się do podstawy interpretacji pojęcia globalizacja można przypisać rozwojowi technologii, zwłaszcza technologii informacyjnych szczególne
znaczenie. Globalizacji traktowanej jako „zjawisko dynamiczne, proces występujący w rożnych obszarach ludzkiej aktywności, którego zrozumienie
i racjonalne w nim uczestniczenie, zdecydowanie wymaga przyjęcie najszerszego, ogólnoświatowego, przedziału oceny (punktu widzenia)” [Stankiewicz,
2002, s.48] poddaje się innowacja jako wyraz rozpowszechniania wiedzy
i technologii. Jednakże w tym znaczeniu innowacja również inicjuje proces
kształtowania ponadnarodowych wymiarów życia społeczno-gospodarczego.
W warunkach rozwoju technologii informacyjnych zjawisko oddziaływania zmian globalnych na układ sił rynkowych na poziomie regionalnym wydaje
się dalekim uproszczeniem. Obraz powiązań ponadregionalnych staje się koniecznością wobec kształtowania i rozwoju procesów innowacyjnych. Region
innowacyjny czy przedsiębiorstwo innowacyjne nie tylko wykorzystuje poten-
527
Rozwój innowacji w warunkach technoglobalizmu. Aspekty…
cjał innowacyjny ukształtowany w wyniku przestrzennych interakcji i sprzężeń
zwrotnych lecz również poddając się zjawisku globalizacji wspiera intensywność zmian technologicznych, społecznych, kulturowych i gospodarczych, które
kształtują postawy proinnowacyjne na rzecz globalnego rozwoju społecznogospodarczego. Bowiem „organizacje muszą sprostać wyzwaniom niepewnego
środowiska nie tylko poprzez pasywną adaptację, ale również – aktywne współdziałanie” [Nonaka, Takeuchi, 2000, s. 73]. Jednym z kluczowych czynników
warunkujących postęp technologiczny i innowacje jest wiedza, jednakże tylko
aktywne współuczestniczenie w poszukiwaniu i tworzeniu potencjału innowacyjnego poprzez transfer nowej myśli technicznej oraz umiejętne budowanie
i wykorzystanie globalnych postaw proinnowacyjnych społeczeństw może stać
się kluczowym zagadnieniem dla permanentnego rozwoju społecznogospodarczego krajów i regionów.
2. Globalny wymiar innowacji
W swej istocie problematyka związana z rozwojem zjawiska technoglobalizmu szczególnie wydaje się być istotna z punktu widzenia innowacji opierających się na przełomowych rozwiązaniach technologicznych. Jednakże globalne
rozpowszechnianie udoskonalanych w myśl nowatorskich zmian fizycznej charakterystyki wyrobów i usług również przyczynia się do kształtowania coraz
częściej w pełni ujednoliconych potrzeb i wymagań klientów. Zatem w procesie
ciągłego rozwoju współczesna gospodarka globalna wymaga nie tylko radykalnych zmian innowacyjnych, lecz również poddaje się procesowi wielokrotnych
ulepszeń.
Uznaje się, że fundament zjawiska technoglobalizmu opiera się na silnych
globalnych sieciach wiedzy i innowacji. Podstawę w tym względzie stanowi
imperatyw silnych relacji między internacjonalizacją technologii i globalizacją
gospodarki. Towarzyszy temu tendencja do zmiany „geografii” nauki, technologii i innowacji, czyli przemieszczania się centrów rozwoju do krajów szybko
uczących się o dużej dynamice gospodarki, jak np. Indie czy Chiny.
Proces rozwoju i wdrażania innowacji technologicznych coraz częściej
wykazuje cechy zintegrowanego systemu wzajemnych sieci relacji i kooperacji
pomiędzy poszczególnymi ogniwami globalnej platformy wiedzy. Swobodna
sieciowość gwarantuje elastyczność działania, dostosowanie do potrzeb klientów i ciągłe doskonalenie [Davenport, Leibold, Voelpel, 2006, s.131]. Jednakże
proces dyfuzji wiedzy i technologii pozwala w sposób nieograniczony na globalne wykorzystanie najnowszych osiągnięć postępu technologicznego ale również wzmaga unifikację procesów biznesowych i społecznych. Globalny wymiar innowacji nadaje poszczególnym wyrobom, procesom technologicznym
i wynalazkom cechę dostępności. Dostępność ta w swej istocie na rynku globalnym przyjmuje wymiar zarówno ekonomiczno-gospodarczy, jak i społeczny.
Przełomowe zmiany techniczno-organizacyjne intensyfikują proces przemodelowania procesów gospodarczych, które z kolei przybierają w praktyce
biznesowej postać coraz bardziej ukierunkowaną na wypracowaniu ponadnarodowych cech korporacyjnych. To z kolei oddziaływuje na kulturę zarządzania
528
Aneta Pachura
i system wartości. Powstają zatem globalne struktury zarządzania innowacjami,
czyniąc społeczeństwa coraz bardziej podobnymi do siebie.
Tablica 1. Największe potęgi gospodarcze świata z uwzględnieniem korporacji
transnarodowych wraz z PNB lub przychody w mld $
1. Stany Zjednoczone - 9 780,8
26. British Petroleum 174,2
2. Japonia - 4 523,3
27. HongKong 170,9
3. Niemcy - 1 939,6
28. Turcja 167,3
4. Wielka Brytania - 1 476,8
29. Dania 164,0
5. Francja - 1 380,7
30. Polska 163,6
6. Włochy - 1 123,8
31. Ford Motor 162,4
7. Chiny - 1 031,2
32. Norwegia 160,8
8. Kanada - 681,6
33. Indonezja 144,7
9. Hiszpania - 588,0
34. Daimler/Chrysler 136,8
10. Meksyk - 550,2
35. Royal Dutch/Schell 135,2
11. Brazylia - 528,9
36. General Electric 125,9
12. Indie - 477,4
37. Finlandia 123,4
13. Korea Południowa - 447,6
38. Rep. Południowej Afryki 121,9
14. Holandia - 390,3
39. Grecja 121,0
15. Australia - 385,9
40. Toyota Motor 120,8
16. Szwajcaria - 277,2
41. Tajlandia 118,5
17. Argentyna - 260,3
42. Wenezuela 117,2
18. Rosja - 253,4
43. Citigroup 112,0
19. Belgia - 245,3
44. Portugalia 109,3
20. Szwecja - 225,9
45. Iran 108,7
21. Wal-Mart Stores - 219,8
46. Izrael 106,6
22. Austria - 194,7
47. Mitsubishi 105,8
23. Exxon - 191,5
48. Mitsui 101,2
24. Arabia Saudyjska - 181,1
49. Chevron-Texaco 99,6
25. General Motors - 177,2
50. Egipt 99,6
Źródło: Opracowanie własne na podstawie [Marzęda K, 2007, s. 47].
W przypadku prowadzenia rozważań na temat zjawiska technoglobalizmu
należy wskazać na rozwój tendencji zmniejszania się roli państwa na rzecz ponadnarodowych korporacji [Edgerton, 2007]. w tablicy 1 przedstawiono zestawienie podstawowych wskaźników opisujących potencjał wybranych państw
i korporacji transnarodowych. Poziom kształtowania się przychodów często
zbliża się lub nawet przewyższa poziom produktu krajowego takich państw jak
np. Turcja, Dania, Polska, Norwegia, Indonezja czy Egipt. Zjawisko to jest
szczególnie widoczne w obszarze przemysłu energetyczno-paliwowego
i motoryzacyjnego. Poziom przychodów korporacji transnarodowych takich jak
Exxon, General Motors czy British Petroleum jest zdecydowanie najwyższy.
Zatem rozkład wartościowy dochodu wybranych państw i korporacji transnarodowych wskazuje na duże znaczenie ponadnarodowych korporacji w procesie
kształtowania i rozwoju potencjału technologicznego oraz globalnej sieci
współpracy, co sprzyja intensyfikacji dyfuzji wiedzy i innowacji. Dalej odnie-
529
Rozwój innowacji w warunkach technoglobalizmu. Aspekty…
sienie zjawiska technoglobalnego wymiaru innowacji do funkcjonowania ponadnarodowych sieci współpracy i współdziałania wzmaga konieczność nieco
innego spojrzenia na istotę kształtowania konkurencyjności regionów i krajów.
Ukierunkowanie na jakości, produktywności i innowacyjności przybiera postać
budowanych globalnych współzależności i relacji pomiędzy nie tylko podmiotami gospodarczymi, podmiotami otoczenia biznesu czy regionami ale również
pomiędzy społeczeństwami. To również w wymiarze społecznym dotyczy integracji postaw i zachowań społecznych, stylów życia, potrzeb czy nawet świadomości konsumenckiej, co nie pozostaje bez znaczenia dla skuteczności rozwoju i wdrażania innowacji w warunkach gospodarki globalnej i współczesnej
technologii informacyjnej. z kolei zaawansowane technologie informacyjne
stanowią fundament budowy globalnej platformy wiedzy i technologii, stanowiącej pewnego rodzaju wyznacznik poziomu relacji i współdziałania jednostek
ponadnarodowego otoczenia biznesu.
Szybki i łatwy dostęp do informacji oraz intensyfikacja procesu kreowania
i wykorzystania wiedzy wspomaga skuteczność rozwoju i wdrażania innowacji
w wymiarze globalnym, wpływając tym samym na doskonalenie wszystkich
obszarów funkcjonowania ogniw ponadnarodowych sieci innowacyjnych.
W literaturze przedmiotu można znaleźć odwołanie do technoglobalizmu
najczęściej w rozumieniu zjawiska jako globalnych technologii ICT [Edgerton,
2007]. Zatem współczesne możliwości nowoczesnych metod gromadzenia
i przetwarzania informacji i tworzenia wiedzy rozszerzają formę i zakres wykorzystania sieciowego zarządzania innowacjami na pozostałe obszary funkcjonowania przedsiębiorstw, regionów, krajów i społeczeństw. Okazuje się bowiem, że rozwój technologii informacyjnych pociąga za sobą tworzenie
i wdrażanie nowych standardów jakości i innowacyjności procesów
w wymiarze nie tylko biznesowym, gospodarczym i technologicznym, lecz
również w wymiarze społecznym.
3. Zachowania prosumenckie a rozwój zjawiska technoglobalizmu.
Zarys problematyki
Zmiany w obszarze systemu wartości, wzorców zachowań, kultury organizacyjnej wpływają na dotychczasowy stan kreowania i postrzegania potrzeb
konsumenckich. z kolei coraz większe możliwości własnego rozwoju i sukcesu
stwarzają szanse aktywnego współuczestniczenia w procesie kreowania
i wdrażania innowacji w układzie tworzonych zachowań i postaw prosumenckich. Zatem klienci coraz częściej stają się kluczowym uczestnikiem w procesie
tworzenia wartości w technoglobalnym wymiarze innowacji poprzez aktywne
współdziałanie i współtworzenie globalnej sieci informacji, wiedzy oraz ogólnie
pojmowanej kultury społecznej.
Identyfikuje się sprzężenia zwrotne pomiędzy postępem technicznym
a zjawiskiem globalizacji, podkreślając wzajemny charakter ich oddziaływania
w układzie dwubiegunowym, tj. postęp technologiczny przyspiesza proces globalizacji, z kolei rozwój technoglobalizmu prowadzi do umiędzynarodowienia
technologii [Zorska, 1998, s. 27]. Jednakże z punktu widzenia procesu tworze-
530
Aneta Pachura
nia globalnej platformy wiedzy traktowanej jako przejaw technoglobalizmu
w znaczeniu występowania tendencji ulegania innowacji procesom globalnego
rozpowszechniania, wydaje się możliwe przypisanie innowacji cech architektury intensyfikacji sieci sprzężonych ponadnarodowych relacji współdziałania
gospodarczego, technologicznego i społecznego oraz sieci zachowań prosumenckich.
Ponadto technoglobalny wymiar innowacji, jak i wielokierunkowe przenikanie się podstaw kultury kształtowanej z jednej strony na poziomie lokalnym
i z drugiej - globalnym oznacza zmianę pozycji konsumenta w ponadnarodowym procesie rozwoju i wdrażania innowacji oraz łańcuchu tworzenia wartości.
Odejście od powszechnego postrzegania konsumenta w kategorii jedynie użytkownika końcowego na rzecz współuczestnika i współkreatora przedsięwzięć
innowacyjnych stwarza możliwość wzbogacenia globalnej platformy wiedzy
o nowe informacje i w rezultacie o dodatkową wartość twórczą. Zatem swobodne zacieranie się granic fundamentalnego podziału w obszarze funkcji jakie
przypisuje się w procesie rozwoju i wdrażania innowacji pozycji konsumenta
i producenta wzmaga współzależność i umiędzynarodowienie, czyli przyczynia
się do rozwoju zjawiska technoglobalizmu. Należy jednak zaznaczyć, że zachowania prosumenckie stanowią istotny element architektury zarówno rynku
globalnego, jak również lokalnego. Zatem wydaje się zasadnym postrzeganie
aktywności konsumenckiej w zakresie podejmowania globalnych przedsięwzięć
innowacyjnych jako jedno możliwych istotnych źródeł kreowania i wykorzystania globalnej platformy wiedzy na rzecz rozwoju innowacji i tworzenia rynków inteligentnych.
Technoglobalny wymiar innowacji w rozumieniu zachowań prosumenckich coraz częściej warunkowany jest stopniem elastycznej specjalizacji. Przenikanie struktur, procesów i systemów w wyniku rozwoju ponadnarodowych
sieci współdziałania wzmaga konieczność gospodarowania najnowszymi osiągnięciami technologicznymi dla intensyfikacji procesów innowacyjnych
w przypadku dynamicznie zmieniającej się czasoprzestrzeni. Uznaje się bowiem, że klasyczne granice państw i regionów już od dawna nie ograniczają
funkcjonowania przedsiębiorstw, tym bardziej, że coraz częściej gospodarka
przenosi się do „przestrzeni wirtualnej” [Montresor, 2001].
Tendencja skracania cykli życia produktów i technologii i w konsekwencji
procesów innowacyjnch oraz homogenizacja warunków myślenia i działania
wyzwala konieczność wzrostu poziomu aktywności w ramach współuczestniczenia w pościgu technologicznym zarówno w układzie regionalnym – jako
podstawa wyróżnienia się i konkurowania, jak i globalnym – jako wyraz dyfuzji
wiedzy i technologii.
4. Próba interpretacji tendencji kształtowania przestrzeni technologii
globalnych w układzie graficznym
Prowadzone rozważania teoriopoznawcze w obszarze szczegółowego
opisu istoty zjawiska rozwoju innowacji w warunkach technoglobalizmu
531
Rozwój innowacji w warunkach technoglobalizmu. Aspekty…
pozwoliły na wskazanie obszarów współdziałania o szczególnym znaczeniu dla
intensyfikacji globalnej dyfuzji wiedzy i umiędzynarodowienia działań
podejmowanych na rzecz innowacyjności. Dla celów poznawczych podjęto
próbę opracowania graficznej interpretacji tendencji kształtowania przestrzeni
technologii globalnych (Rysunek 1), przypisując szczególne znaczenie takim
sferom wzajemnego oddziaływania jak:
– platforma wiedzy,
– segmenty rynku inteligentnego,
– sfera społeczna.
Rysunek 1. Technologia w systemie globalnym
Segmenty rynków inteligentnych
przestrzeń technologii globalnych
globalna platforma wiedzy
platforma sfery społecznej
Źródło: Opracowanie własne.
Zaproponowany wymiar technoglobalizmu opiera się przede wszystkim na
wzmocnieniu wielkokierunkowych i wielopłaszczyznowych wektorów
transmisji wiedzy i technologii w sieci globalnej. Różnorodność zakresu, presja
czasu oraz złożoność informacji skłania ku powszechnym wykorzystywaniu
współczesnych technologii informacyjnych. w tym względzie kształtowanie
globalnej platformy wiedzy i jej wykorzystanie na polu praktycznej eksploracji
impulsów na poziomie generowania i komercjalizacji osiągnięć naukowobadawczych dla zapewnienia postępu technicznego postrzega się za kluczowe
instrumentarium charakterystyki współczesnych powiązań i zależności
obserwowanych w obszarze społecznym, gospodarczym i technologicznym.
Wzrost świadomości i narastająca intensywność przepływów informacji
z rynków inteligentnych w wyniku rozwoju postaw prosumenckich pozwala
klientom współuczestniczyć w procesie współtworzenia łańcuchów wartości.
532
Aneta Pachura
Obserwowany w tym względzie trend inicjatyw płynących z rynków
inteligentnych w obszarze technologii i innowacji wykazuje coraz częściej
charakter wzmożonej aktywności zachowań prosumenckich.
Nie bez znaczenia w opisie zjawiska technoglobalizmu pozostaje sfera
społeczna, w rozumieniu kształtowanych logicznych współzależności pomiędzy
intensywnością dyfuzji wiedzy i technologii a charakterem i stopniem umiędzynarodowienia zjawisk społecznych. Obserwowana unifikacja w zakresie zachowań społecznych, kultury i systemów wartości czyni obszar społeczny technoglobalizmu coraz bardziej kluczowym dla intensywnej koncentracji
i koordynacji przedsięwzięć na rzecz rozwijania ogólnoświatowych standardów
jakościowych. w tym względzie szczególny udział należy przypisać działalności
korporacji transnarodowych.
Przedstawiona na rysunku 1 graficzna projekcja prowadzonych rozważań
na temat istoty zjawiska technoglobalizamu w kontekście rozwoju innowacji
może stanowić wstęp do prowadzenia dalszej konceptualizacji. z uwagi na złożoność i dynamiczność zjawiska proponowany układ sprzężeń zwrotnych pomiędzy trójpłaszczyznową podstawą odniesienia uznaje się za projekt przygotowujący do wzbogacenia „modelu” o uszczegółowiony zestaw pozostałych
związków przyczynowo-skutkowych.
Zakończenie
Na podstawie przeprowadzonych rozważań można stwierdzić, że otoczenie globalne przedsiębiorstwa bezpośrednio oddziaływuje na proces rozwoju
i wdrażania innowacji nie tylko w układzie relacji i współdziałania, obserwowanych pomiędzy elementami otoczenia i ogniwami sieci innowacyjnych ale
również na płaszczyźnie tworzenia globalnej platformy wiedzy, coraz częściej
przy aktywnym współudziale zachowań prosumenckich. Prowadzona w tym
względzie analiza zjawiska technoglobalizmu wykazuje charakter niezwykle
złożony i dynamiczny. Dla szczegółowego opisu problematyki innowacji
w wymiarze technoglobalnym wydaje się zasadne odniesienie do m.in. procesu
pozyskiwania i przetwarzania informacji, zasad dyfuzji wiedzy i technologii,
podstaw kształtowania platformy wiedzy oraz roli zachowań prosumenckich,
zarówno w wymiarze globalnym, jak i lokalnym. Wyróżnione czynniki kształtując potencjał innowacyjny umożliwiają nie tylko proces rozwoju innowacji,
lecz również jej praktyczną implementację.
Celem nadrzędnym opracowania było ujęcie sieciowego charakteru innowacji w wymiarze systemowych interakcji pomiędzy ogniwami procesu innowacyjnego w warunkach nie tylko szerokiej dyfuzji wiedzy technicznej ale
również poprzez tworzenie platformy dla rozwoju globalizacji w skutek silnych
sprzężeń zwrotnych w wymiarze społecznym, kulturowym czy gospodarczym.
Procedura badawcza obejmowała badania literaturowe, prowadzone w kierunku
szczegółowej charakterystyki zjawiska technoglobalizmu i technoglobalnego
wymiaru innowacji. Przegląd wybranych pozycji literaturowych umożliwił wyodrębnienie trzech płaszczyzn odniesienia do charakterystyki układu technoglo-
533
Rozwój innowacji w warunkach technoglobalizmu. Aspekty…
balizm – innowacja. w konsekwencji w opisie zjawiska globalizacji technologii
uwzględniono:
– sferyczny wymiar rozpowszechniania się wiedzy i technologii, czyli taką
płaszczyznę odniesienia, gdzie innowacja poddaje się procesom globalizacji,
– inklinację koncentrującą innowacje na inicjowaniu trendów związanych
z upowszechnianiem zjawisk społecznych, gospodarczych i technologicznych, czyniąc je ogólnoświatowymi,
– identyfikację nurtu tworzenia i zaangażowania rynków inteligentnych poprzez stymulowanie zachowań prosumenckich.
W konsekwencji w wyniku prowadzonych rozważań opracowano zarys problematyki rozwoju innowacji w warunkach technoglobalizmu w układzie modelowym.
Literatura
1. Davenport T.H., Leibold M., Voelpel S. (2006), Strategic Management in
the Innovation Economy. Strategy Approaches and Tools for Dynamic Innovation Capabilities, WILEY, Germany.
2. Edgerton D.E.H. (2007), The Contradictions of Techno-Nationalism and
Techno-Globalism: a Historical Perspective, “New Global Studies”, Volume 1, Issue 1.
3. Lowe P. (1999), Zarządzanie technologią. Możliwości poznawcze i szanse,
Wyd. Śląsk, Katowice.
4. Montresor S. (2001), Techno-globalism, techno-nationalism and technological systems: organizing the evidence, “Technovation”, 399–412, Elsevier.
5. Nonaka I., Takeuchi H. (2000), Kreowanie wiedzy w organizacjach, Poltext, Warszawa.
6. Stankiewicz M.J. (2002), Konkurencyjność przedsiębiorstwa. Budowanie
konkurencyjności przedsiębiorstwa w warunkach globalizacji, Wyd. TNOiK Dom Organizatora, Toruń.
7. Zorska A. (1998), Ku globalizacji? Przemiany w korporacjach transnarodowych i gospodarce światowej, PWN, Warszawa.
Streszczenie
Innowacja poddając się zasadom globalizacji, staje się jednocześnie swoistą platformą wiedzy niezbędnej dla rozwoju w obszarze nie tylko techniki i technologii, ale
również w wymiarze gospodarczym, społecznym i kulturowym. Rozwój technologii
informacyjnych oraz wzrost intensywności gromadzenia i przetwarzania informacji
umożliwia tworzenie globalnej platformy wiedzy. Ponadto budowanie wzajemnych
relacji i intensyfikacja współdziałania pomiędzy ogniwami sieci innowacyjnych na
poziomie globalnym wraz z aktywnym zaangażowaniem postaw prosumenckich
w łańcuch tworzenia wartości wzmaga dyfuzję wiedzy i innowacji. Celem niniejszego
opracowania jest próba odniesienia sieciowego charakteru innowacji do układu systemowych interakcji pomiędzy ogniwami procesu innowacyjnego w warunkach nie tylko
szerokiej dyfuzji wiedzy technicznej ale również poprzez tworzenie platformy dla rozwoju globalizacji w skutek silnych sprzężeń zwrotnych w wymiarze społecznym, kultu-
534
Aneta Pachura
rowym czy gospodarczym. w treści przedstawiono ogólny zarys problematyki rozwoju
innowacji w warunkach technoglobalizmu. w tym względzie wskazano istotę zjawiska,
wskazując m.in. na dyfuzję wiedzy i technologii, proces kształtowania globalnej platformy wiedzy oraz rolę zachowań prosumenckich. Całość opracowania podsumowano
zakończeniem.
Słowa kluczowe
technologia globalna, platforma wiedzy
Techno-globalism and development of innovation. An epistemological approach (Summary)
Development of ICT and increase the intensity of information processing lead to
create a global platform for knowledge. The paper presents an overview of innovation
development issues in current times of technoglobalism. The technoglobalism phenomenon represents one of the global factors that describes a form of our civilization. The
researchon the role of technology in the today’s world are the economic, social as well
as cultural and civilizational dimentions.
Key words
global technology, knowledge platform