PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE

PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE
Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się podmiotem
gospodarczym posiadającym osobowość prawną.
USTAWA z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych
USTAWA z dnia 25 września 1981 r.o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego
Rodzaje pp
• na zasadach ogólnych
• użyteczności publicznej
o mają przede wszystkim na celu bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności
tworzenie
Przedsiębiorstwa państwowe tworzą:
1) naczelne oraz centralne organy administracji państwowej,
2) Narodowy Bank Polski i banki państwowe,
zwane organami założycielskimi.
statut
Statut przedsiębiorstwa reguluje strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa oraz inne sprawy przewidziane
ustawie o pp.
Zatwierdzenia przez organ założycielski wymagają statuty następujących przedsiębiorstw państwowych:
1) użyteczności publicznej,
2) handlu zagranicznego,
3) stacji radiowych i telewizyjnych, przemysłu teleelektronicznego, transportu samochodowego i budownictwa
łączności,
4) Państwowej Komunikacji Samochodowej oraz zakładów naprawczych taboru kolejowego.
wpis
•
pp podlega wpisowi do KRS
osobowość prawna
•
Przedsiębiorstwo państwowe uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru
Sądowego.
regulamin pp
•
Regulamin organizacyjny przedsiębiorstwa państwowego określa szczegółowo zakres działania, podział
czynności i odpowiedzialność osób pełniących funkcje kierownicze i samodzielne w przedsiębiorstwie.
• Regulamin organizacyjny przedsiębiorstwa ustala dyrektor po zasięgnięciu opinii rady pracowniczej.
organy pp
• ogólne zebranie pracowników (delegatów)
• rada pracownicza
• dyrektor przedsiębiorstwa
dyrektor
Dyrektor przedsiębiorstwa państwowego zarządza przedsiębiorstwem i reprezentuje je na zewnątrz.
Dyrektor przedsiębiorstwa państwowego, działając zgodnie z przepisami prawa, podejmuje decyzje
samodzielnie i ponosi za nie odpowiedzialność.
Dyrektora przedsiębiorstwa państwowego powołuje rada pracownicza.
• W przedsiębiorstwach nowo organizowanych pierwszego dyrektora przedsiębiorstwa powołuje
organ założycielski.
• Dyrektora przedsiębiorstwa użyteczności publicznej powołuje i odwołuje organ założycielski.
Dyrektora przedsiębiorstwa powołuje się spośród kandydatów wyłonionych w drodze konkursu.
Powołanie dyrektora bez przeprowadzenia konkursu jest nieważne.
Dyrektora przedsiębiorstwa powołuje się na okres 5 lat lub na czas nieokreślony.
Rada pracownicza może odwołać dyrektora przedsiębiorstwa za zgodą organu założycielskiego.
Organ założycielski może powierzyć zarządzanie przedsiębiorstwem państwowym osobie fizycznej lub
prawnej.
Z chwilą objęcia obowiązków przez zarządcę:
1) organy samorządu załogi ulegają rozwiązaniu z mocy prawa,
2) organ założycielski odwołuje dyrektora przedsiębiorstwa
ogólne zebranie pracowników
•
•
Prawo udziału w ogólnym zebraniu przysługuje wszystkim pracownikom przedsiębiorstwa.
•
Uchwały ogólnego zebrania pracowników (delegatów) podjęte w wymienionych sprawach są wiążące dla
dyrektora i rady pracowniczej.
•
•
posiedzenie min. 2 razy w roku
W przedsiębiorstwach, w których liczba zatrudnionych przekracza trzysta osób, pracownicy uczestniczą w
ogólnym zebraniu za pośrednictwem swych delegatów, których wybierają na okres dwóch lat.
Uchwały w sprawie:
- przyjęcia statutu przedsiębiorstwa (na wniosek dyrektora),
- podziału zysku przeznaczonego dla załogi,
- rocznej oceny działalności rady pracowniczej i dyrektora,
- przyjęcia wieloletnich planów przedsiębiorstwa,
- przyjęcia statutu samorządu załogi przedsiębiorstwa,
- wyrażania opinii we wszelkich sprawach dotyczących przedsiębiorstwa.
rada pracownicza zwołuje zebranie , gdy wniosek podpisała 1/5 pracowników
rada pracownicza
•
W skład rady pracowniczej wchodzi piętnastu członków, o ile statut samorządu załogi nie stanowi inaczej.
– Wewnętrznym organem rady jest prezydium.
– Rada pracownicza może również powoływać ze swego grona komisje i zespoły.
kompetencje:
- powoływanie i odwoływanie dyrektora przedsiębiorstwa i innych osób wykonujących kierownicze funkcje w
przedsiębiorstwie,
- podejmowanie uchwał w sprawie podziału i zasad wykorzystania dochodu netto przedsiębiorstwa,
- uchwalanie oraz zmiana rocznego planu przedsiębiorstwa,
- podejmowanie uchwał w sprawie inwestycji,
- wyrażanie zgody na udział przedsiębiorstwa w spółkach prawa handlowego,
- podejmowanie uchwał w sprawie łączenia i podziału przedsiębiorstwa,
- wyrażanie zgody na zbywanie niektórych środków trwałych i dokonywanie darowizn.
•
nie wolno jej mylić z radą pracowników – rodzajem organu reprezentacji pracowniczej ustanowionego przez ustawę z dnia 7
kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji
–
rady pracowników powinny być tworzone u pracodawców, którzy prowadzą działalność gospodarczą i zatrudniają co najmniej
50 pracowników,
mienie
•
Organ założycielski wyposaża przedsiębiorstwo w środki niezbędne do prowadzenia działalności określonej
w akcie prawnym o jego utworzeniu.
obrót
• Przedsiębiorstwo państwowe występuje w obrocie we własnym imieniu i na własny rachunek.
działalność
Przedsiębiorstwo prowadzi działalność na zasadach racjonalnej gospodarki, samofinansowania oraz rachunku
ekonomicznego.
Przedsiębiorstwo prowadzi rzetelną rachunkowość oraz sporządza na jej podstawie bilans.
• Bilans przedsiębiorstwa podlega weryfikacji przez państwowe organy kontroli na zasadach określonych w
przepisach szczególnych.
nadzór
Organ założycielski dokonuje kontroli i oceny działalności przedsiębiorstwa oraz pracy dyrektora.
Organ założycielski, w razie stwierdzenia, że decyzja dyrektora jest sprzeczna z prawem, wstrzymuje jej
wykonanie oraz zobowiązuje dyrektora do jej zmiany lub cofnięcia.
postępowanie naprawcze
•
Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność ze stratą, organ założycielski w porozumieniu z ministrem
właściwy do spraw finansów publicznych może wszcząć postępowanie naprawcze, ustanawiając nad
przedsiębiorstwem zarząd komisaryczny.
Komercjalizacja i prywatyzacja
podstawa prawna
USTAWA z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji
ograniczenia stosowania
ustawa nie obejmuje wszystkich możliwych sposobów prywatyzacji; możliwe są jeszcze:
likwidacja przedsiębiorstwa państwowego przez jego sprzedaż na podstawie art. 19 ustawy o
przedsiębiorstwach państwowych;
upadłość przedsiębiorstwa państwowego ogłoszona na podstawie ustawy z 28 lutego 2003 r. - Prawo
upadłościowe i naprawcze
ustawa nie ma zastosowania do prywatyzacji banków, zakładów ubezpieczeniowych, jednostek naukowobadawczych i spółdzielni
Komercjalizacja
przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w spółkę akcyjną lub w spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością
Komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego w celu prywatyzacji dokonuje minister właściwy do spraw
Skarbu Państwa.
Skutkiem komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego jest wstąpienie przez powstałą spółkę we
wszystkie stosunki prawne, których podmiotem było to przedsiębiorstwo, bez względu na charakter prawny
tych stosunków.
Oznacza to sukcesję ogólną, czyli objęcie uprawnień tego przedsiębiorstwa z tytułu umów i innych zdarzeń
prawnych, a także odpowiedzialność za wszystkie zobowiązania, których dłużnikiem było przedsiębiorstwo.
Prywatyzacja
zmiana właściciela, którym przestaje być państwo, uosobione przez Skarb Państwa, a stają się nim inne
podmioty, nie będące wszakże innymi państwowymi osobami prawnymi
prywatyzacja pośrednia
obejmowanie akcji w podwyższonym kapitale zakładowym jednoosobowych spółek Skarbu Państwa powstałych w wyniku
komercjalizacji przez podmioty inne niż Skarb Państwa lub inne niż państwowe osoby prawne w rozumieniu ustawy z dnia 8
sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa
zbywanie należących do Skarbu Państwa akcji w spółkach
prywatyzacja bezpośrednia
rozporządzenie wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa państwowego lub spółki
powstałej w wyniku komercjalizacji na zasadach określonych ustawą przez:
sprzedaż przedsiębiorstwa,
wniesienie przedsiębiorstwa do spółki,
oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania.
Reprywatyzacja
proces zwrotu tytułów własności majątku przedsiębiorstw lub ich części byłym właścicielom lub ich
spadkobiercom
w ujęciu tym nie jest ważne, czy przedsiębiorstwo było znacjonalizowane czy przekształcone np. w
spółdzielnię, natomiast istotne jest ponowne przejęcie jego majątku (w całości lub części) przez byłych
właścicieli