Przemysł owoców cytrusowych w Izraelu

Przemysł owoców cytrusowych w
Izraelu
2015-10-22 11:11:36
2
Przemysł owoców cytrusowych w Izraelu zawdzięcza swoje powstanie rosnącemu handlowi zagranicznemu ze
starym kontynentem (Europą). Hiszpańscy i portugalscy żeglarze, podczas swoich wypraw morskich cierpieli na
szkorbut (chorobę spowodowaną niedoborem witaminy C). Kiedy odkryto, że owoce cytrusowe sprowadzane z
Chin są bogate w witaminę C, żeglarze zaczęli je zabierać ze sobą na wyprawy. Niestety owoce gniły podczas
długich wypraw morskich. Żeby rozwiązać ten problem zaczęto sadzić drzewa cytrusowe w portach będących na
trasach zaopatrzeniowych statków. Jaffo, było jednym z takich portów, gdzie zaopatrywały się statki podczas
podróży z Europy na Bliski Wschód. Spowodowało to powstanie rynku cytrusów w Izraelu. Szybko okazało się, że
warunki klimatyczne oraz gleba są idealne pod rozwój tego rodzaju upraw.
Największy wzrost przemysłu w tej dziedzinie nastąpił we wczesnych latach 90, kiedy specjalny rodzaj cytrusa
został odkryty na jednej z plantacji w Jaffo. Odmiana ta stała się znana pod nazwą ,,Shamouti’’, owoc ten okazał
się wielkim sukcesem rynkowym i doprowadził do szybkiego rozwoju tej gałęzi przemysłu w Izraelu.
Regiony uprawy cytrusów
Historia rynku owoców cytrusowych w Izraelu od zawsze ulegała zmianom, to handel zwyżkował to zwalniał.
Wahania są związane ze zmianami: klimatycznymi, dofinansowaniami rządowymi, sytuacją w regionie oraz
rozwojem agrokultury. Warto zaznaczyć, że podczas konfliktów jakie przetoczyły się przez Izrael, uprawy
cytrusów były porzucane, przez co rozwój tej dziedziny rynku zostawał na długi czas zatrzymany.
Niedobór w dostawach wody, które miały miejsce w latach 1990-2000, również spowodował szkody w rozwoju
przemysłu związanego z cytrusami. Rywale w dziedzinie upraw owocowych (Turcja, Egipt, Hiszpania, Włochy,
Maroko, USA) wykorzystali kłopoty, z jakimi borykał się Izrael w tamtych czasach i skutecznie konkurowali na
rynkach światowych w sprzedaży i rozwoju rynku owoców. Taki rozwój wypadków spowodował spadek ilości
zbiorów oraz spowolnienie rynku związanego z cytrusami.
W latach największego rozwoju (1970) drzewa owoców cytrusowych zajmowały ponad 42 tyś hektarów, z czego
odmian pomarańcza ,,Shamouti’’ zajmowała ponad połowę obszarów uprawnych, resztę zajmowały uprawy
pomarańczy z odmian wcześniejszych oraz późniejszych, białe grejpfruty (jasnożółte) oraz cytryny. W tamtych
czasach produkowano 1,5 mln ton owoców z czego, około 1 mln ton było przeznaczonych na eksport. Obecnie
drzewa cytrusowe zajmują powierzchnie 19,400 hektarów oraz dostarczają 550 tyś ton owoców rocznie.
Najlepsze warunki pod względem klimatu i gleby ciągną się wzdłuż wybrzeża w Izraelu (85% ziem). Dodatkowo
żyzne ziemie są położone w Jezreel Valley (650 hektarów), Beit She'an Valley (600 hektarów), Galilee and the
Golan Heights 1,359 hektarów oraz małe obszary w: Lower Galilee, Jordan Valley, Western Galilee and the Arava.
Eksport
Sezon na owoce cytrusowe w Izraelu rozpoczyna się w pełni w połowie września (świeże cytryny mogą być już
dostępne od początku okresu wakacyjnego). I trwa aż do maja następnego roku.
Oprócz cytryn i grejpfrutów (których nie ma tak wielu odmian), są wszelkiego rodzaju odmiany pomarańczy i
mandarynek. Każda odmiana owocu ma krótki sezon (przeważnie dwa-trzy miesiące), lecz gdy dodamy wszystkie
odmiany, możemy cieszyć się świeżymi owocami przez prawie trzy kwartały w roku. Czasami okresy dojrzewania
niektórych owoców cytrusowych nachodzą na siebie i są dostępne w sklepach w tym samym czasie, dzięki
czemu zwiększa się różnorodność produktów na rynku.
Izrael eksportuje 1/3 wyprodukowanych owoców cytrusowych, około 160-170 tysięcy ton rocznie. Reszta zbiorów
jest równo rozdysponowana między lokalnym rynkiem a firmami produkujących soki. Izraelskie owoce są
eksportowane pod znaną i rozpoznawalną marką ‘’Jaffa”, która pomaga w promocji i sprzedaży.
Obecnie dwa produkty odpowiadają za 70% izraelskiego eksportu cytrusów:
3
- Różowy grejpfrut – około 40 tyś ton.
- Późna odmiana mandarynki (Or), która została wyhodowana w Izraelu- eksport około 65 tyś ton. Izraelscy
eksporterzy tego owocu twierdzą, że niektórzy kupcy toczą prawdziwą walkę, aby dostać właśnie odmianę ,,Or’’.
Izraelskie owoce są dostępne na całym świecie ale większość eksportu trafia na rynek europejski (85% podczas
sezonu 2014/15). Największymi europejskimi odbiorcami są Francja 25%, Rosja 17%, Holandia 13%, Wielka
Brytania i Skandynawia po 7%, oprócz Europy 10% owoców trafia do Ameryki Północnej i około 5% na Daleki
Wschód.
Ze względu na trudności, jakie napotyka Izrael w rywalizacji z najbardziej
popularnymi produktami w branży owoców cytrusowych (pomarańcze, grejpfruty), gdzie
główni konkurenci mają względną przewagę nad Izraelem (woda, prace badawcze oraz
ziemia), Izrael kładzie nacisk na rozwój produktów unikalnych dla izraelskiego
przemysłu owocowego (mandarynki Or), w celu wprowadzenia jak największej ilości tych
owoców do obrotu dla zwiększenia zysków.
Poza tworzeniem nowych odmian owoców, które będą unikatowe dla Izraela, wysiłki i finanse będą inwestowane
w obszary takie jak: nowe metody uprawy, kontrola chorób uprawnych, skutki stosowania pestycydów,
przedłużenie sezonu zbioru owoców oraz poprawa jakości owoców.
Źródło (13.10.2015):
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Tel Awiwie
na podstawie portalu Israeli Agriculture International Portal
4