2. Urszula Cebula - Centrum Edukacji Artystycznej

Urszula Cebula
Absolwentka rytmiki w Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana
Paderewskiego w Poznaniu. Od trzynastu lat jest nauczycielem
Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Kolbuszowej, jednej
ze szkół objętych pilotażem reformy szkolnictwa artystycznego.
Prowadzi tam rytmikę z kształceniem słuchu w klasie I cyklu
sześcioletniego, zajęcia kursu przygotowawczego dla kandydatów
do szkoły oraz kształcenie słuchu i audycje muzyczne w klasie IV
cyklu sześcioletniego i klasie III cyklu czteroletniego. Jest
autorką piosenek i baśni muzycznych.
Materiał udostępniony nieodpłatnie przez Centrum Edukacji Nauczycieli Szkół Artystycznych
©Centrum Edukacji Nauczycieli Szkół Artystycznych
©Centrum Edukacji Artystycznej
1
Urszula Cebula
PSM I stopnia w Kolbuszowej
Ekspresyjne wykonanie tekstu, utrwalanie pojęć: legato, staccato, piano,
crescendo, mezzo forte. Wprowadzenie pojęć: solo, tutti.
1. Prezentacja wierszyka
Urszula Cebula
Krasnal i myszka
Szumi sosna, skaczą szyszki.
W śniegu krasnal szuka myszki.
Gdy ją znajdzie – szyszkę da jej.
„Myszko! Szyszka! Chodź kochanie!”
„Bardzo chętnie szyszkę wezmę,
myszki lubią szyszki przecież.”
Teraz krasnal pod sosnami
tańczy z myszką i szyszkami.
2. Ćwiczenia oddechowe.
Ćwiczenie polega na dmuchaniu igieł sosnowych w pudełku i tworzeniu z nich obrazu. Można
dodać również szyszki.
Wariant: Zamiast pudełka można wykorzystać duży karton, gazetę lub folię. Zabawa może być
wykonywana w parach; będzie wtedy rozwijała umiejętność współpracy.
3. Szukanie śladów w zimowym lesie.
Dzieci chodzą „po lesie” do muzyki granej przez nauczyciela i szukają śladów na śniegu. Są tam
ślady myszki, krasnala i... smoka!
a) Gdy nauczyciel gra sekundę małą – dzieci pokazują ruchem mysz, gdy sekundę wielką –
krasnala, a gdy oktawę – smoka.
b) Nauczyciel rozkłada ślady (np. wycięte z papieru) na podłodze. Ślady są w trzech
rozmiarach – najmniejszy należy do myszki, a największy do smoka. Śladów jest tyle, ile
dzieci. Na przerwę w muzyce dzieci podbiegają do wybranego śladu. Nauczyciel wybiera
dziecko, które „śpiewa swój ślad”. Gdy dziecko wykona interwał poprawnie, zabiera swój
Materiał udostępniony nieodpłatnie przez Centrum Edukacji Nauczycieli Szkół Artystycznych
©Centrum Edukacji Nauczycieli Szkół Artystycznych
©Centrum Edukacji Artystycznej
2
ślad i siada z boku. Zabawa trwa tak długo, aż wszyscy zaśpiewają jeden z interwałów.
4. Reakcja na rejestr i rytm.
Dzieci chodzą po sali. Słuchają dźwięków wykonywanych w różnych rejestrach. Gdy nauczyciel
gra rytm: dwie ćwierćnuty i dwie pauzy ćwierćnutowe w górnym rejestrze – zrywają igły,
w środkowym rejestrze – zrywają liście, a gdy w dolnym – zbierają szyszki.
5. Nauka tekstu wiersza.
6. Pokazywanie treści wiersza.
Nauczyciel mówi tekst, a dzieci pokazują ruchem, co się w nim dzieje. Każdy uczeń zamienia się
w jakąś postać z wiersza, poruszając się w ustalony sposób – krasnal wysoko podnosi nogi, bo
brodzi w zaspach, myszka przemyka blisko podłogi, bo jest trochę przestraszona, szyszki zaś skaczą
na różne sposoby.
7. Ćwiczenie inhibicyjno-incytacyjne.
Uczniowie chodzą w rytm muzyki. Na hasło nauczyciela zatrzymują się i wykonują ustalone
czynności:
a) na „raz” – zamieniają się w szyszki i cztery razy skaczą,
b) na „dwa” – zamieniają się w sosny i „szumią” do czterech miar,
c) na „trzy” – wołają: „Myszko! Szyszka! Chodź kochanie!” w rytmie ośmiu ósemek.
8. Fotografia.
Gdy nauczyciel zagra jeden dźwięk, dzieci zamieniają się w krasnala i zatrzymują bez ruchu, gdy
dwudźwięk – w krasnala i szyszkę, gdy trójdźwięk – w krasnala, szyszkę i myszkę. Ustawiają się
do fotografii w grupach określonych przez liczbę usłyszanych dźwięków.
Utrudnienie: nie można rozmawiać ze sobą – należy zorientować się, kto kim jest i szybko
dostosować się do pozostałych osób z grupy.
9. „O!”
Dziecko ma przedstawić historyjkę z wierszyka, nie mówiąc nic poza głoską „o”, „e” lub „a”. Cała
opowieść wykonana ma być na jednej wybranej głosce.
a) Ćwiczący uczeń pokazuje wybrane przez siebie elementy wiersza.
Materiał udostępniony nieodpłatnie przez Centrum Edukacji Nauczycieli Szkół Artystycznych
©Centrum Edukacji Nauczycieli Szkół Artystycznych
©Centrum Edukacji Artystycznej
3
b) Uczeń wybiera, kim jest: krasnalem, myszką czy szyszką i z tej perspektywy pokazuje treść
wiersza.
10.Utrwalanie pojęć z zakresu dynamiki i artykulacji.
Na podłodze leżą kartoniki z oznaczeniami: legato, staccato, piano, crescendo, mezzo forte, solo,
tutti. Nauczyciel omawia z uczniami znaczenie określeń, a potem odwraca i miesza kartoniki, tak
by nie było wiadomo, który gdzie jest. Dzieci losują kartoniki i ruchem pokazują swoje oznaczenia.
Pozostali uczniowie odgadują, co zostało przedstawione.
11.Dopasowanie oznaczeń do tekstu wiersza.
Nauczyciel mówi wierszyk z zastosowaniem wymienionych powyżej określeń, a dzieci układają
kartoniki z ich nazwami w odpowiedniej kolejności.
Szumi sosna, skaczą szyszki.
W śniegu krasnal szuka myszki.
Gdy ją znajdzie – szyszkę da jej.
„Myszko! Szyszka! Chodź kochanie!”
legato, staccato, piano
legato
crescendo
mezzo forte, solo
„Bardzo chętnie szyszkę wezmę,
myszki lubią szyszki przecież.”
Teraz krasnal pod sosnami
tańczy z myszką i szyszkami.
legato, piano, solo
tutti, mezzo forte
12.Recytacja wiersza z zastosowaniem dynamiki i artykulacji.
13.Improwizacja do wierszyka na instrumentach perkusyjnych i pianinie
z zastosowaniem dynamiki i artykulacji.
Wybrani uczniowie tworzą orkiestrę. Grają:
a) marakasy – sosny,
b) kastaniety – szyszki,
c) trójkąt – myszka,
d) pianino – krasnal.
Pozostali uczniowie mówią wiersz, a członkowie orkiestry grają w odpowiednich momentach.
14.Wspólne ekspresyjne wykonanie wiersza przez orkiestrę, aktorów i chór.
Materiał udostępniony nieodpłatnie przez Centrum Edukacji Nauczycieli Szkół Artystycznych
©Centrum Edukacji Nauczycieli Szkół Artystycznych
©Centrum Edukacji Artystycznej
4