przedmiotowe zasady oceniania z języka polskiego dla gimnazjum

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA
Z JĘZYKA POLSKIEGO
DLA GIMNAZJUM NR 71
IM. K.K. BACZYŃSKIEGO W WARSZAWIE
WCHODZĄCEGO W SKŁAD ZESPOŁU SZKÓŁ NR 119
ROK SZKOLNY 2013/2014
I.
Na języku polskim ocenianiu podlegają: wiadomości, umiejętności, aktywność oraz ocena
postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań
edukacyjnych wynikających z podstawy programowej.
II.
METODY EWALUACJI OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW
Bieżąca ocena osiągnięć ucznia może mieć formę :
- oceny opisowej wyrażonej pisemnie lub ustnie,
-wyróżników „+” lub „-”, odnotowanych w dzienniku lekcyjnym, przy czym 5 „+” jest
równoznaczne z uzyskaniem oceny bdb, a 2 „-” z uzyskaniem oceny ndst.
Wiedza i umiejętności ucznia sprawdzane są za pomocą:
a. prac kontrolnych,
b. testów, w tym testów kompetencji dla uczniów klas pierwszych i drugich,
c. prac pisemnych, zarówno klasowych, jak i domowych,
d. wypowiedzi ustnych i kartkówek obejmujących materiał ostatnich 2 tematów, bez
wcześniejszej zapowiedzi,
e. prezentacji, recytacji, prac domowych, redagowania różnych form wypowiedzi pisemnych,
f. sprawdzianów wewnętrznych – próbnego egzaminu gimnazjalnego.
III.
KRYTERIA OCENY PRAC PISEMNYCH
a. Prace stylistyczne oceniane są wg kryteriów egzaminacyjnych z przeliczeniem punktów na
ocenę .
b. Kryteria oceny dłuższych form wypowiedzi 0 -10 p.
1. Ujęcie tematu - 4 punkty
2. Pozostałe elementy – 6 punktów
Segmentacja tekstu – 0-1 p.
Styl wypowiedzi – 0-1 p.
Język – 0-2 p.
Ortografia – 0-1 p.
Interpunkcja 0-1 p.
c. Wymagania na poszczególne oceny:
Ø Na ocenę dopuszczającą uczeń :
1
o Pisze pracę częściowo związaną z problemem ujętym w temacie.
o Prezentuje swoje stanowisko (bezpośrednio lub pośrednio).
o Podejmuje próbę argumentacji.
Ø Na ocenę dostateczną uczeń :
o Pisze pracę w większej części dotyczącą problemu ujętego w temacie.
o
Prezentuje swoje stanowisko (bezpośrednio lub pośrednio).
o Przedstawia częściowo trafną argumentację.
Ø Na ocenę dobrą uczeń :
o Pisze pracę dotyczącą problemu ujętego w temacie.
o Prezentuje swoje stanowisko (bezpośrednio lub pośrednio).
o Przedstawia trafną argumentację, podejmuje próbę podsumowania.
Ø Na ocenę bardzo dobrą uczeń :
o Pisze pracę dotyczącą problemu ujętego w temacie .
o Prezentuje swoje stanowisko (bezpośrednio lub pośrednio).
o Przedstawia pogłębioną argumentację, podsumowuje swoje rozważania.
Ø Na ocenę celującą uczeń :
o Pisze pracę dotyczącą problemu ujętego w temacie ,w toku argumentacyjnym
wykorzystuje materiał wykraczający poza treści programowe.
o Prezentuje swoje stanowisko (bezpośrednio lub pośrednio).
o Umiejętnie wykorzystuje sądy profesjonalnych badaczy literatury, konfrontując
je z własnym spojrzeniem.
o Do pracy sporządza przypisy.
IV.
PISEMNE PRACE KONTROLNE
a. Pisemne prace kontrolne ( z wyłączeniem 20-minutowej kartkówki sprawdzającej osiągnięcia
uczniów z zakresu ostatnich dwóch lekcji) powinny być zapowiedziane i wpisane do
dziennika zajęć lekcyjnych na tydzień przed ustalonym terminem sprawdzianu. Pisemne
prace kontrolne poprzedzone są lekcją utrwalającą wiadomości.
b. Uczeń, który z pisemnej pracy kontrolnej ( z wyłączeniem kartkówki) otrzymał ocenę
niedostateczną lub ocenę, która go nie zadawala, ma prawo jeden raz przystąpić do
sprawdzianu ponownie w ciągu dwóch tygodni, w terminie uzgodnionym z
nauczycielem. Oceną ostateczną jest ocena wyższa, ale wcześniejsza nie ulega skreśleniu.
2
c. W przypadku stwierdzenia niesamodzielności pracy podczas jej pisania nauczyciel odbiera
pracę uczniowi i stawia ocenę niedostateczną.
d. Nauczyciel jest zobowiązany do sprawdzenia, omówienia i poinformowania uczniów o
wynikach prac kontrolnych oraz domowych w ciągu 14 dni od ich otrzymania.
V.
PROCENTOWE PRZELICZENIE PUNKTÓW NA OCENĘ:
Przy konstruowaniu sprawdzianów i testowych prac kontrolujących nauczyciel powinien
uwzględnić procent zadań na ocenę :
1) dopuszczającą 40%
2) dostateczną + 20%
3) dobrą + 20%
4) bardzo dobrą+ 20%
5) celującą
a. Prace na ocenę bardzo dobrą: [kartkówki, testy z lektury, czytanie ze zrozumieniem,
domowe prace pisemne, referaty, praca na lekcji]
Bardzo dobry
91-100% .
Dobry
75-90 %
Dostateczny
51-74%
Dopuszczający
50-31%
Niedostateczny
0-30% .
b. Prace na ocenę celującą: [sprawdziany, testy, recytacja, odpowiedź ustna, testy
diagnostyczne,]
Celujący
100% pkt.
Bardzo dobry
91-99% pkt.
Dobry
75- 90 % pkt.
Dostateczny
51 -74 % pkt.
Dopuszczający
50 -31% pkt.
Niedostateczny
0-30% pkt.
c. Sprawdziany wewnętrzne – próbny egzamin gimnazjalny, zawsze oceny w dzienniku
muszą zostać wpisane kolorem czerwonym, ocena dopuszczająca zawiera się w przedziale 31
– 50 % punktów. Ocena traktowana jest jako jedna ze składowych oceny semestralnej i
rocznej.
3
VI.
NIEPRZYGOTOWNIE DO LEKCJI:
a. Uczeń może zgłosić 3 nieprzygotowania do lekcji w semestrze bez podania przyczyny,
informuje o tym nauczyciela na początku lekcji. Za każde następne nieprzygotowanie uczeń
otrzymuje ocenę niedostateczną.
b. Nieprzygotowania nie dotyczą zapowiedzianych prac, terminu oddania pracy stylistycznej ani
terminu przeczytania lektury.
c. Obowiązkiem ucznia jest posiadanie zeszytu, podręcznika, zeszytu ćwiczeń oraz
omawianego tekstu literackiego [lektury].
VII.
KRYTERIA POPRAWNOŚCI I OCENY WYPOWIEDZI USTNYCH
Na ocenę dopuszczającą uczeń :
Wiadomości
o Rozpoznaje w utworze nawiązania do innych dzieł.;
o Wydobywa z tekstu informacje dotyczące faktów.
o Rozpoznaje podstawowe środki stylistyczne w tekście.
o Wyodrębnia obrazy poetyckie w utworze lirycznym.
o Wskazuje podstawowe cechy budowy utworu lirycznego.
o Przedstawia bohatera literackiego, krótko go charakteryzuje.
o Dostrzega związki fikcyjnego świata utworu z realną rzeczywistością.
o Omawia warstwę przedstawieniową obrazu.
Umiejętności
o Wypowiada się na temat przeczytanych samodzielnie tekstów.
o Tworzy wypowiedź prezentującą elementy warstwy przedstawieniowej obrazu.
o Stosuje w wypowiedzi odpowiednie słownictwo.
o Tworzy wypowiedzi z poprawnymi konstrukcjami składniowymi.
Na ocenę dostateczną uczeń
Wiadomości
o Wyjaśnia sposoby nawiązania w utworze do innych dzieł.
o Wydobywa tekstu informacje dotyczące faktów i opinii.
o Rozpoznaje i nazywa środki stylistyczne w tekście.
o Odtwarza dosłowne znaczenie obrazów poetyckich.
o Wskazuje konkretne odniesienia fikcyjnych elementów świata przedstawionego
w utworze do realnej rzeczywistości.
4
o Omawia warstwę przedstawieniowa obrazu, wstępnie określa malarskie sposoby
jej prezentacji.
Umiejętności
o Wypowiada się na temat przeczytanych samodzielnie tekstów, wstępnie je
ocenia.
o Tworzy wypowiedź ,w której omawia środki języka malarskiego wykorzystane
dla zaprezentowania warstwy przedstawieniowej obrazu.
o Stosuje w wypowiedzi bogate słownictwo.
o Tworzy wypowiedzi z różnorodnymi konstrukcjami składniowymi.
Na ocenę dobrą uczeń
Wiadomości
o Wyjaśnia rolę nawiązań w utworze do innych dzieł.
o Odróżnia relację od opinii.
o Rozpoznaje, nazywa środki stylistyczne w tekście, określa ich funkcję.
o Odczytuje przenośne znaczenie obrazów poetyckich.
o Omawia odniesienia fikcyjnych elementów świata przedstawionego w utworze
do realnej rzeczywistości.
o Analizuje dzieło malarskie, wstępnie je interpretuje.
Umiejętności
o Wartościuje samodzielnie przeczytane teksty.
o Tworzy wypowiedź, w której omawia metaforykę dzieła malarskiego.
o Stosuje w wypowiedzi bogate, różnorodne słownictwo.
o Tworzy wypowiedzi z urozmaiconymi konstrukcjami składniowymi.
Na ocenę bardzo dobrą uczeń :
Wiadomości
o Komentuje nawiązania w utworze do innych dzieł.
o Odróżnia relację od opinii, komentuje ich powiązanie.
o Wyjaśnia , jaką rolę pełnią środki stylistyczne w kreowaniu świata w tekście..
o Komentuje znaczenia obrazów poetyckich, omawia sposób ich tworzenia
o Omawia związki między fikcyjnymi elementów świata przedstawionego w
5
utworze a realną rzeczywistością.
o Analizuje i interpretuje dzieło malarskie.
Umiejętności
o Komentuje sposób prezentowania świata w utworze.
o Przedstawia i komentuje w wypowiedzi znaczenie przenośne utworu lirycznego.
o Komentuje, ocenia i wartościuje samodzielnie przeczytane teksty.
o Tworzy wypowiedź, w której przedstawia i komentuje metaforykę dzieła
malarskiego.
o Stosuje w wypowiedzi różnorodne słownictwo, dba o odpowiedni do tematu
dobór leksyki.
o Tworzy wypowiedzi z różnorodnymi, funkcjonalnie dobieranymi konstrukcjami
składniowymi.
Na ocenę celującą uczeń
o Prezentuje wysoki poziom wiedzy i erudycji interdyscyplinarnej.
o Świadomie i funkcjonalnie posługuje się bogatym słownictwem
terminologicznym.
o Samodzielnie analizuje i interpretuje teksty literatury pięknej, literatury faktu.
o Czyta, rozumie i wykorzystuje teksty popularnonaukowe, naukowe i
publicystyczne.
o Potrafi analizować i interpretować dzieła malarskie z uwzględnieniem specyfiki
środków języka malarskiego.
o Komentuje związki dzieła malarskiego z tekstem literackim.
o Analizuje i interpretuje dzieła filmowe i teatralne.
o Dostrzega i komentuje związki między różnymi dziełami sztuki.
o Formułuje problemy, proponuje sposoby ich rozwiązania.
o Samodzielnie planuje swoja pracę.
o Tworzy bezbłędne pod każdym względem wypowiedzi ustne i pisemne.
o Odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych, publikuje swoje teksty.
VIII. KRYTERIA OCENY RECYTACJI UTWORU POETYCKIEGO LUB FRAGMENTU
PROZY
Ø Ocenę c e 1 u j ą c ą otrzymuje uczeń, który:
o stwarza oryginalną, niepowtarzalną interpretację tekstu
Ø Ocenę b a r d z o d o b r ą otrzymuje uczeń, który:
6
o wygłasza tekst bez żadnej pomyłki
o poprawnie interpretuje utwór
o zwraca uwagę na znaki przestankowe, zmienia tempo mówienia
o wygłasza utwór, pozostawiając miłe wrażenie artystyczne
Ø Ocenę d o b r ą otrzymuje uczeń który:
o wygłasza z pamięci utwór bez żadnych pomyłek
o stara się interpretować jego treść
o recytując, zwraca uwagę na znaki przestankowe
Ø Ocenę d o s t a t e c z n ą otrzymuje uczeń, który:
o mechanicznie odtwarza teksty bez próby interpretacji
o popełnia drobne pomyłki, które sam naprawia
Ø Ocenę d o p u s z c z a j ą c ą otrzymuje uczeń, który:
o wypowiada wiersz bez próby interpretacji
o popełnia wiele pomyłek
o wygłasza tekst przy pomocy nauczyciela
Ø Ocenę n i e d o s t a t e c z n ą otrzymuje uczeń, który:
o nie opanował tekstu utworu
IX.
ZASADY POPRAWIANIA OCEN CZĄSTKOWYCH
a. Uczeń, który z powodu choroby nie był obecny w szkole podczas pracy pisemnej pracy
kontrolnej może przystąpić do sprawdzenia wiadomości i umiejętności z zakresu ww. pracy
w formie i w terminie ustalonym z nauczycielem, nie później jednak niż w ciągu dwóch
tygodni od czasu powrotu do szkoły. Jeżeli w ustalonym terminie uczeń nie zaliczy materiału
przewidzianego w sprawdzianie, otrzymuje ocenę niedostateczną.
b. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności na pracy kontrolnej uczeń pisze pracę w
innym, ustalonym przez nauczyciela terminie, ale bez możliwości jej poprawiania.
X.
OCENY ŚRÓDROCZNE I KOŃCOWOROCZNE
a. Klasyfikowanie śródroczne ( roczne) polega na okresowym ( rocznym) podsumowaniu
osiągnięć edukacyjnych ucznia z zajęć edukacyjnych określonych w szkolnym planie
nauczania oraz ustaleniu ocen klasyfikacyjnych.
b. Przewidywana roczna ocena klasyfikacyjna może ulec poprawie na wniosek rodziców
7
( opiekunów) , złożony w formie pisemnej wraz z uzasadnieniem, nie później 7 dni przed
posiedzeniem klasyfikacyjnym.
Nauczyciel wyznacza termin i umożliwia uczniowi podwyższenie przewidywanej oceny
poprzez przeprowadzenie pracy kontrolnej z zakresu programu nauczania , zrealizowanego w
danym roku szkolnym.
Praca kontrolna ma formę pisemną
c. Ocena ustalona w wyniku ww. pracy kontrolnej jest ostateczna .
d. Ustalając ocenę semestralną i końcoworoczną nauczyciel uwzględnia:
Ø Zdobytą wiedzę i umiejętności
Ø Zaangażowanie i aktywność
Ø Obecność na lekcjach
e. Warunki poprawy proponowanej oceny klasyfikacyjnej
1. Po otrzymaniu propozycji oceny klasyfikacyjnej uczeń ma obowiązek w ciągu 2 dni
zadeklarować pisemnie chęć poprawy.
2. Poprawa powinna odbyć się w terminie umożliwiającym nauczycielowi
wystawienie oceny tydzień przed klasyfikacją.
3. Termin poprawy ustala nauczyciel.
4. O możliwość podwyższenia przewidywanej rocznej oceny klasyfikacyjnej może
ubiegać się uczeń, który:
a. systematycznie uczęszcza na zajęcia, frekwencja na zajęciach wynosi
ponad 90% (wyjątek- długotrwała choroba, potwierdzona
zaświadczeniem lekarskim),
b. nie ma godzin nieusprawiedliwionej nieobecności na zajęciach,
c. systematycznie prowadzi zeszyt przedmiotowy,
d. systematycznie uczęszcza na zajęcia wyrównawcze, korzysta z
konsultacji ( dotyczy uczniów z trudnościami w nauce oraz uczniów ,
których braki wynikają z długotrwałej nieobecności spowodowanej
chorobą),
e. aktywnie uczestniczy w zajęciach.
5. Uczeń nieklasyfikowany z powodu usprawiedliwionej nieobecności może zdawać
egzamin klasyfikacyjny.
6. Na pisemną prośbę ucznia nieklasyfikowanego z powodu usprawiedliwionej
nieobecności lub na prośbę jego rodziców ( opiekunów prawnych) Rada
Pedagogiczna może wyrazić zgodę na egzamin klasyfikacyjny.
8
7. Egzaminy klasyfikacyjne przeprowadza się w formie pisemnej i ustnej.
8. Termin egzaminu klasyfikacyjnego ustala się z uczniem i jego rodzicami
( opiekunami prawnymi), nie później niż w dniu poprzedzającym dzień zakończenia
rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych.
9. Uczeń, który poprawia proponowana ocenę, zobowiązany jest do:
Ø Ubiegający się o ocenę celującą:
o napisania bezbłędnej pracy kontrolnej, sprawdzającej wiedzę i umiejętności
z zakresu całego semestru
o O ocenę celującą może się również ubiegać uczeń, który spełnia wymagania
na ocenę bardzo dobrą, a ponadto startuje w olimpiadach, konkursach
przedmiotowych i osiąga status laureata lub finalisty.
Ø Ubiegający się o ocenę bardzo dobrą:
o napisania pracy kontrolnej, sprawdzającej wiedzę i umiejętności z zakresu
całego semestru na poziomie wymagań na ocenę bardzo dobrą.
Ø Ubiegający się o ocenę dobrą:
o napisania pracy kontrolnej, sprawdzającej wiedzę i umiejętności z zakresu
całego semestru na poziomie wymagań na ocenę dobrą.
Ø Ubiegający się o ocenę dostateczną:
o napisania pracy kontrolnej, sprawdzającej
wiedzę i umiejętności z
zakresu całego semestru na poziomie wymagań na ocenę dostateczną.
Ø Ubiegający się o ocenę dopuszczającą:
o napisania pracy kontrolnej, sprawdzającej sprawdzianu, sprawdzającego
wiedzę i umiejętności z zakresu całego semestru na poziomie wymagań na
ocenę dopuszczającą.
XI.
USTALENIA DODATKOWE
a. Z kartkówek najwyższą oceną, jaką może otrzymać uczeń, jest ocena bardzo dobry.
b. Aktywność ucznia na lekcji nagradzana jest plusami, otrzymania pięciu plusów
równoznaczne jest z oceną bardzo dobrą za aktywność, wstawianą do dziennika lekcyjnego.
c. Dla uczniów posiadających aktualne orzeczenia poradni o dysfunkcjach: w przypadku prac
pisemnych błędy ortograficzne i interpunkcyjne nie wpływają na ocenę pracy; w przypadku
zadań związanych z pracą z tekstem uwzględniane będą także indywidualne zalecenia
Poradni dla poszczególnych uczniów. Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych
mają prawo do specjalnych zasad zawartych w pkt. XIII, zwanych „dostosowaniami”. Każdy
uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych ma opracowane karty KIP-u i IPET.
9
d. Tytuły lektur i przewidywane terminy omawiania podawane są uczniom na początku roku
szkolnego.
e. Omawianie lektury może być poprzedzone testem ze znajomości lektury.
f. Uczeń ma obowiązek prowadzenia zeszytu i zeszytu ćwiczeń, który jest do wglądu
nauczyciela.
g. Każdy uczeń jest zobowiązany do posiadania podręcznika i przynoszenia go na lekcje.
XII.
W sprawie wszystkich kwestii nieomówionych w powyższym dokumencie nauczyciel ma prawo
podejmować autonomiczne decyzje, powiadamiając o nich uczniów, a wyjątkowe wypadki
losowe traktować indywidualnie.
XIII. Metody pracy stosowane z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych
Praca z uczniem o specjalnych potrzebach –zarówno z uczniem zdolnym, jak i tym z dysfunkcją,
wymaga dostosowania metod nauczania i oceniania do indywidualnych potrzeb danego ucznia. Reforma
wchodząca do szkół ponadgimnazjalnych w 2012 roku nakłada na zespoły nauczycielskie obowiązek
opracowania indywidualnego programu (IPET), uwzględniającego zintegrowane działania nauczycieli
poszczególnych przedmiotów skierowane na pojedynczego ucznia lub zespół uczniów o podobnych
potrzebach.
Dostosowanie wymagań powinno dotyczyć głównie form i metod pracy z uczniem, zdecydowanie
rzadziej treści nauczania , i nie może polegać na obniżaniu wymagań wobec uczniów z normą
intelektualną. Realizowanie podstawy programowej pozostaje obowiązkowe, można jedynie ograniczyć
je do wymagań koniecznych lub podstawowych, a zakres wiedzy i umiejętności powinien dać szansę
uczniowi na sprostanie wymaganiom egzaminu maturalnego.
Dysgrafia i dysortografia
Dostosowanie wymagań dotyczy formy sprawdzania wiedzy:
W przypadku dysgrafii podstawowym problemem jest odczytywanie prac pisemnych ucznia.
Wymagania merytoryczne w takim przypadku pozostają takie same, jak dla innych uczniów, natomiast
sprawdzenie pracy może być nietypowe. Na przykład jeśli nie ma możliwości, by uczeń pisał na
komputerze lub drukowanymi literami, nauczyciel może poprosić ucznia o odczytanie pracy (praca
klasowa) lub przepytać ustnie z danego zakresu materiału (sprawdziany). Należy też umożliwić
uczniowi (na jego prośbę) korzystanie z dyktafonu lub różnych form elektronicznego zapisu.
10
W przypadku dysortografii, czyli trudności z poprawną pisownią pod względem ortograficznym,
fonetycznym, interpunkcyjnym, itd. należy stosować kryteria obowiązujące przy sprawdzaniu prac
maturalnych. W żadnym wypadku dysortografia nie uprawnia do zwolnienia ucznia z nauki ortografii i
gramatyki. Stosowne ćwiczenia uczeń może wykonywać samodzielnie, korzystając, np. z zeszytów z
serii „Ortograffiti” (Wyd.OPERON), do czego można zmotywować go systematyczną kontrolą jego
pracy lub pod opieka specjalisty z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.
Dysleksja
Ta dysfunkcja także nie daje możliwości obniżenia wymagań merytorycznych. Dotknięci nią uczniowie,
z co najmniej przeciętną sprawnością intelektualną, najprawdopodobniej zechcą w przyszłości zdawać
egzamin maturalny, którego wymaganiom muszą sprostać. Dostosowanie metod i form pracy może tu
polegać na przestrzeganiu kilku zasad.
W pracy z uczniem ze stwierdzoną dysleksją należy:
– preferować wypowiedzi ustne-sprawdzanie krótszych partii materiału powinno odbywać się często, a
pytania kierowane do ucznia powinny być precyzyjnie formułowane.
– unikać sytuacji, w których uczeń zmuszony byłby publicznie odczytywać dłuższe teksty (własne prace
pisemne, utwory literackie)
– proponować uczniowi dodatkowe zadania domowe (o zwiększanym sukcesywnie stopniu trudności)
polegające na sprawdzaniu rozumienia czytanego tekstu
– doceniać udział ucznia w pracy zespołowej (pracy w grupie na lekcji, podczas realizacji projektów)
– ze względu na wolne tempo czytania lub/i pisania zmniejszyć ilość zadań (poleceń) do wykonania w
przewidzianym dla całej klasy czasie lub wydłużyć czas pracy. Należy jednak uważać, by uczeń nie był
narażony na komentarze ze strony innych .
– motywować ucznia do opracowywania notatek z lekcji w formie schematów, mapy myśli, etc.
– czytanie lektur szkolnych lub innych opracowań rozłożyć w czasie, zachęcać na korzystanie z ebooków i audio-booków
– egzekwować i nagradzać systematyczną pracę w domu.
Uczeń z zespołem Aspergera
Zespół Aspergera jest określeniem specyficznych, łagodnych przypadków autyzmu i został
zdefiniowany jako jednostka chorobowa w połowie lat 80. Wykrywa się go u 20 –25 dzieci na 10000,
częściej dotyczy chłopców niż dziewczynek.
11
Osoby z tym zaburzeniem cechują uporczywe lub powtarzające się zachowania i bardzo ograniczony
zakres zainteresowań. W wieku szkolnym wykazują obsesyjne zainteresowanie matematyką, czytaniem
lub pewnymi aspektami nauki, jednocześnie mają trudności ze zrozumieniem zachowań społecznych.
Nie potrafią one zrozumieć potrzeb oraz punktu widzenia innych osób i odpowiednio reagować na nie.
Obecność w klasie ucznia z zespołem Aspergera nastręcza każdemu nauczycielowi charakterystyczne
problemy – uczeń taki może przerywać mówiącemu lub mówić w trakcie wypowiedzi innych osób,
niestosownie komentować , mieć trudności z rozpoczęciem i przerwaniem konwersacji. Większość
dzieci z zespołem Aspergera ma problem z rozumieniem żartów, a także znaczeń metaforycznych.
Miewają problemy z przystosowaniem się do zmian i akceptacją niepowodzeń, bywają nieuważni i
łatwo się dekoncentrują.
Dostosowanie metod i form pracy może w tym przypadku polegać na przestrzeganiu następujących
zasad.
W pracy z uczniem ze stwierdzonym zespołem Aspergera należy:
– uczyć zasad dotyczących kolejności zabierania głosu w dyskusji, rozmowie na lekcji
– uczyć stosownych zwrotów inicjujących rozmowę, konsekwentnie ich wymagać
– wyjaśniać metafory ,wyrazy wieloznaczne, znaczenia związków frazeologicznych
– kontrolować, czy polecenia dotyczące wykonywania zadań zostały zrozumiane
– przygotowywać ucznia na potencjalne zmiany
– przedstawiać precyzyjnie sformułowane oczekiwania i zasady dotyczące właściwego zachowania się
– uczyć, jak wstępować w interakcje społeczne poprzez odgrywanie ról
– zachęcać do wykonywania zadań wymagających konieczności współpracy, jednocześnie chronić przed
niestosownym zachowaniem innych uczniów (edukować pozostałych uczniów)
– chwalić ucznia ,wskazując mu ,co zrobił dobrze
– uczyć zwracania się o pomoc
– pomagać zrozumieć własne zachowania i reakcje innych.
Zaburzenia zachowania
Obecność uczniów z zaburzeniami zachowania może w znaczący sposób komplikować pracę całego
zespołu. Do głównych problemów takich uczniów należą min.: rozpraszanie się , zapominanie poleceń,
utrzymanie ciągłej uwagi podczas wykonywania jednego zadania, trudności z zastosowaniem się do
instrukcji (niewynikające z ich niezrozumienia), niekończenie rozpoczętych prac, szybkie nudzenie się.
Pomocne w pracy będą następujące zasady:
– przestrzeganie stałości i niezmienności reguł i zasad zachowania i pracy
12
– jasne i precyzyjne formułowanie poleceń oraz spokojne i konsekwentne egzekwowanie ich wykonania
– zapewnienie ograniczenia ilości bodźców
– zapewnienie możliwości kontrolowanego ruchu ( uczeń może zapisywać na tablicy)
– przypominanie o samokontroli i sprawdzaniu, przy stosowania wzmocnień pozytywnych
– zapewnienie uczniowi poczucia akceptacji.
Uczeń szczególnie zdolny
W pracy z uczniem szczególnie zdolnym nauczycielowi przypada rola przewodnika, wskazującego
różne możliwości, nienarzucającego własnych pomysłów i rozwiązań, a jedynie służącego pomocą i
umożliwiającego uczniowi twórczą pracę, samodzielne dochodzenie do prawdy.
Dlatego głównymi metodami, które warto stosować w pracy z uczniem szczególnie zdolnym, są:
– metody poszukujące, problemowe: stawiające przed uczniem problemy otwarte i zamknięte,
teoretyczne i praktyczne, rozwijające twórcze myślenie, nastawione na odkrywanie, wymagające od
ucznia podejmowania wyzwań nie tylko intelektualnych, ale i opowiadania się w kwestiach społecznomoralnych
– metody heurystyczne, np.: burza mózgów czy synektyka – poszukiwanie podobieństw pomiędzy
danym obiektem a innymi obiektami
– metody rozwijające myślenie konwergencyjne, uczące gromadzenia i porządkowania faktów,
dostrzegania reguł i algorytmów, wymagające samodyscypliny, skrupulatności i systematyczności
– techniki szybkiego uczenia, np. szybkiego czytania i mnemotechniki
– metody praktyczne, np. metoda projektów, metody zadaniowe, metody integracyjne i uczące pracy
zespołowej, gry dydaktyczne
– metody uczące udziału w dyskusji – doboru trafnych argumentów, etyki dyskusji
– trening twórczości integrujący w sobie wiele różnorodnych metod heurystycznych
– metody umożliwiające ekspresję ucznia w wybranych przez niego dziedzinach (np. inscenizacje,
przyjmowanie ról, symulacje, drama, metody wykorzystujące środki plastyczne lub muzyczne, itp.) oraz
gwarantujące kontakt z dokonaniami współczesnej kultury i nauki (spotkania z wybitnymi twórcami,
naukowcami, udział w przedstawieniach, wystawach )
– metody ewaluacyjne, które kształtują obiektywizm i niezależność myślenia, pozwalają na
dokonywanie samooceny podejmowanych i zrealizowanych zadań, konstruktywną ocenę działań innych
osób oraz przyjmowanie oceny od innych osób, w szczególności rówieśników.
Podczas pracy z uczniami uzdolnionymi szczególnie zalecana jest praca zespołowa, w której uczeń
tworzy więzi społeczne.
13
- pracując w grupach jednorodnych pod względem zdolności uczniowie dzielą się wiedzą i
doświadczeniami z uczniami o podobnych możliwościach, natomiast w grupach o zróżnicowanym
poziomie uczniowie uczą się wspierać innych, pokonywać nieśmiałość, przekazywać w sposób
zrozumiały posiadaną wiedzę
- zalecane jest także stosowanie losowego doboru grupy, aby poprzez realizowanie wspólnych celów
możliwa była integracja osób o zróżnicowanym potencjale intelektualnym i społecznym
- zaleca się jednak ograniczenie pracy zbiorowej, podczas której uczniowie szczególnie uzdolnieni
nudzą się.
- ważna jest również praca indywidualna podczas zajęć, co pozwala na dostosowanie treści i wymagań
do możliwości i zainteresowań ucznia.
- oprócz pracy w systemie klasowo-lekcyjnym warto zapewnić uczniowi możliwość uczestnictwa w:
zajęciach pozalekcyjnych w szkole – takich jak koła zainteresowań, warsztaty przedmiotowe, w klubach
naukowych; zajęciach pozaszkolnych, np. zajęciach w domach kultury, wykładach na wyższych
uczelniach; plenerach artystycznych, w konkursach, turniejach i olimpiadach, projektach tematycznych
oraz obozach wakacyjnych (pozwoli to uczniom zdolnym na konfrontację własnej wiedzy z wiedzą
ekspertów oraz innych uczniów na podobnym poziomie rozwoju intelektualnego).
XIV. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW
Dla wszystkich klas gimnazjalnych zgodne z programem „Bliżej słowa” WSiP
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA
Z JĘZYKA POLSKIEGO
DLA XXXIX LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO
IM. LOTNICTWA POLSKIEGO W WARSZAWIE
WCHODZĄCEGO W SKŁAD ZESPOŁU SZKÓŁ NR 119
ROK SZKOLNY 2013/2014
XV.
Na j. polskim ocenianiu podlegają: aktywność, wiadomości, umiejętności oraz postawa ucznia.
XVI. METODY EWALUACJI OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW
Wiedza i umiejętności ucznia sprawdzane są za pomocą:
a. Sprawdzianów
b. Testów
14
c. Prac pisemnych, zarówno klasowych jak i domowych
d. Wypowiedzi ustnych i kartkówek obejmujących materiał ostatnich 2 - 3 tematów, bez
wcześniejszej zapowiedzi.
e. Prezentacji, recytacji, prac domowych, redagowania różnych form wypowiedzi pisemnych.
f. Sprawdzianów wewnętrznych, np. próbnych egzaminów maturalnych.
XVII. KRYTERIA OCENY PRAC PISEMNYCH
a. Prace stylistyczne oceniane są wg kryteriów maturalnych z przeliczeniem punktów na ocenę
jak w punkcie Vb. Do uzyskania pozytywnej oceny z wypracowania należy: otrzymać min. 5
punktów z rozwinięcia tematu (jeśli brak jest 5 punktów rozwinięcia tematu, punkty za język,
styl, kompozycję i zapis nie będą zliczane), napisać pracę przekraczającą limit słów
wynoszący 300.
b. Poziom podstawowy
3. Ujęcie tematu, znajomość materiału rzeczowego - 50 % punktów [25 punktów]
4. Pozostałe elementy – 50 % punktów
Kompozycja pracy – 5 punktów
Styl wypowiedzi – 5 punktów
Język – 12 punktów
Zapis – 3 punkty
c. Poziom rozszerzony
1. Ujęcie tematu, znajomość materiału rzeczowego - 65 % punktów [26 punktów]
2. Pozostałe elementy – 35 % punktów
Kompozycja pracy – 2 punktów
Styl wypowiedzi – 2 punktów
Język – 8 punktów
Zapis – 2 punkty
d. Wymagania na poszczególne oceny:
Ø Na ocenę dopuszczającą uczeń powinien:
o zrozumieć temat pracy pisemnej ;
o znaleźć argumenty uzasadniające tezę,
o zachować trójdzielność kompozycyjną;
o napisać pracę językiem komunikatywnym, unikając błędów ortograficznych.
Ø Na ocenę dostateczną uczeń powinien:
o zaprezentować własną koncepcję rozwinięcia tematu;
o podjąć próbę skomponowania pracy w sposób zamierzony i nieschematyczny;
o zadbać o poprawność ortograficzną i interpunkcyjną.
15
Ø Na ocenę dobrą uczeń powinien:
o w funkcji argumentacyjnej właściwie wykorzystać materiał literacki i
historycznoliteracki;
o umiejętnie łączyć poszczególne części pracy tak, by jej tekst był spójny;
o stosować urozmaiconą leksykę (bogate słownictwo) i składnię (różne typy
zdań);
o sięgać do różnych źródeł wiedzy, cytować badaczy literatury;
o sporządzić bibliografię;
o zadbać o poprawność i jednorodność stylu;
Ø Na ocenę bardzo dobrą uczeń powinien:
o pamiętać o oryginalnym zamyśle kompozycyjnym;
o zadbać o szczególnie klarowną koncepcję rozwinięcia zasugerowanych przez
temat problemów;
o w budowaniu argumentacji wykorzystać materiał literacki., historycznoliteracki
czy kulturowy;
o umieścić w rozprawce własne przemyślane sądy wartościujące i uogólniające,
umiejętnie skonfrontować je z sądami badaczy literatury;
o zadbać o poprawność frazeologiczną i fleksyjną;
o posłużyć się żywym stylem i bogatą leksyką;
Ø Na ocenę celującą uczeń powinien:
o w toku argumentacyjnym wykorzystać materiał wykraczający poza treści
programowe;
o wykazać się oryginalnością ujęcia tematu;
o umiejętnie wykorzystać sądy profesjonalnych badaczy literatury, konfrontując je
z własnym spojrzeniem;
o sporządzić dokładne przypisy.
XVIII. WYPRACOWANIE KLASOWE, SPRAWDZIAN
a. Obejmuje większą partię materiału i jest zapisany w dzienniku na min. 2 tyg. przed
terminem. Przed każdą pracą pisemną uczniowie są informowani o zakresie materiału,
stopniu trudności i kryteriach. Czas pracy zależy od stopnia trudności i ilości zadań.
b. Praca pisemna jest obowiązkowa a jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może jej napisać z
całą klasą powinien to uczynić w terminie dwutygodniowym od rozdania prac, nieuczynienie
tego jest równoznaczne z oceną niedostateczną.
16
c. Uczniowie klas Sportowych mogą przystąpić do pracy klasowej przed wyznaczonym
terminem, jeżeli w danym czasie wyjeżdżają na zawody.
d. W przypadku stwierdzenia niesamodzielności pracy podczas jej pisania nauczyciel odbiera
pracę uczniowi i stawia ocenę niedostateczną.
e. Nauczyciel ma 3 tygodnie na sprawdzenie pracy klasowej.
XIX. PROCENTOWE PRZELICZENIE PUNKTÓW NA OCENĘ:
a. Prace na ocenę bardzo dobrą: [kartkówki, testy z lektury, czytanie ze zrozumieniem,
domowe prace pisemne, referaty, praca na lekcji]
Bardzo dobry
90-100% pkt.
Dobry
75-89% pkt.
Dostateczny
55-74% pkt.
Dopuszczający
40-54% pkt.
Niedostateczny
0-39% pkt.
b. Prace na ocenę celującą: [sprawdziany, testy, recytacja, odpowiedź ustna, testy
diagnostyczne,]
Celujący
100% pkt.
Bardzo dobry
88-99% pkt.
Dobry
75-87% pkt.
Dostateczny
51-74% pkt.
Dopuszczający
40-50% pkt.
Niedostateczny
0-39% pkt.
c. Sprawdzianów wewnętrznych – próbnego egzaminu maturalnego, zawsze oceny w
dzienniku muszą zostać wpisane kolorem czerwonym, ocena dopuszczająca zawiera się w
przedziale 30 – 50 % punktów. Ocena traktowana jest jako jedna ze składowych oceny
semestralnej i rocznej.
Powyższa punktacja zgodna jest z progiem punktowym egzaminu maturalnego.
XX.
Celujący
91-100% pkt.
Bardzo dobry
81-90%
Dobry
71-80%
Dostateczny
51-70%
Dopuszczający
30-50%
Niedostateczny
0-29% pkt.
NIEPRZYGOTOWNIE DO LEKCJI:
17
a. Uczeń może zgłosić 2 lub 3 [w zależności od decyzji nauczyciela] nieprzygotowania do
lekcji w semestrze bez podania przyczyny, musi o tym przed lekcją poinformować
nauczyciela pisemnie.
b. Nieprzygotowania nie dotyczą zapowiedzianych prac, terminu oddania pracy stylistycznej ani
terminu przeczytania lektury.
c. Praca domowa jest obowiązkowa a niezgłoszenie jej braku skutkuje oceną niedostateczną.
d. Obowiązkiem ucznia jest posiadanie zeszytu, podręcznika oraz omawianego tekstu
literackiego [lektury], ich brak na dwóch kolejnych lekcjach skutkuje oceną niedostateczną.
Każdy uczeń ma książkę (lekturę) i podręcznik.
XXI. KRYTERIA POPRAWNOŚCI I OCENY WYPOWIEDZI USTNYCH
Na ocenę dopuszczającą uczeń potrafi:
Wiadomości
o przyporządkować autorom tytuły i głównych bohaterów utworów literackich
wskazanych w podstawie programowej;
o określić ramy chronologiczne omawianych epok;
o objaśnić znaczenie nazw omawianych epok literackich;
o wskazać podstawowe cechy najważniejszych dla omawianych okresów
gatunków literackich;
o wskazać cechy postaw i wzorców osobowych charakterystycznych dla danej
epoki;
o wskazać cechy prądów i umysłowych i artystycznych;
o posługiwać się kluczowymi dla rozumienia omawianych epok pojęciami;
o streścić główne wątki utworów epickich i dramatycznych z listy lektur
obowiązkowych;
Umiejętności
o rozpoznać najważniejsze środki stylistyczne w utworach literackich
omawianych epok;
o scharakteryzować bohaterów literackich;
o przekazywać efekty swej pracy na lekcjach w komunikatywny sposób;
o umiejętnie przywoływać cytaty z tekstów literackich do wypowiedzi własnych.
Na ocenę dostateczną uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą , a ponadto:
Wiadomości
18
o wyjaśnić literaturoznawcze sensy pojęć;
o wskazać podstawowe cechy gatunków;
o powiązać fakty literackie z istotnymi wydarzeniami historycznymi;
o wskazać związki omawianych epok z wcześniejszymi;
Umiejętności
o opisać motywy i tematy literackie, odwołując się do omówionych utworów;
o scharakteryzować wzorce osobowe i postawy bohaterów, odwołując się do
omówionych utworów literackich;
o scharakteryzować podstawowe prądy artystyczne i umysłowe oraz hasła
programowe i idee poszczególnych epok, odwołując się do omówionych
utworów literackich;
o scharakteryzować wizję świata i człowieka w poszczególnych epokach ,
odwołując się do omówionych utworów literackich;
o wskazać i opisać charakterystyczne cechy językowe i stylistyczne w tekstach
literackich omawianych epok;
o określić tematykę i problematykę omówionych utworów;
o prezentować na lekcji zagadnienia wcześniej przygotowane w domu;
o podejmować próby włączenia się do dyskusji.
Na ocenę dobrą uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, a ponadto:
Umiejętności
o wskazać związki literatury z wydarzeniami historycznymi, kulturą i sztuką oraz
filozofią omawianych epok;
o porównać wzorce osobowe, kreacje bohaterów oraz wizję świata i człowieka w
omawianych epokach, odwołując się do utworów literackich;
o scharakteryzować koncepcję artysty i zadania sztuki w omawianych epokach,
odwołując się do utworów literackich;
o wskazać dominantę kompozycyjną i myślową oraz dokonać analizy typowego
dla epoki i autora utworu literackiego;
o zająć i uzasadnić stanowisko w dyskusji z odwołaniem się do utworu, cytatu,
kontekstu lub wiedzy o epoce;
o formułować wnioski, uogólnienia i argumenty, prezentując swój punkt
widzenia;
o ocenić bohaterów literackich w kontekście epoki, zwracając uwagę na ich
komplikację psychologiczną i uwikłania w problemy moralne, społeczne;
19
o komponować w trakcie zajęć dłuższe wypowiedzi w sposób zwarty, logiczny i
uporządkowany;
o wypowiadać się płynnie, poprawnie pod względem stylistycznym i
ortograficznym.
Na ocenę bardzo dobrą uczeń potrafi to , co na ocenę dobrą, a ponadto:
Wiadomości
o wymienić głównych twórców kultury i ich dzieła w omawianych epokach;
o wykazać się opanowaniem pamięciowym licznych fragmentów tekstów
literackich oraz swobodnie posługiwać się cytatami;
o przedstawić ewolucję bohatera literackiego oraz wybranych gatunków
literackich na podstawie omawianych utworów;
Umiejętności
o wyjaśnić funkcje motywów antycznych i symboli biblijnych w poznanych
utworach literackich;
o rozpoznać nawiązania do tradycji we współczesnym utworze literackim lub
filmie;
o formułować wnioski płynące z porównania kształtu artystycznego tekstów
literackich;
o samodzielnie gromadzić, porządkować i wykorzystywać w wypowiedziach
ustnych ( i pisemnych) materiały z różnych źródeł dotyczące literatury, filmu i
innych dziedzin sztuki;
o dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła literackiego:
o · posługując się biegle terminologią historyczno- i teoretycznoliteracką;
o · rozpoznając przenośne znaczenia dzieła ( metaforyczne, alegoryczne,
paraboliczne);
o - dokonać samodzielnej analizy i interpretacji dzieła sztuki( w tym tekstu lit.) ,
ze wskazaniem funkcji środków specyficznych dla danej dziedziny sztuki;
o wykazać się swobodą konwersacji, kulturą dyskusji i piękną polszczyzną;
o odwoływać się do opinii autorytetów ( sądy historyków literatury, myśli
filozofów...) dla obrony własnego stanowiska
o dowodzić własnej racji w ocenie dzieł sztuki;
o dokonać syntezy twórczości literackiej( epoki, autora, prądu);
o dokonać pisemnej parafrazy i stylizacji literackiej tekstu.
20
Na ocenę celującą uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, a ponadto:
o prezentując swoje poglądy, umiejętnie posługiwać się wiedzą spoza programu
szkolnego, świadczącą o dużej erudycji;
o formułować wnioski dojrzałe , wnikliwe;
o stawiać hipotezy badawcze;
o polemizować , by obronić własne stanowisko, szukając wciąż nowych
argumentów
XXII. KRYTERIA OCENY RECYTACJI UTWORU POETYCKIEGO LUB FRAGMENTU
PROZY
Ø Ocenę c e 1 u j ą c ą otrzymuje uczeń, który:
o stwarza oryginalną, niepowtarzalną interpretację tekstu
Ø Ocenę b a r d z o d o b r ą otrzymuje uczeń, który:
o wygłasza tekst bez żadnej pomyłki
o poprawnie interpretuje utwór
o zwraca uwagę na znaki przestankowe, zmienia tempo mówienia
o wygłasza utwór, pozostawiając miłe wrażenie artystyczne
Ø Ocenę d o b r ą otrzymuje uczeń który:
o wygłasza z pamięci utwór bez żadnych pomyłek
o stara się interpretować jego treść
o recytując, zwraca uwagę na znaki przestankowe
Ø Ocenę d o s t a t e c z n ą otrzymuje uczeń, który:
o mechanicznie odtwarza teksty bez próby interpretacji
o popełnia drobne pomyłki, które sam naprawia
Ø Ocenę d o p u s z c z a j ą c ą otrzymuje uczeń, który:
o wypowiada wiersz bez próby interpretacji
o popełnia wiele pomyłek
o wygłasza tekst przy pomocy nauczyciela
Ø Ocenę n i e d o s t a t e c z n ą otrzymuje uczeń, który:
o nie opanował tekstu utworu
XXIII. ZASADY POPRAWIANIA OCEN CZĄSTKOWYCH
21
a. Ocenę niedostateczną uczeń może poprawić w ciągu dwóch tygodni od jej otrzymania.
b. Poprawie podlegają prace pisemne klasowe, sprawdziany, testy z wiadomości / lektury,
recytacja. Uczeń może poprawić każdą ocenę, jeśli zgłosi taką chęć nauczycielowi.
Nauczyciel ustala dzień i godzinę poprawy. Po upływie dwóch tygodni możliwość taka
wygasa.
c. Poprawie nie podlegają kartkówki, odpowiedzi ustne, czytanie ze zrozumieniem.
d. Uczeń, który z przyczyn nieuzasadnionych (wagary) nie pisze zapowiedzianej pracy klasowej
(sprawdzianu) otrzymuje ocenę niedostateczną, która nie podlega poprawie.
e. Uczeń nie ma możliwości poprawienia oceny z pisemnej pracy domowej, jeżeli nie oddał jej
w terminie.
f. Poprawa oznacza dopisanie w dzienniku drugiej oceny tej samej rangi, co ocena
poprawiana, nie zaś - usunięcie poprawianej oceny. Poprawa oceny polega na wykonaniu
analogicznego zadania, dotyczącego tej samej partii materiału, z której wystawiono ocenę
poprawianą.
g. W przypadku nieobecności ucznia na pracy klasowej (sprawdzianie, teście) i ponownej
nieobecności w wyznaczonym przez nauczyciela terminie uczeń otrzymuje ocenę
niedostateczną (wyjątek stanowi pobyt w szpitalu lub długotrwała choroba, o czym jest
poinformowany wychowawca klasy).
XXIV. OCENY ŚRÓDROCZNE I KOŃCOWOROCZNE
a. Ocena śródroczna, podobnie jak ocena końcoworoczna, nie jest średnią ocen cząstkowych.
Za najistotniejsze uważa się oceny za sprawdziany, prace pisemne, testy, prace
długoterminowe. W drugiej kolejności są to oceny za odpowiedzi ustne, kartkówki, zadania
domowe, aktywność na lekcji, recytacje, pracę w grupach i referaty.
b. Ustalając ocenę semestralną i końcoworoczną nauczyciel uwzględnia:
Ø Zdobytą wiedzę i umiejętności
Ø Zaangażowanie i aktywność
Ø Obecność na lekcjach
c. Warunki poprawy proponowanej oceny klasyfikacyjnej
10. Po otrzymaniu propozycji oceny klasyfikacyjnej uczeń ma obowiązek w ciągu 2 dni
zadeklarować pisemnie chęć poprawy.
11. Poprawa powinna odbyć się w terminie umożliwiającym nauczycielowi
wystawienie oceny tydzień przed klasyfikacją.
12. Termin poprawy ustala nauczyciel.
13. Uczeń, który poprawia proponowana ocenę zobowiązany jest do:
Ø Ubiegający się o ocenę celującą:
22
o napisania wypracowania, sprawdzającego wiedzę i umiejętności z zakresu
całego semestru
o napisania sprawdzianu, sprawdzającego wiedzę i umiejętności z zakresu
całego semestru,
o napisania czytania ze zrozumieniem.
o O ocenę celującą może się również ubiegać uczeń, który spełnia wymagania
na ocenę bardzo dobrą, a ponadto startuje w olimpiadach, konkursach
przedmiotowych i osiąga status laureata lub finalisty.
Ø Ubiegający się o ocenę bardzo dobrą:
o napisania wypracowania, sprawdzającego wiedzę i umiejętności z
zakresu całego semestru
o napisania sprawdzianu, sprawdzającego wiedzę i umiejętności z zakresu
całego semestru,
o napisania czytania ze zrozumieniem.
Ø Ubiegający się o ocenę dobrą:
o napisania wypracowania, sprawdzającego wiedzę i umiejętności z zakresu
całego semestru,
o napisania sprawdzianu, sprawdzającego wiedzę i umiejętności z zakresu
całego semestru,
o napisania czytania ze zrozumieniem.
Co najmniej dwie oceny z poprawy na ocenę celującą, bardzo dobrą i dobrą powinny
być takie, o jakie ubiega się uczeń.
Ø Ubiegający się o ocenę dostateczną:
o napisania wypracowania, sprawdzającego wiedzę i umiejętności z
zakresu całego semestru.
o napisanie wypracowania z omówionej wcześniej lektury, wskazanej przez
nauczyciela.
Ø Ubiegający się o ocenę dopuszczającą:
o napisania sprawdzianu, sprawdzającego wiedzę i umiejętności z zakresu
całego semestru (w III klasie wypracowania typu maturalnego),
o podjęcie próby napisania wypracowania z omówionej wcześniej lektury,
wskazanej przez nauczyciela.
XXV. USTALENIA DODATKOWE
a. Z kartkówek najwyższą oceną, jaką może otrzymać uczeń jest ocena bardzo dobry.
23
b. Uczeń, który wyraźnie unika pisania w terminie zapowiedzianych prac klasowych,
wypracowań, sprawdzianów, kartkówek w celu uzyskania lepszej oceny, mimo
usprawiedliwienia nieobecności, nie ma prawa do zaliczania tych prac w późniejszym
terminie.
c. Aktywność ucznia na lekcji nagradzana jest plusami, otrzymania pięciu plusów
równoznaczne jest z oceną bardzo dobrą za aktywność, wstawianą do dziennika lekcyjnego.
d. Uczeń, który wraca do szkoły po tygodniowej nieobecności spowodowanej chorobą ma
prawo w ciągu tygodnia nadrobić zaległości, dłuższa nieobecność wymaga indywidualnych
ustaleń.
e. Uczeń, który był nieobecny na zajęciach [z wyłączeniem punktu XId], jest zobowiązany do
nadrobienia zaległości na następną lekcję.
f. Dla uczniów posiadających aktualne orzeczenia poradni o dysfunkcjach: w przypadku prac
pisemnych błędy ortograficzne i interpunkcyjne nie wpływają na ocenę pracy; w przypadku
zadań związanych z pracą z tekstem uwzględniane będą także indywidualne zalecenia
Poradni dla poszczególnych uczniów. Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych
mają prawo do specjalnych zasad zawartych w pkt. XIII, zwanych „dostosowaniami”. Każdy
uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych ma opracowane karty KIP-u i IPET.
g. Tytuły lektur i przewidywane terminy omawiania podawane są uczniom na początku roku
szkolnego.
h. Omawianie lektury może być poprzedzone testem ze znajomości lektury.
i. Uczeń ma obowiązek prowadzenia zeszytu, który jest do wglądu nauczyciela.
j. Każdy uczeń jest zobowiązany do posiadania podręcznika i przynoszenia go na lekcje.
XXVI. W sprawie wszystkich kwestii nieomówionych w powyższym dokumencie nauczyciel ma prawo
podejmować autonomiczne decyzje, powiadamiając o nich uczniów, a wyjątkowe wypadki
losowe traktować indywidualnie.
XXVII.
Metody pracy stosowane z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych
W związku ze zmianami w systemie edukacji – ograniczeniem liczebności szkół zawodowych i
upowszechnieniem edukacji na poziomie ponadgimnazjalnym w liceach ogólnokształcących i
technikach, nauczyciele pracujący w tych ostatnich muszą liczyć się z możliwością napotkania
problemów, z których rozwiązywaniem wcześniej raczej nie mieli szansy się mierzyć. Do szkół
kończących się egzaminem maturalnym trafia obecnie znaczny odsetek uczniów ze specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi. Nakłada to na nauczycieli nowe obowiązki, stawia ich przed nie lada
wyzwaniem. Nie tylko muszą nieustannie samodzielnie poszerzać swoją wiedzę, gdyż programy
24
studiów nauczycielskich, także obecnie realizowane, zdają się nie uwzględniać wciąż zmieniającej się
rzeczywistości szkoły, a ministerialne pomysły, z pewnością mające na celu dobro dziecka, wymagają
od nauczycieli coraz bardziej wszechstronnych kompetencji, ale także stosować zdobywaną wiedzę w
praktyce.
Praca z uczniem o specjalnych potrzebach –zarówno z uczniem zdolnym, jak i tym z dysfunkcją,
wymaga dostosowania metod nauczania i oceniania do indywidualnych potrzeb danego ucznia. Reforma
wchodząca do szkół ponadgimnazjalnych w 2012 roku nakłada na zespoły nauczycielskie obowiązek
opracowania indywidualnego programu (IPET), uwzględniającego zintegrowane działania nauczycieli
poszczególnych przedmiotów skierowane na pojedynczego ucznia lub zespół uczniów o podobnych
potrzebach.
Dostosowanie wymagań powinno dotyczyć głównie form i metod pracy z uczniem, zdecydowanie
rzadziej treści nauczania , i nie może polegać na obniżaniu wymagań wobec uczniów z normą
intelektualną. Realizowanie podstawy programowej pozostaje obowiązkowe, można jedynie ograniczyć
je do wymagań koniecznych lub podstawowych, a zakres wiedzy i umiejętności powinien dać szansę
uczniowi na sprostanie wymaganiom egzaminu maturalnego.
Dysgrafia i dysortografia
Dostosowanie wymagań dotyczy formy sprawdzania wiedzy:
W przypadku dysgrafii podstawowym problemem jest odczytywanie prac pisemnych ucznia.
Wymagania merytoryczne w takim przypadku pozostają takie same, jak dla innych uczniów, natomiast
sprawdzenie pracy może być nietypowe. Na przykład jeśli nie ma możliwości, by uczeń pisał na
komputerze lub drukowanymi literami, nauczyciel może poprosić ucznia o odczytanie pracy (praca
klasowa) lub przepytać ustnie z danego zakresu materiału (sprawdziany). Należy też umożliwić
uczniowi (na jego prośbę) korzystanie z dyktafonu lub różnych form elektronicznego zapisu.
W przypadku dysortografii, czyli trudności z poprawną pisownią pod względem ortograficznym,
fonetycznym, interpunkcyjnym, itd. należy stosować kryteria obowiązujące przy sprawdzaniu prac
maturalnych. W żadnym wypadku dysortografia nie uprawnia do zwolnienia ucznia z nauki ortografii i
gramatyki. Stosowne ćwiczenia uczeń może wykonywać samodzielnie, korzystając, np. z zeszytów z
serii „Ortograffiti” (Wyd. OPERON), do czego można zmotywować go systematyczną kontrolą jego
pracy lub pod opieka specjalisty z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.
Dysleksja
25
Ta dysfunkcja także nie daje możliwości obniżenia wymagań merytorycznych. Dotknięci nią uczniowie,
z co najmniej przeciętną sprawnością intelektualną, najprawdopodobniej zechcą w przyszłości zdawać
egzamin maturalny, którego wymaganiom muszą sprostać. Dostosowanie metod i form pracy może tu
polegać na przestrzeganiu kilku zasad.
W pracy z uczniem ze stwierdzoną dysleksją należy:
– preferować wypowiedzi ustne-sprawdzanie krótszych partii materiału powinno odbywać się często, a
pytania kierowane do ucznia powinny być precyzyjnie formułowane.
– unikać sytuacji, w których uczeń zmuszony byłby publicznie odczytywać dłuższe teksty (własne prace
pisemne, utwory literackie)
– proponować uczniowi dodatkowe zadania domowe (o zwiększanym sukcesywnie stopniu trudności)
polegające na sprawdzaniu rozumienia czytanego tekstu
– doceniać udział ucznia w pracy zespołowej (pracy w grupie na lekcji, podczas realizacji projektów)
– ze względu na wolne tempo czytania lub/i pisania zmniejszyć ilość zadań (poleceń) do wykonania w
przewidzianym dla całej klasy czasie lub wydłużyć czas pracy. Należy jednak uważać, by uczeń nie był
narażony na komentarze ze strony innych .
– motywować ucznia do opracowywania notatek z lekcji w formie schematów, mapy myśli, etc.
– czytanie lektur szkolnych lub innych opracowań rozłożyć w czasie, zachęcać na korzystanie z ebooków i audio-booków
– egzekwować i nagradzać systematyczną pracę w domu.
Uczeń z zespołem Aspergera
Zespół Aspergera jest określeniem specyficznych, łagodnych przypadków autyzmu i został
zdefiniowany jako jednostka chorobowa w połowie lat 80. Wykrywa się go u 20 –25 dzieci na 10000,
częściej dotyczy chłopców niż dziewczynek.
Osoby z tym zaburzeniem cechują uporczywe lub powtarzające się zachowania i bardzo ograniczony
zakres zainteresowań. W wieku szkolnym wykazują obsesyjne zainteresowanie matematyką, czytaniem
lub pewnymi aspektami nauki, jednocześnie mają trudności ze zrozumieniem zachowań społecznych.
Nie potrafią one zrozumieć potrzeb oraz punktu widzenia innych osób i odpowiednio reagować na nie.
Obecność w klasie ucznia z zespołem Aspergera nastręcza każdemu nauczycielowi charakterystyczne
problemy – uczeń taki może przerywać mówiącemu lub mówić w trakcie wypowiedzi innych osób,
niestosownie komentować , mieć trudności z rozpoczęciem i przerwaniem konwersacji. Większość
dzieci z zespołem Aspergera ma problem z rozumieniem żartów, a także znaczeń metaforycznych.
Miewają problemy z przystosowaniem się do zmian i akceptacją niepowodzeń, bywają nieuważni i
łatwo się dekoncentrują.
26
Dostosowanie metod i form pracy może w tym przypadku polegać na przestrzeganiu następujących
zasad.
W pracy z uczniem ze stwierdzonym zespołem Aspergera należy:
– uczyć zasad dotyczących kolejności zabierania głosu w dyskusji, rozmowie na lekcji
– uczyć stosownych zwrotów inicjujących rozmowę, konsekwentnie ich wymagać
– wyjaśniać metafory ,wyrazy wieloznaczne, znaczenia związków frazeologicznych
– kontrolować, czy polecenia dotyczące wykonywania zadań zostały zrozumiane
– przygotowywać ucznia na potencjalne zmiany
– przedstawiać precyzyjnie sformułowane oczekiwania i zasady dotyczące właściwego zachowania się
– uczyć, jak wstępować w interakcje społeczne poprzez odgrywanie ról
– zachęcać do wykonywania zadań wymagających konieczności współpracy, jednocześnie chronić przed
niestosownym zachowaniem innych uczniów (edukować pozostałych uczniów)
– chwalić ucznia ,wskazując mu ,co zrobił dobrze
– uczyć zwracania się o pomoc
– pomagać zrozumieć własne zachowania i reakcje innych.
Zaburzenia zachowania
Obecność uczniów z zaburzeniami zachowania może w znaczący sposób komplikować pracę całego
zespołu. Do głównych problemów takich uczniów należą min.: rozpraszanie się , zapominanie poleceń,
utrzymanie ciągłej uwagi podczas wykonywania jednego zadania, trudności z zastosowaniem się do
instrukcji (niewynikające z ich niezrozumienia), niekończenie rozpoczętych prac, szybkie nudzenie się.
Pomocne w pracy będą następujące zasady:
– przestrzeganie stałości i niezmienności reguł i zasad zachowania i pracy
– jasne i precyzyjne formułowanie poleceń oraz spokojne i konsekwentne egzekwowanie ich wykonania
– zapewnienie ograniczenia ilości bodźców
– zapewnienie możliwości kontrolowanego ruchu ( uczeń może zapisywać na tablicy)
– przypominanie o samokontroli i sprawdzaniu, przy stosowania wzmocnień pozytywnych
– zapewnienie uczniowi poczucia akceptacji.
Uczeń szczególnie zdolny
27
W pracy z uczniem szczególnie zdolnym nauczycielowi przypada rola przewodnika, wskazującego
różne możliwości, nienarzucającego własnych pomysłów i rozwiązań, a jedynie służącego pomocą i
umożliwiającego uczniowi twórczą pracę, samodzielne dochodzenie do prawdy.
Dlatego głównymi metodami, które warto stosować w pracy z uczniem szczególnie zdolnym, są:
– metody poszukujące, problemowe: stawiające przed uczniem problemy otwarte i zamknięte,
teoretyczne i praktyczne, rozwijające twórcze myślenie, nastawione na odkrywanie, wymagające od
ucznia podejmowania wyzwań nie tylko intelektualnych, ale i opowiadania się w kwestiach społecznomoralnych
– metody heurystyczne, np.: burza mózgów czy synektyka – poszukiwanie podobieństw pomiędzy
danym obiektem a innymi obiektami
– metody rozwijające myślenie konwergencyjne, uczące gromadzenia i porządkowania faktów,
dostrzegania reguł i algorytmów, wymagające samodyscypliny, skrupulatności i systematyczności
– techniki szybkiego uczenia, np. szybkiego czytania i mnemotechniki
– metody praktyczne, np. metoda projektów, metody zadaniowe, metody integracyjne i uczące pracy
zespołowej, gry dydaktyczne
– metody uczące udziału w dyskusji – doboru trafnych argumentów, etyki dyskusji
– trening twórczości integrujący w sobie wiele różnorodnych metod heurystycznych
– metody umożliwiające ekspresję ucznia w wybranych przez niego dziedzinach (np. inscenizacje,
przyjmowanie ról, symulacje, drama, metody wykorzystujące środki plastyczne lub muzyczne, itp.) oraz
gwarantujące kontakt z dokonaniami współczesnej kultury i nauki (spotkania z wybitnymi twórcami,
naukowcami, udział w przedstawieniach, wystawach )
– metody ewaluacyjne, które kształtują obiektywizm i niezależność myślenia, pozwalają na
dokonywanie samooceny podejmowanych i zrealizowanych zadań, konstruktywną ocenę działań innych
osób oraz przyjmowanie oceny od innych osób, w szczególności rówieśników.
Podczas pracy z uczniami uzdolnionymi szczególnie zalecana jest praca zespołowa, w której uczeń
tworzy więzi społeczne.
- pracując w grupach jednorodnych pod względem zdolności uczniowie dzielą się wiedzą i
doświadczeniami z uczniami o podobnych możliwościach, natomiast w grupach o zróżnicowanym
poziomie uczniowie uczą się wspierać innych, pokonywać nieśmiałość, przekazywać w sposób
zrozumiały posiadaną wiedzę
- zalecane jest także stosowanie losowego doboru grupy, aby poprzez realizowanie wspólnych celów
możliwa była integracja osób o zróżnicowanym potencjale intelektualnym i społecznym
- zaleca się jednak ograniczenie pracy zbiorowej, podczas której uczniowie szczególnie uzdolnieni
nudzą się.
28
- ważna jest również praca indywidualna podczas zajęć, co pozwala na dostosowanie treści i wymagań
do możliwości i zainteresowań ucznia.
- oprócz pracy w systemie klasowo-lekcyjnym warto zapewnić uczniowi możliwość uczestnictwa w:
zajęciach pozalekcyjnych w szkole – takich jak koła zainteresowań, warsztaty przedmiotowe, w klubach
naukowych; zajęciach pozaszkolnych, np. zajęciach w domach kultury, wykładach na wyższych
uczelniach; plenerach artystycznych, w konkursach, turniejach i olimpiadach, projektach tematycznych
oraz obozach wakacyjnych (pozwoli to uczniom zdolnym na konfrontację własnej wiedzy z wiedzą
ekspertów oraz innych uczniów na podobnym poziomie rozwoju intelektualnego).
XXVIII. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW
a. Dla klasy pierwszej i drugiej zgodne z programem „Ponad słowami” Nowa Era (PP i PR)
b. Dla klasy trzeciej c zgodne z programem „Klucz do świata” PWN (PP); klasy trzeciej a i
b (PR) „Zrozumieć tekst, zrozumieć człowieka” WSiP
29