Kryteria oceny rozwoju przystanków kolejowych funkcjonujących w

Kryteria oceny rozwoju przystanków kolejowych funkcjonujących w

PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ
z. 111
Transport
2016
Aleksandra Faron
_
"G%
^
G@
!
Komunikacyjnych
KRYTERIA OCENY ROZWOJU PRZYSTANKÓW
*=4"=&>8q$_6*8"=6_"<8>8q
W SYSTEMIE SZYBKIEJ KOLEI
AGLOMERACYJNEJ W KRAKOWSKIM
OBSZARZE METROPOLITALNYM
\: $>:/
Streszczenie: (
!
"G !
&[ emie Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej w Krakowie.
G G
&G %
" ' B
rozwój tych przystankó %
[ " %
G
&
[&
'
'#
Q G!%!G
1. &'?(
„ ! "
$
$!'B
!G
%
"
"G%
[%
G%
"Gkiedy
"'_"G
| G %
[
$! ' \
"G %
"
!%G G "! "G G ! " %" '
^[ " !
$! istotna – odle[ 'Q[
"
' ˆ
%
[ &
‹
 G &
‹* '
W efekcie dochodzi do degradacji struktury miasta, a szczególnie obszarów
76
Aleksandra Faron
zlokalizowanych przy wylotach drogowych tych miast – %
"
"
%
$! ! " ' G!
"
$!
"
) - "
! "G !
&
zainwestowane
"
!%
–
G"
G
'
Jednym z efektywniejszych ów transportu jest kolej, która w formule kolei
%
[&
G
[
dotarcie
!% [ ! "G ! " % ' @ Aglo
)@(-
G!
$!
%"
G!%–
"
"%
'
2. TYPY PRZYSTANKÓW KOLEJOWYCH
W KRAKOWSKIM OBSZARZE METROPOLITALNYM
_ @( G !
! G [ %
G %
$ "
!%""
. ˆ
G
potencjalnyc"%
!
)
-G[
! " ! " !%
. W niniejszy artykule, przygotowanym na podstawie pracy
podyplomowej autorki a€/ƒG G
!
&[ @(G " [2]: SKA 1: Trzebinia - ! X! – Tarnów, @( >F @! – Miechów –
! X! – Skawina – Podbo @$
, SKA 3: MPL Balice – Kraków
X!– Wieliczka Kopalnia.
([
@(%
[
%
! G % ' !G !" !" !' " [ !" !F
&
' przystanków w obszarze KrOM. Kryterium to przewiduje zakwalifikowanie przystanku do
%"!F
I – obszar centrum miasta (OCM),
II – !
)Bq-,
III – )BB#-,
IV – obszar suburbia (OSu),
K
!
"&"systemie szybkiej …
77
V – ednie miasta KrOM (OMA),
VI – obszar eksurbia (OEu).
& przystankówG strefie KrOM. W obszarze analizowanych przystanków zdefiniowano 5 takich funkcji:
I – !
)X#-G
II – - centra komercyjne (MWCK),
III – - centra osiedlowe (MWCO),
IV – - centra wielofunkcyjne (MWCW),
V – )#-'
! $
k
' „ G %
% " !
[ G i funkcjonalnego.
3. KRYTERIA OCENY ROZWOJU PRZYSTANKÓW
I DWORCÓW KOLEJOWYCH W SYSTEMIE SZYBKIEJ
KOLEI AGLOMERACYJNEJ
_
@( &
ej funkcjonowania i dla
zapewnienia !%
$!'ˆ
&
G G ! G %
' ˆ
" ! "
siedztwie obszarów kolejowych. Tymczasem aktywizacja
$ " G & G
%
"[ ! )
!G " % G - inwestowania w obszarach kolejowych. $ "
@(G G [ ! !
!
"%
['{
%
[G%
!"!%
!%[G"%
'ˆ
[ %G @
Aglomeracyjnej. W takim wypadku rozwój miasta i obszarów podmiejskich powinien
[ &
!
! " " – !
'
!
"[G
G!
!G
%
funkcjonalno-
'@
"
!
[G
G
!%
!%[
$!'@
!
otoczenie przystank! " % 78
Aleksandra Faron
%
ego %enie u drogowego w aglomeracji od ruchu samochodowego.
Q
"
!
!
"[
G !" " $
naprawczych.
Zdefiniowano zatem 7 kryteriów, któ
[ !
"G [ %
@('@F
& przystanku,
kryterium strefowania funkcji w obszarze,
G
przystanku,
G
& % prowadzenia
potoków ruchu,
G
'
& % przystanku kolejowego, stacji metra, czy przystanku tramwajowego i autobusowego.
G % & G [ [
ortu
G
'
œG
opisany w [3]. [ % ' musi [ " ! ! – zasadniczo istotne jest do
! & )#„B- !
wielofunkcyjnych (MWCW). Kryterium to przewiduje zdefiniowanie 2 stref zabudowy –
jeden obszar o promieniu 600 )
-G /::: '
q
!
G'
'
G
::
&[
)#-G
G
/::: G [ %
)'
- MNW). Kryterium to jest sparametryzowane
werbalnie i oznacza: XXX – kryterium bardzo istotne, XX – kryterium istotne,
X – kryterium mniej istotne. Brak oznaczenia „X” oG%
&
!'
&&
&
G!!!ansportu zbiorowego. Postulat
!
! %
& )#„B-
! &" )#„-' „"[ ! &
G " " na obszarach
"G %
' _ [ – )
! -G &
!
!
"!
"'
K
!
"&"systemie szybkiej …
79
@
&
& !" F &
)
G G G G G '- '
G
&
! G %
' {
% G
w które $ [ [ " !% ) !
!% "
" !-' [ %
$!G!
G
G
!"
'
G %[
! !%G "G
%
|!
!%
' [ !%G ! [
samochodem w przypadku monofunkcyjnej jednostki, zostanie zrealizowana „na miejscu”
" rodków transportu. Zatem polityka
%[ &"
(typowe osiedla mieszkaniowe o zabudowie blokowej bez miejsc pracy i niskim udziale
- &
G ' est niezwykle istotne do
! " & " &"G " !
"' Q %
a przystanku
!%
& " "' ^
!"&
'‰
)
[ – amochodem
G " "
'
Kryterium to jest sparametryzowane werbalnie i oznacza: XXX – kryterium bardzo
istotne, XX – kryterium istotne, X – kryterium mniej istotne. Brak oznaczenia „X”
G%
&
&
funkcji w obszarze.
aglomeracyj
[ przestrzeni publicznej dworca/przystanku kolejowego. Samo
&'
^
!G
&
[ "
'
B
G %
%
$ G
! %
"[G | "[ !% ' _
$
publiczna, jako miejsc
"G
!
$! "G %!
"G
%
cechy funkcjonalno-pr
'B
"[
!%
'
[ " $
!G %
G [
"
![' [4]: [ $ "G
80
Aleksandra Faron
!% &
& G [ " ! )G G G G ! "- % -%G
!
[ "
!% G ograniczenie
barier, np. komunikacyjnych, cych lub nowych elementów – np.
G %!G G
!
"G kreowanie przestrzeni publicznej nastawionej na ruch pieszy, rowerowy
i transport zbiorowy.
ublicznej dworca/przystanku kolejowego nie powinno
[
"!!
'
kryterium to jest sparametryzowane werbalnie i oznacza: XXX – kryterium bardzo istotne,
XX – kryterium istotne, X – kryterium mniej istotne.
"[ ' B
dem drobnych ulic,
!G !G ! "G !
[ &
' @
!
%
! "
G !
"' ^ !
" %
%
[ G G !
" ' B!
kolejowego, po [ ! )[ !
infrastruktury – ""!G
"
G
$-G
)
G "G ! " "
zainwestowanych), urozmaicony (z
[ & – [ G G ! - % &
)
G "
G [ !" mach – G -' ˆ[ !
G
%%
[G
!%
– "
'[
%G!%
"
'^brze obrazuje to badanie
[ @
[5].
[ " ! !' "
" " ) -G G
[[
' ˆ
G " " [ [ =
' sparametryzowane werbalnie i oznacza: XXX – kryterium bardzo istotne, XX – kryterium
istotne, X – kryterium mniej istotne.
G G ' \
[ [ – !
"
[::
G/:::'
[ &
)
-' !%" $G "
w opracowaniu P. Olszewskiego [5] i A. Rudnickiego [6ƒG
[
K
!
"&"systemie szybkiej …
81
) " $"- /;‚: ' ˆ
!%" D:: ' !
G %
<:: G % %[G G ' Y
' Q
[3] )
œ-G [ :: G
[/>::'Q
%
[ [G " $ ! "G
prowadzenia ruchu w kolizyjnym ruchem " )
centrum handlowe – X
rakowskiej w Krakowie). Kryterium to jest
sparametryzowane werbalnie i oznacza: XXX – kryterium bardzo istotne, XX – kryterium
istotne, X – kryterium mniej istotne. Kryterium to jest niezwykle istotne dla przystanków
" G !
G " wych oraz na terenach
podmiejskich, ale o funkcji mieszkaniowej i mieszkaniowo – komercyjnej.
& '*
&
' jest, zatem % ! "
%
""
'X
%
)
omeracji), tym
[ %' & " "
w centrach miast. Z drugiej jednak strony dworzec, czy przystanek kolejowy, jako [ !% ) ym
"
-' G & %
"
"
' sparametryzowane werbalnie w postaci proponowanej klasy ulicy przydworcowej,
w z
% & ' & %G %
"
'
Ostatnim kryterium oceny rozwoju otoczenia przystanków kolejowych jest kryterium
poziomu integracji przystanku kolejowego, jako kowego. Jest to jedno
%
! G % G %
[='
%
%[
!'ˆ
"
przestrzenna rozumiana,
jako [ – ! "
) % lokalizacji i funkcji przystanku). W przypadku przystanku kolejowego, przystanek
[ %
%
)
-' !
_µ\
%
G %
zlokal %
' ^ ) [ - [ ! "G "G ! [' +
parametryzowany jest G G ! G ""' „ [ G [ "!!)'
[
[
na przystankach przesiadkowy"G "-' [
' ˆ
[ 82
Aleksandra Faron
'_
[
"!!'
!!"
$
%
! " ' %
G
%"")%"
!
– w innym przyp -' $ %
! ! "
" %
[ " "" [
' ˆ
$ " " [ rozstrzygany w oparciu
%
"
– %
)
%-G
[ "
' % & %
&i papierowych i/lub
" )
! – kolei
GG-!)!
G G G G G stojaki
G '-' B [
"&G!
%' # [ )
ty
%&-'#%
"[F
G _µ\
)
G !
"-G
µ\
)
pr
-G przystanków autobusowych/tramwajowych, automat biletowy, automaty z napojami,
G ' Y" ! %
[ – [
%
" & %
!' F )!y wymaga zastosowania
" " %
!- ' _
[ $ "
wymogi: integracji przestrzennej, ! "G
! " [G G $ %
! ) – -G & %
informacj " ) G kursowania), o
[ " & –
system Park&R
) G !
mieszkaniowych), parking rowerowy (stojaki rowerowe), zadaszone perony, automat
biletowy, miejsce parkingowe typu Kiss&Ride.
/ $ ! !!
"G
%
(kryterium funkcjonalno – -'_
! % "&
B#' Oznaczenia: OCM - GBq !
G BB# - obszar osiedla mieszkaniowe w obszarze miasta, OSu obszar suburbia, OMA - B#G B+ – obszar eksurbia;
GMW - !
G #„ - - centra komercyjne,
MWCO - - centra osiedlowe, MWCW - - centra
wielofunkcyjne, IMW – .
K
!
"&"systemie szybkiej …
83
Tablica 1
+.+
.0
5+0'*:7
!
funkcjonalno – strukturalnego
KRYTERIUM STRUKTURALNE
KRYTERIA OCENY ROZWOJU OTOCZENIA
PRZYSTANKÓW KOLEJOWYCH SKA
KR.
FUNKCJONALNE
INTENSY
W
STREF.
FUNKCJI
P.P
DWORCA
P.P
POW.
PIESZE
OCM
GMW
X
XX
XXX
XXX
XXX
MWCW
XX
XXX
XXX
XXX
XXX
MWCO
XXX
XXX
XX
XXX
XXX
XX
XX
XXX
!!.
MWCK
POZIOM
INTEGRACJI
ZBIORCZA/
LOKALNA
DOJAZDOWA/
LOKALNA
LOKALNA/
ZBIORCZA
XXX
ZBIORCZA
012!,
'*+,
'*+,
MWCW
XXX
XXX
XX
XXX
XXX
ZBIORCZA
'*+,
MWCO
XXX
XX
X
XX
XX
ZBIORCZA
012!,
XX
X
XX
XX
XXX
XXX
X
XXX
XXX
X
X
X
MWCO
XXX
X
XX
XXX
XXX
MWCK
XX
XXX
XXX
XXX
XXX
X
XX
XXX
3*4+5
012!,
X
X
X
3*4+5
'*+,
MWCK
OSu
MWCW
IMW
OMA
OEu
FUNKCJA
ULICY
MWCK
IMW
3*4+56
ZBIORCZA
3*4+56
ZBIORCZA
ZBIORCZA
3*4+56
ZBIORCZA
3*4+56
ZBIORCZA
012!,
012!,
012!,
'*+,
'*+,
€'
ƒ
%
) zaznaczonego " w tabeli 1):
_
!
&
) & G
-G
[!F
w t !
!
– %
/:::G
bardzo istotne jest zapewnienia strefowania funkcji w G % !% G !%
% ! " " !
"
"
"
G
G ! ' G % ! "
"G
%
[
[
– powinno przeja[!
G
%
" ! [
%
G % [ % %
G "
samochodowy mó [G [ rodowiska pieszego
"[ ' G &
!
lokalnej lub nawet
dojazdowej,
84
Aleksandra Faron
[ – ie elementy
"
"%!
G
'
%
przesiadek z kolei na inne formy lokomocji (rower, transport zbiorowy, pieszy).
{
%
[
!)
%
[
&
!
"_µ\
-'
4. WNIOSKI Z ANALIZY
Ustalenie kryterium oceny rozwoju otoczenia przystanku jest niezwykle istotne dla
"
@('
[
zastosowania i czytelne dla planistów. W autorskiej metodyce zaproponowano 7 takich
!G ' #
po G % [G % "[ ) ! "-G &
[ @(' _
G !
" ! &
G !
– ustalenia wag dla poszczególnych kryteriów oceny rozwoju otoczenia przystanku
kolejowego.
Bibliografia
1. Faron, A.: Przystanki Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej jako zagadnienie planowania przestrzennego.
_ Krakowskiego Obszaru MetropolitalnegoG G ("
Politechniki Krakowskiej, Kraków 2015.
2. !^!X"YB\G(
@@
Aglomeracyjnej (SKA) w Aglomeracji Krakowskiej”, Warszawa-Kraków 2011.
3. Bieda, K.: $"G _
"
Krakowska, Zeszyt naukowy nr 6, Kraków 1980.
4. Ogrodnik, D.: Problemy rewitalizacji terenów w otoczeniu dworców i przystanków kolejowych, praca
doktorska, Politechnika Krakowska, Kraków 2007.
5. Olszewski, P.: ^[ G „ Y
Miejski i Regionalny, 01/2008.
6. Rudnicki, A.: ˆ[
G!/999.
EVALUATION CRITERIA OF THE TRAIN STOPS THAT FUNCTION IN THE
AGGLOMERATION RAILWAY SYSTEM WITHIN THE KRAKOW
METROPOLITAN AREA
Summary: This article presents the evaluation concept of railway stops surrounding development that can
function in the Agglomeration Railway System within the Krakow Metropolitan Area. Evaluation criteria
include the accessibility to the public transport stops issue, the public space quality, the development
intensity with its function and the quality of the interchange nodes. The proper development of those stops
could increase theirs attractiveness and provide the effective passenger potential – its will have the
correlation on the agglomeration railway system financial issues.
Keywords: agglomeration railway system, sustainable urban development, transport systems