Kamil Kliszcz, Andrzej Markiewicz
Transkrypt
Kamil Kliszcz, Andrzej Markiewicz
Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity Prezentacja przygotowana na V Międzynarodowy Kongres Energii Odnawialnej greenPOWER 2014 Warszawa, 24 września 2014 r. POUFNE mBank S.A. http://www.mbank.pl mCorporate Finance S.A. http://www.mcf.pl Dom Maklerski mBanku S.A. http://www.mdm.pl Dane kontaktowe Kamil Kliszcz mDM, wicedyrektor tel. +48 22 43 82 402 [email protected] Spis treści I Bankowość inwestycyjna Grupy mBank II Giełda jako sposób pozyskania finansowania III Finansowanie typu VC/PE 3-5 6-14 15-20 Andrzej Markiewicz mCF, dyrektor tel. +48 22 33 22 017 [email protected] Jakub Dziemidzik mCF, associate tel. +48 22 33 22 042 [email protected] | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 2 Sekcja Strona I Bankowość inwestycyjne Grupy mBank 3-5 II Giełda jako sposób pozyskania finansowania 6-14 III Finansowanie typu VC/PE | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 15-20 3 Bankowość inwestycyjna jest strategicznym obszarem rozwoju działalności mBanku Bankowość detaliczna Private banking Bankowość korporacyjna i inwestycyjna Rynki finansowe Leasing / Faktoring Bankowość inwestycyjna Fuzje i przejęcia (M&A) Rynki papierów udziałowych (ECM) Rynki papierów dłużnych (DCM) Kompleksowa obsługa klienta w zakresie bankowości inwestycyjnej | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 4 mBank oferuje klientom pełen zakres usług bankowości inwestycyjnej M&A (mCorporate Finance) Akwizycje przedsiębiorstw Fuzje przedsiębiorstw Sprzedaż firmy, całkowita lub częściowa Pozyskanie inwestora zewnętrznego do spółki Transakcje wykupów menadżerskich (MBO) i lewarowanych (LBO) Pozyskiwanie i strukturyzowanie finansowania pod transakcje fuzji i przejęć Inne usługi z zakresu corporate finance ECM (Dom Maklerski mBanku) Pierwsze Oferty Publiczne (IPO) Wtórne Oferty Publiczne (SPO) Transakcje przyspieszonej budowy księgi popytu (ABB) Emisje prywatne do QIB i kierowane Wezwania do zapisywania się na sprzedaż akcji Wykupy akcji Programy Opcji Menadżerskich DCM Publiczne i niepubliczne emisje nieskarbowych papierów dłużnych Cechuje nas wysoka jakość świadczonych usług i umiejętność doboru odpowiednich rozwiązań dostosowanych do konkretnych potrzeb klienta | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 5 Sekcja Strona I Bankowość inwestycyjne Grupy mBank II Giełda jako sposób pozyskania finansowania III Finansowanie typu VC/PE | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 3-5 6-14 15-20 6 Giełda a możliwość pozyskania kapitału – podsumowanie głównych czynników Globalne / międzynarodowe trendy makroekonomiczne Trendy makroekonomiczne w Polsce Aktywność i motywacje inwestorów giełdowych Zmieniające się priorytety inwestorów giełdowych Ocena atrakcyjności IPO Stan gospodarki globalnej / międzynarodowej i poszczególnych jej sektorów Nastawienie do inwestycji w akcje na giełdach światowych Stan gospodarki polskiej i poszczególnych jej sektorów Nastawienie do inwestycji na GPW Ocena trendów Ocena ryzyk Wpływ zmieniającego się salda netto środków dopływających do funduszy Poziom wycen giełdowych Akcje vs papiery dłużne Spółki wzrostowe vs spółki stabilne-dywidendowe stabilne Spółki o wysokiej płynności (tzw. large-caps) vs spółki o mniejszej (mid-caps) lub małej płynności (small-caps) Minimalne wartości oferty akceptowane w ramach IPO Minimalne wartości ofert akceptowane w ramach IPO Wyceny w ramach IPO (skala dyskonta w stosunku do spółek już notowanych) Znajomość i ocena sektora, do którego należy dany debiutant | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 7 Aktualne tendencje na światowych giełdach Główne indeksy światowe vs WIG Dywergencja między rynkami dojrzałymi a EM 150 170 160 140 150 130 140 130 120 120 110 110 100 100 mar 14 maj 14 lip 14 wrz 14 mar 14 maj 14 lip 14 wrz 14 sty 14 lis 13 wrz 13 lip 13 maj 13 mar 13 sty 13 MSCI WORLD Kluczowe czynniki wyznaczające trendy na rynkach MSCI EM Rentowności obligacji 10Y 8,0% 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% Niemcy USA Hiszpania sty 14 lis 13 wrz 13 lip 13 maj 13 mar 13 sty 13 lip 12 maj 12 mar 12 0,0% sty 12 Pozytywne zaskoczenia w USA i oczekiwanie zacieśnienia polityki FED Słabe odczyty makroekonomicze w Europie wymuszają niestandardowe działania ECB i konieczność utrzymania środowiska bardzo niskich stóp procentowych Niskie ceny surowców, pogorszenie rachunków bieżących i spowolnienie wzrostu w Chinach uderzają w rynki rozwijające się Wzrost ryzyka geopolitycznego lis 12 wrz 12 lip 12 maj 12 mar 12 sty 12 wrz 14 lip 14 maj 14 sty 14 mar 14 WIG lis 12 CAC40 lis 13 wrz 13 lip 13 maj 13 mar 13 DAX wrz 12 S&P500 sty 13 lis 12 wrz 12 lip 12 maj 12 mar 12 90 sty 12 90 Polska | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 8 Sytuacja na polskim rynku kapitałowym na przełomie 2014/15 trudna do przewidzenia Październik / Listopad - znaczna aprecjacja spółek o średniej / niskiej kapitalizacji Kwiecień – rozpoczęcie 4miesięcznego okna na wypełnianie deklaracji o pozostaniu w OFE i potencjalnej zmiany OFE Lipiec – zakończenie 4miesięcznego okna na wypełnianie deklaracji o pozostaniu w OFE i potencjalnej zmiany OFE Luty – przeniesienie aktywów skarbowych z OFE do ZUS 4Q13 1Q14 Grudzień – pogorszenie sytuacji na rynku OFE wyprzedawały akcje zmuszone do tego koniecznością przekazania aktywów do ZUS, ale w naszej opinii, ten czynnik nie miał dla rynku akcji aż tak negatywnego efektu jak spekulacja inwestorów krótkoterminowych wyprzedzających oczekiwane działania OFE Styczeń – zmniejszenie minimalnego limitu inwestycji OFE w akcje do 55% Listopad - wybory samorządowe w Polsce 2Q14 Maj - wybór przedstawicieli z państw UE do Parlamentu Europejskiego 3Q14 Sierpień transfer pieniędzy pomiędzy OFE (w wyniku złożonych deklaracji o zmianie OFE) Ok. 17% uprawnionych Polaków zdecydowało się na dalsze pozostanie w OFE 4Q14 1Q15 2Q15 Październik – duże prawdopodobieństwo, że stopy procentowe zostaną zmniejszone na przełomie III i IV kw. 2014 r. Styczeń - zmniejszenie minimalnego limitu inwestycji OFE w akcje do 35% 3Q15 4Q15 1Q16 Październik / listopad Wybory parlamentarne w Polsce 2015: Wybory prezydenckie w Polsce Nowe perspektywa budżetowa UE – możliwy napływ dodatkowych środków pieniężnych do polskiej gospodarki Możliwe rosnące obawy wśród inwestorów w związku z rezultatem wyborów parlamentarnych w 2015 roku w Polsce | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 9 Inwestorzy instytucjonalni na GPW Aktywa OFE (mld PLN) i zaangażowanie w akcje 30% 200 25% 180 160 20% 140 15% 120 Aktywa TFI (w mld PLN) 100% 89,0% 30 90% 83,1% 81,9% 79,6% 20 76,3% 81,7% 10 78,6% 75,2% 76,6% 77,9% 74,8% 84,9% 80% 79,0% 0 70% 60% lip 14 kwi 14 sty 14 paź 13 lip 13 kwi 13 sty 13 paź 12 lip 12 kwi 12 sty 12 paź 11 10% lip 11 100 40 Aktywa OFE (w mld PLN) 220 Udział akcji w aktywach OFE (w %) Wartość aktywów TFI (mld PLN) Udział funduszy akcyjnych w aktywach TFI (%) Fundusze inwestycyjne głównym źródłem popytu IPO Odbudowa aktywów TFI w ostatnich 2 latach poprzez wzrost wartości aktywów w portfelach i regularny napływ nowych środków do funduszy z powodu niskich stóp procentowych i spadku atrakcyjności lokat w odniesieniu do inwestycji w fundusze inwestycyjne Obecnie ok. 14,7% wartości aktywów TFI stanowią aktywa funduszy akcji Elastyczna strategia inwestycyjne tej grupy inwestorów opiera się na poszukiwaniu celów inwestycyjnych zapewniających stopę zwrotu wyższą od szerokiego rynku; działalność inwestycyjna uzależniona od bieżących nastrojów na rynku i poziomu umorzeń; średni i krótkoterminowy horyzont inwestycyjny OFE bardziej selektywne, ale z napływami netto Dobre perspektywy makroekonomiczne dla Polski potwierdzają tezę o posiadaniu przez OFE znacznego udziału akcji w ich aktywach Od kwietnia do lipca br. Polacy decydowali o pozostaniu w OFE. Chęć pozostania w OFE zadeklarowało 2,5 mln osób, tj. 16%, których składki ZUS szacuje na ok. 30% Obliczyliśmy, że do końca br. wpływy netto do OFE wyniosą -3,7 mld PLN, a w przyszłym roku 1,9 mld PLN Biorąc pod uwagę poziom płynnych aktywów, naszym zdaniem OFE nie będą zmuszone do sprzedaży akcji żeby regulować zobowiązania z ZUS | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 10 Niepewność wokół zmian w systemie emerytalnym wpłynęła na niewielką liczbę transakcji typu IPO w 1H14 Transakcje IPO w Polsce 2013 i 2014 Emitent Alumetal Altus TFI Torpol Tele-Polska Holding PCC Rokita Prime Car Management Livechat Software Comperia MFO Vistal Gdynia Gorenje Elemental Holding Capital Park ENERGA Newag Mercator Medical PKP Cargo MLP Group Peixin OT Logistics Global Cosmed AviaAM leasing Platinum Properties Group Tarczyński Feerum Potencjalni emitenci ATAL TFI Skarbiec InData Software PEP/Polenergia Zrug Węglokoks PGF InPost Mennica Wrocławska Private Equity Managesrs Manta Multimedia Murapol Wartość (mln PLN) 293 175 184 5 98 210 60 11 23 51 43 61 136 2165 398 29 1423 91 16 30 11 112 8 45 19 Sektor/Branża Data debiutu Aluminiowe stopy Finanse Przemysł kolejowy Telekomunikacja Chemia Leasing IT IT Profile stalowe Konstrukcje AGD Recykling Nieruchomości Energetyczna Tabor kolejowy Materiały medyczne Transport/Logistyka Deweloper Maszyny Logistyka Kosmetyczna Finanse Deweloper Spożywczy Budowlana 17 lipca 2014 11 lipca 2014 8 lipca 2014 7 lipca 2014 25 czerwca 2014 16 kwietnia 2014 10 kwietnia 2014 25 marca 2014 9 stycznia 2014 8 stycznia 2014 30 grudnia 2013 18 grudnia2013 13 grudnia 2013 11 grudnia 2013 4 grudnia 2013 21 listopada 2013 30 października 2013 28 października 2013 9 października 2013 18 lipca 2013 10 lipca2013 28 lipca 2013 25 czerwca 2013 18 czerwca 2013 10 maja 2013 Szacowana wartość (mln PLN) 100-200 n/d 40-50 200-300 30-40 n/d 300-400 n/d n/d 100 n/d n/d Sektor/ Branża Deweloper mieszkaniowy Finansowa IT Energetyka Infrastruktura Górnicza Farmaceutyczna Firma kurierska Handel złotem Asset Management Sprzęt elektroniczny Deweloper Transakcje historyczne oraz planowane W całym 2013 znacznie mniej transakcji niż pierwotnie oczekiwano, w tym tylko sześć dużych (powyżej 100 mln PLN) z których 3 to prywatyzacje (PHN, PKP Cargo, ENERGA) Największa aktywność w 4Q13, większość transakcji zakończona sukcesem, ale wiele ofert poniżej pierwotnych założeń W 2014 r. rynek IPO w Europie odnotowuje rekordową aktywność, jednak na tym tle, w obliczu zmian w systemie emerytalnym, GPW odnotowuje stosunkowo słabe wyniki Największe oferty publiczne w 2014 r.: Alumetal (293 mln PLN), Prime Car Management (Masterlease) (210 mln PLN), Torpol (184 mln PLN), Altus TFI (175 mln PLN), PCC Rokita (98 mln PLN) Inne znaczące transakcje w 2014 to sprzedaż pośrednio przez Skarb Państwa w ABB pakietów PKP Cargo (584 mln PLN) oraz PGE (1,3 mld PLN) Odwołane ze względu na brak popytu IPO w 2014 to m.in.: Multimedia Polska o (ok. 948 mln PLN) oraz GGE (190 mln PLN) i Grodno (14 mln PLN) Istotnym elementem wpływającym na rynek pozostaje wciąż modyfikacja polityki inwestycyjnej OFE w związku z brakiem wiedzy o ostatecznym efekcie reformy OFE w ostatnich transakcjach bardzo znacząco zmniejszyły swoją aktywność oraz zwiększyły wrażliwość cenową – wiele transakcji zakończyło się przy znacznie mniejszym (lub bez) udziale OFE, co miało wpływ na niższe ceny transakcyjne | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 11 Energetyka na GPW Poprawa sentymentu wokół sektora Indeks branżowy na tle szerokiego rynku Po kilku latach słabego sentymentu do sektora nastąpiła wyraźna zmiana nastawienia do spółek energetycznych w ujęciu globalnym, głównie z uwagi na otoczenie niskich stóp procentowych Lepsze wyniki od rynkowych oczekiwań w polskich spółkach energetycznych: restrukturyzacja kosztowa, niższe ceny węgla, wyższe marże detaliczne Wprowadzenie mechanizmu rezerwy operacyjnej stabilizującej sytuację w generacji i pozytywnie wpływającej na ceny energii Perspektywa pogorszenia wolnych przepływów pieniężnych Potencjalne zaangażowanie sektora w program ratunkowy polskiego sektora węglowego 40% 33% 30% 18% 20% 12% 11% 21% 21% 14% 8% 6% 10% 0% -10% -4% -11% -20% -7% -30% -40% -35% -43% 2008 -50% 2009 2010 2011 MSCI utilities Europe Polskie spółki energetyczne YTD 2012 2013 2014 YTD MSCI Europe Terminowe ceny energii Y+1 150 180 140 175 130 170 120 165 110 160 100 155 40 30 20 10 0 150 90 -10 145 ENEA ENERGA PGE PEP TAURON spread Polska sie 14 wrz 14 lip 14 cze 14 kwi 14 maj 14 lut 14 mar 14 sty 14 lis 13 gru 13 paź 13 sie 13 wrz 13 lip 13 cze 13 kwi 13 maj 13 lut 13 -20 mar 13 140 sty 13 wrz 14 sie 14 lip 14 cze 14 maj 14 kwi 14 mar 14 lut 14 sty 14 80 Niemcy w PLN/MWh | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 12 Segment OZE – postrzeganie wśród inwestorów Brak stabilności regulacyjnej Produkcja energii odnawialnej wg źródeł Zależność od regulacji i podatność na błędy w konstrukcji systemu wsparcia (nadpodaż zielonych certyfikatów) Wyjście zagranicznych inwestorów (DONG, Iberdrola) Przedłużające się prace nad nową ustawą o OZE i zmieniające się koncepcje mechanizmu wsparcia (certyfikaty, feed-in-tariff) Bardzo duża podaż nowych projektów (umowy przyłączeniowe na prawie 10 GW) Ryzyka parametrów ustalanych administracyjnie (opłaty zastępcze, limity aukcyjne, maksymalne ceny aukcyjne) Presja na zmiany w instytucji sprzedawcy z urzędu Historia nieudanych projektów w spółkach giełdowych (biogazownie, dedykowane bloki biomasowe) 25 000 126% 116% 126% 102% 20 000 85% 140% 98% 88% 120% 100% 76% 15 000 80% 60% 10 000 40% 5 000 20% 0 0% 2008 Cena zielonego certyfikatu (PLN/MWh) 2009 2010 2011 2012 2013 2014P 2015P współspalanie wiatr biomasa woda pozostałe wskaźnik pokrycia** Planowane moce wytwórcze w wietrze (MW) 300 5 000 4 520 250 4 040 200 3 375 150 2 534 100 1 815 50 wrz 14 lip 14 maj 14 mar 14 sty 14 lis 13 wrz 13 lip 13 maj 13 mar 13 sty 13 lis 12 wrz 12 lip 12 maj 12 mar 12 sty 12 0 2011 2012 2013 2014P 2015P | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 2016P 13 Segment OZE – warunki pozyskania kapitału na GPW Restrykcyjne podejście inwestorów Ustabilizowanie otoczenia regulacyjnego gotowa ustawa o OZE klarowne zasady ustalania ceny referencyjnej spójna polityka energetyczna rządu (węgiel vs OZE) Doświadczenie i atrakcyjny track record ograniczone zainteresowanie projektami greenfield preferowane dojrzałe rynkowo technologie (mniejsze ryzyko błędów w systemie wsparcia) aktywa produkcyjne w portfelu (rynek niechętnie/nisko wycenia pipeline) korzystne kontrakty na odbiór energii i świadectw pochodzenia Przejrzysta struktura projektów większościowe udziały w projektach przejrzysta struktura właścicielska kontrola korporacyjna akcjonariuszy mniejszościowych (udział w RN) Jasno sprecyzowana koncepcja biznesowa profil wzrostowy (bogaty portfel projektów, strategia finansowania kolejnych etapów inwestycji, restrykcyjne kryteria kalkulacji opłacalności przedsięwzięć) profil „dywidendowy” (atrakcyjna krzywa przepływów pieniężnych, określona perspektywa dezinwestycji) Odpowiednia skala działalności | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 14 Sekcja Strona I Bankowość inwestycyjne Grupy mBank II Giełda jako sposób pozyskania finansowania III Finansowanie typu VC/PE | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 3-5 6-14 15-20 15 Inwestorzy instytucjonalni jako dostarczyciele equity – fundusze VC/PE generalnie Inwestorzy instytucjonalni Kategorie inwestorów instytucjonalnych: Inwestorzy działający na rynku niepublicznym: Fundusze venture capital (VC) Fundusze private equity (PE) Inwestorzy działający na rynku giełdowym: Towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI) Otwarte fundusze emerytalne (OFE) Najczęstsze błędy inwestorów w postrzeganiu inwestorów instytucjonalnych, zwłaszcza VC/PE: Szacowana stopa zwrotu z projektu nie jest jedynym, aczkolwiek pozostaje ważnym, kryterium oceny projektu Dla funduszy istotne jest w co najmniej takim stopniu doświadczenie firmy/grupy menedżerskiej oraz ustalenie z góry możliwych scenariuszy wyjścia z inwestycji Inwestorzy instytucjonalni (zwłaszcza ci o dłuższym horyzoncie inwestycyjnym) są w dużo większym stopniu wyczuleni na stabilność przepisów prawnych, dotyczących obszarów, w których inwestują – raczej wstrzymują się od inwestycji, aniżeli spekulują na temat nadchodzących zmian prawnych Kryteria inwestycyjne funduszy VC/PE Stopa zwrotu z projektu Corporate governance Faza / historia rozwoju celu Strategia rozwoju celu Rozmiar projektu Horyzont inwestycyjny Profil celu Strategia wyjścia Management team | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 16 Inwestorzy instytucjonalni jako dostarczyciele equity – fundusze VC/PE w kontekście inwestycji w OZE Kryteria inwestycyjne funduszy VC/PE w kontekście inwestycji w OZE* Kryterium inwestycyjne Ogólnie Komentarz Stopa zwrotu z projektu 20%+ Powyżej 10% Faza / historia rozwoju celu Zróżnicowane: VC – od fazy rozwoju, PE VC: od etapu pozwolenia na budowę PE: firmy z już działającymi projektami, zainteresowane rozwojem kolejnych projektów Rozmiar projektu Dopasowany do polityki inwestycyjnej danego funduszu Raczej małe odstępstwa od ogólnie przyjętej polityki funduszu Horyzont inwestycyjny 4-6 6 lat (możliwe krótsze w przypadku funduszy VC) 5-7 lat (do 9-10) Management team Doświadczenie kluczowych osób zarządzających bardzo istotne dla oceny projektów – ale bywają wyjątki Strategia wyjścia Uzgadniania z góry w ramach paru wariantów Strategia rozwoju celu Wsparcie polityki ekspansji: produktowej i geograficznej, mile widziany również wzrost przez akwizycje Duplikowanie już raz sprawdzonego modelu inwestycji Corporate governance Udziały większościowe preferowane (możliwe mniejszościowe w przypadku VC) Udziały większościowe | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 17 W ostatnich latach sektor OZE nie cieszył się dużym zainteresowaniem funduszy VC/PE Inwestycje funduszy w OZE w Polsce i Europie Inwestycje funduszy VC/PE w sektor E&E1 w Polsce Wartość (mln EUR) Udział inwestycji funduszy w E&E w latach 2011-2013 2011 2012 2013 17,0 32,1 14,9 3 4 3 Liczba inwestycji Polska 4,2% Źródło: EVCA/PSIK Wydatki na clean energy projects Udział wiatru VC/PE (mld USD) Udział wiatru 5,9% vs Źródło: EVCA/PSIK2 1 Suma inwestycji w sektor Energia & środowisko („E&E”) 2 EVCA/PSIK nie zrzesza wszystkich funduszy VC/PE działających w Polsce Asset finance (mld USD) Europa 2011 2012 2013 59,5 33,7 35,2 27% 49% 57% 1,9 1,4 0,8 17% 6% 12% Źródło: Clean Energy Europe Finance Guide Przyrost nowych mocy farm wiatrowych 2011 2012 2013 Europa (GW) 9,6 12,3 10,8 Polska (GW) 0,6 0,7 0,9 Ranking atrakcyjności Polski w Europie3 Wrzesień 2014 Wiatr 10 Biomasa 11 Fotowoltaika 13 Źródło: Renewable energy country attractiveness index, wrz-2014, EY 3 Ranking mierzy atrakcyjność inwestycyjną kraju całościowo oraz poszczególnych sektorów OZE na tle pozostałych krajów Źródło: EurObser’ER | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 18 Źródła finansowania rozwoju projektów wiatrowych ze względu na etap projektu Źródła finansowania rozwoju projektów wiatrowych PE VC Środki własne inwestorów prywatnych i niefinansowych Kluczowe kroki w procesie rozwoju farmy wiatrowej Plan zagospodarowania Grunt Zabezpieczanie ziemi pod inwestycję (dzierżawa długoterminowa lub własność) Pomiary wiatru Środowisko Przyłączenie do sieci Pozwolenie na budowę 24 miesiące 18 miesięcy 12 miesięcy 6 miesięcy 12 miesięcy Zmiana lub potwierdzenie planu zagospdarowania Wykonanie pomiarów siły wiatru Pozyskiwanie decyzji środowiskowych wymaganych do pozwolenia na budowę Uzgadnianie warunków przyłączenia do sieci lokalnego operatora Ubieganie się o pozwolenie na budowę Zakończenie 4-6 lat1 Inwestorzy instytucjonalni typu fundusze PE preferują projekty o dużej skali lub portfele projektów o łącznej dużej skali/mocy skali/moc 1 Niektóre etapy rozwoju projektu przebiegają jednocześnie Źrodło: Polish Energy Partners S.A., Polenergia Holding S.A. | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 19 Konkluzje – na co zwracać uwagę, wychodząc do inwestorów instytucjonalnych 1. Wiedzieć, kogo dokładnie szukamy Pomocny będzie nawet zwykły research internetowy… Czy wiemy, czy inwestor, z którym chcielibyśmy się skontaktować, zainwestował już w spółki z sektora, w którym działamy? Jeżeli nie – czy wiemy, czy ten sektor może go interesować? W przypadku danego inwestora: jak kryteria spełniamy, jakich – ewentualnie (minimalna wartość inwestycji, którą wskazuje inwestor w swojej polityce inwestycyjnej, obecna faza rozwoju firmy, oczekiwania, co do kluczowego kierownictwa, doświadczenia, itp.) 2. Wiedzieć, co sobą reprezentujemy, czym się wyróżniamy, w czym jesteśmy ewentualnie unikalni Jakie są nasze mocne strony? Czym się różnimy od konkurentów? W jaki sposób adresujemy czynniki ryzyka, które związane są z sektorem, w którym funkcjonujemy? Czy jesteśmy w posiadaniu niezależnej / zweryfikowanej przez stronę trzecią wyceny naszego projektu? Jeżeli nie – czy mamy pełne przekonanie, że ta wycena jest właściwa? oparta na reprezentatywnych parametrach i założeniach? 3. Być dobrze przygotowanym informacyjnie W przypadku każdego inwestora – macie Państwo w zasadzie jedną szansę na zaprezentowanie się… … po nawiązaniu kontaktu - nie będzie już czasu na przygotowanie materiałów… … a jakość ich przygotowania rzutuje zawsze na percepcję danego projektu inwestycyjnego przez inwestorów | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 20 Dziękujemy za uwagę Andrzej Markiewicz dyrektor Kamil Kliszcz wicedyrektor Departamentu Analiz mCorporate Finance S.A. ul. Senatorska 18 00-082 Warszawa tel: +48 22 33 22 000 fax: +48 22 33 22 001 e-mail: [email protected] http://www.mcf.pl Dom Maklerski mBanku S.A. ul. Wspólna 47/49 00-684 684 Warszawa tel:: +48 22 697 47 10 fax:: +48 22 697 48 20 e-mail: [email protected] http://www.mdm.pl | Rynek kapitałowy i inwestorzy instytucjonalni: uwarunkowania związane z pozyskaniem kapitału typu equity 21