jak pakować

JAK PAKOWAĆ
Poza koniecznością wprowadzenia odpowiednich opakowań, rynek
ogrodniczy, w tym handel detaliczny, potrzebuje również wielu innych
zmian. Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednią prezentację
produktów, ich promocję, reklamę, a także poświęcić więcej uwagi
utrzymaniu wysokiej jakości produktów w czasie transportu, składowania
i sprzedaży. W sektorze ogrodniczym mamy szansę dalszego rozwoju
produkcji, z uwagi na wciąż niskie koszty, dobre warunki glebowo-klimatyczne oraz zwiększającą się liczbę gospodarstw wytwarzających
owoce i warzywa wysokiej jakości. Pozostanie na konkurencyjnym rynku
unijnym będzie zależeć przede wszystkim od umiejętności dostosowania do
zmieniających się wymagań rynku produktów ogrodniczych.
W nowoczesnym handlu przy stałym wzroście podaży produktów
ogrodniczych potrzeba atrakcyjnych opakowań, głównie jednostkowych.
Według 82% konsumentów w Warszawie (badania ankietowe Centralnego
Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Opakowań, obecnie COBRO – Instytut
badawczy
Opakowań)
produkty
przygotowane
w
opakowaniach
2
jednostkowych są droższe, a według 17% jest odwrotnie. Z tego względu
nadal popularna jest sprzedaż luzem, zwłaszcza na targowiskach
detalicznych oraz w sklepach małych oraz średniej wielkości.
Z kolei w super- i hipermarketach podaż świeżych owoców
w opakowaniach jednostkowych szacuje się obecnie na ponad 40%,
warzyw na nieco mniej. W opakowaniach jednostkowych sprzedaje się
najczęściej: owoce miękkie, brzoskwinie, owoce południowe, jabłka, sałatę,
pomidory, cebulę, warzywa korzeniowe oraz pieczarki i ziemniaki.
Produkty
ogrodnicze
opakowane
kupują
najczęściej
osoby
lepiej
sytuowane, a rzadko te zarabiające najmniej.
Produkty ogrodnicze w opakowaniach jednostkowych kupują zwykle
klienci dobrze sytuowani.
Zwolennicy zakupów produktów luzem cenią sobie możliwość
własnoręcznego wyboru. Niektórzy konsumenci uważają jednak, że ciągłe
przekładanie produktów oferowanych luzem może powodować ich
3
uszkodzenia i utratę świeżości. Z obsługi sprzedawcy podającego towar
zadowoleni
są
nieliczni
kupujący.
Niedogodnością
bywa
również
nieodpowiednia wielkość porcji lub brak poszukiwanego produktu.
Liczebnie przeważają konsumenci kupujący produkty luzem, ale około 40%
skłonnych jest zakupić droższe i estetycznie zapakowane. Odmienne zdanie
miało blisko 60% kupujących (badania COBRO).
Stosowanie opakowania jednostkowego skraca czas zakupu i nie ma
wpływu na obniżenie jakości wskutek wybierania produktów oferowanych
luzem. Jeżeli konsument upewni się, że dokonał właściwego wyboru, przy
następnych zakupach poszuka zapamiętanego logo producenta lub firmy
pakującej. Jest to tym ważniejsze, że np. w marketach nie ma styczności
producenta z konsumentem, jak to bywa przy zakupach bezpośrednich
u wytwórcy lub w sklepach owocowo-warzywnych bądź na targowiskach.
Klientowi należy zapewnić jak największy wybór owoców i warzyw
w atrakcyjnej ekspozycji.
4
Wybór miejsca zakupów: targowiska, małe i średnie sklepy
osiedlowe, markety, zależy od upodobań klienta, przyzwyczajeń, czasu,
zasobów finansowych. Sam produkt i jego jakość mają największy wpływ
na decyzję zakupu. Klienci są przekonani, że bez względu na miejsce zakupu
zostaną wszędzie dobrze obsłużeni. Świadomi swojego wyboru, nie ustają
w poszukiwaniu coraz to nowych, smakowitych i lepszych jakościowo
owoców i warzyw. Potrzebna jest zatem rzetelna informacja o walorach
oraz przydatności tych produktów. Wiąże się z tym także reklama
właściwości i zalet towarów.
Nawet w małym sklepie klientowi trzeba zapewnić jak największy
wybór owoców i warzyw w atrakcyjnej ekspozycji w różnorodnym
opakowaniu lub luzem. Np. wystawione do sprzedaży pieczarki mogą stać
w pudełkach o pojemności 0,5 kg lub 1,0 kg, a obok te same pieczarki leżeć
luzem w skrzynce, z możliwością własnoręcznego wyboru. Innym razem
papryka ułożona luzem w rzędach na przemian w kolorze czerwonym,
zielonym, żółtym, a obok pakowana po kilka sztuk w opakowaniach
foliowych (w torebkach, na tackach).
Ostatnio coraz większe znaczenie mają tzw. opakowania gotowe na
półkę – SRP (Shelf Ready Packaging). Są to opakowania zbiorcze,
zaprojektowane w sposób umożliwiający wystawienie ich wprost na półkę
sklepową. A więc pod tym pojęciem określa się prawidłowe pakowania
towarów
przygotowanych
do
sprzedaży,
np.
w
sklepie
wielkopowierzchniowm, gdzie towar jest udostępniony detalicznym
nabywcom.
Dobrym przykładem SRP są opakowania tekturowe (pudła),
w których produkty są ułożone luzem, np. jabłka, pomidory, sałata czy
papryka lub znajdują się w opakowaniach jednostkowych (pudełka, tacki
owinięte folią, torebki). Wówczas konsument wybiera z tych opakowań
5
transportowych pojedynczo produkty w liczbie mu odpowiadającej lub
przygotowane w opakowaniach jednostkowych.
Takie
opakowania
pozwalają
eliminować
operacje
związane
z przesypywaniem bądź przekładanie owoców czy warzyw z opakowań,
stanowiące bardzo duże zagrożenie dla zachowania jakości. Ponadto
opakowania określane jako gotowe na półkę ułatwiają przemieszczanie,
szybką identyfikację produktów w obrębienie sklepu oraz zwiększają
atrakcyjność dla konsumentów.
Do niedawna o przewadze produktów konkurencyjnej firmy
przesądzały cena, walory użytkowe i jakość. Teraz dla wielu osób jakość
oraz atrakcyjne podanie towarów są ważniejsze niż cena, koszty
wprowadzanych materiałów i wytwarzania opakowań nie wpływają zaś
zbytnio na cenę produktu. Stosowanie odpowiednich opakowań przynosi
wyraźne korzyści w odniesieniu do jakości. Już kilka kawałków folii użytych
do owinięcia ogórka czy pęczka nowalijek przedłuża ich świeżość.
Shelf ready packaging to opakowania umożliwiające wystawienie
z produktami wprost na półkę.
6
Pakowane malin lub truskawek podczas zbioru do pudełek
o pojemności 0,25–0,50 kg, w cenie około 20 groszy, zapewnia utrzymanie
dobrej jakości w porównaniu do pakowania tych produktów w większe
opakowania. Dla większości gatunków owoców i warzyw dobre wyniki
uzyskuje się dzięki zastąpieniu skrzynek drewnianych opakowaniami
z tektury falistej. Opakowania tekturowe mają nie tylko mniejszą masę,
lepszy wygląd, ale i niższą cenę (np. opakowanie kolorowe o pojemności
10–12 kg kosztuje około 2 zł).
Obecnie zarówno targowiska, małe i średnie sklepy osiedlowe, jak też
sieci super- i hipermarketów spełniają swoją rolę. Wybór miejsca sprzedaży
zależy od upodobań, przyzwyczajeń, możliwości czasowych, finansów
klienta. Największy wpływ na decyzję o zakupie mają jednak sam produkt
i jego jakość. Klienci są bardziej wymagający, oczekują, że bez względu na
wielkość sklepu znajdą towar wysokiej jakości i zostaną dobrze obsłużeni.
Nie ulega wątpliwości, że stały wzrost podaży produktów
ogrodniczych i rozwój nowoczesnego handlu będą wymagały atrakcyjnych
opakowań, coraz częściej jednostkowych, mimo że nadal popularna
pozostanie sprzedaż luzem. Doświadczenia ostatnich lat oraz zmiany, jakie
zachodzą na naszym rynku, utwierdzają w przekonaniu, iż odpowiednie
opakowania – jednostkowe i transportowe – w których oferowane są
produkty w miejscu sprzedaży, to połowa sukcesu. W strategii sprzedaży
ważną rolę odgrywają bogaty wybór oraz odpowiednia ekspozycja
produktów. Wielu producentów oferujących owoce i warzywa dobrej
jakości przegrało z handlującymi gorszym towarem tylko dlatego, że ci
ostatni zadbali o atrakcyjną formę opakowania.
dr inż. Tadeusz Cąderek
© COBRO