dr hab. Barbara Grabowska - Instytut Nauk o Edukacji

1. Zdjęcie
2. Zajmowane stanowisko
dr hab. Barbara
Grabowska
3. Dane kontaktowe
tel.: 3385462247, e-mail: [email protected]
4. Kariera zawodowa
magister pedagogiki, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, specjalność: pedagogika opiekuńczo-wychowawcza, 1987.
licencjat wychowanie fizyczne, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, 1987
1987-1989 praca w Szkole Podstawowej – nauczyciel wychowania fizycznego, wychowawca klasy VII i VIII.
Praca doktorska Przemiany świadomości społecznej młodzieży na pograniczu polsko-czeskim (na przykładzie
Cieszyna), napisana pod kierunkiem naukowym prof. zw. dr hab. Tadeusza Lewowickiego, obroniona w Instytucie Badań Naukowych w Warszawie. Rada Naukowa IBE nadała stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki dnia 18.07.2000.
Rozprawa habilitacyjna Poczucie tożsamości młodzieży uczącej się w szkołach z polskim językiem nauczania
na Białorusi, Ukrainie i w Republice Czeskiej – studium porównawcze. Toruń 2013, Wydawnictwo Adam
Marszałek, s. 519. Rada Naukowa Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego nadała stopień
naukowy doktora habilitowanego nauk społecznych w zakresie pedagogiki nadany 18.03.2014.
5. Zainteresowania naukowo-badawcze
Zainteresowania naukowe skupiają się na kwestiach:
- socjalizacji młodzieży – rodzinnej, szkolnej i pozaszkolnej w środowiskach wielokulturowych;
- poczuciu tożsamości młodzieży i jego uwarunkowaniach;
- szkolnictwie dla mniejszości narodowych w Polsce i w krajach Europy Środkowo-Wschodniej.
1
6. Funkcje administracyjne na wydziale i w uczelni. Działalność organizacyjna
Udział w komitetach naukowych i redakcyjnych czasopism naukowych:
1. „Edukacja Międzykulturowa” – członek rady redakcyjnej (5 pkt., część B wykazu MNiSW)
2. „Wychowanie na co dzień” – recenzent (5 pkt., część B wykazu MNiSW)
3. „Studia Kulturowo-Edukacyjne” – recenzent
4. „Pogranicze. Studia Społeczne” – recenzent
Współredakcja naukowa serii wydawniczych:
1. „Edukacja Międzykulturowa” (8 tomów, seria ukazuje się od 1992 roku)
Staże krajowe i zagraniczne
1. Staż dydaktyczny w ramach Programu Unii Europejskiej Erasmus – Centre de Formation Pédagogique de
Cambrai w ramach programu SOKRATES/ERASMUS – 26.03 – 3.04. 2004
2. Staż dydaktyczny w ramach Programu Unii Europejskiej Erasmus – Uniwersytet Ostrawski (Czechy) –
2.04.2009 roku
3. Staż dydaktyczny w ramach Programu Unii Europejskiej LLP Erasmus – Uniwersytet Mateja Bela w
Bańskiej Bystrzycy (Słowacja) – marzec 2013 rok
4. Staż dydaktyczny w ramach Programu Unii Europejskiej LLP Erasmus – Uniwersytet Karola w Pradze
(Czechy) – maj 2013 rok
5. Staż dydaktyczny w ramach Programu Unii Europejskiej LLP Erasmus – w Paryżu (Francja) – luty 2014
rok
6. Staż dydaktyczny w ramach Programu Unii Europejskiej Erasmus – Uniwersytet Ostrawski (Czechy) –
marzec 2014 rok
Udział w kształceniu kadry
Promotor 155 prac magisterskich i 46 prac licencjackich
1 recenzja w przewodzie doktorskim
Funkcje administracyjne w Uczelni
1. Koordynator Systemu Punktów Kredytowych ECTS Kolegium Polskiego Międzynarodowej Szkoły
Nauk o Edukacji i Kulturze w semestrze letnim roku akademickiego 2002-2003
2. Pełnomocnik Dziekana Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji ds. Dziennych Studiów Pedagogicznych
w roku akademickim 2003-2004
3. Koordynator Systemu Punktów Kredytowych ECTS w Wydziale Etnologii i Nauk o Edukacji w semestrze letnim w roku akademickiego 2003-2004
4. Prodziekan ds. Kształcenia Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji w roku akademickim 2004-2005
5. Członek senackiej Komisji ds. kształcenia w roku akademickim 2004-2005
6. Członek senackiej Komisji Dyscyplinarnej dla studentów US w kadencji 2005-2008
7. Członek senackiej Komisji Dyscyplinarnej dla studentów US w kadencji 2008-2012
8. Członek senackiej Komisji Dyscyplinarnej dla studentów US w kadencji 2012-2016
9. Zastępca Przewodniczącego senackiej Komisji Dyscyplinarnej dla studentów US w kadencji 2012-2016
2
10. Koordynator LLP/Erasmus WEiNoE w Cieszynie od listopada 2012
Działania organizacyjne w szkole wyższej i poza nią
1. Organizator i opiekun śródrocznych i wakacyjnych praktyk pedagogicznych dla studentów Uniwersytetu Śląskiego – Filia w Cieszynie w placówkach oświatowych na terenie Cieszyna i Jastrzębia (1997-2002).
2. Organizator studenckich wycieczek naukowych do ośrodków dydaktyczno-wychowawczych i opiekuńczych oraz bibliotek naukowych (Lublin, Kraków, Toruń, Wisła).
3. Członek Rady Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego w latach 1996-1999.
4. Harmonogramistka zajęć dydaktycznych na kierunku pedagogika w roku akademickim 2003-2004.
5. Wielokrotny członek-egzaminator Komisji Egzaminacyjnej dla doboru kandydatów na I rok studiów
kierunku pedagogika.
6. Elektor Uczelnianego Kolegium Elektorów w roku 2002; 2005; 2008; 2012.
7. Opiekun Koła Naukowego Edukacji Międzykulturowej – od 26 listopada 2003 roku – (wspólnie z dr
hab. Aliną Szczuerk-Borutą, prof. UŚ) (od 2010 roku do grona opiekunek Koła dołączyła nasza absolwentka mgr Aleksandra Gancarz).
8. Członek Rady Rodziców Szkoły Podstawowej nr 3 w Cieszynie (2000-2006).
9. Współpraca ze środowiskiem lokalnym:

Edukacja regionalna podstawą tworzenia tożsamości lokalnej wśród uczniów, sesja popularnonaukowa. Organizator: Zarząd Główny Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, Cieszyn 8.10.2004, referat: Funkcjonowanie społeczne młodzieży na pograniczu Śląska Cieszyńskiego.

W szacunku tym, co byli, w darze tym, co będą, sesja popularnonaukowa. Organizator: Zarząd Główny
Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, Cieszyn 10.11.2005, referat: Tożsamość narodowa młodzieży na pograniczu cieszyńskim w sytuacji zmiany społecznej.

Cieszyńskie Laboratorium Społeczeństwa Obywatelskiego, sesja popularnonaukowa. Organizator:
Delta Partner Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Gospodarczych, Cieszyn 16.12.2008 Referat:
Dlaczego pogranicze jest miejscem szczególnym dla działalności organizacji pozarządowych - diagnoza społeczna.

Polacy na Białorusi, Ukrainie i w Czechach - wybrane aspekty funkcjonowania. Wszechnica Edukacyjna AGH w Jastrzębiu Zdroju, 6.12.2011.

Polacy na wschodzie - wybrane aspekty funkcjonowania. Uniwersytet Trzeciego Wieku w Cieszynie,
8.12.2011.

Od tożsamości regionalnej do tożsamości globalnej – jak pomóc wnukowi w kształtowaniu jego poczucia tożsamości; Uniwersytet Trzeciego Wieku w Cieszynie, 12.04.2012.

Polska mniejszość narodowa na Białorusi, Ukrainie i w Czechach. Wykład w ramach II Targów
Książki w Katowicach, 8.09.2012.

Eliminacje do XVII Ogólnopolskiego Konkursu Krasomówczego im. Wojciecha Korfantego, w
auli Polskiego Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Czeskim Cieszynie – przewodnicząca jury,
20.10.2014.
Przewodnicząca jury w corocznym Regionalnym Konkursie Wypieków na Zapusty i Wielkanoc:
„dorty, kołocze, krepliki i insze placki”, organizator Gminny Ośrodek Kultury w Zebrzydowicach,
od roku 2005 do nadal.

10. Sekretarz naukowy i organizacyjny 5 konferencji organizowanych przez Zakład Pedagogiki Ogólnej Uniwersytetu Śląskiego w latach 1993-2014 z cyklu „Edukacja Międzykulturowa”

Sekretarz naukowy konferencji: Przemiany świadomości społecznej młodzieży na Pograniczach. Brenna, 17–18.10.2000; Organizator: Uniwersytet Śląski, Filia w Cieszynie, Katedra Pedagogiki Ogólnej,
WSP ZNP w Warszawie.

Sekretarz naukowy konferencji (wspólnie z dr Aliną Szczurek-Borutą): Przemiany społecznocywilizacyjne i edukacja szkolna – problemy rozwoju indywidualnego i kształtowania się tożsamości.
3
Ustroń, 11–13.10.2004; Organizator: Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Etnologii i Nauk o
Edukacji w Cieszynie, Katedra Pedagogiki Ogólnej, WSP ZNP w Warszawie.

Sekretarz naukowy konferencji (wspólnie z dr Anielą Różańską i dr Barbarą Chojnacką-Synaszko):
Tożsamość i kształtowanie się tożsamości w warunkach wielokulturowości. Namestovo-Cieszyn, 8–
10.10.2007; Organizator: Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji w
Cieszynie, Katedra Pedagogiki Ogólnej.

Sekretarz naukowy konferencji (wspólnie z dr Anną Gajdzicą): Kultura w edukacji międzykulturowej,
Cieszyn – Ustroń-Zawodzie, 24–26.09.2012. Organizator: Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział
Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie, WSP ZNP w Warszawie, SWEM.

Sekretarz naukowy konferencji (wspólnie z dr Barbarą Chojnacką-Synaszko, dr Łukaszem Kwadransem): Sfery życia duchowego dzieci, młodzieży i dorosłych w środowiskach zróżnicowanych kulturowo, Cieszyn – Ustroń-Zawodzie 22-24 września 2014 roku. Organizator: Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie, WSP ZNP w Warszawie, SWEM.
Nagrody za osiągnięcia w pracy naukowej wraz z nagrodami Rektora i odznaczenia
1. Nagroda Zespołowa I stopnia za działalność naukową JM Rektora Uniwersytetu Śląskiego (2004);
2. Nagroda Indywidualna II stopnia za działalność organizacyjną i naukową JM Rektora Uniwersytetu
Śląskiego (2005);
3. Nagroda Indywidualna II stopnia za działalność dydaktyczną JM Rektora Uniwersytetu Śląskiego
(2007);
4. Nagroda Indywidualna II stopnia za działalność organizacyjną oraz za pracę w organach dyscyplinarnych ds. studenckich JM Rektora Uniwersytetu Śląskiego (2008).
Nagrody i wyróżnienia studenckie
1. Oskaruś w kategorii Przyjaciel studenta, 2012
2. Oskaruś w kategorii Inicjator, 14.05.2013
3. Nominacja do nagrody Laur studencki, 2014
7. Granty
1. Kierownik indywidualnego projektu badawczego habilitacyjnego: Poczucie tożsamości młodzieży i
jego uwarunkowania (studium polskiej mniejszości narodowej na Zaolziu w perspektywie porównawczej).
Czas realizacji: 2010 – 2012; nr grantu: N N106 324339.
2. Udział jako wykonawca w zespołowych badaniach statutowych „Społeczne, pedagogiczne i kulturowe
uwarunkowania rozwoju i wychowania dzieci i młodzieży na Pograniczu”, prowadzonych przez Społeczny
Zespół Badań Kultury i Oświaty Pogranicza oraz Zakład i Katedrę Pedagogiki Ogólnej Uniwersytetu Śląskiego, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie, pod kierunkiem prof. zw. dr hab. Tadeusza Lewowickiego (od 1989 do nadal).
3. Udział jako wykonawca w projekcie „Studia podyplomowe dla nauczycieli w zakresie ICT, języków
obcych oraz drugiego przedmiotu”. Prowadzenie zajęć dydaktycznych: Kształtowanie kompetencji nauczyciela w środowisku wielokulturowym. Projekt współfinansowany Europejski Fundusz Społeczny. Realizowany w latach 2007-2008.
4. Udział jako wykonawca w projekcie „Aktywny w szkole – aktywny w życiu”. Prowadzenie zajęć w ramach warsztatów dydaktycznych dla nauczycieli dotyczące kształtowania kompetencji kluczowych: Narzędzia pedagogiczne w kształtowaniu środowiska edukacyjnego. Budowanie aktywności edukacyjnej
ucznia. Moduł: Społeczeństwo informacyjne. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego. Realizowany w latach 2008-2009.
5. Udział jako wykonawca w projekcie „Partnerzy w nauce”. Prowadzenie zajęć w ramach warsztatów dydaktycznych dla nauczycieli dotyczące kształtowania kompetencji kluczowych. Moduł: Przemiany cywilizacyjne i ich wpływ na edukację. Moduł: Przemiany cywilizacyjne i ich wpływ na edukację. Moduł:
Przemiany cywilizacyjne i ich wpływ na edukację. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w
4
ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Realizowany w latach 2008-2009.
6. Udział jako wykonawca w zespołowym międzynarodowym grancie „Dziedzictwo kulturowe jako klucz
do tożsamości pogranicza polsko-czeskiego na Śląsku Cieszyńskim. W 1200-lecie Cieszyna”. Numer rejestracyjny: PL.3.22/3.3.05/ 09.01088, realizowany w latach 2009-2010. Partner projektu – Kongres Polaków
w RC. Koordynator (opracowanie projektu warsztatów, przygotowanie materiałów oraz nadzór merytoryczny) Warsztatów dla młodzieży ze szkół średnich z pogranicza polsko-czeskiego.
7. Udział jako wykonawca w projekcie finansowanym z Funduszu Nauki i Technologii Polskiej, Narodowy Program Rozwoju Humanistyki. Projekt nr 1 H 11 021380 Leksykon Polaków w Republice Czeskiej i
Republice Słowackiej. Umowa 0098/FNiTPH/H11/80 /2011. Grant 19/INP/2012-G.
8. Udział jako metodyk w projekcie edukacyjnym „Kolorowe Ścieżki Euroregionu” (w ramach Programu
Operacyjnego Współpracy Transgranicznej CR-RP). Uniwersytet Śląski w Katowicach występuje w projekcie jako partner Centrum Pedagogicznego dla Polskiego Szkolnictwa Narodowościowego w Czeskim
Cieszynie (CR). Realizowany w latach 2010-2011. Grant strukturalny – członek zespołu.
9. Udział jako wykonawca w grancie Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego: The 1st International Convention for Ethnology and Cultural Anthropology Students from Central Europe - Small Grant
No. 11140108 supported by International Visegrad Fund; Grant strukturalny - członek zespołu 02-06.2012.
10. Udział jako wykonawca/ekspert w projekcie Historia ponad granicami – Historie hranicí nekončí
(FMP OP PS – CR-PR CZ.3.22/3.3.05/12.03016/81), Centrum Pedagogiczne dla Polskiego Szkolnictwa
Narodowościowego w Czeskim Cieszynie, Czeski Cieszyn, 5.11.2012, Referat: Pedagogiczne aspekty
kształtowania świadomości historycznej.
11. Udział jako wykonawca w projekcie Innowacje – interdyscyplinarność – integracja - Inovace – Interdisciplinarita – Integrace (CZ.1.07/2.2.00/15.0022 I-I-I), Uniwersytet Ostrawski w Ostrawie. Warsztaty dla
studentów Uniwersytetu Ostrawskiego w Ostrawie, Ostrawa 10.12.2012, Temat warsztatów: Tożsamość
obywateli w regionie, szkolnictwo mniejszościowe.
12. Udział jako wykonawca w projekcie „Przez praktykę do wiedzy”, współfinansowanym ze środków Unii
Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego: Priorytet III – Wysoka jakość systemu
oświaty, Działanie: 3.3. Poprawa jakości kształcenia, Poddziałanie: 3.3.2. Efektywny system kształcenia i
doskonalenia nauczycieli. Czas realizacji 02.12.2013-30.06.2014.
13. Udział jako ekspert w projekcie AKCENT@COM CZ.3.22/2.3.00/12.03371, współfinansowanym z
Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej 2007-2013 Republika Czeska – Rzeczpospolita Polska. Czas realizacji 07.2013-04.2015.
14. Stażystka w ramach projektu „Staż sukcesem naukowca”, od 1.08.2012-31.01.2013, organizowanym
przez Poznański Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości. Projekt współfinansowany ze środków Unii
Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Udział w szkoleniu organizowanym w ramach projektu realizowanego w partnerstwie Poznańskiego Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości
i TŰV Akademia Polska pod tytułem Staż Sukcesem Naukowca 5-7.10.2012 (24 godz.), Certyfikat Nr
SSN-2012-X-049.
8. Członkostwo w stowarzyszeniach
1. Członek Zespołu Pedagogiki Kultury i Edukacji Międzykulturowej pod patronatem KNP PAN od 2004
roku
2. Prezes Śląskiego Stowarzyszenia Alliance Francaise w Cieszynie w latach 2005-2009
3. Członek Polsko-Czeskiego Towarzystwa Naukowego od 2007 roku
4. Przewodnicząca Komisji Rewizyjnej Stowarzyszenia Wspierania Edukacji Międzykulturowej od 2012 roku
9. Wybrane najważniejsze publikacje
Monografie:
5
1. B. Grabowska: Poczucie tożsamości młodzieży uczącej się w szkołach z polskim językiem nauczania na
Białorusi, Ukrainie i w Republice Czeskiej – studium porównawcze. Toruń 2013, Wydawnictwo Adam
Marszałek.
Artykuły:
Artykuły w czasopismach z listy MNiSW
1. Przemiany świadomości społecznej młodzieży na pograniczu polsko-czeskim (na przykładzie Cieszyna).
„Ruch Pedagogiczny” 2001, nr 1-2.
2. Między Polską a Europą – więzi społeczne młodzieży na pograniczach. „Ruch Pedagogiczny” 2012, nr
4.
3. Profile identyfikacyjne uczniów ze szkół z polskim językiem nauczania na Białorusi, Ukrainie i w Czechach. „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny” 2012, nr 4.
4. Prace z edukacji wielo- i międzykulturowej wydane w roku 2011. „Edukacja Międzykulturowa” 2012,
nr 1.
5. Nauczyciel jako refleksyjny praktyk (propozycja przedmiotu „Kształtowanie kompetencji nauczyciela w
środowisku wielokulturowym”). „Wychowanie na co dzień” 2013, nr 1-2.
6. Prace z edukacji wielo- i międzykulturowej wydane w roku 2012. „Edukacja Międzykulturowa” 2013,
nr 2.
7. Stereotyp Białorusina, Czecha, Ukraińca i autostereotyp Polaka w środowisku wielokulturowym.
„Ruch Pedagogiczny” 2013, nr 4.
8. Prace z edukacji wielo- i międzykulturowej wydane w roku 2013. „Edukacja Międzykulturowa” 2014,
nr 3.
Współredakcja i redakcja publikacji zwartych
1. T. Lewowicki, B. Grabowska (red.): Społeczności pogranicza – wielokulturowość – edukacja. Cieszyn 1996, Uniwersytet Śląski – Filia w Cieszynie, WSP ZNP w Warszawie.
2. T. Lewowicki, B. Grabowska (red.): Młodzież i tolerancja. Studium z pogranicza polsko-czeskiego.
Cieszyn 1998, Uniwersytet Śląski – Filia w Cieszynie.
3. T. Lewowicki, A. Szczurek-Boruta, B. Grabowska (red.): Przemiany społeczno-cywilizacyjne i edukacja szkolna – problemy rozwoju indywidualnego i kształtowania się tożsamości. Cieszyn – Warszawa –
Kraków 2005, Uniwersytet Śląski w Katowicach – Filia w Cieszynie, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w
Warszawie, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
4. T. Lewowicki, B. Grabowska A. Szczurek-Boruta (red.): Intercultural Education: Theory and Practice.
Cieszyn – Warszawa – Toruń 2007, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa
Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek (współredaktor z T. Lewowickim, A. Szczurek-Borutą).
5. T. Lewowicki, B. Grabowska A. Gajdzica (red.): Socjalizacja i kształtowanie się tożsamości – aktualne
doświadczenia na pograniczu polsko-czeskim. Cieszyn – Warszawa – Toruń 2008, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo
Adam Marszałek. ISBN:
6. T. Lewowicki, B. Grabowska, A. Różańska (red.): Socjalizacja i kształtowanie się tożsamości – problemy i sugestie rozwiązań. Cieszyn – Warszawa – Toruń 2008, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam Marszałek.
ISBN:
7. T. Lewowicki, A. Szczurek-Boruta, B. Grabowska (red.): Społeczne uwarunkowania edukacji międzykulturowej. Problemy praktyki oświatowej. Cieszyn – Warszawa – Toruń 2009, Wydział Etnologii i Nauk o
Edukacji Uniwersytetu Śląskiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Wydawnictwo Adam
Marszałek. ISBN:
8. T. Lewowicki, A. Szczurek-Boruta, B. Grabowska (red.): Kultura w edukacji międzykulturowej – konteksty teoretyczne i społeczno-polityczne. Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego,
6
Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie, Stowarzyszenie Wspierania Edukacji Międzykulturowej,
Wydawnictwo Adam Marszałek, Cieszyn – Warszawa – Toruń 2013. ISBN: 978-83-7780-790-3, s. 229.
9. B. Grabowska (red.): Dobre praktyki szansą nowoczesnej edukacji. Sosnowiec 2014, Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.
84 rozdziały w recenzowanych monografiach naukowych.
10. Zainteresowania pozanaukowe i inne zdjęcia do własnej galerii zdjęć
podróżowanie, uprawianie ogródka, robótki ręczne, stolarstwo, sport (narty, rower), muzyka, jazda samochodem.
7