Sesja naukowa i wycieczka przez wertepy
Transkrypt
Sesja naukowa i wycieczka przez wertepy
GŁOS EKO ŚRODA 26.09.2007 dodatek bezpłatny Nr 9 Przyroda Puszczy Rominckiej bez tajemnic Sesja naukowa i wycieczka przez wertepy LEŚNY SKARB Adam Krzyśków Prezes zarządu WFOŚiGW w Olsztynie Problematyka ochrony środowiska naturalnego nie zna granic administracyjnych. Z tego powodu ekologia to jedna z dziedzin, w której współpraca międzynarodowa jest szczególnie istotna. Niewiele osób wie, że na terenie naszego województwa znajduje się prawdziwy skarb natury, który jednak tylko w części należy do Polski. Skarb, do którego ochrony niezbędna jest ścisła współpraca między państwami. To Puszcza Romincka, nie bez racji zwana „polską tajgą”. Stanowi ona jedno z ostatnich miejsc w Polsce, które oparły się destrukcyjnej działalności człowieka. Zajmuje powierzchnię ok. 36 tys. ha, z czego po naszej stronie znajduje się 12 tys. ha. Przedziela ją granica z rosyjskim Obwodem Kalingradzkim. Dyrekcja Parku Krajobrazowego Puszczy Rominckiej doskonale rozumie potrzebę kompleksowej ochrony tego terenu, dlatego też wspólnie z naukowcami i samorządowcami rosyjskimi, przeprowadziła inwentaryzację najcenniejszych obiektów przyrodniczych oraz ginących gatunków po obu stronach granicy. Podsumowaniem tego projektu była konferencja zorganizowana na początku września w Gołdapi. Jest ona przykładem niewątpliwych korzyści, płynących z zatarcia granic administracyjnych dla wspólnego dobra, jakim jest środowisko naturalne. Podczas konferencji uczestnicy nie musieli siedzieć jedynie za stołem Fot. WFOŚiGW W dniach 6-7 września w Gołdapi odbyła się kolejna konferencja zorganizowana dzięki współpracy Stowarzyszenia „Człowiek i Przyroda” oraz Dyrekcji Parku Krajobrazowego Puszczy Rominckiej. Konferencja „Przyroda Puszczy Rominckiej” stanowiła podsumowanie realizowanego od początku roku projektu „Puszcza Romincka — inwentaryzacja najcenniejszych obiektów przyrodniczych i ich znaczenie w edukacji przyrodniczej”. Dzięki projektowi, finansowanemu ze środków Unii Europejskiej i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie, wykonano inwentaryzację wybranych grup roślin i zwierząt występujących na obszarze Puszczy Rominckiej. Koncentrowano się szczególnie na gatunkach rzadkich oraz grupach dotychczas mało poznanych, jak np. ślimaki. Dokonano także waloryzacji istniejących rezer- watów przyrody oraz pomników przyrody. Prowadzone badania nie ograniczały się wyłącznie do opisu stanu obecnego. Analizowano aktualne i potencjalne zagrożenia oraz przedstawiano propozycję działań ochronnych. Wyniki inwentaryzacji posłużyły do wykonania ścieżki edukacyjnej prezentującej ciekawsze walory Puszczy Rominckiej. Zaprojektowana została ona wzdłuż jednej z głównych dróg leśnych, na której do- puszczony jest ruch pojazdów silnikowych. Dzięki temu korzystać będą mogli ze ścieżki nie tylko turyści piesi i rowerzyści, ale także wycieczki szkolne poruszające się autokarami. Aby turyści i uczniowie nie byli skazani wyłącznie na przekaz płynący z tablic ustawionych wzdłuż drogi, wydany został przewodnik opisujący nie tylko poszczególne przystanki, ale także ciekawostki spotykane pomiędzy nimi. Cennym uzupełnie- niem działań edukacyjno-promocyjnych są „puszczańskie” pocztówki w dziewięciu wzorach. W konferencji wzięły udział osoby związane z ochroną przyrody i edukacją ekologiczną — pracownicy parków krajobrazowych i narodowych, ośrodków naukowych, Lasów Państwowych, samorządów. Tradycyjnie silnie reprezentowana była Straż Graniczna — formacja, która dzięki swej liczebności i mobilności pełni na terenie Puszczy Rominckiej bardzo ważną rolę — także w ochronie jej zasobów. Pierwszy dzień konferencji zajęła sesja referatowa. Przedstawione zostały wyniki inwentaryzacji oraz wnioski z nich płynące. Nie zabrakło oczywiście burzliwej dyskusji. Wielkie zainteresowanie słuchaczy wzbudziło wystąpienie dr Aleksieja Sokołowa, biologa z obwodu kaliningradzkiego, który opowiedział o oso- bliwościach flory rosyjskiej części Puszczy Rominckiej. Drugiego dnia organizatorzy zaprosili gości na wycieczkę. Z uwagi na kiepski stan leśnych dróg oraz fakt, iż większość uczestników w Puszczy wielokrotnie już bywała, odwiedzono najciekawsze zakątki Szeskich Wzgórz, w tym Tatarską Górę oraz rezerwat przyrody „Cisowy Jar”. Zrealizowany projekt stanowi doskonały przykład pozytywów współpracy pomiędzy organizacjami samorządowymi i jednostkami państwowymi. Każdy z tych podmiotów ma coś do zaoferowania: umiejętności, zasoby, uprawnienia, dostęp do różnorodnych środków finansowych. Bez współpracy nie byłaby możliwa realizacja tak szerokiego wachlarza działań. Jaromir Krajewski dyrektor Parku Krajobrazowego Puszczy Rominckiej 2e GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI ŚRODA 26.09.2007 AKTUALNOŚCI Pomóżmy ptakom osiedlać się na wysokich budynkach Pustułka — ptak wielkomiejski Pustułka jest niewielkim ptakiem drapieżnym, zbliżonym wielkością do gołębia, należącym do rodziny sokołów. Spośród kilku przedstawicieli tej rodziny występujących w Polsce, pustułka jest gatunkiem najczęściej spotykanym. Nie znaczy to jednak, że jest ptakiem występującym powszechnie. Literatura fachowa i zapiski historyczne mówią, że ptak ten na przełomie XIX i XX wieku — aż do lat 60-tych był jednym z najliczniejszych, a być może najliczniejszym gatunkiem ptaka drapieżnego naszego kraju. Pustułka ucierpiała w okresie, kiedy w Europie i w całej Polsce rozpoczęto stosowanie na szeroką skalę w końcu lat pięćdzisiątych toksycznych środków owadobójczych na bazie DDT. Jej liczebność w ciągu następnych 20 lat gwałtownie się zmniejszyła. Stała się gatunkiem nielicznym, a w wielu rejonach kraju wyginęła zupełnie. Jej niewielkie populacje zachowały się głównie w dolinach rzecznych. Blok jak skalne urwisko Od dłuższego już czasu pustułki zaczęły wnikać do miast, gdzie wysokie budynki zastępują im skalne urwiska, na których ptaki zakładają gniazda na terenach górskich. Pustułki zasiedlające miasta narażone są na szereg niebezpieczeństw ze strony człowieka. Głównymi zagrożeniami są remonty i prace ociepleniowe budynków, które powodują zasklepianie wszelkiego rodzaju wnęk i otworów, gdzie ptaki te zakładają gniazda. Ponadto wiele dostępnych dla pustułek miejsc w miastach jest bardzo niebezpieczna z uwagi na to, że są zbyt płytkie i w okresie karmienia pisklęta często z nich wypadają. Okres lęgowy u pustułek obejmuje około 2,5 miesiąca. Zwykle w drugiej połowie kwietnia samica składa od 4 do 6 jaj, rzadziej 7,3,2 a wyjątkowo nawet 8. Okres wysiadywania trwa 27-31 dni. Pisklęta siedzą w gnieździe około miesiąca. Po jego opuszczeniu, co ma miejsce najczęściej w drugiej połowie czerwca, przez pewien czas przebywają w pobliżu. Dzięki budkom młode nie wypadają Już kilkadziesiąt lat temu w krajach zachodniej Europy przekonano się, że pustułki chętnie zajmują prostej konstrukcji skrzynki lęgowe zawieszane nie tylko w miastach, ale również w krajobrazie rolniczym. Gniazda w skrzynkach są bardziej bezpieczne dla ptaków — wychowują one w nich większą liczbę piskląt, bo ograniczone jest drapieżnictwo, a młode nie wypadają ze skrzynek. Od roku 2001 w całej Polsce zamontowano ponad 2000 skrzynek dla pustułek. Doświadczenia zdobyte przez organizacje przyrodnicze w zakresie ochrony tego ptaka są wykorzystywane w różnych miejscach celem wzmocnienia lokalnych populacji tego gatunku. Dzieje się tak również w niektórych miastach, gdzie zamontowane skrzynki spowodowały wzrost lęgowych populacji. Przykładami takimi są np. Poznań, Siedlce, Wrocław, a ostatnio także Olsztyn, gdzie do niedawna w mieście gniazdowały tylko pojedyncze pary. W 2007 roku liczba ta wynosiła już 12 par lęgowych. Bocian opiekuje się ptakami w Olsztynie Cieszy fakt, że w ochroną pustułki zaangażowani są nie tylko przyrodnicy, ale również niektóre spółdziel- Gniazdo pustułek we wnęce budynku Fot. Artur Mikołajewski nie mieszkaniowe, jak np. Spółdzielnia Mieszkaniowa Jaroty w Olsztynie. Dzięki niej i Towarzystwu Przyrodniczemu „Bocian” zamontowanych zostało już 50 skrzynek dla pustułek w tym mie- ście, które są przez ptaki sukcesywnie zasiedlane. Przedsięwzięcia dotyczące ochrony na większą skalę nie byłyby możliwe bez wsparcia finansowego. Projekt ochrony pustułki w Olsztynie jest chętnie wspierany przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Mirosław Rzępała Towarzystwo Przyrodnicze „Bocian” Nowelizacja ustawy prawo ochrony środowiska Uczmy nasze dzieci ekologii od najmłodzszych lat Zmiany w prawie Maurycy Marchewka Prace nad gruntowną nowelizacją ustawy Prawo Ochrony Środowiska trwały w Sejmie od długich miesięcy. Podkreślano, iż obowiązujące do tej pory przepisy były w wielu miejscach mało precyzyjne, niespójne, czy wręcz przestarzałe. Długo oczekiwana nowelizacja miała na celu przede wszystkim transpozycję przepisów dyrektywy 2004/107/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (z dn. 15.12.2004r.) w sprawie arsenu, kadmu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu. Zmiany uporządkowały ponadto przepisy dotyczące postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko oraz ochrony środowiska przed hałasem. Nowelizacja ta ujednoliciła również przepisy prawne dotyczące zasad nabywania lub zbywania udziałów i akcji w spółkach oraz obligacji przez Narodowy Fundusz i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Ustalono, że przychodami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska mogą być środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, nie podlegające zwrotowi, inne niż środki z budżetu UE. Najistotniejszą jednak zmianą, z punktu widzenia beneficjentów wojewódzkich funduszy, było wprowadzenie zapisu, iż środki Narodowego Funduszu i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska mogą być przeznaczane na dofinansowanie zadań ochrony środowiska i gospodarki wodnej, realizowanych przez jednostki budżetowe. Nowelizacja ta ostatecznie wyeliminowała wątpliwości w zakresie możliwości korzystania z tych środków przez jednostki budżetowe. Dzięki doprecyzowaniu przepisów, o dofinansowanie ze środków wojewódzkich funduszy, będą mogły ubiegać się przykładowo parki krajobrazowe. Zgodnie z nowymi przepisami wsparcie jednostek budżetowych odbywać się będzie poprzez umowę o przekazanie środków. Powyższa nowelizacja była długo oczekiwana przez jednostki budżetowe, z uwagi na większe, niż możliwości budżetu państwa, potrzeby tych jednostek. WFOŚiGW w Olsztynie serdecznie zaprasza do współpracy. Joanna Czyżewska WFOŚiGW w Olsztynie Jednym z najistotniejszych problemów współczesnego świata jest ochrona środowiska naturalnego. Troskę o przyrodę należy zaszczepiać w dzieciach już od najmłodszych lat. Niebagatelną rolę w prawidłowym wychowywaniu odgrywa więc edukacja ekologiczna. Uczy ona najmłodszych szacunku dla przyrody i zwiększa ich świadomość ekologiczną. Należy jednak pamiętać, że dzieci nie można edukować suchym słowem. Dzieci powinny bawić się i cieszyć, wtedy najlepiej przyswajają wiedzę. Jednym ze znakomitych sposobów edukacji ekologicznej już w domu rodzinnym jest nauka za pośrednictwem internetu. To powszechne obecnie medium, służy nie tylko dorosłym, ale również najmłodszym. Naprzeciw oczekiwaniom najmłodszych ekologów wy- Fot. http://dzieci.mos.gov.pl szło Ministerstwo Środowiska. Na oficjalnej stronie internetowej Ministerstwa pojawił się kącik przeznaczony tylko i wyłącznie dla nich. W towarzystwie zajączka Maurycego dzieci uczą się, jak chronić środowisko. Na stronie można zagrać w wiele ciekawych gier, rozwiązać ekologiczne quizy oraz ułożyć kolorowe puzzle. Zajączek Maurycy odpowiada dzieciom na pytania: „Co w trawie piszczy?”, „Co robią biedronki zi- mą?”, czy też „Po co słoniom trąby?”. Kolorowa grafika i ciekawe gry edukacyjne, z pewnością zainteresują maluchy. Zachęcamy rodziców i ich dzieci do wspólnego odwiedzania zakładki dla dzieci na oficjalnej stronie internetowej Ministerstwa Środowiska (http://dzieci.mos.gov.pl). Uczmy nasze dzieci troski o środowisko, bawiąc się razem z nimi. Joanna Czyżewska WFOŚiGW w Olsztynie GAZETA OLSZTYŃSKA ŚRODA 26.09.2007 DZIENNIK ELBLĄSKI AKTUALNOŚCI 3e Finał Olimpiady Wiedzy Rolniczej, Ochrony Środowiska Naturalnego i BHP w Rolnictwie Rolnictwo i ochronę przyrody mają w jednym paluszku Do kalendarza tradycyjnych imprez rolniczych można już z pewnością zaliczyć Olimpiadę Wiedzy Rolniczej, Ochrony Środowiska Naturalnego i BHP w Rolnictwie. Finał tegorocznej edycji odbył się na kilka dni przed inną, popularną wśród rolników imprezą — Jesiennych Targów Rolniczych „Wszystko dla Rolnictwa”. 28 sierpnia 2007 r. w Warmińsko-Mazurskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Olsztynie zgromadziło się 42 laureatów eliminacji powiatowych. Zgodnie z przyjętym regulaminem udział w olimpiadzie mogą wziąć rolnicy w wieku od 18 do 35 lat, którzy prowadzą gospodarstwa rolne samodzielnie bądź pomagają rodzicom. Rozgrywki przebiegały w dwóch etapach. Najpierw wszyscy zawodnicy rozwiązywali test złożony z 50 pytań. W trakcie eliminacji pisemnych spośród 42 uczestników do finału ustnego wyłoniono 6 kandydatów, którzy odpowiadali na 3 pytania problemowe. Pytania testowe obejmowały szczegółową problematykę rolniczą oraz bezpieczeństwo i higienę pracy, zasady dobrej praktyki rolniczej i ochrony środowiska, bezpiecznego stosowania środków ochrony roślin oraz nawożenia. W finale pytano uczestników o wpływ na zdrowie samych rolników i konsumentów produkowanej w gospodarstwie żywno- ści. Dużą uwagę zwrócono na problematykę ochrony czystości gleb, wód i powietrza. Jest to przecież zasadniczy element środowiska naturalnego, będącego dobrem wspólnym, decydującym o jakości życia nas wszystkich. Stąd wiele pytań dotyczących racjonalnego nawożenia i stosowania agrochemikaliów. Uczestnicy olimpiady wykazali się dobrą znajomością tych zagadnień. Fakt ten cieszył pracującą w komisji oceniającej przedstawicielkę Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie. Zwycięzcą finału został Adam Kręcki ze wsi Warkałki w gminie Miłakowo, właściciel gospodarstwa o powierzchni 80 ha, z czego 13 ha ostatnio zalesionych. Na pozostałych uprawia głównie zboża. W najbliższym czasie planuje zmiany: zakup gruntów dzierżawionych od Agencji Nieruchomości Rolnych, rozpoczęcie hodowli jeleniowatych i działalności agroturystycznej. Drugie miejsce zajął Zbigniew Giera, Olimpiada odbyła się podczas Jesiennych targów rolniczych Fot. Paweł Kicowski z Kochanówki w gminie Lidzbark Warmiński. Prowadzi 42 ha gospodarstwo rodzinne, w którym hoduje bydło mleczne i gołębie pocztowe. Trzecie miejsce zdobył Dariusz Gentek ze wsi Konopki w gminie Biała Piska. Absolwent Technikum Rolniczego w Białej Piskiej, hoduje bydło mleczne i trzodę w gospodarstwie o powierzchni 40 ha. Uprawia głównie zboża i ziemniaki, osiągając dobre plony. Czwartą lokatę równorzędnie uzyskały dwie osoby: Lidia Kurzyńska z Nowego Grodziczna w gminie Grodziczno. Prowadzi z mężem 80 ha gospodarstwo, terytorialnie zlokalizowane w dwóch województwach. W jednym hodują trzodą chlewną, w drugim bydło mleczne. Uprawiają rzepak i pszenicę. Studiuje na Wydziale Kształtowania Środowiska i Rolnictwa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Drugim laureatem czwartego miejsca jest Grzegorz Szypulski z Lidzbarka Welskiego. Po ukończeniu studiów rolniczych zajmuje się ogrodnictwem i uprawą zbóż w 34 ha gospodarstwie. Produkuje kwiaty ozdobne na balkony i rabaty, chryzantemy w systemie letnim i jesiennym. Piąte miejsce przyznano Marcinowi Sarnowskiemu, technikowi mechanizacji rolnictwa z miejscowości Bełk w gminie Lidzbark Welski. W gospodarstwie o pow. 74 ha uprawia zboża i hoduje prosięta Zwycięzcy otrzymali dyplomy, puchary i nagrody, ufundowane przez Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Olszty- nie, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie, Okręgowy Inspektorat Państwowej Inspekcji Pracy w Olsztynie, Oddział Regionalny Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w Olsztynie. Uroczyste podsumowanie i wręczenie nagród i wyróżnień odbyło się 1 września, podczas czternastych Jesiennych Targów Rolniczych „Wszystko dla rolnictwa” w Olsztynie. Grażyna Kuczyńska W-MODR Oddział Olecko Zakończenie negocjacji z Komisją Europejską Przyjęto najważniejszy program unijny dotyczący środowiska Prace nad Progamem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko Fot. WFOŚiGW w Kielcach W miniony czwartek odbyło się ostatnie spotkanie negocjacyjne dotyczące Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013. Głównym celem programu jest podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej, przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Przypomnijmy, iż w czerwcu WFOŚiGW w Olsztynie podpisał porozumienie z Ministerstwem Środowiska w sprawie realizacji programu IiŚ dla osi priorytetowej I — Gospodarka wodno-ściekowa oraz osi priorytetowej II — Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi. Zakończenie negocjacji pro- gramu stanowi znaczące wydarzenie, przede wszystkim z uwagi na fakt, że jest on jednym z największych programów operacyjnych, negocjowanym dotychczas z Komisją Europejską. Na spotkaniu w Warszawie przedstawiciele Komisji podziękowali stronie polskiej za współpracę w trakcie negocjacji, podkreślając jednocześnie, że wymagana dokumentacja została przygotowana przez Polskę wzorcowo. Do uzgodnienia pozostało jedynie doprecyzowanie w trybie roboczym odpowiednich zapisów w Programie. Zgodnie z ustaleniami strona polska przekaże w najbliższym czasie uzgodnioną wersję programu. Trwają więc intensywne prace. Przedstawiciele Ministerstwa Środowiska oraz Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z całego kraju regularnie spotykają się, by wspólnie opracowywać wymagane przez Komisje Europejską dokumenty. Jedno z takich spotkać roboczych, zorganizowane przez Ministerstwo Środowiska i WFOŚiGW w Olsztynie odbyło się na początku września w naszym województwie, w miejscowości Karłowo. Na spotkaniu omawiano kryteria wyboru projektów i procedury konkursowe, zmiany na liście indykatywnej, kwestie dotyczące audytu zgodności oraz systemem informatycznym. Ostateczna decyzja Komisji Europejskiej w sprawie przyjęcia PO Infrastruktura i Środowisko jest spodziewana na początku października 2007 r. Joanna Czyżewska WFOŚiGW w Olsztynie 4e GAZETA OLSZTYŃSKA DZIENNIK ELBLĄSKI ŚRODA 26.09.2007 AKTUALNOŚCI Zielona Szkoła w Perkozie — nagroda za działania w Programie ekozespołów Na rowerze lub pieszo, byle się nie zgubić Olsztyńskie Centrum Edukacji Ekologicznej i Elbląskie Centrum Edukacji Ekologicznej — organizatorzy siódmej edycji wojewódzkiego konkursu „Program ekozespołów w mojej szkole” ufundowali ośmiu placówkom nagrody — trzydniowe wyjazdy uczniów do Terenowej Bazy Edukacji Ekologicznej Perkoz. W Zielonej Szkole udział wzięli uczniowie z Niepublicznego Gimnazjum w Hartowcu, Szkoły Podstawowej w Waśniewie-Grabowie, Szkoły Podstawowej nr 13 i 29 w Olsztynie, Szkoły Podstawowej nr 2 w Dobrym Mieście, Szkoły Podstawowej w Jeglii, Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 2 w Elblągu i Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych w Elblągu. Co to są ekozespoły Program ekozespołów wzbudza w uczestnikach ciekawość świata, a jedno- cześnie mobilizuje ich do działań na rzecz Ziemi. Uczniowie Szkoły Podstawowej w Waśniewie-Grabowie w tym roku szkolnym po raz piąty brali udział w konkursie „Program ekozespołów w mojej szkole”. Realizacja zadań wynikających z programu dostarczała wiele emocji i satysfakcji zarówno uczniom jak i nauczycielom. Eksplozję radości i zadowolenia wywołała wśród uczniów i ich opiekunów wiadomość, że w wojewódzkim konkursie otrzymali nagrodę główmą — pobyt 48 osób w Terenowej Bazie Edukacji Ekologicznej Per- Dzieci uczyły się odróżniać gatunki grzybów Fot. WFOŚiGW koz 5-7 września. Dzieci całe wakacje wyczekiwały na ten wyjazd. Ośrodek położony jest na półwyspie, niedaleko Olsztynka, nad Jeziorem Pluszne. Placówka ta zapewniła wszystkim zakwaterowanie i wyżywienie, wiele atrakcji sportowych oraz zajęcia edukacyjne z zakresu wiedzy ekologicznej i przyrodniczej. Spotkanie z leśniczym na żywo Uczniowie uczestniczyli w różnych zajęciach terenowych. Wiele emocji wzbudził bieg na orientację „Ino się nie zgub”. Była to dla dzieci świetna zabawa z elementami edukacji i zdrowej rywalizacji. Nie mniej atrakcyjna okazała się wycieczka rowerowa połączona z zajęciami na temat rzeźby terenu. Malownicza trasa, interesujące opowieści pana Piotra Nawackiego oraz odkrywanie tajników przyrody sprawiły, że nikt nie odczuł przejechanych dziesięciu kilometrów. Nawet najmłodszym nie było trudno zrozumieć czym różni się krajobraz sandrowy od morenowego, albo co to jest jezioro rynnowe. Podczas zajęć „Las domem” uczestnicy mogli spojrzeć na las okiem leúniczego. Pan leśniczy zainteresował dzieci zwalonym drzewem, najdrobniejszymi napotkanymi „żyjątkami”, a jednocześnie opowiadał zabawne anegdoty. Przedstawił nam także problemy z jakimi borykają się leśnicy. Sztuka fotografii bez tajemnic Chętni uczniowie mogli wykazać się w zajęciach plastycznych oraz spróbować sztuki fotografowania. Poza zajęciami edukacyjnymi dzieci także nie nudziły się. Miały wiele możliwości zabaw i gier rekreacyjno-sportowych. Mogły także skorzystać z wypożyczalni sprzętu wodnego. Ogromnym powodzeniem cieszyły się rowery wodne. Nowe znajomości z uczniami innych szkół dzieci mogły zawierać podczas wieczornych dyskotek. A co o pobycie w Perkozie sądzą sami uczniowie? — Najbardziej podobały mi się zajęcia z panem leśniczym. Mówił wiele ciekawych rzeczy, pokazywał różne owady. Mierzyliśmy drzewa i oglądaliśmy ich rany. A ja bardzo lubię las. Mogliśmy też robić zdjęcia — mówi Wojtek, uczeń klasy IV. — Bardzo chciałabym po- jechać jeszcze raz na Zieloną Szkołę. Świetne były biegi na orientację — opowiada uczennica klasy IV. — Naprawdę fajnie się bawiliśmy i nikt się nie zgubił. Podobała nam się wycieczka rowerowa. Pan opowiedział nam dużo o krajobrazie i przydało nam się to na lekcji przyrody. Jeszcze super były rowery wodne. — Najbardziej podobały nam się biegi na orientację i dyskoteki — mówi z kolei uczeń klasy VI. — Oprócz naszej szkoły byli też uczniowie z innych szkół i mogliśmy poznać nowych kolegów i koleżanki. Było naprawdę super. Gdy wyjeżdżaliśmy, wszyscy żałowali, że tak szybko to minęło. Sponsorem wyjazdu był Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie. Alicja Szarzyńska Olsztyńskie Centrum Edukacji Ekologicznej Spotkanie z leśnikiem uczestnicy zielonej szkoły pamietają do dziś