Czy to mama, czy człowiek z dzieckiem?

Region Gda
ski NSZZ „Solidarno
http://www.solidarnosc.gda.pl
Miasto Olbrzyma
Dni mamy coraz dłu sze, wiosna nadchodzi szybkimi krokami, wi c proponuj wycieczk na
południowy wschód naszego województwa, do miejsca, a raczej miasta, stosunkowo rzadko
odwiedzanego. Wydaje si , e le y do
daleko, bo w odległo ci a 100 kilometrów od
Gda ska i jest mało atrakcyjne. Przekonajmy si , czy to prawda.
1/4
Region Gda
ski NSZZ „Solidarno
http://www.solidarnosc.gda.pl
2/4
Region Gda
ski NSZZ „Solidarno
http://www.solidarnosc.gda.pl
We wszystkich przewodnikach nazwa Prabut, do którego to miasta proponuj si wybra ,
uto samiana jest z grodem olbrzyma ‒ Riesenburg, bo tak nazywali je Niemcy. Dlatego
w herbie miasta wyst puje olbrzym z maczug . W dokumentach pojawia si równie inna
nazwa ‒ Resinburg, co powinno si tłumaczy „gród ywicy . Sk d jednak wzi ły si Prabuty?
Czy by chodziło o jak
form okrywania stóp przed wynalezieniem butów? Przewodniki maj
na to odpowied : Nazwa
„
Prabuty istniała ju w redniowieczu i została przej ta
prawdopodobnie od Prusów .
Tajemnic jest wi cej. Prabuty le
w samym sercu Powi la, a wła ciwie Dolnego Powi la, ale to
odległy o 22 kilometry Kwidzyn jest jego stolic . S cz
ci Pojezierza Iławskiego, jednak mało
kto o tym wie. Od wschodu miasto ogranicza rzeka Liwa, a od zachodu jezioro Liwieniec z ładn
pla
. Wła ciwie nie jest to miasto, a jedynie miasteczko zamieszkane przez około 9 tysi cy
osób, z bardzo dobr informacj o sobie na stronie internetowej, interesuj c histori , a przede
wszystkim spor ilo ci zabytków. Aczkolwiek przy wje dzie na Rynek ich nie wida , a to
dlatego, e w czasie II wojny wiatowej Prabuty zostały zniszczone co najmniej w połowie.
Cegł ze zrujnowanych budynków wykorzystano do odbudowy, ale… nie Prabut, lecz
Warszawy. W centrum głównego placu XIV-wiecznego miasta, współcze nie otoczonego
blokami z czasów socjalizmu, zachowała si jedynie eklektyczna Fontanna Rolanda z 1900
roku, sprowadzona tu w 1929 roku z Berlina.
W czasach PRL-u Prabuty były znane ze stacji kolejowej, przy której zatrzymywały si
niemal
3/4
Region Gda
ski NSZZ „Solidarno
http://www.solidarnosc.gda.pl
wszystkie poci gi je d
ce na trasie Gdynia ‒ Warszawa. Mo na było si te przesi
poci g do Kwidzyna. Sporo osób wysiadało na tej stacji, gdy w Prabutach znajdowało si
sanatorium dla chorych na gru lic . W okresie mi dzywojennym mie cił si tam zakład
psychiatryczny. Obecnie jest to otoczony parkiem szpital specjalistyczny, z własn Izb
Muzealn , gdzie prezentowane s stare dokumenty, elementy wyposa enia medycznego,
a tak e liczne fotografie.
m.in.
Prabuty maj te dwa inne minimuzea. Jednym z nich jest sala wystawowa imienia Wernera
Zebrowskiego, mieszka ca Prabut, który zebrał wiele pami tek zwi zanych z histori miasta.
Mie ci si ona w gotyckiej Bramie Kwidzy skiej, zwanej te Szpitaln , bo w XVI wieku obok niej
powstał szpital dla biednych. Brama jest pozostało ci kompleksu XIV-wiecznych murów
obronnych.
Pierwsza wzmianka o Prabutach pojawiła si w 1236 roku, opisuj c zniszczenie pruskiego
grodu przez Krzy aków, którzy notabene przej li t miejscowo
i w 1330 roku nadali jej prawa
miejskie. Niewiele pó niej na wzgórzu nad jeziorem powstała wspaniała rezydencja biskupia,
z której do dzisiaj zachowały si tylko fundamenty budynków i fragmenty murów. Ow gotyck
warowni , uznawan za jedn z najokazalszych budowli biskupich w całym pa stwie
krzy ackim, mo na podziwia jedynie na starych panoramach miasta: z 1628 r. autorstwa
niderlandzkiego posła A. Boota czy rycinie z 1684 r. według Krzysztofa Hartknocha, historyka
Pomorza i Prus. Zamku co prawda nie ma, ale zachowała si kaplica zamkowa usytuowana
poza murami miasta, która przez lata była ko ciołem polskim, a obecnie w jej wn trzu mie ci si
Muzeum Sztuki Ludowej. Na ruinach zamku znajduje si punkt widokowy, z którego wida
pi kno jeziora, a tak e wie
konkatedry pw. wi tego Wojciecha, kolejnej gotyckiej budowli.
Mimo zniszcze w jej wn trzu zachowało si interesuj ce epitafium nagrobne burmistrza miasta
Paula Bentouna i jego ony Katarzyny z 1736 roku.
O zabytkach Prabut długo by opowiada , pozostały tam m.in. murowane wodoci gi z lat
1726-1730, neogotycki ko ciół pw. w. Andrzeja Apostoła, „ławka miło ci ze ródełkiem
z ko ca XIX wieku, neogotycki budynek poczty, w którym do dzisiaj kupuje si znaczki i wysyła
paczki.
Do ciekawostek zalicza si fakt, e w Prabutach mieszkał i pracował franciszkanin ojciec
Andrzej, a wła ciwie Czesław Klimuszko, znany zielarz i wizjoner, którego lecznicze herbatki s
popularne w ród zwolenników medycyny naturalnej.
Tekst i zdj
cia Maria Giedz
4/4
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)