Rybołówstwow Europie

Komisja Europejska
Rybołówstwo w Europie
Regionalne Komitety Doradcze:
głos dla uczestników sektora w terenie
Nr 25
Kontrola obszaru
Morza Północnego
Zwiększona współpraca
Cypr
Rybołówstwo na małą skalę
i akwakultura w Limassol
Czechy
Akwakultura oparta
na wieloletniej tradycji
Publikacja Komisji Europejskiej I Dyrekcja Generalna do Spraw Rybołówstwa i Gospodarki Morskiej I ISSN 1830-1622
marzec 2005
[ Kalendarz
Targi i wystawy
• European Seafood Exposition, Bruksela (Belgia),
Brussels Expo, 26-28 kwietnia 2005 r.
Duże, międzynarodowe targi zrzeszające przedstawicieli
przemysłu przetwórstwa produktów rybołówstwa i akwakultury
oraz dostawców urządzeń do przetwórstwa.
Spis treści
2
Kalendarz
3
Od redakcji
4-8
Temat przewodni
> Informacje:
Tel.: + 1 (207) 842-5504
E-mail: [email protected]
Strona internetowa: http://www.euroseafood.com/
• Fiera Internazionale della Pesca, Ankona (Włochy),
12-15 maja 2005 r.
Targi handlowe skupiające przedstawicieli wszystkich
zawodów związanych z rybołówstwem. Ich celem jest
ukazanie wszystkich wyzwań technicznych i gospodarczych,
przed którymi stoją podmioty zawodowe związane z sektorem
rybnym.
Regionalne Komitety Doradcze:
włączyć pracowników sektora w terenie
do procesu podejmowania decyzji
RAC Morza Północnego
Pierwsze kroki pierwszego Komitetu RAC
9-10
> Informacje:
Tel.: + 39 071 589 71
E-mail: [email protected]
Strona internetowa: http://www.fieradellapesca.it/
• Polfish 2005, Gdańsk (Polska), 7-9 czerwca 2005 r.
Targi pod patronatem polskiego Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju
Wsi. Odbywają się w cyklu dwuletnim i prezentują zarówno
produkty spożywcze pochodzące z rybołówstwa i akwakultury,
jak i techniki połowowe.
> Informacje:
Tel.: + 48 58 554 93 60
E-mail: [email protected]
Strona internetowa: http://www.mtgsa.com.pl/
• International Exhibition & Conference on Fisheries and
Aquaculture, Ateny (Grecja), 10-12 czerwca 2005 r.
Targi odbywają się raz w roku w mieście Pireus i oprócz obszernej
wystawy produktów handlowych proponują także konferencje
i spotkania informacyjne, skierowane do osób zawodowo
związanych z rybołówstwem i akwakulturą.
> Informacje:
Tel.: + 30 210 92 21 254
E-mail: [email protected]
Strona internetowa: http://www.europartners.gr/
Aktualności
Morze Północne
Zwiększona współpraca w zakresie kontroli
działalności połowowej
Profil
Nowy Komisarz odpowiedzialny za
rybołówstwo: Maltańczyk - Joe Borg
10
Nowości
Czechy
Chów i hodowla ryb w stawach: działalność
oparta na długiej tradycji
11
W terenie
Limassol – na rozstaju między rybołówstwem
przybrzeżnym na małą skalę i akwakulturą
12
Wiadomości w skrócie
Informacja dla czytelników
Jeśli mają Państwo jakiekolwiek komentarze lub sugestie,
prosimy kierować je na adres: European Commission –
Directorate-General for Fisheries and Maritime Affairs –
Communication and Information Unit –
Rue de la Loi/Wetstraat 200 – B-1049 Brussels
lub faksem: (+ 32) 2 299 30 40, z dopiskiem:
Rybołówstwo w Europie. E-mail: [email protected]
Rybołówstwo w Europie jest bezpłatną publikacją Dyrekcji Generalnej do Spraw Rybołówstwa i Gospodarki Morskiej Komisji Europejskiej. Aby ją otrzymać,
wystarczy jedynie zgłosić chęć prenumeraty (patrz odcinek prenumeraty na str. 12). Rybołówstwo w Europie jest publikowane pięć razy w roku oraz jest
dostępne na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej do Spraw Rybołówstwa i Gospodarki Morskiej (http://www.europa.eu.int/comm/fisheries/policy_en.htm).
Wydawca: Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna do Spraw Rybołówstwa i Gospodarki Morskiej, Dyrektor Generalny.
Klauzula o wyłączeniu odpowiedzialności: Pomimo że Dyrekcja Generalna do Spraw Rybołówstwa i Gospodarki Morskiej jest odpowiedzialna za ogólne przygotowanie
niniejszego magazynu, Komisja Europejska w żaden sposób nie przyjęła ani nie zatwierdziła stanowisk wyrażonych w tej publikacji. Żadne oświadczenie zawarte w
niniejszym magazynie nie może być rozumiane jako odzwierciedlające opinie Dyrekcji Generalnej do Spraw Rybołówstwa i Gospodarki Morskiej Komisji Europejskiej.
Komisja Europejska nie gwarantuje dokładności informacji zawartych w niniejszej publikacji.
Komisja Europejska ani żadna osoba działająca w imieniu Komisji nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie treści zawartych w niniejszym magazynie.
© Wspólnoty Europejskie, 2005.
Powielanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła.
Zdjęcie na okładce: © Lionel Flageul
Realizacja: Mostra – Printed In Belgium – Wydrukowano na papierze utylizowanym
Drodzy czytelnicy!
Jest mi niezwykle milo, że mogę zwracać się dziś do Państwa jako Komisarz ds. Rybołówstwa i Polityki Morskiej –
jednych z najważniejszych, moim zdaniem, obszarów działań europejskich. Wiem jak dużą rolę w życiu wielu
mieszkańców obszarów przybrzeżnych odgrywa rybołówstwo, i dlatego zamierzam poświęcić się ciężkiej pracy na
rzecz osiągnięcia zrównoważonego rozwoju rybołówstwa w kontekście środowiskowym, gospodarczym i społecznym. W najbliższym czasie stanę także na czele Grupy Zadaniowej ds. Polityki Morskiej (Maritime Policy Task
Force), która przygotuje Zieloną Księgę na temat możliwości przyszłej polityki morskiej dla UE. Dokument ten
będzie stanowić podstawę szeroko zakrojonych publicznych konsultacji i dyskusji nad możliwościami tej polityki.
To właśnie dialog z uczestnikami sektora rybołówstwa będzie kluczowym obszarem mojej działalności. Jestem
głęboko przekonany, że nasze działania odniosą sukces wyłącznie wtedy, gdy będą oparte na dialogu. Poprzez
konsultacje i dialog możemy poznać punkty widzenia wszystkich jego uczestników i włączyć je w najwyższym
możliwym stopniu do naszych projektów, dzięki czemu będziemy mieć pewność, że środki, jakie podejmujemy,
spełniają oczekiwania wszystkich zainteresowanych stron. Zwiększy to skuteczność naszych działań i poziom
ich akceptacji przez samych zainteresowanych. Jednym z najważniejszych skutków reformy Wspólnej Polityki
Rybołówstwa (WPRyb), która miała miejsce w 2002 r., było ustanowienie Regionalnych Komitetów Doradczych
(RAC). Zjednoczą one pracowników sektora rybołówstwa, kadrę naukową oraz inne podmioty zainteresowane
kształtem Wspólnej Polityki Rybołówstwa, a także umożliwią osiągnięcie porozumienia. Zadaniem RAC będzie
przygotowywanie zaleceń dotyczących rybołówstwa na obszarze objętym działaniem danego Komitetu, dzięki
czemu będą one miały znaczący wkład w projekty Komisji. Cieszę się, że pierwszy Regionalny Komitet
Doradczy Morza Północnego już rozpoczął działalność. Z niecierpliwością czekam na podjęcie współpracy
z tym Komitetem oraz z pozostałymi, po ich utworzeniu.
Mimo że stanowisko to piastuję od niedawna, zdążyłem się już przekonać, że jednym z najważniejszych
wyzwań, przed którymi stoimy, jest zachowanie proporcji między ochroną zasobów rybnych a ekonomicznymi
wymaganiami tego sektora. Od czasu reformy WPRyb sporo zrobiono już w tej kwestii, lecz pozostaje jeszcze
wiele do zrobienia. Musimy kontynuować proces wdrażania długofalowych planów zarządzania połowami,
które pozwolą zarówno na ustanawianie środków niezbędnych do zapewnienia koniecznej ochrony zasobów
rybnych, jak i na stopniowe wdrażanie tych środków, co zagwarantuje większą stabilność rybakom. W zakresie
kontroli, Komisja przedłożyła projekt stworzenia Europejskiej Agencji Kontroli Rybołówstwa (European Fisheries
EFF), który zapewni wsparcie finansowe w latach 2007-2013, skupia się na zrównoważonym rozwoju
w sektorze połowów i akwakultury, przetwórstwie i obszarach rybołówstwa przybrzeżnego.
Wyniki obrad Rady ds. Rybołówstwa (Fisheries Council) z grudnia ubiegłego roku doskonale ilustrują naszą
determinację na rzecz utrzymania równowagi pomiędzy biologią a gospodarką. Podjęte tam decyzje okazały
się krokiem naprzód w stronę ochrony środowiska, przy jednoczesnym uwzględnieniu ekonomicznych
wymagań tego sektora. W tym kontekście dialog z uczestnikami sektora miał pierwszorzędne znaczenie.
Z niecierpliwością oczekuję współpracy z Państwem, abyśmy mogli wspólnie zapewnić zrównoważony rozwój
rybołówstwa zarówno dziś, jak i w przyszłości.
Joe Borg,
Europejski Komisarz ds. Rybołówstwa i Gospodarki Morskiej
Nr 25
rybołówstwa. Projekt Komisji w sprawie Europejskiego Funduszu Rybołówstwa (European Fisheries Fund
I marzec 2005 I Rybołówstwo w Europie
Control Agency), której zadaniem będzie ujednolicenie zasad i zwiększenie skuteczności monitoringu i kontroli
3
Regionalne Komitety Doradcze:
włączyć pracowników sektora w terenie
do procesu podejmowania decyzji
Zwiększyć udział sektora rybołówstwa w podejmowaniu ważnych dla niego decyzji. Wzmocnić dialog między
wszystkimi zainteresowanymi środowiskami: rybakami, naukowcami, ekologami, konsumentami... Wreszcie, pozwolić,
aby wszyscy pracownicy sektora w terenie mieli wpływ na zarządzanie działaniami połowowymi, które dotyczą
ich stref i zasobów. Takie są cele Regionalnych Komitetów Doradczych, szerzej znanych pod nazwą RAC (Regional
Advisory Council). To nowatorska koncepcja, której pierwszym efektom będziemy się z uwagą przyglądać
w najbliższych miesiącach.
Powstanie RAC stanowi jeden z filarów reformy
Pięć stref geograficznych to:
Morze Północne,
• Morze Bałtyckie,
• Morze Śródziemne,
• Wody Północno-Zachodnie (od Kanału La Manche
po Islandię),
• Wody Południowo-Zachodnie (od Zatoki Biskajskiej
po Wyspy Kanaryjskie).
Wspólnej Polityki Rybołówstwa (WPRyb), która miała
miejsce w 2002 r. Rzeczywiście, rybacy mieli poczucie,
że ich rola w podejmowaniu decyzji w zakresie WPRyb
nie była wystarczająca i pragnęli, aby w tym procesie
uwzględniano w większym stopniu specyficzne warunki
ich stref i działań połowowych. Z drugiej strony, dla
wszystkich oczywisty był brak porozumienia pomiędzy
zawodowymi pracownikami sektora rybołówstwa a kadrą
naukową wydającą opinie na temat stanu zasobów
rybnych. Także inne grupy zainteresowane kwestiami
rybołówstwa (np. stowarzyszenia ochrony środowiska lub
praw konsumentów) pragnęły nawiązać dialog z rybakami
i instytucjami odpowiedzialnymi za zarządzanie
rybołówstwem i bronić swego punktu widzenia.
•
Rozwiązanie, jakie przyjęto w celu pogodzenia tych
oczekiwań, jest zarazem proste i nowatorskie: stworzyć
jedno zgromadzenie, w ramach którego wszystkie podmioty
zainteresowane polityką rybołówstwa ze względu na obszar
swych działań lub poławiane zasoby będą mogły z jednej
strony podjąć wspólny dialog, a z drugiej przedstawić
własne opinie na temat gospodarki zasobami rybnymi,
która bezpośrednio ich dotyczy. Komitety RAC stanowią
więc forum stałego dialogu i współpracy pomiędzy tymi
podmiotami i powinny umożliwić rybakom bliższą
współpracę ze środowiskami naukowymi i instytucjami.
Słuchać, zalecać, informować
Dwa Komitety RAC wyodrębnione ze względu na zasoby:
Zasoby pelagiczne (ostrobok pospolity, śledź, makrela
i witlinek) wszystkich wód wspólnotowych, poza
Bałtykiem i Morzem Śródziemnym,
• Flota Pełnomorska/Flota Dalekomorska, poza wodami
wspólnotowymi.
•
W praktyce, Komitety RAC mogą opracowywać dla
Komisji i właściwych organów krajowych zalecenia
i propozycje odnośnie do wszystkich kwestii związanych
z gospodarką morską, która dotyczy podległych im
obszarów lub ich zakresu kompetencji. W ten sposób
RAC mogą:
• Na wniosek lub z własnej inicjatywy, przedstawiać
zalecenia dla Komisji lub dla Państw Członkowskich
w zakresie wszelkich kwestii odnoszących się do
zarządzania rybołówstwem w swym regionie.
Nr 25
I marzec 2005 I Rybołówstwo w Europie
Pięć stref, dwa rodzaje zasobów
4
Aby działania Komitetów okazały się skuteczne, bardzo
ważne jest, by uczestników takiego zgromadzenia łączyły
podobne praktyki zawodowe i wspólne problemy dotyczące
zarządzania tym sektorem. W tym celu postanowiono
stworzyć 5 Komitetów RAC obejmujących odrębne pod
względem geograficznym i biologicznym strefy oraz
2 Komitety podzielone ze względu na eksploatację
poszczególnych zasobów.
• Komisja uwzględni te zalecenia podczas opracowywania
środków zarządzania, np. wieloletniego planu odbudowy
zagrożonego gatunku.
• Komitety będą informować Komisję i Państwa
Członkowskie o wszelkich problemach, jakie napotkają
podczas stosowania zasad WPRyb w obszarze swych
stref połowowych. Będą one także mogły proponować
rozwiązania tych problemów w formie zaleceń.
Komitety RAC, na forum swych zgromadzeń,
zrzeszają podmioty zainteresowane
rybołówstwem, w celu podjęcia wspólnego
dialogu i wydania opinii dotyczących
zarządzania rybołówstwem na podległych
im obszarach.
© Lionel Flageul
Otwartość i przejrzystość
Należy z całą mocą podkreślić, że przepisy europejskie
nie ograniczają zakresu kompetencji Komitetów RAC.
Komitety zostały stworzone z myślą o podejmowaniu
działań w sferze gospodarki zasobami rybnymi i nic
nie stoi na przeszkodzie, aby zajęły się także takimi
kwestiami, jak kontrola lub uprawnienia do połowu.
Komisja ze swej strony zobowiązała się do ustosunkowania
się do zaleceń Komitetów RAC w ciągu trzech miesięcy.
Jeśli zdecyduje się na nieuwzględnienie tych opinii, będzie
musiała uzasadnić swe stanowisko.
Ponieważ celem Komitetów RAC jest wymiana pomysłów,
należało stworzyć zgromadzenie o charakterze otwartym,
zdolnym do przyjęcia każdego, kto pragnąłby przedstawić
swą opinię na temat sposobu zarządzania połowami
rybnymi. Zgromadzenia ogólne oraz zebrania komitetów
wykonawczych są więc także otwarte dla „aktywnych
obserwatorów”. W posiedzeniach mogą uczestniczyć
przedstawiciele Komisji, Komitetu Doradczego ds. Łowisk
i Akwakultury (ACFA), władz krajowych i regionalnych
oraz państw trzecich lub organizacji regionalnych
zainteresowanych rybołówstwem.
I wreszcie posiedzenia zgromadzenia i komitetu będą
otwarte, o ile w niektórych sytuacjach komitet roboczy
nie zdecyduje inaczej, gdyż to właśnie zasada przejrzystości
legła u podstaw tworzenia Komitetów RAC.
Nowo powstające Komitety RAC znajdują się jeszcze
w początkowej fazie rozwoju. Po trzech latach Komisja
dokona posumowania prac Komitetów, a decyzja Rady
zostanie w miarę potrzeb zmodyfikowana, aby w jeszcze
większym stopniu wspierać rozwój współpracy i dialogu.
Sukces Komitetów RAC jest istotnym elementem
przyszłości rybołówstwa europejskiego. Poprzez swój
udział w RAC rybacy i inne zainteresowane strony wniosą
duży wkład w rozwój Wspólnej Polityki Rybołówstwa
i zarządzanie nią.
Wieloosobowy skład
Zgodnie z tym co już powiedzieliśmy, w składzie Komitetów
RAC muszą zasiadać nie tylko przedstawiciele sektora
rybołówstwa, lecz także innych grup interesu, na które
wpływ ma rybołówstwo. Zasady funkcjonowania ustalone
dla wszystkich Komitetów RAC przewidują, że dwie trzecie
miejsc zostaje przydzielonych dla sektora rybołówstwa,
natomiast jedna trzecia dla innych grup interesu.
Pod nazwą „sektor rybołówstwa” rozumiemy wszystkie
podmioty, które bezpośrednio lub pośrednio są zawodowo
związane z rybołówstwem morskim, tj. rybaków
(pracujących na własny rachunek lub zatrudnionych),
armatorów, stowarzyszenia kobiet oraz porty, aukcje
rybne, przemysł przetwórczy i hurtowników. „Inne grupy
interesu” obejmują wszystkie organizacje zawodowe
lub inne, których działalność graniczy z działaniami
połowowymi: stowarzyszenia ochrony praw konsumentów,
organizacje ochrony środowiska, osoby uprawiające
rybołówstwo sportowe, hodowcy itp.
Ponieważ dialog z kadrą naukową stanowi jeden z
fundamentów istnienia RAC, oczywiste jest, że naukowcy na zaproszenie poszczególnych Komitetów - są obecni
na posiedzeniach i uczestniczą w pracach Komitetów
jako eksperci.
Regularne dyskusje i wymiana opinii na temat konkretnych
problemów, z uwzględnieniem rzeczywistych warunków
w terenie, skłoni przedstawicieli różnych grup do słuchania
siebie nawzajem i brania pod uwagę opinii innych.
Zwłaszcza że zalecenia wydawane przez poszczególne
RAC, jeśli to możliwe, będą przyjmowane na drodze
konsensusu. Jeśli jednak taki konsensus nie będzie
możliwy, opinie odrębnie wyrażone zostaną ujęte
w zaleceniu przyjętym przez większość członków.
Wspólne przepisy i dostosowanie
do rzeczywistych potrzeb
Ponieważ Komitetami RAC będą kierować podmioty działające w sektorze, struktury
Komitetów zostaną dostosowane do konkretnych działań połowowych i łowisk
podlegających pod dany RAC. Aby zapewnić harmonię i spójność funkcjonowania
RAC, ich działanie oparto na fundamencie wspólnych przepisów, w szczególności
dotyczących ich powstania, składu, struktury, funkcjonowania i finansowania.
Jeśli chodzi o pozostałe kwestie, każdy RAC samodzielnie ustali wewnętrzny regulamin,
uwzględniający obszar jego działania oraz problemy, które musi rozwiązać. Przepisy
europejskie nadają tylko ogólne ramy ich funkcjonowania, np. stosunek reprezentacji
w RAC – 2/3 przedstawicieli sektora wobec 1/3 przedstawicieli zainteresowanych
grup interesu (patrz artykuł), lub konieczność sporządzania zaleceń przyjętych, jeśli
to możliwe, na drodze konsensusu.
Jeśli chodzi o pozostałe kwestie, RAC to przede wszystkim zgromadzenie ogólne,
zwoływane co najmniej raz w roku, które wyznacza komitet wykonawczy liczący
maksymalnie 24 członków. Komitet ten ma prawo ustanawiania specjalistycznych
grup roboczych, tworzenia podwydziałów zajmujących się danym podregionem lub
poszczególnymi działaniami połowowymi, zlecania na zewnątrz badań, częstszego
zwoływania zgromadzenia ogólnego itp.
Organizacje i stowarzyszenia deklarujące chęć uczestnictwa w pracach RAC mogą
składać propozycje składu zgromadzenia ogólnego, natomiast Państwa Członkowskie
będą musiały wyrazić zgodę na przyjęcie takich członków.
Komitet Doradczy ds. Łowisk
i Akwakultury (ACFA): wzmocniona rola
Finansowanie: cel – niezależność
Podczas gdy RAC są odpowiedzialne za wydawanie opinii i zaleceń dotyczących
kwestii właściwych dla ich obszaru działań i zakresu kompetencji, przedmiotem
działań ACFA jest Wspólna Polityka Rybołówstwa w wymiarze globalnym,
zarówno pod względem geograficznym (wszystkie Państwa Członkowskie), jak
i tematycznym (wszystkie kwestie: połowy, ale także przetwórstwo, akwakultura,
fundusze regionalne itp.). ACFA może także zająć stanowisko w każdej sprawie
związanej ogólnie z rybołówstwem, np. w kwestiach sanitarnych lub związanych
z obrotem produktami rybołówstwa i akwakultury.
Kolejna różnica polega na tym, że członkowie ACFA nie są wybierani bezpośrednio
przez stowarzyszenia reprezentujące ich sektor, lecz przez ich europejskich
przedstawicieli mających charakter związkowy: związek armatorów (Europêche),
organizacje powiązane (COPA/COGECA), producenci (EAPO), sektor przetwórczy
i handlowy (AIPCE-CEP), hodowcy (FEAP, COGECA, AEPM), związki zawodowe
rybaków (ETF) organizacje pozarządowe, takie jak stowarzyszenia konsumentów (ECCG) lub organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną
środowiska i rozwojem (WWF, Seas at Risk, RSPB, Greenpeace International,
BirdLife, Pêche et développement, CAPE itp.).
Podczas pierwszych pięciu lat swej działalności, każdy Komitet RAC
będzie otrzymywał wsparcie finansowe od Komisji Europejskiej. W pierwszym roku pomoc ta wyniesie do 90% budżetu działalności danego
RAC i osiągnie maksymalną wysokość 200.000 EUR. Wsparcie to
będzie stopniowo zmniejszane podczas kolejnych czterech lat i ustanie
po upływie pięciu lat. Komitet RAC, jako samodzielna jednostka mająca
osobowość prawną, będzie wówczas mógł korzystać z innych form
finansowania takich jak: składki stowarzyszeń, których członkowie
zasiadają w Komitetach, dofinansowanie na szczeblu krajowym lub
regionalnym, sprzedaż publikacji itp. Ponieważ komunikacja pomiędzy
uczestnikami jest jednym z głównych czynników decydujących
o sukcesie RAC, Komisja będzie pokrywać koszty tłumaczeń ustnych
i pisemnych do wysokości rocznej kwoty 50.000 EUR dla każdego RAC.
© Lionel Flageul
Mimo że tworzeniu tego Komitetu przyświecały te same cele, co w przypadku
RAC - zjednoczenie pracowników sektora rybołówstwa i wydawanie opinii na
tematy związane z rybołówstwem - działania Komitetu Doradczego ds. Łowisk
i Akwakultury (ACFA) różnią się zasadniczo od działań Regionalnych Komitetów
Doradczych (RAC).
Jak widzimy, działania ACFA i RAC wzajemnie się uzupełniają. Związkowy
charakter działań ACFA wspierają dodatkowo prace RAC, które na bieżąco
informują ACFA o stanie swych prac, goszcząc przedstawiciela ACFA
w charakterze obserwatora oraz przesyłając mu sprawozdanie roczne.
Komitety RAC opracują zalecenia i propozycje dla Komisji oraz zainteresowanych
Państw Członkowskich, dotyczące wszelkich aspektów rybołówstwa.
[ Podział Komitetów RAC
IIb
IIa
XIVa
Va
IIIa
IVa
1
IIIb
IIId
Przewiduje się utworzenie siedmiu Regionalnych
Komitetów Doradczych. Pięć z nich będzie
obejmowało swym zakresem strefy odrębne
pod względem geograficznym i biologicznym,
natomiast dwa pozostałe będą podzielone
ze względu na eksploatację poszczególnych
zasobów – z jednej strony będą to zasoby
pelagiczne występujące w wodach
wspólnotowych (oprócz Morza Śródziemnego
i Bałtyku), a z drugiej połowy floty pełnomorskiej/
dalekomorskiej, poza obszarami wód
wspólnotowych.
Vb
2
VIa
VIIa
VIb
VIIb
VIIc
IVc
RAC Morza Bałtyckiego
(III b, c, d)
RAC Morza Śródziemnego
(
VIIf
d
VII
VIIg
VIIj
VIIk
XII
IIIc
IVb
Vb
XIVb
RAC Morza Północnego
(IV, IIIa)
VIIe
VIIh
IIIa
V
VIIId
VIIIc
VIIIb
RAC ds. Wód Północno-Zachodnich
(Vb (Wody wspólnotowe), VI, VII)
VIIIe
IXa
X
IXb
RAC ds. Wód Południowo-Zachodnich
(VIII, IX, X, 34.1.1, 34.1.2, 34.2)
RAC ds. Zasobów Pelagicznych
(
RAC ds. Floty pełnomorskiej/Floty
dalekomorskiej
RAC Morza Północnego
Pierwsze kroki pierwszego Komitetu RAC
Inauguracyjne posiedzenie RAC Morza Północnego odbyło się 4 listopada ubiegłego roku. RAC Morza
Północnego jest pierwszym funkcjonującym Regionalnym Komitetem Doradczym z siedmiu zaplanowanych.
Bardzo szybko wydał on swą pierwszą opinię dotyczącą środków zarządzania zasobami flądry i soli.
Opracował także inną opinię w sprawie projektów TAC i kwot połowowych na rok 2005. Tak udany start
jest wynikiem długich prac przygotowawczych grupy zaangażowanych podmiotów.
Rankiem, 4 listopada, około 120 osób przeszło
pod neogotyckim tympanonem kościoła Saint-John w
Edynburgu. W skład tej grupy weszli Szwedzi, Duńczycy,
Francuzi, Belgowie, Holendrzy, Brytyjczycy, Niemcy,
a nawet Hiszpanie i Polacy. Nie przyszli tu w celach
religijnych – kościół, mroczny jak listopadowe niebo, od ponad
20 lat nie pełni już funkcji religijnych i został przekształcony
w niezwykłe centrum kultury i spotkań. Przyszli tu w celach
połowowych. A ściśle mówiąc, aby odbyć posiedzenie
pierwszego Regionalnego Komitetu Doradczego (RAC)
działającego w ramach Wspólnej Polityki Rybołówstwa.
To zgromadzenie pozwoli uczestnikom sektora rybołówstwa
Morza Północnego mieć większy wpływ na gospodarkę
rybną w tej strefie połowów.
„Zajęło nam to 1,5 roku – wyjaśnia Ann Bell, która
organizowała pracę sekretariatu podczas tworzenia RAC
Morza Północnego. To długa praca, która wymagała
od nas rozwinięcia kontaktów m.in. z Państwami Członkowskimi i organizacjami zawodowymi... Ale najważniejsze
we właściwym poprowadzeniu tych działań okazało się
to, że mogliśmy liczyć na wkład każdego zespołu.”
tego RAC. To właśnie tej wspólnej pracy członków
grupy Komitet RAC zawdzięcza tak szybkie powstanie,
które miało miejsce tuż po przyjęciu przez Radę w lipcu
2004 r. stosownych przepisów ustanawiających
Regionalne Komitety Doradcze.
Wniosek założycielski
Wiosną 2004 ruszyły prace nad opracowaniem oficjalnego
wniosku (patrz ramka). Ponieważ niezwykle ważne było
to, aby dokument został życzliwie przyjęty przez wszystkie
podmioty podejmujące decyzje w tym zakresie, jego tekst
był przedmiotem wielu nieformalnych dyskusji pomiędzy
organizacjami będącymi członkami Partnerstwa, a następnie
z różnymi organami władzy odpowiedzialnymi za
rybołówstwo w poszczególnych Państwach Członkowskich
oraz z Komisją. Na początku sierpnia Państwa Członkowskie
otrzymały wniosek w celu wprowadzenia w nim ostatecznych
zmian, a 10 września tekst dokumentu został oficjalnie
przesłany do Komisji i krajowych organów władzy
właściwych Państw Członkowskich.
W jaki sposób utworzyć RAC?
Od chwili powstania Regionalnych Komitetów Doradczych,
będących efektem reformy Wspólnej Polityki Rybołówstwa
z grudnia 2002 r., postanowiono, że Partnerstwo będzie
głównym motorem realizacji tego projektu europejskiego
dla Morza Północnego. W listopadzie 2003 roku ogłoszono,
że za przygotowanie dokumentów będzie odpowiedzialna
grupa robocza kierowana przez Hugo Anderssona,
wiceprzewodniczącego Stowarzyszenia Rybaków
Szwedzkich. Wielokrotne zebrania grupy zapoczątkowały
działania administracyjne leżące u podstaw stworzenia
Inicjatywa stworzenia RAC musi wyjść od uczestników
sektora i wymaga poparcia wszystkich Państw Członkowskich deklarujących zainteresowanie członkostwem w
takim Komitecie. To bardzo ważne działania, które obecnie
dotyczą również sześciu innych RAC, których powstanie
przewiduje Rada.
Aktem założycielskim RAC jest wniosek przedstawiony
jednocześnie Komisji i Państwom Członkowskim zainteresowanym strefą działań danego RAC. Wniosek taki musi
opisywać projekt, tj. jego cele, sposób funkcjonowania,
budżet i tymczasowy wykaz organizacji i stowarzyszeń,
które będą w nich miały swoich przedstawicieli. Jeśli wniosek
zostanie uznany za ważny, Państwa Członkowskie przekazują projekt RAC do Komisji, której zadaniem jest
sprawdzenie, czy wniosek jest zgodny z decyzją Rady
ustanawiającą Regionalne Komitety Doradcze. Po jego
sprawdzeniu i ewentualnych zmianach, Komisja przyjmuje
decyzję ustanawiającą RAC w ciągu trzech miesięcy od
daty złożenia wniosku.
I marzec 2005 I Rybołówstwo w Europie
W obliczu znacznego zmniejszania się zasobów Morza
Północnego, rybacy wraz z naukowcami postanowili
rozpocząć 3-letnią współpracę na forum umożliwiającym
dyskusję i zajęcie wspólnego stanowiska dotyczącego
gospodarki połowowej w tym rejonie. W ten sposób
zapoczątkowano w 2001 r. program „Partnerstwo dla
rybołówstwa”. Projekt ten był koordynowany przez Radę
Regionalną Aberdeenshire (Szkocja) i częściowo finansowany
z programu Interreg Komisji Europejskiej. W tym czasie
odbyły się regularne posiedzenia licznych grup roboczych.
Nr 25
Nowatorski program:
partnerstwo dla rybołówstwa
7
Grupa robocza przekształciła się więc w tymczasowy
komitet wykonawczy. Organizacje potencjalnie
zainteresowane członkostwem w zgromadzeniu ogólnym
otrzymały powiadomienie, w szczególności poprzez
ogłoszenia w prasie specjalistycznej. 15 września
w Kopenhadze odbyło się ważne zebranie robocze,
na którym ustalono zasady funkcjonowania tego RAC.
Od momentu utworzenia, RAC Morza Północnego mógł
już normalnie funkcjonować. Utworzono tymczasową grupę
roboczą ds. ryb płaskich, która podjęła prace zgodnie
z zaleceniem Komisji w sprawie stworzenia planu odbudowy
flądry i wieloletniego planu zarządzania połowami soli.
Dwie opinie
Podczas swego posiedzenia inauguracyjnego, Komitet
RAC Morza Północnego ogłosił zakresy tematyczne swych
działań, które miały być opracowywane w 7 grupach
roboczych: cieśnina Kattegat/Skagerrak, homarzec, ryby
płaskie, gatunki głębinowe, kwestie ekonomiczne,
zagospodarowanie przestrzenne (morskie obszary
chronione) i podejście ekosystemowe. Są to zakresy
tematyczne odzwierciedlające cele funkcjonowania
RAC, czyli uczestnictwo w dialogu i wydawanie opinii
stanowiących wspólne stanowiska, jeśli to możliwe,
na drodze konsensusu, dotyczących problematyki
właściwej dla swej strefy działań (tutaj Morze Północne).
Nazajutrz zebrał się komitet wykonawczy, który obradował
nad zaleceniem przygotowanym przez grupę roboczą
ds. ryb płaskich. 12 listopada 2004 r. opracowano i
zatwierdzono opinię, zgodnie z procedurą pisemną.
Organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną
środowiska i sektora rybołówstwa sportowego wydały
odrębną opinię w tej sprawie, która została uwzględniona
w zaleceniach przyjętych przez większość członków
komitetu. W międzyczasie grupa robocza opracowała
nowe zalecenie dotyczące gatunków głębinowych odnoszące
się do projektu Komisji Europejskiej w sprawie TAC i kwot
połowowych. Zalecenie to nie zostało jeszcze formalnie
przyjęte przez RAC.
W bardzo krótkim czasie RAC Morza Północnego
udowodnił, że stworzenie takich nowatorskich organizacji
odpowiada rzeczywistym potrzebom sektora i że zainteresowane strony mogą wspólnie skutecznie pracować
i osiągać wyniki. Ten debiut bardzo dobrze wróży dla
przyszłości pozostałych RAC, które powstaną wkrótce!
Skład RAC Morza Północnego
Przewodniczący: Hugo Andersson
Zgromadzenie ogólne
Reprezentowanych jest 9 Państw Członkowskich: 7 państw basenu Morza Północnego oraz Hiszpania i Polska,
które nie posiadają uprawnień do połowu na Morzu Północnym, ale które na wniosek swego sektora
zgłosiły obecność w tym RAC.
Przewodniczący: Michel Claes (Belgia – SDVO (Stichting Duurzame Visserijontwikkeling) – rybacy)
Wiceprzewodniczący: Patrice Leduc (Francja – UAPF (Union des armateurs à la pêche de France) – armatorzy)
Komitet wykonawczy (24 członków)
Nr 25
I marzec 2005 I Rybołówstwo w Europie
Wiceprzewodniczący: Gérard van Balsfoort (Holandia – Stichting van de Nederlandse Visserij – rybacy)
Wiceprzewodnicząca: Helen Davies (Wielka Brytania – WWF – ekolodzy)
8
Sektor rybołówstwa (16 członków)
Sektor połowów (13 członków)
Sveriges Fiskares Riksförbund
Rederscentrale (Belgian Fish Producers Organisation)
Danmarks Fiskeriforening (2 przedstawicieli)
National Federation of Fisheries Organisations (NFFO)
Deutscher Fischereiverband
Stichting van de Nederlandse Visserij
Scottish Fishermen's Federation (SFF)
Comité national des pêches maritimes et des élevages
Union des armateurs à la pêche de France (UAPF)
Federación Española de Organizaciones Pesqueras (FEOPE)
Polish North Atlantic Fish Producers Association
Dutch Fish Product Board
Sektor pozapołowowy (3 członków)
Rybacy zatrudnieni: 1 przedstawiciel (Fédération européenne des travailleurs des transports)
Producenci: 1 przedstawiciel (Association des industries du poisson de l'Union européenne)
Porty i aukcje rybne: 1 przedstawiciel (Association européenne des ports de pêche et des criées)
Inne grupy interesu (8 członków)
Ekolodzy: 3 przedstawicieli (WWF, Seas at Risk i BirdLife International)
Hodowcy: 1 przedstawiciel (Fédération européenne des producteurs aquacoles)
Stowarzyszenia kobiet: 1 przedstawiciel (North Sea Women’s Network) (1)
Inne: 1 przedstawiciel rybołówstwa rekreacyjnego
2 przedstawicieli do wyboru
(1) Na życzenie stowarzyszenia kobiet, miejsce dla ich przedstawiciela przyznano w „Innych”.
Aktualności
[ Morze Północne ] Zwiększona
współpraca w zakresie kontroli
działalności połowowej
19 lipca 2004 roku kilka państw członkowskich Unii
Europejskiej leżących w basenie Morza Północnego
podpisało deklarację z Scheveningen, zobowiązując
się tym samym do zwiększonej współpracy w
zakresie kontroli działalności połowowej.
Celem państw sygnatariuszy deklaracji: Niemiec, Belgii,
Danii, Francji, Holandii, Wielkiej Brytanii i Szwecji jest,
zgodnie z odpowiednią propozycją reformy Wspólnej
Polityki Rybołówstwa, stworzenie jednolitego systemu
monitorowania i kontroli obejmującego obszar Morza
Północnego. By to osiągnąć, uchwalono plan działania
obejmujący przede wszystkim:
• polepszenie funkcjonowania wymiany informacji o
przedsięwziętych działaniach i operacjach między
służbami kontrolnymi poszczególnych państw;
• popieranie wspólnych działań nadzoru i kontroli;
• ułatwianie dostępu do wód terytorialnych poszczególnych
państw w celach kontrolnych;
• stworzenie procedur zezwalających na korzystanie ze
środków, którymi dysponują poszczególne państwa
członkowskie grupy (np. ze statków)
• ujednolicenie norm kontroli;
• stworzenie wspólnego programu kształcenia
inspektorów.
Pozostaje zatem skonkretyzować, jak współpraca ta ma
wyglądać w każdym z wymienionych wyżej punktów. Jako
inicjatorzy przedsięwzięcia, władze holenderskie postanowiły
zbadać sytuację, udostępniając każdemu z członków
grupy z Scheveningen kwestionariusz dotyczący takich
zagadnień jak: natura wymienianych informacji,
ich częstotliwość oraz uprawnienia inspektorów.
Jak na razie deklaracja przekłada się na niezwykle konkretne
działania: na początku 2005 r. jest zorganizowane w
Wielkiej Brytanii szkolenie inspektorów członkowskich
poszczególnych Państw Członkowskich grupy, a w
dniach 10 i 11 marca w miejscowości Scarborough
(Wielka Brytania) odbędzie się zebranie generalne. Na
rok 2005 przewiduje się również spotkanie dotyczące
kontroli zdolności połowowych floty pod kątem mocy
silników.
Tym samym grupa z Scheveningen eksperymentuje na
skalę regionalną przeprowadzając działania, które w
przyszłości objęłyby całą Unię Europejską, co jest
właśnie przedmiotem dyskusji Państw Członkowskich
i Parlamentu Europejskiego. Celem jest powołanie
Europejskiej Agencji Kontroli Rybołówstwa (CFCA).
I marzec 2005 I Rybołówstwo w Europie
Plan działania
Celem państw sygnatariuszy deklaracji z Scheveningen jest, zgodnie z odpowiednią propozycją reformy
Wspólnej Polityki Rybołówstwa, stworzenie jednolitego systemu monitorowania i kontroli obejmującego
obszar Morza Północnego.
Nr 25
Fakt, że państwa basenu Morza Północnego jako pierwsze
nadają ramy prawne tego typu partnerstwu wynika z tego,
iż mają już pewne doświadczenie w zakresie wspólnej
kontroli. Od roku 2001 w ramach środków nadzwyczajnych
mających na celu ochronę zagrożonych zasobów dorsza
(2001) i następującego po nich planu odbudowy populacji
dorsza i morszczuka (2003), uruchomione zostały
szczegółowe mechanizmy współpracy: wymiana
inspektorów, operacje wielostronne, wzajemne udostępnianie
informacji. Ponieważ program ten dał bardzo dobre
wyniki, objęte nim Państwa Członkowskie postanowiły
kontynuować eksperyment poprzez wypracowanie
wspólnych norm kontroli i dalszą wymianę inspektorów.
W ten sposób narodziła się grupa z Scheveningen.
© Komisja Europejska
Komisja Europejska entuzjastycznie przyjęła podpisanie
Deklaracji z Scheveningen, która wpisuje się w nurt
reformy Wspólnej Polityki Rybołówstwa (WPRyb). Reforma
ta, zainicjowana w 2002 roku, zakłada polepszenie i
ujednolicenie stosowanych zasad kontroli i monitorowania.
Istnieje bowiem ryzyko, że bez wprowadzenia we wszystkich
zainteresowanych państwach skutecznych mechanizmów
nadzoru i kontroli, środki podjęte w celu ochrony zasobów
rybnych nie będą przestrzegane „w terenie”.
9
© Komisja Europejska
Aktualności
Joe Borg, poprzednio
minister spraw
zagranicznych w rządzie
maltańskim, objął
stanowisko Europejskiego
Komisarza ds. Rybołówstwa
i Gospodarki Morskiej.
Nowy Komisarz odpowiedzialny
za rybołówstwo: Maltańczyk –
Joe Borg
W listopadzie 2004 r.
Joe Borg zastąpił Franza
Fischlera na stanowisku Komisarza ds. Rybołówstwa.
Poza wspólną polityką rybołówstwa Unii Europejskiej portfel
Komisarza Joe Borga obejmuje także kwestie morskie.
Komisarz Borg jest Maltańczykiem. Przez dłuższy czas
był jedną z czołowych postaci na scenie politycznej w
swoim kraju. Zanim został wybrany na Komisarza, piastował
tam urząd ministra spraw zagranicznych. Jako główny
negocjator z ramienia archipelagu podczas negocjacji o
przystąpienie do Unii Europejskiej, Joe Borg odegrał kluczową
rolę w przystąpieniu swego kraju do UE. Sprawy europejskie
nie są mu więc obce, tym bardziej że był on także wykładowcą prawa europejskiego na uniwersytecie maltańskim.
Podczas sesji zaprzysiężenia przed Parlamentem
Europejskim w październiku 2004 r. Komisarz Borg dał
wyraz swemu zaangażowaniu na rzecz zrównoważonego
rybołówstwa europejskiego i zwiększonego udziału
wszystkich uczestników sektora we Wspólnej Polityce
Rybołówstwa.
Strona internetowa Komisarza Joe Borga: http://europa.eu.int/comm/commission_barroso/borg/index_en.htm
Nowości [ Czechy ]
Chów i hodowla ryb w stawach: działalność oparta na długiej tradycji
Nr 25
I marzec 2005 I Rybołówstwo w Europie
Kontynuowanie tradycji
10
Zasadnicza część czeskiej produkcji rybołówstwa
pochodzi z tradycyjnego chowu i hodowli ryb, którego
początków szukać należy jeszcze w średniowieczu.
Według historyków, wielkość produkcji ówczesnej
akwakultury była dwa razy wyższa niż obecnie. Większość
spośród ponad 24 000 sztucznych stawów rozmieszczonych na terenie Czech powstała jeszcze w XV i XVI
wieku. To w nich właśnie, w małych, rodzinnych
gospodarstwach, prowadzi się dziś jeszcze ekstensywną
hodowlę ryb.
Po okresie obniżonej produkcji w latach 90. czeska
akwakultura znów przeżywa rozkwit, o czym świadczyć
może 20 000 ton ryb wyprodukowanych w 2001 roku.
raw
Sp
)
ch (CZ
czny
rani
Zag
I znów jest
to głównie
produkcja karpia
zwyczajnego,
która w 2001 r.
osiągnęła wielkość 17 421 ton, co
stanowi 85% łącznej produkcji czeskiej
akwakultury. Pozostałe gatunki hodowane
to: tołpyga pstra, pstrąg tęczowy, amur
biały i lin.
© Ministe
Zasięg działalności połowowej jest w Czechach bardzo
ograniczony. Zdecydowana większość spośród 4 600
ton odławianych rocznie ryb pochodzi z amatorskich
połowów, funkcjonuje jednak również – choć w niewielkim
zakresie – profesjonalne rybactwo śródlądowe. Głównym
gatunkiem odławianym jest karp zwyczajny reprezentujący
80% łącznych połowów. Pozostałe 20% stanowią: leszcz
słodkowodny, szczupak, sandacz i amur biały.
rst
wo
Czechy są obok Słowacji i Węgier jednym z trzech państw śródlądowych, które
1 maja 2004 roku przystąpiły do Unii Europejskiej. Czeski sektor rybołówstwa,
o rocznej produkcji sięgającej 25 000 ton, zatrudnia 2 600 osób i ukierunkowany
jest przede wszystkim na akwakulturę, której początki sięgają XIII wieku.
80% czeskiej produkcji
rybołówstwa pochodzi
z chowu i hodowli ryb
w stawach.
Ponad 40% produkcji czeskiej akwakultury eksportuje
się na rynek zagraniczny. Są to przede wszystkim ryby
świeże, schłodzone lub mrożone (12 000 ton przy łącznym
wolumenie wynoszącym 13 600 ton). Zaledwie niewielki
procent przypada zatem na produkty przetworzone.
Spożycie ryb i produktów rybołówstwa w Czechach
wynosi 9,7 kg rocznie na osobę, czyli znacznie poniżej
średniej europejskiej (24,5 kg). Jednak mimo tak niskiego
spożycia, Czechy więcej importują niż eksportują. Bilans
handlu produktami rybołówstwa jest ujemny i w 2001 r.
wynosił 55 000 ton.
W terenie
Począwszy od tego właśnie miesiąca kutry rybackie
podlegają programowi wycofywania statków z eksploatacji.
Program ten ma na celu ochronę zasobów naturalnych i
rybołówstwa przybrzeżnego prowadzonego na małą skalę,
które od wieków wyznacza rytm życia w starym porcie.
Wszędzie mówi się o zmniejszeniu połowów, a decyzja
o wycofywaniu kutrów spotkała się z entuzjastycznym
przyjęciem wśród „drobnych” rybaków.
Dla nich przystąpienie Cypru do Unii Europejskiej wiąże się
z pewnymi zmianami: długość sieci, minimalna wielkość
oczek, minimalne wymiary produktów wyładowywanych itp.
„Nikt się nie skarży” – ucina dyskusję Christos Nicolaou,
który zna dobrze wszystkich 95 rybaków ze swojego rejonu.
„Spodziewałem się protestów i gróźb, ponieważ dla nich
przekłada się to bezpośrednio na finanse. A jednak
współpracują. Rozumieją, że leży to w ich interesie…”
Dwa koty usadowiły się na nadbrzeżu, tuż przy miejscu
do cumowania. Właśnie wpływa tu pomalowana na
niebiesko łódź motorowa. Jej właściciel wyruszył na morze
wcześnie rano, by zebrać sieci, które zarzucił wczoraj
późnym popołudniem. Podobnie jak on, kilku innych
rybaków odważyło się rzucić wyzwanie żywiołom.
„To dobry sezon połowowy” – wyjaśnia jeden z nich, Andreas
Christophi. „Zwłaszcza w wodach przybrzeżnych, między
Pafos i Limassol, roi się od ryb. Szkoda, że nie ma tam
portu, dzięki któremu można by to lepiej wykorzystać.”
Trzeba przyznać, że okolice Limassol to jedno z najsłabiej
zaludnionych wybrzeży na całej wyspie. Wynika to przede
wszystkim z faktu, że jest to część bazy wojskowej. Zarząd
Rybołówstwa Cypru planuje zbudowanie jakiegoś „schronu”,
przystani przeznaczonej dla statków rybackich, pod
warunkiem, że wszystkie zainteresowane strony wyrażą
zgodę. Podobnych przystani jest już na wybrzeżach wyspy
szesnaście. Dzięki nim 500 zarejestrowanych rybaków może
zacumować również tam, a nie tylko w głównych portach:
w Larnace, Limassol i Pafos, gdzie sprzedają swój połów.
Tu nie ma żadnego targu rybnego. „Rybacy wyławiają od
6 do 8 kg ryb – śmieje się Nicos Zenou ubawiony tym
pytaniem – i przynoszą wszystko od razu do mnie!” Jego
sklep rybny przylega bezpośrednio do kawiarni, gdzie
gromadzą się rybacy. Znaleźć w nim można, jak wylicza
Cypr postanowił chronić rybołówstwo przybrzeżne prowadzone na małą skalę. Wkrótce 500 rybaków łowiących
na najmniejszych jednostkach połowowych będzie miało wyłączne zezwolenie na działalność połowową
na wodach terytorialnych.
właściciel, ryby włócznikowate, krewetki, szproty, sardynki
dostarczane przez kutry; kalmary, ośmiornice pospolite,
sargusy, barweny itp. pochodzące z połowów przybrzeżnych
na niewielką skalę. Co się zaś tyczy ryb z miejscowego
chowu i hodowli, Nicos Zenou proponuje labraksy i dorady.
Akwakultura – działalność przyszłościowa
Chów i hodowla ryb stanowią integralną część działalności
gospodarczej na Cyprze. Z nich właśnie pochodzi 50%
łącznej produkcji rybołówstwa (3 500 ton).
Przenosimy się teraz do nowego portu, gdzie na samym
końcu południowego molo mieści się „najpiękniejsze biuro
na całym Cyprze”, jak chwali się Antonis Kimonides,
założyciel przedsiębiorstwa Kimagro (1989). I słusznie:
z trzech przeszklonych ścian budynku rozpościera się
wspaniały widok na morze oraz na piętnaście należących
do Kimonidesa zbiorników wodnych. Kimonides produkuje
labraksy i dorady. Od dwóch lat zajmuje się również
hodowlą tuńczyków błękitnopłetwych.
„Podstawowa zaleta Limasso – wyjaśnia Kimonides –
to fakt, że jesteśmy tutaj na otwartym morzu. Musieliśmy
wprawdzie wypracować mechanizmy hodowli przystosowane
do fal i prądów morskich, ale dzięki temu mamy dostęp
do świetnej jakości wody, która pozwala uniknąć chorób
i zaoszczędzić na wydatkach związanych z ewentualnym
leczeniem. Wadą zaś jest to, że jesteśmy na Cyprze,
z dala od rynków Europy Zachodniej i że musimy
transportować towar samolotem, co z kolei sprawia,
że nasze produkty są droższe.”
Jak dotąd 60% produkcji dorady i labraksa (500 ton) jest
przeznaczona na eksport do Izraela. Ale przedsiębiorstwo
zamierza wykorzystać otwarcie rynku europejskiego i zdobyć
nową klientelę oferując ryby kilogramowe i dwukilogramowe,
szczególnie cenione przez restauratorów. Antonis Kimonides
przewiduje ponadto, że za kilka lat ruszy program
rozmnażania tuńczyka błękitnopłetwego w warunkach
hodowli i że również ta działalność nabierze rozpędu.
Stając się Państwem Członkowskim Unii Europejskiej Cypr
dokonał wyboru strategii w zakresie polityki rybołówstwa.
Jej priorytety to: ochrona zasobów naturalnych, zachowanie
zrównoważonego rozwoju połowów przybrzeżnych na
niewielką skalę, zwiększenie produkcji ryb hodowlanych.
I marzec 2005 I Rybołówstwo w Europie
„Niewielu rybaków wyszło wczoraj w morze” – uprzedza
Christos Nicolaou, jeden z pięciu inspektorów odpowiedzialnych za kontrolę w rejonie. – „To z powodu złej pogody, na
którą się zanosiło. I pomyśleć, że w zeszłym tygodniu mieliśmy
jeszcze lato...” Z okna swojego biura pokazuje na statek w
oddali: „Kuter…” Jeden z ośmiu, które mają zezwolenie na
połów w wodach przybrzeżnych. Ale już nie na długo.
Nr 25
W jesienny ranek pod koniec listopada stary port
w Limassol na południowym wybrzeżu Cypru wydaje
się niemal wymarły. Nic w tym dziwnego – niebo
pokrywają gęste chmury, morze jest wzburzone
i zanosi się na silne ulewy. A mimo to kilku rybaków
zdecydowało się stawić czoła żywiołom...
© Vincent Galuszka/Mostra
Limassol – na rozstaju między rybołówstwem przybrzeżnym na małą
skalę i akwakulturą
11
>
TAC i kwoty połowowe na rok 2005: jak pogodzić racje ekologiczne i ekonomiczne
Jak co roku w grudniu, rada ministrów odpowiedzialnych za sektor rybołówstwa w
poszczególnych Państwach Członkowskich
zebrała się, aby zadecydować o możliwościach
połowów na rok 2005, jak również na rok 2006
w zakresie niektórych głębinowych zasobów
rybnych. Także tym razem rozmowy były wyjątkowo trudne. O ile bowiem naukowcy z
niezależnej Międzynarodowej Rady Badań
Morza (ICES) i z Komitetu Naukowego, Technicznego i Ekonomicznego ds. Rybołówstwa
(STECF) Komisji stwierdzają pewne polepszenie
sytuacji, to w odniesieniu do większości zasobów handlowych nie przestają bić na alarm.
Opinia naukowców jest jednoznaczna i nieodwołalna: uszczuplenie zasobów wynikające z
działalności połowowej jest zbyt duże, by
populacje niektórych gatunków zdołały same
się odbudować, zwłaszcza że wielkość śmiertelności połowowej w ocenie naukowców
wskazuje na rozbieżność między faktycznymi
połowami a oficjalnie deklarowanymi. Naukowcy
wnioskują więc o bardzo poważne potraktowanie kwestii ograniczenia połowów.
Aby pogodzić racje ekologiczne i ekonomiczne
Komisja zaproponowała, zgodnie z wnioskiem
przedstawicieli sektora rybołówstwa, utrzymanie
na mniej więcej tym samym poziomie wielkości
całkowitych dopuszczalnych połowów (TAC) i
nakładu połowowego, zalecając – gdy tylko
jest to możliwe – środki alternatywne, takie jak
czasowe bądź stałe zamknięcie pewnych
obszarów połowowych.
Niemniej jednak pozostaje faktem, że z wyjątkiem
pewnych populacji śledzia, plamiaka i soli,
wielkość połowów musi ulec ograniczeniu w
2005 r. Co oznacza, że wskutek decyzji Rady
✃
obniżenie progu w stosunku do wielkości wyładunku dorsza w wyznaczonych portach (1 tona),
konieczność monitoringu w przypadku zwiększenia proporcji wyładunku oraz zakaz
przeładunków na morzu.
Ministrów, możliwości połowowe zostaną
ogółem zmniejszone o około 10% w stosunku
do roku 2004.
Dodatkowo, w odniesieniu do pewnych zasobów,
których stan jest wyjątkowo niepokojący, rada
uchwaliła następujące środki:
Sola w zachodniej części kanału La Manche
Ograniczono maksymalną liczbę dni połowów
do 20.
Dorsz w Morzu Bałtyckim
Stosownie do propozycji Komisji, Rada Ministrów
opowiedziała się za odrębnym potraktowaniem zasobów we wschodnim Bałtyku (gdzie
całkowity dopuszczalny połów ma wynosić
39 000 ton, przy zamknięciu łowisk na okres
4 i pół miesiąca) i w zachodnim (zamknięcie
łowisk na 2 miesiące). Wydzielone zostały również trzy obszary objęte stałym zamknięciem.
Środkom tym towarzyszyć będzie kontrola
statków i łodzi o długości od 8 metrów. Warto
też zaznaczyć, że zostanie opracowany plan
odbudowy zasobów dorsza w Morzu Bałtyckim.
Półwysep Iberyjski
Rada Ministrów postanowiła przyjąć plan
odbudowy populacji morszczuka południowego
i homarca najpóźniej w maju 2005 r. pod
warunkiem uzyskania zgody Parlamentu Europejskiego. Tymczasem, w oczekiwaniu na
odpowiednie decyzje, ograniczono nakład
połowowy do 22 dni na pełnym morzu w przypadku statków, które wyłowiły średnio ponad
pięć ton morszczuka w 2001, 2002 i 2003 r.
Gatunki wód głębinowych
Rada zaostrzyła środki ochronne w odniesieniu
do gatunków szczególnie zagrożonych. Po
pierwsze, ustalono wielkość całkowitego
dopuszczalnego połowu (TAC) dla nowych
gatunków. Po drugie, wielkości dopuszczalnych
połowów (TAC) zostały zmniejszone o 15% w
stosunku do roku 2004 (z wyjątkiem morlesza
wokół Azorów oraz pałasza czarnego w
Zatoce Biskajskiej i w wodach wybrzeża
Portugalii, dla których TAC pozostaje niezmieniony). Po trzecie, nakład połowowy uległ
zmniejszeniu o 10% w stosunku do stanu
faktycznego z roku 2003. Po czwarte: wyznaczono obszar zamknięty dla gardłosza
atlantyckiego, gatunku, zdaniem naukowców,
szczególnie zagrożonego.
Dorsz w Morzu Północnym, w Morzu
Irlandzkim i Celtyckim, w cieśninach
Skagerrak i Kattegat, we wschodniej części
Kanału La Manche i zachodniej Szkocji
W przypadku tych zasobów, objętych długoterminowym planem odbudowy populacji,
uchwalone zostały szczególnie zaostrzone
środki ochronne dotyczące nakładu połowowego
i kontroli. Maksymalna liczba dni połowów
została zredukowana (1 dzień na Morzu
Północnym; 2 w zachodniej Szkocji). Statki
wyposażone w sieci o większych oczkach
mogą jednak łowić w dodatkowych dniach, pod
warunkiem, że Państwo Członkowskie, pod
którego banderą pływają, wypracuje system
automatycznego odbierania licencji w przypadku naruszenia powyższych ustaleń. Jeżeli
zaś chodzi o kontrolę, Rada Ministrów uchwaliła
P re n u m e r a t a
Niniejszy odcinek prenumeraty należy wysłać
pocztą na adres:
Chcę otrzymać bezpłatnie magazyn
Rybołówstwo w Europie (5 numerów rocznie) w języku:
ES
European Commission
Directorate-General for Fisheries
and Maritime Affairs
Communication and Information Unit
Rue de la Loi/ Wetstraat 200
B-1049 Brussels
Lub faksem: (+ 32) 2 299 30 40
LT
o
o
CS
HU
o
o
DA
MT
o
o
DE
NL
o
o
ET
PL
o
o
EL
PT
o
o
EN
SK
o
o
FR
SL
o
o
IT
FI
o
o
LV
SV
o
o
Liczba egzemplarzy: .........................................................................
Nazwisko: .........................................Imię: ...................................
Organizacja: ...............................................................................
Ulica: ........................................Nr: .....Skrytka pocztowa: .....................
Kod pocztowy: ..............Miasto: ..............................Kraj: .......................
E-mail: [email protected]
Tel.: ........................................Faks: .........................................
E-mail: ...................................................................................
KL-AF-04-025-PL-C
[ Wiadomości w skrócie