Hirano Keiichirō

Hirano Keiichirō (ur. 1975) jest jednym z najbardziej utalentowanych, młodych,
współczesnych japońskich pisarzy. Prestiżową nagrodę Akutagawy otrzymał w wieku 23 lat za
powieść Nisshoku (Zaćmienie Słońca, 1998), gdy był jeszcze studentem prawa na Uniwersytecie
Kiotyjskim. Był w tamtym czasie najmłodszym laureatem tej najważniejszej literackiej nagrody
i czwartym pisarzem, po Ishiharze Shintarō, Ōe Kenzaburō i Murakamim Ryū, który uzyskał
ją jako student. Powieść Nisshoku, której tematem jest XV-wieczna Europa targana procesami
o herezję, przyniosła Hirano wielki rozgłos. Rozległa wiedza autora oraz piękny, stylizowany na
klasyczny język, ujawniły
jego nadzwyczajny talent pisarski i Hirano został
okrzyknięty
„drugim Mishimą Yukio”. Kolejne powieści młodego pisarza, Ichigetsu monogatari (Opowieść
pierwszego miesiąca księżycowego, 1999) i Sōsō (Orszak pogrzebowy, 2002), składają się wraz
z Nisshoku na trzy najważniejsze prace pierwszego okresu jego twórczości. Ichigetsu monogatari
jest poetycką opowieścią o miłości, dziejącą się w Japonii w 1897 r. Z kolei akcja Sōsō dzieje się
we Francji, na tle wydarzeń rewolucji lutowej 1848 roku. Jej głównymi bohaterami są dwaj
wielcy artyści, Chopin i Delacroix. Na kartach tej powieści-rzeki przedstawione zostały,
z wielką erudycją i dbałością o szczegóły historyczne, dzieje idei nowożytnej Europy.
Na drugi okres twórczości Hirano składają się cztery główne utwory, których akcja
dzieje się w czasach współczesnych. Pierwszy z nich, zatytułowany Takasegawa (Rzeka Takase,
2003) jest zbiorem czterech eksperymentalnych opowiadań, z których tytułowy utwór,
osadzony w realiach współczesnego Kioto i będący subtelnym studium psychologicznym,
podejmuje temat seksualności młodych ludzi. W drugim zbiorze, Shitatariochiru tokeitachi no
hamon (Spadające kroplami zegary tworzą kręgi na wodzie 2004), na który składa się dziewięć
opowiadań, pogłębione zostały wcześniej podejmowane tematy, dotyczące współczesnego
społeczeństwa, takie jak wojna, rodzina, śmierć, modernizacja, technika. W kolejnym utworze,
jakim jest powieść Kao no nai rataitachi (Nagie ciała bez twarzy, 2006), podjęty został temat
poszukiwania przez współczesnego człowieka, zagubionego w przestrzeni internetowej,
własnej, coraz bardziej skomplikowanej tożsamości. I wreszcie w zbiorze Anata ga, inakatta,
anata (Nie było cię, nie było, 2007), zamykającym drugi okres twórczości Hirano zdominowany
przez opowiadania, przedstawieni zostali ludzie żyjący w różnych miejscach i różnych czasach
oraz poruszona została kwestia cielesności.
W 2004 r. Hirano przebywał przez rok w Paryżu jako ambasador kultury z ramienia
Agencji do spraw Kultury; prowadził w tym czasie wykłady w różnych miastach Europy. Po
powrocie do kraju brał żywy udział w dyskusjach, polemikach, zajmował się krytyką literacką.
Plon swej działalności literackiej zebrał w książce Monorogu. Esseishū (Monolog. Zbiór esejów,
2007), której głównym tematem jest Mishima Yukio i Diarōgu. Taidanshū (Dialog. Zbiór
rozmów, 2007), zawierającej rozmowy z pisarzami, m. in. z Ōe Kenzaburō. Na ten okres
przypadają poza tym nowo powstałe książki, których jest współautorem: Wēbu ningenron
(Teoria człowieka internetowego, 2006), Mairusu Deivisu to wa dare ka (Kim jest Miles Davis?,
2007) i książki autorskie: Hon no yomikata – surō rīdingu no jikken ( Jak czytać książki - Slow
reading w praktyce, 2007), czy też Shōsetsu no yomikata – kansō ga katareru chakuganten ( Jak
czytać powieści – wychodząc od wrażeń, 2008).
Na trzeci okres twórczości Hirano składają się głównie powieści. Pierwsza z nich,
dwutomowa Kekkai (Pęknięta tama, 2008), za którą otrzymał Nagrodę Kulturalną Ministra
Nauki, Edukacji i Sportu dla Młodych Twórców (patrz lista nagród), jest wielką epopeją,
przepełnioną filozoficzną głębią. Ta osadzona w realiach współczesnej Japonii długa powieść
przywołuje skojarzenia ze światem utworów Dostojewskiego, lub, jak niektórzy twierdzą –
Bułhakowa. Wydarzenia związane z serią koszmarnych zbrodni, które składają się na jej fabułę,
prowokują do zadawania pytań na temat samotności współczesnego człowieka, sensu słowa
„szczęście” i natury zła. Z kolei tematem futurystycznej powieści o niedalekiej przyszłości, Dōn
(Zmierzch, 2009), jest pokonywanie trudności, które napotykamy we współczesnych czasach.
Za powieść tę Hirano otrzymał literacką nagrodę Bunkamura Deux Magots. Obecnie jego
najnowsza powieść, Katachidake no ai (Miłość tylko z pozoru) ukazuje się w odcinkach w
wieczornym wydaniu gazety „Yomiuri Shinbun”.
Główne nagrody:
1999
Nagroda Akutagawy za Nisshoku (Zaćmienie Słońca)
2001
Nagroda Kultury Miasta Kioto
2009
Nagroda Kulturalna Ministra Nauki, Edukacji i Sportu dla Młodych Twórców
za Kekkai (Pęknięta tama)
2009
Nagroda Literacka Bunkamura Deux Magots za Dōn (Zmierzch)
Jest to drugi wykład z cyklu spotkań w ramach Programu Wykładów Ufundowanych
przez Firmę Mitsui & Co. Ltd. dla Studiów Japonistycznych na Uniwersytecie
Warszawskim. Celem programu jest pogłębienie wzajemnego zrozumienia między Polską
a Japonią oraz promowanie wymiany kulturalnej i jej rozwoju. Firma Mitsui & Co., Ltd.
ufundowała program wykładów dla studiów japonistycznych na Uniwersytecie Warszawskim,
jednej z najbardziej cenionych uczelni wyższych w Polsce, szczycącej się wieloletnimi
tradycjami na gruncie europejskich studiów japonistycznych. Program wykładów ufundowany
przez firmę Mitsui, adresowany głównie do studentów Uniwersytetu Warszawskiego, ma na
celu wzbogacanie wiedzy polskich specjalistów z myślą o przyszłości współpracy pomiędzy
Polską i Japonią oraz umacnianiu więzi przyjaźni, jaką darzą siebie nawzajem społeczeństwa
obu krajów. Program zakłada zorganizowanie dwóch wykładów w roku przez najbliższe dwa
lata. Treść tegorocznych wykładów będzie dotyczyła kultury japońskiej, a wykładowcami są
specjaliści posiadający głęboką wiedzę w zakresie swoich dziedzin. Dzięki współpracy firmy
Mitsui i uznanego Zakładu Japonistyki UW przy realizacji tego programu, wykłady przyczynią
się do jeszcze lepszego wzajemnego zrozumienia pomiędzy Polską i Japonią. Wykład
inaugurujący program ufundowany przez firmę Mitsui, wygłoszony został przez znanego
pisarza Tsujiharę Noboru w japonistyce 25 maja 2011 roku.
Rys historyczny
1. Mitsui & Co. Ltd. jest firmą prowadzącą działalność na skalę światową. Podobne programy
wykładów realizuje w Brazylii, Chinach, Rosji i innych krajach, w celu szkolenia wysokiej klasy
profesjonalistów mogących przysłużyć się zacieśnianiu więzów przyjaźni i wzmożeniu wymiany
pomiędzy danymi krajami i Japonią.
2. Zakład Japonistyki Wydziału Orientalistycznego UW wniósł duży wkład w rozwój studiów
japonistycznych w Europie. Jego działalność zapoczątkowana w pierwszej połowie XX wieku
wspierała kraj na drodze zacieśniania kontaktów z Japonią.
3. Firma Mitsui & Co., Ltd. poczytuje sobie za zaszczyt to, że mogła ustanowić program
wykładów, tak ważny dla wzbogacania wiedzy polskich specjalistów, który w efekcie przyczyni
się do wzmożenia wymiany kulturalnej i zacieśnienia więzów przyjaźni pomiędzy oboma
krajami.