Pobierz

Potencjał rozwojowy rynku wyposażenia medycznego
w Egipcie
1. Skala rynku medycznego
Całkowite wydatki na branżę medyczną w Egipcie w 2011 roku miały wartość
10,6 mld dol. USA odpowiadając 4,6% GDP Egiptu. Wartość tych wydatków w
przeliczeniu na Egipcjanina wynosi 123 dol. USA, co jest najniższą wartością wskaźnika
mimo zakwalifikowania gospodarki Egiptu do grona największych w regionie Bliskiego
Wschodu. Jednakże branża medyczna w Egipcie znajduje się od kilku lat w procesie
przekształcania w nowoczesny i efektywny system, w którym ma następować
systematyczny wzrost udziału sektora prywatnego.1
Egipski rynek sprzętu medycznego należy do największych na Bliskim
Wschodzie, niemniej jego wartość w przeliczeniu na głowę mieszkańca kraju jest niska w
porównaniu do wskaźników w regionie i na świecie. W budżecie na rok finansowy
2012/13 rząd przyjął /podobnie jak w budżecie na rok 2011/12/ ok. 5% udział wydatków
na opiekę medyczną, lecz utrzymujący się w Egipcie kryzys gospodarczy i zwiększający
się deficyt budżetowy mogą powodować negatywne konsekwencje dla poziomu
wydatków rządowych na branżę medyczną w latach przyszłych.2
2. Import sprzętu medycznego
Rynek sprzętu medycznego w Egipcie jest zależny od importu – ok. 85%
wyposażenia medycznego jest produkowane na rynkach zagranicznych i importowane do
Egiptu. Wartość importu wyposażenia branży medycznej zwiększała się średniorocznie w
tempie 15% w okresie 2007 – 2009, a w 2010 r. zmniejszyła się o 20%.3
W 2011 roku wartość rynku sprzętu medycznego wyniosła 408,7 mln dol. USA, a
import tej branży do Egiptu osiagnął wartość 344,5 mln dol. USA posiadając 85% udział
w rynku.4 Egipski import sprzętu medycznego wzrastał średniorocznie w tempie 17,7%
w okresie 2005 – 2009. Wartość egipskiego importu tej branży wzrosła o 4% w 2009
roku osiągając 441,3 mln dol. USA. Diagnostyczna aparatura monitorowa miała
największy 31,6% udział w cakowitym imporcie sprzętu medycznego do Egiptu w 2009
roku. Tabela niżej prezentuje wartość w /mln dol. USA/ importu sprzętu medycznego do
Egiptu w latach 2007 – 2011.5
1
Espicom Business Intelligence, Medical Markets Fact Book, 2012
Report – Healthcare and Pharmaceuticals in Egypt 2012; ACCE December 2012
3
Espicom Business Intelligence – Medical Device Report; Q1 2011
4
Espicom Business Intelligence – Medical Device Report; Q1 2012
5
Espicom Business Intelligence, Medical Markets Fact Book, 2012
2
1
2007
334
2008
424
2009
441
2010
353
2011
344,5
Polityczna niestabilność okresu po rewolucji 25 Stycznia 2011 roku wpłynęła
ograniczająco na import Egiptu. Wartość egipskiego importu sprzętu medycznego w
2011 roku wyniosła 344,5 mln dol. USA /spadek wartości importu w okresie 2 lat o 96,8
mln dol. USA/.6 Tabela niżej prezentuje udział /w %/ segmentów produktowych w
imporcie sprzętu medycznego w Egipcie /dane za 2011 rok/.7
diagnostyczna
aparatura
monitorowa
27
materiały
medyczne
jednorazowego
użytku
urządzenia
ortopedyczne i
protetyczne
materiały
dentystyczne
środki
pomocnicze dla
pacjentów
pozostałe wyposażenie medyczne
/wózki inwalidzkie, urządzenia
sterylizacji narzędzi, soczewki
kontaktowe,
aparatura
terapeutyczna
i
respiracyjna,
osprzęt - medyczny, chirurgiczny,
dentystyczny, itp./
25
7
4
7
30
Państwa Unii Europejskiej są dostawcami większości sprzętu medycznego do
Egiptu, głównie w wyniku preferencji wynikających z Umowy o Stowarzyszeniu Egiptu
z Unią Europejską. Rynki państw UE są głównym adresatem eksportu wyposażenia
medycznego produkowanego w Egipcie /w 2010 r. wartość egipskiego eksportu tej
branży produktów wyniosła 38 mln dol. USA/.
Egipt wprowadził Europejski System Klasyfikacji Ryzyka /European Risk
Classification System/ dla wyposażenia medycznego, bazujący na europejskiej
dyrektywie 93/42/EEC /European Medical Devices Directive/, umożliwiając klasyfikację
sprzętu medycznego na klasę I /niskiego ryzyka/, klasę IIa lub IIb /średniego ryzyka/ oraz
klasę III /wysokiego ryzyka/.
Tabela niżej prezentuje główne rynki eksportowe i wartość egipskiego importu
sprzętu medycznego /w mln dol. USA/ oraz ich udział /w %/ w imporcie sprzętu
medycznego do Egiptu w 2009 roku.8
pozycja
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
kraj eksportera
Niemcy
USA
Holandia
Chiny
Japonia
Włochy
Belgia
Wlk. Brytania
Francja
Szwajcaria
łącznie 10 głównych eksporterów
wartość
całkowita
importu
sprzętu medycznego do Egiptu
wartość importu Egiptu
98,4
51,5
42,0
34,4
32,1
28,8
25,3
22,3
21,4
12,4
368,6
441,3
udział
22,3
11,7
9,5
7,8
7,3
6,5
5,7
5,1
4,8
2,8
83,5
6
Espicom Business Intelligence
Healthcare and Pharmaceuticals in Egypt 2012; Report ACCE - December 2012
8
Espicom Business Intelligence, Medical Device Report, Q4 2010
7
2
3. Inwestycje oraz badania wdrożeniowe i modernizacja branży medycznej
Wartość inwestycji w sektorze opieki zdrowotnej w Egipcie w roku finansowym
2010/2011 wyniosła 0,89 mld dol. USA, co stanowi wzrost o 6% w stosunku do roku
wcześniejszego.9 Inwestycje w branży opieki zdrowotnej stanowiły 2% całkowitych
inwestycji w Egipcie w podanym okresie. Udział firm sektora publicznego w
inwestycjach wyniósł 54%. Inwestycje przeznaczone zostały głównie na rozwój
szpitalnictwa i zaopatrzenia placówek opieki zdrowia /18 szpitali oraz 243 placówki
opieki zdrowotnej/.10 Inwestycje sektora prywatnego w branży medycznej w Egipcie
zwiększały się w średniorocznym tempie 29% w okresie 2007 – 2011 z 83 mln dol. USA
w 2007 roku /inwestycje zrealizowane przez 101 firm/ do 177 mln dol. USA w 2011 roku
/inwestycje zrealizowane przez 177 firm/. Inwestycje sektora prywatnego w branży
medycznej Egiptu wywodzą się w 87% z rynku egipskiego oraz w 9% z państw arabskich
i w 4% z pozostałych rynków zagranicznych. Prywatny kapitał zainwestowany w branży
medycznej Egiptu przeznaczony został w 62% na rozwój szpitalnictwa, w 30% na rozwój
ośrodków usług opieki zdrowotnej, w 7% na aptekarstwo i dystrybucję, a w 1% na
pozostałe rodzaje działalności. Niemniej pod względem wartości inwestycji w branży
opieki zdrowotnej Egipt zajmuje daleką pozycję w porównaniu do pozostałych krajów
regionu Bliskiego Wschodu.
Głównym inwestorem zagranicznym w branży medycznej w Egipcie jest Arabia
Saudyjska, która przeznaczyła na rozwój egipskiej branży opieki zdrowia 115,7 mln dol.
USA w okresie 1970 – 2011, posiadając 52,1% udział w FDI w tej branży.11 Wśród 10
największych inwestorów zagranicznych w egipskiej branży medycznej w podanym
wyżej okresie znajduje się także Wlk. Brytania /16,4 mln dol. USA, 7,4% udział/; Indie
/13,7 mln dol. USA, 6,2% udział/; Kuwejt /12,4 mln dol. USA, 5,6% udział/; Syria /9,5
mln dol. USA, 4,3% udział/; USA /9,2 mln dol. USA, 4,1% udział/; Kajmany /9,0 mln
dol. USA, 4% udział/; Niemcy /5,7 mln dol. USA, 2,6% udział/; Cypr /5,0 mln dol. USA,
2,2% udział/; Jordania /4,4 mln dol. USA, 2,0% udział/.
Badania wdrożeniowe /R&D/ w Egipcie, także w branży medycznej, są na etapie
początkowego rozwoju. W 2008 roku krajowe wydatki brutto na R&D miały wartość 384
mln dol. USA, co stanowiło zaledwie 0,2% GDP. Ostatnie szacunki informują, że w
Egipcie jest zaledwie 13,1 pracowników badawczo-naukowych na 10 tys. ludności. Pod
względem wskaźnika innowacyjności Egipt zajmował 83 pozycję w Global
Competitiveness Index w roku finansowym 2010/2011, za Arabią Saudyjską, Jordanią i
Turcją, a w roku 2011/2012 spadł na 103 pozycję mając wskaźnik innowacyjności 2,84.
Główne organizacje egipskie zaangażowane w R&D to Memorial Institute for
Ophtalmologic Research, National Institute for Diabetes and Endocrinology oraz
National Authority for Drug Control and Research.
W ramach rozwoju opieki zdrowia w Egipcie w okresie ostatnich kilku lat
podejmowane były próby zastosowania ICT dla poprawy zdolności szpitalnictwa do
efektywnego świadczenia usług i zarządzania zasobami branży medycznej. Stosowanie
9
Healthcare and Pharmaceuticals in Egypt 2012; Report ACCE - December 2012
Ministry of Planning – Economic and Social Development Report, 2010/2011
11
General Authority for Foreign Investment in Egypt, November 2011
10
3
ICT potencjalnie obniżyć miało koszty usług opieki zdrowotnej oraz ułatwić dostęp
służby medycznej do bazy danych chorobowych pacjentów. Zastosowanie ICT jest
jednym z wyzwań rozwoju branży medycznej w Egipcie.
4. Perspektywy rozwoju branży
Prognozy nakładów na egipską branżę medyczną jako udział procentowy w GDP
różnią się znacznie w zależności od źródła: Economist Intelligence Unit przewiduje
wzrost wydatków do poziomu 6,3% GDP do 2016 roku; Espicom Business Intelligence
wskazuje na utrzymanie nakładów na poziomie 4,5% GDP do 2016 roku, a następnie ich
wzrost do 4,6%; Business Monitor International zapowiada zmniejszenie wydatków o
0,18% do poziomu 3,51% GDP w 2016 roku. Wg prognoz rynek sprzętu medycznego ma
osiągnąć wartość 970 mln dol. USA w 2016 roku, niemniej jego wartość w przeliczeniu
na głowę mieszkańca Egiptu będzia nadal niewielka i wzrośnie do ok. 10 dol. USA w
2016 roku.
Potencjał rozwojowy branży medycznej w Egipcie zależny jest od różnych
czynników, wśród których na pierwszym miejscu wymieniane są nakłady rządu na
opiekę zdrowia. Rząd Egiptu przeznacza na branżę medyczną ok. 5% rocznego budżetu
państwa. Deklaracja z Abudży z 2001 roku zobowiązała kilka państw afrykańskich,
wśród nich Egipt, do zwiększenia nakładów na branżę medyczną do 15% budżetu
państwa do 2015 roku. Obecnie nie jest realne osiągnięcie przez Egipt tego celu, niemniej
działania w tym kierunku winny być podejmowane, także z uwzględnieniem poprawy
opieki zdrowotnej w obszarach wiejskich.
Partnerstwo publiczno-prywatne /PPP/ w realizacji projektów rozwoju branży
medycznej jest uznawane jako czynnik umożliwiający złagodzenie obciążenia
finansowego dla budżetu egipskiego Ministerstwa Zdrowia i Ludności /MOHP/. Stosując
PPP egipskie MOHP uzyska możliwość koncentracji na działaniach w charakterze
regulatora zamiast usługodawcy branży medycznej.
Pozostałe z wymienianych czynników decydujących o potencjale rozwojowym
egipskiej branży medycznej to poprawa standardów uzyskiwania zezwoleń na
świadczenie usług medycznych, kwalifikacji i szkoleń; dążenie do poprawy jakości
świadczenia usług medycznych; zapewnienie odpowiedniej liczby pomocniczego
personelu medycznego /wg danych MOHP z 2011 roku w Egipcie na 1 lekarza przypada
1,2 pielegniarki; w krajach OECD ta relacja wynosi 3,0/; decetralizacja rządowego
zarządzania opieką zdrowia; zapewnienie godnej wysokości płac lekarzy i pielęgniarek;
poprawa penetracji rynku przez system ubezpieczeń zdrowotnych.
Sporządził:
Tomasz Przygoda
I-szy Sekretarz
WPHI Kair, luty 2013 r.
4