Pobierz

Charakterystyka dwustronnych stosunków gospodarczych
Polska - Egipt
Arabska Republika Egiptu jest członkiem wielu międzynarodowych organizacji
politycznych i gospodarczych – systemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, Ligi
Arabskiej, Unii Afrykańskiej, Światowej Organizacja Handlu, Międzynarodowego Funduszu
Walutowego, Organizacji Krajów Arabskich Eksporterów Ropy Naftowej /OAPEC/,
Afrykańskiego Banku Rozwoju /AfDB/, Islamskiego Banku Rozwoju /IDB/,
Międzynarodowego Banku Rekonstrukcji i Rozwoju /IBRD/. Egipt przystąpił także do wielu
umów międzynarodowych o współpracy handlowej - do najważniejszych należą umowy
preferencyjne: z Unią Europejską (z 2001 r.; obowiązuje od 2004 r.), GAFTA (Greater Arab
Free Trade Agreement, 1998 r.), COMESA (Common Market for East & South Africa, 1999
r.), Agadir Agreement (Egipt, Maroko, Tunezja, Jordania, 2007 r.), oraz umowy dwustronne
o wymianie handlowej z Marokiem, Libanem, Tunezją, Jordanią (wszystkie 1999 r.), Libią
(1991 r.), Irakiem (2001 r.) i Turcją (2007 r.).
Traktatowe uwarunkowania bilateralnej współpracy gospodarczej
Dwustronna współpraca gospodarcza Polski z Egiptem realizowana jest w oparciu o
Umowę o Stowarzyszeniu Egiptu z UE z 2001 roku oraz bilateralne umowy gospodarcze:
- o ustanowieniu regularnej komunikacji lotniczej (z 1956 r.)
- o współpracy w transporcie morskim (z 1977 r.)
- o pomocy prawnej w sprawach cywilnych i handlowych (z 1992 r.)
- o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji (z 1998 r.)
- o unikaniu podwójnego opodatkowania (z 2002 r.)
- o współpracy w dziedzinie nauki i techniki (z 2002 r.)
- o współpracy w turystyce (z 2011 r.)
Współpraca polskich podmiotów gospodarczych na rynku egipskim realizowana jest
na bazie zawieranych kontraktów adekwatnych do rodzaju współpracy – eksportowych,
importowych lub świadczenia usług w kooperacji z partnerami rynku egipskiego.
Coraz częściej wymiana handlowa jest dokonywana przez polskie podmioty na
podstawie złożonego zamówienia, co w sytuacji spornej dot. jego realizacji utrudnia
rozwiązanie sporu i w praktyce eliminuje sądową ścieżkę jego rozstrzygnięcia.
Polskie firmy podejmują działalność gospodarczą na rynku egipskim także przy
zaangażowaniu własnych środków kapitałowych, co wiąże się z uruchomieniem w formie
określonej prawem Egiptu firm lub oddziałów przedsiębiorstw krajowych w celu
wykonywania działalności produkcyjnej lub usługowej na podstawie udzielonych przez rząd
1
Egiptu licencji, zawartych kontraktów podwykonawstwa lub w oparciu o udzielone
międzynarodowe uznanie.
Polskie podmioty uczestniczą także w przetargach publicznych organizowanych
przez agendy rządowe Egiptu, a dla branży sprzętu obronnego lub specjalistycznego jest to
jedyna forma współpracy eksportowej.
Wymiana handlowa
W bilateralnej wymianie handlowej z Egiptem w 2013 roku Polska uzyskała dodatnie
saldo o wartości 167 mln dol. USA, a obroty wyniosły 384,8 mln dol. USA i ich wartość była
wyższa o 45,8 mln dol. USA przy także korzystnym dla Polski saldzie o wartości 67,3 mln
dol. USA w stosunku do 2012 r. Oznacza to wzrost o 13,5% obrotów w handlu bilateralnym
z Egiptem w 2013 r. /w 2012 r. bilateralne obroty handlowe z Egiptem wzrosły o 13,9%/.
Przytoczone wstępne dane statystyczne bezspornie zatem wskazują, że utrzymująca się od
2011 roku niestabilość polityczno – gospodarcza w Egipcie nie powoduje negatywnych
konsekwencji dla polskiego eksportu towarowego w bilateralnej wymianie handlowej.
Sytuacja ta wskazuje, że potencjał polskiego eksportu towarowego jest większy niż sugerują
dotychczasowe rezultaty statystyczne.1
Tabela niżej przedstawia wartości oraz tempo wzrostu wymiany handlowej Polski z
Egiptem w latach 2011 – 2013 /w mln USD/.2
rok
obroty towarowe
eksport
import
saldo
2011
297,5
195,8
101,7
94,1
2012
339,0
203,2
135,9
67,3
tempo wzrostu
w 2012 r.
14,0%
4,0%
34,0%
- 27,8%
2013
384,8
275,9
108,9
167,0
tempo wzrostu
w 2013 r.
13,5%
35,8%
-19,9%
148,1%
Eksport polskich towarów do Egiptu w 2013 roku miał wartość 275,9 mln USD, a
import z Egiptu 108,9 mln USD. Wartości eksportu i importu w bilateralnych obrotach
handlowych z Egiptem mają niewielkie udziały w polskim handlu zagranicznym, niemniej
udział eksportu do Egiptu wzrósł do 0,14%, a udział importu z Egiptu zmniejszył się do
0,05% w imporcie towarowym Polski. Wymiana handlowa z Egiptem stanowi 0,09%
całkowitych obrotów polskiego handlu zagranicznego. Udział Egiptu jest zbliżony porównywalny do udziałów Algierii, Maroka, Nigerii i RPA w handlu zagranicznym Polski.
Podkreślenia wymaga fakt, że odnotowany w 2013 roku ponad 35% wzrost wartości
polskiego eksportu do Egiptu nastąpił w warunkach zmniejszenia w tym okresie o blisko 2
mld dol. USA wartości całkowitego importu Egiptu. Istotne jest w tej sytuacji zwiększenie o
blisko 100,0 mln dol. USA dodatniego dla Polski salda obrotów dwustronnych.
1
w załącznikach nr 2a i nr 2b podane są struktura i 30 głównych produktów w bilateralnej wymianie towarowej
Egiptu z Polska /import Poland – export Poland, CAPMAS, Egypt, March 2014/
2
na podstawie wstępnych danych statystycznych systemu Insigos Ministerstwa Gospodarki w marcu 2014 r.
/ostateczne dane będą dostępne w sierpniu 2014 r./
2
Współpraca inwestycyjna
Bilateralną współpracę inwestycyjną cechuje względnie niewielka wartość inwestycji
bezpośrednich, niemniej ta forma współpracy ma charakter rozwojowy. 3 Podstawowym
powodem zamierzeń inwestycyjnych przedsiębiorców egipskich jest trudna sytuacja
gospodarcza w Egipcie oraz chęć rozwoju działalności biznesowej. Obserwuje się częściej
wyrażany przez przedsiębiorców egipskich zamiar działalności gospodarczej z
zaangażowaniem kapitałowym na rynku Polski.
Zaangażowanie polskich podmiotów gospodarczych w działalność na rynku egipskim
ma różną dynamikę. W 2013 r. polskie podmioty generalnie zwiększyły zainteresowanie
obecnością biznesową na rynku egipskim, zwłaszcza w sektorze usług, w turystyce i
budownictwie. Zaangażowanie kapitałowe polskich firm w działalność gospodarczą w
Egipcie osiągnęło wartość 6,46 mln dol. USA /wzrost o 0,23 mln dol. USA w stosunku do
2012 r./, a liczba polskich firm zaangażowanych w działalność gospodarczą wynosi 76
/wzrost liczby podmiotów o 8 w stosunku do 2012 r./. Jednakże wartość inwestycji polskich
firm w Egipcie plasuje Polskę na dalszej pozycji wśród inwestorów UE, niemniej
przytoczone dane wskazują na umacnianie udziału polskich przedsiębiorców w rynku
egipskim i postępujący proces umiędzynarodowienia ich działalności.
W sektorze transportu morskiego Polski Rejestr Statków /PRS/ świadczy usługi na
rynku egipskim korzystając z uznania przyznanego przez rządy części państw UE i
pozaunijnych w zakresie certyfikacji bezpieczeństwa statków morskich oraz pasażerskich
nilowych od dawna, a od 7 lat w formie oddziału PRS Egipt w Kairze.
Tabela niżej prezentuje zaangażowanie kapitałowe polskich firm na rynku Egiptu w
mln dol. USA wg stanu na koniec lutego 2014 roku /wg danych egipskiego General
Authority for Investment – GAFI/.4
branża działalności
turystyka
wytwórczość
budownictwo
usługi
ICT
razem
liczba firm z Polski
22
6
14
30
4
76
kapitał deklarowany j-v
3,56
3,51
1,60
1,01
0,07
9,75
udział kapitału polskiego
3,44
1,73
0,83
0,39
0,07
6,46
inne formy współpracy
Polskie firmy uczestniczą w przetargach publicznych w Egipcie, głównie w branżach
obronnej oraz o produktach o dużej wartości dodanej /kolejnictwo, hutnictwo, wyposażenie
medyczne, budownictwo/ organizowanych przez egipskie podmioty państwowe.
Dla uczestnictwa polskich /zagranicznych/ firm w przetargach w Egipcie jest
wymagane pośrednictwo miejscowego przedstawiciela, którego udział wg prawa egipskiego
jest także konieczny dla realizacji importu towarowego. Wygranie przetargu w Egipcie
najczęściej stanowi o możliwości realizacji eksportu towarowego. W konsekwencji regulacji
3
w okresie sporządzania niniejszego sprawozdania /marzec 2014 r./ brak danych Narodowego Banku Polskiego nt.
wartości BIZ przedsiębiorców Egiptu w Polsce w 2013 r.
4
wykaz polskich firm prowadzących działalność gospodarczą i wartości polskich inwestycji w Egipcie w
załącznikach nr 5a i 5b na podstawie danych GAFI
3
rynkowych polskie firmy ustanawiają na rynku egipskim przedstawicieli/pośredników
handlowych dla realizacji eksportu będących często „kluczem do rynku” dla eksporterów.
Sporządził:
Tomasz Przygoda
radca
WPHI w Kairze, kwiecień 2014 r.
4