Wykład 5
Transkrypt
Wykład 5
Standardy Sprawozdawczości Finansowej Wykład 5 dr hab. Marcin Jędrzejczyk 1 START MSR nr 37 – rezerwy Obecny obowiązek? Możliwy obowiązek? Prawdopodo bny wypływ środków? Znikome prawdobodo bieństwo Wiarygodny szacunek? UTWORZYĆ REZERWĘ Zobowiązanie warunkowe 2 Brak efektu księgowego MSR nr 37 – rezerwy ROZPOZNAWANIE REZERW Identyfikacja obecnego obowiązku wynikającego z przeszłego zdarzenia obligującego Prawdopodobieństwo wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne jako wypełnienie obowiązku Wniosek – czy należy tworzyć rezerwę czy nie? 3 MSR nr 37 – rezerwy Przykład 1: Gwarancje Producent w momencie sprzedaży udziela gwarancji nabywcom jego produktów. Zgodnie z warunkami gwarancji producent zobowiązuje się do usunięcia usterek fabrycznych (poprzez ich naprawę lub wymianę), które zostaną wykryte w ciągu trzech lat od dnia sprzedaży. Dotychczasowe doświadczenie pokazało, że prawdopodobne jest (czyli bardziej możliwe jest, że tak się stanie niż, że tak się nie stanie), iż pojawią się roszczenia dochodzone na mocy gwarancji. 4 MSR nr 37 – rezerwy Przykład 2A Skażenia gruntu - regulacje prawne, których przyjęcie jest praktycznie pewne Jednostka gospodarcza działająca w przemyśle naftowym jest sprawcą skażeń, które usuwa jednak tylko wtedy, gdy jest to wymagane w świetle regulacji prawnych konkretnego kraju, w którym prowadzi działalność. Jeden z krajów, w którym jednostka gospodarcza prowadzi działalność nie posiadał regulacji prawnych nakazujących usunięcie skażeń, więc jednostka gospodarcza powodowała skażenia gruntu przez szereg lat. Na dzień 31 grudnia 2000 roku jest praktycznie pewne, że projekt prawa nakazującego usunięcie skażeń gruntu zostanie przyjęty niedługo po zakończeniu roku. 5 MSR nr 37 – rezerwy Przykład 2B Skażenia gruntu i zwyczajowo oczekiwany obowiązek Jednostka gospodarcza działająca w przemyśle naftowym jest sprawcą skażeń i działa w kraju, w którym nie istnieją regulacje prawne dotyczące zagadnień związanych ze środowiskiem. Mimo to jednostka gospodarcza szeroko rozpowszechniała informacje o swojej strategii dotyczącej środowiska, w której zobowiązała się do usuwania wszelkich spowodowanych przez siebie zanieczyszczeń. Dotychczas jednostka gospodarcza respektowała założenia rozpowszechnianej przez siebie strategii. 6 MSR nr 37 – rezerwy Przykład 3 Pole ropy naftowej na morzu Jednostka gospodarcza eksploatuje pole ropy naftowej na morzu, przy czym jej umowa licencyjna nakłada nań obowiązek zlikwidowania szybu wiertniczego na koniec produkcji i odtworzenia dna morskiego. Dziewięćdziesiąt procent ostatecznych kosztów dotyczy zlikwidowania szybu wiertniczego i usunięcia szkód spowodowanych jego wybudowaniem, a dziesięć procent tych kosztów jest konsekwencją wydobywania ropy naftowej. Na dzień bilansowy - szyb został zbudowany, ale nie wydobyto w ogóle ropy naftowej. 7 MSR nr 37 – rezerwy Przykład 4 Zwrot pieniędzy Punkt sprzedaży detalicznej postanowił zwracać pieniądze za zakupy niezadowolonym klientom, nawet jeśli nie istnieje prawny obowiązek takiego postępowania. Jego polityka polegająca na zwracaniu pieniędzy jest ogólnie znana. 8 MSR nr 37 – rezerwy Przykład 5A Zamknięcie wydziału - brak wprowadzenia decyzji w życie przed dniem bilansowym Dnia 12 grudnia 2000 roku zarząd jednostki gospodarczej postanowił zamknąć wydział. Przed dniem bilansowym (31 grudnia 2000 roku) decyzja nie została ogłoszona stronom, których będzie dotyczyła, ani nie podjęto innych kroków w celu wprowadzenia decyzji w życie. 9 MSR nr 37 – rezerwy Przykład 5B: Zamknięcie wydziału - ogłoszenie/wprowadzenie decyzji w życie przed dniem bilansowym Dnia 12 grudnia 2000 roku zarząd jednostki gospodarczej postanowił zamknąć wydział wytwarzający określony produkt. Dnia 20 grudnia 2000 roku zarząd uchwalił szczegółowy plan zamknięcia wydziału. Rozesłano listy do odbiorców uprzedzające ich o tym, że powinni poszukać alternatywnych źródeł zaopatrzenia, a informacje o wypowiedzeniach zostały przekazane załodze wydziału. 10 MSR nr 37 – rezerwy Przykład 6 Prawny wymóg zainstalowania filtrów przeciwpyłowych Zgodnie z nowym prawem, jednostka gospodarcza musi zainstalować w swoich fabrykach filtry przeciwpyłowe do dnia 30 czerwca 2000 roku. Jednostka gospodarcza nie zainstalowała filtrów przeciwdymnych. a) Na dzień bilansowy 31 grudnia 1999 roku b) Na dzień bilansowy 31 grudnia 2000 roku 11 MSR nr 37 – rezerwy Przykład 7 Przeszkolenie załogi wynikające ze zmian w systemie podatkowym Rząd wprowadza szereg zmian w systemie podatków dochodowych. W związku z tymi zmianami jednostka gospodarcza działająca w branży usług finansowych będzie musiała przeprowadzić kursy doszkalające dla szerokiego kręgu pracowników działów administracji i sprzedaży, co ma służyć zapewnieniu ciągłej zgodności działania jednostki z regulacjami dotyczącymi usług finansowych. Do dnia bilansowego, nie odbyły się żadne kursy doszkalające. 12 MSR nr 37 – rezerwy Przykład 8 Umowa rodząca obciążenia Jednostka gospodarcza uzyskuje zyski z fabryki, którą użytkuje na podstawie umowy leasingu operacyjnego. W grudniu 2000 roku jednostka gospodarcza przenosi działalność do nowej fabryki. Leasing starej fabryki będzie kontynuowany przez następne cztery lata, nie można go anulować, ani podnająć fabryki innemu użytkownikowi. 13 MSR nr 37 – rezerwy Przykład 9 Naprawy i konserwacja Niektóre aktywa, oprócz rutynowej konserwacji, wymagają poniesienia znaczących nakładów co kilka lat na większe naprawy, remontu i wymianę ważniejszych komponentów. MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe zawiera wytyczne dotyczące przypisania nakładów poniesionych na dany składnik aktywów do jego poszczególnych komponentów, jeśli komponenty mają różne okresy użytkowania lub przynoszą korzyści w różnym trybie. Przykład 9A Koszty remontu - Brak wymogu prawnego Piec wyposażony jest w ogniotrwałe wyłożenie, które ze względów technicznych należy wymieniać raz na pięć lat. Na dzień bilansowy wyłożenie było już używane przez trzy lata. 14 MSR nr 37 – rezerwy Znany piosenkarz, który nabył od Spółki w ubiegłym roku zaprojektowany na indywidualne zamówienie model samochodu, miał wypadek samochodowy pięć dni po dacie bilansowej. Samochód, po zderzeniu z sarną, uległ całkowitemu zniszczeniu, a piosenkarz odniósł poważne obrażenia. Kilka dni temu Spółka otrzymała zawiadomienie, że piosenkarz wniósł sprawę do sądu przeciwko Spółce, utrzymując, iż hamulce podlegające dwuletniej gwarancji, zawiodły i były przyczyną wypadku. Piosenkarz żąda 150 tys. zł na poczet wymiany samochodu oraz 250 tys. zł w ramach zwrotu kosztów leczenia szpitalnego oraz zwrotu utraconych przychodów za okres tygodniowego pobytu w szpitalu. Spółka skonsultowała powstałą sytuację ze swoim doradcą prawnym, który uznał, iż Spółka powinna odwołać się, a prawdopodobieństwo poniesienia jakichkolwiek kosztów przez Spółkę jest bardzo niskie. 15 MSR nr 37 – rezerwy Spółka (sieć sklepów) stosuje politykę handlową polegająca na tym, że klienci mogą zwrócić każdy zakupiony towar mimo, iż nie jest to wymagane przez obowiązujące prawo. Ta polityka spółki jest ogólnie znana. Czy w tej sytuacji zasadne jest rozpoznanie rezerwy? 16 MSR nr 37 – rezerwy W 2000 r. zmarło 300 osób, potencjalnie na skutek zatrucia pokarmowego spowodowanego spożyciem produktów sprzedawanych przez pewną francuską sieć supermarketów. Sprawa sądowa jest w toku. Do dnia publikacji sprawozdań finansowych za rok 2000 prawnicy twierdzili, iż nie jest prawdopodobne, że spółka uznana zostanie za winną w sprawie. W trakcie przygotowania sprawozdań za 2001 rok prawnicy poinformowali spółkę iż z powodu postępu w procesie jest prawdopodobne, że spółka będzie uznana za winną. Czy należy rozpoznać rezerwę? 17 MSR nr 19 – świadczenia pracownicze 1. Krótkoterminowe świadczenia pracownicze (urlopy) 2. Świadczenia po okresie zatrudnienia a) Program określonych składek b) Program określonych świadczeń 3. Inne długoterminowe świadczenia pracownicze (nagrody jubileuszowe) 4. Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy 18 MSR nr 19 – świadczenia pracownicze Bilansowa wartość rezerwy na zobowiązania z tytułu określonych świadczeń jest wyliczana jako kwota netto następujących wartości: wartość bieżąca zobowiązania z tytułu określonych świadczeń na dzień bilansowy, plus wszystkie zyski aktuarialne (minus wszystkie straty aktuarialne), minus pełna kwota dotychczas nie ujętego kosztu przeszłego zatrudnienia, minus wartość godziwa na dzień bilansowy aktywów programu, z których zobowiązania mają być bezpośrednio regulowane. 19 MSR nr 19 – świadczenia pracownicze Zgodnie z MSR 19, zyski i straty aktuarialne jednostka może: ujmować bezpośrednio w rachunku zysków i strat, odroczyć do kwoty maksymalnej, a nadwyżkę zamortyzować w wyniku finansowym (tzw. metoda "korytarzowa"), od razu ująć bezpośrednio w zestawieniu zmian w kapitale własnym. 20 MSR nr 19 – świadczenia pracownicze W sprawozdaniu finansowym jednostka powinna ujawnić następujące informacje dotyczące programu określonych świadczeń: przyjęte zasady rachunkowości dotyczące ujmowania zysków i strat aktuarialnych, ogólny opis istniejącego programu, uzgodnienia aktywów i zobowiązań ujętych w bilansie z tytułu programu, kwoty wchodzące w skład wartości godziwej aktywów programu, zestawienie przedstawiające zmiany zobowiązań w ciągu okresu sprawozdawczego, łączną kwotę kosztów ujętych w rachunku zysków i strat, rzeczywisty zwrot z aktywów programu, główne założenia aktuarialne przyjęte na dzień bilansowy. 21 Zadanie 1. Pracownik X, lat 55, który ogółem do końca 2007 roku przepracował, już po zaokrągleniu, 30 lat w zakładzie pracy, uzyskuje miesięczne wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 3000 zł brutto według stanu na dzień 31.12.2007 roku. Zgodnie z podpisanym Zakładowym Układem Zbiorowym Pracy, pracownikom przysługuje odprawa emerytalna w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego brutto. Odprawa będzie zatem przysługiwała pracownikowi X dopiero za 12 lat (wiek emerytalny 67 lat minus 55 lat wiek pracownika X) w wysokości jego obecnego trzykrotnego wynagrodzenia powiększonego o wskaźnik wzrostu płac w danym zakładzie pracy. Szacowany wzrost wynagrodzeń 4% a stopa dyskontowa 5%. Współczynnik rotacji i dożycia pracowników 0,8. 22 Zadanie 2. Spółka X zatrudnia 32 pracowników. Na dzień 31.12.2002 r. liczba dni niewykorzystanego urlopu dla całej Spółki wynosiła 132, w tym dla kadry kierowniczej 102 dni. Średnia dzienna płaca dla kadry kierowniczej policzona na dzień 31.12.2002 r. wynosi 250 zł brutto, a dla pozostałych pracowników 70 zł brutto. Ustal rezerwę na niewykorzystane urlopy . 23 Zadanie 3. Pracownik X przepracował w Spółce 10 lat. Zgodnie z regulaminem po przepracowaniu 15 lat będzie uprawniony do otrzymania pierwszej nagrody jubileuszowej w wysokości 200% wynagrodzenia na ten dzień. Wynagrodzenie pracownika na dzień bilansowy 31.12.2002 (dzień na który szacuje się rezerwę) wynosi 3 000 zł brutto. Kalkulację można podzielić na następujące etapy: 1. 2. 3. 4. 5. Oszacowanie wysokości wynagrodzenia w przyszłości (wzrost 5%). Oszacowanie wysokości nagrody. Określenie stopnia „wypracowania” nagrody. Zdyskontowanie zobowiązania (stopa dyskontowa 3%). Określenie współczynnika rotacji pracowników (0,9). Należy ustalić odpowiednie kwoty księgowań dla powyższego przykładu gdy: a) Rezerwa jest tworzona po raz pierwszy po 10 latach pracy pracownika b) Rezerwa tworzona jest po raz kolejny poprzednia kwota rezerwy 1.300 zł. 24