D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Zamościu

Sygn. akt I Ca 210/13
POSTANOWIENIE
Dnia 19 czerwca 2013 r.
Sąd Okręgowy w Zamościu I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący:
SSO Teresa Bodys (spr)
Sędziowie:
SSO Arkadiusz Mrowiec
SSO Marek Lisiczyński
Protokolant: st. sekr. sąd. Grażyna Rozkres
po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2013 r. w Zamościu
na rozprawie sprawy
z wniosku D. B.
z udziałem T. B.
o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach małoletnich
na skutek apelacji uczestnika
od postanowienia Sądu Rejonowego w Zamościu
z dnia 27 marca 2013 r. sygn. akt III Nsm 108/13
postanawia:
oddalić apelację.
Sygn. akt I Ca 210/13
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Zamościu rozstrzygając o istotnej sprawie małoletnich M. B.
urodzonego (...) w T. i K. B. urodzonej (...) w Z. zezwolił na wystąpienie do właściwego organu z wnioskiem o wydanie
paszportów dla małoletnich oraz upoważnił ich matkę D. B. do reprezentowania dzieci w tej sprawie.
W uzasadnieniu postanowienia Sąd Rejonowy podał, że małoletnie dzieci M. B. i K. B. są dziećmi pochodzącymi
ze związku małżeńskiego D. B. i T. B.. Małżeństwo stron zostało rozwiązane przez rozwód, a władza rodzicielska
powierzona obojgu rodzicom.
Małoletnie dzieci stron mieszkają razem z matka, uczęszczają do szkoły: M. jest uczniem III klasy gimnazjum, zaś K.
uczennicą II klasy gimnazjum. Matka małoletnich planuje wyjechać z dziećmi na wycieczkę do Anglii, gdzie też ma
znajomych, u których może zatrzymać się podczas pobytu w Anglii.
Z ustaleń Sądu wynika również, że uczestnik postępowania T. B. przebywa w Zakładzie Karnym w Z..
W świetle takich ustaleń Sąd uznał wniosek matki małoletnich dzieci za zasadny i mający swoje oparcie w treści art.
97 § 2 kro w związku z art. 97 § 1 kro.
Powołane przepisy mówią, że o istotnych sprawach małoletnich dzieci rozstrzygają ich rodzice wspólnie, a w braku
porozumienia między rodzicami o istotnych sprawach małoletnich rozstrzyga Sąd opiekuńczy. Sąd wskazał, że
przesłanką konieczną do rozstrzygania przez Sąd w trybie art. 97 § 2 kro jest brak porozumienia między rodzicami, a z
taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Powołując się na treść art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca 2006r.
o dokumentach paszportowych (Dz. U. z 2006r., Nr 143, poz. 1027 z późn. zm.) w imieniu małoletnich dzieci wniosek
o wydanie paszportu składają rodzice wspólnie, a w przypadku braku takiej zgody, zgodę na wydanie dokumentu
paszportowego zastępuje orzeczenie Sądu rodzinnego.
Sąd wskazując także na treść art. 3 ustawy z 13 lipca 2006r. cyt. w pełnym brzmieniu wyżej podniósł, że każdy obywatel
polski ma prawo do otrzymania paszportu chyba, że istnieją okoliczności wyłączające to uprawnienie przewidziane
w ustawie.
Sąd nie dopatrzył się by w niniejszej sprawie zachodziły okoliczności skutkujące pozbawieniem bądź ograniczeniem
prawa do otrzymania przez małoletnie dzieci stron paszportów. W ocenie Sądu Rejonowego odebranie małoletnim
szans wypoczynku poza granicami kraju byłoby sprzeczne z dobrem małoletnich dzieci.
Mając więc na uwadze niemożność złożenia wspólnego wniosku o wydanie paszportów dla małoletnich dzieci przez ich
rodziców Sąd rozstrzygnął zastępczo zezwalając matce D. B. do samodzielnego reprezentowania dzieci w tej sprawie.
Sąd podniósł również, że zaskarżone rozstrzygnięcie nie ogranicza w żaden sposób władzy rodzicielskiej T. B. wobec
małoletnich dzieci M. B. oraz K. B..
Apelację od powyższego postanowienia wniósł do Sądu Okręgowego w Zamościu uczestnik postępowania T.
B..
Zaskarżając postanowienie w całości, apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i skierowanie sprawy
do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Zamościu.
Zarzucił apelujący błąd Sądu pierwszej instancji w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia.
Przede wszystkim zarzucił, że Sąd nie wysłuchał małoletnich i nie uzyskał ich zgody na temat woli małoletnich na
wyjazd zagraniczny. Nie doprowadził apelującego na rozprawę i nie wysłuchał go mimo, iż skarżący taki wniosek
składał.
Wyjazd za granicę małoletnich dzieci apelujący uważa za niepotrzebny, gdyż dzieci są małoletnie i uczęszczają do
szkoły, a ich nauka poza granicami Polski jest niemożliwa, gdyż dzieci nie znają języka angielskiego.
Zarzucił skarżący, ze decyzja Sądu jest dla niego wysoce krzywdząca i ogranicza jego prawa jako pełnoprawnego
opiekuna do dzieci.
Sąd Okręgowy w Zamościu zważył, co następuje:
Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie, a zarzuty zgłoszone w apelacji uznać należy za bezzasadne.
Ustaleniu w niniejszej sprawie podlegały jedynie kwestie związane z uzyskaniem przez małoletnie dzieci stron
paszportów – dokumentów upoważniających do przekroczenia granicy Polski.
Sąd Rejonowy w Zamościu badał więc czy rodzicom małoletnich M. B. i K. B. – przysługuje władza rodzicielska, czy
też doszło do jej ograniczenia, pozbawienia bądź zawieszenia, czy małoletnie posiadają już paszporty, czy rodzice są
zgodni i współdziałają w sprawach dotyczących małoletnich czy też jeden z rodziców sprzeciwia się wystąpieniu na
drogę administracyjną by w imieniu i na rzecz dzieci podjąć czynności administracyjne w celu uzyskania paszportów.
Wbrew zarzutom apelującego ustaleń w tym zakresie Sąd pierwszej instancji dokonał i ustalenia te są poprawne.
Sąd ustalił – co wynika tak z treści wniosku, odpowiedzi na wniosek oraz z zeznań wnioskodawczyni złożonych w
trybie art. 299 kpc, że strony mają dwoje wspólnych dzieci pochodzących ze związku małżeńskiego. Dokumentami
potwierdzającymi te okoliczności są też odpisy skrócone aktów urodzeń małoletnich: M. B. urodzonego (...) – Nr (...)
i K. B. urodzonej (...) – Nr (...) (vide: k. 2 i 3).
Dokumenty urzędowe potwierdzają też, że wnioskodawczyni D. B. jest matką małoletnich, a więc jako opiekun prawny
uprawniona do występowania w imieniu i na rzecz małoletnich z żądaniem dokonania w ich imieniu określonej
czynności prawnej.
Odpisy aktów skróconych urodzenia małoletnich potwierdzają też, że apelujący jest ojcem córki K. i syna M..
Nadto dokumenty powyższe są dowodem również tego, że dzieci stron są małoletnie i nie posiadają pełnej zdolności
do czynności prawnych w rozumieniu art. 11 i 10 kc. K. B. ma lat 14, zaś M. B. lat 15. Nie ma więc konieczności
przeprowadzania innego dowodu poza dowodem z dokumentu urzędowego – aktów stanów cywilnego – dla ustalenia
powyższych okoliczności.
W myśl art. 244 kpc dokument urzędowy sporządzony w przypisanej procesem formie jest dowodem tego, co zostało
w nim urzędowo zaświadczone.
Nie wymagała też dowodzenia okoliczność dotycząca pobytu uczestnika w Zakładzie Karnym, bowiem okoliczność tę
apelujący przyznał w odpowiedzi na wniosek, nadto na adres Zakładu Karnego w Z. zostało apelującemu doręczone
tak zawiadomienie o rozprawie jak i odpis wniosku. Okoliczność przyznana w myśl art. 229 kpc nie wymaga więc
dalszego dowodzenia. Bezspornym w sprawie jest też brak współdziałania stron przy rozstrzyganiu wszystkich spraw
dotyczących małoletnich.
Jak dowodzą zeznania wnioskodawczyni złożone w trybie art. 299 kpc, dane zawarte przez apelującego w odpowiedzi
na wniosek jak też dowód z wyroku rozwodowego stron (vide: k. 41) D. B. i T. B. są po rozwodzie. Rozwód orzeczony
został przez Sąd Okręgowy w Zamościu w dniu (...) w sprawie (...).
Sąd Okręgowy w Zamościu rozwiązał przez rozwód małżeństwo stron bez orzekania o winie. Tak więc od 2005r.
małoletnie dzieci pozostają pod wyłączną pieczą matki i z nią zamieszkują.
Uczestnik postępowania sprzeciwia się temu by dzieci posiadały paszporty upatrując w tym zamiar matki wywiezienia
dzieci z kraju na stałe do innego państwa.
Takich dowodów w sprawie brak. Matka małoletnich składając przed Sądem zeznania pod rygorem odpowiedzialności
karnej, jak i we wniosku wskazywała, że paszporty są niezbędne dzieciom by mogła razem z nimi wyjechać w czasie
wakacji na wycieczkę zagraniczną. D. B. zeznała, że chce zabrać dzieci na wycieczkę do Anglii i tam zatrzymać się u
znajomych (vide: k. 10 verte i k. 1).
Brak podstaw prawnych by nie dać wiary zeznaniom wnioskodawczyni co do jej planów wakacyjnych. Sąd Rejonowy
w Zamościu właściwie ocenił zeznania i prawidłowe z własnych ustaleń wyprowadził wnioski.
Nie dopatrzył się Sąd Okręgowy w Zamościu błędu w ustaleniach faktycznych mających wpływ na podjęte
rozstrzygnięcie o czym traktuje ustawodawca w art. 233 kpc.
Nie mają znaczenia prawnego w niniejszej sprawie relacje między stronami jak i apelującego z małoletnimi dziećmi
jakie istniały w okresie poprzedzającym pozbawienie wolności T. B..
Sąd w niniejszej sprawie nie zajmuje się ustalaniem zakresu władzy rodzicielskiej każdego z rodziców w stosunku do
niepełnoletnich dzieci ani też uregulowaniem kontaktów rodzic – dziecko.
Postępowanie w niniejszej sprawie ma na celu rozstrzygnięcie o istotnej sprawie małoletnich, której zgodnie rodzice
jako ich opiekunowi prawni sami nie są w stanie podjąć, bowiem mają odmienne stanowiska co do celowości
posiadania przez dzieci dokumentów tożsamości jakimi są paszporty.
W myśl art. 3 i 4 ustawy z dnia 13 lipca 2006r. o dokumentach paszportowych (Dz. U. Nr 143, poz. 1027 z 2006r.
z późn. zm.) każdy obywatel ma prawo otrzymać paszport, bowiem paszport jest dokumentem uprawniającym do
przekroczenia granicy oraz pobytu za granicą. Nadto jest to dokument, który poświadcza obywatelstwo polskie,
tożsamość osoby w nim wskazanej.
Stosownie zaś do treści art. 13 ust. 1 pkt. 1 cytowanej ustawy – na który to przepis właściwie wskazał Sąd pierwszej
instancji – wniosek o wydanie dokumentu paszportowego osobie małoletniej składają rodzice lub ustanowiony
opiekun albo jedno z rodziców wraz z pisemną zgodą drugiego z rodziców poświadczoną przez notariusza lub organ
paszportowy.
W niniejszej sprawie skuteczne złożenie wniosku przez matkę małoletnich było niemożliwe bowiem apelujący takiej
zgody nie udzielił, a nadto sprzeciwił się jej udzieleniu.
Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 3 lutego 2012r. w sprawie I CZ 153/11 wyraził pogląd, że w sytuacji gdy władza
rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom złożenie wniosku o wydanie paszportu małoletniemu dziecku wymaga ich
wspólnego, zgodnego działania. Podjęcie decyzji w tej kwestii należy do istotnych spraw dziecka w rozumieniu art.
97 § 2 kro.
Tak więc w braku porozumienia między rodzicami w tej sprawie rozstrzyga Sąd.
Tutejszy Sąd w pełni identyfikuje się z przywołanym poglądem prawnym.
Słusznie więc ocenił Sąd Rejonowy w Zamościu wniosek D. B. jako żądanie rozstrzygnięcia o istotnej sprawie
małoletnich dzieci jaką jest ubieganie się o wydanie dla dzieci paszportu.
Sprzeciw uczestnika postępowania na wyrażenie zgody złożenia wspólnie z byłą żoną wniosku o wydanie paszportu
należy ocenić jako brak współdziałania w istotnych sprawach małoletnich, stanowi nadużycie władzy rodzicielskiej i
sprzeciwia się dobru małoletnich dzieci.
Dzieci mają prawo do godnego życia na poziomie jaki są w stanie zapewnić im rodzice, do wypoczynku po rocznym
okresie nauki. Temu służą między innymi wakacje letnie i ferie zimowe. Wypoczynek może być realizowany tak w
kraju jak i poza jego granicami.
Trudno podzielić argumentację apelanta, że ze względu na wiek dzieci winny wakacje spędzać w kraju. Takiego
rozumowania wykonywania władzy rodzicielskiej tut. Sąd nie akceptuje upatrując w postawie apelanta nadużycie
uprawnień opiekuna prawnego jakim jest uczestnik z racji ojcostwa.
Należy w tym miejscu zauważyć, że skarżący nie łoży na utrzymanie małoletnich mimo, że ciąży na nim obowiązek
alimentacyjny z mocy art. 135 kro określony wyrokiem rozwodowym na poziomie po (...) zł miesięcznie, nie uczestniczy
w procesie wychowawczym i bieżącej pieczy nad dziećmi czym nie wywiązuje się z obowiązków rodzicielskich w
znacznej części.
Tym bardziej negatywnie należy ocenić postawę apelującego, który sprzeciwiając się posiadaniu przez dzieci
paszportów chciałby pozbawić małoletnie dodatkowych radości, przyjemności życia, a także możliwości poznawania
świata, jego kultury, przyrody, zabytków.
Z powyższych przyczyn apelację T. B. uznać należy za całkowicie bezzasadną, a rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego
w Zamościu zawarte w zaskarżonym postanowieniu jako odpowiadające prawu i podjęte z zachowaniem reguł
postępowania dowodowego.
Mając powyższe na uwadze na mocy art. 385 kpc w związku z art. 13 kpc Sąd Okręgowy w Zamościu postanowił jak
na wstępie.