Pobierz - Sąd Apelacyjny

WYROK Z DNIA 28 MAJA 2009 R.,
I ACa 99/09
W świetle uregulowań ustawowych (art. 853 § 1 k.c.) taki podmiot, dla którego
wyłącznym bądź głównym przedmiotem działalności jest składowanie towaru uznaje się
za przedsiębiorcę składowego.
Wobec określenia przedmiotowej umowy jako umowy dzierżawy konieczne staje
się poddanie analizie jej poszczególnych postanowień – czy zawierają one tego rodzaju
regulacje, które istotne są w świetle ustawy kodeksowej dla umowy składu, czy umowy
przechowania.
Warunkiem umowy składu jest odpłatne sprawowanie pieczy nad oznaczonymi
w umowie rzeczami ruchomymi przez czas oznaczony lub nieoznaczony, która dochodzi
do skutku w chwili przyjęcia rzeczy ruchomych przez przedsiębiorcę składowego
i wręczenie pokwitowania.
W przypadku zawarcia w jednym tekście umowy regulacji dotyczących dwóch
stosunków prawnych decydujące jest jakie świadczenie przedsiębiorcy składowego
stanowi świadczenie główne. Innymi słowy, dzierżawca pomieszczeń magazynowych bez
obowiązku sprawowania pieczy nad rzeczami ruchomymi nie spełnia ustawowych
wymogów umowy składu.
Także, gdy pieczy nad cudzymi rzeczami odpłatnie podejmie się podmiot nie
będący przedsiębiorcą składowym, to wówczas do takiego stosunku będą miały
zastosowanie przepisy regulujące umowę przechowania.
art. 853 § 1 k.c.
Sędzia SA Jan Sokulski (przewodniczący, sprawozdawca)
Sędzia SA Marek Klimczak
Sędzia SA Kazimierz Rusin
Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w sprawie z powództwa Zakładów Tłuszczowych w B.
Spółki z o.o. z siedzibą w N. przeciwko „H.” Zakładowi Przetwórstwa OwocowoWarzywnego L. Spółce z o.o. z siedzibą w L. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
14 maja 2009 r. apelacji strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego – Sądu
Gospodarczego w Rzeszowie z dnia 16 stycznia 2009 r.
o d d a l i ł apelację i zasądził od powoda na rzecz strony pozwanego koszty postępowania
apelacyjnego.
U za sa dnienie
Po odmowie rozpoznania sprawy w postępowaniu upominawczym strona powodowa
Zakłady Tłuszczowe w B. Spółka z o. o. z siedzibą w N. domagała się zasądzenia od „H.”
1
Zakładów Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego w L. Spółka z o.o. kwoty 787.739,00 zł
z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia odpisów pozwu oraz kosztów procesu.
Twierdziła, że na mocy zawartej w dniu 14 lutego 2007 r. umowy między pozwaną
Spółką, a Zakładami Mięsnymi K. S.A. w magazynach strony pozwanej miały być
przechowywane półtusze wieprzowe stanowiące własność Agencji Rezerw Materiałowych
w L., jako rezerwy państwowe. Stosownie zaś do umowy z 12 grudnia 2007 r. Zakłady
Mięsne K. S.A. zobowiązały się wobec Agencji Rezerw Materiałowych nie tylko do
przechowywania zakupionych przez Agencję półtusz wieprzowych ale także do ich
odkupienia w terminie do 30 kwietnia 2008 r.
Pismem z 15 kwietnia 2008 r. Agencja wezwała Zakłady Mięsne K. do odkupienia
136 682 kg półtusz, a następnie wystawiła fakturę VAT potwierdzając ich sprzedaż.
Powodowa Spółka odkupiła te półtusze od Zakładów Mięsnych, płacąc kwotę
787.738,03 zł bezpośrednio na rachunek Agencji Rezerw Materiałowych, zaś pismem
z 20 maja 2008 r. poinformowała o tej czynności stronę pozwaną przesyłając fakturę VAT
z dnia 15 kwietnia 2008 r.
Pomimo dwukrotnego wezwania półtusze nie zostały wydane powodowej Spółce,
lecz sprzedane przez komornika celem zaspokojenia wierzytelności strony pozwanej jaką
miała w stosunku do Zakładów Mięsnych K. z tytułu wynagrodzenia za przechowywanie
półtusz wieprzowych.
Tego rodzaju działanie doprowadziło do powstania szkody w mieniu powodowej
Spółki i zasadne jest w tych okolicznościach domaganie się odszkodowania w wysokości
stanowiącej równowartość ceny zapłaconej za towar.
W odpowiedzi strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa wskazując,
że jest przedsiębiorstwem składowym i w dniu 14 lutego 2007 r. zawarła z Zakładami
Mięsnymi K. S.A. umowę składu półtusz wieprzowych stanowiących własność Agencji
Rezerw Materiałowych.
Nazwanie jej umową dzierżawy nie zmienia faktu, że dzierżawa dotyczyła tylko
wyodrębnienia powierzchni składowej, natomiast w pozostałej części zawierała
przedmiotowo istotne elementy dla umowy składu - przechowywania półtusz wieprzowych.
W dniu 15 kwietnia 2008 r. Agencja Rezerw Materiałowych w L. poinformowała
o sprzedaży Zakładom Mięsnym K. S.A. 136 682 kg półtusz wieprzowych, zaś 21 maja
2008 r. strona powodowa przesłała pismo oraz ksero faktury „Pro forma” z 15 kwietnia
2008 r. wskazując, że kupiła w Zakładach Mięsnych K. wyszczególnione kategorie półtusz za
kwotę 787.738,08 zł.
Transakcji tej nie potwierdziły Zakłady Mięsne S.A. w K., które zalegały
z płatnościami wynagrodzenia za składowane półtusze wieprzowe od grudnia 2007 r.
W oparciu o posiadane tytuły – nakazy zapłaty na kwotę 259.776,61 zł i 139.627 zł
wszczęta została w stosunku do Zakładów Mięsnych egzekucja, w ramach której Komornik
dokonał zajęcia i sprzedaży przechowywanego mięsa przekazując na rzecz wierzyciela –
pozwanej Spółki kwotę 417.040,91 zł.
Wobec nie wykazania, że doszło do nabycia przez stronę powodową półtusz
wieprzowych w ilości 136 682 kg nie ma podstaw do domagania się odszkodowania na
podstawie art. 415 k.c.
2
Ponadto roszczenie nie może być zasadne również i z tego względu, że półtusze
przechowywane były w ramach umowy składu, a w takiej sytuacji przedsiębiorcy
składowemu przysługiwało ustawowe prawo zastawu (art. 8593 k.c.) na rzeczach oddanych na
skład celem zaspokojenia wierzytelności – należnego Spółce wynagrodzenia za składowane
półtusze wieprzowe (306 § 1 k.c.).
Wyrokiem z dnia 16 stycznia 2009 r. Sąd Okręgowy – Sąd Gospodarczy w Rzeszowie
oddalił powództwo oraz zasądził od strony powodowej na rzecz pozwanej Spółki kwotę
7.217 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego pełnomocnika.
Tej treści rozstrzygnięcie oparte zostało na następujących ustaleniach i motywach
prawnych.
Zgodnie
z
przedmiotem
prowadzonej
działalności
gospodarczej
(m.in. magazynowanie i przechowywanie towaru) strona pozwana w dniu 14 lutego 2007 r.
zawarła z Zakładami Mięsnymi K. S.A. umowę o wydzierżawienie powierzchni chłodniczych
z przeznaczeniem do składowania półtusz wieprzowych będących w gestii Agencji Rezerw
Materiałowych – towaru wyszczególnionego w piśmie z 9 lutego 2007 r. (§ 3 umowy),
a następnie w umowach zawartych dnia 22 lutego 2007 r. pomiędzy Agencją Rezerw
Materiałowych, a Zakładem Mięsnym K. S.A.
Stosownie do treści zawartych umów Zakłady Mięsne miały dokonywać odświeżania
przechowywanych półtusz wieprzowych i niedopełnienie tego obowiązku spowodowało,
że w dniu 15 kwietnia 2008 r. Agencja Rezerw Materiałowych wystawiła Zakładom Mięsnym
K. S.A. fakturę VAT na kwotę 787,738,03 zł za 136 682 kg półtusz wieprzowych.
Wskazaną w fakturze kwotę za Zakłady Mięsne wpłaciła strona powodowa, zaś strona
pozwana została poinformowana przez Agencję Rezerw Materiałowych o wykupie mięsa
w ilości 69 462 kg kl. „E”, 18 455 kg kl „U”, 48 765 kg kl. „R” przez Zakłady Mięsne K. S.A.
i możliwości wydania nabywcy towaru.
W piśmie z 17 kwietnia 2008 r. do Zakładów Mięsnych K. S.A. strona pozwana
uzależniła wydanie 220 t półtusz wieprzowych od zapłaty kwoty 340.031,65 zł za świadczone
usługi chłodnicze.
Natomiast strona powodowa w piśmie do pozwanej spółki z 20 maja 2008 r.
twierdziła, że nabyła półtusze zgodnie z fakturą nr 1/04/2008 z dnia 15 kwietnia 2008 r.
w ilościach kat E 69 462 t, Kat R-48,765 t, Kat U 18,455 t przesyłając w załączeniu kopię
faktury PRO FORMA z podpisem Prezesa Zakładów Mięsnych Mariusza K.
Powołując się na umowę składu z Zakładami Mięsnymi i ustawowe prawo zastawu na
rzeczach oddanych na skład, strona pozwana poinformowała powoda (pismo z 28 maja
2008 r.), że nie otrzymała dokumentów potwierdzających sprzedaż przez Zakłady Mięsne
półtusz wieprzowych, a Zakłady te zalegają z zapłatą wynagrodzenia za przechowywanie
towaru.
Mimo kolejnych (dwukrotnych) wezwań ze strony powodowej pozwana Spółka nie
wydała wskazanych półtusz wieprzowych, zaś w trybie postępowania egzekucyjnego doszło
do ich sprzedaży i zaspokojenia wierzycieli Zakładów Mięsnych , w tym strony pozwanej.
Uznając, że stronę pozwaną i Zakłady Mięsne K. S.A. łączyła umowa składu
przedmiotowych tusz wieprzowych, to brak zapłaty wynagrodzenia za składany towar
uprawniał przedsiębiorcę składowego do zaspokojenia się z rzeczy będących własnością
3
składającego skoro strona powodowa nie wykazała, że to jej służy prawo własności do
składowanych rzeczy.
Jednocześnie prowadzenie postępowania egzekucyjnego stosownie do posiadanego
tytułu wykonawczego nie jest co do zasady działaniem bezprawnym, a tylko takie może
skutkować odpowiedzialnością z art. 415 k.c.
Strona powodowa w apelacji zaskarżając w całości wyrok Sądu I instancji zarzuciła:
1. naruszenie przepisów procesowych, mające wpływ na treść wydanego orzeczenia,
a to:
art. 233 § 1 k.p.c. przez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów w wyniku
braku wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, błędów logicznych przy
ocenie dowodów polegających na:
a) bezzasadnej odmowie uznania za niewiarygodne zeznań Pawła S. co do faktu zawarcia
w dniu 15 kwietnia 2008 r. między stroną powodową a Zakładami Mięsnymi K. S.A.
ustnej umowy sprzedaży półtusz wieprzowych objętych fakturą VAT nr 01/04/2008
z dnia 15 kwietnia 2008 r. co zostało potwierdzone treścią faktury VAT
nr 01/04/2008, zeznaniami św. Jana M. i Mariusza K., Andrzeja K.;
b) nieuprawnionym uznaniu za niewiarygodne zeznań św. Mariusza K. oraz św. Andrzeja
K. co do faktu zawarcia ustnej umowy sprzedaży półtusz wieprzowych przez Zakłady
Mięsne K. S.A. z powodową Spółką w sytuacji kiedy zeznania tych św. są spójne,
logiczne, wzajemnie się uzupełniają i zostały potwierdzone przez św. Jana M., którego
zeznania Sąd obdarzył wiarygodnością, a także korespondują z treścią faktury VAT
nr 01/04/008 co doprowadziło do błędu w ustaleniach faktycznych, że towar objęty
fakturą nr 01/04/2008 po dnu 15 kwietnia 2008 r. nadał był własnością Zakładów
Mięsnych K. S.A.;
c) nieuprawnionym uznaniu za niewiarygodne zeznań św. Mariusza K., Andrzeja K.,
Jana M., że telefonicznie informowali stronę pozwaną o nabyciu przez powodową
Spółkę półtusz wieprzowych, kiedy w ich zeznaniach nie ma sprzeczności, są one
spójne, logiczne, wzajemnie się uzupełniają;
d) uznaniu za wiarygodne zeznań św. Zygmunta P. jakoby strona pozwana nie była
informowana przez przedstawicieli Zakładów Mięsnych K. S.A. o przejściu własności
przedmiotowych półtusz na rzecz powodowej spółki w sytuacji gdy zeznania tego
świadka są wewnętrznie sprzeczne co do czynności egzekucyjnych prowadzonych
w magazynach, w których tusze składowano;
e) uznaniu za wiarygodne zeznań św. Mariana L., że pozwana spółka nie otrzymywała
telefonicznie informacji od Zakładów Mięsnych K. S.A. o przejściu własności półtusz
na rzecz powodowej spółki, kiedy od miesiąca marca 2008 r. świadek nie zajmował
wydawaniem półtusz co doprowadziło do błędu w ustaleniach, że strona pozwana
przed dniem 20 maja 2008 r. nie była telefonicznie informowana przez zakłady
Mięsne K. S.A. o przejściu prawa własności mięsa wyszczególnionego na fakturze
nr 01/04/2008;
f) bezzasadnym uznaniu na podstawie pisma Agencji Rezerw Materiałowych
z 15 kwietnia 2008 r. oraz pisma Zakładów Mięsnych K. S.A. z 14 maja 2008 r.,
a także czynności faktycznych polegających na wybieraniu półtusz przez Zakłady
Mięsne do 13 maja 2008 r. i niepodejmowania przez te zakłady działań
4
w postępowaniu egzekucyjnym, że mięso jest własnością Zakładów Mięsnych K.
S.A., kiedy w dniu 20 maja 2008 r. strona pozwana otrzymała od powódki pisemne
zawiadomienie o sprzedaży półtusz wieprzowych a z treści pisma z 30 maja 2008 r.
wyraźnie wynika, że w załączeniu przesłana została faktura VAT potwierdzająca
nabycie mięsa przez stronę powodową przez co nieuprawnione było przyjęcie, że po
dniu 15 kwietnia 2008 r. właścicielem półtusz były Zakłady Mięsne K. S.A.;
g) nieuprawnione przyjęcie, że strona pozwana jest przedsiębiorcą składowym na tej
podstawie, że wydała Zakładom Mięsnym K. S.A. pokwitowania przyjęcia towaru.
naruszenie art. 328 § 2 k.p.c. przez brak wyjaśnienia dlaczego Sąd uznał za
nieudowodnione okoliczności zawarcia ustnej umowy sprzedaży udokumentowanej
fakturą PRO FORMA i fakturą VAT,
2. naruszenie prawa materialnego:
art. 65 § 2 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, że umowa z 14 lutego 2007 r.
łącząca stronę pozwaną z Zakładami Mięsnymi K. S.A. jest umową składu;
8593 k.c. poprzez niezasadne uznanie, że przepis ten był podstawą do objęcia
zastawem, kupionych przez stronę powodową półtusz wieprzowych;
art. 155 § 1 k.c. poprzez jego niezastosowanie dla oceny skuteczności przejścia prawa
własności półtusz wieprzowych na rzecz strony powodowej;
art. 415 k.c. poprzez jego niezastosowanie;
art. 361 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że szkoda
powstała w majątku powoda nie jest normalnym następstwem zachowań (działań)
pozwanej Spółki.
Wskazując na powyższe wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie
powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu za I i II instancję.
Strona pozwana wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania
apelacyjnego.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Strona powodowa podnosząc zarzuty błędnych ustaleń faktycznych wskazuje,
że nastąpiło to w wyniku przekroczenia granicy swobodnej oceny dowodów w następstwie
nieuprawnionej odmowy wiarygodności zeznań przesłuchanych św. Pawła S., Mariusza K.,
Andrzeja K., Jana M., jak też błędów logicznych co do oceny dowodów z dokumentów.
Zasadniczo chodzi wiec o podważenie ustalenia przyjętego za podstawę rozstrzygnięcia,
że nie wykazano aby doszło w dniu 15 kwietnia 2008 r. do zawarcia umowy sprzedaży
136 682 kg półtusz wieprzowych, co uzasadniało odmowę ich wydania powodowej Spółce,
kiedy okoliczności sprawy wskazują na bezprawne zachowanie pozwanego skutkujące
wyrządzeniem stronie powodowej szkody.
Nie budzi wątpliwości, że strony są przedsiębiorcami i zasady obrotu gospodarczego działalności gospodarczej zgodnie z art. 17 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
(Dz. U. z 2004 r. Nr 173, poz. 1807 ze zm.) co do przejrzystości dokonywanych transakcji,
w imię poszanowania dobrych obyczajów, winny być przestrzegane.
5
Z punktu widzenia zasadności dochodzonego roszczenia mającego mieć zastosowanie
prawa materialnego przepisy te wyznaczają zakres niezbędnych ustaleń faktycznych istotnych
dla rozstrzygnięcia sprawy. Powstaje więc potrzeba rozważenia w jakim stosunku
zobowiązaniowym pozostawała pozwana Spółka z Zakładami Mięsnymi K. S.A., czy
wszczynając postępowanie egzekucyjne przeciwko temu dłużnikowi dopuściła się czynu
niedozwolonego wskazując do zajęcia rzeczy stanowiące własność strony powodowej.
W toku postępowania dowodowego ujawnione zostały dowody z dokumentów,
których treść jest odmiennie interpretowana przez strony procesu, a dokonane na ich postawie
ustalenia zakwestionowane zostały w apelacji.
Jak wynika z odpisu z rejestru KRS strona pozwana „H.” Zakład Przetwórstwa
Owocowo-Warzywnego w L. Spółka z o.o. prowadzi działalność gospodarczą, której
przedmiotem jest między innymi przeładunek, magazynowanie i przechowywanie towarów.
Zgodnie z przedmiotem działalności zawarła w dniu 14 lutego 2007 r. z Zakładami
Mięsnymi K. S.A. umowę, na mocy której wydzierżawiła dzierżawcy powierzchnię
chłodniczą z przeznaczeniem do składowania półtusz wieprzowych pod potrzeby Agencji
Rezerw Materiałowych.
Jako miejsce składowania wskazano chłodnię składową w L., gdzie dopuszczalne jest
prawo składu eksportu na rynki państw członkowskich Unii Europejskiej (§ 1 ust. 1 umowy).
W świetle uregulowań ustawowych (art. 853 § 1 k.c.) taki podmiot, dla którego
wyłącznym bądź głównym przedmiotem działalności jest składowanie towaru uznaje się za
przedsiębiorcę składowego.
Wobec określenia przedmiotowej umowy jako umowy dzierżawy konieczne staje się
poddanie analizie jej poszczególnych postanowień – czy zawierają one tego rodzaju regulacje,
które istotne są w świetle ustawy kodeksowej dla umowy składu czy umowy przechowania.
Warunkiem umowy składu jest odpłatne sprawowanie pieczy nad oznaczonymi
w umowie rzeczami ruchomymi przez czas oznaczony lub nieoznaczony, która dochodzi do
skutku w chwili przyjęcia rzeczy ruchomych przez przedsiębiorcę składowego i wręczenie
pokwitowania.
W przypadku zawarcia w jednym tekście umowy regulacji dotyczących dwóch
stosunków prawnych decydujące jest, jakie świadczenie przedsiębiorcy składowego stanowi
świadczenie główne. Innymi słowy dzierżawca pomieszczeń magazynowych bez obowiązku
sprawowania pieczy nad rzeczami ruchomymi nie spełnia ustawowych wymogów umowy
składu.
Także, gdy pieczy nad cudzymi rzeczami odpłatnie podejmie się podmiot nie będący
przedsiębiorcą składowym, to wówczas do takiego stosunku będą miały zastosowanie
przepisy regulujące umowę przechowania.
Dla jasności należy jeszcze zanalizować jakie obowiązki zostały nałożone w ramach
zawartej umowy na pozwaną Spółkę czy była ona zobowiązana do staranności ogólnej czy też
zakres pieczy nad rzeczą ruchomą został szerzej uregulowany.
Powracając do postanowień zawartej w dniu 14 lutego 2007 r. umowy, to zakres
obowiązków pozwanej Spółki określony został w § 3, § 5, § 6 ust 2, § 7, § 11 ust 1 mógł
spełnić tylko podmiot podejmujący się pieczy nad rzeczami w sposób profesjonalny a nie
zwykły, przechowawca świadczący ten rodzaj czynności obok umowy głównej (vide: wyrok
SN z 7 lutego 2007 r. , III CSK 296/06, LEX nr 2741193).
6
Kwestie dotyczące postanowień wszystkich warunków tej umowy mogą być
analizowane w sprawie wytoczonej przez jej strony w oparciu o art. 471 k.c. , zaś dla potrzeb
toczącego się postępowania istotne jest czy składający dopełnił obowiązku zapłaty
wynagrodzenia i czy zmiana stanu własności przechowywanych rzeczy wpłynęła na istniejący
dotąd między stronami stosunek prawny.
Składający nie musi być właścicielem rzeczy ruchomych złożonych na przechowanie,
zaś własność ich tylko ułatwia zaspokojenie przedsiębiorcy składowemu roszczeń o składowe
i należności uboczne, o zwrot wydatków i kosztów. Umowa składu w dalszym ciągu wiązała
strony skoro towary były nadal przechowywane.
Nie można natomiast uznać, zgodnie ze stanowiskiem apelującego i Sądu I instancji,
że półtusze wieprzowe są rzeczami oznaczonymi co do tożsamości, bowiem miały naniesione
cechy Inspekcji Weterynaryjnej, klasę jakości, datę uboju i były odświeżane.
Oznaczenie danej partii towaru celem jej identyfikacji magazynowej czy handlowej
(sprzedaż) nie powoduje, że każda z półtusz wieprzowych ma indywidualne
przyporządkowane cechy umożliwiające wyróżnienie jej od innych.
Nie było też w sprawie kwestionowane, że Komornik Sądowy przy Sądzie
Rejonowym w L. prowadził w stosunku do Zakładów K. S.A. trzy postępowania egzekucyjne,
gdzie wierzycielami była strona pozwana na podstawie tytułów w postaci nakazów zapłaty
z 6 maja 2008 r. oraz 18 lipca 2008 r. zaopatrzonych w klauzulę wykonalności obejmujących
wierzytelności w kwocie 259.776,61 zł i 139.627 zł z odsetkami ustawowymi z tytułu
należnego wynagrodzenia za składane towary, a także Grupa Finansowa T. I. Sp. z o.o. w K.
na podstawie tytułu nakazu zapłaty z 20 marca 2008 r. zaopatrzonego w klauzulę
wykonalności obejmującego wierzytelność w kwocie 286.610,03 zł z umownymi odsetkami.
Utwierdza to w przekonaniu, że Zakłady Mięsne nie płaciły wynagrodzenia za
składany towar, a trudna sytuacja finansowa tego podmiotu skutkowała nie wywiązaniem się
z obowiązku wymiany półtusz wieprzowych. Dlatego Agencja Rezerw Materiałowych
wezwała do ich odkupienia w ilości 136.682 kg za kwotę 787.738,03 zł, którą to kwotę
wpłaciła za Zakłady Mięsne strona powodowa.
Z tym momentem Zakłady Mięsne stały się właścicielem półtusz wieprzowych
w asortymencie wskazanym fakturą z 15 kwietnia 2008 r. i pismem ARM z 15 kwietnia
2008 r., a z tą chwilą nie doszło do rozwiązania umowy składu z dnia 14 lutego 2007 r., jak
przyjął Sąd I instancji skoro żadnych oświadczeń w tym zakresie strony tej umowy nie
złożyły.
Na składowym towarze zgodnie z treścią art. 8593 k.c. pozwanej Spółce służyło
ustawowe prawo zastawu wynikające z umowy wierzytelności za składany towar, o czym
zostały powiadomione Zakłady Mięsne pismem z 17 kwietnia 2008 r.
Podjęte w tej sytuacji działania w sposób prawem przewidziane co do realizacji
tytułów sądowych nie można w tej sytuacji uznać za bezprawne rodzące odpowiedzialność
w świetle art. 415 k.c. (vide: wyrok SN z 24 września 2008 r., II CSK 200/08, Palestra
2008/11-12/309).
Dodatkowo należy jeszcze wskazać, że postępowanie egzekucyjne toczyło się
z wniosków dwóch wierzycieli i egzekucją objęto półtusze wieprzowe i w pierwszej
z wymienionych z sygnatury spraw zajęto w kl E 20.000 kg, w kl. U 20.000 kg, w kl. R
12.000 kg razem 52.000 kg uzyskując w sprzedaży kwotę 255.440 zł.
7
W drugiej sprawie zajęto w kl. E 28739 kg, w kl. R 23.600 kg, razem 52.339 kg
uzyskując kwotę 257.391,85 zł.
Natomiast drugi wierzyciel, w stosunku do którego nie wytoczono powództwa
w sprawie Km 249/08 uzyskał kwotę 390.565,70 zł w następstwie zajęcia i sprzedaży półtusz
wieprzowych w kl. U 12700 kg, w kl. R 71.000 kg.
Porównując zajęte rzeczy wymienione fakturach mającymi wskazywać na zawarcie
umowy sprzedaży między Zakładami Mięsnymi K. S.A., a strona powodową,
to w asortymencie klasy R i U egzekucję z towaru prowadziło dwóch wierzycieli i zakresy ich
zaspokojenia były różne.
Nie można więc przyjmować, że jest to przypadek współuczestnictwa materialnego,
bowiem każdy z tych wierzycieli podjął odrębne czynności egzekucyjne na podstawie
odrębnych tytułów.
Mimo przesłuchania św. Mariusza K., pełniącego funkcję prezesa Zakładów Mięsnych
K. w okresie od 12 kwietnia 2008 r. do 15 maja 2008 r., na okoliczność zawarcia w dniu
15 kwietnia 2008 r. umowy sprzedaży półtusz między stroną powodową a Zakładami
Mięsnymi K. S.A. to św. przyznał, że była umowa z powodem, była to sprzedaż, ale jak to się
technicznie odbyło to nie wie. Była faktura i faktura PRO FORMA a przecież osoba ta ją
podpisała pełniąc funkcję Prezesa Zarządu.
Natomiast jak wynika z twierdzeń strony pozwanej, to wyłącznie na potwierdzenie
zawartej umowy mającej obejmować sprzedaż 136 682 kg, została przesłana tylko faktura
PRO FORMA.
Faktura taka w obrocie gospodarczym pełni funkcję informacyjną, jest wystawiona
przed zawarciem transakcji towarowej, przesyłana przez dostawcę razem z ofertą lub
potwierdzeniem przyjęcia zamówienia.
Przedkładana jest też po wysłaniu towaru na próbę w sprzedaży konsygnacyjnej
(komis, sprzedaż na rachunek wierzyciela), nie jest ujawniona w ewidencji VAT,
a rozliczenie usługi, dostawy następuje po otrzymaniu właściwej faktury dokumentującej
zawarcie transakcji.
W piśmie z dnia 28 maja 2008 r. strona pozwana wskazała powodowej spółce,
że nie ma żadnych informacji oraz dokumentów ze strony Zakładów Mięsnych K. S.A.
o sprzedaży powodowi półtusz wieprzowych, a gdy taka umowa zostanie ujawniona to
wystąpi ze skargą pauliańską wobec nieuregulowania wynagrodzenia za składany towar.
Mimo powołania się w apelacji na pismo z 30 maja 2008 r. z przesłaną w załączeniu
fakturą VAT, brak w sprawie potwierdzenia, że rzeczywiście doszło do przesłania faktury
VAT a nie tylko faktury PRO FORMA.
Zauważyć należy, że Zakłady Mięsne wysyłając pismo z dnia 14 maja 2008 r. i pismo
ujawnione dopiero w postępowaniu apelacyjnym z dnia 19 maja 2008 r. nie wspomniały
o zawartej w dniu 15 kwietnia 2008 r. umowie sprzedaży stronie powodowej, wymienionej
ilości w fakturze PRO FORMA półtusz wieprzowych, a przecież mięso stanowiło ich
własność, kiedy w imieniu tych Zakładów zapłaty dokonała na rzecz Agencji strona
powodowa.
Te względy również wskazują, że podjęte przez stronę
pozwaną działania
egzekucyjne nie były sprzeczne z obowiązującym porządkiem prawnym.
8
Obszerne wywody apelacji dotyczące odmowy wiarygodności zeznań przesłuchanych
św. Mariusza K., Andrzeja K., Jana M. nie mogą być uznane za zasadne bowiem
informowanie telefoniczne o zawarciu umowy sprzedaży towaru musiało budzić wątpliwości
co do tego faktu zwłaszcza, że w profesjonalnym obrocie między przedsiębiorcami
praktykowany jest obrót dokumentów, a w okolicznościach sprawy strona pozwana miała
niezaspokojone wierzytelności związane ze składowaniem towaru i faktu sprzedaży półtusz
wieprzowych Zakłady Mięsne K. S.A. nie potwierdziły nawet po stosownych pisemnych
wezwaniach.
Z tych względów, po niezbędnym uzupełnieniu wywodów i przyjęciu niezbędnych
ustaleń dla rozstrzygnięć, apelacja jako bezzasadna zgodnie z art. 385 k.p.c. podlegała
oddaleniu, zaś orzeczenie o kosztach na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zgodnie z zasadą
odpowiedzialności za wynik procesu.
9