Metoda pośredniego klejenia zamków ortodontycznych w aspekcie
Transkrypt
Metoda pośredniego klejenia zamków ortodontycznych w aspekcie
Prace oryginalne Original papers Tom 7 nr 1 2011 Volume 7 no 1 2011 Metoda pośredniego klejenia zamków ortodontycznych w aspekcie technicznym i klinicznym – przegląd piśmiennictwa The indirect bonding of orthodontic brackets in technical and clinical aspect – a review Małgorzata Babiak1 B D E F Beata Kawala2 A D E Joanna Antoszewska3 A D E Wkład autorów – Plan badań A – Zbieranie danych B – Analiza statystyczna C – Interpretacja danych D E– Redagowanie pracy F– Wyszukiwanie piśmiennictwa 1 2,3 Authors’ Contribution – Study design A – Data Collection B – Statistical Analysis C – Data Interpretation D E– Manuscript Preparation F– Literature Search NZOZ Przychodnia Arcanus, Swarzędz Katedra i Zakład Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji Akademii Medycznej we Wrocławiu Streszczenie Abstract Klejenie zamków ortodontycznych metodą pośrednią jest techniką znaną od ponad 30 lat. Jednakże w Polsce metoda ta jest rzadko stosowana. Zamki pozycjonowane są na modelach gipsowych, a następnie za pomocą różnego rodzaju szyn transferowych przenoszone na odpowiednio przygotowane zęby pacjenta. Taki sposób postępowania wpływa istotnie na dokładność pozycjonowania zamków i znacznie skraca czas wizyty, wymaga natomiast dodatkowego zaplecza la- The indirect bonding technique has been known for the last 30 years. Although there has been a growing interest in this method for orthodontics, the procedure is not often used in Poland. Orthodontic bracket placement may be carried out either directly or indirectly. The indirect bonding technique involves the placement of brackets on plaster models of patient’s dentition and then transfering them to the mouth by tray so that dr. n. med dr hab. n. med., prof. nadzw. 3 dr. n. med. 1 2 Adres do korespondencji, correspondence address: Przychodnia Arcanus Os. Kościuszkowców 33F, 62-020 Swarzędz Tel. (061) 817-42-18, 602-100-567 [email protected] ForumOrthodontic Ortodontyczneforum 17 Prace oryginalne Original papers Tom 7 nr 1 2011 Volume 7 no 1 2011 boratoryjnego. Pierwsze systemy szyn transferowych i kleje ortodontyczne starszej generacji sprzyjały względnie dużej awaryjności stałych aparatów ortodontycznych montowanych tą metodą. Gwałtowny rozwój technik ortodontycznych, pojawianie się nowych materiałów, zarówno do użytku klinicznego, jak i laboratoryjnego, znacznie zmienił możliwości i skuteczność stosowanych w ortodoncji technik klejenia pośredniego: zamków, retainerów i innych elementów. Celem pracy było omówienie najnowszych poglądów na temat metody pośredniej klejenia zamków ortodontycznych. Omówiono różne sposoby pozycjonowania zamków na modelach gipsowych (z uwzględnieniem technik wykorzystujących systemy komputerowe i mechaniczne), stosowane systemy wiążące i metody klejenia (materiały: światłoutwardzalne, chemoutwardzalne, termoutwardzalne) oraz rodzaje szyn transferowych. Dokonano podziału szyn transferowych ze względu na budowę, liczbę obejmowanych zębów oraz materiał, z którego są wykonane. Przedstawiono ponadto doniesienia dotyczące awaryjności aparatów stałych zakładanych metodą pośrednią. Dokonano analizy wad i zalet stosowania metody pośredniego klejenia zamków ortodontycznych w codziennej praktyce. (Forum Ortod. 2011; 1: 17 - 27). Nadesłano: 15.12.2010 Przyjęto do druku: 11.04.2011 Słowa kluczowe: metoda pośrednia, ortodoncja, zamki ortodontyczne they can then be bonded to the prepared teeth of a patient. This manner of proceedings influences the accuracy of the positioning of brackets and reduces time of visits - full bond up procedure, however requires the additional laboratory base. The first described type of transfer trays and bonding systems used in the procedure are said to be the reason for high ratio of bonding failure in the indirect method. However, the technological improvements in both laboratory and clinical aspects of the indirect bonding have been described. That is why, a new interest in the indirect bonding method has been observed (bonding brackets, retainers and other elements). The aim of this study was to describe, based on literature, the latest techniques of the indirect bracket bonding in orthodontics. The protocols used in bracket positioning (manual and computer aided), bonding systems (light-cured, self-cured, thermally-cured) and types of transfer trays (including different sizes and materials) have been described. The transfer trays have been divided on account of construction, number of teeth included and material, from which they are made. The bonding failure ratio in indirect method has also been discussed. The advantages and disadvantages of the usage of the indirect bonding in everyday orthodontic practice have also been analyzed. (Orthod. Forum 2011; 1: 17 - 27). Received: 15.12.2010 Accepted: 11.04.2011 Key words: indirect bonding, orthodontic brackets, orthodontics Wstęp Introduction Dominującą techniką stosowaną współcześnie w leczeniu ortodontycznym aparatami stałymi jest technika łuku prostego i jej modyfikacje. W technice tej stosuje się zamki z wbudowaną preskrypcją (Andrews 1979), co oznacza, iż dokładne pozycjonowanie zamków jest niezmiernie ważnym przyczynkiem do uzyskania zadawalających efektów leczniczych (1). W Polsce, jak i w innych krajach europejskich, najczęściej stosowaną techniką jest bezpośrednie przyklejanie zamków do zębów za pomocą różnego rodzaju materiałów łączących (1, 2). Technika ta wydaje się być stosunkowo prosta, nie wymaga współpracy z laboratorium technicznym. W klejeniu bezpośrednim dokładne pozycjonowanie zamków utrudniają: warunki anatomiczne (trudny dostęp do zębów bocznych, ryzyko zanieczyszczenia śliną i innymi płynami ustrojowymi), relatywnie długi czas zabiegu, co może prowadzić do obniżenia zdolności koncentracji przeprowadzającego zabieg. W metodzie pośredniego klejenia zamków ortodontycznych, zamki pozycjonowane są na modelach gipsowych, a następnie za pomocą różnego rodzaju szyn – nakładek transferowych przenoszone na odpowiednio przygotowane zęby pacjenta (3). Nowadays the most popular technique applied in the orthodontic treatment with fixed appliances is the straight wire technique and its modifications. In this technique brackets with “built in” prescription are used (Andrews 1979) which means that the accurate positioning of brackets is an important factor on getting satisfying treatment effects (1). In Poland, as well as in other European countries, most frequently used technique of bonding orthodontic brackets is their direct bonding to the teeth with bonding materials of different kinds (1, 2). This technique seems to be relatively easy it, doesn’t require the cooperation with the technical laboratory. The determinants that hamper accuracy of positioning in direct bonding are: anatomical conditions (difficult access to posterior teeth, risk of polluting with saliva and other bodily fluids), relatively long time of the full bond up procedure what is inconvenient for the patient as well as can lead to decrease in concentration of professional conducting the procedure. In the indirect method of bonding, orthodontic brackets are positioned on plaster models, and then with transfer trays of different type covers transferred on appropriately prepared ForumOrthodontic Ortodontyczneforum 18 Prace oryginalne Tom 7 nr 1 2011 Original papers Volume 7 no 1 2011 Największymi zaletami tej metody wydają się być: nieograniczone czasem i warunkami anatomicznymi pozycjonowanie zamków (z możliwością wielokrotnego zmieniania ich położenia na modelach), stosowanie różnego rodzaju systemów kontroli pozycji zamków (systemy sprawdzania subiektywne przez więcej niż jedną osobę, systemy sprawdzania obiektywne – różne systemy komputerowego, mechanicznego pozycjonowania, np. orthoCAD, TARG, C.L.A.S.S.) oraz skrócenie czasu zakładania aparatu ortodontycznego, co znacznie poprawia komfort pacjenta. Największą wadą metody pośredniej klejenia zamków zdaje się być konieczność wykonania szyn transferowych, co wymaga dodatkowej pracy lekarza lub technika oraz pociąga za sobą dodatkowe koszty (4). Pozycjonowanie zamków w metodzie pośredniej Cechą charakterystyczną dla wszystkich systemów pozycjonowania zamków w technice pośredniej jest umieszczanie ich na modelach gipsowych pacjenta wykonanych na bazie wycisków (2). W zależności od stosowanego systemu wiążącego pozycjonuje się zamki z „czystymi podstawami” lub z naniesioną wcześniej warstwą kleju ortodontycznego (4). Samo pozycjonowanie zamków na modelach może przebiegać w sposób zasadniczo nieodbiegajacy od tego stosowanego w metodzie bezpośredniej, gdzie przeprowadzający pozycjonowanie, za pomocą różnego rodzaju instrumentów ręcznych – pozycjonerów i pęsety do zamków, umieszcza je we właściwym miejscu na powierzchni zębów. Należy jednak podkreślić, iż w przypadku pozycjonowania zamków na modelach możliwe są dokładniejsze pomiary wysokości i szerokości koron zębów oraz narysowanie linii pomocniczych; dodatkowo możliwe jest szczegółowe porównanie pozycji zamków na różnych zębach względem siebie (5). Innym systemem jest pozycjonowanie za pomocą urządzeń dodatkowych, np. programu komputerowego z czytnikiem laserowym OrthoCAD™ CADENT, Ind Computer-aided Dentistry, Fairview, NJ, USA, lub stosowanie urządzeń do pozycjonowania, takich jak TARG (Torque Angulation Reference Guide) ORMCO lub systemu C.L.A.S.S. Metody te dają wysoką precyzję w pozycjonowaniu, jednak wymagają bardzo kosztownej aparatury pomocniczej, dlatego stosowane są bardzo rzadko (5). W zależności od planowanej metody klejenia, zamki z „czystą bazą” pozycjonuje się za pomocą różnego rodzaju klejów tymczasowych rozpuszczalnych w wodzie, natomiast zamki wcześniej pokryte żywicą pozycjonuje się na modelach odizolowanych specjalnymi izolatorami technicznymi kompozyt-gips. Tabela I przedstawia różne schematy postępowania w przypadku ręcznego pozycjonowania zamków w metodzie pośredniej. Materiały wiążące i schematy klejenia zamków w metodzie pośredniej W metodzie pośredniego klejenia zamków ortodontycznych możliwe jest stosowanie wszystkich dostępnych na rynku klejów ortodontycznych: materiałów chemoutwardzalnych jedno teeth of the patient (3).The most important advantages of the indirect method seem to be: unlimited (by time of the bond up procedure and anatomical conditions) positioning of brackets (with the possibility of repeated repositioning), applying different control systems for the adequacy of brackets position (systems of subjective control: more than one person checks quality of brackets positioning, systems of objective control - different systems of the computer, mechanical positioning, e.g. orthoCAD, TARG, C.L.A.S.S.) and considerable shortening the time of bond up procedure which is beneficial on the account of efficient managing the chair time of the doctor as well as increasing patient comfort during the procedure. The need to make transfer tray seems to be the greatest flaw in the indirect bonding method; that requires the additional work of the doctor or the technician as well as is resulting in extra costs (4). The positioning of brackets in the indirect method For all systems of the positioning of brackets in the indirect technique it is a distinctive feature putting them on plaster models of the patient made on the basis of impressions (2). This depends on the applied bonding system whether positioned brackets are with „sheer bases” or with the put earlier layer of orthodontic adhesive (4). The positioning of brackets on models can be run in the way fundamentally similar to that applied in the direct method, where conducting the positioning, with manually-operated instruments of different kinds, such as positioners and tweezers, is putting them in the right place on the surface of teeth. One should, however emphasize, that in the case of the positioning of brackets on models exact measurements of the height and widths of crowns of teeth there are possible drawing auxiliary lines. There is also a possibility to correlate and recheck precisely the brackets position on each tooth in the arch (5). Another system possible to use is the brackets positioning with additional devices, e.g. computer program with the laser reader OrthoCAD™ CADENT, Ind Computer-aided Dentistry, Fairview, NJ, the USA, or applying devices for positioning, such as TARG (Torque Angulation Reference Guide) ORMCO or the C.L.A.S.S. system. These methods give high precision in the positioning, however they require very expensive support equipment, therefore are very rarely used (5). Depending on the planned method of bonding, brackets with „sheer base” are attached with temporary water-soluble adhesive of different kind, whereas brackets earlier covered with composite resin are positioned on models covered with special plaster/composite separating medium. The most often used protocols of manual positioning of brackets in the indirect method are characterized in Table I. Bonding materials and bonding protocols in the indirect method The all types of dental adhesives available on the market can be used in indirect technique e.g. self-cured composites, ForumOrthodontic Ortodontyczneforum 19 Prace oryginalne Original papers Tom 7 nr 1 2011 Volume 7 no 1 2011 Tabela I. Pozycjonowanie zamków w metodzie pośredniej - schematy postępowania Table I. Brackets positioning in indirect bonding technique Schemat postępowania przy pozycjonowaniu zamków Brackets positioning – working protocol Wady Disadvantages Zalety Advantages Pozycjonowanie zamków przez lekarza, wykonanie szyn transferowych w laboratorium. Positioning proceeded by a doctor, transfer trays preparation by a technician. Dodatkowy czas lekarza. Brak ”podwójnej kontroli” pozycji zamków. Extra doctor’s time. No ”double control” of brackets position. Kontrola lekarza nad pozycją zamków. The doctor controls brackets position. Pozycjonowanie zamków i wykonanie szyn transferowych przez lekarza. Positioning and transfer trays preparation proceeded by the doctor. Dodatkowy czas lekarza. Dodatkowy sprzęt. Brak ”podwójnej kontroli” pozycji zamków. Extra doctor's time. Extra equipment. No ”double control” of brackets position. Kontrola lekarza nad pozycją zamków. Brak dodatkowych kosztów technicznych. The doctor controls brackets position. No additional laboratory costs. Pozycjonowanie zamków przez doświadczonego technika, na podstawie gotowych schematów pozycjonowania lub indywidualnych wskazówek lekarza. Positioning proceeded by the experienced technician according to the positioning scheme or doctor’s suggestion. Brak bezpośredniej kontroli lekarza nad pozycją zamków. Brak ”podwójnej kontroli” pozycji zamków. Koszty techniczne. No doctor's control of brackets position. No ”double control” of brackets position. Extra laboratory costs. Nie wymaga czasu lekarza. Nie wymaga dodatkowego sprzętu. No doctor's time demanded. No additional equipment demanded. Pozycjonowanie zamków przez doświadczonego technika, na podstawie gotowych schematów pozycjonowania lub indywidualnych wskazówek lekarza, następnie kontrola lekarza wypozycjonowanych zamków. Positioning proceeded by the experienced technician according to the positioning scheme or doctor’s suggestion. The final approval and positioning by the doctor. Wymaga ścisłej współpracy z laboratorium - dodatkowy kontakt w trakcie przygotowywania pracy technicznej. Koszty techniczne. The additional contact and cooperation doctorlaboratory demanded. Extra laboratory costs. Kontrola lekarza nad pozycją zamków. „Podwójna kontrola” pozycji zamków. Wymaga bardzo mało czasu ze strony lekarza. The doctor controls brackets position. ”Double control” of brackets position. Less doctor’s time demanded. i dwufazowych, materiałów światłoutwardzalnych, materiałów podwójnie utwardzalnych oraz materiałów termoutwardzalnych (6, 7). W metodzie klejenia Silvermana i Cohena (3) zamki znajdujące się w szynie transferowej mają „czyste bazy”. W czasie zakładania aparatu, na ich powierzchnie nakłada się chemoutwardzalny materiał wiążący w postaci pasty i stosuje się płynny roztwór żywicy bis-GMA (tzw. „bond”). W metodzie tej niemożliwe jest usunięcie nadmiarów kleju wypływających spod zamków w czasie nakładania szyn transferowych. Jest to szkodliwe nie tylko dlatego, iż nadmiary pozostające wokół zamków utrudniają higienę podczas leczenia, ale też w trakcie samego zakładania aparatu, nadmiary kleju mogą dostać się pod skrzydełka i do szczeliny zamków, co uniemożliwia późniejsze wprowadzenie łuku i ligaturowanie (8). Szczególnie w przypadku zamków samoligaturujących (z systemami różnych klapek), nadmiary kleju mogą całkowicie uniemożliwić otwieranie i zamykanie zapadek i klapek. Rozwiązaniem tego problemu wydaje się być blokowanie wszelkiego rodzaju miejsc zagrożonych na zamkach silikonem technicznym, jeszcze przed wykonaniem szyn transferowych. W metodzie Thomasa (8, 9, 10) zamki znajdujące się w szy- light-cured composites, double-cured materials or heat-cured bonding systems (6, 7). In the method described by Silverman and Cohen (3) brackets being positioned in a transfer tray have „sheer bases”. During bond up procedure, their surfaces are covered with self-cured adhesive and liquid solution of bis-GMA resin (so-called „bonding agent”) is additionally used. In this method it is impossible to remove excesses material flowing from under brackets during putting transfer trays. It is not only harmful because remaining excess material around brackets is hampering oral hygiene during treatment, but also during bond up procedure, excesses of bonding material can flow under the brackets wings and to slot what later makes it impossible to put in wire or ligature (8). Particularly in the case of self ligating brackets (with systems of flaps of different type), excesses of bonding material can entirely make it impossible to open and to close ratchets and flaps in SL brackets. That is why undercut areas, such as hooks, slots are recommended to be blocked with special silicone material before transfering trays to be produced. In Thomas’ method (8, 9, 10) brackets in a transfer tray have bases covered with thin layer of pre-cured bonding ForumOrthodontic Ortodontyczneforum 20 Prace oryginalne Original papers Tom 7 nr 1 2011 Volume 7 no 1 2011 Ryc.1. Podwójna formowana pod ciśnieniem szyna transferowa na modelu. Fig.1. Double vacuum formed transfer tray on plaster cast. Ryc.2. Nakładanie kleju światłoutwardzalnego na podstawy zamków. Fig.2. Application of light-cured adhesive on bracket’s bases. nie transferowej mają bazy pokryte cienką warstwą spolimeryzowanego materiału wiążącego (chemoutwardzalnego). W czasie zakładania aparatu na ich powierzchnie nakłada się dwuskładnikowy system wiążący kompozyt ze szkliwem. Zaletą metody Thomasa jest możliwość opracowania w laboratorium kleju znajdującego się na podstawie zamka – usunięcie nadmiarów spolimeryzowanej żywicy i przygotowanie jej powierzchni do klejenia w jamie ustnej pacjenta. Wprowadzenie różnego rodzaju przeźroczystych szyn transferowych umożliwiło zastosowanie w technice pośred- material (self-cured). During chair side bonding the twocomponent bonding system bonding composite with enamel is applied on their surfaces. A possibility of laboratory reshaping of adhesive being placed on the bases of brackets is an advantage of Thomas’ method - removing excesses of pre-cured resin and preparing its surface for bonding in the patients’ oral cavity. The development of transparent trays made it possible use the light-cured composites in the indirect bonding method. This has eliminated the risk of less effective ForumOrthodontic Ortodontyczneforum 21 Prace oryginalne Original papers Tom 7 nr 1 2011 Volume 7 no 1 2011 Ryc.3. Podwójna formowana pod ciśnieniem szyna transferowa prawidłowo założona na zęby. Fig.3. Double vacuum formed transfer tray properly placed in the mouth. Ryc.4. Podwójne szyny: wewnętrzna i zewnętrzna poza jamą ustną. Fig.4. Double transfer trays: inner and outer removed from the mouth. niej klejenia zamków materiałami światłoutwardzalnymi. Wyeliminowało to ryzyko słabszego wiązania zamków do szkliwa na skutek zakładania na zęby szyn transferowych z klejem chemoutwardzalnym na podstawach zamków w różnym stadium chemicznym polimeryzacji (jest to związane z koniecznością nakładania porcji kleju/bondu na każdy zamek w szynie; i tak żywica na bonding of brackets to enamel as a result of putting into the oral cavity transfer trays with self-curing adhesive in the different chemical stage of the polymerization on bases of brackets (it is associated with the need to put the adhesive/bonding agent portion on every bracket in the tray one after another; that is why, resin on the bracket covered with adhesive first, is in other stage of the reaction of the ForumOrthodontic Ortodontyczneforum 22 Prace oryginalne Tom 7 nr 1 2011 Original papers Volume 7 no 1 2011 zamku pokrytym klejem w pierwszej kolejności znajduje się w innym stadium reakcji polimeryzacji niż ta na ostatnim zamku pokrytym klejem/bondem). Dodatkowo przezierność szyny umożliwia kontrolę pozycji zamków na zębach (1, 2, 8). Modyfikacja metody Thomasa przy zastosowaniu materiałów światłoutwardzalnych może polegać na: • Zastosowaniu warstwy płynnej żywicy („bondu”) na powierzchnie zamków pokrytych spolimeryzowanym materiałem, założeniu tak przygotowanych szyn na zęby po wytrawieniu szkliwa zgodnie z przyjętymi zasadami, następnie aktywowaniu polimeryzacji światłem. • Zastosowaniu warstwy płynnej żywicy („bondu”) na powierzchnie zamków pokrytych spolimeryzowanym materiałem, pokryciu wytrawionego szkliwa tym samym „bondem”, a po naświetleniu powierzchni zębów i założeniu przygotowanych szyn na zęby, aktywowaniu polimeryzacji światłem. • Zastosowaniu bardzo cienkiej warstwy – filmu materiału kompozytowego w postaci pasty na powierzchnie zamków pokrytych spolimeryzowanym materiałem (którego powierzchnia została uprzednio wypiaskowana w celu zwiększenia retencji), pokryciu wytrawionego szkliwa płynną żywicą „bondem”, a po naświetleniu powierzchni zębów i założeniu przygotowanych szyn na zęby, aktywowaniu polimeryzacji światłem. Metoda ta umożliwia bardziej równomierne dociśnięcie szyn do powierzchni zębów, dzięki sprężystości cienkiej warstwy niespolimeryzowanej żywicy. Zaleca się jednak blokowanie miejsc na zamkach silikonem technicznym, co uniemożliwia napłynięcie nadmiarów kleju pod skrzydełka i do szczeliny zamków oraz ułatwia dodatkowo zdejmowanie szyn transferowych. Dalszym etapem w rozwoju technik klejenia pośredniego materiałami kompozytowymi światłoutwardzalnymi było pojawienie się systemów zamków z klejem fabrycznie umieszczonym na bazie (APC). Systemy te znacznie skracają czas pracy laboratoryjnej i obniżają do minimum ryzyko wystąpienia zanieczyszczeń w warstwie żywicy (8, 11, 12). Na rynku dostępne są także systemy termoutwardzalne wydzielające fluor. Jednakże wielu klinicystów stosujących te systemy stwierdziło zjawisko „spływania” zamków podczas podgrzewania żywicy (modele z uprzednio umieszczonymi zamkami przetrzymywane są w temperaturze 350º C przez 30 minut w celu utwardzenia materiału). Należy także podkreślić, iż zamki porcelanowe nie mogą być wystawione na działanie tak wysokiej temperatury, dlatego niemożliwe jest ich stosowanie z termoaktywowanymi systemami wiążącymi (8, 13). Ostatnio na rynku pojawiły się systemy wiążące specjalnie przeznaczone do techniki pośredniej. Są to materiały chemoutwardzalne dwuskładnikowe bardzo szybko wiążące, stosowane tylko w fazie końcowej – zakładania szyn na zęby. Założeniem jest tu maksymalne skrócenie procedury zakładania aparatu, dzięki wyeliminowaniu czasu naświetlania (14). polymerization than the one on the last covered bracket). Additionally, the transparent tray also enables the assessment of tray proper sitting and brackets position before tray removal (1, 2, 8). There are certain modification of Thomas technique with use of light-curing adhesives. • Bases of the brackets in transfer tray are prepared by covering with thin layer of light-curing adhesive, then cured and prior putting into mouth layer of liquid bonding resin is applied on the bases. The transparency of the material makes light-curing through the tray possible. • Bases of the brackets in transfer tray are prepared by covering with thin layer of light-curing adhesive, then cured and prior putting into mouth layer of liquid bonding resin is applied not only on the bases, but also on etched enamel. The bonding resin applied on the enamel is light cured. The transparency of the material makes light curing through the tray possible. • Bases of the brackets in transfer tray are prepared by covering with thin layer of light-curing adhesive, then cured and prior putting into mouth a very thin layer/film of the same adhesive is applied on the bases, liquid bonding resin is applied on etched enamel. The bonding agent is light cured. The transparency of the material makes light curing through the tray possible. This method enables more regular pressing splints to the surface of teeth, thanks to the springiness of thin layer of unpolymerized resin. There is, however, recommended to block undercut areas of brackets with special silicone material what decreases the risk of flowing of excesses of adhesive up to wings and to the slots of brackets as well as additionally taking transfer trays is facilitating. The next stage of development in indirect technique is the use of pre-coated brackets-APC system. Using APC brackets laboratory contamination is eliminated and laboratory time is cut to a minimum (8, 11, 12). A heat-cured fluoride-releasing indirect bonding systems has also been described, although several clinicians who used this technique have reported problems with bracket float while heating the resin, since the models have to be heated to 350°C for 30 minutes in order to cure the resin. Furthermore, as ceramic brackets cannot be exposed to such heat, they could not be used with heat-cured materials (8, 13). Special indirect bonding adhesives are now available for final positioning of brackets on the teeth. These adhesives are two components chemically-cured and have extra short working times, the argument being that light-cured composites are not needed at this stage as an unlimited working time is not necessary (14). ForumOrthodontic Ortodontyczneforum 23 Prace oryginalne Original papers Tom 7 nr 1 2011 Volume 7 no 1 2011 Tabela II. Rodzaje szyn transferowych Table II. The different types of transfer trays Rodzaj szyny transferowej Type of transfer tray Wady Disadvantages Zalety Advantages Szyna z silikonowej masy wyciskowej Opaque silicone transfer tray Nieprzezierność szyny – tylko do stosowania z materiałami chemoutwardzalnymi, brak kontroli wzroku nad pozycją zamków. Znaczna elastyczność – możliwość przesunięć zamków w szynie. Duża grubość szyny – ryzyko zanieczyszczenia śliną. The opacity of the tray – use only with self-cured adhesive, no control on brackets position while tray is in the mouth. Softness of the tray – risk of brackets displacement. Thickness of the tray – risk of saliva contamination. Niskie koszty wykonania. Nie wymaga dodatkowego wyposażenia. Łatwa w wykonaniu. Łatwa w zdejmowaniu. Low costs. No extra laboratory equipment. Easy to make. Easy to remove from the mouth. Szyna z masy silikonowej przeźroczystej specjalnej do szyn transferowych Translucent silicone transfer tray Emulima™ Ortho Kinetics Corporation Wymaga dodatkowego wyposażenia. Znaczna elastyczność – możliwość przesunięć zamków w szynie. Duża grubość szyny – ryzyko zanieczyszczenia śliną. Laboratory equipment demanded. Softness of the tray – risk of brackets displacement. Thickness of the tray – risk of saliva contamination. Przezierność szyny umożliwia stosowanie różnego typu systemów wiążących, kontrolę nad pozycją zamków. Stosunkowo łatwa w zdejmowaniu. The transparency of the tray – use with both light and self-cured adhesives, control on brackets position while tray is in the mouth. Easy to remove from the mouth. Szyna z masy akrylowej Acrylic transfer tray Wymaga dodatkowego wyposażenia. Nieprzezierność szyny – tylko do stosowania z materiałami chemoutwardzalnymi, brak kontroli wzroku nad pozycją zamków. Duża grubość szyny – ryzyko zanieczyszczenia śliną. Znaczna sztywność – trudna w zdejmowaniu, czasami konieczne mechaniczne rozcięcie szyny. Opisane cechy nie dotyczą akrylowych szyn stosowanych z podściółką elastyczną, wykonanych na pojedyncze zęby, np. technika Hiro Laboratory equipment demanded. The opacity of the tray - use only with self-cured adhesives, no control on brackets position while tray is in the mouth. Thickness and rigidity of the tray – risk of saliva contamination, difficult to remove from the mouth. The Hiro acrylic “single tooth” transfer trays are not included in above description. Niskie koszty wykonania. Łatwa w wykonaniu. Low costs. Easy to make. Pojedyncza szyna ze sztywnej płytki formowanej pod ciśnieniem Single vacuum formed transfer tray Wymaga dodatkowego wyposażenia. Znaczna sztywność – stosunkowo trudna w zdejmowaniu. Laboratory equipment demanded. Rigidity of the tray – difficult to remove from the mouth. Przezierność szyny umożliwia stosowanie różnego typu systemów wiążących, kontrolę nad pozycją zamków. The transparency of the tray – use with both light and self-cured adhesives, control on brackets position while tray is in the mouth. Podwójna szyna z 2 płytek formowanych pod ciśnieniem: wewnętrznej miękkiej i zewnętrznej stabilizującej. Double: inner soft and outer hard vacuum formed transfer tray Wymaga dodatkowego wyposażenia. Konieczne wykonanie 2 szyn na każdy łuk zębowy. Laboratory equipment demanded. Two trays are made for single dental arch. Przezierność szyny umożliwia stosowanie różnego typu systemów wiążących, kontrolę nad pozycją zamków. Sztywność szyny zewnętrznej uniemożliwia przesunięcia zamków. Elastyczność i mały zakres szyny wewnętrznej ułatwiają zdejmowanie szyny. Podwójna budowa umożliwia maksymalne ograniczenie pionowych rozmiarów szyny, co redukuje ryzyko zanieczyszczenia śliną. The transparency of the tray – use with both light and self-cured adhesives, control on brackets position while tray is in the mouth. The rigidity of the outer hard tray gives to positioned brackets stability. The softness of the inner layer makes removal of the tray easier. The double structure enables reduction of tray dimensions that results in lower risk of saliva contamination. ForumOrthodontic Ortodontyczneforum 24 Prace oryginalne Tom 7 nr 1 2011 Original papers Volume 7 no 1 2011 Szyny transferowe Szyna transferowa jest najistotniejszym elementem niezbędnym do uzyskania zadowalających efektów w klejeniu zamków metodą pośrednią. Opisanych jest wiele rodzajów szyn transferowych. Zasadniczo podzielić je można ze względu na materiał, z którego są wykonane, oraz ze względu na liczbę zębów objętych szyną. Bez względu na różnice w budowie szyn można wyodrębnić pewne cechy wspólne, pożądane w każdym przypadku klejenia pośredniego. Tworzywo, z którego zbudowana jest szyna, powinno być: możliwie tanie, łatwe w obróbce technicznej, a proces obróbki nie może mieć wpływu na pozycje zamków na zębach i jakość kleju znajdującego się na podstawach zamków. Struktura szyny powinna być na tyle sztywna, aby podczas zakładania niemożliwe były przesunięcia zamków wynikające z nadmiernej elastyczności szyny, z drugiej strony szyna powinna być na tyle elastyczna, aby możliwe było łatwe usunięcie jej z jamy ustnej, bez nadmiernego ryzyka odklejenia zamków. Zakres tkanek objętych szyną powinien być jak najmniejszy, co umożliwia kontrolę pozycji szyny na zębach (szczególnie istotne w przypadku szyn nieprzeźroczystych) oraz wpływa korzystnie na proces usuwania szyny. Szyna zasadniczo nie powinna przekraczać granicy ząb - dziąsło brzeżne, zarówno od strony wargowej, jaki i jamy ustnej właściwej. Dzięki zastosowaniu materiałów nowej generacji (głównie płytek formowanych pod ciśnieniem) współcześnie wykonane szyny są ograniczane w wymiarach pionowych: do wysokości górnego brzegu zamków, a nawet do 2/3 wysokości zamków ortodontycznych (1, 2, 4, 5). Ważnym zagadnieniem jest także liczba zębów objętych szyną. Dużym problemem w technice pośredniej jest utrzymanie suchego pola zabiegowego i unikanie zanieczyszczenia śliną. To zjawisko jest przez wielu badaczy uważane za jeden z głównych błędów obniżających jakość klejenia, zarówno w metodzie pośredniej, jak i bezpośredniej klejenia zamków ortodontycznych (8, 15, 16). Oprócz ograniczania wymiarów nakładek transferowych w wymiarze pionowym istnieje obecnie tendencja do projektowania szyn dzielonych. Zastosowanie krótkich szyn ma ograniczyć ryzyko zanieczyszczenia pola śliną podczas jej zakładania i w czasie polimeryzacji. Dodatkowo ułatwia to proces zarówno zakładania (dociskania do zębów), jak i zdejmowania szyn. Możliwe linie podziału nakładek transferowych przebiegać mogą w różny sposób: • Podział nakładki w połowie łuku zębowego, między siekaczami przyśrodkowymi; • Podział nakładki na 3 części: linie podziału biegną obustronnie dystalnie od kłów; • Oddzielne nakładki na każdy ząb. Metoda ta ma zastosowanie głównie w ortodoncji lingwalnej – technika Hiro (17). Tabela II przedstawia różne rodzaje szyn transferowych podzielone ze względu na materiał, z którego są wykonane, oraz ich krótką charakterystykę. Transfer trays The transfer tray is the most essential element to get satisfying effects in brackets bonding with indirect method. Many types of transfer trays have been described. Fundamentally to divide them it is possible on the account of material from which they are made and on the account of the number of teeth covered with tray. There are many differences in the construction of some trays, nevertheless it is possible to distinguish certain common features, desired in every case of indirect bonding. Material, from which the tray is built should be: possibly cheap, possibly simple in technical processing, the process of processing cannot affect the position of brackets on teeth and the quality of adhesive being on bases of brackets. The structure of the tray should be stiff enough so that while putting on teeth, unwanted movements of brackets resulting of exaggerated elasticity of the tray are impossible, on the other side the tray should be elastic enough so that easy removal from the oral cavity could be possible without the exaggerated risk of debonding brackets. The tray should cover as small amount of tissues as possible, which enables the control of the position of the tray on teeth (particularly essential in the case of opaque trays) and works well for the process of removing of the tray. The tray fundamentally should not cross border tooth - parietal gum, both from the labial and lingual side. Thanks to using materials of a new generation (mainly plates formed under the pressure) contemporary produced made trays from the side with brackets are being limited in vertical dimensions: to the amount of upper edge of brackets, of even more to 2/3 heights of orthodontic brackets (1, 2, 4, 5). A number of included teeth is also an important issue as far as a transfer tray is concerned. In the indirect technique, maintaining dry field and avoiding polluting with saliva are considerable problems. This occurrence is regarded by many researchers as one of main factor lowering the quality of bonding, both in the indirect as well as in the direct method of bonding orthodontic brackets (8, 15, 16). Apart from limiting dimensions of transfer splints in the vertical dimension, at present a tendency of the divided splints design exists. Applying short splints is supposed to reduce the risk of polluting operation field with saliva not only while putting it in the mouth but also during the polymerization. Additionally, it facilitates the process both of putting in (pressing to teeth), as well as removing the splint. The possible lines of the division of transfer trays can be run in the different ways; it is most frequent: dividing tray in so half as of dental arch, between mesial incisors, dividing tray to 3 parts: lines of the division run mutually distal from canines, individual mini-trays to each tooth. This method has been applied mainly in lingual orthodontics - Hiro technique (17). The Table II presents different types of transfer splints divided on basic of the material, which were made of and their main characteristics. ForumOrthodontic Ortodontyczneforum 25 Prace oryginalne Original papers Tom 7 nr 1 2011 Volume 7 no 1 2011 Podsumowanie Summary Jednym z problemów związanych z techniką klejenia zamków ortodontycznych metodą pośrednią jest jakość wiązania szkliwo - klej ortodontyczny, co ma bezpośredni wpływ na odsetek odklejonych zamków. W pierwszych próbach klejenia pośredniego obserwowano większy odsetek odklejonych zamków (ok. 2,5%). Jednak współcześnie, przy zastosowaniu odpowiednich zamków, systemów wiążących oraz szyn transferowych, większość badaczy nie stwierdziła istotnej statystycznie różnicy w odsetkach odklejonych zamków (15, 16). Ponadto Sondhi (14) zwraca uwagę na jeszcze inny aspekt tego problemu. Według tego autora odklejenie zamka przyklejonego metodą bezpośrednią ma miejsce w ciągu 24 - 48 godzin od momentu założenia aparatu. W technice pośredniej moment zdejmowania szyny transferowej jest pewnego rodzaju testem jakości: źle przyklejony zamek odklei się już podczas zakładania aparatu, nie zaś dnia następnego. Jest to niewątpliwa zaleta, gdyż zmniejsza do minimum niespodziewane wizyty spowodowane wczesnym odklejeniem zamków, będące dużym problemem zarówno dla lekarza, jak i dla pacjenta. W efekcie, uwzględniając także dokładniejsze pozycjonowanie zamków, obserwuje się nie tylko mniejszy odsetek wczesnych awarii aparatów, ale w sposób istotny zmniejsza się konieczność przeklejania zamków w późniejszych etapach leczenia (2, 4). Drugim, często podnoszonym problemem dotyczącym metody pośredniej są dodatkowe koszty związane z tą techniką. Należy tu jednak dokonać dokładnego rozliczenia: od 50 70% krótszy czas wizyty, ograniczone zużycie drogich klejów ortodontycznych wpływają na finansową opłacalność metody pośredniej. Dodatkowo samo zakładanie szyn transferowych jest czynnością wymagającą przestrzegania pewnych zasad postępowania, ale nie jest tu niezbędna wiedza ściśle lekarska dotycząca pozycjonowania zamków. Dlatego w USA i wielu krajach europejskich czynność ta jest wykonywana przez wykwalifikowany personel pomocniczy, co pozytywnie wpływa na zarządzanie czasem i podział pracy w praktyce lekarskiej (1, 2). Metoda pośrednia jest też lepiej akceptowana przez pacjentów, ze względu na krótki czas wizyty zakładania aparatu. Dodatkowo możliwe jest tu ograniczenie stosowania pierścieni na zęby trzonowe – zastąpienie ich zamkami i rurkami, co sprzyja lepszemu utrzymaniu higieny, ogranicza stany zapalne dziąsła brzeżnego i poprawia komfort pacjenta (17). Stosowanie nowych, wygodnych metod leczenia, współpraca pomiędzy członkami personelu medycznego wpływa także na wizerunek placówki świadczącej usługi ortodontyczne (18). Kolejnym argumentem za szerszym wprowadzeniem metody pośredniej do praktyki ortodontycznej jest ciągle rosnąca popularność systemów lingwalnych. W ortodoncji lingwalnej metoda pośrednia jest techniką z wyboru stosowaną w zakładaniu aparatów (19). The main problem that is widely discussed is the bond strength: adhesive to enamel in indirect bonding, which presents the direct correlation to the percentage of debonded brackets. In the first efforts of indirect bonding a larger percentage of debonded brackets was being observed (c 2.5%). However, in our times, usage of appropriate brackets, bonding systems and transfer trays, the majority of researchers have not confirmed statistically the significant difference in interest of debonded brackets (15, 16). Moreover, Sondhi (14) gives also another aspect of this problem. According to this author bracket debonding as a result of improper bonding procedure takes place not later than 24-48 hours after bond-up procedure. In the indirect method a process of transfer tray removal from the mouth could be some type of a quality test. An improperly bonded bracket would rather debond during the procedure than the day after. This is a great advantage, because one can avoid unexpected appointments as a result of accidental early brackets debonding and this is troublesome for both the patient and the doctor. Finally, including more precise positioning when bonding indirectly, not only the decrease of early bonding failures, but also matter need for rebonding on any other stage of treatment can be observed (2, 4). The extra costs associated with this technique are the second often raised problem concerning the indirect method. One should however, make thorough settling accounts. Many authors underline, that considerable shortening of the time required to carry out a fixed appliance bond up: from 50-70 % shorter time of the visit and the limited consuming of expensive orthodontic adhesives strongly influence the financial profitability of the indirect method. Additionally, the installing transfer trays on the teeth is the function which require follow to some certain rules of conduct, but here any essential medical knowledge concerning the positioning of brackets isn’t required. Therefore, in the USA and in many European countries this function is performed by the qualified dental staff, what also has a positive effect on managing the time and the dividing up of work in the medical practice (1, 2). The indirect method is also better accepted by patients, on the account of the short time of visits of installing the appliance. Moreover, in the indirect method applying bands to molars might be limited due to replacing them by brackets and tubes which supports better maintenance of oral hygiene and reduces the risk of marginal gingivitis. It finally leads to the increase of patient’s comfort (17). Applying new, convenient methods of the treatment and the cooperation between members of the medical staff influences also social image of the institution providing orthodontic services (18). The next argument for the introduction of indirect bonding procedure in the practice is the demand for lingual appliance. ForumOrthodontic Ortodontyczneforum 26 Prace oryginalne Original papers Tom 7 nr 1 2011 Volume 7 no 1 2011 Należy także podkreślić wartość edukacyjną i szkoleniową metody pośredniej klejenia zamków ortodontycznych. W przypadku ośrodków szkoleniowych, osoby uczące się mają możliwość swobodnej nauki pozycjonowania, błędy są wcześnie wykrywane: omawiane i korygowane. Nawet jeżeli we własnej praktyce lekarz będzie stosował metodę klejenia bezpośredniego, z pewnością odsetek popełnianych błędów w pozycjonowaniu będzie mniejszy, jeżeli podczas szkolenia przykleił kilkaset zamków ortodontycznych na modelach gipsowych (20). Podziękowania Autorzy dziękują Przychodni Arcanus za udostępnienie fotografii zawartych w powyższej publikacji. In lingual orthodontics the indirect bonding technique is the method of choice (19). One should also emphasize the educational and training value of the indirect method of orthodontic brackets bonding. In the case of training centers, students or residents have a possibility of stress free learning of the positioning, any mistakes are early detected: discussed and corrected. Even if the doctor would apply the method of direct bonding in his/her own practice, certainly the percentage of mistakes in the positioning will be smaller, if the training have bonded a few hundred orthodontic brackets on plaster models first (20). Acknowledgements The authors thank to the Dental Clinic Arcanus for the photos included in the paper. Piśmiennictwo References 1. Hodge TM, Dhopatkar AA, Rock WP, Spary DJ. The Burton approach to indirect bonding. J Orthod 2001;28: 267-70. 2. Wendl B, Droschl H, Muchitsch P. Indirect bonding - a new transfer method. Eur J Orthod 2008; 30: 100-7. 3. Silverman, E, Cohen, M. A universal direct bonding system for both metal and plastic brackets. Am J Orthod 1972; 62: 236–44. 4. Kothari A. Indirect bonding technique. World J Orthod 2006; 7: 389-93. 5. White LW. A new and improved indirect bonding technique. J Clin Orthod 1999; 33: 17-23. 6. Wysocka M, Matthews-Brzozowska T, Chrobak M. Mocowanie zamków ortodontycznych – przegląd piśmiennictwa. Twój Przegląd Stomat 2007;12: 62-4. 7. Szepietowska M, Wagner L. Adhezja w ortodoncji. Twój Przegląd Stomat 2005;10: 48-50. 8. Thiyagarajah S, Spary DJ, Rock WP. A clinical comparison of bracket bond failures in association with direct and indirect bonding. J Orthod 2006; 33:198-204. 9. Thomas RG. Indirect bonding: simplicity in action. J Clin Orthod 1979; 13: 93–106. 10. Shiau JY, Rasmussen ST, Phelps AE, Enlow DH, Wolf GR. Bond strength of aged composites found in brackets placed by an indirect technique. Angle Orthod 1993; 63: 213–20. 11. Kalange JT. Ideal appliance placement with APC brackets and indirect bonding. J Clin Orthod 1999; 33: 516–26. 12. Cooper RB, Sorenson NA. Indirect bonding with adhesive precoated brackets. J Clin Orthod 1993; 27: 164–67. 13. Sinha PK, Nanda RS, Ghosh J. A thermal-cured, fluoride-releasing indirect bonding system. J Clin Orthod 1995; 29: 97-100. 14. Sondhi A. Efficient and effective indirect bonding. Am J Orthod Dentofac Orthop 1999; 115: 352–59. 15. Miles PG, Weyant RJ. A clinical comparison of two chemically-cured adhesives used for indirect bonding. J Orthod 2003; 30: 331-6. 16. Klocke A, Tadic D, Vaziri F, Kahl-Nieke B. Custom base preaging in indirect bonding. Angle Orthod. 2004;74: 106-11. 17. Jabłonska-Zrobek J, Śmiech-Słomkowska G. Pierścienie ortodontyczne przyczyną jatrogennych uszkodzeń przyzębia. Ortop Szczęk Ortod 2003; 2: 13-16. 18. Komorowska A. Prywatny gabinet ortodontyczny. Ortod Współcz 2000; 2: 117-120. 19. Hiro T, Iglesia F, Andreu P. Indirect bonding technique in lingual orthodontics: the HIRO system. Prog Orthod 2008; 9: 34-45. 20. White LW. An expedited indirect bonding technique. J Clin Orthod 2001; 35: 36-41. ForumOrthodontic Ortodontyczneforum 27