Spis treści Wstęp Rozdział I Longin Pastusiak STOSUNKI
Transkrypt
Spis treści Wstęp Rozdział I Longin Pastusiak STOSUNKI
Spis treści Wstęp Rozdział I Longin Pastusiak STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE JAKO DYSCYPLINA NAUKI Rozdział II Janusz Symonides PRAWO MIĘDZYNARODOWE JAKO NORMATYWNA PODSTAWA STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH 2.1. Prawo międzynarodowe fundamentem porządku międzynarodowego 2.2.Znaczenie i rola prawa międzynarodowego w teoriach stosunków międzynarodowych 2.3. Specyfika prawa międzynarodowego 2.3.1. Mały stopień zorganizowania społeczności międzynarodowej 2.3.2. Równość wobec prawa i równość praw 2.3.3. Czy prawo międzynarodowe dysponuje sankcjami? 2. 4. Podstawa obowiązywania i przestrzegania prawa międzynarodowego 2.4.1. Koncepcja naturalistyczna 2.4.2. Teoria pozytywistyczna 2.5. Karta Narodów Zjednoczonych - Konstytucją społeczności międzynarodowej 2.5.1. Znaczenie Karty 2.5.2. Cele i zasady 2.6. Umacnianie się normatywnych podstaw stosunków międzynarodowych w XXI wieku Rozdział III Juliusz Kotyński MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI EKONOMICZNE 3.1.Międzynarodowe stosunki ekonomiczne a stosunki międzynarodowe 3.2.Struktura współczesnej gospodarki światowej i handlu międzynarodowego 3.3.Ocena struktury geograficznej i intensywności handlu między kontynentami i grupami krajów na podstawie tablicy przepływów handlu światowego z roku 2005 3.4.Rozmiar krajów (potencjał handlowy lub gospodarczy) i odległość jako czynniki wyjaśniające poziom obrotów dwustronnych w grawitacyjnym modelu wymiany 3.5.Otwartość gospodarcza. Rozmiar i poziom rozwoju kraju, rola granic a skala wymiany z zagranicą 3.6.Czynniki określające kierunki specjalizacji i korzyści z wymiany międzynarodowej 3.7.Korzyści i koszty towarzyszące internacjonalizacji produkcji i międzynarodowej integracji gospodarczej 3.8.Międzynarodowa mobilność kapitału i bezpośrednie inwestycje zagraniczne 3.9.Outsourcing i offshoring - nowe formy relokacji produkcji w warunkach globalnej konkurencji; źródła i konsekwencje dla krajów Unii Europejskiej 3.10. Polityka fiskalna a inwestycje zagraniczne i międzynarodowa relokacja produkcji Rozdział IV Józef Oleksy GLOBALIZACJA I JEJ SKUTKI 4.1. Zmiany we współczesnym świecie - pojęcie globalizacji 4.1.1. Ogólna charakterystyka przemian w świecie 4.1.2. Pojęcie globalizacji 4.1.3. WaŜniejsze przejawy procesów globalnych 4.2. Wyzwania rozwoju społecznego świata 4.2.1. Fale globalizacji 4.2.2. Dramat nierówności społecznych 4.2.3. Człowiek globalny Rozdział V Longin Pastusiak NOWY ŁAD ŚWIATOWY 5.1. Spojrzenie historyczne 5.2. Rzut oka na teraźniejszość 5.2.1. Deklaracja rosyjsko-chińska Rozdział VI Aleksander Kosicki PODMIOTOWOŚĆ I PAŃSTWO W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH 6.1. Podmiotowość na gruncie współczesnych stosunków międzynarodowych 6.1.1. Społeczność międzynarodowa 6.1.2. Uczestnicy współczesnych stosunków międzynarodowych i ich kategorie 6.1.3. Podmiotowość prawnomiędzynarodowa. Podmioty prawa międzynarodowego 6.2. Państwo jako uczestnik współczesnych stosunków międzynarodowych 6.2.1. Problem współczesnej definicji państwa 6.2.2. Elementy definicji państwa 6.2.3. Powstanie i upadek państwa 6.2.4. Istota podmiotowości państwa w prawie międzynarodowym Rozdział VII Jerzy Jaskiernia ORGANIZACJE MIĘDZYNARODOWE ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM SYSTEMU NARODÓW ZJEDNOCZONYCH 7.1. Ogólna charakterystyka organizacji międzynarodowych 7.1.1. Pojęcie, geneza i rozwój organizacji międzynarodowych 7.1.2. Podmiotowość prawna organizacji międzynarodowych 7.1.3. Klasyfikacja organizacji międzynarodowych 7.1.4. Formalnoprawne podstawy istnienia organizacji międzynarodowej 7.1.5. Członkostwo w organizacjach międzynarodowych 7.1.6. Struktura organizacji międzynarodowych 7.1.7. Proces decyzyjny w organizacjach międzynarodowych 7.1.8. Finansowanie organizacji międzynarodowych 7.1.9. Funkcje organizacji międzynarodowych 7.2.Pojęcie systemu Narodów Zjednoczonych 7.3.Geneza Narodów Zjednoczonych 7.4.Charakter prawny i zasady członkostwa Organizacji Narodów Zjednoczonych 7.5. Cele i zasady Narodów Zjednoczonych 7.6. Struktura organizacji i systemu Narodów Zjednoczonych 7.6.1. Struktura ONZ i kompetencje jej organów 7.6.2. Międzynarodowy Trybunat Karny 7.6.3. Organizacje wyspecjalizowane 7.6.4. Instytucje powiązane z agendami NZ 7.7. Podstawowe obszary aktywności NZ 7.7.1. Bezpieczeństwo międzynarodowe 7.7.2. Rozbrojenie 7.7.3. Współpraca gospodarcza 7.7.4. Współpraca w sferze spraw społecznych, humanitarnych i ochrony środowiska 7.8. Propozycje reform i tendencje rozwojowe Narodów Zjednoczonych Rozdział VIII Bogdan Grzeloński WSPÓŁCZESNA DYPLOMACJA 8.1. Pojęcie dyplomacji i jej rys historyczny 8.1.1. Definicje pojęcia 8.1.2. Etymologia słowa 8.2 Państwo w stosunkach dyplomatycznych 8.2.1. Parlament 8.2.2. Głowa państwa 8.2.3. Premier i rząd 8.2.4. Minister spraw zagranicznych 8.2.5. Organy zewnętrzne 8.3. Ustanawianie stosunków dyplomatycznych 8.3.1. Uznanie państwa, rządu 8.3.2. Prawo legacji 8.3.3. Nawiązywanie stosunków dyplomatycznych 8.4. Funkcje dyplomatyczne 8.5. Szef, członkowie misji, precedencja, korpus dyplomatyczny 8.5.1. Szef misji 8.5.2. Członkowie misji 8.5.3. Zasada precedencji 8.5.4. Korpus dyplomatyczny 8.6. Przywileje i immunitety dyplomatyczne 8.7. Początek i koniec funkcji dyplomatycznych 8.8. Dyplomacja wielostronna Rozdział IX Witold Małachowski BEZPIECZEŃSTWO MIĘDZYNARODOWE I KONFLIKTY 9.1. Bezpieczeństwo międzynarodowe 9.1.1. Modele bezpieczeństwa międzynarodowego 9.1.2. Model bezpieczeństwa międzynarodowego wg ONZ 9.1.3. Teoria bezpieczeństwa międzynarodowego wobec nowych wyzwań 9.1.4. Przyczyny zmian w podejściu do bezpieczeństwa międzynarodowego 9.1.5. Aktualne dylematy bezpieczeństwa Polski 9.1.6. Bezpieczeństwo Polski a zagroŜenie terroryzmem 9.1.7. Bezpieczeństwo energetyczne Polski 9.1.8. Bezpieczeństwo Polski a amerykańska tarcza antyrakietowa 9.2. Konflikty międzynarodowe 9.2.1. Pojęcie, forma i rodzaje konfliktów 9.2.2. Przegląd konfliktów w rozbiciu na poszczególne regiony świata 9.3. ArbitraŜ międzynarodowy Rozdział X Jerzy Jaskiernia MIĘDZYNARODOWA OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA 10.1. Pojęcie praw człowieka i ich ochrony 10.2. Formy ochrony praw człowieka 10.3. Źródła praw człowieka w prawie międzynarodowym 10.4. Gwarancje praw człowieka 10.5. Zakres ochrony praw człowieka w prawie międzynarodowym 10.6. Ograniczenia praw człowieka w prawie międzynarodowym 10.7. Konflikty między prawami jednostki 10.7.1. Kolizja praw człowieka 10.7.2. Konkurencja praw człowieka 10.8. ZagroŜenia praw człowieka 10.9. Naruszenia praw człowieka 10.10. Systemy ochrony praw człowieka i relacje między nimi 10.11. Uniwersalny system ochrony praw człowieka Narodów Zjednoczonych 10.11.1. System oparty na Karcie Narodów Zjednoczonych 10.11.2. Systemy traktatowe 10.11.3. Wysoki Komisarz ONZ do spraw Praw Człowieka 10.12. Regionalne systemy ochrony praw człowieka 10.12.1. System europejski 10.12.2. Systemy pozaeuropejskie Rozdział XI Jarosław Pietras INTEGRACJA EUROPEJSKA - UNIA EUROPEJSKA 11.1. Ewolucja integracji europejskiej 11.1.1. Prawo europejskie 11.1.2. Instytucje Unii Europejskiej 11.2. Etapy rozwoju Wspólnot Europejskich 11.2.1. Unia celna i współpraca gospodarcza 11.2.2. Unia Gospodarczo-Walutowa 11.2.3. Inne obszary działania Wspólnot i Unii Europejskiej 11.2.4. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa 11.2.5. Współpraca Policyjna i Sądowa w Sprawach Karnych 11.2.6. Perspektywy integracji europejskiej 11.3. Instrumenty tworzenia jednolitego rynku wewnętrznego UE 11.3.1. Swoboda przepływu towarów 11.3.2. Swoboda świadczenia usług 11.3.3. Swoboda przepływu kapitału i prowadzenia działalności gospodarczej 11.3.4. Swoboda przepływu pracowników 11.4. Tworzenie wspólnej polityki 11.4.1. Wspólna polityka handlowa 11.4.2. Wspólna polityka rolna 11.4.3. Polityka regionalna 11.4.4. Polityka konkurencji 11.4.5. Polityka ochrony konsumenta 11.4.6. Inne rodzaje polityki i obszary wspólnych działań UE 11.5. Przystępowanie nowych państw do Unii Europejskiej Aneks Statystyczny Rozdział XII Longin Pastusiak ROLA STANÓW ZJEDNOCZONYCH W MIĘDZYNARODOWYM UKŁADZIE SIŁ 12.1 Stany Zjednoczone 12.1.1. Pozycja polityczna Stanów Zjednoczonych 12.1.2. Stany Zjednoczone w gospodarce światowej 12.1.3. Mocarstwo militarne 12.1.4. Pozycja USA w światowej nauce i kulturze 12.1.5. Specyfika społeczeństwa amerykańskiego 12.2. Stosunki transatlantyckie Rozdział XIII Stanisław Ciosek ROSJA WE WSPÓŁCZESNYCH STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH 13.1. Szkic historyczny 13.1.1. Jak rodziła się Rosja 13.1.2. Okres władzy bolszewików 13.1.3. Komunizm wojenny, wojna domowa 13.1.4. Nowa Polityka Ekonomiczna - NEP i powstanie ZSRR 13.1.5. Stalinizm i totalitaryzm 13.1.6. II wojna światowa i Wielka Wojna Ojczyźniana 13.1.7. Po wojnie. Koniec stalinizmu. Stabilizacja i zastój 13.1.8. Zmiany. Gorbaczow - Jelcyn. Upadek ZSRR 13.2. Rosja współczesna 13.2.1. Potencjał intelektualny i materialny Rosji 13.2.2. Rosja i świat 13.2.3. Rosja a Polska 13.2.4. Cztery modernizacje 13.2.5. Perspektywy - strategia przyszłości Rozdział IV Witold Małachowski NIEMCY WE WSPÓŁCZESNYCH STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH 14.1. Niemcy 14.2. Problem niemiecki po II wojnie światowej 14.3. Proces zjednoczenia Niemiec 14.4. Zmiany w geopolitycznej roli Niemiec po zjednoczeniu 14.5. Rola zjednoczonych Niemiec 14.6. Niemcy w Unii Europejskiej Rozdział XV Adam Koseski BAŁKANY - REGION KONFLIKTÓW I KONTRASTÓW 15.1.Bałkany - obszar i granice. Od osmańskiej dominacji do państw narodowych 15.2. Jugosławia: od federacji do dezintegracji. Problem Kosowa 15.3. Bałkańskie konflikty etniczne i terytorialne 15.4. Bałkańskie kontrasty społeczno-gospodarcze i kulturowe 15.5. Bałkany - integralna część Europy czy jej peryferie? Rozdział XVI Zbigniew Olesiński OBLICZE WSPÓŁCZESNEJ AZJI I PACYFIKU 16.1. Charakterystyka regionu 16.2. Uwarunkowania cywilizacyjne 16.3. Uwarunkowania gospodarcze 16.4. Charakterystyka konfliktów zbrojnych regionu 16.5. Inicjatywy polityczne i gospodarcze Azji, Australii i Oceanii 16.6. Perspektywy rozwoju sytuacji w regionie Rozdział XVII Zbigniew Olesiński PROBLEMY POLITYCZNE ISPOŁECZNO-EKONOMICZNE AFRYKI I BLISKIEGO WSCHODU 17.1. Charakterystyka regionu 17.1.1. Uwarunkowania historyczne 17.1.2. Afryka 17.1.3. Bliski Wschód 17.2. Rozpad systemu kolonialnego i okres zimnej wojny 17.2.1. Ukształtowanie się systemu kolonialnego 17.2.2. Procesy niepodległościowe w Afryce, okres zimnej wojny 17.2.3. Procesy niepodległościowe na Bliskim Wschodzie 17.3. Gospodarka regionu 17.3.1. Gospodarka Afryki 17.3.2. Gospodarka Krajów Bliskiego Wschodu 17.4. Projekty modernizacyjne 17.4.1. Program "budowy narodu", negritude i inne 17.4.2. "Biała Rewolucja" w Iranie 17.4.3. Fundamentalizm arabski 17.4.4. Modernizm arabski 17.5. Instytucje polityczne regionu 17.6. Udział regionu w gospodarce i polityce światowej 17.6.1. Kapitalizm frontowy 17.6.2. Perspektywy wzrostu gospodarczego 17.6.3. Wizje rozwoju 17.7. Główne konflikty 17.8. Perspektywy rozwoju sytuacji w Afryce i na Bliskim Wschodzie Rozdział XVIII Marcin Florian Gawrycki ZMIANY SPOŁECZNO-POLITYCZNE W AMERYCE ŁACIŃSKIEJ 18.1. Ameryka Łacińska w okresie zimnowojennym 18.2. Między neoliberalizmem a populizmem - zmiany społeczno-gospodarcze w Ameryce Łacińskiej 18.3. Próby politycznej emancypacji regionu 18.4. Kwestia bezpieczeństwa w Ameryce Łacińskiej w świecie postzimnowojennym Rozdział XIX Dariusz Rosati POLITYKA ZAGRANICZNA POLSKI 19.1. Zwrot ku Zachodowi 19.2.Uwarunkowania historyczne: orientacja "jagiellońska" i "syndrom pogranicza" 19.3. Nowi sąsiedzi 19.4. Zarysowanie celów strategicznych 19.5. Droga do NATO 19.6. Droga do Unii Europejskiej 19.7. Polityka wschodnia 19.8. Załamanie konsensusu w polskiej polityce zagranicznej po 2003 roku 19.9. Agenda na najbliŜsze lata Rozdział XX Longin Pastusiak POLSKA WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE