tutaj - Terapia protonowa

Najlepsza
w życiu.
To nejlepší
pro život.
Zaawansowane leczenie chorób nowotworowych
PROTON
THERAPY
CENTER
Terapia protonowa jest wysoce zaawansowaną i skuteczną metodą
leczenia nowotworów złośliwych. Terapia protonowa wiąże się z
niskim ryzykiem wystąpienia powikłań w trakcie leczenia i ma
znaczący wpływ na jakość życia.
Obecnie najnowocześniejsze na świecie centrum
terapii protonowej znajduje się w Pradze.
Terapia protonowa – najlepsza w życiu.
Najlepsza
w życiu.
nejlepší
pro život.
Naszym celem jest zapewnienie najlepszej opieki i komfortu dla
każdego pacjenta.
Naszym celem jest szczęśliwy i zdrowy pacjent.
We współczesnej medycynie od zawsze istniało jedno kluczowe pytanie, mianowicie, w jaki sposób leczyć pacjenta,
nie czyniąc mu przy tym nawet najmniejszej szkody. Od dziesięcioleci onkolodzy dążyli do opracowania metody
leczenia, która byłaby najbardziej skuteczna, a zarazem pozbawiona działań niepożądanych i skutków ubocznych
dla pacjenta. Podążając tym tropem, postęp we współczesnej radioterapii umożliwił stosowanie największej
możliwej dawki promieniowania do dokładnie określonego obszaru docelowego z jednoczesną minimalną szkodą
dla zdrowych tkanek.
Jest to możliwe w terapii protonowej, która stanowi znaczący krok na przód w leczeniu nowotworów.
Centrum Terapii Protonowej zapewnia:
•
•
•
•
•
•
Wysoce skuteczne leczenie
Niskie ryzyko wtórnych powikłań i działań niepożądanych
Leczenie ambulatoryjne, bez potrzeby hospitalizacji
Profesjonalne podejście i wsparcie dla pacjenta
Wygodną lokalizację i nowoczesny ośrodek z najlepszą na świecie technologią
Leczenie odpowiednie dla pacjentów w każdym wieku
Proton
Therapy
Center
Najnowocześniejsze na świecie centrum leczenia nowotworów.
Wstęp
Najlepsza w życiu. Tych kilka słów stało się dla nas siłą napędową w ostatnich kilku latach, kiedy to powstawał
projekt Centrum Terapii Protonowej w Czechach. Świadomość, że terapia protonowa jest niezbędna w leczeniu
chorób nowotworowych, była i jest właściwą drogą na przód. Potwierdza to obecna sytuacja. Centra terapii
protonowej rozwijają się zarówno w krajach sąsiednich, jak i na całym świecie.
Kamień węgielny pod budowę naszego ośrodka wmurowano w 2009 roku. Był to pierwszy krok do udostępnienia
tego typu leczenia mieszkańcom Czech i zagranicznym pacjentom.
Ośrodek powstał z myślą aby było to najlepsze centrum na świecie, aczkolwiek nasz główny cel jest inny. Chcemy
dzielić się naszym doświadczeniem, aby pomóc w budowie nowych ośrodków i zwiększeniu dostępności terapii
protonowej dla jak największej liczby pacjentów.
i do informowania ich o jego stanie zdrowia i przebiegu leczenia. Centrum Terapii Protonowej zatrudnia specjalistów
w swojej dziedzinie i gwarantuje wysoki profesjonalizm oraz wsparcie dla pacjenta. Centrum współpracuje z
wiodącymi uniwersytetami krajowymi i innymi jednostkami akademickimi, wspiera ich w działalności
badawczo-naukowej oraz przyczynia się do rozwoju radioterapii i innych specjalizacji onkologicznych.
Każdy pacjent jest wyjątkowy.
Jeśli aktualnie zmagasz się z chorobą lub jeśli jesteś lekarzem lub innym specjalistą, mamy nadzieję , że niniejsza
broszura dostarczy Ci wystarczająco dużo informacji na temat terapii protonowej i jej korzyści oraz pomoże wybrać
najbardziej odpowiednie leczenie.
Z pozdrowieniami.
Ośrodek działa w systemie dwuzmianowym, co umożliwia leczenie od 2 000 do 2 500 pacjentów rocznie.
Dysponujemy 5 pomieszczeniami terapeutycznymi, włącznie z pomieszczeniem do leczenia guzów gałki ocznej, jak
również szeroką gamą sprzętu diagnostycznego, m.in. TK (tomografia komputerowa), MR (rezonans magnetyczny)
oraz PET/TK (połączenie tomografii komputerowej i pozytonowej tomografii emisyjnej).
Leczenie realizowane jest zgodnie z aktualnymi, międzynarodowymi standardami, aby zapewnić wszystkim
pacjentom najwyższą jakość leczenia. Zagranicznym pacjentom oferujemy pełną obsługę i opiekę, jednostka pomaga
zorganizować zakwaterowanie i regularny transport do ośrodka. Wykorzystujemy kanały komunikacji online do
kontaktu ze specjalistami w kraju pacjenta
Proton Therapy Center Czech, s.r.o.
Radioterapia
nowotworów
Terapia protonowa umożliwia podanie optymalnej dawki w obszarze
nowotworu (wyższa dawka niż w konwencjonalnej radioterapii) z
minimalną dawką zaabsorbowaną w zdrowych tkankach położonych
płycej i minimalną dawką na wyjściu z obszaru napromieniowanego.
Mimo postępu dokonanego poprzez wprowadzenie zaawansowanych metod terapii, nowotwory złośliwe pozostają
nadal jednym z największych wyzwań dla współczesnej medycyny. W krajach rozwiniętych średnio jedna na trzy
osoby cierpi, a jedna na pięć osób umiera z powodu nowotworów.
Radioterapia jest jedną z najbardziej ekonomicznych metod leczenia nowotworów złośliwych o stosunkowo
wysokiej skuteczności. W krajach rozwiniętych radioterapia jest stosowana u 50–60% pacjentów z nowotworami
złośliwymi, a jej znaczenie w kompleksowej terapii nadal rośnie. Z tej grupy jedna trzecia pacjentów jest leczona
samą radioterapią, a prawie dwie trzecie pacjentów jest leczonych radioterapią w skojarzeniu z leczeniem
operacyjnym, chemioterapią, terapią hormonalną lub biologiczną terapią celowaną.
Zasadniczo radioterapia jest przeprowadzana na dwa sposoby. Pierwsza metoda to wprowadzenie odpowiedniego,
zamkniętego źródła promieniotwórczego do jamy ciała lub bezpośrednio do tkanki. Zastosowanie tej metody zwanej brachyterapią - jest ograniczone przez lokalizację anatomiczną guza, a jej precyzyjne działanie ograniczone
jest jedynie do małego obszaru. Brachyterapia ma dokładnie określone zastosowanie, którego zakres wskazań jest
znacząco węższy w porównaniu do zewnętrznej radioterapii.
O wiele częściej stosowaną metodą jest radioterapia zewnętrzna, czyli napromienianie ze źródeł promieniotwórczych
zlokalizowanych na zewnątrz ciała pacjenta. Obecnie najbardziej rozpowszechnioną formą jest konwencjonalna
(klasyczna) radioterapia fotonowa i radioterapia cząstkowa z zastosowaniem cząstek jąder atomowych (protonów,
neutronów) lub jąder atomowych (hel, węgiel). W praktyce klinicznej najczęściej stosowane są protony.
Efekt biologiczny terapii konwencjonalnej i protonowej jest identyczny. Wiązka przenosi w sobie określoną energię.
Gdy przenika przez tkanki ulega spowolnieniu i uwalnia do nich energię. Ilość tej energii zależy od masy i prędkości
cząstek. Wiązka konwencjonalna osiąga prędkość do 30 MeV (megaelektronowolty) ze względu na masę bliską zeru,
podczas gdy wiązka protonów osiąga prędkość o jeden rząd wyżej (200–230 MeV). Dla celów dydaktycznych stosuje
się niekiedy porównanie do piłeczki pingpongowej i piłki golfowej.
Napromienione energią tkanki, w których część wiązki została spowolniona, ulegają jonizacji i wytwarzają się w nich
wolne rodniki, uszkadzając DNA (kwas dezoksyrybonukleinowy – nośnik informacji genetycznej). Stopień jonizacji
zależy między innymi od stopnia utlenienia tkanki. Uszkodzenie DNA jest odwracalne lub nie, a napromienione
komórki nie mogą się dalej dzielić i prawdopodobnie umrą.
Zasady
terapii
protonowej
Terapia protonowa jest jedną z metod leczenia nowotworów w XXI
wieku. Ta niezwykle precyzyjna i kompleksowa technologia oferuje
olbrzymie korzyści dla pacjentów onkologicznych.
pik Bragga
Dawka promieniowania
dostarczana do tkanek poza
obszarem nowotworu w
trakcie konwencjonalnej
radioterapii
FOTONY
PROTONS
G
UZ
wiązka
protonowa
DA
W
KA
Główną zaletą wiązki protonowej jest fakt, że największa ilość energii przenoszona jest do obszaru zwanego pikiem
Bragga, tzn. bezpośrednio do guza, gdzie wykazuje maksymalne działanie niszczące. Wiązka przyspieszonych cząstek
charakteryzuje się wysokim poziomem energii i jest bardzo dokładnie aplikowana. Większość energii jest dostarczana
wyłącznie do tkanki nowotworowej. W porównaniu z innymi zabiegami napromieniania wiązka protonowa oszczędza
zdrową tkankę przed nowotworem i nie uszkadza zdrowej tkanki za nowotworem. Ponieważ pacjent jest
napromieniany w układzie izocentrycznym ze wszystkich kierunków, a intensywność wiązek może być odpowiednio
modulowana (IMPT – terapia protonowa z modulacją intensywności wiązki), metoda ta wiąże się z dodatkowym
zmniejszeniem częstości występowania działań niepożądanych.
Rycina przedstawia rozkład energii na różnych głębokościach dla każdego rodzaju promieniowania jonizującego.
Krzywa fotonowa wykazuje maksymalną utratę energii bezpośrednio pod skórą, a następnie ciągły stopniowy spadek
w taki sposób, że zdrowa tkanka przed nowotworem jest napromieniana o wiele większą dawką niż sam nowotwór.
Natomiast krzywa protonowa wykazuje niski spadek energetyczny po przeniknięciu do ciała, osiąga swój szczyt na
danej głębokości, w tzw. piku Bragga, gdzie deponowanie energii niemalże „eksploduje”, dokładnie w obrębie
nowotworu, a następnie spada do zera. Tym sposobem zdrowe tkanki za nowotworem nie są narażone na
uszkodzenie.
DA
W
KA
(%
)
Terapia protonowa wykorzystuje podstawowe cząstki budujące jądro atomu wodoru– protony. Protony mają
ładunek dodatni i masę o wiele większą od masy elektronów. Protony przyspieszane są w cyklotronie do prędkości
bliskiej połowie prędkości światła. W ten sposób uzyskuje się energię rzędu 230 MeV (megaelektronowolty),
umożliwiającą uszkodzenie nowotworu na głębokości do około 30 cm. Protony za pomocą silnego pola
magnetycznego formowane są do bardzo wąskiej wiązki („wiązki ołówkowej”) i przenoszone z dużą dokładnością za
pomocą obrazowania 3D do nowotworu złośliwego. W trakcie zwalniania protonów w tkance nowotworowej
uwalniana jest energia, która wywołuje jonizację i uszkadza DNA napromienianej komórki. Jeśli uszkodzenie to jest
wystarczające, komórka przestaje się dzielić lub natychmiast umiera.
GŁĘBOKOŚĆ
TERAPIA PROTONOWA
KONWENCJONALNA RADIOTERAPIA
GŁĘBOKOŚĆ
(cm)
Powyższe właściwości fizyczne wiązki protonowej – mała dawka wejściowa, maksymalna dawka energii na wymaganej
głębokości i zerowa dawka wyjściowa – pozwala na niezwykle precyzyjną modulację rozkładu dawki w ciele pacjenta i
jest największą zaletą terapii protonowej. Dzięki tej właściwości możliwe jest zwiększenie dawki podawanej do guza do
poziomu powyżej tego, który można osiągnąć za pomocą powszechnie stosowanych metod, z jednoczesnym
zmniejszeniem dawki podawanej do sąsiadujących tkanek, wrażliwych na promieniowanie.
Zalety
terapii
protonowej
TERAPIA PROTONOWA
KONWENCJONALNA RADIOTERAPIA
TERAPIA PROTONOWA (rycina 1)
Dawka
przed
nowotworem
Brak dawki
za
nowotworem
Dawka
przed
nowotworem
PR
O
MI
EN
IO
W
A
NI
E
PR
OT
O
N
KONWENCJONALNA RADIOTERAPIA (rycina 2)
Terapia protonowa jest bardzo precyzyjną metodą radioterapii, głównie
ze względu na właściwości fizyczne samych protonów, jak również ze
względu na rozkład dawki protonów w tkankach. Ta metoda umożliwia
lepszą miejscową kontrolę nowotworu, mniejsze prawdopodobieństwo
uszkodzenia zdrowych sąsiadujących tkanek, mniejsze ryzyko powikłań i
większe prawdopodobieństwo szybkiego powrotu do zdrowia po zabiegu.
Nowotwór
Nowotwór
Dawka
za
nowotworem
Rycina 1: Ponieważ obecna technologia umożliwia napromienianie wiązką protonową z wielu kierunków i możliwe jest
odpowiednie modulowanie promieniowania (IMPT – terapia protonowa z modulacją intensywności wiązki), istnieje
możliwość całkowitej ochrony przed uszkodzeniem narządów krytycznych znajdujących się w pobliżu nowotworu.
Wiązki protonów mogą być stosowane w leczeniu nowotworów złośliwych wszędzie tam, gdzie możliwości
terapeutyczne są ograniczone, a konwencjonalna radioterapia wiąże się z dużym ryzykiem wystąpienia działań
niepożądanych.
Rycina 2: Zastosowanie zaawansowanych metod konwencjonalnych, takich jak radioterapia z modulacją
intensywności wiązki (IMRT), w której nowotwór jest napromieniany wiązkami o różnej intensywności, lub techniki
radioterapii stereotaktycznej (takich jak nóż cybernetyczny – CyberKnife lub nóż gamma – Gamma Knife) pozwoliły
osiągnąć znaczną poprawę rozkładu dawki w guzie i otaczających zdrowych tkankach. Metody te zapewniają bardzo
dokładne napromienianie małego obszaru docelowego, zwykle wieloma wąskimi, skupionymi wiązkami intensywnego
promieniowania jonizującego przy jednoczesnym deponowaniu mniejszej dawki promieniowania poza obszarem
docelowym. Jednak właściwości fizyczne fotonów, nawet przy zastosowaniu tak zaawansowanych metod, nie ulegają
zmianie i zdrowe tkanki nie są całkowicie zabezpieczone przed uszkodzeniami wywołanymi promieniowaniem.
Ponadto stosowanie radioterapii stereotaktycznej ogranicza się wyłącznie do bardzo małych guzów.
W konwencjonalnej radioterapii wiązka fotonów deponuje największą dawkę promieniowania w przedniej części guza, po
czym promieniowanie przenika przez guz oraz przez zdrowe tkanki pacjenta znajdujące się za nowotworem (rycina 1).
Natomiast wiązka protonowa deponuje minimalną dawkę promieniowania przed nowotworem, maksymalną dawkę w
samym nowotworze i zerową dawkę za nowotworem. (rycina 2).
Zalety terapii protonowej w porównaniu z obecnie stosowaną radioterapią konwencjonalną:
• Minimalne uszkodzenia zdrowych tkanek otaczających nowotwór oraz możliwość leczenia nowotworów
usytuowanych blisko ważnych narządów i struktur – przy wyraźnych korzyściach w leczeniu nowotworów u
dzieci.
• Niskie ryzyko wystąpienia działań niepożądanych w trakcie oraz po zakończeniu leczenia z zastosowaniem
promieniowania i szybszy powrót do zdrowia pacjentów, którzy ukończyli terapię.
• Precyzyjne kierowanie wiązki w komórki nowotworowe przy maksymalnej ochronie zdrowych tkanek podczas
napromieniania – znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia wtórnych nowotworów złośliwych.
• Wysokie prawdopodobieństwo całkowitego zwalczenia (zniszczenia) komórek nowotworowych i większe
prawdopodobieństwo długotrwałego przeżycia.
• Oszczędność kosztów związanych z późniejszą opieką medyczną i społeczną dla nieuleczalnie chorych pacjentów
lub pacjentów, u których występują poważne działania niepożądane po leczeniu z zastosowaniem
konwencjonalnej metody.
Wskazania
terapeutyczne
RYZYKO ZABURZEŃ WZROSTU U DZIECI
Terapia protonowa
Konwencjonalna
radioterapia
Zastosowanie konwencjonalnego promieniowania fotonowego w
leczeniu guzów litych u dzieci jest związane z ryzykiem wystąpienia
zaburzeń wzrostu, asymetrii układu mięśniowo-szkieletowego,
nowotworów wtórnych, zaburzeń ze strony układu oddechowego i
krążenia, zaburzeń funkcji gruczołów wydzielania wewnętrznego itd.
Zastąpienie konwencjonalnej terapii terapią protonową jest często
uważane za bezwarunkowy wybór.
Zalety protonów są poparte dowodami.
Dzięki właściwościom fizycznym i biologicznym oraz porównywalnej skuteczności radiobiologicznej, terapia
protonowa wykazuje wiele korzyści istotnych w leczeniu praktycznie wszystkich nowotworów, które nie są
miejscowo zaawansowane i które były leczone za pomocą konwencjonalnej radioterapii fotonowej. Terapia
protonowa wiąże się z o wiele mniejszym napromienianiem zdrowych tkanek otaczających guz. W przypadku
niektórych konkretnych wskazań zalety protonów są bardzo znaczące. Są to nowotwory złośliwe, nowotwory
okolicy kręgosłupa, guzy podstawy czaszki, nowotwory gruczołu krokowego, nowotwory głowy i szyi oraz
nowotwory płuc. Odrębną, główną grupę wskazań stanowią guzy lite (zlokalizowane) u dzieci. Stosowaniu
konwencjonalnych metod napromieniania u dzieci mogą towarzyszyć skutki uboczne radioterapii, które są wysoce
niepożądane zwłaszcza w okresie wzrostu (zaburzenia wzrostu, zaburzenia oddychania itd.).
Należy jednak wziąć pod uwagę, że większa selektywność z odpowiednio większą konsystencją podawanej dawki
może stanowić potencjalną korzyść w o wiele szerszym zakresie wskazań. Poszerzenie zakresu wskazań do terapii
protonowej może doprowadzić w przyszłości do poprawy wyników leczenia w szczególnie trudnych przypadkach
takich jak nowotwory płuc, nowotwory trzustki czy guzy mózgu.
Terapia protonowa może być stosowana w leczeniu nowotworu pojedynczo lub w skojarzeniu z innymi metodami
leczenia, takimi jak leczenie chirurgiczne, chemioterapia, biologiczna terapia celowana lub innymi metodami
radioterapeutycznymi.
Poniższa lista zawiera wybrane lokalizacje nowotworów, których leczenie konwencjonalnym promieniowaniem
fotonowym może wiązać się z wystąpieniem wczesnych lub późnych działań niepożądanych. Te z kolei mogą
prowadzić do trwałego uszkodzenia zdrowych tkanek. Zalety wiązki protonowej w wymienionych wskazaniach są
poparte kilkoma latami doświadczenia w placówkach klinicznych na całym świecie. Decyzja, czy w danym przypadku
terapia protonowa jest odpowiednia, zależy od szczegółowej oceny nowotworu oraz całościowej oceny stanu
zdrowia pacjenta przez interdyscyplinarną grupę specjalistów (radę ekspertów).
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Nowotwory wieku dziecięcego
Nowotwory głowy i szyi
Guzy mózgu i podstawy czaszki
Czerniak złośliwy oka
Nowotwory płuc
Nowotwory jamy brzusznej i miednicy
Rak gruczołu krokowego
Rak piersi
Nowotwory i przerzuty do kręgosłupa
Wznowa miejscowa i przerzuty
Zabieg
terapeutyczny
POTENCJA U PACJENTA 18 MIESIĘCY PO TERAPII PROTONOWEJ
RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO
Potencja
Impotencja
Maksymalny komfort leczenia. Zabieg jest w pełni bezbolesny; większość
pacjentów po zabiegu wraca do domu.
Leczenie poprzedzone jest określeniem dokładnej pozycji nowotworu za pomocą tomografii komputerowej (TK),
rezonansu magnetycznego (MR), pozytonowej emisyjnej tomografii (PET) i innych metod. W niektórych
przypadkach konieczne jest zastosowanie innych technik obrazowania takich jak USG, angiografia, endoskopia
itd. Na tej drodze uzyskiwany jest obraz 3D zarówno guza, jak i innych ważnych struktur anatomicznych. Ustalany
jest również plan napromieniania terapeutycznego, który zapewnia podanie wymaganej niszczącej dawki
promieniowania w obręb guza i uszkodzenie komórek nowotworowych, unikając przy tym przekroczenia
tolerowanej dawki napromieniania dla zdrowych narządów w pobliżu nowotworu.
Ciało pacjenta musi być umieszczone w dokładnej, powtarzalnej pozycji przed każdą sesją (frakcją). Ramy
stereotaktyczne, gryzaki doustne lub maski termoplastyczne są stosowane w celu unieruchomienia okolicy głowy
i szyi. W celu unieruchomienia okolic miednicy lub klatki piersiowej stosowane są materace próżniowe i inne
materiały pomocnicze. Dokładna i powtarzalna pozycja pacjenta jest uzyskiwana również za pomocą
zrobotyzowanego systemu pozycjonowania pacjenta kontrolującego pozycję głowicy do napromieniania, a stół
terapeutyczny zapewnia prawidłową pozycję i umożliwia precyzyjne kierowanie wiązki.
Pacjenci z nowotworem okolicy głowy lub szyi wjeżdżają lub są wprowadzani do pomieszczenia terapeutycznego
z wiązką stacjonarną w pozycji siedzącej w asyście technika. Pozostali pacjenci są umieszczani w urządzeniu
unieruchamiającym, a następnie transportowani na ruchomym łóżku do pomieszczenia terapeutycznego (gantry)
za pomocą automatycznego systemu transportującego (PatLog). Jest to system stołów terapeutycznych, które
umożliwiają dokładne ułożenie pacjenta w odpowiedniej pozycji poza pomieszczeniem terapeutycznym. Proces
ten jest kontrolowany za pomocą programu wykorzystywanego do diagnostyki i terapii. Program ten transportuje
pacjenta bez wibracji, bezgłośnie, bezpiecznie oraz z dobrze kontrolowaną prędkością ruchu.
Przed rzeczywistym napromienianiem guza przygotowuje się indywidualnie dopasowaną maskę w celu
unieruchomienia głowy pacjenta. Bezpośrednio przed napromienianiem sprawdzana jest pozycja chorego (za
pomocą radioterapii sterowanej obrazem) w celu ostatecznej korekty. Podczas gdy przygotowanie pacjenta do
napromieniania zajmuje około 20 minut, sam proces napromieniania trwa około 2 minuty.
Zabieg jest całkowicie bezbolesny, większość pacjentów po zabiegu wraca do domu. Małe dzieci są zazwyczaj
napromieniane w narkozie. Zabieg terapeutyczny jest powtarzany z różną częstością w zależności od rodzaju i
wielkości guza, a cały cykl terapeutyczny trwa średnio od 4 do 8 tygodni.
Wyposażenie
ośrodka
Terapia protonowa jest największym postępem we współczesnej
radioterapii.
Centrum protonowe wykorzystuje najnowocześniejsze technologie w terapii protonowej z użyciem
systemu skanowania aktywnej wiązki.
Cyklotron Proteus 235
Ośrodek wyposażony jest w cyklotron i pięć pomieszczeń terapeutycznych, w tym trzy z systemem ruchomej wiązki
(gantry), jedno z wiązką stacjonarną oraz jedno pomieszczenie do napromieniania nowotworów gałki ocznej. Do
określania rozległości i lokalizacji nowotworów ośrodek stosuje TK (tomografię komputerową), MR (rezonans
magnetyczny) i kamerę PET/TK (połączenie tomografii komputerowej i pozytonowej tomografii emisyjnej) oraz
dodatkową aparaturę do tzw. wirtualnej symulacji. Obrazy otrzymane za pomocą tych technik obrazowania są
wykorzystywane do opracowania planu napromieniania.
Centrum protonowe wyposażone jest w cyklotron Protheus 235, tj. akcelerator cykliczny wysokiej częstotliwości,
który przyspiesza protony do bardzo dużych prędkości. W ten sposób wytwarza wiązkę o dużej energii (nasz model E
= 230 MeV).
Następnie wiązka protonowa o danej energii i intensywności jest bezpiecznie transportowana do ciała pacjenta za
pomocą systemu transportowego (tzw. systemu transportu wiązki) poprzez system modulacji wiązki energii (tzw.
system selekcji energii) do każdej głowicy w pomieszczeniu terapeutycznym i następnie do guza.
Wyposażenie
ośrodka
Stanowiska terapeutyczne gantry
Pomieszczenie do leczenia guzów gałki ocznej
Trzy pomieszczenia terapeutyczne wyposażone są w system gantry, umożliwiający napromienianie izocentryczne.
Zmiana nowotworowa napromieniana jest tu za pomocą wiązek dostarczanych z różnych kierunków, a punkt ich
przecięcia – izocentrum – znajduje się w obrębie nowotworu. W tym celu punkt wyjścia z napromieniowującej
głowicy jest umieszczony na ruchomej okrągłej konstrukcji o średnicy około 10 m – tzw. gantry, umożliwiającym
rotację (obrót) wiązki wokół ciała pacjenta. W tym miejscu pacjent jest stabilnie przymocowany do stołu
terapeutycznego. Jednocześnie stosowane są systemy obrazowania w celu ciągłego kontrolowania pozycji pacjenta i
pozycji docelowego obszaru napromienianej tkanki. Pacjent może być napromieniany praktycznie ze wszystkich
kierunków.
Ostatnie pomieszczenie terapeutyczne jest specjalnie wyposażone w wiązkę przeznaczoną do leczenia nowotworów
gałki ocznej i innych dolegliwości oka. Pacjent umieszczany jest w pozycji siedzącej na specjalnym fotelu
terapeutycznym z unieruchomioną głową w celu uniknięcia mimowolnych ruchów. Napromienianie jest
synchronizowane z niewielkimi ruchami gałki ocznej, co zapewnia maksymalną dokładność dawki podawanej do
obszaru docelowego. Ważne jest, aby dawka była uzyskana możliwie jak najszybciej. Jest to możliwe poprzez
zastosowanie wiązki ołówkowej z dużą mocą dawki. Nasz ośrodek stosuje systemy weryfikacji obrazowania
pojedynczych, bardzo małych struktur gałki ocznej. Taki szczegółowy obraz jest następnie wykorzystywany do
bardzo precyzyjnego „napromieniania” guzów siatkówki czy zaburzeń naczyń krwionośnych zaopatrujących gałkę
oczną (zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem).
Wszystkie pomieszczenia terapeutyczne z systemem gantry wyposażone są w nowoczesny system radioterapii
sterowanej obrazem (Image Guided Radiotherapy, IGRT). Technologia obrazowania połączona jest z urządzeniem
napromieniowującym za pomocą oprogramowania. Na podstawie aktualnych obrazów napromienianego obszaru
pozycja stołu terapeutycznego dopasowywana jest tak, aby pozycja pacjenta względem źródła napromieniania była
taka sama jak jego pozycja wyjściowa. System IGRT jest również wyposażony w system korekty ruchów
oddechowych, który umożliwia monitorowanie zmian położenia obszaru docelowego zależnych od ruchów
oddechowych pacjenta. Selektywne napromienianie obszaru docelowego jest ograniczone jedynie do wybranej fazy
cyklu oddechowego, tzw. bramkowanie oddechowe.
Skanowanie wiązką ołówkową
Centrum Terapii Protonowej w Pradze jest wyposażone w skanowanie wiązką ołówkową – najnowocześniejszy
system głowic do skanowania. Wiązka ołówkowa jest zogniskowana w ten sposób, aby mogła dokładnie „obrysować"
nawet małe krzywizny guza, prawie jak pędzel. Stosowanie ołówkowej głowicy skanującej niweluje dużą wadę
poprzednich modeli głowic, jaką jest generowanie wtórnych neutronów. Metoda ta jest odpowiednia w leczeniu
guzów o specyficznym kształcie lub guzów w pobliżu ważnych struktur. Stosowanie najnowocześniejszej technologii
skanowania, jaką jest wiązka ołówkowa, jest niewątpliwie jednym z głównych atutów Centrum Terapii Protonowej w
Pradze.
Pomieszczenie terapeutyczne z wiązką stacjonarną
Jedno z pomieszczeń terapeutycznych jest zaopatrzone w wiązkę stacjonarną (tzw. pomieszczenie
terapeutyczne z wiązką stacjonarną), w którym głowica umieszczona jest w jednym miejscu, nieruchomo.
Skupienie wiązki na objętości guza uzyskuje się przez pozycjonowanie pacjenta na automatycznie
sterowanym stole (PatLog®).
Wiązka ołówkowa, wykorzystując szybkie impulsy, dociera do obszaru
docelowego, dostarczając tam odpowiednią dawką promieniowania. Wiązka
porusza się od najgłębszej do najpłytszej warstwy do momentu, gdy cała
objętość guza zostanie napromieniona. Standardowe guzy wymagają
napromieniania od 1 000 do 2 000 punktów ułożonych w 20 do 30 warstwach
w trakcie jednego zabiegu. Ponieważ skanowanie wiązką ołówkową jest
bardzo skuteczne, zabieg trwa tylko kilka minut.
Kontakt
droga dojazdowa A
droga dojazdowa B
trasa dla pieszych (AUTOBUS/TRAMWAJ)
Terapia protonowa ma znaczący wpływ na jakość życia w przyszłości!
RZEKA
WEŁTAWA
wjazd na teren szpitala
Każdy jest mile widziany w naszym ośrodku.
Lokalizacja
Nasz ośrodek znajduje się w pobliżu Szpitala Na Bulovce, za budynkiem Centrum Radioterapii Onkologicznej. Do
ośrodka wchodzi się osobnym wejściem od strony szpitala i miejsc parkingowych dla pacjentów. Drugie wejście
znajduje się od głównej ulicy V Holesovickach.
i dalej podążać ulicą V Holesovickach aż do pierwszego wjazdu od ulicy Na Truhlarce (patrz mapa powyżej) i bramy
szpitala. Drugi wjazd znajduje się od ulicy Zenklova, w kierunku Szpitala Na Bulovce na ulicy Budínova (patrz mapa).
W obydwu przypadkach należy kierować się białymi i niebieskimi oznaczeniami.
Jadąc z lotniska Ruzyně, należy kierować się w stronę centrum miasta i dalej w kierunku Holešovice (Teplice).
Komunikacja miejska
Ze szpitala Na Bulovce – Jadąc tramwajem numer 10, 24 lub 25 od strony stacji metra Palmovka (lub od innej strony od
stacji metra Kobylisy) należy wysiąść na przystanku Bulovka. Należy przejść przez ulicę w kierunku Szpitala Na Bulovce i
minąć teren szpitala wzdłuż głównej ulicy Zenklova, w kierunku tramwaju. Po pięciu minutach drogi po lewej stronie
widoczny będzie nasz ośrodek.
Parking
Centrum Terapii Protonowej dysponuje własnym parkingiem przed głównym wejściem od strony Szpitala Na
Bulovce.
Dane kontaktowe
Z przystanku autobusowego Vychovatelna – Dojeżdżając ze stacji metra Nadrazi Holešovice, należy wsiąść w autobus
numer 102 w kierunku stacji Vychovatelna. Wejście do ośrodka znajduje się zaraz przy przystanku.
Telefon ogólny: +420 222 998 900
Samochodem
Jedna z dróg dojazdowych znajduje się od południowej strony miasta, na głównej autostradzie w kierunku Centrum
Miasta – Holešovice. Należy minąć Most Hlavkuv, następnie Most Barikadniku
Lub za pośrednictwem formularza kontaktowego na naszej stronie internetowej.
E–mail: [email protected]
Więcej informacji o ośrodku i terapii protonowej można znaleźć na naszej stronie internetowej:
www.ptc.cz
www.ptc.cz