11 budownictwo - e

budownictwo
fot. BAŁTYKGAZ
fot DE DIETRICH
Zbiornik naziemny na gaz płynny.
Zbiornik jest źródłem, z którego zasilana jest domowa
instalacja gazowa. Z punktu widzenia prawa
budowlanego nie wymaga on pozwolenia na budowę
(chyba że przekroczy objętość 7000 litrów,
co w budownictwie jedorodzinnym się nie zdarza.
10
KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza • 5/2006 wrzesień–październik
Gaz jest jednym z głównych źródeł energii
wykorzystywanej do
ogrzewania mieszkań,
wody użytkowej oraz
do gotowania. Budynki
mieszkalne mogą być
zaopatrywane w ten rodzaj
paliwa z sieci miejskiej
albo – na terenach
nieuzbrojonych – z butli
lub zbiorników. Gaz ziemny
jest mieszaniną węglowodorów (głównie metanu);
w zależności od wartości
opałowej rozróżniamy
GZ-50, GZ-40 i GZ-31,5.
Jest lżejszy od powietrza,
bezbarwny i bezwonny
(nawaniany). Przy
odpowiednim stężeniu
tworzy z powietrzem
mieszankę wybuchową.
G
az miejski (dystrybuowany lokalnie) to gaz, którego składnikiem palnym jest CO (toksyczny). Jest gazem tzw. mokrym – w trakcie
transportu w rurach usytuowanych
w chłodnych strefach budynku może wykraplać się para wodna powodując korozję rur.
Gaz płynny jest wysokoenergetyczną
mieszaniną gazów propan i butan. Przechowuje się go w butlach i zbiornikach;
jest gazem cięższym od powietrza, a przy
niskim stężeniu tworzy z powietrzem mieszaninę wybuchową; do bezpośredniego
spalania wykorzystywana jest faza gazowa (po rozprężeniu z fazy płynnej). Gaz
płynny może być przechowywany w butlach 3-, 5- lub 11-kilogramowych wewnątrz budynku lub w butlach powyżej
11 kg (najczęściej 33 kg) – na zewnątrz
budynku albo w specjalnie do tego przeznaczonym, wydzielonym pomieszczeniu.
Ważne jest, aby było ono odpowiednio
wentylowane, dostępne od zewnątrz i nie
posiadało połączenia z żadnym innym pomieszczeniem.
W przypadku dużego zapotrzebowania
na gaz płynny magazynuje się go w zbiornikach instalowanych na zewnątrz budynku, pod powierzchnią lub na powierzchni
terenu. Zbiorniki ustawia się na betonowym fundamencie w strefie ochronnej
o promieniu 3 m, oznakowanej tablicami
informacyjnymi, które podają rodzaj magazynowanego paliwa i wzywają do zachowania środków bezpieczeństwa.
Gaz płynny jest cięższy od powietrza
i podczas ulatniania gromadzi się w dolnej strefie pomieszczenia. Z tego powodu niedopuszczalne jest przechowywanie
butli w pomieszczeniach położonych poniżej powierzchni ziemi, a także na klatkach schodowych, w korytarzach oraz
w przejściach i przejazdach budynków ani
w bezpośrednim ich sąsiedztwie. W jednym mieszkaniu można przechowywać
maksymalnie dwie butle, ale nie mogą
one znajdować się w jednym pomieszczeniu ani w sypialniach. Ponieważ wraz ze
wzrostem temperatury rośnie objętość
gazu, a jeśli znajduje się on w pojemniku, wzrasta jego ciśnienie, butle powinny być izolowane od źródła ciepła (kuchenek, grzejników itp.) lub umiejscowione
fot DE DIETRICH
Gaz
i instalacje
gazowe
Jaromir Wereszczak
względem nich w odpowiedniej odległości (powyżej 30 cm od kuchenek lub 70
cm od urządzeń grzewczych). Najlepiej
jest umieścić je w szafkach z otworami
wentylacyjnymi w górnej i dolnej części,
w których łączna powierzchnia otworów
wynosi min. 100 cm2.
Butle umieszczone na zewnątrz muszą
być otoczone strefą ochronną, w której
w promieniu 1 m nie znajdują się źródła
ognia, kratki ściekowe, świetliki piwniczne, piony wentylacyjne itp. Jeżeli nie jest
to możliwe, butlę powinno się oddzielić
murem.
Przyłącza gazowe
Instalacje zewnętrzne, doprowadzające paliwo gazowe z sieci miejskiej, zbiornika lub
butli na zewnątrz budynku, mogą być prowadzone nad powierzchnią terenu lub pod
ziemią – na głębokości co najmniej 60 cm.
Przy rurach układanych pod ziemią, wzdłuż
całej trasy rurociągu na wysokości 20 cm
ponad nim rozciąga się taśmę ostrzegającą
o przebiegającym przewodzie.
Do wykonywania instalacji gazowych,
w zależności od ich umieszczenia, stosuje
się następujące materiały:
— rury stalowe: ciężkie i średnio ciężkie
(dla przewodów zewnętrznych) oraz
precyzyjne bez szwu (dla przewodów
wewnętrznych); ocynkowane (dla przewodów nad ziemią) lub osłonięte powłoką izolacyjną, np. z tworzyw sztucznych (dla rurociągów podziemnych).
Rury łączy się poprzez spawanie (połączenia nierozłączne) lub na gwint (połączenia rozłączne do podłączania aparatów gazowych i gazomierzy);
— rury miedziane pokryte płaszczem
ochronnym z PVC, łączone za pomocą
kształtek i lutowane lutem srebrnym
na twardo lub spawane. Rury te stosuje się zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynków;
— rury z polietylenu wysokiej gęstości
(PE-HD), łączone kielichowo za pomocą kształtek nagrzewanych zgrzewarkami lub elektrooporowo. Rury te
można stosować wyłącznie do przewodów układanych na zewnątrz pod ziemią, do przesyłania paliwa w fazie gazowej pod ciśnieniem do 4 barów (0,4
MPa).
Elementy instalacji
W przypadku gazu magazynowanego
w butlach o masie poniżej 11 kg zakłada
się wyłącznie instalację wewnętrzną. Przewód łączący butlę z aparatem gazowym
musi być wyposażony w regulator redukujący ciśnienie wypływającego gazu do
wartości niskiego ciśnienia tj. do 5 kPa
i utrzymujący zredukowane ciśnienie na
stałym poziomie niezależnie od wielkości
poboru paliwa.
Instalacje gazowe zasilane w gaz z rurociągu ulicznego lub zbiornika umieszczonego na zewnątrz budynku dzielą się
na instalacje zewnętrzne i wewnętrzne.
5/2006 wrzesień–październik • KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza
11
Piece gazowe nie zajmują duzo niejsca i mogą być
umieszczone niemal w każdym pomieszczeniu.
W takim przypadku nie jest wymagana odrębna
fot DE DIETRICH
kotłownia.
12
KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza • 5/2006 wrzesień–październik
madzić wilgoć i brud sprzyjające korozji,
natomiast w przypadku prowadzenia pod
tynkiem powinny być dodatkowo zabezpieczone przed wilgocią. Przewody gazowe układane w szybach lub kanałach osłoniętych muszą być wentylowane. W osłonach szybów muszą znajdować się otwory
nawiewne i wywiewne lub wentylacja wyciągowa. W budynkach wysokich stosowana jest wentylacja mechaniczna.
W przypadku prowadzenia instalacji gazowej przez pomieszczenia lub przestrzenie zamknięte, nie wentylowane, rury należy prowadzić w rurach osłonowych
o większej średnicy, aby zapewnić możliwość przewietrzania przestrzeni między
rurami.
Instalacja wewnętrzna składa się następujących elementów:
1. przewody rozprowadzające – biegnące
pomiędzy głównym zaworem (kurkiem) odcinającym a pionem na najniższej kondygnacji oraz pomiędzy pionem
a przewodami podłączeniowymi do
urządzeń na każdej kondygnacji;
2. piony – doprowadzające gaz na wszystkie zasilane kondygnacje;
3. przewody podłączeniowe urządzeń –
odgałęzienia doprowadzające gaz
z przewodów rozprowadzających do poszczególnych aparatów i urządzeń gazowych;
4. urządzenia odcinające (zawory kurkowe, kulowe, klapowe i zasuwowe) niezbędne do prawidłowego i bezpiecznego użytkowania instalacji; wśród nich
wyróżniamy kurek główny montowany w skrzynce na zewnątrz budynku
oraz kurki odcinające montowane: na
dole każdego pionu, przed każdym gazomierzem (jeżeli na jednej kondygnacji jest więcej niż jeden gazomierz, to
również przed rozwidleniem przewodów doprowadzających gaz do poszczególnych gazomierzy), przed każdym
aparatem gazowym;
5. gazomierze – urządzenia będące podstawą rozliczeń kosztów eksploatacyjnych według rzeczywistego zużycia
gazu;
6. urządzenia i aparaty gazowe stosowane do ogrzewania budynku, ciepłej
wody użytkowej i gotowania (kotły,
ogrzewacze pomieszczeń, grzejniki ga-
zowe wody przepływowej, kuchenki
gazowe).
Projekt, zezwolenie i konserwacja
instalacji
Projekt i wykonanie instalacji gazowej należy zlecić uprawnionej firmie instalatorskiej. Projekt powinien zawierać dane dotyczące mocy aparatów gazowych oraz ich
usytuowania, a także sposobu prowadzenia przewodów i ich średnice. Firma przedkłada projekt zakładowi gazowniczemu
oraz kominiarzowi rejonowemu. Zakład
gazowniczy wydaje zezwolenia na wykonanie instalacji, określa położenie przyłącza domowego i wielkość gazomierza,
a następnie instaluje przyłącze. Rejonowy
kominiarz wydaje zezwolenia na podłączenie urządzeń gazowych do komina
(w przypadku występowania aparatów gazowych, takich jak kotły, podgrzewacze
wody itp., dla których takie podłączenie
jest konieczne). Po uzyskaniu potrzebnych
zezwoleń firma instalatorska wykonuje
instalację i sprawdza jej szczelność. Na-
fot. BAŁTYKGAZ
Instalacja zewnętrzna doprowadzająca gaz z baterii butli musi być wyposażona w zespół urządzeń regulacyjnych (tzw.
reduktor ciśnienia) montowany na przewodzie głównym butli, zawierający kurek
główny i zawór redukcyjny. Zespół ten ma
za zadanie redukcję ciśnienia gazu wypływającego z butli do wartości 5 kPa, zabezpieczenie instalacji wewnętrznej przed
wzrostem ciśnienia i umożliwienie odcięcia dopływu gazu. Instalacja doprowadzająca gaz ze zbiornika musi być wyposażona w dwa urządzenia redukujące ciśnienie.
Reduktor I stopnia montowany tuż przy
zbiorniku, obniżający ciśnienie wypływającego gazu poniżej 1 bar (0,1 MPa) i reduktor II stopnia montowany na zewnątrz
budynku, obniżający ciśnienie do wartości 5 kPa. Reduktory są zlokalizowane
w skrzynce zbiorczej wraz z niezbędnym
wyposażeniem zabezpieczającym, głównym zaworem odcinającym oraz elementem izolującym, stosowanym do oddzielenia metalowych przewodów wewnętrznych od zewnętrznych po to, by wyeliminować prądy błądzące. Instalacja
zewnętrzna doprowadzająca gaz z rurociągu ulicznego (przyłącze gazowe) składa się
z przewodu gazowego układanego pod ziemią oraz z głównego zaworu odcinającego montowanego na zewnątrz budynku,
elementu izolującego, stosowanego do rozdzielenia wewnętrznych i zewnętrznych
rur metalowych w celu uniemożliwienia
przedostawania się prądów błądzących
z gruntu do budynku i odwrotnie, a także regulatora ciśnienia. Wszystkie elementy przyłącza gazowego są własnością gazowni.
W przypadku instalacji wewnętrznej
montaż przewodów wewnątrz budynku
musi być wykonywany zgodnie z obowiązującymi wymaganiami bezpieczeństwa.
Przejścia rur gazowych przez przegrody
(ściany i sufity) muszą być prowadzone
w rurze ochronnej o większej średnicy,
a przestrzeń między rurami musi być
uszczelniona plastyczną izolacją wodoi gazoszczelną. Rury należy mocować do
ścian za pomocą obejm i kołków metalowych uniemożliwiających powstawanie jakichkolwiek naprężeń. Przewody nie powinny bezpośrednio przylegać do ścian,
gdyż w miejscach styku mogłyby się gro-
Gaz płynny przechowuje się w butlach o pojemności 3,
5 lub 11 kg wewnątrz budynku lub w butlach powyżej
11 kg (najczęściej 33 kg) na zewnątzr budynku albo
w specjalnie do tego wyznaczonym pomieszczeniu.
stępnie zakład gazowniczy sprawdza i „odbiera” instalację oraz otwiera dopływ gazu.
Konserwacje instalacji wewnątrz budynku muszą być wykonywane przez uprawnionych instalatorów.
Jaromir Wereszczak
Artykuł pochodzi z serwisu
www.systemgaz.com.pl
Jednym z elementów instalacji gazowej są grzejniki
wody przepływowej.
fot DE DIETRICH
fot DE DIETRICH
budownictwo
5/2006 wrzesień–październik • KREATOR – PROJEKTY domy wnętrza
13