docWymagania edukacyjne z chemii w klasie III Liceum
download 
Reklamacja Transkrypt
Wymagania edukacyjne z chemii w klasie III Liceum
Wymagania edukacyjne z chemii w klasie III Liceum Ogólnokształcącego – Zakres podstawowy wynikające z realizowanego programu nauczania (Nr DKW -4015-43/01) Rok szkolny 2013/2014 Podręcznik: „Chemia 2”, Stanisława Hejwowska, Ryszard Marcinkowski Dział: WĘGLOWODORY Ocena dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra Uczeń zna pojęcia i definicje: węglowodory, grupa alkilowa, alkany, alkeny, alkiny, szereg homologiczny, reakcje: substytucji, addycji, polimeryzacji, rzędowość atomu węgla, izomeria położeniowa i łańcuchowa, reguła Markownikowa. Uczeń zna pojęcia i definicje: węglowodory, grupa alkilowa, alkany, alkeny, alkiny, szereg homologiczny, reakcje: substytucji, addycji, polimeryzacji, rzędowość atomu węgla, izomeria położeniowa, łańcuchowa i geometryczna (cistrans), reguła Markownikowa. Uczeń zna pojęcia i definicje: węglowodory, grupa alkilowa, alkany, alkeny, alkiny, szereg homologiczny, reakcje: substytucji, addycji, polimeryzacji, rzędowość atomu węgla, izomeria położeniowa, łańcuchowa i geometryczna (cistrans), reguła Markownikowa. Uczeń zna pojęcia i definicje: węglowodory, grupa alkilowa, alkany, alkeny, alkiny, szereg homologiczny, reakcje: substytucji, addycji, polimeryzacji, rzędowość atomu węgla, izomeria położeniowa, łańcuchowa i geometryczna (cistrans), reguła Markownikowa. Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: • wyjaśnić przyczynę niezwykłej różnorodności związków organicznych (katenacja atomów węgla); • zaproponować i zinterpretować wyniki doświadczenia pozwalającego na wykrycie w związkach organicznych węgla, wodoru, azotu, tlenu i siarki; • podzielić węglowodory na nasycone, nienasycone i cykliczne; • podać wzory ogólne szeregów homologicznych alkanów, alkenów, alkinów oraz podać • wyjaśnić przyczynę niezwykłej różnorodności związków organicznych (katenacja atomów węgla); • samodzielnie przeprowadzić i zinterpretować wyniki doświadczenia pozwalającego na wykrycie w związkach organicznych węgla, wodoru, azotu, tlenu i siarki; • podzielić węglowodory na nasycone, nienasycone i cykliczne; • podać wzory ogólne szeregów homologicznych alkanów, alkenów, alkinów oraz nazwy • podać definicję węglowodorów • podać definicję węglowodorów i dokonać ich podziału ze względu i dokonać ich podziału ze względu na typ wiązania; na typ wiązania; • pisać wzory sumaryczne • pisać wzory sumaryczne i strukturalne oraz podać nazwy i strukturalne oraz podać nazwy systematyczne węglowodorów systematyczne węglowodorów nasyconych i nienasyconych nasyconych i nienasyconych o liczbie atomów węgla od 1 do 10 o liczbie atomów węgla od 1 do 10 (o łańcu-chach prostych (o łańcu-chach prostych); • zaklasyfikować podane związki do i rozgałęzionych); odpowiednich grup: alkany, alkeny, • zaklasyfikować podane związki do alkiny; odpowiednich grup: alkany, cykloalkany, alkeny, alkiny; • podać wzory ogólne szeregów homologicznych alkanów, alkenów • podać wzory ogólne szeregów 2 i alkinów oraz na tej podstawie wyprowadzić wzory sumaryczne dowolnych węglowodorów; • wymienić występujące w przyrodzie źródła węglowodorów; • podać charakterystyczne typy reakcji dla węglowodorów nasyconych (substytucja) i nienasyconych (addycja, polimeryzacja); • pisać równania reakcji spalania metanu, chlorowania metanu i uwodornienia etenu; • opisać, jak można odróżnić węglowodory nasycone od nienasyconych; • omówić warunki bezpiecznej pracy z benzenem. systematyczne wymienionych homologicznych alkanów, alkenów nazwy systematyczne typów węglowo-dorów o liczbie i alkinów oraz na tej podstawie wymienionych typów atomów węgla wyprowadzić wzory sumaryczne węglowodorów o liczbie atomów od 1 do 20 (zarówno o łańcuchach dowolnych węglowodorów; węgla od 1 do 15 (zarówno prostych, jak i rozgałęzionych); o łańcuchach prostych, jak • wymienić występujące i rozgałęzionych); w przyrodzie źródła • scharakteryzować zmianę właściwości fizycznych węglowodorów; • scharakteryzować zmianę węglowodorów w zależności od właściwości fizycznych • podać charakterystyczne typy węglowodorów w zależności od długości łańcucha węglowego; reakcji dla węglowodorów długości łańcucha węglowego; nasyconych (substytucja) • omówić i zilustrować równaniami i nienasyconych (addycja, reakcji właściwości chemiczne • omówić i zilustrować równaniami polimeryzacja); reakcji właściwości chemiczne różnych typów węglowodorów: różnych typów węglowodorów: – reakcje spalania, • podać podstawowe właściwości – reakcje spalania, – reakcje substytucji, fizyczne metanu, etenu i etynu; – reakcje addycji (H2, X2, HX, – reakcje substytucji, • omówić laboratoryjny sposób H – reakcje addycji zgodne z regułą 2O) zgodne z regułą otrzymywania etynu; Markownikowa, Markownikowa, • pisać równania reakcji spalania – polimeryzacji; – polimeryzacji; całkowitego i niecałkowitego • omówić, ilustrując równaniami • omówić, ilustrując równaniami węglowodorów zawierających reakcji, metody otrzymywania reakcji, metody otrzymywania w cząsteczce od 1 do 4 atomów alkanów; węgla, chlorowania metanu i etanu, alkanów (metoda bezpośredniej syntezy z pierwiastków, • podać sposób otrzymywania etenu uwodornienia etenu oraz etynu; i etynu w warunkach • wyjaśnić negatywne skutki spalania otrzymywanie z gazu wodnego i inne, np. hydroliza węgliku laboratoryjnych, ilustrując go węglowodorów; glinu); odpowiednimi równaniami reakcji; • zaproponować doświadczenie • podać sposób otrzymywania etenu • doświadczalnie zidentyfikować pozwalające na odróżnienie i etynu w warunkach produkty całkowitego spalania węglowodorów nasyconych od laboratoryjnych, ilustrując go węglowodorów; nienasyconych; • omówić warunki bezpiecznej pracy odpowiednimi równaniami reakcji; • wytłumaczyć, na czym polega • doświadczalnie zidentyfikować zjawisko izomerii oraz zilustrować z benzenem. produkty całkowitego spalania na prostych przykładach za pomocą węglowodorów; odpowiednich wzorów półstrukturalnych (grupowych) izomerię • wytłumaczyć, na czym polega zjawisko izomerii oraz zilustrować łańcuchową alkanów, położeniową na prostych przykładach za pomocą (położenia podstawnika i wiązania odpowiednich wzorów wielokrotnego) oraz geometryczną półstrukturalnych (grupowych) (cis-trans) dla alkenów, podając izomerię łańcuchową alkanów, nazwy zapisanych izomerów; położeniową (położenia • doświadczalnie odróżnić podstawnika i wiązania węglowodory nasycone od wielokrotnego) oraz geometryczną nienasyconych (reakcja z KMnO4 (cis-trans) dla alkenów, podając i Br2aq), ilustrując równaniami nazwy zapisanych izomerów; reakcji przyłączenie Br2; • doświadczalnie odróżnić • na przykładzie cykloheksanu węglowodory nasycone od i benzenu scharakteryzować nienasyconych (reakcja z KMnO4 węglowodory cykliczne; i Br2aq), ilustrując równaniami • omówić właściwości fizyczne reakcji przyłączenie Br2; i chemiczne benzenu ze zwróceniem szczególnej uwagi na bezpieczną pracę z tym związkiem • omówić właściwości fizyczne oraz jego rakotwórcze właściwości; i chemiczne benzenu ze • podać najważniejsze zastosowania zwróceniem szczególnej uwagi na węglowodorów (surowce energebezpieczną pracę z tym związkiem tyczne, tworzywa polimeryzacyjne) oraz jego rakotwórcze właściwości; ze zwróceniem szczególnej uwagi • podać najważniejsze zastosowania na główne źródła ich pozyskiwania węglowodorów (surowce (ropę naftową i gaz ziemny); energetyczne, tworzywa • wyjaśnić przyczyny efektu polimeryzacyjne) ze zwróceniem cieplarnianego; szczególnej uwagi na główne • wytłumaczyć, na czym polega źródła ich pozyskiwania (ropę kraking i reforming oraz uzasadnić naftową i gaz ziemny); konieczność prowadzenia tych • wyjaśnić przyczyny efektu procesów w przemyśle; cieplarnianego; • wymienić produkty spalania paliw, • wymienić produkty spalania paliw, omówić negatywne skutki tego proomówić negatywne skutki tego cesu i przedstawić metody zapobieprocesu i przedstawić metody gania ich emisji do środowiska; zapobiegania ich emisji do • omówić praktyczne znaczenie środowiska; produktów reakcji polimeryzacji; • samodzielnie rozwiązywać zadania • samodzielnie rozwiązywać zadania dotyczące następujących dotyczące następujących zagadnień: 4 – obliczanie składu procentowego związku organicznego na podstawie podanego wzoru sumarycznego związku, – ustalanie wzoru elementarnego związku organicznego na podstawie jego składu procentowego, – obliczanie objętości tlenu potrzebnej do spalenia zadanej objętości albo masy węglowodoru, – obliczanie ilości wodoru (mole, gramy, dm3) potrzebnej do uwodornienia określonej ilości węglowodoru nienasyconego. zagadnień: – obliczanie składu procentowego związku organicznego na podstawie podanego wzoru sumarycznego związku, – ustalanie wzoru elementarnego związku organicznego na podstawie jego składu procentowego, – ustalanie wzoru gazowego związku organicznego na podstawie jego składu procentowego i masy molowej lub gęstości, – obliczanie objętości tlenu lub powietrza potrzebnej do spalenia zadanej objętości albo masy węglowodoru, – obliczanie ilości wodoru (mole, gramy, dm3) potrzebnej do uwodornienia określonej ilości węglowodoru nienasyconego. TREŚCI NADOBOWIĄZKOWE. Uczeń potrafi, np.: • wyjaśnić podobieństwa i różnice między związkami typu: alkan – cykloalkan, alken – cykloalken, alkin – cykloalkin; • scharakteryzować właściwości alkadienów; • wyjaśnić, co to są alternatywne źródła energii i dlaczego istnieje konieczność ich poszukiwania i stosowania; krótko scharakteryzować biogaz jako nowe źródło energii Dział: POCHODNE WĘGLOWODORÓW Ocena dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra Uczeń zna pojęcia i definicje: grupa funkcyjna, alkohole, aldehydy, kwasy karboksylowe, aminy, aminokwasy, białka, cukry, reakcje: eliminacji, kondensacji, reakcje charakterystyczne. Uczeń zna pojęcia i definicje: grupa Uczeń zna pojęcia i definicje: grupa Uczeń zna pojęcia i definicje: grupa funkcyjna, alkohole, aldehydy, funkcyjna, alkohole, aldehydy, funkcyjna, alkohole, aldehydy, kwasy karboksylowe, aminy, kwasy karboksylowe, aminy, kwasy karboksylowe, aminy, aminokwasy, białka, cukry, reakcje: aminokwasy, białka, cukry, reakcje: aminokwasy, białka, cukry, reakcje: eliminacji, kon-densacji, reakcje eliminacji, kondensacji, reakcje eliminacji, kondensacji, reakcje charakterystyczne. charakterystyczne. charakterystyczne. Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: Uczeń potrafi: • klasyfikować podane jednofunkcyjne pochodne węglowodorów na podstawie grup funkcyjnych obecnych w cząsteczce; • opisać budowę i właściwości alkoholu metylowego i etylowego: – fizyczne, – chemiczne (odczyn, równanie reakcji całkowitego spalania); • omówić właściwości fizyczne glicerolu (gliceryny) jako alkoholu trójwodorotlenowego; • omówić zastosowania i wpływ na organizm człowieka alkoholi: metylowego i etylowego; • wyjaśnić, co to są kwasy karboksylowe; • omówić właściwości chemiczne kwasu octowego: odczyn, reakcja • podać wzór grupy hydroksylowej (wodorotlenowej), aldehydowej, karboksylowej i aminowej; • klasyfikować podane jednofunkcyjne pochodne węglowodorów na podstawie grup funkcyjnych obecnych w cząsteczce; • wskazać we wzorze półstrukturalnym danego związku atomy węgla o różnej rzędowości; • przy pomocy nauczyciela wyprowadzić różne proste jednofunkcyjne pochodne od odpowiednich węglowodorów i tworzyć ich nazwy systematyczne; • opisać budowę i właściwości alkoholi: metylowego i etylowego: – fizyczne, • wykazać się znajomością zasad • wykazać się znajomością zasad nomenklatury halogenopochodnych nomenklatury halogenopochodnych węglowodorów i umiejętnością jej węglowodorów i umiejętnością jej stosowania; stosowania; • omówić, ilustrując równaniami • omówić, ilustrując równaniami reakcji, właściwości chemiczne reakcji, właściwości chemiczne halogenopochodnych halogenopochodnych węglowodorów; węglowodorów; • podać definicję alkoholi, zasady • podać definicję alkoholi, zasady nomenklatury oraz podzielić je ze nomenklatury oraz podzielić je ze względu na rzędowość, liczbę grup względu na rzędowość, liczbę grup wodorotlenowych, a także wodorotlenowych, a także właściwości wynikające z rodzaju właściwości wynikające z rodzaju podstawnika węglowodorowego; podstawnika węglowodorowego; • omówić właściwości fizyczne i chemiczne alkoholi jednowodorotlenowych (odczyn, • omówić właściwości fizyczne i chemiczne alkoholi reakcje z Na, HCl, spalanie, jednowodorotlenowych (odczyn, utlenianie za pomocą CuO, reakcje z Na, HCl, spalanie, odwadnianie jako przykład reakcji 6 Uczeń potrafi: z metalami aktywnymi, tlenkami – chemiczne (odczyn, równanie metali i zasadami; reakcji całkowitego spalania i reakcji z metalicznym sodem); • podać przykład kwasu tłuszczowego; • pisać wzór strukturalny i omówić właściwości fizyczne glicerolu • podać zastosowanie estrów; (gliceryny) jako alkoholu • podać, jakie właściwości mają trójwodorotlenowego; tłuszcze i jaką odgrywają rolę • omówić zastosowania i wpływ na w organizmie człowieka; organizm człowieka alkoholi: • wyjaśnić, czym są mydła pod względem chemicznym, i omówić metylowego i etylowego; • podać reakcje charakterystyczne mechanizm ich działania; dla aldehydów i pisać równania • wyjaśnić charakter chemiczny reakcji ilustrujące próbę Tollensa amin; i próbę Trommera dla aldehydu • podać wzór najprostszego mrówkowego; aminokwasu; • wyjaśnić, co to są kwasy • opisać, jaką rolę w organizmie karboksylowe; odgrywają białka; • omówić właściwości chemiczne • zaproponować doświadczenie kwasów mrówkowego i octowego: pozwalające na wykrycie białka; odczyn, reakcje z metalami • zdefiniować glukozę jako aktywnymi, tlenkami metali wielowodorotlenowy aldehyd; • podzielić cukry na proste i złożone, i zasadami, ilustrując je równaniami reakcji; podając po jednym przykładzie • podać wzory i nazwy wybranych każdego cukru (nazwa i wzór trzech kwasów tłuszczowych; sumaryczny); • pisać równanie reakcji kwasu • opisać właściwości fizyczne octowego z alkoholem etylowym cukrów prostych; i podać nazwę produktu; • podać reakcje charakterystyczne • podać zastosowanie estrów; dla cukrów; • wyjaśnić, jaką rolę w organizmach • podać, jakie właściwości mają tłuszcze i jaką odgrywają rolę odgrywają cukry. w organizmie człowieka; • pisać równanie reakcji otrzymywania dowolnego mydła; • wyjaśnić, czym są mydła pod utlenianie za pomocą CuO, odwadnianie jako przykład reakcji eliminacji); • omówić właściwości fizyczne i chemiczne glicerolu (gliceryny), podając jego wzór strukturalny, i porównać je z właściwościami alkoholi jednowodorotlenowych (reakcja z Cu(OH)2); • omówić zastosowania metanolu, etanolu i glicerolu; • omówić toksyczne właściwości alkoholu metylowego oraz szkodliwy wpływ alkoholu etylowego na organizm człowieka; • podać wzór ogólny, strukturalny, definicję i zasady nomenklatury aldehydów; • wyprowadzić aldehydy jako produkty utleniania alkoholi Irzędowych, omówić ich właściwości fizyczne i chemiczne (odczyn, właściwości redukujące – próba Tollensa i próba Trommera, ilustrując przynajmniej jedną z prób równaniem reakcji) oraz ich zastosowanie; • podać wzór ogólny, strukturalny i zasady nomenklatury kwasów karboksylowych; • ukazać różnorodność właściwości kwasów karboksylowych ze względu na długość łańcucha węglowego oraz liczbę grup karboksylowych; eliminacji); • wyjaśnić, dlaczego wodny roztwór alkoholu ma odczyn obojętny; • omówić właściwości fizyczne i chemiczne glikolu i glicerolu (gliceryny) oraz porównać je z właściwościami alkoholi jednowodorotlenowych (reakcja z Cu(OH)2); • omówić zastosowanie metanolu, etanolu i glicerolu; • omówić toksyczne właściwości alkoholu metylowego oraz szkodliwy wpływ alkoholu etylowego na organizm człowieka; • podać wzór ogólny, strukturalny, definicję i zasady nomenklatury aldehydów; • wyprowadzić aldehydy jako produkty utleniania alkoholi Irzędowych, omówić ich właściwości fizyczne i chemiczne (odczyn, właściwości redukujące – próba Tollensa i próba Trommera ilustrowane równaniami reakcji) oraz ich zastosowanie; • podać wzór ogólny, strukturalny i zasady nomenklatury kwasów karboksylowych; • ukazać różnorodność właściwości kwasów karboksylowych ze względu na długość łańcucha węglowego, charakter grupy węglowodorowej (nasycony, nienasycony) i liczbę grup względem chemicznym i wyjaśnić • omówić właściwości chemiczne mechanizm ich działania; kwasów mrówkowego i octowego: odczyn, reakcje z metalami • wyjaśnić, co to jest reakcja zmydlania, aktywnymi, tlenkami metali i zasadami, ilustrując je • na podstawie równania reakcji równaniami reakcji; z wodą wyjaśnić charakter chemiczny amin; • przeprowadzić analogię między właściwościami kwasów • podać wzór najprostszego nieorganicznych i kwasów aminokwasu i wymienić jego karboksylowych; właściwości chemiczne; • pisać równanie reakcji kondensacji • omówić właściwości kwasów tłuszczowych (palmitynowego, dwóch dowolnych aminokwasów; stearynowego, oleinowego) oraz • opisać, jaką rolę w organizmie soli sodowych i potasowych odgrywają białka; kwasów palmitynowego • zaproponować doświadczenie i stearynowego; pozwalające na wykrycie białka; • wytłumaczyć, pisząc odpowiednie • zdefiniować glukozę jako równania reakcji, przyczynę wielowodorotlenowy aldehyd, zasadowego odczynu wodnego podając jej wzór w projekcji roztworu octanu sodu i mydła; Fischera; • • podzielić cukry na proste i złożone, omówić działanie mydeł i detergentów oraz wpływ tych podając po jednym przykładzie ostatnich na zanieczyszczenia każdego cukru (nazwa i wzór wód; sumaryczny); • wyjaśnić, dlaczego piorąc • opisać właściwości fizyczne w wodzie twardej, zużywamy cukrów prostych; więcej środka piorącego; • podać reakcje charakterystyczne • pisać równania reakcji alkoholi dla cukrów; z kwasami, prowadzące do • określić produkty hydrolizy powstania estrów, omówić zasady sacharozy i skrobi; • wyjaśnić, jaką rolę w organizmach nomenklatury estrów, ich właściwości (hydroliza) odgrywają cukry. i zastosowanie; • pisać równanie reakcji glicerolu z kwasami tłuszczowymi, 8 karboksylowych; • przeprowadzić analogię między właściwościami kwasów nieorganicznych i kwasów karboksylowych, ilustrując ją odpowiednimi równaniami reakcji; • zilustrować równaniami reakcji otrzymywanie ważniejszych kwasów tłuszczowych w wyniku reakcji zmydlania; • omówić właściwości kwasów tłuszczowych i ich soli sodowych oraz potasowych; • wytłumaczyć – pisząc odpowiednie równania reakcji – przyczynę zasadowego odczynu wodnego roztworu octanu sodu i mydła; • omówić działanie mydeł i detergentów oraz wpływ tych ostatnich na zanieczyszczenia wód; • zapisując odpowiednie równania reakcji, wyjaśnić, dlaczego piorąc w wodzie twardej, zużywamy więcej środka piorącego; • pisać równania reakcji alkoholi z kwasami prowadzące do powstania estrów, wskazać we wzorze strukturalnym wiązanie estrowe, omówić zasady nomenklatury estrów, ich właściwości (hydroliza) i zastosowanie; • pisać równanie reakcji glicerolu z kwasami tłuszczowymi prowadzące do otrzymywania prowadzące do otrzymywania cząsteczek tłuszczów mieszanych; cząsteczek tłuszczów, np. • zaplanować i wykonać tripalmitynianu glicerolu; doświadczenie wykazujące nienasycony charakter oleju • zaplanować i wykonać doświadczenie wykazujące jadalnego; nienasycony charakter oleju • wykazać się znajomością jadalnego; i rozumieniem znaczenia tłuszczów dla diety człowieka; • wykazać się znajomością i rozumieniem znaczenia tłuszczów • podać ogólny wzór amin Idla diety człowieka; rzędowych i na podstawie równania reakcji z wodą omówić ich • podać ogólny wzór amin Irzędowych i na podstawie równania zasadowy charakter; reakcji z wodą omówić ich • wyjaśnić, pisząc odpowiednie zasadowy charakter; równania reakcji, podobieństwo amin do amoniaku; • na przykładzie glicyny i alaniny omówić właściwości aminokwasów • przedstawić za pomocą równań (właściwości amfoteryczne); reakcji np. przemiany zaznaczone na poniższym schemacie, podając • doświadczalnie potwierdzić amfoteryczne właściwości nazwy wszystkich reagentów: aminokwasów; • pisać równanie reakcji kondensacji dwóch lub trzech aminokwasów, wskazać wiązanie peptydowe we wzorze otrzymanego produktu i omówić charakter wiązania peptydowego; • scharakteryzować białka jako związki wielkocząsteczkowe; • zaplanować i wykonać doświadczenie pozwalające wykryć w badanym związku wiązanie • samodzielnie rozwiązywać peptydowe; różnorodne typy zadań • dokonać podziału cukrów na cukry rachunkowych dotyczących proste, dwucukry i wielocukry oraz poznanych właściwości na aldozy i ketozy; jednofunkcyjnych pochodnych węglowodorów; • podać i zinterpretować wzór sumaryczny oraz strukturalny (w • na przykładzie glicyny i alaniny omówić właściwości aminokwasów formie łańcuchowej) glukozy, (właściwości amfoteryczne), omówić jej właściwości fizyczne, ilustrując je równaniami reakcji; a także chemiczne (karmelizacja, fermentacja i właściwości • doświadczalnie potwierdzić redukujące); amfoteryczne właściwości aminokwasów, ilustrując je • omówić funkcję biologiczną równaniami reakcji; glukozy; • wytłumaczyć, że kondensacja cząsteczek cukrów prostych prowadzi do powstania cukrów • pisać równanie reakcji kondensacji dwóch lub trzech aminokwasów, złożonych; • podać wzór sumaryczny sacharozy wskazać wiązanie peptydowe we wzorze otrzymanego produktu, oraz jej właściwości fizyczne omówić zasady nomenklatury i chemiczne; • wykryć doświadczalnie w różnych peptydów i omówić charakter wiązania peptydowego; artykułach spożywczych glukozę • scharakteryzować białka jako i skrobię; • omówić podstawowe funkcje, jakie związki wielkocząsteczkowe; pełnią w organizmach cukry proste • zaplanować i wykonać doświadczenie pozwalające wykryć i cukry złożone; • wykonać doświadczenia chemiczne w badanym związku wiązanie peptydowe; umożliwiające identyfikację poszczególnych związków i grup • dokonać podziału cukrów na cukry proste, dwucukry i wielocukry oraz funkcyjnych oraz przedstawić na aldozy i ketozy; przebieg doświadczenia w postaci schematycznego rysunku, • podać i zinterpretować wzór sformułować obserwacje i wnioski. sumaryczny oraz strukturalny (w formie łańcuchowej i pierścieniowej) glukozy i fruktozy, omówić ich właściwości fizyczne oraz chemiczne (karmelizacja, fermentacja i właściwości redukujące); 10 • omówić funkcję biologiczną glukozy; • wiedzieć, że kondensacja cząsteczek cukrów prostych prowadzi do powstania cukrów złożonych; • podać wzór sumaryczny sacharozy, jej właściwości fizyczne i chemiczne oraz produkty jej hydrolizy; • omówić podstawowe funkcje, jakie pełnią w organizmach cukry proste i złożone; • wykonać doświadczenia chemiczne umożliwiające identyfikację poszczególnych związków i grup funkcyjnych oraz przedstawić przebieg doświadczenia w postaci schematycznego rysunku, sformułować obserwacje i wnioski. TREŚCI NADOBOWIĄZKOWE. Uczeń potrafi, np.: • omówić właściwości ketonów jako produktów utleniania alkoholi II-rzędowych; • potwierdzić doświadczalnie brak właściwości redukujących ketonów; • omówić właściwości fizyczne i chemiczne propanonu; • na podstawie bilansu elektronowego dobrać współczynniki stechiometryczne np. w poniższym równaniu: CH3COCH3 + K2Cr2O7 + H2SO4 CH3COOH + CO2 + Cr2(SO4)3 + K2SO4 + H2O pisać wzory sumaryczne i strukturalne oraz omówić właściwości estrów powstałych z tlenowych kwasów nieorganicznych.
