ksiazeczka o lekach v2

Transkrypt

ksiazeczka o lekach v2
Medicover radzi
Jak bezpiecznie
stosowaç leki dost´pne
bez recepty
Redakcja: Dzia∏ Kliniczny Medicover
Opracowanie: Zespó∏ Apteki Medicopharma: mgr farm. Anna Krzymiƒska,
mgr farm. Sylwia GrzeÊkowiak, tech. farm. Sylwia CieÊlak
Konsultacja merytoryczna: lek. med. Iwona Wierzbicka
i lek. med. Marzena Klimczak, specjaliÊci chorób wewn´trznych
Do∏àcz do
• zachowaç dobre
samopoczucie
• cieszyç si´
z bycia rodzicem
Màdre
od˝ywianie
• zaczerpnàç energi´
do codziennych
obowiàzków i realizacji
˝yciowych celów
Aktywny
relaks
JeÊli chcesz
dowiedzieç si´, jak:
Zdrowe
pi´kno
Medicover Club!
ju˝ dziÊ zarejestruj si´
w Medicover Club na
www.medicoverclub.pl
Wewn´trzna
równowaga
• nauczyç si´ s∏uchaç
swojego cia∏a
Mi´dzy nami
rodzicami
• utrzymaç wysokà form´
i si∏y witalne
Jesieƒ i zima to czas, gdy trapieni przezi´bieniami
i innymi dolegliwoÊciami cz´Êciej si´gamy po leki dost´pne bez recepty. Dzi´ki nim mo˝emy szybko z∏agodziç
dolegliwoÊci, które nie wymagajà konsultacji lekarskiej,
i prowadziç aktywne ˝ycie. Jednak poruszanie si´
w gàszczu informacji marketingowej
o „niezawodnych” lekach nie jest ∏atwe.
Dlatego przygotowaliÊmy miniprzewodnik po ofercie
leków dost´pnych bez recepty i ogólnych zasadach ich
bezpiecznego stosowania. Dysponujàc informacjami na
ten temat, b´dziecie Paƒstwo mogli bezpieczniej ∏agodziç
objawy, które utrudniajà ˝ycie, ale nie zawsze wymagajà
interwencji lekarza.
PodkreÊlamy jednak, ˝e leki dost´pne bez recepty
wy∏àcznie ∏agodzà objawy, a nie leczà chorób.
D∏ugotrwa∏e ∏agodzenie objawów, które mogà byç
sygna∏em toczàcego si´ procesu chorobowego, opóênia
moment diagnozy i zastosowania leczenia
przyczynowego, czyli ukierunkowanego
na wyeliminowanie przyczyny choroby.
W naszym poradniku skoncentrowaliÊmy si´
na substancjach aktywnych zawartych w lekach.
Na rynku dost´pnych jest wiele preparatów o ró˝nych
nazwach, ale cz´sto zawierajà one t´ samà substancj´
aktywnà. Równoczesne przyjmowanie preparatów
o ró˝nej nazwie, a zbli˝onym sk∏adzie, mo˝e prowadziç
do przedawkowania okreÊlonej substancji.
Mamy nadziej´, ˝e po lekturze tego krótkiego przewodnika b´dziecie Paƒstwo zwracali wi´kszà uwag´ na sk∏ad
leków, które dost´pne sà bez recepty. Zach´camy te˝ do
czytania ulotek do∏àczonych do leków. Kilka minut uwagi
pomo˝e nam uniknàç nieprzyjemnych niespodzianek.
Redakcja
Zasady ogólne stosowania
leków bez recepty
• Stosowanie leków bez recepty jest zalecane w sytuacjach,
gdy dolegliwoÊç, którà chcesz z∏agodziç, pojawia si´ rzadko
i doÊç szybko ust´puje. Cz´ste i/lub d∏ugotrwale utrzymujàce
si´ objawy wymagajà konsultacji lekarza – zw∏aszcza jeÊli
intensywny ból lub goràczka trwajà powy˝ej 3 dni.
• Kupuj leki w aptece, bo tam sà przechowywane
w odpowiednich warunkach. Leki szczególnie nie lubià
Êwiat∏a s∏onecznego i wysokiej temperatury. Nie mo˝esz
mieç pewnoÊci, ˝e te wymagania sà spe∏nione w kioskach czy
na stacjach benzynowych. Przypomnij sobie widok leków
wystawionych za witrynà w s∏oneczny letni dzieƒ.
• Przed ka˝dym za˝yciem leku sprawdê dat´ przydatnoÊci na
opakowaniu! Cz´sto zbyt d∏ugo przechowujemy popularne
leki, a te mogà si´ przeterminowaç.
• W czasie cià˝y i karmienia piersià sprawdzaj ka˝dy lek, który
stosujesz. Mo˝liwoÊci stosowania uzale˝nione sà od okresu
cià˝y, w którym aktualnie si´ znajdujesz. Zawsze pytaj farmaceut´ lub lekarza, czy lek nie ma przeciwwskazaƒ do
stosowania w cià˝y i okresie laktacji. Szczególnie wnikliwie
studiuj ulotk´.
• Zawsze informuj lekarza o przyjmowanych obecnie lub cz´sto lekach dost´pnych bez recepty. Mo˝esz przynieÊç na wizyt´ ulotki lub opakowania. W ten sposób unikniesz sytuacji,
w której przepisany przez lekarza lek wejdzie w szkodliwà
reakcj´ z substancjami zawartymi w lekach dost´pnych bez
recepty.
• Osoby uczulone na jakiekolwiek substancje chemiczne
powinny zawsze dok∏adnie sprawdzaç sk∏ad kupowanego
leku. Je˝eli wyst´puje w nim substancja uczulajàca, nie nale˝y
go stosowaç.
• Zawsze zapoznawaj si´ z ulotkà informacyjnà do∏àczonà do
leku zakupionego bez recepty. Szczególnie z cz´Êcià dotyczàcà sk∏adu, zasad stosowania i przeciwwskazaƒ. Nie ulegaj
4
TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl
przera˝eniu, widzàc list´ dzia∏aƒ niepo˝àdanych i skutków
ubocznych. Wyst´pujà one niezwykle rzadko. Sytuacje,
w których stosowanie leku jest ryzykowne, wymienione sà
w przeciwwskazaniach.
• Je˝eli jesteÊ chory przewlekle i przyjmujesz stale jakiekolwiek leki zapisane przez lekarza, si´gaj po preparaty dost´pne bez z recepty z du˝à nieufnoÊcià! Ustal z lekarzem, jakich
leków bez recepty nie wolno Ci stosowaç. W aptece poinformuj farmaceut´ o lekach, które przyjmujesz. JeÊli kupujesz leki poza aptekà – dok∏adnie przeczytaj ulotk´, g∏ównie
cz´Êç dotyczàcà INTERAKCJI! Nieostro˝noÊç mo˝e si´
skoƒczyç powa˝nymi powik∏aniami.
• Zawsze sprawdzaj, jakie substancje aktywne zawiera lek.
Preparaty o innej nazwie zawierajà cz´sto t´ samà substancj´
czynnà. Przyjmowanie leków o ró˝nej nazwie handlowej
z podobnà zawartoÊcià mo˝e spowodowaç przedawkowanie. Dlatego kupuj leki w aptece i najlepiej od razu
wszystkie, jakie zamierzasz stosowaç, aby farmaceuta móg∏
sprawdziç, czy nie kumulujà si´ dawki lub leki nie wchodzà
w szkodliwe interakcje.
Leki, nawet te dost´pne powszechnie, mogà byç
niebezpieczne i wywo∏ywaç dzia∏ania uboczne.
Stosujmy je z umiarem.
Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty
5
Przy wi´kszoÊci substancji znajdziecie
Paƒstwo specjalne rysunki, które oznaczajà
wa˝ne, z punktu widzenia bezpieczeƒstwa
stosowania leku, informacje:
UWAGA – informacje szczególnie istotne przy stosowaniu danego leku
NIE PROWADZIå SAMOCHODU – informacje
o mo˝liwych przeciwwskazaniach do prowadzenia
pojazdów i urzàdzeƒ mechanicznych po za˝yciu leku
ZALECENIE STOSOWANIA U DZIECI – ogólne
zalecenia lub przeciwwskazania stosowania u dzieci
STOSOWANIE U KOBIET W CIÑ˚Y – ogólne zalecenia i przeciwwskazania stosowania w czasie cià˝y i laktacji
KONIECZNIE DO LEKARZA – informacja, w jakich
sytuacjach nale˝y skontaktowaç si´ z lekarzem
INTERAKCJE – w niektórych przypadkach informujemy,
jakich leków lub produktów ˝ywnoÊciowych nale˝y
unikaç podczas przyjmowania danej substancji
NIE STOSOWAå GDY – generalne przeciwwskazania
dla danej substancji aktywnej
Uwaga!
Wi´kszoÊç informacji dotyczàcych substancji aktywnych i leków
zawartych w tej publikacji dotyczy ich stosowania przez osoby
doros∏e. Podawanie leków dzieciom oraz stosowanie leków przez
kobiety ci´˝arne i karmiàce wymaga szczególnych Êrodków
ostro˝noÊci i konsultacji z lekarzem. Wszystkie nazwy leków
wymienione w ulotce sà zarejestrowanymi nazwami handlowymi
producentów i podlegajà ochronie prawnej.
Medicover nie ponosi odpowiedzialnoÊci za stosowanie leków
dost´pnych bez recepty, jeÊli nie zosta∏y one zlecone przez
lekarza Medicover.
6
TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl
Jak si´ nie daç przezi´bieniu
i grypie – rady ogólne:
To pytanie jest bardzo cz´sto stawiane
lekarzom Medicover.
Oto nasze rady:
• Przez ca∏y rok bàdê
aktywny fizycznie –
najlepiej na Êwie˝ym
powietrzu.
• Dbaj o regularny wypoczynek oraz diet´ –
jedz pi´ç posi∏ków
w ciàgu dnia.
• Jedz warzywa i owoce – przynajmniej pi´ç porcji dziennie –
zawierajà wiele witamin i mikroelementów, które wzmacniajà odpornoÊç.
• JeÊli Twoja dieta jest uboga w warzywa i owoce, przyjmuj
profilaktycznie preparaty witaminowe – najlepiej kompleksowo zbilansowane (np. Centrum, Multi-tabs, Vigor, Vitaral).
• Cz´sto myj r´ce – zw∏aszcza gdy korzystasz z komunikacji
miejskiej. Unikaj dotykania d∏oƒmi okolic ust, nosa i oczu,
poniewa˝ u∏atwia to wirusom przenoszonym cz´sto na d∏oniach wnikanie do organizmu.
• Pij du˝o p∏ynów, szczególnie jeÊli pracujesz w klimatyzowanym
pomieszczeniu. Wysuszone Êluzówki znacznie ∏atwiej poddajà
si´ atakom wirusów i bakterii.
• Ubieraj si´ odpowiednio do temperatury, unikaj przegrzania
i wych∏odzenia. W ch∏odne dni zak∏adaj nakrycie g∏owy.
• Zaszczep si´ przeciwko grypie. Osoby zaszczepione znacznie
rzadziej zapadajà na t´ groênà chorob´, a jeÊli ju˝ zachorujà,
przebieg grypy jest du˝o ∏agodniejszy i pozwala uniknàç
powa˝nych powik∏aƒ.
Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty
7
Jak leczyç przezi´bienie i gryp´?
Najlepszym rozwiàzaniem przy przezi´bieniu i grypie jest
wypoczynek, pozostanie w ∏ó˝ku i przyjmowanie du˝ej iloÊci
p∏ynów. Uk∏ad odpornoÊciowy sam poradzi sobie z chorobà.
Wiele objawów mo˝emy jednak wyciszyç, aby ∏atwiej znieÊç
chorob´. JeÊli objawy sà tak silne, ˝e ∏agodzenie ich domowymi
sposobami i lekami dost´pnymi bez recepty przez 3 dni nie daje
rezultatu, nale˝y zasi´gnàç porady lekarza.
W sytuacji, gdy:
• wzrasta temperatura cia∏a
• pogarsza si´ stan ogólny
• wystàpi ropny katar z g´stà wydzielinà i ropnà plwocinà oraz
nasili si´ kaszel
• pojawià si´ dusznoÊci
• wystàpià wysypki na skórze, biegunka lub wymioty, musimy
pojawiç si´ u lekarza, który mo˝e zdiagnozowaç nadka˝enie
bakteryjne lub innà chorob´.
Jak odró˝niç przezi´bienie
od grypy?
Przezi´bienie to najcz´Êciej wyst´pujàca wirusowa infekcja dróg
oddechowych. Poniewa˝ ma podobne objawy, jest cz´sto
mylone z grypà. Grypa to powa˝na choroba, która grozi ci´˝kimi
powik∏aniami. W obu przypadkach nie stosuje si´ leków eliminujàcych przyczyn´ choroby, zazwyczaj ∏agodzi si´ objawy, a gdy
pojawi si´ towarzyszàce zaka˝enie bakteryjne, lekarz stosuje
odpowiednià antybiotykoterapi´.
Grypa
Przezi´bienie
Poczàtek
nag∏y i b∏yskawiczny powolny i ∏agodny
Temperatura cia∏a
wysoka goràczka
(39° C i wi´cej)
najcz´Êciej nieznacznie
podwy˝szona
Katar
nie zawsze
zawsze
Bóle mi´Êni i stawów
bardzo cz´sto
rzadko
Samopoczucie
bardzo z∏e
umiarkowanie z∏e
Czas trwania
cz´sto ponad 7 dni
do 7 dni
Powik∏ania
cz´sto
rzadko
8
TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl
Goràczka i ból
Podwy˝szona temperatura cia∏a jest objawem zwiàzanym
z wieloma procesami zachodzàcymi w organizmie. Najcz´Êciej
objaw ten pojawia si´ w mechanizmie mobilizacji uk∏adu
odpornoÊciowego po wnikni´ciu do organizmu czynników
chorobotwórczych – np. wirusów lub bakterii. Mo˝e towarzyszyç przezi´bieniu, bardzo cz´sto towarzyszy grypie. Stan
podgoràczkowy jest te˝ cz´sto naturalnym stanem fizjologicznym u kobiet przed owulacjà, a podwy˝szona temperatura
wyst´puje w wyniku wysi∏ku fizycznego czy silnego stresu.
Goràczka to stan, w którym temperatura cia∏a jest wy˝sza ni˝
380 C. Je˝eli goràczka nie jest zbyt wysoka, nie nale˝y jej
obni˝aç farmakologicznie – podwy˝szona temperatura cia∏a
(tzw. stan podgoràczkowy do 380 C) sprzyja naturalnym procesom immunologicznym. Obni˝anie goràczki zaleca si´, gdy
temperatura cia∏a przekroczy 380 C, chyba ˝e ni˝sza temperatura powoduje wyraêny dyskomfort.
Natomiast ból jest sygna∏em ostrzegawczym organizmu, informujàcym o trwajàcym procesie chorobowym lub urazie. Dlatego te˝ doraêne ∏agodzenie d∏ugotrwale utrzymujàcego si´
bólu lub goràczki mo˝e spowodowaç powa˝ne opóênienie w
rozpoznaniu groênej choroby. Staraj si´ unikaç stosowania
leków przeciwbólowych, jeÊli jesteÊ w stanie znieÊç okazjonalny ból. U osób, które przy ka˝dym odczuciu bólu si´gajà
automatycznie po lek przeciwbólowy, obserwuje si´ przypadki uzale˝nienia psychicznego od coraz silniej dzia∏ajàcych
preparatów. Za˝ywaj lek wtedy, gdy ból jest nie do zniesienia
lub utrudnia Ci normalne funkcjonowanie. Wiele bólów g∏owy
mija po krótkiej drzemce.
Powszechnie stosowanà i doÊç bezpiecznà substancjà
o dzia∏aniu przeciwbólowym jest paracetamol.
Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty
9
Paracetamol
Jak dzia∏a: Paracetamol dzia∏a przeciwbólowo i przeciwgoràczkowo. Nie obni˝a naturalnej odpowiedzi odpornoÊciowej
organizmu w czasie infekcji. Mogà go stosowaç osoby z chorobà
wrzodowà ˝o∏àdka. Stosuje si´ go tak˝e w bólach przewlek∏ych.
Popularne leki: Apap, Calpol, Codipar, Panadol, Efferalgan,
Paracetamol.
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Dawkowanie jest
zale˝ne od dawki paracetamolu w tabletce i masy cia∏a.
Nie nale˝y stosowaç kilku leków zawierajàcych paracetamol.
Przedawkowanie leku mo˝e skutkowaç ci´˝kà chorobà
wàtroby. Dawka toksyczna wynosi mi´dzy 5 a 10 g,
w zale˝noÊci od indywidualnej sk∏onnoÊci organizmu.
Mo˝na stosowaç u dzieci. Nie podawaç bez konsultacji
z lekarzem d∏u˝ej ni˝ 3 dni.
Mo˝na stosowaç w okresie cià˝y i w czasie karmienia.
Choroby nerek i wàtroby – stosowanie tylko
po konsultacji z lekarzem.
Pozosta∏ymi lekami stosowanymi w leczeniu objawowym goràczki i bólu sà tzw. niesteroidowe leki przeciwzapalne. W przypadku tych leków nale˝y stosowaç jeden, wybrany lek.
Generalne zasady ostro˝noÊci przy stosowaniu
niesteroidowych leków przeciwzapalnych:
Preparaty o ró˝nych nazwach zawierajà cz´sto t´ samà substancj´ aktywnà
lub leki z tej samej grupy (np. kwas acetylosalicylowy, ibuprofen, naproksen).
Sprawdzaj sk∏ad leku i nie ∏àcz leków z tej samej grupy i podobnym profilu dzia∏ania. D∏ugotrwa∏e stosowanie mo˝e powodowaç uszkodzenie nerek, wàtroby, szpiku kostnego, krwawienia z przewodu pokarmowego, chorob´
wrzodowà, utrudniaç leczenie nadciÊnienia, nasilaç obrz´ki, wywo∏ywaç
szumy w uszach. Mogà te˝ wywo∏ywaç tzw. polekowe zespo∏y bólowe, na
przyk∏ad bardzo trudny w leczeniu przewlek∏y ból g∏owy.
Leki z grupy niesteroidowych przeciwzapalnych
uszeregowano w kolejnoÊci zgodnie z wzrastajàcà si∏à
dzia∏ania przeciwgoràczkowego i przeciwbólowego.
10
TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl
Kwas acetylosalicylowy, czyli „aspiryna”
lub „polopiryna”
Jak dzia∏a: Jej dzia∏anie jest wielokierunkowe. Obni˝a
goràczk´, ∏agodzi ból, dzia∏a przeciwzapalnie. Dodatkowo
jeszcze zmniejsza krzepliwoÊç krwi, wobec czego stosuje si´
jej niewielkie dawki (70-150 mg/dob´) w profilaktyce chorób
uk∏adu krà˝enia. Stosowana tak˝e w bólach ró˝nego
pochodzenia, przy przezi´bieniach, chorobach reumatycznych.
Popularne leki: Aspiryna, Alka-Seltzer, Asprocol, Calcipiryna,
Polopiryna, Scorbolamid.
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Najcz´Êciej co
6-8 godzin 1 tabletk´. Zawsze w czasie lub po posi∏ku.
Popijaç du˝à iloÊcià wody.
Dawka toksyczna wynosi 10 g! Sprawdê leki, które za˝ywasz – jeÊli zawierajà kwas acetylosalicylowy, zsumuj
ca∏kowità dawk´, jakà przyjmujesz w ciàgu dnia. Zawiadom
lekarza przed zabiegiem, jeÊli przyjmujesz leki zawierajàce kwas acetylosalicylowy doraênie lub profilaktycznie.
Zmniejszajà one krzepliwoÊç krwi.
Stosowanie u dzieci poni˝ej 12. r. ˝ycia i niemowlàt
wy∏àcznie po konsultacji z lekarzem.
W I trymestrze przeciwskazana, w II i III po konsultacji
z lekarzem.
Gdy pojawi si´ ciemno zabarwiony stolec, bóle brzucha.
Ostro˝nie stosowaç, gdy wyst´puje choroba wrzodowa
˝o∏àdka i dwunastnicy. W przypadku choroby nerek
i wàtroby, astmy oskrzelowej – pod kontrolà lekarza.
Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty
11
Ibuprofen
Jak dzia∏a: Nale˝y do niesteroidowych leków przeciwzapalnych i ma dzia∏anie zbli˝one do kwasu acetylosalicylowego. Ma
silniejsze dzia∏anie przeciwgoràczkowe ni˝ kwas acetylosalicylowy i jest zalecany przy wy˝szej temperaturze i silniejszym
bólu.
Popularne leki: Advil, Ibufen, Ibuprofen, Ibuprom, Nurofen.
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Przyjmuje si´ go
po posi∏ku, zazwyczaj co 4-6 godzin. Nale˝y popijaç du˝à iloÊcià wody.
Nie stosowaç bez konsultacji z lekarzem d∏u˝ej ni˝ 3 dni.
Stosowanie u dzieci poni˝ej 12. r. ˝ycia i niemowlàt
wy∏àcznie po konsultacji z lekarzem.
Pod kontrolà lekarza w I i II trymestrze cià˝y. W III
trymestrze i w czasie laktacji nie stosowaç.
Gdy pojawi si´ ciemno zabarwiony stolec, bóle brzucha.
Ostro˝nie stosowaç, gdy wyst´puje choroba wrzodowa
˝o∏àdka i dwunastnicy oraz choroby nerek i wàtroby,
astma oskrzelowa.
Naproksen
Jak dzia∏a: Dzia∏a silnie przeciwbólowo i przeciwzapalnie, tak˝e
przeciwgoràczkowo. Stosuje si´ w leczeniu chorób reumatycznych, nerwobólów, bólów migrenowych. Lek silnie dzia∏ajàcy.
Popularne leki: Aleve, Naproxen.
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Przyjmuje si´ go
w czasie posi∏ku, zazwyczaj 1-2 razy dziennie. Najlepiej przyjmowaç lek z mlekiem.
Nie stosowaç bez konsultacji z lekarzem d∏u˝ej ni˝ 3 dni.
Nie stosuje si´ u dzieci do 5. r. ˝ycia bez wskazania
lekarskiego.
12
TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl
Tylko pod kontrolà lekarza.
Gdy pojawi si´ ciemno zabarwiony stolec, bóle brzucha.
Wchodzi w interakcje z lekami stosowanymi przy
cukrzycy!
Ostro˝nie stosowaç, gdy wyst´puje choroba wrzodowa
˝o∏àdka i dwunastnicy oraz choroby nerek i wàtroby,
astma oskrzelowa.
Metamizol, czyli pyralgina
Jak dzia∏a: Metamizol dzia∏a najsilniej przeciwbólowo w tej
grupie leków. Stosowany w najsilniejszych bólach – bólach g∏owy,
z´bów, kolce jelitowej i kamicy nerkowej. Zalecany po drobnych
zabiegach chirurgicznych.
Popularne leki: Pyralgin, Pyrahexal.
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Przyjmuje si´ go
tylko doraênie.Trzeba popijaç obficie wodà. Maksymalnie mo˝na
przyjàç 3 g dziennie, co stanowi równowartoÊç 6 tabletek.
Nie stosowaç przy uczuleniu na metamizol ze wzgl´du na
silne powik∏ania. Nie stosowaç bez konsultacji z lekarzem
d∏u˝ej ni˝ 3 dni. W razie wystàpienia goràczki,
owrzodzenia b∏on Êluzowych, bólu gard∏a – natychmiast
przerwaç stosowanie.
Nie stosuje si´ u dzieci do 5. r. ˝ycia bez wskazania
lekarskiego.
Nie stosowaç w cià˝y i okresie karmienia piersià.
Gdy pojawi si´ ciemno zabarwiony stolec, bóle brzucha.
Choroba wàtroby.
Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty
13
Ból gard∏a
Ból gard∏a najcz´Êciej jest objawem towarzyszàcym ostremu
wirusowemu zapaleniu gard∏a (lub zapalenia górnych dróg
oddechowych). Powszechnà przyczynà bólu gard∏a jest
wych∏odzenie organizmu spowodowane cz´stymi zmianami
temperatury otoczenia (klimatyzacja, upa∏, ciep∏e wn´trze
i zimno na zewnàtrz). Ból gard∏a pojawia si´ cz´Êciej tak˝e
u osób z krzywà przegrodà nosowà, poniewa˝ upoÊledzona
dro˝noÊç nosa zmusza do oddychania ustami.
UWAGA! Palenie papierosów zwi´ksza cz´stotliwoÊç
wyst´powania bólu gard∏a i chrypki!
Leki ∏agodzàce objawy bólu gard∏a sà generalnie doÊç bezpieczne. Najwa˝niejsze, aby ich d∏ugotrwa∏e stosowanie nie
opóêni∏o rozpoznania powa˝nej choroby. W przypadku dzieci
i kobiet w cià˝y nale˝y dodatkowo zapytaç farmaceut´, czy nie
ma przeciwwskazaƒ do stosowania danego leku.
Leki „na gard∏o” majà w∏aÊciwoÊci Êciàgajàce i odka˝ajàce. JeÊli
zaczniemy je stosowaç ju˝ przy pierwszych objawach, mo˝emy
ograniczyç post´py zaka˝enia. Preparaty dzia∏ajà generalnie
przeciwbólowo, przeciwzapalnie, a dodatkowo majà dzia∏anie
antybakteryjne i przeciwgrzybicze (antyseptyczne). Chocia˝
w du˝ej iloÊci przypadków zapalenie gard∏a ma charakter wirusowy i dzia∏anie antyseptyczne nie ma istotnego znaczenia, leki
z tà funkcjà mogà dzia∏aç profilaktycznie i zmniejszaç ryzyko
nadka˝enia bakteryjnego. Z drugiej strony stosowane zbyt
cz´sto mogà zaburzaç naturalnà flor´ bakteryjnà jamy ustnej
i gard∏a.
Preparatem dzia∏ajàcym przeciwbólowo i przeciwzapalnie jest
Cholinex, zawierajàcy substancje zbli˝one do kwasu acetylosalicylowego (aspiryna) i nie powinien byç stosowany przez
osoby uczulone na salicylany oraz z chorobà wrzodowà ˝o∏àdka i dwunastnicy, a tak˝e kobiety w cià˝y i dzieci.
14
TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl
Dodatkowe dzia∏anie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze
zapewniajà popularne tabletki do ssania – Chlorchinaldin,
Halset, Neoangin, Sebidin, Septolete, Strepsils.
Preparatami o najwi´kszej sile i zakresie dzia∏ania – przeciwzapalnym, przeciwbólowym i odka˝ajàcym, stosowanym przy
wielu stanach zapalnych jamy ustnej i gard∏a w stomatologii,
laryngologii, a nawet onkologii, sà Tantum Verde i Strepsils
Intensive, Cholisept, Septolete Plus.
Skonsultuj si´ z lekarzem, jeÊli bólowi gard∏a towarzyszy
wysoka goràczka, wyst´pujà trudnoÊci w po∏ykaniu,
wyczujesz powi´kszone w´z∏y ch∏onne. Kiedy ból trwa
d∏u˝ej ni˝ tydzieƒ.
Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty
15
Kaszel
Kaszel jest naturalnym
odruchem organizmu
u∏atwiajàcym usuwanie
wydzieliny zalegajàcej
w oskrzelach. Choç jest
ucià˝liwy, pe∏ni funkcje
obronne i nie nale˝y
hamowaç go farmakologicznie ju˝ przy lekkim
kas∏aniu.
Leki na kaszel dzielimy na dwie grupy – preparaty u∏atwiajàce
wykrztuszanie wydzieliny oraz leki przeciwkaszlowe, hamujàce odruch kaszlu.
UWAGA! Palenie papierosów zwi´ksza cz´stotliwoÊç
wyst´powania kaszlu!
Leki wykrztuÊne
Leki wykrztuÊne stosuje si´ w przypadku pojawienia si´ suchego
kaszlu z niewielkà iloÊcià wydzieliny lub silnego kaszlu z g´stà,
trudnà do odkrztuszenia wydzielinà.
Substancja aktywna: Bardzo wiele ró˝norodnych substancji.
W aptece zapytaj o lek wykrztuÊny.
Jak dzia∏a: Leki wykrztuÊne majà dwa g∏ówne mechanizmy
dzia∏ania – zwi´kszajà wydzielanie poprzez dra˝nienie nab∏onka
oskrzeli (tzw. sekretolityczne) oraz poprzez zmian´ sk∏adu
i zmniejszanie lepkoÊci wydzieliny (tzw. mukolityczne).
Popularne leki: Flegamina, Ambroksol, Mukosolvan, Bronchosol,
Echinasal, Guajazyl, Syrop Pini.
Jak stosowaç: Zawsze wed∏ug zaleceƒ z ulotki. Preparaty
bardzo ró˝norodne, zawierajà ró˝ne przeciwwskazania.
Warunkiem skutecznoÊci leków wykrztuÊnych jest nawadnianie organizmu – zaleca si´ picie 2-3 litrów p∏ynów dziennie.
Nie nale˝y leków wykrztuÊnych stosowaç póêniej ni˝ 4 h
przed snem.
16
TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl
Preparat Echinasal nie powinien byç stosowany przez
kierowców.
Flegamina – mo˝e byç stosowana w ka˝dym wieku. Natomiast wi´kszoÊç leków z tej grupy nale˝y stosowaç
ostro˝nie u dzieci poni˝ej 4-6. r. ˝ycia – zawsze skonsultuj
si´ z farmaceutà lub lekarzem.
Preparatów wykrztuÊnych nie powinno si´ stosowaç
w czasie cià˝y. Stosowanie wi´kszoÊci leków wy∏àcznie
wed∏ug wskazaƒ lekarskich.
Ucià˝liwy kaszel utrzymujàcy si´ powy˝ej 3 dni nale˝y
skonsultowaç z lekarzem. Przewlek∏y kaszel, zw∏aszcza
wyst´pujàcy rano, mo˝e byç sygna∏em powa˝nej choroby.
Leki przeciwkaszlowe
Leki przeciwkaszlowe nie likwidujà przyczyny kaszlu, pozwalajà
jednak ∏agodziç nadmierny napadowy i m´czàcy suchy kaszel.
Substancja aktywna: G∏ównie tzw. Êluzy pochodzenia roÊlinnego – np. wyciàg z babki lancetowatej.
Butamirat i Dekstrometorfan oraz Kodeina – substancja dzia∏ajàca na oÊrodkowy uk∏ad nerwowy.
Jak dzia∏a: Âluz roÊlinny powleka b∏on´ Êluzowà, rozmi´kcza
wydzielin´ i ∏agodzi podra˝nienia receptorów kaszlowych.
Dzia∏a te˝ os∏aniajàco i hamuje wydzielanie Êluzu. Butamirat
i Dekstrometorfan sà nieopioidowymi lekami hamujàcymi
odruch kaszlu, nie stwarzajà ryzyka uzale˝nienia przy
d∏u˝szym stosowaniu. Kodeina to lek opioidowy przekszta∏cany w organizmie do morfiny. Obni˝a wra˝liwoÊç oÊrodka
kaszlu, zwalnia rytm oddychania i wykazuje w∏aÊciwoÊci
przeciwbólowe.
Popularne leki: Syrop prawoÊlazowy, Rubital, Plantaginis
Butamirat – Sinecod, Supremin Dekstrometorfan – Acodin,
Robitussin, Contril, Gripex, Kodeina-Ascodan, Thiocodin.
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki.
Sprawdê, czy zakupiony lek zawiera kodein´.
Stosowanie leków z kodeinà powy˝ej 2 miesi´cy mo˝e
prowadziç do uzale˝nienia!
Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty
17
UWAGA! Na rynku wyst´pujà tak˝e po∏àczenia leków przeciwkaszlowych z wykrztuÊnymi (np. Contril). Contril zawiera
jednak t´ samà substancj´ przeciwkaszlowà, co preparat
z∏o˝ony Gripex. Stosujàc preparat z∏o˝ony przy przezi´bieniu
czy grypie, nie powinno si´ przyjmowaç leków z tà samà substancjà aktywnà.
Kaszlu nie nale˝y hamowaç przy obfitej, p∏ynnej wydzielinie, aby nie doprowadziç do przejÊcia stanu zapalnego na
tkank´ p∏ucnà. Preparaty z kodeinà mogà prowadziç do
uzale˝nienia. Przeczytaj uwa˝nie sk∏ad leku!
Preparaty z kodeinà mogà powodowaç zaburzenia koncentracji i uwagi.
Ostro˝nie u dzieci! Zapytaj farmaceut´ lub lekarza,
przeczytaj ulotk´!
Sprawdê ulotk´ lub zapytaj farmaceut´. Wi´kszoÊç
preparatów jest zakazana w czasie cià˝y.
Ucià˝liwy kaszel utrzymujàcy si´ powy˝ej 3 dni nale˝y
skonsultowaç z lekarzem. Przewlek∏y kaszel, zw∏aszcza
wyst´pujàcy rano, mo˝e byç sygna∏em powa˝nej choroby.
Nie nale˝y piç alkoholu w czasie przyjmowania leków
hamujàcych odruch kaszlu. Za˝ywanie preparatów z dekstrometorfanem obni˝a tolerancj´ na nikotyn´ i alkohol.
Astma oskrzelowa, ostro˝nie przy chorobach tarczycy.
Chrypka
Chrypka wyst´puje przy zapaleniu krtani oraz wysi∏kowym
podra˝nieniu strun g∏osowych. Bardzo cz´sto chrypka pojawia
si´ u osób palàcych papierosy. Chrypki wyst´pujàcej bez
goràczki i trwajàcej ponad kilka tygodni nie wolno lekcewa˝yç.
18
TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl
Zdarza si´, ˝e to w∏aÊnie
przewlek∏a chrypka jest
pierwszym
sygna∏em
zmian nowotworowych
w obr´bie krtani. Cz´sto
stosowanymi preparatami na chrypk´ sà leki
zawierajàce wyciàg z tymianku i podbia∏u, prawoÊlaz, porost islandzki.
Leki zio∏owe
Jak dzia∏a: Dzia∏a Êciàgajàco i przeciwbólowo.
Popularne leki: Tymianek i podbia∏, Isla-Moos, Isla-Mint,
Isla-Cassis, syrop prawoÊlazowy.
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki.
Preparaty zawierajàce wyciàg z tymianku i podbia∏u
nie powinny byç stosowane u dzieci poni˝ej 12. r. ˝ycia.
Preparaty zawierajàce tymianek i podbia∏ nie powinny
byç stosowane przez kobiety w cià˝y i w czasie
kamienia.
Skonsultuj si´ z lekarzem, gdy:
• chrypka wyst´puje jednoczeÊnie z wysokà goràczkà,
silnym kaszlem i trudnoÊciami w oddychaniu
• chrypka utrzymuje si´ przez kilka tygodni bez
wyraênej przyczyny
• wraz z chrypkà wyst´pujà bóle uszu, trudnoÊci
w prze∏ykaniu lub spuchni´cie gard∏a
• chrypka wyst´puje po operacji okolic gard∏a.
Kiedy mamy chrypk´, nale˝y jak najmniej mówiç. Chodzi
o ograniczanie mówienia w ogóle, a nie tylko o Êciszanie
g∏osu. Szept obcià˝a struny g∏osowe bardziej ni˝ zwyk∏e
mówienie, wi´c jeÊli mówimy z chrypkà – róbmy to normalnym g∏osem.
Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty
19
Katar
Katar jest objawem
podra˝nienia Êluzówki
jamy nosowej i mo˝e
mieç wiele przyczyn. Od
zaka˝enia wirusowego
(przezi´bienie, grypa),
przez zaka˝enie bakteryjne po reakcj´ alergicznà. W ka˝dym przypadku jest ucià˝liwy i powinien ustàpiç
w ciàgu 7 dni, jeÊli przyczynà nie jest alergia. Gdy katar wywo∏uje reakcja uczuleniowa – wtedy mo˝e trwaç a˝ do znikni´cia alergenu z otoczenia osoby chorej. Wbrew powszechnej opinii
∏agodzenie objawów kataru powinno byç prowadzone ostro˝nie.
Poni˝sze wskazówki pozwolà Ci uniknàç powik∏aƒ w stosowaniu
leków na katar.
Objawy kataru to niedro˝ny nos z powodu obrz´ku Êluzówki oraz
nieprzyjemna wydzielina z nosa, sugerujàca typ zaka˝enia (g´sta,
o nieprzyjemnym zapachu mo˝e Êwiadczyç o zaka˝eniu bakteryjnym). W leczeniu tych objawów stosuje si´ Êrodki udra˝niajàce nos zewn´trznie (miejscowo) i wewn´trznie.
Leki udra˝niajàce nos do stosowania
miejscowego
Substancja aktywna: Oxymetazolina i Ksylometazolina
Nafazolina (preparaty z∏o˝one).
Jak dzia∏a: Leki te obkurczajà naczynia krwionoÊne,
zmniejszajà przekrwienie i obrz´k b∏ony Êluzowej w nosie.
Niestety, stosowane zbyt d∏ugo prowadzà do powa˝nych
uszkodzeƒ b∏ony Êluzowej nosa.
Popularne leki: Krople do nosa – Acatar, Afrin, Nasivin,
Otrivin, Xylometazolin, Betadrin, Rhinophenazol.
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki.
Nigdy d∏u˝ej ni˝ 3-5 dni.
Ostro˝nie stosowaç u niemowlàt i dzieci.
Nie stosowaç w cià˝y i w okresie laktacji.
20
TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl
Katar utrzymujàcy si´ ponad 2 tygodnie powinien sk∏oniç
do wizyty u lekarza. Przewlek∏y katar mo˝e byç
objawem alergii lub przewlek∏ego zapalenia zatok.
NadciÊnienie, choroba wieƒcowa, jaskra, cukrzyca, choroby tarczycy.
Leki udra˝niajàce nos do stosowania
wewn´trznego
Substancja aktywna: Pseudoefedryna.
Jak dzia∏a: Wywo∏uje podobny efekt jak w przypadku kropli dzia∏ajàcych miejscowo, ale utrzymuje si´ on d∏u˝ej. Niestety, ma doÊç
uogólnione dzia∏anie i oprócz obkurczania naczyƒ krwionoÊnych
b∏ony Êluzowej nosa wywo∏uje inne, nie zawsze po˝àdane skutki.
Popularne leki: Tabletki Sudafed, oraz preparaty z∏o˝one Actifed,
Cirrus (razem z odczulajàcà cetyryzynà), Ibuprom Zatoki (dzia∏anie przeciwbólowe i udra˝niajàce nos), Nurofen Antigrip,
Modafen. Zawarta w nich pseudoefedryna wyst´puje te˝ w
z∏o˝onych preparatach stosowanych w przezi´bieniu czy grypie.
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Nie stosowaç d∏u˝ej
ni˝ 2-3 tygodnie. Pseudoefedryna mo˝e uczulaç, zwi´kszaç
ciÊnienie t´tnicze krwi i zaostrzaç chorob´ niedokrwiennà serca.
Nie stosowaç u dzieci poni˝ej 6. r. ˝ycia.
Nie stosowaç w czasie laktacji.
Katar utrzymujàcy si´ ponad 2 tygodnie powinien sk∏oniç
do wizyty u lekarza. D∏ugotrwa∏y katar mo˝e byç
objawem alergii, przewlek∏ego zapalenia zatok lub innej
choroby.
Zdiagnozowane nadciÊnienie, choroby serca, cukrzyca,
nadczynnoÊç tarczycy, niewydolnoÊç nerek lub wàtroby.
OczywiÊcie w ∏agodzeniu objawów kataru mo˝na stosowaç
wiele innych preparatów pomocniczych – p∏yny aromatyczne,
preparaty do inhalacji, maÊci aromatyzowane, sztyfty do nosa.
Nawet p∏ukanie nosa roztworem soli fizjologicznej powoduje
ulg´ i nawil˝a Êluzówk´.
Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty
21
Opryszczka wargowa,
czyli tzw. „zimno”
Opryszczka wargowa wywo∏ywana jest przez wirusa Herpes
simplex. Wirus po wnikni´ciu do organizmu usadawia si´ w zwojach nerwowych, gdzie przez d∏u˝szy czas mo˝e pozostawaç
uÊpiony. Uaktywnia si´ w stanach obni˝onej odpornoÊci (choroby, stres, przebywanie na s∏oƒcu lub zimnie).
Atak choroby rozpoczyna si´ od sw´dzenia, nast´pnie
odczuwa si´ ból. Najcz´Êciej wirus wywo∏uje p´cherzyki
wype∏nione p∏ynem zlokalizowane w okolicach ust. Zdarza si´
jednak czasem u osób z obni˝onà odpornoÊcià, ˝e p´cherzyki
pokrywajà ca∏e cia∏o. Zachodzi wtedy koniecznoÊç stosowania
leków doustnych lub do˝ylnych.
UWAGA! Osoby z opryszczkà wargowà nie powinny nikogo
ca∏owaç, zw∏aszcza dzieci. Nale˝y tak˝e uwa˝aç, aby nie dotykaç
d∏onià okolic oczu – mo˝e to doprowadziç do groênego wirusowego zapalenia rogówki.
Infekcje Herpes simplex majà charakter nawracajàcy
i leczenie nie zapobiega ponownemu zachorowaniu.
Leki stosowane miejscowo
Substancja aktywna: Acyklowir.
Jak dzia∏a: Jest lekiem przeciwwirusowym. Hamuje namna˝anie
si´ wirusa. Niestety, nie powoduje ca∏kowitego wyeliminowania
wirusa z organizmu, przyspiesza jednak gojenie si´ owrzodzenia.
Popularne leki: Antivir, Avirol, Hascovir, Zovirax.
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Zastosowaç natychmiast po pierwszych objawach sw´dzenia.
W cià˝y wy∏àcznie pod kontrolà lekarza. Zachowaç
ostro˝noÊç przy stosowaniu leku w czasie karmienia.
Nale˝y zg∏osiç si´ do lekarza, jeÊli opryszczka pojawi∏a
si´ na ca∏ym ciele lub jeÊli opryszczka wargowa utrzymuje si´ ponad 10 dni.
22
TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl
Alergie
Alergie sà nazywane epidemià XXI wieku. Coraz wi´cej osób,
zw∏aszcza rodziców chorujàcych cz´sto dzieci, dowiaduje si´,
˝e przewlek∏y katar, kaszel, nietypowa wysypka, ∏zawienie
oczu to skutek reakcji na alergen, którego cz´sto nie jesteÊmy
w stanie zidentyfikowaç. Objawy alergii mogà utrudniaç
codzienne ˝ycie, dlatego w aptekach mo˝na bez recepty kupiç
preparaty u∏atwiajàce normalne funkcjonowanie w czasie
zaostrzenia objawów.
Leki stosowane w chorobach alergicznych dzielimy na dwie
grupy – dzia∏ajàce miejscowo oraz leki dzia∏ajàce ogólnoustrojowo, czyli preparaty antyhistaminowe. To w∏aÊnie histamina
wydziela si´ w nadmiarze podczas reakcji alergicznej i powoduje
ucià˝liwe dolegliwoÊci.
Leki dzia∏ajàce miejscowo
Substancja aktywna: Kromoglikany, difenhydramina, antazolina.
Jak dzia∏a: Dzia∏anie antyhistaminowe. Nast´puje zablokowanie
reakcji alergicznej.
Popularne leki: Cromohexal, Cusicrom, Lecrolyn, Polcrom,
Vividrin, Betadrin, (difenhydramina), Rhinophenazol (antazolina).
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Nie stosowaç
d∏u˝ej ni˝ 10 dni.
Kromoglikany mo˝na stosowaç u dzieci powy˝ej 6 lat.
Difenhydramin´ mo˝na stosowaç u dzieci powy˝ej 2. r.
˝ycia. Antazolin´ wy∏àcznie u dzieci po 12. r. ˝ycia.
Kromoglikany mo˝na stosowaç poza I trymestrem cià˝y.
Pozosta∏e Êrodki po konsultacji z lekarzem.
JeÊli lekarz nie rozpozna∏ alergii, nie stosujmy leków
przeciwalergicznych.
NadciÊnienie, nadczynnoÊç tarczycy, jaskra, zaburzenia
rytmu serca. Nie nale˝y stosowaç w ostrym napadzie
astmy oskrzelowej.
Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty
23
Leki dzia∏ajàce ogólnoustrojowo
Substancja aktywna: Loratadyna i cetyryzyna.
Jak dzia∏a: Leki antyhistaminowe, bardzo szybko wygaszajà
reakcj´ alergicznà. Loratadyna wywo∏uje mniejsze uczucie
sennoÊci i os∏abienia koncentracji, ale dzia∏a krócej. Natomiast
cetyryzyna dzia∏a przez pe∏ne 24 godz., ale wywo∏uje sennoÊç.
Popularne leki: Tabletki zawierajàce loratadyn´: Aleric, Loratadyna, Loratine, Nalergine, Rotadin. Zawierajàce cetyryzyn´:
Allertec, Amertil, Cetalergin, Zyrtec.
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Najcz´Êciej raz
dziennie, najlepiej wieczorem.
Cetyryzyna mo˝e powodowaç sennoÊç i obni˝enie koncentracji.
Cetyryzyny nie nale˝y stosowaç u dzieci do 2. r. ˝ycia,
loratadyn´ natomiast po konsultacji z lekarzem.
Leki nie zalecane w cià˝y, zw∏aszcza w I trymestrze. Nie
stosowaç w czasie karmienia piersià.
Nie nale˝y ∏àczyç z lekami uspokajajàcymi, nasennymi,
alkoholem. Loratadyna nie powinna byç stosowana
w czasie leczenia grzybicy.
Niepokój, stres i bezsennoÊç
W dzisiejszych czasach napotykamy coraz wi´cej sytuacji stresowych, wywo∏ujàcych niepokój. Wiele osób ma problemy ze
snem. Bardzo cz´sto niepokoje, l´ki czy bezsennoÊç sà objawem
bardzo z∏o˝onych problemów zdrowotnych, których diagnoza
i leczenie jest konieczne dla poprawy samopoczucia. Istotnà
kwestià jest okreÊlenie, czy istnieje obiektywny powód niepokoju czy bezsennoÊci – np. l´k w chorobie najbli˝szych, wa˝ny egzamin, prezentacja, negocjacje du˝ego kontraktu. W takich przypadkach doraêne z∏agodzenie objawów jest wskazane. JeÊli jednak niepokój, l´k czy bezsennoÊç utrzymujà si´ pomimo braku
obiektywnych powodów lub sà d∏ugotrwa∏e i ucià˝liwe, nale˝y
skonsultowaç si´ z lekarzem.
24
TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl
Leki uspokajajàce
Substancja aktywna: Najcz´Êciej wyciàgi
z koz∏ka lekarskiego (waleriana), melisy oraz szyszek chmielu.
Jak dzia∏a: Dzia∏ajà uspokajajàco i relaksujàco, u∏atwiajà zasypianie.
Popularne leki: Kalms, Melisana Klosterfrau, Neospasmina,
Nervomix, Nervosol, Persen, Deprim.
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami w ulotce.
Nie przekraczaj zalecanych dawek.
Leki uspokajajàce dost´pne bez recepty nie leczà depresji, która
jest powa˝nà chorobà i wymaga leczenia pod kontrolà lekarza.
Nadmierne stosowanie powoduje sennoÊç, znu˝enie,
apati´. W przypadku stosowania leków zawierajàcych
wyciàg z dziurawca (np. Deprim) nale˝y unikaç s∏oƒca.
Powodujà sennoÊç i obni˝enie koncentracji!
Specjalne preparaty mo˝na stosowaç u dzieci od 3. r.
˝ycia. Przy zakupie nale˝y skonsultowaç si´ z farmaceutà.
Preparaty z walerianà nie sà zalecane kobietom
w okresie cià˝y i podczas karmienia piersià.
Je˝eli stan obni˝onego nastroju, niepokoju, l´ku,
zaburzeƒ snu utrzymuje si´ ponad miesiàc, nale˝y skonsultowaç si´ z lekarzem pierwszego kontaktu.
Nie nale˝y ∏àczyç z alkoholem.
Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty
25
Zaburzenia trawienia
Dietetycy ostrzegajà, ˝e jemy nie tylko coraz wi´cej, ale tak˝e
coraz szybciej. Cz´sto spo˝ywamy tylko jeden bardzo obfity
posi∏ek w ciàgu dnia, po zakoƒczonej pracy. U coraz wi´kszej liczby osób pojawiajà si´ objawy nadkwaÊnoÊci, zgagi, wzd´cia czy
bóle jelit. Przy sporadycznym wyst´powaniu objawy te mo˝na
skutecznie ∏agodziç przy u˝yciu leków dost´pnych bez recepty.
Jednak d∏ugotrwa∏e utrzymywanie si´ tych symptomów mo˝e
Êwiadczyç o powa˝nych chorobach uk∏adu pokarmowego,
wymagajàcych kompleksowego leczenia. W zale˝noÊci od
objawu mo˝emy wybraç odpowiedni lek.
Leki zoboj´tniajàce kwas solny
Stosuje si´ je w przypadku nadkwaÊnoÊci, uczucia pieczenia
w do∏ku, czyli zgagi. Sà to leki eliminujàce wy∏àcznie objawy
choroby, a nie jej przyczyn´.
Substancja aktywna: Zwiàzki glinu, magnezu i wapnia.
Jak dzia∏a: Zoboj´tniajà nadmiernie wydzielajàcy si´ kwas solny.
Nadmiar kwasu wywo∏uje objaw pieczenia i dodatkowo mo˝e
uszkadzaç b∏on´ Êluzowà ˝o∏àdka i dwunastnicy.
Popularne leki: Tabletki lub zawiesiny: Alugastrin, Alumag,
Maalox, Rennie, Manti – dodatkowo zawiera substancje
∏agodzàce wzd´cia.
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami w ulotce. Zazwyczaj po
posi∏kach i na noc.
Stosowaç najwczeÊniej u dzieci powy˝ej 6. r. ˝ycia.
Dozwolone, mogà jednak powodowaç zaparcia
(g∏ównie preparaty wapniowe).
JeÊli dolegliwoÊci nie ust´pujà i trwajà powy˝ej 7 dni
– skonsultuj si´ z lekarzem.
Nie nale˝y ∏àczyç z lekami obni˝ajàcymi wydzielanie
soku ˝o∏àdkowego.
26
TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl
Leki zmniejszajàce wydzielanie
soku ˝o∏àdkowego
Leki z tej grupy sà stosowane przy leczeniu choroby
wrzodowej ˝o∏àdka i dwunastnicy czy refluksie (zarzucaniu
treÊci pokarmowych z ˝o∏àdka do prze∏yku), przy którym wyst´puje objaw zgagi.
Substancja aktywna: Ranitydyna.
Jak dzia∏a: Dzia∏anie uogólnione powoduje zahamowanie
wydzielania soku ˝o∏àdkowego. Zmniejszenie wydzielania
odczuwane jest jako ulga w objawach wywo∏ywanych
nadmiernym st´˝eniem kwasu podra˝niajàcego Êluzówk´
˝o∏àdka. Poniewa˝ jest to zmiana naturalnego procesu
fizjologicznego, d∏ugotrwa∏e stosowanie mo˝liwe jest
wy∏àcznie pod kierunkiem lekarza.
Popularne leki: Ranigast, Ranimax 150.
Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami w ulotce.
Stosowaç najwczeÊniej u dzieci powy˝ej 12. r. ˝ycia.
Nie nale˝y stosowaç w czasie cià˝y i laktacji.
JeÊli dolegliwoÊci nie ust´pujà po zastosowaniu jednego
opakowania (10 tabletek), nale˝y skonsultowaç si´
z lekarzem.
Nie nale˝y ∏àczyç z lekami zoboj´tniajàcymi sok
˝o∏àdkowy.
Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty
27
Stosowanie preparatów z∏o˝onych
– zasady bezpieczeƒstwa
• Wymienione w naszym poradniku substancje znajdujà si´
w wielu preparatach z∏o˝onych, majàcych kompleksowo
∏agodziç kilka wspó∏wyst´pujàcych objawów (np. Coldrex,
Gripex, Fervex). ¸agodzà one ból, zmniejszajà goràczk´,
cz´sto hamujà kaszel i zmniejszajà obrz´k Êluzówki nosa.
Przyjmujàc taki lek, nie nale˝y dodatkowo stosowaç innych
leków zawierajàcych takie same substancje aktywne lub leki
z podobnej grupy (np. ibuprofen, naproksen i diklofenak).
• Kupujàc kilka leków, mo˝emy tak˝e wprowadzaç gigantycznà
iloÊç witaminy C, dodawanej do wielu preparatów. Nie ma
dowodów naukowych, aby zwi´kszona dawka uderzeniowa
witaminy C by∏a zalecana przy przezi´bieniach. Dawka 200300 mg dziennie w takich przypadkach jest optymalna i nie
trzeba jej przekraczaç.
Przyjmujàc lek z∏o˝ony, nale˝y pami´taç o wszystkich zasadach
bezpieczeƒstwa zwiàzanych z poszczególnymi substancjami.
Nasz przewodnik ma Paƒstwu to u∏atwiç. Najwa˝niejsze jest,
abyÊcie Paƒstwo nie wpadli w pu∏apk´ nadmiernego leczenia,
bo konsekwencje przedawkowania mogà byç bardzo nieprzyjemne.
Jak nie wpaÊç w pu∏apk´
kumulacji dawki?
Kupuj leki w aptece – najlepiej naraz wszystkie, jakie
zamierzasz za˝ywaç w danym czasie. Farmaceuta zna sk∏ad
poszczególnych leków i zadba, aby ich dzia∏anie nie znosi∏o si´
oraz aby w lekach nie wyst´powa∏y te same substancje.
JeÊli wolisz kupowaç lek w supermarkecie, stacji benzynowej lub kiosku – czytaj uwa˝nie informacje na opakowaniach i ulotki. Przyjmij zasad´ – jedna substancja w jednym
preparacie.
28
TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl
Jakà form´ leku wybraç?
• Postacie p∏ynne leków szybciej si´ wch∏aniajà i dzia∏ajà mniej
dra˝niàco na Êluzówk´ przewodu pokarmowego.
• U dzieci najlepszà formà leku sà zawiesiny doustne, bezpieczniejsze ni˝ tabletki.
• Pami´tajmy, ˝e leków w formie kapsu∏ek dojelitowych nie
mo˝na dzieliç, tylko po∏ykaç w ca∏oÊci. Kapsu∏ki dojelitowe
sà doustnà postacià leku rozpuszczajàcego si´ dopiero w jelitach, a nie w ˝o∏àdku.
• Zalecane sà te˝ czopki, które sà szybko wch∏aniane
i jednoczeÊnie szybko dzia∏ajà. Czopki zalecane sà dzieciom
i osobom z dolegliwoÊciami ˝o∏àdkowo-jelitowymi.
• Syropy na kaszel ze wzgl´du na zawartoÊç cukru mo˝na
zastàpiç tabletkami.
Leki a ˝ywnoÊç
• Wi´kszoÊç leków nale˝y popijaç wodà. Soki majà przewa˝nie
niskie pH, co doprowadza do rozpadu leków. Nie popijamy
równie˝ leków mlekiem (poza kilkoma wyjàtkami, np. leki
zawierajàce naproksen), gdy˝ mleko jako produkt bia∏kowy
powoduje tworzenie si´ kompleksów, które znoszà dzia∏anie leku.
• Na szybkoÊç wch∏aniania leków ma wp∏yw tak˝e jakoÊç
po˝ywienia:
– pokarmy t∏uste i goràce zmniejszajà wch∏anianie, co
oznacza, ˝e lek zacznie póêniej dzia∏aç;
– w´glowodany zwi´kszajà szybkoÊç przyswajania treÊci
˝o∏àdkowej, czyli lek b´dzie dzia∏a∏ szybciej;
– du˝a zawartoÊç bia∏ka w pokarmie powoduje tworzenie
si´ kompleksów z lekami, na skutek czego nast´puje
zmniejszenie poziomu leku w organizmie;
– natomiast b∏onnik pokarmowy zwi´ksza przyswajanie
leków.
Dzi´kujemy Paƒstwu za zapoznanie si´ z informacjami
zawartymi w poradniku. Mamy nadziej´, ˝e nasze
wskazówki pomogà Paƒstwu bezpiecznie radziç sobie
z dolegliwoÊciami zdrowotnymi.
˚yczymy du˝o zdrowia!
Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty
29
SPIS TREÂCI:
Zasady ogólne stosowania
leków bez recepty
4
Jak si´ nie daç przezi´bieniu
i grypie
7
Goràczka i ból
9
Ból gard∏a
14
Kaszel
16
Chrypka
18
Katar
20
Opryszczka wargowa,
czyli tzw. „zimno”
22
Alergie
23
Niepokój, stres i bezsennoÊç
24
Zaburzenia trawienia
26
Stosowanie preparatów
z∏o˝onych – zasady bezpieczeƒstwa
28
Jak nie wpaÊç w pu∏apk´
kumulacji dawki?
28
Jakà form´ leku wybraç?
29
Leki a ˝ywnoÊç
29
30
TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl
Zaszczep si´,
nie dasz si´ chorobie!
Âwiatowa Organizacja Zdrowia jako najlepszy
sposób ochrony przed wieloma chorobami
zakaênymi zaleca szczepienia profilaktyczne.
Dlatego te˝ Medicover zach´ca
do wykonywania nast´pujàcych szczepieƒ:
SZCZEPIENIA PRZECIWKO GRYPIE
Grypa jest ostrà wirusowà chorobà zakaênà, na którà
w Polsce zapada nawet do 3 milionów osób rocznie.
Z pozoru niegroêna, mo˝e zakoƒczyç si´ powa˝nymi
powik∏aniami. Dlatego warto si´ szczepiç. Z uwagi
na du˝à zmiennoÊç antygenowà wirusa szczepienie
nale˝y powtarzaç corocznie.
SZCZEPIENIA PRZECIWKO
WIRUSOWEMU ZAPALENIU WÑTROBY
WZW to ci´˝ka choroba wymagajàca
d∏ugotrwa∏ego leczenia, mogàca zakoƒczyç si´
bardzo powa˝nym uszkodzeniem wàtroby.
Ryzyko zachorowania na WZW typu A i B
mo˝na ca∏kowicie wyeliminowaç przez
przejÊcie cyklu szczepieƒ.
SZCZEPIENIA DLA
PODRÓ˚NYCH
Osoby podró˝ujàce po Êwiecie powinny
zwróciç uwag´ na obowiàzkowe
i zalecane szczepienia przed podró˝à
do wybranego kraju. Wizyt´ u lekarza
warto zaplanowaç na kilka tygodni przed
wyjazdem.
Wi´cej informacji na stronie
www.medicover.pl
Poznań
Malta - ul. Arcybiskupa Antoniego Baraniaka 88
1 96 77
0 411 95 96

Podobne dokumenty