ksiazeczka o lekach v2
Transkrypt
ksiazeczka o lekach v2
Medicover radzi Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty Redakcja: Dzia∏ Kliniczny Medicover Opracowanie: Zespó∏ Apteki Medicopharma: mgr farm. Anna Krzymiƒska, mgr farm. Sylwia GrzeÊkowiak, tech. farm. Sylwia CieÊlak Konsultacja merytoryczna: lek. med. Iwona Wierzbicka i lek. med. Marzena Klimczak, specjaliÊci chorób wewn´trznych Do∏àcz do • zachowaç dobre samopoczucie • cieszyç si´ z bycia rodzicem Màdre od˝ywianie • zaczerpnàç energi´ do codziennych obowiàzków i realizacji ˝yciowych celów Aktywny relaks JeÊli chcesz dowiedzieç si´, jak: Zdrowe pi´kno Medicover Club! ju˝ dziÊ zarejestruj si´ w Medicover Club na www.medicoverclub.pl Wewn´trzna równowaga • nauczyç si´ s∏uchaç swojego cia∏a Mi´dzy nami rodzicami • utrzymaç wysokà form´ i si∏y witalne Jesieƒ i zima to czas, gdy trapieni przezi´bieniami i innymi dolegliwoÊciami cz´Êciej si´gamy po leki dost´pne bez recepty. Dzi´ki nim mo˝emy szybko z∏agodziç dolegliwoÊci, które nie wymagajà konsultacji lekarskiej, i prowadziç aktywne ˝ycie. Jednak poruszanie si´ w gàszczu informacji marketingowej o „niezawodnych” lekach nie jest ∏atwe. Dlatego przygotowaliÊmy miniprzewodnik po ofercie leków dost´pnych bez recepty i ogólnych zasadach ich bezpiecznego stosowania. Dysponujàc informacjami na ten temat, b´dziecie Paƒstwo mogli bezpieczniej ∏agodziç objawy, które utrudniajà ˝ycie, ale nie zawsze wymagajà interwencji lekarza. PodkreÊlamy jednak, ˝e leki dost´pne bez recepty wy∏àcznie ∏agodzà objawy, a nie leczà chorób. D∏ugotrwa∏e ∏agodzenie objawów, które mogà byç sygna∏em toczàcego si´ procesu chorobowego, opóênia moment diagnozy i zastosowania leczenia przyczynowego, czyli ukierunkowanego na wyeliminowanie przyczyny choroby. W naszym poradniku skoncentrowaliÊmy si´ na substancjach aktywnych zawartych w lekach. Na rynku dost´pnych jest wiele preparatów o ró˝nych nazwach, ale cz´sto zawierajà one t´ samà substancj´ aktywnà. Równoczesne przyjmowanie preparatów o ró˝nej nazwie, a zbli˝onym sk∏adzie, mo˝e prowadziç do przedawkowania okreÊlonej substancji. Mamy nadziej´, ˝e po lekturze tego krótkiego przewodnika b´dziecie Paƒstwo zwracali wi´kszà uwag´ na sk∏ad leków, które dost´pne sà bez recepty. Zach´camy te˝ do czytania ulotek do∏àczonych do leków. Kilka minut uwagi pomo˝e nam uniknàç nieprzyjemnych niespodzianek. Redakcja Zasady ogólne stosowania leków bez recepty • Stosowanie leków bez recepty jest zalecane w sytuacjach, gdy dolegliwoÊç, którà chcesz z∏agodziç, pojawia si´ rzadko i doÊç szybko ust´puje. Cz´ste i/lub d∏ugotrwale utrzymujàce si´ objawy wymagajà konsultacji lekarza – zw∏aszcza jeÊli intensywny ból lub goràczka trwajà powy˝ej 3 dni. • Kupuj leki w aptece, bo tam sà przechowywane w odpowiednich warunkach. Leki szczególnie nie lubià Êwiat∏a s∏onecznego i wysokiej temperatury. Nie mo˝esz mieç pewnoÊci, ˝e te wymagania sà spe∏nione w kioskach czy na stacjach benzynowych. Przypomnij sobie widok leków wystawionych za witrynà w s∏oneczny letni dzieƒ. • Przed ka˝dym za˝yciem leku sprawdê dat´ przydatnoÊci na opakowaniu! Cz´sto zbyt d∏ugo przechowujemy popularne leki, a te mogà si´ przeterminowaç. • W czasie cià˝y i karmienia piersià sprawdzaj ka˝dy lek, który stosujesz. Mo˝liwoÊci stosowania uzale˝nione sà od okresu cià˝y, w którym aktualnie si´ znajdujesz. Zawsze pytaj farmaceut´ lub lekarza, czy lek nie ma przeciwwskazaƒ do stosowania w cià˝y i okresie laktacji. Szczególnie wnikliwie studiuj ulotk´. • Zawsze informuj lekarza o przyjmowanych obecnie lub cz´sto lekach dost´pnych bez recepty. Mo˝esz przynieÊç na wizyt´ ulotki lub opakowania. W ten sposób unikniesz sytuacji, w której przepisany przez lekarza lek wejdzie w szkodliwà reakcj´ z substancjami zawartymi w lekach dost´pnych bez recepty. • Osoby uczulone na jakiekolwiek substancje chemiczne powinny zawsze dok∏adnie sprawdzaç sk∏ad kupowanego leku. Je˝eli wyst´puje w nim substancja uczulajàca, nie nale˝y go stosowaç. • Zawsze zapoznawaj si´ z ulotkà informacyjnà do∏àczonà do leku zakupionego bez recepty. Szczególnie z cz´Êcià dotyczàcà sk∏adu, zasad stosowania i przeciwwskazaƒ. Nie ulegaj 4 TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl przera˝eniu, widzàc list´ dzia∏aƒ niepo˝àdanych i skutków ubocznych. Wyst´pujà one niezwykle rzadko. Sytuacje, w których stosowanie leku jest ryzykowne, wymienione sà w przeciwwskazaniach. • Je˝eli jesteÊ chory przewlekle i przyjmujesz stale jakiekolwiek leki zapisane przez lekarza, si´gaj po preparaty dost´pne bez z recepty z du˝à nieufnoÊcià! Ustal z lekarzem, jakich leków bez recepty nie wolno Ci stosowaç. W aptece poinformuj farmaceut´ o lekach, które przyjmujesz. JeÊli kupujesz leki poza aptekà – dok∏adnie przeczytaj ulotk´, g∏ównie cz´Êç dotyczàcà INTERAKCJI! Nieostro˝noÊç mo˝e si´ skoƒczyç powa˝nymi powik∏aniami. • Zawsze sprawdzaj, jakie substancje aktywne zawiera lek. Preparaty o innej nazwie zawierajà cz´sto t´ samà substancj´ czynnà. Przyjmowanie leków o ró˝nej nazwie handlowej z podobnà zawartoÊcià mo˝e spowodowaç przedawkowanie. Dlatego kupuj leki w aptece i najlepiej od razu wszystkie, jakie zamierzasz stosowaç, aby farmaceuta móg∏ sprawdziç, czy nie kumulujà si´ dawki lub leki nie wchodzà w szkodliwe interakcje. Leki, nawet te dost´pne powszechnie, mogà byç niebezpieczne i wywo∏ywaç dzia∏ania uboczne. Stosujmy je z umiarem. Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty 5 Przy wi´kszoÊci substancji znajdziecie Paƒstwo specjalne rysunki, które oznaczajà wa˝ne, z punktu widzenia bezpieczeƒstwa stosowania leku, informacje: UWAGA – informacje szczególnie istotne przy stosowaniu danego leku NIE PROWADZIå SAMOCHODU – informacje o mo˝liwych przeciwwskazaniach do prowadzenia pojazdów i urzàdzeƒ mechanicznych po za˝yciu leku ZALECENIE STOSOWANIA U DZIECI – ogólne zalecenia lub przeciwwskazania stosowania u dzieci STOSOWANIE U KOBIET W CIÑ˚Y – ogólne zalecenia i przeciwwskazania stosowania w czasie cià˝y i laktacji KONIECZNIE DO LEKARZA – informacja, w jakich sytuacjach nale˝y skontaktowaç si´ z lekarzem INTERAKCJE – w niektórych przypadkach informujemy, jakich leków lub produktów ˝ywnoÊciowych nale˝y unikaç podczas przyjmowania danej substancji NIE STOSOWAå GDY – generalne przeciwwskazania dla danej substancji aktywnej Uwaga! Wi´kszoÊç informacji dotyczàcych substancji aktywnych i leków zawartych w tej publikacji dotyczy ich stosowania przez osoby doros∏e. Podawanie leków dzieciom oraz stosowanie leków przez kobiety ci´˝arne i karmiàce wymaga szczególnych Êrodków ostro˝noÊci i konsultacji z lekarzem. Wszystkie nazwy leków wymienione w ulotce sà zarejestrowanymi nazwami handlowymi producentów i podlegajà ochronie prawnej. Medicover nie ponosi odpowiedzialnoÊci za stosowanie leków dost´pnych bez recepty, jeÊli nie zosta∏y one zlecone przez lekarza Medicover. 6 TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl Jak si´ nie daç przezi´bieniu i grypie – rady ogólne: To pytanie jest bardzo cz´sto stawiane lekarzom Medicover. Oto nasze rady: • Przez ca∏y rok bàdê aktywny fizycznie – najlepiej na Êwie˝ym powietrzu. • Dbaj o regularny wypoczynek oraz diet´ – jedz pi´ç posi∏ków w ciàgu dnia. • Jedz warzywa i owoce – przynajmniej pi´ç porcji dziennie – zawierajà wiele witamin i mikroelementów, które wzmacniajà odpornoÊç. • JeÊli Twoja dieta jest uboga w warzywa i owoce, przyjmuj profilaktycznie preparaty witaminowe – najlepiej kompleksowo zbilansowane (np. Centrum, Multi-tabs, Vigor, Vitaral). • Cz´sto myj r´ce – zw∏aszcza gdy korzystasz z komunikacji miejskiej. Unikaj dotykania d∏oƒmi okolic ust, nosa i oczu, poniewa˝ u∏atwia to wirusom przenoszonym cz´sto na d∏oniach wnikanie do organizmu. • Pij du˝o p∏ynów, szczególnie jeÊli pracujesz w klimatyzowanym pomieszczeniu. Wysuszone Êluzówki znacznie ∏atwiej poddajà si´ atakom wirusów i bakterii. • Ubieraj si´ odpowiednio do temperatury, unikaj przegrzania i wych∏odzenia. W ch∏odne dni zak∏adaj nakrycie g∏owy. • Zaszczep si´ przeciwko grypie. Osoby zaszczepione znacznie rzadziej zapadajà na t´ groênà chorob´, a jeÊli ju˝ zachorujà, przebieg grypy jest du˝o ∏agodniejszy i pozwala uniknàç powa˝nych powik∏aƒ. Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty 7 Jak leczyç przezi´bienie i gryp´? Najlepszym rozwiàzaniem przy przezi´bieniu i grypie jest wypoczynek, pozostanie w ∏ó˝ku i przyjmowanie du˝ej iloÊci p∏ynów. Uk∏ad odpornoÊciowy sam poradzi sobie z chorobà. Wiele objawów mo˝emy jednak wyciszyç, aby ∏atwiej znieÊç chorob´. JeÊli objawy sà tak silne, ˝e ∏agodzenie ich domowymi sposobami i lekami dost´pnymi bez recepty przez 3 dni nie daje rezultatu, nale˝y zasi´gnàç porady lekarza. W sytuacji, gdy: • wzrasta temperatura cia∏a • pogarsza si´ stan ogólny • wystàpi ropny katar z g´stà wydzielinà i ropnà plwocinà oraz nasili si´ kaszel • pojawià si´ dusznoÊci • wystàpià wysypki na skórze, biegunka lub wymioty, musimy pojawiç si´ u lekarza, który mo˝e zdiagnozowaç nadka˝enie bakteryjne lub innà chorob´. Jak odró˝niç przezi´bienie od grypy? Przezi´bienie to najcz´Êciej wyst´pujàca wirusowa infekcja dróg oddechowych. Poniewa˝ ma podobne objawy, jest cz´sto mylone z grypà. Grypa to powa˝na choroba, która grozi ci´˝kimi powik∏aniami. W obu przypadkach nie stosuje si´ leków eliminujàcych przyczyn´ choroby, zazwyczaj ∏agodzi si´ objawy, a gdy pojawi si´ towarzyszàce zaka˝enie bakteryjne, lekarz stosuje odpowiednià antybiotykoterapi´. Grypa Przezi´bienie Poczàtek nag∏y i b∏yskawiczny powolny i ∏agodny Temperatura cia∏a wysoka goràczka (39° C i wi´cej) najcz´Êciej nieznacznie podwy˝szona Katar nie zawsze zawsze Bóle mi´Êni i stawów bardzo cz´sto rzadko Samopoczucie bardzo z∏e umiarkowanie z∏e Czas trwania cz´sto ponad 7 dni do 7 dni Powik∏ania cz´sto rzadko 8 TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl Goràczka i ból Podwy˝szona temperatura cia∏a jest objawem zwiàzanym z wieloma procesami zachodzàcymi w organizmie. Najcz´Êciej objaw ten pojawia si´ w mechanizmie mobilizacji uk∏adu odpornoÊciowego po wnikni´ciu do organizmu czynników chorobotwórczych – np. wirusów lub bakterii. Mo˝e towarzyszyç przezi´bieniu, bardzo cz´sto towarzyszy grypie. Stan podgoràczkowy jest te˝ cz´sto naturalnym stanem fizjologicznym u kobiet przed owulacjà, a podwy˝szona temperatura wyst´puje w wyniku wysi∏ku fizycznego czy silnego stresu. Goràczka to stan, w którym temperatura cia∏a jest wy˝sza ni˝ 380 C. Je˝eli goràczka nie jest zbyt wysoka, nie nale˝y jej obni˝aç farmakologicznie – podwy˝szona temperatura cia∏a (tzw. stan podgoràczkowy do 380 C) sprzyja naturalnym procesom immunologicznym. Obni˝anie goràczki zaleca si´, gdy temperatura cia∏a przekroczy 380 C, chyba ˝e ni˝sza temperatura powoduje wyraêny dyskomfort. Natomiast ból jest sygna∏em ostrzegawczym organizmu, informujàcym o trwajàcym procesie chorobowym lub urazie. Dlatego te˝ doraêne ∏agodzenie d∏ugotrwale utrzymujàcego si´ bólu lub goràczki mo˝e spowodowaç powa˝ne opóênienie w rozpoznaniu groênej choroby. Staraj si´ unikaç stosowania leków przeciwbólowych, jeÊli jesteÊ w stanie znieÊç okazjonalny ból. U osób, które przy ka˝dym odczuciu bólu si´gajà automatycznie po lek przeciwbólowy, obserwuje si´ przypadki uzale˝nienia psychicznego od coraz silniej dzia∏ajàcych preparatów. Za˝ywaj lek wtedy, gdy ból jest nie do zniesienia lub utrudnia Ci normalne funkcjonowanie. Wiele bólów g∏owy mija po krótkiej drzemce. Powszechnie stosowanà i doÊç bezpiecznà substancjà o dzia∏aniu przeciwbólowym jest paracetamol. Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty 9 Paracetamol Jak dzia∏a: Paracetamol dzia∏a przeciwbólowo i przeciwgoràczkowo. Nie obni˝a naturalnej odpowiedzi odpornoÊciowej organizmu w czasie infekcji. Mogà go stosowaç osoby z chorobà wrzodowà ˝o∏àdka. Stosuje si´ go tak˝e w bólach przewlek∏ych. Popularne leki: Apap, Calpol, Codipar, Panadol, Efferalgan, Paracetamol. Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Dawkowanie jest zale˝ne od dawki paracetamolu w tabletce i masy cia∏a. Nie nale˝y stosowaç kilku leków zawierajàcych paracetamol. Przedawkowanie leku mo˝e skutkowaç ci´˝kà chorobà wàtroby. Dawka toksyczna wynosi mi´dzy 5 a 10 g, w zale˝noÊci od indywidualnej sk∏onnoÊci organizmu. Mo˝na stosowaç u dzieci. Nie podawaç bez konsultacji z lekarzem d∏u˝ej ni˝ 3 dni. Mo˝na stosowaç w okresie cià˝y i w czasie karmienia. Choroby nerek i wàtroby – stosowanie tylko po konsultacji z lekarzem. Pozosta∏ymi lekami stosowanymi w leczeniu objawowym goràczki i bólu sà tzw. niesteroidowe leki przeciwzapalne. W przypadku tych leków nale˝y stosowaç jeden, wybrany lek. Generalne zasady ostro˝noÊci przy stosowaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych: Preparaty o ró˝nych nazwach zawierajà cz´sto t´ samà substancj´ aktywnà lub leki z tej samej grupy (np. kwas acetylosalicylowy, ibuprofen, naproksen). Sprawdzaj sk∏ad leku i nie ∏àcz leków z tej samej grupy i podobnym profilu dzia∏ania. D∏ugotrwa∏e stosowanie mo˝e powodowaç uszkodzenie nerek, wàtroby, szpiku kostnego, krwawienia z przewodu pokarmowego, chorob´ wrzodowà, utrudniaç leczenie nadciÊnienia, nasilaç obrz´ki, wywo∏ywaç szumy w uszach. Mogà te˝ wywo∏ywaç tzw. polekowe zespo∏y bólowe, na przyk∏ad bardzo trudny w leczeniu przewlek∏y ból g∏owy. Leki z grupy niesteroidowych przeciwzapalnych uszeregowano w kolejnoÊci zgodnie z wzrastajàcà si∏à dzia∏ania przeciwgoràczkowego i przeciwbólowego. 10 TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl Kwas acetylosalicylowy, czyli „aspiryna” lub „polopiryna” Jak dzia∏a: Jej dzia∏anie jest wielokierunkowe. Obni˝a goràczk´, ∏agodzi ból, dzia∏a przeciwzapalnie. Dodatkowo jeszcze zmniejsza krzepliwoÊç krwi, wobec czego stosuje si´ jej niewielkie dawki (70-150 mg/dob´) w profilaktyce chorób uk∏adu krà˝enia. Stosowana tak˝e w bólach ró˝nego pochodzenia, przy przezi´bieniach, chorobach reumatycznych. Popularne leki: Aspiryna, Alka-Seltzer, Asprocol, Calcipiryna, Polopiryna, Scorbolamid. Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Najcz´Êciej co 6-8 godzin 1 tabletk´. Zawsze w czasie lub po posi∏ku. Popijaç du˝à iloÊcià wody. Dawka toksyczna wynosi 10 g! Sprawdê leki, które za˝ywasz – jeÊli zawierajà kwas acetylosalicylowy, zsumuj ca∏kowità dawk´, jakà przyjmujesz w ciàgu dnia. Zawiadom lekarza przed zabiegiem, jeÊli przyjmujesz leki zawierajàce kwas acetylosalicylowy doraênie lub profilaktycznie. Zmniejszajà one krzepliwoÊç krwi. Stosowanie u dzieci poni˝ej 12. r. ˝ycia i niemowlàt wy∏àcznie po konsultacji z lekarzem. W I trymestrze przeciwskazana, w II i III po konsultacji z lekarzem. Gdy pojawi si´ ciemno zabarwiony stolec, bóle brzucha. Ostro˝nie stosowaç, gdy wyst´puje choroba wrzodowa ˝o∏àdka i dwunastnicy. W przypadku choroby nerek i wàtroby, astmy oskrzelowej – pod kontrolà lekarza. Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty 11 Ibuprofen Jak dzia∏a: Nale˝y do niesteroidowych leków przeciwzapalnych i ma dzia∏anie zbli˝one do kwasu acetylosalicylowego. Ma silniejsze dzia∏anie przeciwgoràczkowe ni˝ kwas acetylosalicylowy i jest zalecany przy wy˝szej temperaturze i silniejszym bólu. Popularne leki: Advil, Ibufen, Ibuprofen, Ibuprom, Nurofen. Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Przyjmuje si´ go po posi∏ku, zazwyczaj co 4-6 godzin. Nale˝y popijaç du˝à iloÊcià wody. Nie stosowaç bez konsultacji z lekarzem d∏u˝ej ni˝ 3 dni. Stosowanie u dzieci poni˝ej 12. r. ˝ycia i niemowlàt wy∏àcznie po konsultacji z lekarzem. Pod kontrolà lekarza w I i II trymestrze cià˝y. W III trymestrze i w czasie laktacji nie stosowaç. Gdy pojawi si´ ciemno zabarwiony stolec, bóle brzucha. Ostro˝nie stosowaç, gdy wyst´puje choroba wrzodowa ˝o∏àdka i dwunastnicy oraz choroby nerek i wàtroby, astma oskrzelowa. Naproksen Jak dzia∏a: Dzia∏a silnie przeciwbólowo i przeciwzapalnie, tak˝e przeciwgoràczkowo. Stosuje si´ w leczeniu chorób reumatycznych, nerwobólów, bólów migrenowych. Lek silnie dzia∏ajàcy. Popularne leki: Aleve, Naproxen. Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Przyjmuje si´ go w czasie posi∏ku, zazwyczaj 1-2 razy dziennie. Najlepiej przyjmowaç lek z mlekiem. Nie stosowaç bez konsultacji z lekarzem d∏u˝ej ni˝ 3 dni. Nie stosuje si´ u dzieci do 5. r. ˝ycia bez wskazania lekarskiego. 12 TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl Tylko pod kontrolà lekarza. Gdy pojawi si´ ciemno zabarwiony stolec, bóle brzucha. Wchodzi w interakcje z lekami stosowanymi przy cukrzycy! Ostro˝nie stosowaç, gdy wyst´puje choroba wrzodowa ˝o∏àdka i dwunastnicy oraz choroby nerek i wàtroby, astma oskrzelowa. Metamizol, czyli pyralgina Jak dzia∏a: Metamizol dzia∏a najsilniej przeciwbólowo w tej grupie leków. Stosowany w najsilniejszych bólach – bólach g∏owy, z´bów, kolce jelitowej i kamicy nerkowej. Zalecany po drobnych zabiegach chirurgicznych. Popularne leki: Pyralgin, Pyrahexal. Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Przyjmuje si´ go tylko doraênie.Trzeba popijaç obficie wodà. Maksymalnie mo˝na przyjàç 3 g dziennie, co stanowi równowartoÊç 6 tabletek. Nie stosowaç przy uczuleniu na metamizol ze wzgl´du na silne powik∏ania. Nie stosowaç bez konsultacji z lekarzem d∏u˝ej ni˝ 3 dni. W razie wystàpienia goràczki, owrzodzenia b∏on Êluzowych, bólu gard∏a – natychmiast przerwaç stosowanie. Nie stosuje si´ u dzieci do 5. r. ˝ycia bez wskazania lekarskiego. Nie stosowaç w cià˝y i okresie karmienia piersià. Gdy pojawi si´ ciemno zabarwiony stolec, bóle brzucha. Choroba wàtroby. Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty 13 Ból gard∏a Ból gard∏a najcz´Êciej jest objawem towarzyszàcym ostremu wirusowemu zapaleniu gard∏a (lub zapalenia górnych dróg oddechowych). Powszechnà przyczynà bólu gard∏a jest wych∏odzenie organizmu spowodowane cz´stymi zmianami temperatury otoczenia (klimatyzacja, upa∏, ciep∏e wn´trze i zimno na zewnàtrz). Ból gard∏a pojawia si´ cz´Êciej tak˝e u osób z krzywà przegrodà nosowà, poniewa˝ upoÊledzona dro˝noÊç nosa zmusza do oddychania ustami. UWAGA! Palenie papierosów zwi´ksza cz´stotliwoÊç wyst´powania bólu gard∏a i chrypki! Leki ∏agodzàce objawy bólu gard∏a sà generalnie doÊç bezpieczne. Najwa˝niejsze, aby ich d∏ugotrwa∏e stosowanie nie opóêni∏o rozpoznania powa˝nej choroby. W przypadku dzieci i kobiet w cià˝y nale˝y dodatkowo zapytaç farmaceut´, czy nie ma przeciwwskazaƒ do stosowania danego leku. Leki „na gard∏o” majà w∏aÊciwoÊci Êciàgajàce i odka˝ajàce. JeÊli zaczniemy je stosowaç ju˝ przy pierwszych objawach, mo˝emy ograniczyç post´py zaka˝enia. Preparaty dzia∏ajà generalnie przeciwbólowo, przeciwzapalnie, a dodatkowo majà dzia∏anie antybakteryjne i przeciwgrzybicze (antyseptyczne). Chocia˝ w du˝ej iloÊci przypadków zapalenie gard∏a ma charakter wirusowy i dzia∏anie antyseptyczne nie ma istotnego znaczenia, leki z tà funkcjà mogà dzia∏aç profilaktycznie i zmniejszaç ryzyko nadka˝enia bakteryjnego. Z drugiej strony stosowane zbyt cz´sto mogà zaburzaç naturalnà flor´ bakteryjnà jamy ustnej i gard∏a. Preparatem dzia∏ajàcym przeciwbólowo i przeciwzapalnie jest Cholinex, zawierajàcy substancje zbli˝one do kwasu acetylosalicylowego (aspiryna) i nie powinien byç stosowany przez osoby uczulone na salicylany oraz z chorobà wrzodowà ˝o∏àdka i dwunastnicy, a tak˝e kobiety w cià˝y i dzieci. 14 TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl Dodatkowe dzia∏anie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze zapewniajà popularne tabletki do ssania – Chlorchinaldin, Halset, Neoangin, Sebidin, Septolete, Strepsils. Preparatami o najwi´kszej sile i zakresie dzia∏ania – przeciwzapalnym, przeciwbólowym i odka˝ajàcym, stosowanym przy wielu stanach zapalnych jamy ustnej i gard∏a w stomatologii, laryngologii, a nawet onkologii, sà Tantum Verde i Strepsils Intensive, Cholisept, Septolete Plus. Skonsultuj si´ z lekarzem, jeÊli bólowi gard∏a towarzyszy wysoka goràczka, wyst´pujà trudnoÊci w po∏ykaniu, wyczujesz powi´kszone w´z∏y ch∏onne. Kiedy ból trwa d∏u˝ej ni˝ tydzieƒ. Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty 15 Kaszel Kaszel jest naturalnym odruchem organizmu u∏atwiajàcym usuwanie wydzieliny zalegajàcej w oskrzelach. Choç jest ucià˝liwy, pe∏ni funkcje obronne i nie nale˝y hamowaç go farmakologicznie ju˝ przy lekkim kas∏aniu. Leki na kaszel dzielimy na dwie grupy – preparaty u∏atwiajàce wykrztuszanie wydzieliny oraz leki przeciwkaszlowe, hamujàce odruch kaszlu. UWAGA! Palenie papierosów zwi´ksza cz´stotliwoÊç wyst´powania kaszlu! Leki wykrztuÊne Leki wykrztuÊne stosuje si´ w przypadku pojawienia si´ suchego kaszlu z niewielkà iloÊcià wydzieliny lub silnego kaszlu z g´stà, trudnà do odkrztuszenia wydzielinà. Substancja aktywna: Bardzo wiele ró˝norodnych substancji. W aptece zapytaj o lek wykrztuÊny. Jak dzia∏a: Leki wykrztuÊne majà dwa g∏ówne mechanizmy dzia∏ania – zwi´kszajà wydzielanie poprzez dra˝nienie nab∏onka oskrzeli (tzw. sekretolityczne) oraz poprzez zmian´ sk∏adu i zmniejszanie lepkoÊci wydzieliny (tzw. mukolityczne). Popularne leki: Flegamina, Ambroksol, Mukosolvan, Bronchosol, Echinasal, Guajazyl, Syrop Pini. Jak stosowaç: Zawsze wed∏ug zaleceƒ z ulotki. Preparaty bardzo ró˝norodne, zawierajà ró˝ne przeciwwskazania. Warunkiem skutecznoÊci leków wykrztuÊnych jest nawadnianie organizmu – zaleca si´ picie 2-3 litrów p∏ynów dziennie. Nie nale˝y leków wykrztuÊnych stosowaç póêniej ni˝ 4 h przed snem. 16 TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl Preparat Echinasal nie powinien byç stosowany przez kierowców. Flegamina – mo˝e byç stosowana w ka˝dym wieku. Natomiast wi´kszoÊç leków z tej grupy nale˝y stosowaç ostro˝nie u dzieci poni˝ej 4-6. r. ˝ycia – zawsze skonsultuj si´ z farmaceutà lub lekarzem. Preparatów wykrztuÊnych nie powinno si´ stosowaç w czasie cià˝y. Stosowanie wi´kszoÊci leków wy∏àcznie wed∏ug wskazaƒ lekarskich. Ucià˝liwy kaszel utrzymujàcy si´ powy˝ej 3 dni nale˝y skonsultowaç z lekarzem. Przewlek∏y kaszel, zw∏aszcza wyst´pujàcy rano, mo˝e byç sygna∏em powa˝nej choroby. Leki przeciwkaszlowe Leki przeciwkaszlowe nie likwidujà przyczyny kaszlu, pozwalajà jednak ∏agodziç nadmierny napadowy i m´czàcy suchy kaszel. Substancja aktywna: G∏ównie tzw. Êluzy pochodzenia roÊlinnego – np. wyciàg z babki lancetowatej. Butamirat i Dekstrometorfan oraz Kodeina – substancja dzia∏ajàca na oÊrodkowy uk∏ad nerwowy. Jak dzia∏a: Âluz roÊlinny powleka b∏on´ Êluzowà, rozmi´kcza wydzielin´ i ∏agodzi podra˝nienia receptorów kaszlowych. Dzia∏a te˝ os∏aniajàco i hamuje wydzielanie Êluzu. Butamirat i Dekstrometorfan sà nieopioidowymi lekami hamujàcymi odruch kaszlu, nie stwarzajà ryzyka uzale˝nienia przy d∏u˝szym stosowaniu. Kodeina to lek opioidowy przekszta∏cany w organizmie do morfiny. Obni˝a wra˝liwoÊç oÊrodka kaszlu, zwalnia rytm oddychania i wykazuje w∏aÊciwoÊci przeciwbólowe. Popularne leki: Syrop prawoÊlazowy, Rubital, Plantaginis Butamirat – Sinecod, Supremin Dekstrometorfan – Acodin, Robitussin, Contril, Gripex, Kodeina-Ascodan, Thiocodin. Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Sprawdê, czy zakupiony lek zawiera kodein´. Stosowanie leków z kodeinà powy˝ej 2 miesi´cy mo˝e prowadziç do uzale˝nienia! Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty 17 UWAGA! Na rynku wyst´pujà tak˝e po∏àczenia leków przeciwkaszlowych z wykrztuÊnymi (np. Contril). Contril zawiera jednak t´ samà substancj´ przeciwkaszlowà, co preparat z∏o˝ony Gripex. Stosujàc preparat z∏o˝ony przy przezi´bieniu czy grypie, nie powinno si´ przyjmowaç leków z tà samà substancjà aktywnà. Kaszlu nie nale˝y hamowaç przy obfitej, p∏ynnej wydzielinie, aby nie doprowadziç do przejÊcia stanu zapalnego na tkank´ p∏ucnà. Preparaty z kodeinà mogà prowadziç do uzale˝nienia. Przeczytaj uwa˝nie sk∏ad leku! Preparaty z kodeinà mogà powodowaç zaburzenia koncentracji i uwagi. Ostro˝nie u dzieci! Zapytaj farmaceut´ lub lekarza, przeczytaj ulotk´! Sprawdê ulotk´ lub zapytaj farmaceut´. Wi´kszoÊç preparatów jest zakazana w czasie cià˝y. Ucià˝liwy kaszel utrzymujàcy si´ powy˝ej 3 dni nale˝y skonsultowaç z lekarzem. Przewlek∏y kaszel, zw∏aszcza wyst´pujàcy rano, mo˝e byç sygna∏em powa˝nej choroby. Nie nale˝y piç alkoholu w czasie przyjmowania leków hamujàcych odruch kaszlu. Za˝ywanie preparatów z dekstrometorfanem obni˝a tolerancj´ na nikotyn´ i alkohol. Astma oskrzelowa, ostro˝nie przy chorobach tarczycy. Chrypka Chrypka wyst´puje przy zapaleniu krtani oraz wysi∏kowym podra˝nieniu strun g∏osowych. Bardzo cz´sto chrypka pojawia si´ u osób palàcych papierosy. Chrypki wyst´pujàcej bez goràczki i trwajàcej ponad kilka tygodni nie wolno lekcewa˝yç. 18 TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl Zdarza si´, ˝e to w∏aÊnie przewlek∏a chrypka jest pierwszym sygna∏em zmian nowotworowych w obr´bie krtani. Cz´sto stosowanymi preparatami na chrypk´ sà leki zawierajàce wyciàg z tymianku i podbia∏u, prawoÊlaz, porost islandzki. Leki zio∏owe Jak dzia∏a: Dzia∏a Êciàgajàco i przeciwbólowo. Popularne leki: Tymianek i podbia∏, Isla-Moos, Isla-Mint, Isla-Cassis, syrop prawoÊlazowy. Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Preparaty zawierajàce wyciàg z tymianku i podbia∏u nie powinny byç stosowane u dzieci poni˝ej 12. r. ˝ycia. Preparaty zawierajàce tymianek i podbia∏ nie powinny byç stosowane przez kobiety w cià˝y i w czasie kamienia. Skonsultuj si´ z lekarzem, gdy: • chrypka wyst´puje jednoczeÊnie z wysokà goràczkà, silnym kaszlem i trudnoÊciami w oddychaniu • chrypka utrzymuje si´ przez kilka tygodni bez wyraênej przyczyny • wraz z chrypkà wyst´pujà bóle uszu, trudnoÊci w prze∏ykaniu lub spuchni´cie gard∏a • chrypka wyst´puje po operacji okolic gard∏a. Kiedy mamy chrypk´, nale˝y jak najmniej mówiç. Chodzi o ograniczanie mówienia w ogóle, a nie tylko o Êciszanie g∏osu. Szept obcià˝a struny g∏osowe bardziej ni˝ zwyk∏e mówienie, wi´c jeÊli mówimy z chrypkà – róbmy to normalnym g∏osem. Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty 19 Katar Katar jest objawem podra˝nienia Êluzówki jamy nosowej i mo˝e mieç wiele przyczyn. Od zaka˝enia wirusowego (przezi´bienie, grypa), przez zaka˝enie bakteryjne po reakcj´ alergicznà. W ka˝dym przypadku jest ucià˝liwy i powinien ustàpiç w ciàgu 7 dni, jeÊli przyczynà nie jest alergia. Gdy katar wywo∏uje reakcja uczuleniowa – wtedy mo˝e trwaç a˝ do znikni´cia alergenu z otoczenia osoby chorej. Wbrew powszechnej opinii ∏agodzenie objawów kataru powinno byç prowadzone ostro˝nie. Poni˝sze wskazówki pozwolà Ci uniknàç powik∏aƒ w stosowaniu leków na katar. Objawy kataru to niedro˝ny nos z powodu obrz´ku Êluzówki oraz nieprzyjemna wydzielina z nosa, sugerujàca typ zaka˝enia (g´sta, o nieprzyjemnym zapachu mo˝e Êwiadczyç o zaka˝eniu bakteryjnym). W leczeniu tych objawów stosuje si´ Êrodki udra˝niajàce nos zewn´trznie (miejscowo) i wewn´trznie. Leki udra˝niajàce nos do stosowania miejscowego Substancja aktywna: Oxymetazolina i Ksylometazolina Nafazolina (preparaty z∏o˝one). Jak dzia∏a: Leki te obkurczajà naczynia krwionoÊne, zmniejszajà przekrwienie i obrz´k b∏ony Êluzowej w nosie. Niestety, stosowane zbyt d∏ugo prowadzà do powa˝nych uszkodzeƒ b∏ony Êluzowej nosa. Popularne leki: Krople do nosa – Acatar, Afrin, Nasivin, Otrivin, Xylometazolin, Betadrin, Rhinophenazol. Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Nigdy d∏u˝ej ni˝ 3-5 dni. Ostro˝nie stosowaç u niemowlàt i dzieci. Nie stosowaç w cià˝y i w okresie laktacji. 20 TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl Katar utrzymujàcy si´ ponad 2 tygodnie powinien sk∏oniç do wizyty u lekarza. Przewlek∏y katar mo˝e byç objawem alergii lub przewlek∏ego zapalenia zatok. NadciÊnienie, choroba wieƒcowa, jaskra, cukrzyca, choroby tarczycy. Leki udra˝niajàce nos do stosowania wewn´trznego Substancja aktywna: Pseudoefedryna. Jak dzia∏a: Wywo∏uje podobny efekt jak w przypadku kropli dzia∏ajàcych miejscowo, ale utrzymuje si´ on d∏u˝ej. Niestety, ma doÊç uogólnione dzia∏anie i oprócz obkurczania naczyƒ krwionoÊnych b∏ony Êluzowej nosa wywo∏uje inne, nie zawsze po˝àdane skutki. Popularne leki: Tabletki Sudafed, oraz preparaty z∏o˝one Actifed, Cirrus (razem z odczulajàcà cetyryzynà), Ibuprom Zatoki (dzia∏anie przeciwbólowe i udra˝niajàce nos), Nurofen Antigrip, Modafen. Zawarta w nich pseudoefedryna wyst´puje te˝ w z∏o˝onych preparatach stosowanych w przezi´bieniu czy grypie. Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Nie stosowaç d∏u˝ej ni˝ 2-3 tygodnie. Pseudoefedryna mo˝e uczulaç, zwi´kszaç ciÊnienie t´tnicze krwi i zaostrzaç chorob´ niedokrwiennà serca. Nie stosowaç u dzieci poni˝ej 6. r. ˝ycia. Nie stosowaç w czasie laktacji. Katar utrzymujàcy si´ ponad 2 tygodnie powinien sk∏oniç do wizyty u lekarza. D∏ugotrwa∏y katar mo˝e byç objawem alergii, przewlek∏ego zapalenia zatok lub innej choroby. Zdiagnozowane nadciÊnienie, choroby serca, cukrzyca, nadczynnoÊç tarczycy, niewydolnoÊç nerek lub wàtroby. OczywiÊcie w ∏agodzeniu objawów kataru mo˝na stosowaç wiele innych preparatów pomocniczych – p∏yny aromatyczne, preparaty do inhalacji, maÊci aromatyzowane, sztyfty do nosa. Nawet p∏ukanie nosa roztworem soli fizjologicznej powoduje ulg´ i nawil˝a Êluzówk´. Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty 21 Opryszczka wargowa, czyli tzw. „zimno” Opryszczka wargowa wywo∏ywana jest przez wirusa Herpes simplex. Wirus po wnikni´ciu do organizmu usadawia si´ w zwojach nerwowych, gdzie przez d∏u˝szy czas mo˝e pozostawaç uÊpiony. Uaktywnia si´ w stanach obni˝onej odpornoÊci (choroby, stres, przebywanie na s∏oƒcu lub zimnie). Atak choroby rozpoczyna si´ od sw´dzenia, nast´pnie odczuwa si´ ból. Najcz´Êciej wirus wywo∏uje p´cherzyki wype∏nione p∏ynem zlokalizowane w okolicach ust. Zdarza si´ jednak czasem u osób z obni˝onà odpornoÊcià, ˝e p´cherzyki pokrywajà ca∏e cia∏o. Zachodzi wtedy koniecznoÊç stosowania leków doustnych lub do˝ylnych. UWAGA! Osoby z opryszczkà wargowà nie powinny nikogo ca∏owaç, zw∏aszcza dzieci. Nale˝y tak˝e uwa˝aç, aby nie dotykaç d∏onià okolic oczu – mo˝e to doprowadziç do groênego wirusowego zapalenia rogówki. Infekcje Herpes simplex majà charakter nawracajàcy i leczenie nie zapobiega ponownemu zachorowaniu. Leki stosowane miejscowo Substancja aktywna: Acyklowir. Jak dzia∏a: Jest lekiem przeciwwirusowym. Hamuje namna˝anie si´ wirusa. Niestety, nie powoduje ca∏kowitego wyeliminowania wirusa z organizmu, przyspiesza jednak gojenie si´ owrzodzenia. Popularne leki: Antivir, Avirol, Hascovir, Zovirax. Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Zastosowaç natychmiast po pierwszych objawach sw´dzenia. W cià˝y wy∏àcznie pod kontrolà lekarza. Zachowaç ostro˝noÊç przy stosowaniu leku w czasie karmienia. Nale˝y zg∏osiç si´ do lekarza, jeÊli opryszczka pojawi∏a si´ na ca∏ym ciele lub jeÊli opryszczka wargowa utrzymuje si´ ponad 10 dni. 22 TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl Alergie Alergie sà nazywane epidemià XXI wieku. Coraz wi´cej osób, zw∏aszcza rodziców chorujàcych cz´sto dzieci, dowiaduje si´, ˝e przewlek∏y katar, kaszel, nietypowa wysypka, ∏zawienie oczu to skutek reakcji na alergen, którego cz´sto nie jesteÊmy w stanie zidentyfikowaç. Objawy alergii mogà utrudniaç codzienne ˝ycie, dlatego w aptekach mo˝na bez recepty kupiç preparaty u∏atwiajàce normalne funkcjonowanie w czasie zaostrzenia objawów. Leki stosowane w chorobach alergicznych dzielimy na dwie grupy – dzia∏ajàce miejscowo oraz leki dzia∏ajàce ogólnoustrojowo, czyli preparaty antyhistaminowe. To w∏aÊnie histamina wydziela si´ w nadmiarze podczas reakcji alergicznej i powoduje ucià˝liwe dolegliwoÊci. Leki dzia∏ajàce miejscowo Substancja aktywna: Kromoglikany, difenhydramina, antazolina. Jak dzia∏a: Dzia∏anie antyhistaminowe. Nast´puje zablokowanie reakcji alergicznej. Popularne leki: Cromohexal, Cusicrom, Lecrolyn, Polcrom, Vividrin, Betadrin, (difenhydramina), Rhinophenazol (antazolina). Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Nie stosowaç d∏u˝ej ni˝ 10 dni. Kromoglikany mo˝na stosowaç u dzieci powy˝ej 6 lat. Difenhydramin´ mo˝na stosowaç u dzieci powy˝ej 2. r. ˝ycia. Antazolin´ wy∏àcznie u dzieci po 12. r. ˝ycia. Kromoglikany mo˝na stosowaç poza I trymestrem cià˝y. Pozosta∏e Êrodki po konsultacji z lekarzem. JeÊli lekarz nie rozpozna∏ alergii, nie stosujmy leków przeciwalergicznych. NadciÊnienie, nadczynnoÊç tarczycy, jaskra, zaburzenia rytmu serca. Nie nale˝y stosowaç w ostrym napadzie astmy oskrzelowej. Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty 23 Leki dzia∏ajàce ogólnoustrojowo Substancja aktywna: Loratadyna i cetyryzyna. Jak dzia∏a: Leki antyhistaminowe, bardzo szybko wygaszajà reakcj´ alergicznà. Loratadyna wywo∏uje mniejsze uczucie sennoÊci i os∏abienia koncentracji, ale dzia∏a krócej. Natomiast cetyryzyna dzia∏a przez pe∏ne 24 godz., ale wywo∏uje sennoÊç. Popularne leki: Tabletki zawierajàce loratadyn´: Aleric, Loratadyna, Loratine, Nalergine, Rotadin. Zawierajàce cetyryzyn´: Allertec, Amertil, Cetalergin, Zyrtec. Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami z ulotki. Najcz´Êciej raz dziennie, najlepiej wieczorem. Cetyryzyna mo˝e powodowaç sennoÊç i obni˝enie koncentracji. Cetyryzyny nie nale˝y stosowaç u dzieci do 2. r. ˝ycia, loratadyn´ natomiast po konsultacji z lekarzem. Leki nie zalecane w cià˝y, zw∏aszcza w I trymestrze. Nie stosowaç w czasie karmienia piersià. Nie nale˝y ∏àczyç z lekami uspokajajàcymi, nasennymi, alkoholem. Loratadyna nie powinna byç stosowana w czasie leczenia grzybicy. Niepokój, stres i bezsennoÊç W dzisiejszych czasach napotykamy coraz wi´cej sytuacji stresowych, wywo∏ujàcych niepokój. Wiele osób ma problemy ze snem. Bardzo cz´sto niepokoje, l´ki czy bezsennoÊç sà objawem bardzo z∏o˝onych problemów zdrowotnych, których diagnoza i leczenie jest konieczne dla poprawy samopoczucia. Istotnà kwestià jest okreÊlenie, czy istnieje obiektywny powód niepokoju czy bezsennoÊci – np. l´k w chorobie najbli˝szych, wa˝ny egzamin, prezentacja, negocjacje du˝ego kontraktu. W takich przypadkach doraêne z∏agodzenie objawów jest wskazane. JeÊli jednak niepokój, l´k czy bezsennoÊç utrzymujà si´ pomimo braku obiektywnych powodów lub sà d∏ugotrwa∏e i ucià˝liwe, nale˝y skonsultowaç si´ z lekarzem. 24 TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl Leki uspokajajàce Substancja aktywna: Najcz´Êciej wyciàgi z koz∏ka lekarskiego (waleriana), melisy oraz szyszek chmielu. Jak dzia∏a: Dzia∏ajà uspokajajàco i relaksujàco, u∏atwiajà zasypianie. Popularne leki: Kalms, Melisana Klosterfrau, Neospasmina, Nervomix, Nervosol, Persen, Deprim. Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami w ulotce. Nie przekraczaj zalecanych dawek. Leki uspokajajàce dost´pne bez recepty nie leczà depresji, która jest powa˝nà chorobà i wymaga leczenia pod kontrolà lekarza. Nadmierne stosowanie powoduje sennoÊç, znu˝enie, apati´. W przypadku stosowania leków zawierajàcych wyciàg z dziurawca (np. Deprim) nale˝y unikaç s∏oƒca. Powodujà sennoÊç i obni˝enie koncentracji! Specjalne preparaty mo˝na stosowaç u dzieci od 3. r. ˝ycia. Przy zakupie nale˝y skonsultowaç si´ z farmaceutà. Preparaty z walerianà nie sà zalecane kobietom w okresie cià˝y i podczas karmienia piersià. Je˝eli stan obni˝onego nastroju, niepokoju, l´ku, zaburzeƒ snu utrzymuje si´ ponad miesiàc, nale˝y skonsultowaç si´ z lekarzem pierwszego kontaktu. Nie nale˝y ∏àczyç z alkoholem. Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty 25 Zaburzenia trawienia Dietetycy ostrzegajà, ˝e jemy nie tylko coraz wi´cej, ale tak˝e coraz szybciej. Cz´sto spo˝ywamy tylko jeden bardzo obfity posi∏ek w ciàgu dnia, po zakoƒczonej pracy. U coraz wi´kszej liczby osób pojawiajà si´ objawy nadkwaÊnoÊci, zgagi, wzd´cia czy bóle jelit. Przy sporadycznym wyst´powaniu objawy te mo˝na skutecznie ∏agodziç przy u˝yciu leków dost´pnych bez recepty. Jednak d∏ugotrwa∏e utrzymywanie si´ tych symptomów mo˝e Êwiadczyç o powa˝nych chorobach uk∏adu pokarmowego, wymagajàcych kompleksowego leczenia. W zale˝noÊci od objawu mo˝emy wybraç odpowiedni lek. Leki zoboj´tniajàce kwas solny Stosuje si´ je w przypadku nadkwaÊnoÊci, uczucia pieczenia w do∏ku, czyli zgagi. Sà to leki eliminujàce wy∏àcznie objawy choroby, a nie jej przyczyn´. Substancja aktywna: Zwiàzki glinu, magnezu i wapnia. Jak dzia∏a: Zoboj´tniajà nadmiernie wydzielajàcy si´ kwas solny. Nadmiar kwasu wywo∏uje objaw pieczenia i dodatkowo mo˝e uszkadzaç b∏on´ Êluzowà ˝o∏àdka i dwunastnicy. Popularne leki: Tabletki lub zawiesiny: Alugastrin, Alumag, Maalox, Rennie, Manti – dodatkowo zawiera substancje ∏agodzàce wzd´cia. Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami w ulotce. Zazwyczaj po posi∏kach i na noc. Stosowaç najwczeÊniej u dzieci powy˝ej 6. r. ˝ycia. Dozwolone, mogà jednak powodowaç zaparcia (g∏ównie preparaty wapniowe). JeÊli dolegliwoÊci nie ust´pujà i trwajà powy˝ej 7 dni – skonsultuj si´ z lekarzem. Nie nale˝y ∏àczyç z lekami obni˝ajàcymi wydzielanie soku ˝o∏àdkowego. 26 TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl Leki zmniejszajàce wydzielanie soku ˝o∏àdkowego Leki z tej grupy sà stosowane przy leczeniu choroby wrzodowej ˝o∏àdka i dwunastnicy czy refluksie (zarzucaniu treÊci pokarmowych z ˝o∏àdka do prze∏yku), przy którym wyst´puje objaw zgagi. Substancja aktywna: Ranitydyna. Jak dzia∏a: Dzia∏anie uogólnione powoduje zahamowanie wydzielania soku ˝o∏àdkowego. Zmniejszenie wydzielania odczuwane jest jako ulga w objawach wywo∏ywanych nadmiernym st´˝eniem kwasu podra˝niajàcego Êluzówk´ ˝o∏àdka. Poniewa˝ jest to zmiana naturalnego procesu fizjologicznego, d∏ugotrwa∏e stosowanie mo˝liwe jest wy∏àcznie pod kierunkiem lekarza. Popularne leki: Ranigast, Ranimax 150. Jak stosowaç: Zgodnie z zaleceniami w ulotce. Stosowaç najwczeÊniej u dzieci powy˝ej 12. r. ˝ycia. Nie nale˝y stosowaç w czasie cià˝y i laktacji. JeÊli dolegliwoÊci nie ust´pujà po zastosowaniu jednego opakowania (10 tabletek), nale˝y skonsultowaç si´ z lekarzem. Nie nale˝y ∏àczyç z lekami zoboj´tniajàcymi sok ˝o∏àdkowy. Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty 27 Stosowanie preparatów z∏o˝onych – zasady bezpieczeƒstwa • Wymienione w naszym poradniku substancje znajdujà si´ w wielu preparatach z∏o˝onych, majàcych kompleksowo ∏agodziç kilka wspó∏wyst´pujàcych objawów (np. Coldrex, Gripex, Fervex). ¸agodzà one ból, zmniejszajà goràczk´, cz´sto hamujà kaszel i zmniejszajà obrz´k Êluzówki nosa. Przyjmujàc taki lek, nie nale˝y dodatkowo stosowaç innych leków zawierajàcych takie same substancje aktywne lub leki z podobnej grupy (np. ibuprofen, naproksen i diklofenak). • Kupujàc kilka leków, mo˝emy tak˝e wprowadzaç gigantycznà iloÊç witaminy C, dodawanej do wielu preparatów. Nie ma dowodów naukowych, aby zwi´kszona dawka uderzeniowa witaminy C by∏a zalecana przy przezi´bieniach. Dawka 200300 mg dziennie w takich przypadkach jest optymalna i nie trzeba jej przekraczaç. Przyjmujàc lek z∏o˝ony, nale˝y pami´taç o wszystkich zasadach bezpieczeƒstwa zwiàzanych z poszczególnymi substancjami. Nasz przewodnik ma Paƒstwu to u∏atwiç. Najwa˝niejsze jest, abyÊcie Paƒstwo nie wpadli w pu∏apk´ nadmiernego leczenia, bo konsekwencje przedawkowania mogà byç bardzo nieprzyjemne. Jak nie wpaÊç w pu∏apk´ kumulacji dawki? Kupuj leki w aptece – najlepiej naraz wszystkie, jakie zamierzasz za˝ywaç w danym czasie. Farmaceuta zna sk∏ad poszczególnych leków i zadba, aby ich dzia∏anie nie znosi∏o si´ oraz aby w lekach nie wyst´powa∏y te same substancje. JeÊli wolisz kupowaç lek w supermarkecie, stacji benzynowej lub kiosku – czytaj uwa˝nie informacje na opakowaniach i ulotki. Przyjmij zasad´ – jedna substancja w jednym preparacie. 28 TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl Jakà form´ leku wybraç? • Postacie p∏ynne leków szybciej si´ wch∏aniajà i dzia∏ajà mniej dra˝niàco na Êluzówk´ przewodu pokarmowego. • U dzieci najlepszà formà leku sà zawiesiny doustne, bezpieczniejsze ni˝ tabletki. • Pami´tajmy, ˝e leków w formie kapsu∏ek dojelitowych nie mo˝na dzieliç, tylko po∏ykaç w ca∏oÊci. Kapsu∏ki dojelitowe sà doustnà postacià leku rozpuszczajàcego si´ dopiero w jelitach, a nie w ˝o∏àdku. • Zalecane sà te˝ czopki, które sà szybko wch∏aniane i jednoczeÊnie szybko dzia∏ajà. Czopki zalecane sà dzieciom i osobom z dolegliwoÊciami ˝o∏àdkowo-jelitowymi. • Syropy na kaszel ze wzgl´du na zawartoÊç cukru mo˝na zastàpiç tabletkami. Leki a ˝ywnoÊç • Wi´kszoÊç leków nale˝y popijaç wodà. Soki majà przewa˝nie niskie pH, co doprowadza do rozpadu leków. Nie popijamy równie˝ leków mlekiem (poza kilkoma wyjàtkami, np. leki zawierajàce naproksen), gdy˝ mleko jako produkt bia∏kowy powoduje tworzenie si´ kompleksów, które znoszà dzia∏anie leku. • Na szybkoÊç wch∏aniania leków ma wp∏yw tak˝e jakoÊç po˝ywienia: – pokarmy t∏uste i goràce zmniejszajà wch∏anianie, co oznacza, ˝e lek zacznie póêniej dzia∏aç; – w´glowodany zwi´kszajà szybkoÊç przyswajania treÊci ˝o∏àdkowej, czyli lek b´dzie dzia∏a∏ szybciej; – du˝a zawartoÊç bia∏ka w pokarmie powoduje tworzenie si´ kompleksów z lekami, na skutek czego nast´puje zmniejszenie poziomu leku w organizmie; – natomiast b∏onnik pokarmowy zwi´ksza przyswajanie leków. Dzi´kujemy Paƒstwu za zapoznanie si´ z informacjami zawartymi w poradniku. Mamy nadziej´, ˝e nasze wskazówki pomogà Paƒstwu bezpiecznie radziç sobie z dolegliwoÊciami zdrowotnymi. ˚yczymy du˝o zdrowia! Jak bezpiecznie stosowaç leki dost´pne bez recepty 29 SPIS TREÂCI: Zasady ogólne stosowania leków bez recepty 4 Jak si´ nie daç przezi´bieniu i grypie 7 Goràczka i ból 9 Ból gard∏a 14 Kaszel 16 Chrypka 18 Katar 20 Opryszczka wargowa, czyli tzw. „zimno” 22 Alergie 23 Niepokój, stres i bezsennoÊç 24 Zaburzenia trawienia 26 Stosowanie preparatów z∏o˝onych – zasady bezpieczeƒstwa 28 Jak nie wpaÊç w pu∏apk´ kumulacji dawki? 28 Jakà form´ leku wybraç? 29 Leki a ˝ywnoÊç 29 30 TreÊç dost´pna tak˝e na stronie www.medicover.pl Zaszczep si´, nie dasz si´ chorobie! Âwiatowa Organizacja Zdrowia jako najlepszy sposób ochrony przed wieloma chorobami zakaênymi zaleca szczepienia profilaktyczne. Dlatego te˝ Medicover zach´ca do wykonywania nast´pujàcych szczepieƒ: SZCZEPIENIA PRZECIWKO GRYPIE Grypa jest ostrà wirusowà chorobà zakaênà, na którà w Polsce zapada nawet do 3 milionów osób rocznie. Z pozoru niegroêna, mo˝e zakoƒczyç si´ powa˝nymi powik∏aniami. Dlatego warto si´ szczepiç. Z uwagi na du˝à zmiennoÊç antygenowà wirusa szczepienie nale˝y powtarzaç corocznie. SZCZEPIENIA PRZECIWKO WIRUSOWEMU ZAPALENIU WÑTROBY WZW to ci´˝ka choroba wymagajàca d∏ugotrwa∏ego leczenia, mogàca zakoƒczyç si´ bardzo powa˝nym uszkodzeniem wàtroby. Ryzyko zachorowania na WZW typu A i B mo˝na ca∏kowicie wyeliminowaç przez przejÊcie cyklu szczepieƒ. SZCZEPIENIA DLA PODRÓ˚NYCH Osoby podró˝ujàce po Êwiecie powinny zwróciç uwag´ na obowiàzkowe i zalecane szczepienia przed podró˝à do wybranego kraju. Wizyt´ u lekarza warto zaplanowaç na kilka tygodni przed wyjazdem. Wi´cej informacji na stronie www.medicover.pl Poznań Malta - ul. Arcybiskupa Antoniego Baraniaka 88 1 96 77 0 411 95 96