Analiza charakterystycznych cech chorób wirusowych człowieka

Zofia Całka
[email protected]
nauczany przedmiot: biologia
Zespół Szkół Licealno-Zawodowych w Polanowicach
Konspekt lekcji biologii dla klasy pierwszej LO (profil podstawowy)
Hasło programowe: Analiza charakterystycznych cech chorób wirusowych człowieka.
Cele zajęć w zakresie:
1. Wiadomości:
a) poznanie schorzeń wirusowych człowieka, sposobów zapobiegania infekcji,
2. Umiejętności:
a) opanowanie umiejętności diagnozowania chorób wirusowych na podstawie objawów
chorobowych,
b) kształcenie umiejętności logicznego myślenia, formułowania wniosków,
c) umiejętność analizowania dostępnych źródeł na temat chorób wirusowych,
3. Postaw:
a) wdrożenie uczniów do samodzielnego spojrzenia na problemy związane z chorobami
wirusowymi,
b) uzmysłowienie możliwości praktycznego zastosowania wiedzy o ochronie zdrowia,
c) zwrócenie uwagi na potrzebę stosowania zasad higieny i niebezpieczeństwa grożące
w wyniku ich lekceważenia
Strategia: E (emocjonalna)
Metody: słowne (gry dydaktyczne- dyskusja panelowa)
Środki dydaktyczne: scenariusz i teksty przygotowane przez nauczyciela, bądź
przygotowane przez poszczególnych uczniów samodzielnie, zdjęcia chorych na daną chorobę
z "Domowego Poradnika Lekarskiego"
TEMAT: SĄD NAD WIRUSAMI
Sekretarz: Proszę wstać- sąd idzie!
Sędzia: Otwieram posiedzenie sądu. Zostało ono zwołane na wniosek chorych na choroby
wirusowe. Proszę prokuratora o przedstawienie zarzutów postawionych przez
poszkodowanych.
Prokurator: Rozprawa dzisiejsza toczy się przeciwko wirusom. Oskarżonym zarzuca się
zakażanie ludzi, przez co następują:
•
pogorszenie samopoczucia,
•
bóle gardła i głowy, bóle w okolicach rany, bóle żołądka i wątroby,
•
mdłości,
•
brak apetytu,
•
gorączkę (nieraz trwającą powyżej miesiąca)
•
wymioty,
•
zapalenie spojówek,
•
katar oraz kaszel,
•
wysypkę,
•
wykwity ospowe na skórze oraz błonach śluzowych,
•
zapalenie węzłów chłonnych,
•
spadek poziomu limfocytów T we krwi,
•
biegunki,
•
bolesne obrzmienie ślinianek przyusznych,
1
•
zapalenie opon mózgowych,
•
pojawienie się brodawek na skórze.
Sekretarz: Na ławie oskarżonych zasiadają wirusy powodujące wściekliznę, wirusowe
zapalenie wątroby, ospę, świnkę, odrę, AIDS itd.
Sędzia: proszę o przesłuchanie świadków
Prokurator: Powołuję pierwszego świadka- jest nim chory na wściekliznę. Proszę
przedstawić sposób zakażenia, objawy i przebieg choroby.
Chory na wściekliznę: Idąc ulicą zostałem pogryziony przez psa. w początkowym okresie
występowało złe samopoczucie, mdłości, bóle gardła i głowy, brak apetytu, bóle w okolicy
rany. Po czterech dniach wystąpiło u mnie uczucie lęku, wrażliwość na dźwięk i światło,
zacząłem łzawić, stałem się bardziej nerwowy. Dobrze, że byłem pod opieką lekarza- objawy
powoli minęły. Uważam, że wirus wścieklizny jest temu winien.
Prokurator: Powołuję na świadka chorego na wirusowe zapalenie wątroby.
Chory: Wirusem B zostałam zarażona u stomatologa. Czułam się fatalnie- bolała mnie
głowa i wystąpiła wysoka gorączka, osłabienie, bóle żołądka i wątroby, wymioty. Po czterech
dniach zachorowałam na żółtaczkę. Uważam, że wirus B jest winien mojej choroby.
Prokurator: Powołuję na świadka chorą na odrę.
Chora: Odwiedziłam koleżankę i zaraziłam się. Wystąpiły u mnie: gorączka, zapalenie
spojówek, katar i kaszel oraz wysypka. Tak wtedy wyglądałam (tu wyciąga zdjęcie chorego
na odrę i pokazuje zebranym). Uważam, że wirus odry jest winien- to przez niego tak
wyglądałam!
Prokurator: Powołuję na świadka chorego na ospę prawdziwą.
Chory na ospę: Spotkałem się z chorym kolegą i po 12 dniach sam zachorowałem. Miałem
wysoką gorączkę, na skórze wykwity w postaci plamek rozwijających się stopniowo w grudki
i pęcherzyki. Pęcherzyki te ropiały a następnie zasychały i odpadały pozostawiając szpecące
blizny (pokazuje zdjęcie chorego na ospę)- tak wtedy wyglądałem...
Prokurator: Powołuję na świadka chorego na różyczkę.
Chora: Dojeżdżam do pracy autobusem i przypuszczam, że tam właśnie od chorego
zaraziłam się tą chorobą. Znosiłam ją ciężko- wystąpiła u mnie wysoka temperatura,
zapalenie węzłów chłonnych a także bladoróżowa wysypka. Choroba zakończyła się dla mnie
fatalnie, gdyż byłam w drugim miesiącu ciąży- nastąpiło poronienie. Uważam, że ten wirus
jest podwójnie winny.
Prokurator: Powołuję na świadka chorego na świnkę.
Chory na świnkę: Zaraziłem się, gdy odwiedziłem chorą koleżankę, która bardzo kaszlała
i kichała. Choroba ta miała bolesny przebieg- miałem obrzmiałe ślinianki, nie mogłem
niczego przełknąć. Gdy choroba pozornie ustąpiła, to wystąpiły powikłania w formie
zapalenia opon mózgowych. Dzięki właściwej diagnozie lekarzy wyzdrowiałem. Uważam, że
odpowiedzialność za moją chorobę i cierpienia ponosi wirus!
2
Prokurator: Świadek jest wolny. Wysoki Sądzie, wysłuchaliśmy wszystkich skarg
złożonych przez chorych na choroby wirusowe. Proszę teraz o wyrażenie zgody na
przesłuchanie oskarżonych.
(w imieniu oskarżonych głos zabiera wirus wścieklizny)
Prokurator: Czy teraz, po konfrontacji z waszymi ofiarami, wy- wirusy jesteście świadome
nieszczęść, na jakie skazujecie nas- ludzi?
Wirus wścieklizny: My- wirusy jesteśmy po to, aby zarażać- taka jest nasza rola. Ponadto
uważamy, iż wy- ludzie- istoty myślące winniście przestrzegać higieny, nie kontaktować się
z ludźmi chorymi, nie głaskać każdego spotkanego zwierzęcia, poddawać się obowiązkowym
szczepieniom ochronnym. Ponadto- zwróćcie uwagę na fakt, że niektóre choroby wirusowe
raz przebyte dają odporność na całe życie, jak na przykład-ospa wietrzna, różyczka...
Prokurator: Nie mam więcej pytań. Wysoki Sądzie- proszę o wysłuchanie wirusologaeksperta do spraw wirusów. Wypowie się on na temat zarzutów stawianych oskarżonym.
Sędzia: Proszę eksperta o zabranie głosu w tej sprawie.
Ekspert: Wirusy to bardzo małe czynniki infekcyjne złożone z białek i jednego z kwasów
nukleinowych- DNA lub RNA. Istnieją wirusy pasożytujące na wszystkich rodzajach
komórek. Działanie wirusa polega na wykorzystaniu "maszynerii" biochemicznej gospodarza
do namnażania wirusów. Rezultatem zainfekowania komórki przez wirusa jest jej
śmierć…Wiele wirusów ma zdolność do długotrwałego przebywania w komórce bez
powodowania istotnych zmian, najczęściej w postaci zintegrowanej z DNA gospodarza. Duże
różnice między szczepami wirusa powodującymi tę samą chorobę oraz wysokie tempo
pojawiania się zmian w strukturze wirusów powodują, że walka z nimi jest trudna.
Prokurator: Dziękuję, nie mam pytań.
Sędzia: Udzielam głosu obronie- proszę o wygłoszenie mowy obronnej.
Adwokat: Wysoki Sądzie- Uważam, że moi klienci są niewinni. Swoją tezę uzasadniam
następująco- wirusy są po to, aby zarażać, a ludzie sami niejednokrotnie świadomie się
narażają- to wszystko, co miałem do powiedzenia.
Sędzia: Sąd udaje się na naradę.(po czym Sędzia wychodzi)
Sekretarz: Proszę wstać- Sąd idzie!
Sędzia: Sąd ogłasza wyrok: Oskarżone wirusy są winne stawianych im zarzutów. W
związku z tym postanawia się:
• niszczyć je w wysokich temperaturach oraz za pomocą środków chemicznych,
• Likwidowanie nosicieli wirusów- na przykład będące ich wektorami owady,
• izolować ofiary wirusów- chorych w celu zapobieżenia dalszego rozprzestrzeniania się
wirusów,
• ponadto zarządza się obowiązkowe szczepienia profilaktyczne przeciw chorobom
wywoływanym przez wirusy.
3