Dzialania przyrodnicze CDR-Brwinow-bz

REALIZACJA DZIAŁAŃ PRZYRODNICZYCH
Z PUNKTU WIDZENIA
DORADCY ROLNOŚRODOWISKOWEGO
Realizacja działań przyrodniczych
w Programie rolnośrodowiskowym
w ramach PROW 2007-2013
BoŜena Krześniak
Centrum Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Brwinowie
Seminarium Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Serock 10-11 grudnia 2009
PLAN PREZENTACJI
• ZałoŜenia organizacyjne i podstawy prawne doradztwa
rolnośrodowiskowego
• Tematyka przyrodnicza w kształceniu i doskonaleniu
doradców rolnośrodowiskowych
• Świadczenie usług doradczych na rzecz beneficjentów
Programu rolnośrodowiskowego
• Zainteresowanie pakietami przyrodniczymi –
zaangaŜowani eksperci, powierzchnia realizacji
ZałoŜenia organizacyjne i podstawy prawne
doradztwa rolnośrodowiskowego
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia
26 lutego 2009r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania
pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy”
objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013
(zmienione rozporządzeniem z dnia 28 września 2009 r.):
warunki przystąpienia do Programu, wymogi dla poszczególnych
pakietów i ich wariantów, jednostki fitosocjologiczne oraz typy siedlisk
wg klasyfikacji Natura 2000 dla poszczególnych wariantów.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia
7 maja 2008 r. w sprawie szkoleń dla podmiotów, których dotyczą działania
objęte Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013, oraz
doradzania odnośnie do sporządzania dokumentacji niezbędnej do
uzyskania pomocy finansowej:
zasady przyznawania uprawnień doradcom rolnośrodowiskowym
i ekspertom przyrodniczym.
ZałoŜenia organizacyjne i podstawy prawne
doradztwa rolnośrodowiskowego
Niezbędne ogniwa realizacji Programu rolnośrodowiskowego:
• Rolnik
• Doradca rolnośrodowiskowy
• Ekspert przyrodniczy – dla pakietu 4 i 5
• Usługi doradcy rolnośrodowiskowego:
– Plan działalności rolnośrodowiskowej
• Usługi eksperta przyrodniczego:
– Dokumentacja przyrodnicza
ZałoŜenia organizacyjne i podstawy prawne
doradztwa rolnośrodowiskowego
Obowiązki rolnika:
• Posiadanie planu działalności rolnośrodowiskowej sporządzonego
przy udziale doradcy rolnośrodowiskowego
• Posiadanie dla pakietów 4 i 5 dokumentacji przyrodniczej
sporządzonej w roku poprzedzającym rok rozpoczęcia realizacji
zobowiązania rolnośrodowiskowego
• Dołączenie do wniosku o przyznanie pierwszej płatności
rolnośrodowiskowej zaświadczenia o zgodności planu
działalności rolnośrodowiskowej z planem ochrony (jeŜeli taki ma
zastosowanie, ewentualnie z celami ochrony danego obszaru) dla
pakietu 3, 4 i 5
• Dołączenie do wniosku o przyznanie pierwszej płatności
rolnośrodowiskowej opinii regionalnego dyrektora ochrony
środowiska o zgodności ze stanem faktycznym kwalifikacji siedlisk
przyrodniczych oraz siedlisk lęgowych ptaków opisanych w
dokumentacji przyrodniczej dla pakietu 4 i 5.
ZałoŜenia organizacyjne i podstawy prawne
doradztwa rolnośrodowiskowego
•
•
•
•
•
O zgodności planu działalności rolnośrodowiskowej z odpowiednimi
dokumentami planistycznymi dla poszczególnych form ochrony przyrody
powinien orzekać:
dyrektor parku narodowego:
– na obszarze parku narodowego,
– na obszarze Natura 2000 pokrywającym się w części lub w całości
z terenem parku narodowego – jako organ sprawujący nadzór
nad obszarem Natura 2000, zgodnie z art. 32 ust. 5 ustawy z dnia
16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn.
zm.),
regionalny konserwator przyrody:
– dla obszaru rezerwatu przyrody,
– dla obszaru Natura 2000 (z wyjątkiem wymienionych w pkt 1 lit b)
oraz dla obszaru, o którym mowa w art. 33 ust. 2 ustawy o ochronie
przyrody – są to potencjalne obszary mające znaczenie dla Wspólnoty,
przekazane KE do zatwierdzenia,
dyrektor parku krajobrazowego lub wojewoda :
dla obszaru parku krajobrazowego
ZałoŜenia organizacyjne i podstawy prawne
doradztwa rolnośrodowiskowego
Obowiązki doradcy: Sporządzenie planu działalności
rolnośrodowiskowej zgodnie z obowiązującym wzorem,
pomoc rolnikowi w doborze pakietów i wariantów
Programu rolnośrodowiskowego dla danego gospodarstwa
…
Plan działalności rolnośrodowiskowej:
zawartość planu – wg zał.1. do ROZPORZĄDZENIA MINISTRA
ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 26 lutego 2009r. w sprawie
szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach
działania „Program rolnośrodowiskowy” objętego Programem Rozwoju
Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013.
aplikacja elektroniczna do sporządzania planu – opracowana
w Centrum Doradztwa Rolniczego
ZałoŜenia organizacyjne i podstawy prawne
doradztwa rolnośrodowiskowego
Aplikacja elektroniczna do sporządzania planu –
opracowana w Centrum Doradztwa Rolniczego
• Szeroka konsultacja: z MRiRW, ARiMR, z doradcami
• Obowiązek zamieszczania w planie opisu
gospodarstwa
• Szkic gospodarstwa jako załącznik do planu
działalności rolnośrodowiskwej
8
ZałoŜenia organizacyjne i podstawy prawne
doradztwa rolnośrodowiskowego
Obowiązki eksperta przyrodniczego: sporządzenie
dokumentacji przyrodniczej a takŜe pomoc rolnikowi w
podjęciu decyzji o powierzchni realizacji wariantów oraz
sporządzenie części szczegółowej planu działalności
rolnośrodowiskowej dla pakietu 4 i 5
… Dokumentacja przyrodnicza – załącznik do planu działalności
rolnośrodowiskowej
wytyczne Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW)
dotyczące dokumentacji przyrodniczej:
metodyka wykonania dokumentacji przyrodniczej;
Wzór dokumentacji ornitologicznej i siedliskowej.
ZałoŜenia organizacyjne i podstawy prawne
doradztwa rolnośrodowiskowego
Warunki zdobycia uprawnień
eksperta przyrodniczego:
Pisemną rekomendację wydać moŜe
•
Instytucja naukowa,
- Ukończenie szkolenia dla działania
„Program rolnośrodowiskowy”
zrealizowanego przez CDR w
Brwinowie, obejmującego ogólną
wiedzę o Programie
rolnośrodowiskowym oraz metodykę
sporządzania dokumentacji;
•
Dyrektor Parku Narodowego,
•
Dyrektor Parku Krajobrazowego,
•
Wojewódzki konserwator przyrody,
•
Pozarządowa organizacja
przyrodnicza
- Posiadanie pisemnej rekomendacji
potwierdzającej posiadanie wiedzy i
doświadczenia w rozpoznawaniu
gatunków ptaków lub siedlisk
przyrodniczych
- Uzyskanie zaświadczenia
Wojewody / Regionalnego Dyrektora
Ochrony Środowiska,
potwierdzającego spełnienie
powyŜszych wymagań.
na podstawie udziału w :
•
sporządzaniu planów ochrony
obszarów chronionych lub
•
inwentaryzacji przyrodniczej lub
•
monitoringu przyrodniczego lub
•
opracowaniu publikacji naukowych
dotyczących gatunków ptaków lub
siedlisk przyrodniczych lub
•
działaniach z zakresu czynnej ochrony
przyrody.
ZałoŜenia organizacyjne i podstawy prawne
doradztwa rolnośrodowiskowego
Warunki uzyskania uprawnień doradcy
rolnośrodowiskowego:
• Posiadanie wyŜszego wykształcenia na kierunku:
architektura krajobrazu, biologia, ochrona środowiska,
ogrodnictwo, rolnictwo, technika rolnicza i leśna,
weterynaria, zootechnika lub na kierunkach pokrewnych
• Ukończenie szkolenia dla doradców
rolnośrodowiskowych (program: 82 godz.,)
• Zdanie egzaminu praktycznego i testowego
ZałoŜenia organizacyjne i podstawy prawne doradztwa
rolnośrodowiskowego
Problemy doradców rolnośrodowiskowych:
•
•
•
Ciągle niedosyt wiedzy przyrodniczej – sygnalizowany w ankietach przy okazji
szkoleń,
Sezonowość pracy – zgłaszanie się rolników w „ostatniej chwili”
Terminy wprowadzania zmian przepisów /kwestia rejestracji planów
działalności rolnośrodowiskowej, zmiany rozporządzenia tuŜ przed 1 marca,
oświadczeń o zachowaniu wymaganej obsady w sadach ekologicznych, brak
precyzyjnego określenia grup roślin w rolnictwie zrównowaŜonym/
Problemy ekspertów przyrodniczych:
•
•
Niedostatek wiedzy rolniczej. Problemy z uŜywaniem określenia działki rolnej i
ewidencyjnej oraz sporządzaniem planu wypasu
Wprowadzanie w trakcie sezonu zmian w metodyce sporządzania
dokumentacji przyrodniczej
• Uzyskiwanie opinii regionalnego dyrektora ochrony środowiska o
zgodności ze stanem faktycznym kwalifikacji siedlisk przyrodniczych
oraz siedlisk lęgowych ptaków
www.cdr.gov.pl
Listy doradców
• Lista doradców rolniczych - formularz zgłoszenia
Menu główne
• Strona główna
• Aktualności
• O Instytucji
• Oferta
• Projekty
• Wydawnictwa
• Szkolenia
• Imprezy Promocyjne
• PROW 2007-2013
• Adresarz
• Pytania i Odpowiedzi
• Egzaminy
• Bazy
• Do pobrania
• Listy doradców
• Linki
• Szukaj
• Mapa serwisu
• Archiwum
• Lista ekspertów przyrodniczych
• Lista doradców rolnośrodowiskowych
z uprawnieniami do doradzania w ramach Programu
Rolnośrodowiskowego 2004–2006
• Lista doradców rolnośrodowiskowych
z uprawnieniami do doradzania w ramach Programu
Rolnośrodowiskowego 2007-2013
• Lista doradców rolnośrodowiskowych
z uprawnieniami do doradzania w ramach Programu
Rolnośrodowiskowego 2004–2006 oraz 2007-2013
• Lista doradców leśnych
• Lista doradców gotowych do współpracy z LGD
• Wykaz doradców zajmujących się tematyką produktów
regionalnych i tradycyjnych
• Wykaz doradców wspierających grupy producentów rolnych
Liczba doradców na listach CDR
• Doradcy rolnośrodowiskowi
1 858
posiadający uprawnienia wg zasad na lata 2007-2013
• Lista ekspertów
• Eksperci ornitolodzy
• Eksperci botanicy
541
359
233
14
Tematyka przyrodnicza w doradztwie rolnośrodowiskowym
• W programie szkolenia: 12 godz. w terenie – ćwiczenia w
rozpoznawaniu ptaków i siedlisk przyrodniczych
• 14 godz. wykładów i ćwiczeń w sali dotyczących charakterystyki
siedlisk objętych pakietami
• Dostępność „Poradnika przyrodniczego dla doradców
rolnośrodowiskowych”
• HELP-DESK - system pomocy CDR dla doradców
• Szkolenia dla ekspertów – planowane poszerzenie programu w
zakresie tematyki dotyczącej
– Programu rolnośrodowiskowego,
– wymogów pakietów przyrodniczych,
– sporządzania części szczegółowej planu działalności
rolnośrodowiskowej
System Teleinformatyczny
[Strona główna] [Rejestracja] [Pomoc] [Logowanie]
System teleinformatyczny Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie słuŜy do rejestracji
planów działalności rolnośrodowiskowej oraz zawiera listy:
• Doradcy rolniczy •doradców rolniczych;
•doradców rolnośrodowiskowych posiadających uprawnienia wg zasad na lata 2007-2013;
• Doradcy
rolnośrodowiskowi •ekspertów przyrodniczych na potrzeby Programu rolnośrodowiskowego;
2007-2013
•doradców leśnych.
Listy są jawne i umoŜliwiają rolnikom i posiadaczom lasów odszukanie potrzebnych doradców.
• Eksperci
przyrodniczy orn. System teleinformatyczny utworzony został na podstawie zapisów rozporządzenia Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu
przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Program rolnośrodowiskowy" objętego
• Eksperci
Programem
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (§ 2. ust. 1. pkt 3 oraz § 40. ust.1. pkt
przyrodniczy bot.
2). Sposób rejestrowania planów działalności rolnośrodowiskowej przygotowano na podstawie
• Doradcy leśni
projektu zmian do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 maja 2008 r. w
sprawie szkoleń dla podmiotów, których dotyczą działania objęte Programem rozwoju Obszarów
Wiejskich na lata 2007-2013, oraz doradzania odnośnie do sporządzania dokumentacji niezbędnej
do uzyskania pomocy finansowej (§14a).
Doradcy, którzy nie dopełnią obowiązku dokonania rejestracji planów działalności
rolnośrodowiskowej w wymaganym terminie, mogą zostać skreśleni z listy doradców
rolnośrodowiskowych.
Znajdujący się na listach doradcy rolniczy oraz doradcy leśni, zatrudnieni w państwowych
jednostkach doradztwa lub izbach rolniczych lub jednostkach akredytowanych, uprawnieni są do
świadczenia usług w ramach działania "Korzystanie z usług doradczych przez rolników i
posiadaczy lasów" (zakres tych usług wynika z zapisów rozporządzenia Ministra Rolnictwa i
Rozwoju Wsi z dnia 7 maja 2008 r. w sprawie szkoleń dla podmiotów, których dotyczą działania
objęte Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, oraz doradzania odnośnie do
sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy finansowej - § 8.pkt 1 i 3.).
Instrukcja rejestracji doradców rolnośrodowiskowych oraz planów działalności rolnośrodowiskowej
w systemie teleinformatycznym
• Strona główna
Świadczenie usług doradczych na rzecz
beneficjentów Programu rolnośrodowiskowego
• ok. 37 000 rolników przystąpiło do realizacji Programu
rolnośrodowiskowego w pierwszych dwu latach
• Pakiet 4 - w 1,4 % gospodarstw,
• Pakiet 5 – w 1,9 % gospodarstw
• Pakiet 3 – w 55 % gospodarstw
• Pow. 7 862,67 ha – pakiet 4.
• Pow. 15 607,59 ha – pakiet 5.
– w gospodarstwach zarejestrowanych w systemie
teleinformatycznym CDR (27 500 gospodarstw).
Liczba gospodarstw, które zadeklarowały realizację
pakietów: 3, 4, 5 w dla poszczególnych województwach
18
Liczba gospodarstw, które zadeklarowały realizację pakietu
4 i 5 w dla poszczególnych województwach
19
Porównanie powierzchni realizacji wariantów pakietu 4
z uwzględnieniem wariantu 4.1
z pominięciem wariantu 4.1
20
Porównanie powierzchni realizacji wariantów pakietu 5
z uwzględnieniem wariantu 5.1
z pominięciem wariantu 5.1
21
Liczba ekspertów, którzy sporządzili dokumentację dla planów rś w pakiecie 4.
4.1 4.2
4.3
4.4
4.5
4.6
7
6
1
6
dolnośl.
6
k-pom
1
1
lubels.
6
1
lubusk.
4
2
1
4.7
4.8
4.9
11
2
2
1
4.10
3
1
1
1
1
1
1
łódzk.
małopol.
3
mazow.
4
1
4
opols.
1
3
2
1
podkrp.
12
2
podlas.
9
2
2
pomors.
8
1
3
śląsk.
3
1
świętok.
3
war-m.
9
2
wlkpol.
2
3
zach-p.
14
2
Ogółem
84
1
3
3
3
1
2
1
3
5
5
2
1
6
2
4
1
1
9
27
1
2
2
2
2
1
5
2
4
8
38
35
1
12
0
0
22
17
Liczba ekspertów, którzy sporządzili dokumentację dla planów rś w pakiecie 5
5.1 5.2
5.3
5.4
5.5
5.6
5.7
5.8
5.9
5.10
dolnośl.
5
1
2
5
k-pom
1
1
1
1
2
lubels.
11
1
1
4
1
1
1
lubusk.
6
1
1
2
1
1
łódzk.
2
2
1
małopol.
3
1
mazow.
9
2
1
3
3
3
8
1
1
2
1
2
2
3
1
1
1
1
3
6
1
3
1
1
opols.
podkrp.
11
podlas.
20
pomors.
11
3
4
1
1
2
3
1
1
śląsk.
świętok.
1
war-m.
7
wlkpol.
4
zach-p.
20
111
Ogółem
1
1
1
6
1
3
1
1
1
5
2
2
6
1
0
0
12
24
18
12
32
17
2
2
23
2
14
Porównanie liczby ekspertów, którzy sporządzili dokumentację dla
planów obejmujących poszczególne warianty
24
Dziękuję za uwagę
BoŜena Krześniak CDR Brwinów
[email protected]
Fot. Magdalena Krześniak
25