Filozofia Kaizen. Jak mały krok może zmienić twoje życie.

Książki:
Robert Maurer
Filozofia Kaizen.
Jak mały krok może zmienić twoje życie.
Na czym polega technika Kaizen?
Zacznijmy od postawienia sobie dwóch pytań:
•
W jaki sposób ludzie odnoszą sukces?
•
W jaki sposób szczęśliwi ludzie utrzymują ten stan?
Jeżeli nie odniosłeś sukcesu lub nie jesteś szczęśliwym człowiekiem, potrzebujesz zmiany.
Zmiana w twoim życiu, firmie lub organizacji może zostać wprowadzona na dwa
sposoby:
1) poprzez innowację
2) lub metodą Kaizen.
Dla innowacji charakterystyczne jest to, że jest:
• szybka,
• wielka,
• widowiskowa,
• zaprowadzona w krótkim czasie.
Natomiast Kaizen to ustawiczny rozwój wprowadzany małymi krokami.
Wyobraź sobie człowieka, który ma wtoczyć kulę na wysoką górę. Jeżeli chce to
zrobić w sposób innowacyjny, musi się pospieszyć, żeby szybko osiągnąć efekt
wprowadzonej zmiany. Cały ten proces kosztuje go wiele wysiłku. A co, gdy już znajdzie
się na górze i zabraknie mu sił do utrzymania tego stanu, ponieważ zużył zbyt wiele
energii do wtłoczenia kuli na szczyt? Cały jego dotychczasowy wysiłek może lec w
gruzach.
Drugi z naszych bohaterów obrał inny sposób, na wykonanie tego zadania. Podążając
serpentyną, krok po kroku toczy swoją kulę, aby ostatecznie umieścić ją na szczycie.
Oszczędza energię, aby w przyszłości móc utrzymać osiągnięty stan. Powoli przyzwyczaja
się do zdobywanej wysokości. To właśnie jest technika Kaizen.
Dlaczego Kaizen działa?
Aby to zrozumieć, przyjrzyjmy się teraz niektórym z aspektów funkcjonowania naszego
mózgu.
Mózg ludzki przez wieki rozwijał się w ten sposób, że wszelkie zmiany, które chcemy
wprowadzić w naszym życiu zaczął traktować jako swoiste niebezpieczeństwo, zagrożenie
dla życia. A jego zadaniem jest przede wszystkim utrzymanie nas przy życiu. Dlatego w
jego odczycie stanięcie w obliczu zmiany rodzi uczucie lęku, który z jednej strony ma nas
chronić, ale z drugiej blokuje nasze myślenie i działanie.
Część mózgu zwana ciałem migdałowatym, ma zakodowane zachowania, które
uruchamiają się w momencie zagrożenia. Te zachowania możemy zamknąć w dwóch
postawach:
walcz lub uciekaj.
Nowe sytuacje rodzą lęk i w ich obliczu ciało migdałowate przygotowuje nasze ciało
do walki lub ucieczki, ograniczając bądź blokując nasz dostęp do kory mózgowej, która
odpowiada za myślenie. W sumie to dobry mechanizm. Bo kto ma większe szanse na
przetrwanie podczas spotkania z rozwścieczonym lwem? Ten, kto podejmie skuteczną
ucieczkę, czy może ten, kto zacznie analizować paletę kolorów sierści na grzywie
atakującego go lwa?
A co w przypadku innych wyzwań, które rodzą lęk? Co z egzaminami,
nieprzyjemnymi konfrontacjami z szefem lub jakąkolwiek zmianą, którą chcemy
zaprowadzić na trwałe w swoim życiu, a boimy się, że nie podołamy?
Jest sposób na to, żeby oszukać ciało migdałowate w naszym mózgu. Są to małe kroki.
Małe kroki pozwalają oszukać ciało migdałowate, dzięki czemu kora mózgowa
aktywuje się tworząc nowe połączenia nerwowe i budując nowe nawyki.
Podejmując małe kroki zmieniasz swój układ nerwowy tak, że:
•
•
•
usuwa blokady twórczego myślenia,
omija reakcję walki lub ucieczki,
tworzy nowe połączenia między neuronami, dzięki czemu twój mózg ochoczo
włącza się w proces zmiany.
Jeżeli chcesz zaprowadzić w swoim życiu jakąś zmianę opierając się na technice
Kaizen, możesz w tym celu wykorzystać sześć jej strategii. Przyjrzyjmy się przez
chwile poszczególnym z nich.
Strategie Kaizen
Strategia 1
Zadawanie małych pytań w celu pozbycia się strachu i zapoczątkowania
procesów twórczych.
Tym, co w sposób szczególny stymuluje działanie naszego mózgu są pytania, które sobie
zadajemy i próbujemy znaleźć na nie odpowiedź. Co jednak, gdy boimy się odpowiedzi na
postawione pytanie? Być może to pytanie zostało źle sformułowane i obejmuje sobą zbyt
duży obszar. Może to być też pytanie, które stawia przed nami tak duże wymagania, że
świadomość zmierzenia się z nimi napawa nas lękiem i znów blokuje korę mózgową w
odnalezieniu trafnej odpowiedzi.
Kaizen proponuje stawianie sobie niewymagających pytań. Jeżeli twoje pytania będą
małe, obniżysz szanse na obudzenie ciała migdałowatego w mózgu i w ten sposób
uchronisz się przed rozbudzeniem paraliżującego strachu. Kiedy strach śpi, mózg może
zająć się pytaniami i ustawić je w kolejce problemów do rozwiązania.
Zatem nie pytaj siebie, co możesz zrobić, żeby schudnąć przed końcem roku? Raczej
zapytaj siebie, co mogę robić przez 5 minut dziennie, aby schudnąć?
Tę samą minimalizację wymagań, które stawiasz sobie w pytaniach możesz zastosować
do innych dziedzin twojego życia.
Jeżeli masz napisać książkę, skomponować piosenkę, rozbij to wielkie zadanie na małe
pytania. Zadawaj je sobie spokojnie i cierpliwie. I jeżeli będziesz powtarzać te pytania
przez odpowiedni czas, wówczas twój mózg zacznie udzielać odpowiedzi. Jeżeli już je
odkryjesz, to zapisz je lub utrwal w jakikolwiek formie, żebyś mógł do nich wrócić.
Strategia 2
Wymyślanie małych rzeczy w celu rozwinięcia nowych zdolności i
nawyków, bez kiwnięcia nawet palcem.
Istnieje prawie całkowicie bezbolesny sposób wyćwiczenia umiejętności rozwiązywania
trudnych zadań, nawet jeżeli wydaje ci się, ze nie masz do tego żadnych predyspozycji, a
jest nią metoda rzeźbienia umysłu opracowana przez Iana Robertsona.
Opiera się ona na twierdzeniu, że mózg uczy się najlepiej nie poprzez gwałtowne i wielkie
działania, ale na drodze zmian tak drobnych, że wcześniej nie były uznawane za
skuteczne.
Technika ta polega na udawaniu, że korzystająca z niej osoba faktycznie wykonuje dane
działanie. Pobudza swoją wyobraźnię do tego, żeby widzieć, to co robi, a także słyszeć,
smakować, wąchać, dotykać. Wyobraża sobie również ruch mięśni oraz wzrost i spadek
emocji.
Chcąc zastosować tę technikę wobec sprawy, którą masz do rozwiązania, najpierw
wyobraź ją sobie z najmniejszymi szczegółami dotyczącymi miejsca, osób i siebie
samego, poruszając wszystkie swoje zmysły i emocje. W wyobraźni rozwiąż pozytywnie tę
sprawę. Cały ten proces powtarzaj przez kilka dni lub tygodni, do momentu, aż poczujesz
się na siłach, żeby podjąć właściwe działanie.
Strategia 3
Podejmowanie małych działań zapewniających sukces.
Małe działania stanowią serce Kaizen. Poprzez podejmowanie działań tak małych, że aż
zakrawających na śmieszność, bez trudu pominiesz przeszkody, które wcześniej były
przyczyną porażek. Możesz się zdziwić, jak mały krok może doprowadzić do gwałtownej
zmiany.
Jeden mały krok prowadzi do drugiego małego kroku, a to może rozpocząć już całą lawinę
zmian.
Nasza kultura wpoiła nam, że zmiana musi być natychmiastowa, musi wymagać żelaznej
dyscypliny i nie może być przyjemna. Sądzimy, że osiągniemy lepsze wyniki, gdy jesteśmy
dla siebie surowi i zmuszamy się do wyczerpującego działania.
Potrzeba nam wiary w to, iż małe kroki mogą doprowadzić do wielkiej zmiany.
Strategia 4
Rozwiązywanie małego problemu nawet w obliczu wielkiego kryzysu.
Zacznijmy od postawienia sobie pytania: jaki problem łatwiej jest rozwiązać: mały czy
wielki?
Czasami zdarza nam się ignorować małe problemy w naszej codzienności, w naszej
pracy, czy relacjach. I tak dzień bo dniu te małe sprawy potrafią rozwinąć się w wielkie
problemy.
Kaizen zachęca do tego, aby ich nie ignorować dla własnego dobra. Koncentrowanie się
na małych problemach może ci zaoszczędzić wielu lat kosztownych konsekwencji twojej
ignorancji.
Cytując Tao Te Chinga: „ Stawiaj czoła sytuacjom trudnym, kiedy wciąż jeszcze są łatwe i
dokonuj wielkich czynów za pomocą małych działań”.
Strategia 5
Przyznawanie sobie i innym małych nagród, aby osiągać jak najlepsze
wyniki.
Kiedy próbujesz ukształtować siebie lub innych w sztuce wypracowywania korzystnych
nawyków, małe nagrody stanowią doskonałą formę zachęty, ponieważ stymulują
wewnętrzną motywację do wprowadzania trwałych zmian.
Stosując małe nagrody pamiętaj o tym aby:
–
–
–
dobrze odpowiadały celowi (czyli wzmacniała pozytywną zmianę);
były dostosowana do osoby;
by była mała i niedroga.
Strategia 6
Rozpoznawanie małych, lecz istotnych momentów, które są ignorowane
przez innych.
Podejście Kaizen domaga się zwolnienia tempa i docenienia małych momentów. Wiele
przełomowych rozwiązań zaczęło się od prostych codziennych obserwacji drobnych
zjawisk. Drobne szczegóły, które przeoczyli jedni, dla kogoś stawały się inspiracją do
tworzenia wielkich teorii, rozwiązywania wielkich problemów lub tworzenia wielkich
wynalazków.
Jak zanotował Igor Strawiński: „Prawdziwego twórcę można poznać po tym, że potrafi
dostrzec coś istotnego w najpowszechniejszych i najdrobniejszych rzeczach”.
To już wszystkie strategie, jakie proponuje nam autor książki Filozofia Kaizen. Jak mały
krok może zmienić Twoje życie. Podkreśla on jeszcze, że w skutecznym wykorzystaniu tej
techniki, potrzebna jest przede wszystkim Twoja wiara, przejawiająca się w zaufaniu, że za
pomocą małych kroków możesz dokonywać wielkich zmian w swoim życiu.
Ze swojej strony pragnę podkreślić, że obejrzany przez Ciebie film, ukazuje jedynie
szkielet książki. Znajdziesz w niej jeszcze wiele przykładów i zasad praktycznego
zastosowania Kaizen w różnych sytuacjach życiowych. Zatem nie pozostaje mi nic innego
jak zachęcić cię do przeczytania jej w całości.