Filatelista 1979.14

Cena O.— gi
W NUMERZE:
Przed 30-leciem
PZF
Okręg Lublin
•
Opiaty gotówkowe
w sierpniu 1944 r.
•
Znaki polecenia
z lat 1944-46
•
60 rocznica
pierwszego polskiego
wydania
okolicznościowego
.
„Philaserdica '79"
4111
V Plenum
Z. Gl. PZF
21 lipce wchodzi do obiegu seria I znaczków
dla uczczenia 35 rocznicy Polskiej RzeCzypospolitej Ludowej (szczegóły — Ip. nr 13)
Nr 14 (569) Rok XXVI
WARSZAWA, 16-31 LIPCA 1979
PRZED .90-LECIEM
Prezentujemy Okręgi PZF
Od redakcji
W 1980 r. obchodzić będziemy 30-lecie
Polskiego Związku Filatelistów —
21 czerwca 1950 r. zatwierdzony został
statut PZF, a w dniach 17 i 18 listopada 1950 r. obradowal w Warszawie
I Zjazd Delegatów, który wybrał pierwsze władze PZF.
Od tego czasu wiele się zmieniło w
polskiej ,filatelistyce. Poważnie wzrosła
liczba członków i uczestników Związku,
powstało wiele nowych zbiorów, rozwinęło się wystawiennictwo, zainicjowano
prace badawcze w zakresie historii poczt
na ziemiach polskich, w zakresie polskich znaków pocztowych, wiele opracowań wydano drukiem, a objętość samego tylko „Filatelisty" przekroczyła
12 000 stron,
Dziesięć lat temu poświęciliśmy poszczególne numery pisma okręgom PZF,
które miały w ten sposób okazję przekazać Czytelnikom informacje o swojej
działalności. Akcję tę powtarzamy odpowiednio zmieniając — stosownie do
potrzeb — zakres tych informacji. Chcemy przedstawić Czytelnikom, co w życiu
filatelistycznym danego okręgu się dzieje,
jakie prace w zakresie badań, publikacji,
wystawiennictwa, propagandy są prowadzone, jakie metody pracy zdały egzamin
i warte są naśladowania, jakie osiągnięcia można wykorzystać, a także pragniemy przedstawić Czytelnikom nieznane
lub zapomniane szczegóły z filatelistyki
regionu.
Zaczynamy od Okręgu Lubelskiego, ponieważ Lubelszczyzna była pierwszym
regionem, wyzwolonym 35 lat temu spod
okupacji i na tej Ziemi ogłoszono w pamiętnym dniu 22 lipca 1944 roku Manifest PKWN.
•
Kazimierz Ja.gowdzik
FILATELISTYKA W LUBELSKIEM
nr 19(358) ,,Filatelisty" z 1970 r. zamieszczono przegląd rozwoju filatelistyki na Lubelszczyźnie od 1918 r.
Jan Piasecki opisał dzieje rudlu filatelistycznego w okresie międzywojennym,
Jacek Rogowski scharakteryzował okres
powojenny do końca roku 1960, a Stanisław Dowgird przedstawił zamierzenia
na przyszłość. W tym samym numerze
ukazał się także artykul badawczy Bolesława Skirmunta o poczcie Guberni
Chelniskiej. Upłynęło od tego czasu 10
lat, obchodzimy na, Lubelszczyźnie 35
rocznicę wyzwolenia.
• Filatelista" zaprosił nas do kontynuowania przeglądu działalności. Przedstawiamy więc Czytelnikom krótki zarys
dziejów ostatniego dziesięciolecia ruchu
filatelistycznego na Lubelszczyźnie. W okresie tym liczba członków wzrosła
z 2978 do 3648. Niezależnie od rozwoju
ilościowego, nastąpiło okrzepnięcie i ukierunkowanie działalności. Zainicjowane
przez Władysława Marciochę wydawanie
„Zarządzeń i komunikatów", przekształconych w 1966 r. w „Biuletyn Informacyjny", ukazujący się jako ‚miesięcznik
do 1976 r. (wydano 114 numerów), jest
W
trwałym wkładem naszego aktywu do
rozwoju 'filatelistyki. Biuletyn Informacyjny przez 10 lat spełniał też ważną
rolę w popularyzacji ruchu filatelistycznego na Lubelszczyźnie.
Rzucona pod koniec lat sześćdziesiątych
myśl utworzenia zbioru regionalnego zaczęła nabierać realnych kształtów dopiero w roku 1971. Pierwsze walory ofiarowane były przez wystawców naszego
okręgu. Stanowiły one zaczątek zbioru.
Systematycznie wzbogacany poprzez zakupy i wymianę, zbiór już w roku 1977
mógł być po raz pierwszy eksponowany.
Pokonaliśmy trudności organizacyjne, udało nam się dobrać właściwych ludzi
do komisji i w efekcie nie tylko mamy
już dobrze zapoczątkowany zbiór, ale
dzięki dużemu zainteresowaniu filatelistów powstalo kilka zbiorów regionalnych,
zawierających bardzo ciekawy, czasem
unikalny •material.
Odrębną formą działalności, przyjętą
z dużym zainteresowaniem, są wystawy
propagandowe, organizowane przez Okręg
z różnych okazji w dużych zakładach
przemysłowych. Pozwoliły one „wyjść"
z filatelistyką do ludzi pracy. To nie
367
zwiedzający przychodzili na wystawy, ale
wystawy organizowano tam, gdzie ludzie,
w większości nie filateliści, byli i pracowali. Efektem organizowania wystaw
na terenie zakładów pracy był wzrost
liczby, kół PZF, wzrost liczby członków
i powstanie nowych zbiorów z okazji
wystaw, jak np. XXV-lecie Fabryki Samochodów Ciężarowych, 100-lecie Kolei
Nadwiślańskiej, 50-lecie Pracowniczych
Ogródków Działkowych — ,,KWiaty, owoce i warzywa naszych ogrodów", Międzynarodowy Rok Dziecka.
Wystawy nie konkursowe były oceniane przez zwiedzających metodą ankietową. Z analizy odpowiedzi ankietowych
można wysnuć następujące wnioski:
— na wystawach propagandowych (nie
konkursowych) liczba zbiorów o jednym
temacie nie powinna być duża;
— oprócz zbiorów o głównym temacie
wystawy powinny się na niej znaleźć
zbiory klasyczne, gdyż zainteresowania
zwiedzających są różne;
— poziom zbiorów eksponowanych na
wystawach propagandowych powinien być
wysoki, gdyż zbiory te mają być przykładem dla filatelistów, stawiających
pierwsze kroki w wystawiennictwie.
Zdaniem naszym, liczba wystaw nie
powinna być zbyt duża; w naszym Okręgu organizujemy jedną wystawę propagandową rocznie i jedną lub dwie wystawy konkursowe.
Zbiory filatelistów Lubelszczyzny eksponowane są w coraz większym zakresie
na wystawach w kraju i za granicą.
W latach 1970-1978 wystawcy naszego
Okręgu eksponowali 650 razy swe zbiory
(wiele zbiorów wielokrotnie), w tym na
wystawach za granicą: w Belgii w 1972 r.,
w Bułgarii w 1874,r., we Francji w 1975
r., w Rumunii w 1971 r., w- Szwajcarii
w 1972 r., w RFN w 1973 r. i na Węgrzech w 1974 r., uzyskując medale do
pozłacanego włącznie.
Andrzej Myślieki
ZBIÓR REGIONALNY LUBELSZCZYZNY
kręg PZF w Lublinie może poszczycić się. interesującą działalnością w zakresie budowy zbioru regionalnego. Od 10 lat gromadzone są przez
Okręg walory filatelistyczne, dotyczące
regionu Lubelszczyzny w najszerszym pojęciu; fragmenty tego zbioru byty już
eksponowane na wystawach konkursowych i propagandowych.
Jak do tego doszło?
pytam p. Tadeusza Janiszewskiego, szefa komisji, opiskającej się tym zbiorem. Okazuje się,
że koncepcja stworzenia zbioru regionalnego Lubelszczyzny, będącego własnością
Okręgu powstała już dawno, bo w r. 1967,
List polecony z Cholina do Lublina 3.8.1910 .
List polecony z Rejowca do Lublina 29.1.1909 r.
z inicjatywy S. Dowgirda, ówczesnego
prezesa Okręgu. P. Janiszewskiemu powierzono realizację tej koncepcji. Do zespołu zostali dokooptowani znani zbieracze lubelscy: K. Bogdanowi., J. Dadasz
i W. Wróblewski. Pod kierunkiem p. Janiszewskiego prowadzana jest systematyczna praca Komisji. Członkowie spotykają się regularnie raz w tygodniu, zebrania są protokółowane. Materiały filatelistyczne pochodzą z darów, z zakupu
oraz z wymiany filatelistycznej. Bardzo
sumiennie prowadzona jest księga inwentarzowa, w -której każdy walor jest szczegółowo opisany. W przypadku darowizny
podane jest nazwisko ofiarodawcy, przy
zakupie — cena i źródło zakupu. Komisja otrzymuje z Zarządu Okręgu skromne
dotacje na zakup walorów. Spośród ma-
O
368
i walory związane tematycznie z cegłoniem. Zbiór obejmuje następujące działy:
Ąsp,44s,6a26i-okIe ze' iii,/reep
L Znaki liocStowe -regionu Lubelskiego
(
List ze stemplem ambulansowym Chellk—BrzeS
nr MI.
terialow ofiarowanych przez zbieraczy
wyselekcjonowano walory do zbioru, pozostałe — jako dublety — są wymieniane
na materiały poszukiwane. -Komisja sporządziła wykaz walorów poszukiwanych,
wymiana cdbywa się na podstawie komisyjnej wyceny. Zespół otrzymuje
Okręgu wszystkie materiały pomocnicze
jak karty, uchwytki, narożniki itp.
Zakres docelowy zbioru jest bardzo szeroki, gdyż obejmuje zarówno dokumen-'
tację historii poczty Lubelszczyzny, jak
KRAJOWA=
YSTAWA5S-.
.
KONI =
W LUBLINIE=
-V6-190/Z.-
99/7r7
Stemple okolicznoeclowez okazji Krajow J
Wystawy woni .w 1..olidinte z 1937 C. i 1935 .
1, Rzeczpospolita Polska
2. Zabór rosyjski
3. Zabór austriacki
4. Okupacja austriacka ziem b. naboru
rosyjskiego
5. Okupacja niemiecka ziem b. zaboru
rosyjskiego
6. Znaki pocztowe Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1939
7. Znaki pocztowe Guberni Generalnej
8. Znaki pocztowe PRL ze szczególnym
uwzględnieniem wydania lubelskiego 1949
i wydań lokalnych oraz, stempli prowizorycznych.
II. Zbuki_ pocztowe związane tematycznie z Lubelszczyzną
1. Stawni Polacy urodzeni na Lubelszczyźnie
2. Sławni Polacy, działający na Lubelszczyźnie i zasłużeni dla regionu
3. Budowle Lubelszczyzny
4. Imprezy filatelistyczne na Lubelszczyźnie
5. Kasowniki okolicznościowe Lubelszczyzny.
Dotychczas zgromadzono ponad 1000 szt.
walorów filatelistycznych, z których część
umieszczono na 400 kartach albumowych,
gotowych do ekspozycji. Fragmenty zbioru przygotowano są do eksponowania na
wystawie filatelistycznej, zorganizowanej
z okazji 35. rocznicy Polskiej RzeczysP06110litej Ludowej oraz 35-lecia DOKP Lublin (20-29 lipca 1979 rJ.
P. Janiszewski pokazał mi obszerne
fragmenty zbioru, zwłaszcza trudne już
dziś do zdobycia listy i przekazy z XIX
wieku. Kilka z nich przedstawiamy na
fotografiach.
-••••••••=1•101311
WIT
I
2 4:: O
-,":2'5////d/
11.1E50E4CH SWIRT:
Stemple
okolicznościowe
świeteezne
Lublina
less 1 1937 r.
369
A jakie macie dalsze zamierzenia? —
pytam prezesa Okręgu, St. Jagowdzika.
— Chcemy kontynuować tę, działalność.
Najtrudniejsze — znalezienie form organizacyjnych i dobór właściwych ludzi,
którzy potrafią pracować systematycznie
i długofalowo — -mamy już za sobą.
Chcemy rozszerzyć naszą działalność przez
gromadzenie możliwie kompletnych materiałów do historii poczty regionu, a
List
Karta ze stemplami okolteznOSelOWyrtll pierwszej Wystawy I Targów Przemysłu LUbeLSzCzyMy 1945 r.
polecony s
9.8.1944 r.
Lublin
1
zwłaszcza dokumentacji rozwoju placówek
pocztowych, stosowanych ?rzek nie stempli i pieczęci, dat uruchomienia i zamknięcia. Chcemy •rozwinąć prace studyjne
nad historią .poczty, sięgając do archiwów, materiałów i walorów, rozsianych
w poszczególnych obiorach.
Z przyjemnością wysłuchałem tycio słów
przekazuję je Czytelnikom „Filatelisty".
Od siebie mogę tylko dodać, że chyba
ten rodzaj działalności jest wart naśladowania przez inne okręgi, a także, że
działalność ta powinna być otoczona
szczególną opiekę i pcnaocą Zarządu
Głównego. A od calej redakcji „Filatelisty" — serdeczne gratulacje!
Wystawa Filatelisty czna „LUBLIN 79"
Z okazji Międzynarodowego Roku Dziecka zorganizowana została w dniach 0-13
maja br. w Biurze Projektów Budownictwa Wiejskiego w Lublinie przez PZF
0.Lublin i Kolo nr 53 — Wystawa Filatelistyczna Lublin "79. Organizatorzy wystawy dołożyli starań, aby wypadła ona
jak najokazalej. Niezwykle uroczysty i
doniosły charakter miało jej
którego dokonali: sekretarz KW PZPR
Ewa Krajewska, protektor wystawy i prezes Zarządu Okręgu PZF w Lublinie Kazimierz Jagowdzik, w otoczeniu licznie
przybyłych gości.
Mając na względzie niezwykłą okazję,
jaką dał Międzynarodowy Rok Dziecka
organizatorzy Wystawy postarali się o to,
aby była ona wyjątkowa, o znacznie szerszym zakresie aniżeli to miało dotychczas miejsce.
'Wystawa składała się z trzech części.
Pierwsza z nich to„Martyrologia dzieci
polskich w łatach okupacji"— przedstawiająca zdjęcia dokumentalne z okresu
II wojny światowej, ujawniające zbrodnie hitlerowskie popełnione na dzieciach
polskich.
Drugą część wystawy stanowiły rysunki dzieci z lubelskich szkół podstawowych i licealnych pod hasłem „XXXV-lecie PRL w oczach dziecka". Zarówno
barwa, kompozycja jak i pomysłowość
370
prac dziecięcych stanowiły bardzo przyjemną oprawę plastyczną dla zasadniczej
części wystawy filatelistycznej, na której
zgromadzono 32 zbiory o różnej tematyce
i o różnym poziomie zbieractwa. Znalazły sio więc na wystawie zbiory znane
i nagradzane w kżaju i za granicą, jak:
LECZNICTWO I OPIEKA SPOŁECZNA
W FILATELISTYCE POLSKIEJ — Jadwigi Janiszewskiej, WARSZAWA — L.
Andruszczyszyna, ROZE W FILATELISTYCE — Tadeusza Janiszewskiego, a obok
nich zbiory młodych filatelistów wystawiane po raz pierwszy. Na wystawie
zgromadzono też 13 zbiorów, których tematem było dziecko. Wśród prezentowanych, poza już wymienionymi, zwracały
uwagę ARCHITEKTURA POLSKA W
FILATELISTYCE i PIES, PRZYJACIEL
CZŁOWIEKA — oba zbiory St. Kuśmierzaka, ŚWIAT BAJKI — J. Onoszko oraz
mlodych filatelistów DROGA DO WOLNOŚCI — Zb. Kopuła; STROJE LUDOWE — K. Janiszewskiego DZIECKO NA '
ZNACZKACH POCZTOWY
CH
Koła
Młodzieżowego przy Szkole Podstawowej
nr 203 w Warszawie.
Organizatorom Wystawy zależało bardzo, aby stała się ona właściwą propagandą filatelistyki, szczególnie wś ród młodzieży. Stąd też tak różnorodna tematyka
zbiorów i ich poziomu mające na celu
ładniejsze zbiory wybrane przez zwiedzających laureatami zostali: pierwsze
miejsce — Tadeusz Janiszewski za zbiór
Róże w filatelistyce, drugie miejsce —
Stanisław Kuśmierzak za zbiór Pies przy.
jaciel człowieka, trzecie -miejsce — Jan
Onoszko za zbiór Bajki, baśnie i legendy.
W pierwszym dniu wystawy stosowany
był stempel okolicznościowy. Uzupełnieniem jego była wydana pamiątkowa koperta podkreślająca charakter i cel wystawy.
Wystawa stała się ciekawym wydarzeniem w ruchu filatelistycznym Lubelszczyzny, czego dowodem są pochlebne
opinie lubelskiej prasy, jak też liczne
rzesze zwiedzających oraz wpisy do księgi pamiątkowej.
zorientowanie młodych filatelistów jak
należy budować dobre zbiory
Drogą ogłoszonego konkursu na naj•
Janusz Zbigniew Pickut
OPŁATY GOTÓWKOWE W SIERPNIU 1944 r.
11,Ja przełomie drugiej i trzeciej dekady
• lipca 1944 r. wojska radzieckie oraz
walcząca u ich boku Armia Polska w
toku zwycięskiej ofensywy przekroczyły
Bug, rozpoczynając wyzwalanie ziem polskich.
W dniu 21 lipca 1944 r. w wyzwolonym
Chełmie ukonstytuowat się Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego jako tymczasowy naczelny organ władzy wykonawczej, którego zadaniem było dalsze
kierowanie walką wyzwoleńczą narodu,
zdobycie niepodlegiości oraz odbudowa
państwowości polskiej. PKWN, w chwili
jego powołania, składał się z 13 resortów; sprawami poczty i telekomunikacji
zajął się Resort Komunikacji, Poczt i
Telegrafów, na którego czele stanął inż.
Jan Michel Grubecki. Jako pierwszą dyrekcję terenową, Resort powołał Dyrekcję Okręgu Poczt i Telegrafów w Lublinie, która już w dniu 28 lipca 1944 r.
rozpoczęta działalność. Z dniem 19 sierpnia 1944 r, powołano Poddyrekcje Poczt
i Telegrafów w Białymstoku i Rzeszcnole.
W 10 dni po utworzeniu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego kierownik Resortu Komunikacji, Poczt. i TelegraMw wydal rozporządzenie „O uruchomieniu Poczty. Telegrafu i Telefonu na
wyzwolonych terenach Polski", stanowiące pierwszy podstawowy akt prawny dotyczacy reaktywowania Poczty Polskiej
na oswobodzonych od okupanta obszarach państwa,. Punkt czwarty rozporządzenia zobowiązywał uruchomione placówki „do chwili wydania nowej emisji
polskich znaczków pocztowych" do pobierania opłat pocztowych gotówką „na
dziennik kasowy".
Mimo ogromnych zniszczeń i rabunku
mienia pocztowego przez okupanta, w
wielu miejscowościach przystąpiono niezwłocznie do organizowania placówek
pocztowych. Otwarte placówki miały obowiązek świadczenia ustug dla ludności,
chociaż wobec braku maczków pocztowych, umożliwiających opłacenie przesyłki z góry — jak za czasów dyliżansów
pocztowych i poczthalterii, listy trzeba
było nadawać w okienku, opłacając należność gotówką. Pracownik pocztowy,
przyjmując przesyłkę, zaopatrywał ją w
odpowiednią adnotację lub przykładni
stempelek o opłaceniu należności gotów
ką, umieszczając obok datownik, stem
polek prowizoryczny lub odręcznie nazw
placówki pocztowej. Adnotacje odręczń
na przesyłkach są różnego rodzaju, co
pozwalają stwierdzić nieliczne zachowane
dokumenty z tego okresu: „Opłata go
~ką 0.50 zł Nr. 2" — ołówkiem che
micznym (7.VIII.44 Lublin 2 — fot. 1),
fot. 1
371
frr.
J.
ńł
4>1.; kk
fot. 1
fot. 4
„Opłacono gotówką 50 gr." — ołówkiem
kolorowym (22.V111,44 Hrubieszów —
fot.2), „Opłata poczt. pobrana gotówką
wykaz N 78" — atramentem (12.VIII.44
Chełm Lubelski — fot. 3). Charakterystyczny jest napis, umieszczony atramentem na liście, nadanym w upt. Lublin Z
w dpiu 5 sierpnia 1944 r.: „Opłata gotówką 25 gr 14'r .1" (fot. 4); być może,
jest to pierwszy list nadany w upt. Lublin 2 po uruchomieniu tej placówki.
Zwraca uwagę wysokość opłaty „25 gr"
stwierdzona przez pracownika pocztowego, skoro — jak wiadomo — taryfa hWczesna przewidywala opłatę pocztową w
wysokości 25 gr za kartkę pocztową,
natomiast za list, zarówno miejscowy jak
i zamiejscowy, pobierano opłatę 50 gr;
dopłata za polecenie wynosiła 1 st, Można domniemywać, że opisywany list nadano wcześniej, zanim podano do wiadomości pracowników tej placówki wysokość oplot za przesyłki, ustaloną
wspomnianym już rozporządzeniem kierownika Resortu Komunikacji, Poczt i
Telegrafów z dnia 1 sierpnia 1844 r.
Zadziwiająco wcześnie pojawiają się na
przesyłkach stempelki o pobraniu oplot
gotówką i to sporządzone w zakładach
grawerskich. Prezentujemy kilka — „Ofot. 3
4Vó
POCZTOn
rf.1 ‹—Li:
/111
0
frAkrif.
61.55
Jo/5.1.
plata pocztowa/uiszczona gotówką... gr.'
(fot. 5), na liście nadanym 5.VIII.44 r
w upt. Lublin 1. Stempelki tego typu
spotykamy później w innych placówkach
pocztowych. Reprodukowany list jest
swojego rodzaju FDC, nadany został bowiem w dniu otwarcia urzędu pocztowego. „OpL poczt. got./Wyk.Nr,.." (fot. 9)
na liście nadanym 29.VIII.44 w upt.Chelm
Lubelski; „Opłacono gotiNr..." (fot. 7) na
liście, nadanym 23.WII.44 w upt. Rzeszów 1. Wszystkie te przesyłki, mimo
stwierdzonej autentyczności, nie noszą
cech sprawdzenia przez placówkę cenzury
«dennej i są niewątpliwie przesyłkami
filatelistycznymi.
Pokazane na reprodukcjach listy polecone są przesyłkami z autentycznego obiegu, oba też noszą cechy cenzury wojennej wczesnego okresu (napisy ,,Cenzer" niebieską kredką [6]. List nadany
22.VIII.44 r. w upt. Siedlce 1, obok stempelka „PobranołoplatOzI
..." (fot. 8)
ma przyłożony jeszcze innego rodzaju
stempelek i to aż sześciokrotnie: „2.5" po
obu stronach powyżej godła państwowego, poniżej zaś napis „POCZTA POLSKA" z kreską u złotu (fot. 9). Marian
Kościelniak [7], znawca stempli prowizoycznych, określa ten stempelek jako
fos 5
9.4
e,
372
Opl. poczt. got.
POBRANO
OPkATĘ
Optacono got.
Wyk. Nr.
ZŁ GR
fot. s
swego rodzaju curiosum, używane wyłącznie w owym czasie w Biedkach, nie
wyjaśnia jednak powodów jego stosowania. Warto, aby znawcy przedmiotu
poświęcili temu zagadnieniu specjalną uwagę. Drugi list, nadany 2.1X.44 r. w upt.
Łańcut, ma przylotony stempelek „Opłacono goi.... gr." (fot. 10), wykonany niewątpliwie przez wycięcie z gumy, obok
zaś umieszczono prowizoryczny datownik
podobnego pochodzenia oraz narysowano
erkę ze stempelkiem „Łańcut".
Brak- oficjalnych danych nie -pozwala
nam na ustalenie liczby placówek uruchomionych do dnia 41 września 1944 r.,
tj. do momentu faktycznego wprowadzenia do obiegu znaczków wydania lubelskiego. Ankieta, przeprowadzona przez
Wincentego Piątaka [5] w kilka lat później, pozwollia ustalić daty uruchomienia
poszczególnych placówek pocztowych w
pierwszych tygodniach po wyzwoleniu, na
erenie ówczesnej Lubelskiej Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów oraz Poddyrekcji w Biał ymstoku i Rzeszowie. Według
fot. a
2ot. Z
tul. I
tych, niepełnych zresztą danychr do końca sierpnia 1944 r. czynne były ogółem
124 placówki pocztowe (z czego w Dyrekcjach: Białystok — 26, Lublin — 62, Rzeszów — 36); w pierwszych dniach wrazścia 1944 r. (dokładnie do 6.1X-44) otwarto dalszych 36 placówek pocztowych (z
czego: Białostockie — 5, Lubelskie — 11
i Rzeszowskie — 20). A więc w momencie rozpoczęcia sprzedaży znaczków „Wodzowie" czynnych bylo na wyzwolonych
terenach co najmniej 160 urzędów i agencji pocztowyCh.
Mimo otwarcia ponad stu placówek
pocztowych i stosunkowo dużego ruchu
przesyłek, dokumenty z tego okresu,
szczególnie z obiegu niefilatelistycznego,
należą dziś do rzadkości i nieczęsto widujemy je nawet w poważnych zbiorach.
Wytłumaczyć można to trzema przyczynami. Teoretyczne daty otwarcia placówek pocztowych, zebrane przez W. Piątaka, obok stwierdzonych luk., zawierają
również dane nieprawdziwe, które mogą
wprowadzić -w bląd.. Generalny stąd
i
fot. 10
i
-.r. 2.. N.:5-D L.1). •
•
wniosek, że faktyczpie placówki te ot-wie
rano — z małymi wyjątkami — później
niż stwierdzali to w ankiecie ówcześni ich
kierownicy. Z drugiej strony — jak
stwierdza Antoni Gromski [8] —,„..pierwsze przesyłki opuszczały urzędy w okresie dwóch tygodni od chwili objęcia urzędów przez polskich urzędników”. Wyjątkiem były dute placówki pocztowe (np.
i Sam autor przyznaje „zestawienia nie są
kompletne, w pierwszym rzędzie w odwiesi nlu do Dyrekcji Lublin" — piSm. poz. 5,
r Brak np. daty otwarcia upt. Chełm Lubelski:
• Np. Opole Lub. dala otwarcia upt. 21-V11.44,
data wyzwolenia miasta — 37.V11.44; telehew
k.Lubartowa, data otwarcia upt. 23.V11.44, data
wyzwolenia — te.VII.44; Zanioae, data otwarcia upt. 24.VII.44, data wyzwolenia — 25.VII.49.
873
Lublin 1), z których Niemcy nie zdążyli
wywieźć urządzeń i które mogły podjąć
niezwłocznie działalność. W ten sposób
rozumując, musimy zredukować ilość placówek pocztowyCh, w których można było w sierpniu 1944 r. nadać list, co najmniej do polowy. Drugą przyczyną jest
Pakt niewątpliwego lekceważenia przez
większość filatelistów walorów, nie posiadających znaczka pocztowego. Ruchy
migracyjne ludności bezpośrednio po działaniach wojennych dopetnily reszty. Stąd
te cenne dokumenty, nie tylko filatelistyczne, ale również ważne z punktu widzenia historii początków Polski Ludowej,
zachowały się w znikomej ilości i są
cenne nie tylko z filatelistycznego punktu
widzenia.
Piśmiennictwo
[1] Boleslaw Dolata „Wyzwolenie Polski 1949-11515", Wydawnictwo MON, wyd. Gl, 1974
[1] praca zb. „polska '1949-1965", Sp. Wyd.
„Ileiątka 1 Wiedza". 1955
[3] Praca 011. „900 lat Peloty Polskiej", Wyci.
Komunikacyjne, 1959
[4] Wincenty Piątak , Materiały do dziejów
Poczty i filatelistyki polskiej w latach 1044-49.",
Bytom, 1951
[5] [Wincenty Piątak „Wznowienie dkinialności Poczty polskiej 1994 r." (inaterialy 3ród10.
we). 13F .0/W-wa nr 2, 1974
[8] Janusz MbigniewPleku!„Napisy .Cenna przesyłkach ze znaczkami lubelskim(
z 1949 r.”, LBFIL nr 1, 1979
[7] Marian Kościelniak„Szczególne prowizosiedleckie
2 okresu 1945-1947”, .13F 0/W-wa
rium
nr 9, 1979
[9] Antoni Gromski „Oplacono gotówką", Filatelista .Polskl, Poznali nr ]-3, 1949.
Jan Sperek
PRZYCZYNEK DO POZNANIA ZNAKÓW POLECENIA
z lat 1944-1946
Z zadowoleniem należy powitać dwa
artykuły, jakie ostatnio ukazały się w
„Filateliście" na temat znaków polecenia
z okresu organizowania służby pocztowej
w pierwszych powojennych latach w Polsce Ludowej), Upływa już 35 lat od tamtych czasów i jeżeli nie podejmiemy bardziarj gruntownych prac inwentaryzacyjno-badawczych tego tematu, należy spodziewać się, że z upływem czasu możliwości w tym zakresie będą coraz mniejsze. Już nawet przy pobieżnym przeglądzie wspomnianych artykułów widać te
trudności. Oto prawie zupełnie brak w
nich informacji o znakach polecenia stosowanych w głównym wówczas ośrodku
życia państwowego, jakim był Lublin, a
w ogóle nie ma wzmianki o znakach
polecenia Warszawy.
Przyczynek mój oprę o posiadane materiały, grupując je według kolejnych lat.
żaden znak polecenia, jaki niżej przedstawię, nie jest rejestrowany w artykułach autorów, do których nawiązuję.
Jak wiadomo, poczta rozpoczęta w r.
1944 swoją działalność jeszcze przed emisją polskich znaczków pocztowych, a opłatę pocztową pobierano gotówką*. W upt.
Lublin 1 robiono to już w dniu 5 sierpi Wincenty Piątaki kilaki polecenia w latach
1999-1997, „Filatelista", r. 1979, nr n, s. 290-M9.
Bronisław Brzozowski: Jeszcze o znakach polecenia, „Filatelista", r. 1578„ nr O, s, 910-211.
9 Zob. np. Wincenty Piątak: Opiaty bemnamkowe przesylek pocztowych w pierwszych latach po wyzwoleniu, „Filatelista'', r. 1975, nr
22, s. 989-495.
374
fot. 1
nia /944 r. (fot. 1). W dniu 8 września
1944 rozpoczęto sprzedawanie pocztówek
(Cp 89). Jedna z takich pocztówek, nadana jako polecona (opłacona gotówką)
ma okupacyjną nalepkę polecenia (fot. 2).
Wo,
Lublin 1
536 h
fot.
Pocztówka powyższa nadana została w
pierwszym dniu kursowania pocztówek
Cp 89, tj. 8.IX.1944 r. Posiadam z tym
samym znakiem polecenia również pocztówki i kopertę z dni późniejszych (od14.IX.1944 do 18.IX.1944), wszystkie one
frankowane są już jednak znaczkami
pocztowymi (nr 341 — H. Dąbrowski
bądź nr 342 i 343 — „(;oznak„). Na żadnej przesyłce poleconej tego okresu nie
ma jeszcze stempelka cenzury wojskowej.
Nalepka polecenia ma wymiary 41X15
inna, na pustym jej polu odbity jest bladofioletowy stempel Lublin 1 (okupacyjny) oraz czarny numer nadania. Utyto
więc nalepki okupacyjnej bez żadnych
zmian. Datownik również jest okupacyjny.
Równocześnie z opisanymi okupacyjnymi znakami polecenia stosowano także
inne nalepki okupacyjne z nazwą Lublin 1
fot. 4
VItodaof
044.44,41
Ols 44.444 .414.4144.4
i
Um.. 44 to+ori• era.. 4. Dw Nad. vid t.u.. mm d. menedoo..,
ry,...
.. •••••40.11.n. — >4.3..... ae
I.
fot.
i małą literą alfabetu, usytuowaną w prawym dolnym narożniku pola ramki. Posiadam na poleconych pocztówkach 'takie
nalepki z literami f i h (z dnia 121.7[1944
i z dnia 7.X.1944), były jednak zapewne
i z inną literą (fot. 3).
Istnieją więc podstawy, by stwierdzić,
że pierwszymi znakami polecenia, stosowanymi we wrześniu i październiku
1944 r. w upt. Lublin 1, były opisane
wyżej nalepki okupacyjne. Również pokwitowania za nadawane listy polecone
wydawano na drukach okupacyjnych
(fot. 4).
Trudno dokladnie ustalić, kiedy zaprzestano w upt. Lublin ł używać nalepek okupacyjnych i czy to nastąpiło
z powodu wyczerpania zapasu, czy też
z innych powodów. W każdym razie w .
dniu. 31 grudnia 1944 nalepek okupacyj%.•
(Z
,„
fot. I
194
ł J Efolioferong444h44o
4wrIz0pu prm.
2118 wojuow4
169
”
4.4 _T
2....1:,9ni.f.13a 15
•
Ii.) i p
ftv
375
"-)N
KA
,MUIA ,of
;Mgr. Jan Szi,:nk
llia-Wizytator Szkół
Warszawa-Prag:
ministerstwo Oświaty CO
liska, 2-4
5:
ot
nych już nie stosowano, lecz znaki od
ręczne, przy czym zupełnie inne niż te,
które zaprezentował W. Piątak w swoim
artykule. Wcale bowiem nie rysowano
ramki, lecz po prostu pisano ołówkiem
chemicznym napis dwuwierszowy: u góry — Lublin 1, pod tym — litera R
i numer polecenia (fot. 15). Wszystkie
przesyłki z tego okresu znają już stempelek: Sprawdzono przez cenzurę wojskową.
Etap następny dla znaków polecenia
upt. Lublin 1 to stemple gumowe, odbijane tuszem fioletowym. Charakterystyczne, że datowniki (nadal okupacyjne
odbijane są tuszem czarnym na tej sanowF:o azćr oj
1161.: polecowego.e
ddreal
7- / P L/i
---
\\\
:-Y.k.t.w-y4/4r„„,
f, 9
WliQSZAwa 4j
'-2 i91z1,1
R
376
WaK7AN 4
t„1.9
fot. 10
mej przesyłce. Wszystkie przesylki mają
też stempel cenzury wojskowej. Znane
mi są przesyłki tego typu z dni' 19.1.,
20.1. i 29.11.1945 r. Fragment jednej takiej karty poleconej przedstawiony jest
na fot, 6.
fot. n
W okresie Losowania wspomnianego
prowizorycznego znaku polecenia wprowadzono nowe (prowizoryczne) datowni,
ki w miejsce dotychczas używanych okupacyjnych. Srodkowa część datownika ma
pochylą (ukośną) kreskę do wpisywania
przed nią daty dnia, a za nią — numeru
miesiąca. Datownik 'był przewidywany pa
lata „czterdzieste”, zawierał bowiem trzy
pierwsze cyfry roku, tj. ,194", po których
urzędnik dopisywał np. „5" i w ten sposób powstawała data roku „1945". I stempel polecenia, i datownik odbijano w tuszu bladofioletowym.
Na podstawie materiałów, jakie posiadam, mogę stwierdzić, że w roku 1945
również upt. Warszawa 23 stosował prowizoryczne znaki polecenia. Wymiary
ramki wynoszą W tym znaku 53X19 mm.
Również datownik byt prowizoryczny,
przy czym (inaczej niż w Lublinie) środkowa część datownika była wymieniana
codziennie w całości (fot. 7).
$W NO11.11E
Nr. 7 834'
fot. 13
Wyczerpały się też już zapewne okupacyjne dowody nadania (pokwitowania).
Potzta nowych druków tego typu jeszcze
nie miała. Klient chcąc mieć dowód nadania, przygotowywał sobie sam odpowiedni „druczek", który poczta potwierdzała odciskiem datownika (fot. 8).
W 1945 r. niektóre urzędy pocztowe
miały już jednak znormalizowane jednotłokowe znaki polecenia, jak np. Warszawa 4 (korespondencja z 20.111.1945 r.)
i Warszawa 1 (korespondencja z =XII.
1945 r. — fot. 9).
W Krakowie 1 w kwietniu 1945 r. używano jeszcze stempla prowizorycznego
polecenia (fot. łO). W roku 1948 w Lublinie 1 stosowano ten sam stempel polecenia, który wprowadzono w 1945 r. (p.
fot. 6). Został on zastąpiony w r. 1947
stemplem metalowym (fot. 11). Gumowe
stemple polecenia, używane jeszcze w roku 1946 (fot. 12) były zastępowane w całym kraju znormalizowanymi stemplami
metalowymi (fot. 13).
60 ROCZNICA
PIERWSZEGO POLSKIEGO WYDANIA
OKOLICZNOSCIOWEGO
W dniu 15 czerwca 1919 r. Ministerstwo Poczt i Telegrafów wprowadziło
wydanie okolicznościowe dla upamiętnienia pierwszej sesji Sejmu Ustawodawczego, powołanego w wyborach powszechnych 26 stycznia 1919 r. jako sejm jednoizbowy. W dniu 20 lutego 1919 r. Sejm
uchwalił tzw. „Matą Konstytucję", określającą organizację i zakres działania
najwyższych władz, do czasu uchwalenia
Konstytucji (co nastąpiło w 1921 r.).
Wydanie to — pierwsza emisja okolicznościowa — sklada się z 7 znaczków
(nr kat. 107-113), Z których 3 projektowa ł Edmund Bartłomiejczyk, 2 — Edward Trojanowski i 2 (różniące się tylko
wymiarami) — Pranciszek.Polkowski.
W „Polskich Znakach Pocztowych" zaRysunek znaczka 10 fen. przedstawia
mieszczone są fotografie prób z projek- godło państwowe — Orla, rysunek znacztów E. Trojanowskiego i F. Polkowskieka 15 den. — podobiznę Ignacego Padego. Dzięki uprzejmości Dyrektora Muzeum
rewskiego, Prezesa Rady Ministrów, ryPoczty i Telekomunikacji we Wrocławiu sunek znaczka 20 fen. — podobiznę Wojmgr. St. Fijasa publikujemy fotografie Macha Trąmpczyńskiego, Marszałka Sejprób z projektów E. Bartlomiejczyka. Pró- mu, rysunek znaczka 25 fen. — podobiznę
by te są odbite w -barwach: ciemnosza- Józefa -Piłsudskiego, Naczelnika Państwa,
firowej, ciemnoszmaragdowej i jasnofiona znaczkach 50 fen. i 1 mk znajdują się
latowej na małych arkusikach papieru" rysunki alegoryczne: orzeł zrywający się
(fot.). Napis: Rok pierwszego Sejmu zo- do lotu i gryf, wsparty na pęku liktorstał zastąpiony w wydaniu definitywnym skim, symbolu władzy.
tekstem: Sejm 1919 roku. Wg projektu
Wydanie to obfituje w liczne usterki
znaczka 5 mir wydano znaczek 10 fen. form, błędy druku, odmiany barw, od(nr 107), wg projektu znaczka 2,50 mk
miany papieru, usterki ząbkowania, a
wydano znaczek o nominale 50 fen. (nr
także próby w barwach definitywnych,
112), a wg projektu znaczka 1,50 mak — czarne i w barwach iximiennych.
znaczek 1 rok (nr 113).
AM
377
Jan Witkowski
„Philaserdica '79" — Sofia
ZBIORY POLSKICH ZNAKOW
POCZTOWYCH
A SWIATOWEJ Wystawie Filatelistycznej „Philaserdica '79" w Sofii było 18 obiorów polskich znaków pocztowych. Ponieważ powinny one szczególnie
zainteresować naszych Czytelników, podaję ich zwięzły opis.
W klasie oficjalnej wystawiony byt
w 4 ramach, starannie przygotowany,
eksponat Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wroclawiu. Pierwsza rama poświęcona była znaczkom wydanym z okazji lotu pierwszego Polaka, M. Hermaszewskiego, w kosmos. Obok znaczków
i arkusików pokazano również projekty
Jacka Brodowskiego i Antoniego Cetnarowskiego oraz arkusiki nie dopuszczone
do obiegu. W drugiej ramie byty znaczki
z serii „Ochrona środowiska", przedstawiające gatunki drzew najczęściej spotykanych w Polsce. Było także 8 projektów tych znaczków autorstwa Janusza
Towpika, Jak wiemy (p.„Filatelista"nr 24,
str. 550, znaczki te uzyskały w Paryżu
Grand Prix de l'Art Philatelique Europeen za rok 1978. W trzeciej ramie, z okazji Międzynarodowego Roku Dziecka,
pokazano projekty i znaczki poświęcone
tej tematyce oraz rysunki wykonane
przez dzieci z Pałacu Młodzieży na Muranowie. W ostatniej ramie przedstawiono projekty, znaczki i karty pocztowe
wydane w związku z międzynarodowymi
wystawami filatelistycznymi: „Polska 73",
„fimphilex '77", „Capex '78", „Praga '71"
i „Philaserdica '79".
Andrzej Olecki wystawił zbiór
„Stemple pocztowe Królestwa Polskiego
1815-1870". Obejmuje on urzędowe i prywatne listy przedfilatelistyczne z wszystkich okręgów pocztowych Królestwa, z u,
względnieniem typów i barw stempli.
Zbiór zawiera bardzo ciekawe i cenne
pozycje, jak listy z Łeczycy ze stemplami
i datą w jęz. polskim oraz wysoko cenione listy wysyłane za granicę, opatrzo-
N
ne stemplami przejściowymi i stemplami
nadejścia, stemplami „franco" i „Pologne"
oraz pieczęciami lakowymi. Nie mniej
interesujące są listy z dodatkowymi
stemplami, jak: „b. pilne", „pilne", „porto", „franco", „Prano opłacono", „na
koszt", „za rewersem zwrotnym" itp.
Zbiór ten, jeden z największych jeśli
chodzi o listy - przedznaczkowe z tego
okresu, pamiętają nasi filateliści z Ogólnopolskiej Wystawy Filatelistycznej Łódź
75, gdzie uzyskał medal zloty i nagrodę
honorową. Otrzymał też wysokie wyróżnienia na wystawach „Amphilex 77" i
„Praga 78". Uzupełniony nowym, ciekawym materialem uzyskał w Sofii zloty
medal i gratulacje jury za bardzo staranne i przejrzyste opracowanie.
Brunon Krus ze z y ń ski pokazal w
10 ramach fragment specjalizowanego
zbioru „Polskie znaki pocztowe 1880-1939".
Zbiór, znany z wielu poprzednich wystaw, otrzymał ostatnio na SWF „Praga
78" zloty medal. Wystawca pokazał w Sofii 58 sztuk I znaczka polskiego z 1860
roku, w tym 8 nie stemplowanych. Kilka
znaczków było na listach, byty też egzemplarze z usterkami formy drukarskiej.
Zbiór zawierz dużo próbnodruków z okresu międzywojennego. Na wystawie w Sofii otrzymal również zloty medal.
Piotr Zaremb a, w klasie Historia
Poczty, wystawił obszerne fragmenty
swego znanego z wielu wystaw zbioru
listów przedfilatelistycznych. Eksponat
podzielony był na dwa zasadnicze- dolaXVIII i XIX wiek i zawierał dużo
cermych pozycji. Otrzymał medal zloty.
Zbiór Lecha Popiel e wsk ieg o pt.
;Urządzenia pocztowe w Toruniu", wystawiony był również w klasie Historia
Poczty. Na podstawie obszernej dokumen-•
tacji przedstawia on dzieje poczty w Toruniu, zawiera m.in. 3 listy z XVII oraz
wielką ilość listów z XVIII i XIX wieku.
Największą rzadkość w zbiorze stanowi
toruński nadawczy stempel stanislawow-
4
Stemple okolicsnoCciowe stosowane w okresie Wystawy; Wy. — PlorowaY dzion oblego, 19.V. —
dzień znaczka bułgarskiego, 20.V. — 200-lecle Sofii jako stolicy, 2I.V. r 200-lecie bulgarskiej
procny, 22.V. — dzież ONZ
378
Team
żiwkowz zainteresowaniom ogłada
smary
ski z 1780 r, znany w jednym egzemplarzu. Eksponat wyróżniono medalem
pozłacanym.
Również w klasie Historia Poczty znalazł się zbiór Eugeniusza Krawczyka,
pt. „Urzędowe listy Odaliska". Zawierał
ciekawy, dobrze opracowany materiał i
otrzymał medal srebrny.
Opisane wyżej zbiory należą do wystawców z Polski.
Właścicielką największego w tej chwili
znanego zbioru polskich znaków pocztowych jest pani Theodora Poidle von 'T
Noordende ze Szwajcarii. Wystawiła ona
w Sofii część znaczków er klasie honorowej FIP, a część — obejmującą wydania krakowskie, poznańskie i gnie.nienskie — w klasie konkursowej, gdzie
otrzymała medal złoty. Zbiór pani Poulie
9 opisałem obszernie w poprzednim numerze.
Zbiór Mirosława Boj an o w i czek z
W. Brytanii, pt. „Ostemplowanią polskie
na znakach pocztowych pierwszych wydali Rosji", wystawiono poza konkursem
w Salonie Honorowym. Jest to szeroko
specjalizowany zbiór, zawierający znaczki
i calostki rosyjskie używane na terenie
Królestwa Polskiego. Zawiera wiele pozycji unikalnych, pochodzących mln. ze
słynnego zbioru A. Fabergć.
Werner Linige r, członek Jury wystawy „Philaserdica '79", pokazał poza
konkursem zbiór „Oblężenie Przemyśla
1914-1915". Wystawca pokazał 240 przesyłek poczty balonowej i lotniczej z okresu oblężenia. Jest to chyba największy
zbiór tych przesyłek.
(vgk
2wa
Dostojni goście zwie-3.9A wYstswe
Jan Poulie ze Szwajcarii wystawił
specjalizowany zbiór „Polskie poczty
miejskie 1915-1918". Zawiera on obszerny materiał znaczków, odmian, prób
znaczków poczt miejskich Warszawy,
Przedborza, Sosnowca i tarek, bardzo
dużo przesyłek z oryginalnej, niefilatelistycznej korespondencji. Wystawca pokazał również oryginalne arkusze lub próby
ich rekonstrukcji. Powszechną uwagę
zwracały oryginalne arkusze po 40 znaczków Poczty Miejskiej K.O.M. Warszawy,
wartości 5 i 10 groszy pierwszego nie
dopuszczonego do obiegu wydania. Arkusze takie są bardzo rzadkie, znane zaledwie w kilku egzemplarzach. Eksponat
uzyskał medal pozłacany i nagrodę honorową,
Stefan Rosi ń ski z Francji wystawił 2 zbiory. Pierwszy „Królestwo Polskie", znany z wystaw „Polska '75", ,,Capex '78" i innych, otrzymał medal pozłacany i nagrodę honorową. Drugi, „Polska — jej wielkie wydarzenia a poczta",
eksponowany w klasie Historia Poczty,
wyróżniono medalem pozłacanym i gra•
tulacjami jury.
Wystawca z RFN, pod pseudonimem
„Monasteria-Phil a", pokazał również zbiór pt. „Królestwo Polskie". Zawierał on listy przedznaczkowe z tego
ekresu oraz 75 sztuk I znaczka polskiego
z 1900 r. w egzemplarzach- nie stemplowanych, stemplowanych i na listach.
Otrzymał medal pozłacany i nagrodę honorową.
Antoine P e nn ego in z Francji i Johannes Franz z NRD wystawili zbiory
W1712)
(b04
%
•
%a,"."9jjoj,,,.,‚
,rs
t,
'/04.4/0\•'
4oleń
-wcinknO
yi"=991r;:Zn'el'"t"a.
cizień'
i9:::77sit'
379
znaczków polskich z przedrukiem ‚groszy" z okresu reformy walutowej. Poza
znaczkami nie stemplowanymi pokazali
również dużo przesyłek z niefilatelistycznego obiegu pocztowego. Każdy z tych
eksponatów otrzymał medal posrebrzany.
Manfred G. Heber z RFN wystawił
specjalizowany zbiór znaczków poczty
jenieckiego obozu II C Woldenberg. Prócz
znaczków z odmianami, całostek i kasowników okolicznościowych, były w nim
również i próbnodruki. Eksponat uzyskał
medal srebrny i nagrodę honorowq.
W klasie Aerofilatelistyki pokazano
2 zbiory polskich znaków pocztowych.
Pani Theodora Poulie wystawiła w
10"ramach specjalizowany zbiór Pt, „Polska poczta lotnicza". Obok znaczków z
odmianami byle wielka ilość przesyłek
lotniczych z obiegu pocztowego i pierwszych lotów, szczególnie z wczesnego okresu. Na uwagę zasługuję 2 listy zeppelinowe, jeden ofrankowany trzema
znaczkami w pasku znaczka Port Gdańsk
wartości 1 zł, z nadrukiem pionowym
i drugi — czterema takimi samymi znaczkami w czworobloku. Zbiór otrzymał
medal zloty.
Józef Kuderewicz z USA pokazał
zbiór zawierający 51 przesyłek balonowych i lotniczych z okresu oblężenia
Przemyśla z 1914-1915 r. i uzyskał medal pozłacany.
ZBIORY ZNACZKÓW INNYCH PANSTW
Spośród wielu eksponowanych zbiorów
pragnę zapoznać czytelników z niektórymi, zwłaszcza z Europy, najbardziej
interesującymi dla polskich zbieraczy.
Na wystawie były także wspaniałe zbiory
Zamorza, zwłaszcza Peru, Boliwii i Kolumbii, o których można by napisać
odrębny artykuł.
W klasie oficjalnej (Muzea i Zarządy
Pocztowe) najciekawszy był eksponat
Muzeum Poczty i Telekomunikacji ZSRR.
Ekspozycję rozpoczęto od bardzo obszernego zaprezentowania całostek pierwszych
wydań rosyjskich, Dalej pokazano zachowany w archiwum, oryginalny projekt
znaczka z 1858 roku oraz 20 sztuk pierwszego znaczka rosyjskiego wartości 10 kop.,
dzień
380
Unikalny wworoblok znaczka Holandii za 15 c
ze zbioru ‚rana PoulW
nie ząbkowanego, wydanego w roku 1857.
Wśród nich były pozycje-bardzo rzadkie,
jak 3 razy po 2 sztuki w parkach stemplowane, 3 sztyki w pasku na liście oraz
2 sztuki nie stemplowane w parce z rogu
arkusza, z obydwoma brzegami. Z drugiego wydania, z 1858 roku, były wszystkie 3 wartości, tj. za 10, 20 i 30 kop., ze
znakiem wodnym w cyfrach „V', „r i „3",
obok stemplowanych i na listach, również rzadko spotykane nie stemplówane.
Pokazano też duże ilości znaczka poczty
miejskiej Petersburga i Moskwy, w tym
również na listach oraz oryginalny arkusik.
W eksponade Muzeum Poczty Norwegii pokazano duży wybór listów przedznaczkowych, nie stemplowane i stemplowane znaczki pierwszych wydań do
1888 roku oraz próbnodruki.
W Salonie Honorowym bylo 11 eksponatów. Brak miejsca nie pozwala na opisanie wszystkich, wybrałem więc zbiór
znaczków Holandii Jana Poulie m.in.
i dlatego, że wystawiany był na MWF
„Polska 80" w Warszawie, gdzie otrzymał Grand Prix International. Zbiór ten
otrzymał duże złote medale na wielu
.% 2Z7; F. Heimbachlera
"‚ Lon- .."°">1
wystawach pod patronatem FIP. W 15
ramach wystawca pokazał bardzo szeroką specjalizację znaczków I wydania
z 1858 roku, i to zaledwie trzech wartości, za 5, 10 i 15 c. Są tu znaczki nie
stemplowane, stemplowane, na listach,
w egzemplarzach pojedynczych, parkach,
paskach, czworoblokach i większych częściach arkuszy. Są one specjalizowane
według licznie przy tym wydaniu występujących odmian kolor6w, płyt drukarskich oraz ostemplowań. Dużą część
zajmuje próba rekonstrukcji arkuszy poszczególnych wartości, według różnych
Myt. Zbiór zawiera wiele pozycji bardzo
rzadkich i poszukiwanych. Reprodukcja
przedstawia unikalny czworoblok narożnikowy nie stemplowanego znaczka wartości 15 c w kolorze pomarańczowym
(fot.).
Z jedenastu wspaniałych eksponatów,
wystawionych w klasie Honorowej FIP
wybrałem do opisania trzy.
Na pierwszym miejscu znajduje się
eksponat Fritza H ei mb Q chler a z
RFN, któremu Jury przyznało Grand Psin
d'Honneur za zbiór pt. „Rumunia 1822-1872". W pierwszej ramie pokazał wystawca dokumentację -dotyczącą historii
poczty z okresu tzw. „dzierżawców pocztowych", w tym najstarsze pieczęcie lakowe i stemple, częściowo rzadkości.
Druga rama zawiera znaczki L wydania
Księstwa Mołdawii z roku 1858, tzw. „bawole głowy", wartości 27, 54, 81 i 108 parali (Zu. nr 1-4). Znaczki te były zaledwie 103 dni w obiegu i należą dzisiaj
do największych rzadkości światowych.
W zbiorze jest 37 egzemplarzy tego wydania, i to 8 nie stemplowanych, 7 stemplowanych i 12 na listach, wszystkie
prawie w luksusowym stanie. Jest to
imponująca ilość, jeśli się zważy, że
słynne zbiory Ferrariego, Gaspary'ego,
Burrusa itp. zawierały znacznie mniej
egzemplarzy" tego wydania. ReprodOkcja
pokazuje nie stemplowane egzemplarze
znaczków wartości 81 i 108 parali (fot.).
Na specjalną uwagę zasługuje, pochodząca -ze zbiorów Ferrariego frankatura
ze maczkami za 27 i 81 parale (fot.).
W trzeciej ramie znajdowały się -znaczki
II. Wydania z 1858 roku, wśród nich nie
Frankatur a
zbiorów Ferrariego
stemplowany i stemplowany znaczek warGości 5 parali (Zu. nr 5) z „zamkniętą
ramką" oraz jedyny znany ezworoblok
znaczka 80 parali (Zu. nr 7). Byly też
znaczki w parkach i paskach oraz najrzadsze znane frankatury. Czwarta rama
przedstawiała technikę drukarską II. i III.
wydania na podstawie oryginalnych arkuszy lub ich części. Ramy 5-12 zawierały
studium stempli pocztowych używanych
w tamtym okresie, we wszystkich możliwych kolorach, przeważnie na listach.
Zbiór Heimbdchlera był po raz pierwszy
wystawiony na MWF ,,Budapest 71" i uzyskał zloty medal, a później na wielu
wystawach pod patronatem FIP otrzymywał duże złote medale.
Zbiór „Ostemplowania Sycylii" Giuseppe Bar cella z Wioch zawierz ponad
300 listów tego kraju, w tym bardzo rzadkie frankatury ze znaczkami w parkach,
paskach po kilka sztuk. Wystawca pokazał ponadto unikalne arkusiki prób
znaczków przedstawianych do akceptacji.
Następny zbiór pt. „Francja 1849-1990"
należał do Marcelego Dec el i er. Jest to
duży specjalizowany zbiór znaczków
francuskich wydanych w XIX wieku.
Z wielu rzadkich znaczków wymieniam
tylko najciekawsze pozycje: maczek wartości 15 c. pierwszego wydania (Zu. nr 2)
był w czworoblokach (nie stemplowany
i stemplowany), a znaczek 20-centowy
tego samego wydania (Zu. nr 3) w kawałku arkusza obejmującego dwadzieścia
egzemplarzy ze znaczkami „Mte-bóche"
w środku, wreszcie znaczek wartości 40 c
(Zu. nr 5) — również w kawałku arkusza — 80 sztuk. Było też 13 sztuk znaczka
wartości 1 fr. tej samej emisji (Zu. nr 7),
w tym jedna parka, jeden czworoblok
i jeden znaczek na liście. Cztery znaczki
wartości 1 fr. wydania 1883 r. (Zu. nr 17)
byty w czworobloku „tete-bóctie" a znaczek 5-frankowy wydania 1813371 (Zu.
nr 32) — na liście. Znane są tylko 2 lub 3
takie listy.
Najwyższe wyróżnienia w klasie konkursowej otrzymały dwa eksponaty.
Grand Prix National otrzymał zbiór
„Bułgaria — klasyka" Wasyla 'K a r aiwano w a. Wystawca w dwudziestu ramach pokazał obszerną specjalizację
pierwszych wydań bułgarskich z wieloma bardzo rzadkimi pozycjami.
Grand Prix International przyznało
jury za zbiór „Peru — wydania klasyczne", wystawiony przez Enrique de
M. Busiam en te z Hiszpanii. Zawiera on specjalizację pierwszych wydań
znaczków tego kraju. Najrzadsze pozycje
to pierwsze dwa znaczki wartości 1 i 2
reale, wydane w" 1857 r. przez „Towarzystwo Żeglugi Parowej Pacyfiku" (Ty.
381
nr 1 i 2). W zbiorze są one w czworoblokach. Znaczek wartości 1 peseta z
pierwszego wydania definitywnego z 1858
r. (Yv. nr 3A) jest na liście poleconym,
a dalsze 4 znaczki tej wartości — w
dwóch parkach. Są to jedyne dotąd znane egzemplarze. Z tego samego wydania
jest koperta z 40 znaczkami wartości
1 dinero (Yv. nr 4), a z drugiego wydania definitywnego z roku 1860, jest list
ofrankowany 30. znaczkami wartości 1 peseta '(Yv. nr 7a).
Wystawa i jej wyniki jeszcze raz potwierdziły, te zbiory tradycyjne (klasyczne) mogą liczyć na wyróżnienia medalami złotymi na wystawach międzynarodowych tylko wtedy, gdy zawierają najrzadsze, najtrudniejsze 'do zdobycia i najdroższe -walory. Jeśt to fakt, z którym —
chcąc nie chcąc — musimy sig liczyć.
Ryszard Rzepko
Sekretarz Z. Ca. PZF
V Plenum Z. Gł. PZF
z obrad V Plenarnego PoI nformację
siedzenia Zarządu Głównego PZF
przekazujemy z dużym opóźnieniem. Mamy jednak nadzieję, że mimo to spotka
się ona z zainteresowaniem szerokich kręgów filatelistów.
V Plenum Zarządu Głównego PZF odbyło się 4 marca 1079 r. Poświęcone byle
w znacznej części problemowi jakości i
poziomowi pracy personelu administracyjno-technicznego, zatrudnionego etatowo w naszej Organizacji. Referat na ten
temat pt. „O wyższy poziom pracy plonu
administracyjnego PZF" przedstawił prezes Zarządu Głównego, kol. Henryk Białek. Stwierdzi! m.in., że zagadnienie poziomu i jakości pracowników etatowych,
mimo swojej niezaprzeczalnej ważności,
nie było dotychczas analizowane w sposób całościowy. Nie poddawano też analizie przyczyn, które powodowały i powedują wiele negatywnych zjawisk w tej
dziedzinie naszej działalności. A nie jest
tajemnicą, że poźiom pracy techniczno-administracyjnej. jej jakość i wydajność
zależne są od wielu czynników, jak chociażby od kwalifikacji formalnych, warunków socjalnych i stosunków międzyludzkich, właściwego ustawienia plac,
prawidłowej organizacji pracy, w ty-m określenia zakresów _kompetencji i _współzależności działaczy społecznych i personelu etatowego. Jest także istotne, aby
pracownicy etatowi, zwłaszcza na stanowiska kierownicze, dobierani byli spośród osób dobrze orientujących się w zagadnieniach merytorycznych filatelistyki.
Od' zatrudnienia kadry na wysokim poziomie i jej zaangażowania, od stworzenia
wszechstronnie sprzyjających warunków,
w znacznej mierze zależy zarówno realizacja coraz trudniejszych zadań, jak i
dalszy rozwój organizacyjny. Jest to problem dużej wagi, który musimy rozwiązać, i to stosunkowo szybko. Nie można
bowiem dłużej utrzymywać stanu, w którym podstawowe prace techniczno-administracyjne są wykonywane silami społecznymi, a personel etatowy; z natury
882
rzeczy odpowiedzialny za ten odcinek,
zostaje sprowadzony do funkcji pomocniczych.
Tak więc referat wykazał, a dyskusja
potwierdzita, że praca etatowa w PZF
musi otrzymać inny wymiar, aby działacze społeczni mogli poświęcić swój czas
na sprawy merytoryczne, na sprawy, które są istotą działania Polskiego Związku
Filatelistów.
Z dużą uwagą wysłuchało Plenum
wystąpienia przewodniczącego Głównej
Komisji Rewizyjnej, kol. Zbigniewa Zielińskiego, który poinformował przede
wszystkim o odbytym posiedzeniu z udzialem wszystkich przewodniczących Okręgowych - komisji rewizyjnych. Na posiedzeniu tym określono funkcję, rolę i
zadania komisji rewizyjnych wszystkich
szczebli. Kol. Zb. Zieliński podkreśli), że
komisje rewizyjne są jednym z trzech
organów kierujących Związkiem, o określonym zadaniu kontrolnym. Oznacza to,
że komisje rewizyjne, przez wykorzystanie danych im uprawnień, mogą i będą
pomagać w kierowaniu Związkiem nie
tylko przez kontrolę działalności gospodarczej i merytorycznej, ale także lirze,
udzial w pracach zarządów wszystkich
szczebli organizacyjnych.
W części obrad dotyczącej spraw organizacyjnych Plenum zapoznało się i zaakceptowało decyzję Prezydium Z. Gl,
w tym m.in.:
— o podjęciu prac nad opracowaniem
i wydaniem Encyklopedii Filatelistyk:
Polskiej
— o podjęciu starań nad utworzeniem
muzeum filatelistyki
— o powolaniu 27-osobowego jury XIII
OWF „Katowice 79"
— o -podpisaniu umowy wieloletniej
o współpracy ze Związkiem -Filatelistów
z NRD
— o podpisaniu Protokołów o współpracy w okresie dwuletnim ze związkami filatelistycznymi Czechosłowacji i
NRD
— o wprowadzeniu trzystopniowej odznaki w randze odznaczenia resortowego
„Za Zasługi dla Polskiej Filatelistyki"
— o powołaniu na stanowisko przewodniczącego Komisji Propagandy ZG kol.
J. Zb. Piekuta.
Ponadto V Plenum Zarządu Głównego
PZF podjęło następujące uchwały:
— 'Uchwała nr 24/P1 w sprawie powalania z dniem 1 stycznia 1979 r. Okręgu
Toruńskiego PZF z siedzibą w Toruniu
i obejmującego swoją działalnością teren
województwa toruńskiego.
— Uchwała nr 25/P1 w sprawie jednolitego systemu wyróżnień honorowych
PZF z określeniem ich gradacji hierarchicznej i ustalenia przywilejów wynikających z posiadania wyróżnień.
— Uchwała nr 26/P1 o zmianach do regulaminów komisji specjalistycznych ZG,
uwzględniających aktualny zakres kompetencji.
— Uchwała nr 27/PI o nadaniu Złotych Honorowych Odznak PZF:
I Sekretarzowi KW PZPR w Wałbrzychu, tow. Janowi Grochmalickiemu
Wojewodzie Wałbrzyskiemu, tow. Antoniemu Trembulakowi
Sekretarzowi KW PZPR w Wałbrzychu, tow. Danucie Mika
Sekretarzowi KW PZPR w Wałbrzychu,
tow. Robertowi Norbertowi
I Sekretarzowi KM PZPR w Wałbrzychu, tow. Jerzemu Karykowskiemu
Prezesowi Związku Filatelistów NRD,
kot Peterowi Fischerowi
Sekretarzowi Zuliązku Filatelistów
NRD, kol. Giinterowl WOnsche
Członkowi Prezydium Związku Filatelistów NRD i Prezesowi Okręgu w Rostocku koł Woltowi D. Sprungovii.
— Uchwała. nr 28/P1 o odwołaniu kol.
Stanisława Kuca z funkcji członka Prezydium Zarządu Okręgu PZF w Rzeszowie i przyjęciu do Wiadomości zmiany
w składzie Zarządów Okręgów: Łodzi,
Poznania, Opola i Katowic.
nowo ści JPOLSKIE
Now Polish busues
Pomnik T. Kościuszki w Filadelfii na polskim znaczku (p. nr 12, etc. 326) i drugi
znaczek serii 35-lecie PRL
•
W dniu 16 sierpnia 1979 r. Ministerstwo Łączności wprowadzi do obiegu znaczek pocztowy o wartości nominalnej 6 zł
wydany z okazji 100 rocznicy śmierci
Rowlanda Hilla — twórcy reformy pocztowej, w wyniku której został wprowadzony do obiegu w Anglii w roku 1840
pierwszy na świecie znaczek pocztowy.
Na znaczku przedstawiono portret Rowlanda Billa, reprodukcję pierwszego polskiego znaczka pocztowego oraz daty
1795-1879.
On 16th August the Ministry of Posta
and Telecommunication is going to insze
one postage stamp of zł 6.00 lace value
on the occasion of Rowland Hill's death
centenary — the creator of post reform
which in the consequence brought the
issue of the first postage stamp in the
world in 1840 in England.
The stamp depicts the portret of ~land Hill, the reproduction of the first
Polish postage stamp and the dates 17951879.
The stamp has been designecl by the
artist, Stefan Malecki and printed in multichrome offset technique on coated paper, in 40,5X27 mm size. Quantity printed
2 million.
On the dny of issue an FDC will be
on sale with a commernorative postmark
used at the Post Office Warszawa 1.
The cover and postmark have also.been
designed by the artist, St. Małecki.
Commercial panes of 50 stamps.
To commemorate the most attractive
European philatelic exhibitions the Ministry of Posts and Telecommunication
is going to issue on 20th August 1979
a sbeetlet of zł 10.00 face value, depicting
the reproduction of an Italian painter's
Bernardo Stromi (1581-1644) painting „The
383
Znaczek zaprojektował artysta plastyk
Stefan Maiczki, a wydrukowano go wielobarwną techniką offsetową na papierze
kredowanym w formacie 40,5X27 mm w
nakładzie 2 mln sztuk.
W dniu wprowadzenia znaczka do obiegu znajdą się w sprzedaży koperty FDC
opatrzone okolicznościowym datownikiem
stosowanym w upt. Warszawa 1.
Arkusz sprzedażny zawiera 50 sztuk
znaczków.
Dla upamiętnienia najatrakcyjniejszych
europejskich wystaw filatelistycznych Ministerstwo Łączności wprowadzi do obiegu w dniu 20 sierpnia 11.979 r. blok
wartości 10 zl, na którym przedstawiono
reprodukcję obrazu wioskiego malarza
Bernardo Strozzi (1581-1644) „Porwanie
Europy". Obraz ten znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Poznaniu
Na marginesach bloku znajdują się emblematy następujących wystaw filatelistycznych: Polska 73, Internaba 74, Stockbolenia 74, Arphila 75, Italia 76, Praga 78,
Philaserdica 79, Riccione 79, London 80,
Norwex 80.
Blok zaprojektował art. plastyk Zbigniew Stasik na podstawie barwnego diapozytywu obrazu wykonanego przez art.
fotografika Zbigniewa Kapuścika, a wydrukowano go_ wielobarwną techniką rotograwiurowa na papierze kredowanym
w nakładzie 1 200 000 sztuk. Format znaczka z bloku — 43X31,25 mm.
W dniu wprowadzenia bloku do obiegu znajdą się w sprzedaży koperty FDC
opatrzone okolicznościowym datownikiem
stosowanym w upt. WarSzawa 1.
Kopertę i datownik opracował również
art. plastyk Zbigniew Stanik. '
'Ukazały ;tę
ZNACZKI
19.7.1679 r. wprowadzono do obiegu
znaczek w formie bloku wydany z okazji 60-lecia Polskiego Komitetu Olimpijskiego — p. zapowiedz W str 4, str. 99
(Pismo okólne Min. Łączności z 14.V.
1979 r.).
2.171.1979 r. wprowadzono do obiegu
2 znaczki oraz znaczek w formie bloku
(w 2 wersjach kolorystycznych), wydane
z okazji wizyty papieża Jana Pawia II
w Polsce — p. zapowiedź w nr 10, str.
266 (Pismo okólne Min. Łączności z 28.V:
1979 r.).
15.VI. wprowadzono do obiegu 4 znaczki pocztowe wydane z okazji 150-lecia
żeglugi parowej na Wiśle, p. zapowiedź
w nr 11, str. 599 (Pismo okólne Min.
Łączności z 13.VI.).
384
Rape of Europe". This painting can be
found in the National Museum's collection
in Poznań.
The sheetlees margins depict the emblems of the following philatelie exhibitions: Polska 73, Internaba 74, Stockholmia 74, Arphila 75, Italia 78, Praga 78,
Philaserdica 79, Rizeione 79, London 80,
Norwex 80.
The sheetlet hes been designed by the
artist, Zbigniew Stanik on the ground of
a rotorze slide of the painting made by
the artist photographer Zbigniew Kapuśeik. It bas been printed in multichrome
rotogravure technique, on coated paper,
in 43X31,25 ram size of stamp from the
sheetlet, quantity printed 1.2 million.
On the day Of issue FDC's will be on
sale with a commemorative postmark
used at the Post Office Warszawa 1.
The cover and postmark have also
been designed by the artist, Zb. Stanik.
KARTKI
25.IV. ukazała się kartka pocztowa z
dwoma znaczkami po 50 gr z okazji uruchomienia pierwszych bloków 590 MW
w elektrowni Kozieniec (Pismo okólne
Min. Łączności z 25.1V.).
28.IV. wenta do obiegu kartka ze znaczkiem 1 zł, wydana z okazji Dni Olimpijczyka (Pismo okólne Min. Łączności z
25.1V.).
Stemple okolicznościowe
Za zgodą Mln. LącznoAci, DOPIT zawiadamiają o stosowaniu:
1.V11. w Upt. Wal. — datownika: Międzynarodowy Rok Dziczka (pismo z 2.VILW.
1.-„I1.VII. w Upt. litydasossat Y — nakiadki
Plan: Bydgoszcz miastem imprez aportowych
(plamo z U.V11.1.
KIPU. w Upt. Poznań 1- — datownika: MistrafftWa Polaki w hokeju na trawie (pismo
8.VIL).
21.VII. w .Upt. Boz.uo 1 — datownika: Wystawa Filatelistyczna „Poloni." — 95 lat PRL
(plamo
11.711.2
21 1
1710. w Upt. Kraków a — datownika:
35-1.1a PRL. (pismo z
22.711 w Upt. Bydgoszcz I — datownika:
VI Ogólnopolska Spartakiada salodzieży (pismo
z 11.71T).
19.711. w Upt. Wrocław I — datownika:
Wystawa Filatenstycrna — Kwiaty na z5-lecie
PRL (plamo 2 II.VII.).
73.211. W Upt. WWW 1 — datownika: Okręgowa Wystawa Filatefistyr.a — 32 lat PRL
(pian( z n.m.1.1.
16. VIII. w Upt. Bydgozzcz 1 — datownika:
Mistrzostwa El/TOPY Juniorów.
17 1 23.VITI. — Katowice I, 18.VIII. — Tychy 1,
127111. — Psin-syna 1, 20.7111 — Rybnik 1.
21.V111 — Oliwice I, 25.7117. — Tarnowskie
Góry 1 — datowników: Poczta nylitansowa
dla upamiętnienia BO rocznicy Pierwszego Powstania Sleskiegn•
28.VIU. Yv Upt. Katowice 1 — datownika:
XIII Ogólnopolska Wystawa Filatelistyczna —
POSSUI salonowe.
•
Stempelokolicznokciowy z okazji wizyty
Jana Pawła I/ był stosowany w CząStochowle I
w dniach 4, S i e czerwca 1911) r.,
nie tylko
w dniu 5 czerwca. Stemple różnią się tylko
datą.
nowo ś ci
ALGIERIA. 19.V. - 2 znaczki „Telecom 79": 1.7A dh (tarcza telefoniczna, kontury Af1010), 240 dn Nimb. ya.).
ANDORA. Poczta hiszpańska. 30.1V. - 2 znaczki „Europa CEPT 1979". 5 pt (stary
samochód pocztowy). 11 pt (listy z polowy XIX wieku adresowane z Andory do Hiszpanii).
ANGUILLA. m.II7. - 8 maczków „Wielkanoc 1079": 5, 13,
N, m c, 250 dol., 2.50 dol.
(kościoty AnguM1).
AUSTRALIA. 18.V. - 4znaczki „Parow0.1": 30, 25, 54
M c (parowozy różnych fabryk).
BARBADOS. VII. - 17 ma°Mów serii obiegowe) ,Bia23, "35, 95, 50, 70 c, 1 dol., 2.50
dol., 5 dol„ łO dol.
BARBUDA. 4.1V. - 4 znaczki i blok „100-lecie śmierci
eir Rowlanda Hilla": 75 e (portret), 95c (wózek pocztowy
z 1840 n), 1.25 dol.(londyńska
skrzynka pocztowa z 1455 r.),
dol. (gmach urzędu Poczt
w Londynie, 1815 r.), blok
mmystkie 4 znaczki).
HERMA III. - ii znaczki
„Klejnoty birmańskie": 15, 20,
50 P. 1 k (wyroby jubilerskie).
BRAZYLIA. IV. -4 znaczki „3. kwiatowa Wystawa Filatelistyki Tematycznej - Bra0
i/111one M": 2,50, 10.50, 12, 12.50
er (żaglówki i jachty).
BUŁGARIA. MM. - 1 znaczek „IM-lecie urodzili Aleksandra Stambolijsklego": 2 st
<portret
przywódcy
partii
chłopskiej i premiera).
- 1 znaczek „VIII
Kongres Głuchych": 13 ot
gtowy z profilu).
COORA WYSPY. 5.IV. - 1
znaczki i blok Wielkanoc
1979". 10, 12, 15, 20
(frag
menty obrazu Gaipara de
Crayer „Zdjęcie z krzyża"),
znaczki x
blok (mR.Wrikle
dopłatą po I c).
DOMINIKA. IV. - 6 znaczków „Zwierze. morskie": 10,
30, 40, 80c, 1 dol„
dol.
DOMINIKAŃSKA REPUBLIKA. 11.1V. - 9 mamki „święty tydzieó": Y. 3, 10 c.
021BUTT. 17.1V. - 3 znaczki „100-lecie śmierci sir Row: landa Hilla": ES, 100„150 f
(portret Hilla 1 obrazki z pracy poczty)•
FIDEL. 2.1M. - 4 znaczki
lguz
rysk Polvdn n.3
07 ,Pacya 1c
ilk "• 4a c Milkaion n5
(rugby), 30 c (tenis), M e (podnoszenie ciężarów).
FRANCJA. MV!. - 1 znaczek pozaplanowy ..Felix (Myon'': 1.80 fr (portret).
2.5.V1. - 1 znaczek
doplat ą z cyklu „Wybitne osobistości - Georma Courteline":
1.24+0.30 fr (portret plaarm).
2.V11. - I znaczek „Turystyka": 1 fr (m. Auray).
ZAGRANICZNE
.VIL - 1 znaczek „Grota
w NiauX": 1.50 fr (mpOWIa.
dany przez pocztę na 19.112;
p. Informacja w nr 6, str..165).
GRENADA. IV. - 4 znaczki i blok „150-lecie urodzin
Julesa Verne": 18, 05, 75 c,
3 dol., blok 4 dol. (ilustracje
do dziel Verne).
GÓRNA WOLTA. 30.111. znaczki,111 lat poczty
telegrafu": '55 f (radiowa stacja
nadawcza), 55 t (samolot poi.towY).
HISZPANIA. 211.1V. - 2 znaczki „Europa CEPT": 5 pt
(Poeztylion na koniu z 1781 r.).
12 pt (Manuel de Yria81, reformator poczty w I polowie
XIX w. portret).
INDONEZJA. 1.1V. - 5 191aank6w serii obiegowej „I. Plan
Pięcioletni": 35 rp (budownictwo mieszkaniowe). 80 *P
(przyrmt Grodków żywności),
100 rp (opieka zdrowotna). 125
rp (rozwój przemysku), 150 rp
(rozwó) transportu).
IRAK. 22.W. - 1 znaczki
„Arabowie": 35, 75 f (otwarty
koran, instrumenty i pomoce
laboratoryjne).
IRAN. 111. - 2 znaczki służbowe w zmienionych kolorach
B, 33. 20 r.
W. - 3znaczki„k onaki
Nowy Rok": i r (MM), 3 r
ęż zyzna w stroju kurelyj(mc
mim) , 5 r (kobieta w Str6P1
kurdyjskim).
ISLANDIA 30.IV. - 2 maczki „Europa CEPT": 11 kr
(apaMt telefonlzny zkrkonia
(1115ubleglego wieku), 190
toryczna trąbka 1 torba poextyliona).
JAPONIA. T.N. - I znaczek „MO lat postępu w medycynie": 50 yeti (szkleMaka
ludzkiego Leonarda da Mmli.
KANADA. 27.I V. - znaczki drukowanewark:inni obok
zimie ,,Kod pocztowy": 17 C X
X 2 (kokardka na wskazujących palcach dłoni meakiej
kobiecej).
27.1V. - I maczek „Park
narodowy Kluane": 1 dol.
(fragment parku wg obrazu
Alana C. Golliera).
KUBA. 29.11. - O znaczków
„malaratwo z Muzeum Narodowego w Hawanie": 1, 3, I.
10, 13, 30 C.
20.111. - 1znaczki „Kwiaty
roilin wodnych": 3, 10, 13, 30 c.
MALI. 17.117. - 2r_nacxkl
loM.„Bok przedolimpijski.:
429 f (koszykówka), 434 1 (Plika nożna).
23.IV. - 5 znaczków,,Ginace zwierzęta": 100, 120, 130,
180, ZOO I.
MONGOLIA. 10.1V. - 7 maczków „Mistrzostwa świata yr
hokeju na lodzie - Moskwa
1979: 10. 30, M, 88, 70, 80 m.
ł tg (zawodnicy w akcji, na
katzlyrn znaczku flaga państwa finalisty),
MOZAMBIK. 27111. - i
znaczków„Koty domowe":
50 c, 1.50, 1.50, 3, 12.50, 20 esc.
(koty różnych ras).
NAMIBIA. (SWA). 5.1V. a znaczki „Ptaki wodne": 4 c
(flaming). 15 e (kormoran),
M c (brodziec). 15 c (1.1.
08).
NIGER. 10.uf. - 2 znaczki
-Tradycyjny sport - „1,ana", 40, 50 I („walka" 2 zawodników).
NIDE. XIII. - 3 znaczki serii obiegowej lota.: 235 dol
(sadzenie kolokazji, której jadalne bulwy „UM" Są papo-
g
=li)7 1'.'
17Yrrr14glerYO,'nI;o1 1
brzegu morza. wonnam srebrzystego), 2.80 dol. (zbiór strąków rośliny loku).
NOWA KALEDONIA.
ł maczek lotu. „Badanie
atmosfery": 53 r (ziemia, m
[elity, emblemat światowej
Organizacji Meteorologicznej
- 0312.1).
31.111. - i znaczek lotu.
„100-144)0 Izby Handlu 1 Przemysłu": s f żaglowiec -1 nowoczesny tat ek hadloWYL
NOWA ZELANDIA. 8.V1. 4 znaczki „Male przystanie w
Nowej Zelandii": 15, M 23.
M c.
pAxisTAN, V. - 4 znaczki „Ochrona dzikiego ptactwa": M, M, 40
1 r (batanty).
PORTUGALIA. 14.111. znaczki „Walka z holmem":
4 esc (sarnoChody motocykl),
5 esc (mlot pneumatyczny).
14 esc (megafony).
4.1V. - E zmienki „30-lecie
NATO": 5, 50 esc (emblemat),
SALOMONA WYSPY. LVI. 4 znaczki „Igrzyska Południowego Paciliku 1979": 8
(bieg). 20 e (bieg przez plotki), 35 c (plika nożna), 95
(pł ywanie).
SAm0A I SISIFO. 29.Y. - 4
znaczki „Zaglowce"': 11 s
(„Charlm W. Morgan"),
11 s („Legoda"). 24 s („Jartim
T. Arnold"), 50 s („Splendld")•
SAN MARINO. 2.11I. znaczki .,Europa CEPT 1970",
170 1 (pierwszy eyt0.25 w
sluZble pocztowej od 1915 r.),
MO 1 (dyliżans pocztowy, zaprzetony w czwórka koni,
z roku 1885).
SENEGAL. 30.111. - 2 znaczki „SOS wioski dziecięcej":
40 f (nauka na powietrzu),
80 f (widoki wioski).
SIERRA LEONS. 9.IV. - i
znaczki„Motylo": 5, 15, 85 c,
1 MażdY gatunek pokazana
w locie 1 prr pobieraniu pokarmu zkinatóW).
SINGAPUR. 14.1V. - 4maczki „Orchidee.: 10, 35, M.
75 c.
SUAZI (8,r0411020).
3 mamki i blok „100-lecie
385
śmierci sir Rowlanda Hilla":
10, 20, 25 c, blok 50 e (znaczki z terenu Swazilandu z różnych okresów, >Mira! 19111a).
SURO" 11.W. — 5 znaczków z kopiatą „Wielkanoc":
25+10c, 30+15 c, 35+11 c, 90+
+20 c, 80+20 c (etylizowane
gmachy koMiolów z nudnam.).
SZWECJA. T.V. — 5 maczków „Rolnictwo" w zeszycikach
X 5 znaczków: 1.30
liro X 5 (Ilustracje pracy rolnika).
T.V. — O znaczków w zeszycikach „Turystyka": 1.15 kra
X O (fragment. najpiękniejszej śródlądowej drogi wodnej w Szwecji — kanatu
•
tinta).
C
TOWALU WYSPY. 10.V. —
zncelki .,591edaYna2.
80wa
obsługa lotnicza Wysp": 8, 20,
M, 40 e (samolot nad wyspami).
WATYKAN. 18.V. — 4 znaczki „000-taele maczetiskiej
rei św. Stanisława SzCzepanowickiego, biskupa krakowskiego.: 120 i 150 I (areny
miniatur z XV-wiecznego
Codes Vattcan, przechowywanego w BMIlorece Watykańskiej), MO i (relikwiarz z katedry w Krakowie), 500 1, (widok katedry w Krakowie>.
W. BRYTANIA. 0.VI. — 4
znaczki z okazji R00-lecie rozywania wyścigów derby —
malarstwo: s P (1920 r. —
obraz slr Alfreda Munningsa),
4
m
piszą INNI
101f8 p (1839 r. — akwatinta
F. C. ?mama). 11 p (1293 r. —
obraz J. N. SartodUER), 13 p
)r. — obraz Francisa Barl
W. BRYTANIA. Wyspa 98.
9.
10.V. — 8 naczków
Tynwaldu (samorządu)": 3.
4, 11, 7, 11, 13 p (herby 1 sceny
z hiStOrll wyspy).
WŁOCHY. 30112 — 4 znaczkl „Turystyka": 70 1 WM90). 90 i (Chstelsardo), 170 I
(ordo.), 510 1 (Solna).
WYBRZEŻE K08C1 SLON10WEJ. 2RIII. — 1 znaczek.,G1nące zwierzęta": 50 f (hipopotam).
17,111. — a znaczków
10, 30,
,,Grzyhy" : 30 s, 5,
40, 011. 100 k.
uszkodzeniu podczas napełniania i jego
zadanie wraz z pocztą przelot inny polski
balon SP — BZH.
Od Bajka'. do Amura
50-lecie spóldsielesego rolnictwa
Od 1949 roku rozwijają sio w Czechosłowacji rolnicze spóldzielnie produkcyjne. Obejmują one obecnie 64 proc. użytków rolnych. Tematyka rolnicza, zwłaszcza zaś dotycząca spółdzielczości produkcyjnej na wsi, była już wielokrotnie tematem czechosłowackich znaczków, całostek i kasowników okolicznościowych.
Tematykę tę oraz poświęcone jej znaki
pocztowe omawia Josef Jelenczak w artykule zamieszczonym w nr 7/79 praskiej
Komsomolskie budowy
W artykule pt. „Wierni wskazaniom
Lenina" W. Maruchtn pisze w nr 4/79
miesięcznika „Fiłatelija SSSR" o znakach
pocztowych odzwierciedlających działalność Konmomolu. Dotyczy to zwłaszcza
wielkich obiektów, we wznoszeniu których brała udziel młodzież, m.in. Komsomolska nad Amurem, metra w Moskwie, fabryki traktorów w Stalingradzie,
elektrowni wodnej na Dnieprze i wielu
innych. Artykuł ilustrują znaczki, colostki i kasowniki.
Aerofilatella na Wystawie „Praga 78.
Jan Stroka omówił w nr 7/79 praskiej
„Filatelii" loty balonowe i śmigłowcowe
zorganizowane w ramach SWF „Praga 78".
Autor zaprezentował wydane bądź stosowane z tej okazji całostki i stemple, poinformował c. załogach, miejscowościach,
w których lądowały balony i śmigłowce. .
Naszych czytelników może szczególnie zainteresować fakt, te polski balon SP —
BZG, który miał zabrać przesylkl jako
jeden z 3 balonów zagranicznych, ulegl
386
BAM — Bajkalsko-Amurska Magistrala
kolejowa, największa inwestycja wspótczesna w tej dziedzinie na świecie, znalazła już dość bogate odbicie na znaczkach, całostkach i kasownikach pocztowych. Budowa rozpoczęta w 1974 roku
ze znacznym udziałem radzieckiej młodzieży oraz znaki pocztowe propagujące
BAM są tematem artykułu W. Majorowa
zamieszczonego w nr 4/79
SSSR".
Monety na znaczkach
Temat: monety na znaczkach, staje się
coraz popularniejszy w filatelistyce, może
m.in. dlatego, że coraz więcej filatelistów
bądź numizmatyków interesuje się równocześnie obiema dziedzinami zbieractwa.
Peter Rammer omawiając na kamach
nr 9/79 dwutygodnika berlińskiego „Sammler Express" ten temat w filatelistyce
proponuje podział całego znanego materiału na 3 działy: 1 — jubileusze wszelkiego rodzaju od czasów antycznych po
współczesność, 2 — rozwój historyczny
monet w poszczególnych krajach, 3 —
szczególne okazje, jak reformy monetarne, wystawy numizmatyczne itp. Można
dodać do tego — chociaż autor pomija
ten szczegół, że niektórzy autorzy zbiorów
poświęconych numizmatyce na znakach
pocztowych biorą pod uwagę nie tylko
monety, ale takłe banknoty reprodukowane na znaczkach, eatostkach i kasownikach.
Katalog czechosłowackich frankotrIWR
Praska „Filatelie" poczynając od nr 7/79
drukuje w postaci wkładek — tzw. „Zeszytów filatelistycznych", opracowany
przez Miroslava Bouszkę i Ivana Leisza
katalog frankotypów czechosłowackich
stosowanych w latach 1926-1939.
RECENZJE
Radioaktywne Izotopy
Wykorzystanie radioaktywnych izotopów w biologii, medycynie, badaniach
kosmicznych itp. zapoczątkowane przez
zastosowanie promieniowania radu w leczeniu calca przez Marię Skłodowską-Curie
i jej męża Piotra Curie oraz maki pocztowe poświęcone temu tematowi — to
treść artykułu W. Frunze zamieszczonego
w nr 4/79 miesięcznika „Fiłatelija SSSR".
Polacy lecą do Japonii
Pod tym tytułem Bedrzych Halm przypomniał w nr 9/78 praskiej „Filatelie"
sławny lot kpt. Boleslawa Orlińskiego i
mechanika Leonarda Xubiaka z Warszawy do Tokio i y powrotem. Autor przedstawił czytelnikom przebieg tego lotu,
wydane z tej okazji nalepki, stosowane
stemple, nadane przesyłki a także stempel warszawski na 50 rocznicę lasistego
lotu.
c.
Niemiecka poczta polowa w obleionym
Wrocławiu MO r.
W numerze 9/1979 Sammler-Dienst R.
Nelmami podaje informację o ciekawym
odkryciu — znalezieniu formularza pocztowego niemieckiej poczty polowej we
Wrocławiu, służącego do przekazywania
listów nadanych drogą radiową. Jak wiadomo, oddziały Armii Radzieckiej zamknęły pierścień wokół Wrocławia już
15 lutego 1945 r. W mieście, liczącym
wówczas 120 000 mieszkańców, pozostały
oddziały niesoleckie (głównie SS) w sile
ok. 45 000 ludzi. Do końca marca we Wrocławiu lądowaly niemieckie samoloty
przywożąc Żywność, amunicję, pocztę i
ewakuując rannych. Od 1 kwietnia łączność lotnicza zostala przerwana, gdyż
Armia Radziecka zdobyła lotnisko, a nowego w centrum miasta nie zdołano przygotować i Niemcom pozostala tylko, łączność radiowa. Znaleziony formularz ma
następującą treść (druk, tłumaczenie wolne): „Przekazujemy następujące pozdrowienia radiowe od Twojego krewnego (tu
trzy linijki wykropkowane, na których
odręcznie wpisano treść telegramu). Mamy możliwość odwrotnego przesłania
krewnemu dwuwierszowej odpowiedzi
przez pocztą polową 66 500, należy podać
numer rejestracyjny... (wpisano odręcznie
liczbę 18). Odpowiedź będzie przesłana
drogą radiową".
Formularz ma wymiary karty pocztoWej i odciśnięte stemple poczty polowej
z datą 16.4.45.
am
W. M. Franze: Atom i poestowada marka. Moskwa, Swjaż, Atomizdat, 1978.
Wprawdzie nieliczne tylko zbiory filatelistyczne poświęcone są bezpośrednio
atomowi czy atomistyce, jednakże problem ten związany jest z szeregiem innych tematów, że wspomnę choćby laureatów Nagrody Nobla, marynistykę itp.
Dlatego też z zadowoleniem należy przyjęć ukazanie się tego ciekawego wydawnictwa, tym bardziej że w coraz większym stopniu zwiększać się będzie zainteresowanie atomistyką. a 192-stronicowa
książka z licznymi kolorowymi ilustracjami poprzedzona jest wstępem pióra
akademika I. M. Lifszyca.
W szeregu rozdziałów autor przedstawił
podstawowe znaki pocztowe oraz wiadomości gospodarcze związane z atomistyką.
W rozdziałach „Nauka i przemysł atomowy krajów socjalistycznych" oraz „Energia jądrowa w innych krajach" W. W.
Frunze opisał główne instytuty badawcze
i pracujące w nich reaktory atomowe,
plany rozwoju a także współpracę
z ZSRR w zakresie atomistyki. W odniesieniu do naszego kraju opisano SBJ
w Świerku, przedstawiono plany budowy
elektrowni jądrowej w Żarnowcu oraz
cyklotronu w Warszawie. W dalszej części książki przedstawiono niektóre okręty
o napiędzie atomowym — Lenin, Arktyka, Syberia, Sawannah, Otto Hahn. Izotopy oraz ich kastosowanie w gospodarce,
medycynie (wraz z promieniami X) oraz
kosmosie są przedmiotem kolejnego rozdziału. Pokaźna część opracowania poświęcona jest historii, odkryć w fizyce
jądrowej i naukowcom. Szeroko opisano
m.in. M. Skłodowską-Curie. Autor opisał
także znaki pocztowe z symbolami chemicznymi oraz poświęcone międzynarodowym układom jednostek miar. Atom i
międzynarodowe organizacje są przedmiotem kolejnego rozdziału tej książki, a zamykają ją działy poświęcone podwodnym
łodziom o napędzie atomowym oraz artykuł o walce narodów o rozbrojenie atomowe.
Wydawnictwo to spotka się na pewno
z przychylnym przyjęciem, szczególnie
przez początkujących zbieraczy. Dla filatelistów zaawansowanych brak w nim
danych o datownikach, wyjątkowo licznych w dziedzinie atomistyki, frankaturach mechanicznych i wirnikach, czy też
całostkach.
L. K. maiessiowici
387
notatki ze. świata
Gazeta Moteli«.
Kraje Ameryki Południowej, jak Brazylia, Argentyna, Paragwaj i Urugwaj
wykazują z roku na rok coraz większą
ruchliwość na polu filatelistyki. Nawet
popularny dziennik argentyński LA NATION finansuje nowy periodyk /Bataliatyczny „Gazeta Filatelica", ukazujący się
od niecałego półrocza co dwa miesiące.
Pismo ogranicza się w zasadzie do bogatego serwisu nowości, dobrej specyfikacji
kasowników tematycznych, których w Ameryce Poludniowej ukazuje się wiele,
no_ i ogłoszeń handlowych.
Boże Narodzenie
Zespół tematyków w RFN pod kierownictwem D. Kraschinskiego wydał katalog
walorów filatelistycznych o motywach
związanych ze świętami Bożego Narodzenia. Wykaz obejmujący 76istron przytacza wszystkie o tym temacie znaczki krajów Europy Zachodniej i Wschodniej. Wycenione są także koperty pierwszego dnia
obiegu oraz karty pocztowe, nawiązujące
do ulubionych świąt gwiazdkowych.
RICCIONE 79
Bardzo ruchliwy klub filatelistyczno-numizmatyczny w Rimini (Italia) organizuje w Riccione, od 30 lat każdego roku, wystawy znaczków połączone z targami filatelistycznymi. Organizatorzy targów zabiegają zwykle o upamiętnienie
tej imprezy propagandowymi znaczkami.
Najwięcej nowości-dla „Ricclone" wydała
poczta San Marino. Do tej propagandy
dolączyły się teł isoczty: ZSRR, Węgier,
Bułgarii, Albanii, Rumunii, Senegalu, Dahomeju (Bestio), Urugwaju, Paragwaju,
Pakistanu 1 Gwinei Równikowej. Powstał
z tego maty zbiorek. Poczta polska wydaje z okazji europejskich wystaw filatelistycznych blok, na marginesie którego
znajduje się m in. emblemat „Riecione"79".
W ostatnim biuletynie propagandowym
wystawy „Riccione 79" reprodukowano
w kolorach wszystkie znaczki I kasowniki, które propagowały w ciągu 30 lat
wystawy kiermaszowe w tej letniskowej,
nadmorbkiej miejscowości.
Winietki niemieckich bloków
olimpijskich 1936
Zachodnioniemieckie pisma filatelistyczne informują o druku winietek rosnących ostatnio bardzo w cenie blaków
388
olimpijskich Olimpiady Berlin 1936. Winietki wg wzoru obu bloków są nie ząbkowane. Opuszczony jest również charakterystyczny •znak wodny „X. Olympische , Spiele Berlin 1936". Nakład tych
bloków-winietek kolejno numerowanych
wynosi 500 par. Pismo DBZ, skąd zaczerpnęliśmy tę informację, nie podaje
wydawcy tych bloków.
Nowy omnibus untedkowy
Pisma zagraniczne informują, że kraje
Wspólnoty Brytyjskiej przygotowują wieloseryjną emisję z okazji setnej rocznicy
śmierci twórcy pierwszego znaczka na
świecie sir Rowlanda Hilla. Omnibus brytyjski obejmować będzie 30 serii. Trzeba
pamiętać, że do tej akcji jubileuszowej
dolaezy sig jeszcze kilkadziesiąt innych
krajów, które wzbogacą swe emisje bloczkami o malych nakładach. Będzie z tego
wielki zbiór, który można dołączyć do
kolekcji pierwszego znaczka na świecie.
BRASILIANA 1979
Brazylijscy filateliści i tamtejsze firmy
handlowe organizują w Rio de Janeiro
w czasie od 14-23.IX.1979 r. światową
wystawę filatelistyczną „Brasiliana 1979".
Ekspozycja wystawy będzie miała przewagę tematyczną. Urozmaicony program
imprezy przewiduje kongresy trzech światowych organizacji UPU, FIP, IFSDA.
Linia Lufthansa organizuje specjalny
lot do Brazylii.
Ostrożnie ze sztucznymi rarytasami
W urzędzie pocztowym Wilhelmshaven
(RFN) na skutek podwyższenia porta zabrakło 7 marca 1963 r. znaczków o nominale 5 fenigów. Naczelnik tegoż urzędu
polecił z tej przyczyny przepołowić sto
znaczków o nominale 10 fenigów, „tworzoc" w ten sposób znaczki pięciofenigo-
we. Po godzinie cofną! swe zarządzenie,
ale w tym czasie przyjęto już około 40
listów frankowanych znaczkiem za 10 f.
i połówką tegoż znaczka.
Lokalne gazety podchwyciły ten fakt,
podając nawet, że jest to przykład podobny do slawnego VINETA — prowizorium z 1901 r. Naczelnik urzędu został
wtedy zdjęty ze stanowiska i ukarany
za przekroczenie kompetencji. Posiadacze
listów z polówkami znaczków szturmuję
katalogi niemieckie domagając się odnotowania tego faktu w nowych opracowaniach, ale bezskutecznie. Wszyscy oczekują teraz stanowiska wydawców kata,
logu Michel.
Redakcja katalogu Michel jednak, by
nie podsycać spekulacji wokół wątpliwej
wartości walorów, odmawia jak dotychczas, umieszczenia jakiejkolwiek notatki
o tym fakcie.
w R•
Katalog całostek sportowych
1979
Rut_AsKi
1717-1
)
•
Stowarzyszenie klubów IMOS (Internationale Motivgruppen. Olympiade and
Sport) w RFN podjęło decyzję wydania
katalogu całostek o tematyce sportowej.
Dotychczas spotykało się w różnyoh zestawieniach tylko karty poczto-We wydane
z okazji igrzysk olimpijskich. Natomiast
mistrzostwa świata (np. FIS) czy Europy
pozostawione były przypadkowym informacjam. Pierwsze wydanie katęlogu obejmuje 66 stron i kosztuje 11.50 DM. Uzupełnienia wydawane będą raz w roku.
Ten krok wydawniczy jest świadectwem,
że całostki sportowe są coraz bardziej
zbierane i cenione.
o1-fa
FOUNir R AMERICAN
CAVALRY
Kasownik przedstawia jeźdźca pędzącego na koniu, na nim napis Casimir PulaskI
i daty 1747-1779, pod nim Pownder American Cavalry (Twórca kawalerii amerykańskiej). Data urodzin Kazimierza Pułaskiego — błędna, „1747" zamiast „1748",
ale taką błędną datę podaje większość amerykańskich encyklopedii z „Who is Who
in America" na czele.
W WATYKANIE
Z okazji 000 rocznicy śmierci św. Stanisława, poczta watykańska wydała 18
maja br. serię 4 znaczków w nakładzie
. po 1,2 mln każdej wartości. Znaczki o
nominat.aoh 120 i 150 1 przedstawiają sceny męczeństwa i objawienia świętego wg
XIV-wiecznego Kodeksu Łacińskiego ze
zbiorów Biblioteki Watykańskiej. Na
znaczku 250 1 przedstawiono relikwiarz
W MEKSYKU
1504 r., w którym znajduje się głowa święZ okazji wizyty papieża Jana Pawła II tego orkatedrze wawelskiej w Krakowie,
‚katedrę na
w Meksyku poczta watykańska stosowała natomiast na znaczku 500 1
Wawelu.
stempel okolicznościowy z godłem papieskim i tekstem: JO. PAULUS II PASTORIS STUDIO MEXICUM ADIT Posta Vaticane 26-31.1.1970
daisvisike
TtO. ii 0,,W,„,00
8D1
W USA
Stevena Point w Stanie Wisconsin to
wielkie skupisko Polaków. Istnieje tani
ponad stuletnia polska misja, wydająca
- własny organ prasowy „Gwiazda Polarna".
Rokrocznie w Steven& Point, staraniem
nie tytko tamtejszej Polonii, ale całej zamieszkującej stan Wisconsin, odbywają
się na wiosnę pokazy ffiatelistyczne. W
bieżącym roku, roku Pułaskiego, pokaz
taki uświetnił specjalny kasownik pocztowy, stosowany w urzędzie pocztowym
Stevens Point Station w dniu - pokazu, 18
marca 1070 r., a poświęcany Kazimierzowi Pułaskiemu.
(
ZNACZOLI AUSTRII CORAZ
POPULARNIEJSZE
Rozsądna polityka emisyjna, świetne
wykonanie techniczne oraz udane projekty znaczków austriackich powodują,
że są one coraz popularniejsze, Danych
za rok 1978 jeszcze nie ino ale w 197/
roku ukazało się tam 26 znaczków o łącznym nominale 130 szylingów. Liczba abonentów krajowych nie uległa zmianie w
porównaniu z ubiegłymi latami, ale nabyli oni znaczków za 347 mln sz. Abonentów zagranicznych przybyło 3,5 proc.
Łącznie w abonamencie sprzedano blisko
3 mln każdego z nowo wydanych znacz-
XIII OWF „KATOWICE 79"
2 mar
Katowice 2-16 września 1979 r.
389
ków, uzyskując za to 400 mln sz (około
26 mln dolarów). Tylko znaczków z dopłatami sprzedaje się mniej — wystarcza nakład 1,9 mln szt. W Austrii stosuje się bowiem zasadę, że nie obowiązuje odbieranie w abonamencie tego rodzaju znaczków.
klein opiaty. Na znaczku 4 kop. przedstawiona jest ilustracja do jednego z utworów Oazowa, z lewej strony części
adresowej koperty znajduje się ponadto
podobizna .pisarza na tle lasu.
1 MILION DM ZA „TRE SRILLING BANCO"
Stulecie narciarstwa i zorganizowane
z tej okazji w Norwegii obchody upamiętniła tamtejsza poczta okolicznościowym datownikiem. Stosowano go 24 lutego br. w upt. Tyrn9v9.
Słynny żółtopomarańczowy błędnodruk
szwedzkiego znaczka 3-szylingowego „Tre
Skulana Sanno" sprzedany został w październiku ub. roku na aukcji w Hamburgu. Cena wywoławcza: 750 tys. DM
szybko skoczyła na 950 tys. O sekundę
wcześniej, niż młotek spadł po raz trzeci,
cenę podwyższono do 1 miliona marek.
Nabywca — adwokat Klaus von Werder
— dokonał zakupu w imieniu „trzeciej
osoby". Warto przypomnieć, te ten rarytas należący do kilku najrzadszych i najcenniejszych znaczków świata, wywieziony
został z Rumunii przez jej byłego króla
Karola, który w 1950 r. sprzedał znaczek
Belgowi Rena Berlinginowi. Właścicielem
tego znaczka byl też słynny baron Ferrari. Po hamburskiej aukcji błędnodruk
ubiezpieczono na sumę 1,5 mln DM.
11,9 ROCZNICA URODZIN P. P. BAZOWA
Setną rocznicą urodzin pisarza rosyjskiego P. P. Bazowa (1879-1950) poczta
radziecka upamiętniła emisją całostki —
koperty z wydrukowanym na niej cna-
100-LECIE NARCIARSTWA
LIST LWA TOŁSTOJA
Oryginalny list pisany przez Lwa Tołstoja znalazł w swoim zbiorze. :całostek
rosyjskick Hans Zeisler z Pergau ,v.r NRD.
Koperta z wydrukowanym znakiem opiaty 7 kop. nadana została w Charkowie i
dotarła do adresata {Vladimira Andrejewa
w Małkini (nad Bugiem) 12XI.1908 roku,
oo potwierdzają datowniki pocztowe. Jak
pisze H. Zeibler w nr 7/79 dwutygodnika
„Sammler Express" zamieszczając reprodukcję koperty oraz rękopisu pisarza, W.
Andrejew, teść filatelisty, mając 18 lat
zwrócił się do Lwa Tołstoja z pytaniem
jak powinien żyć w trudnym okresie po
Rewolucji 1995-7 noku. List w zbiorze
H. Zeiniera stanowi odpowiedź na to pytanie.
POMNIK JOANNY D'ARC
W ramach obchodów 550 rocznicy oswobodzenia Orleanu (8.V.142£) przez niewielką armię pod wodzą 17-letniej Joanny
d'Arc kanonizowanej w 1920 roku, odstonięto
' pomnik Dziewicy Orleańskiej w
Rouen. Wydarzenie to już od lutego br.
reklamowała nakładka na wirnik stosowany w utył. 76 Rotsea-Gare. Rysunek kasownika przedstawia pomnik.
DYWERSYJNY ZNACZEK FRANCUSKI
Na terenach okupowanej Polski, w tzw.
„GG" zasłynął dywersyjny znaczek z podobizną Hansa Franka. W HI Rzeszy alianci psuli krew hitlerowcom podobny-
Nawiali, kontakt wymienaY.
zygmunt Saaba, skrytka 1403,
M-001 Katowice 1.
(F-93)
Ogłoszenie
kapie całostki i datowniki
ZSRR Mongolii, Wietnamu,
Koreańskiej RLD, Polski. Ladoś, skr. 201, 00-950 Warszawa.
(D-48)
stemplowanych
Poszukuje
znaczków Francji, Szwajcarii,
RFN. Nawisie wymiana. 36'
set Jakubski, skrytka poczto..
390
Wymienię (kuplę rabatem)
Stemplowane Francji, Anglii,
Hiszpanii, czyste stemplowane
PRL, GG, KOL. mossnski,
kadbystrayeka 76f1, Lublin 10.
RR,
A4
, PRL, USA, llCzne inne.
ZS'11
znaczków KanaAustralii, Anglii.
Mieczysław Tokarski, Wilna-
Zumstelna 1978, „Filatelistę"
1960-1978, znaczki RFN, ZSRR,
zamorskle, sprzedam. Ludwik
Przybylski, Bydgoska 5, KC-
(F-52)
Poszukuje
dy, USA,
rowskiego 2, 22-200 Wlodawa.
(F-92)
Duda, WolnOśCi 49B, NOWY
(F-94)
trsyn.
(F-es)
ni znaczkami z Minierem, Hitlerem szcze
:zącym zęby, rozsypującym się sojuszem
OSI Berlin-Rzym itp. Podobne znaczki dY wersyj]e znane se takle z terenu Francji
W 1943 r. w Nicei pojawiły się macak:
identyczne w kompozycji z obiegową 1,50irarticówką z portretem szefa kolaboracyjnego rządu Vichy marsz Petaina, uli
przedstawiające podobiznę wodza Wolnych Francuzów gen. de Gaullei a. Znaczki te drukowano w arkusikach po D sztuk
na papierze rótnych odcieni, wg projektu
zamordowanego przez gestapo w lutyOr
1949 r. sztycharza Roberta Thirina. Znanych jest sporo listów z obiegu z tym
znaczkami, które przeszły drogą pocztową „nye zauwatone" przez pocztowców członków Ruchu Oparu.
Mniej znany jest podobny znaczek wykonany w 1944 r. w Marsylii. Drukowane
go prawdopodobnie na kuponach oddzielających dwa sektory 200-znaczkowych
arkuszy W ten sposób powstawały „tryptyki"; po bokach oryginalne znaczki z
Petalnem, w grodku dywersyjny z de
Gaullem
KONGRES URBANISTÓW
Z okazji IV Kongresu Międzynarodowej
Federacji Spraw Mieszkaniowych, Urbanistyki i Planowania Przestrzennego w
Gdteborgu w Szwecji tamtejszy upt. stosował od 14 do 19.V.79 okolicznościowy
datownik z sylwetką mostu, miasta oraz
statku a takle ze skrótami nazwy Federacji w językach: angielskim, francuskim
i niemieckim.
MNIEJ ZNANE LISTY OBOZOWE
Listy od więźniów hitlerowskich obozów koncentracyjnych, rzadziej do nich
adresowane, gdyż tych zachowało sig o
Redaguje zespól w salaSzle - Fabian Bura, Wimlawa Bawarka (redaktor naczelny) Andrael
Janom Raisho (po sakr*
tarm redakcji), Cezary RtiZYgmsni
Adres Redakcji: uli Widok W, 00-051 ~Malwa,
tel. 17-10-13. Artykułów ale
zamówionych Redakcja nie
mirami
Wydawca. RSWPrasa-Ksiątka-Ruchti - ModzieSowa Agencja Wydawnicza,
ul Koszykowa SA, 00464
Warsaawa. Telefony za-09-Ta.
21-21-2S Ogimzenia przyjmuje Biuro Reklamy PrasOWlef I Propagandy, ul
Mokotowska S ni a, 11 p..
011-610 Wmusi., telefon
25-34-75, konto PRO I OM
W-wa, nr 1531-1195.
wiele mniej, znane są z wielu zbiorów
Istnieją jednak i inne listy; orygtnalna
korespondencja urząd.wa zarządu poszczególnych obozów bądź przesylk
członków załóg. W nr 5179 „Filatelłe" reorodukowano fragment formularza pacznowego ofrankowanego znaczkami z portretem Hindenburga skasowanymi 7.12
1940 datownikiem „Welmar-Buchenwald"
Na wycinku pochodzącymz masówki
znajduje się fragment stempla'zarządu obozu oraz adres Gestapo w Kromieżyrzu
w Czechach. Inną reprodukowaną ciekawostką jest list z obozu w Buchenwaldzie
nadany po jego wyzwoleniu 10.11 45 ze
znaczkiem z Hitlerem przestemplowanym
tekstem: „Posta konc. tabory Weimar
Buchenwald. Ceskostovensky Narodzi Vybor. Czechoslovak National Comittee".
nadany do Rodanina przez Pragę, ze
stemplem stolicy 19.V 1943.
CYRANO DE BEROERAC
Podobizna francuskiego pisarza Cyrano
de Bergerac (tvlak. Savinien, 1519-55)
znajduje Się na nakładce wirnika stosy
wanego od lutego br. w upt. 24 Bergerac
we Francji.
WYSTAWA W ROIŁ O PRZEDOLIMPIJSKIM
Z okazji wystawy filatelistycznej ..Sloort
i filatelistyka w roku przedolimpijskim"
zorganizowanej w Wiasen, Sieg, RFN, tamtejszy urząd pocztowy stosował 7 1 8
kwietnia br. okolicznościowy datownik z
rysunkiem soboru Wasyla Błogosławionego w Moskwie i odpowiednim tekstem.,,,
Pan Tadeum Glasok z Garwohna proszony JW
o podanie dokladnego adresu w celu przesiania honorarium za wykorzystany materia!
Cena ofthameni 10 el za
SUMO w ogłoszeniach drobnych.
Cena prenumeraty IszoPZir:j'
z'
r="'Ll 1;5) ros !
nie
.1 ML-.
Prenumerata na kraj
przyjmują odzisialy RSW
„Preea-Ktilątka-Ruchi• oraz
unosy pocztowe 1 deręcaycleleterminach-do
55.Xl. naI
I kwartet, 1 półrocze roku następnego
osty Gik. do 10 katdego
miesiąca nomzeozaJącego
okres prenumeraty na pozostale okrzos roku.
Jednostki gospodarki uspoteezn nel,
insytue.
t
cj
organizacje sPoleezno-Polltyczne w rniejseowo5clacti,
w których nie ma oddala16w RSW „Prasa-Książka-Ruch", oraz prenumerato-
rzy indywidualnizarnawiaprenumerataw urm
,tlach
i
pocztowych lub u domosyclell.
Prenumeral, ze zleceniem
wysyłki
y
za graMcę, która
jest &Masa o 50% od prenumeraty krajowej, przyjmuje RSW „Prasa-nsią2ka-11.h", Centrala Kolpartatu Prasy I Wydawnictw 00-955 Warszawa, ul. Towarowa 211, konto PKO nr
10.11-71, w terminach jak
dla prenumeraty :majowej.
Egzemplarze zdezaktualizowane
a uprzednie pisemne wnmówienie prowadzi CKPIW 00-891 Warszawa, ul. Towarowa 211.
Nakład 10.411 ObiętoSó
1/2 ark. Format 1215. Papier liasu. V kl., 70 g,
10)(100. RSW Sakl. Grat.
W-was ul. Srebrna 15, zam.
013-48.t0 C-109 INDEKS 35804